(L2
HEINRICH HEINE,
een schets van zijn leven
PANDA EN DE WIJZE MEESTEM
PIE WIEP EN PIPPIE
DINSDAG 11 MAART 1958
Ons dagelijks vervolgverhaal
door WERNER STEINBERG
HOOFDSTUK XIII.
De lente brak aan er. eindelijk schenen
i enkele dagen te zullen aanbreken,
jelke het leven weer de moeite waard
naakten. Immermann had hem geschre-
ien, dat hij met veel genoegen zijn
jomst tegemoet zag.
Bij zijn aankomst in Magdeburg staar-
|en de twee mannen elkaar aan en
larstten dan in lachen uit. Een grotere
leenstelling was nauwelijks denkbaar:
feme, teer en fijngebouwd, Immermann
noot en zwaar, met brede schouders;
feme nerveus, Immermann de rust zelve;
paar ondanks deze uiterlijke verschillen,
fas er een wonderlijk? overeenstem-
ning in hun beider gedachtenwereld.
Jeine voelde zich onmiddellijk op zijn
biak, terwijl hij aan Immermanns zijde
|oor de straten van Magdeburg wan-
jelde. Dit was een man, die werkelijk
éefde
In een restaurant bestelde Immermann
ten voortreffelijk maal en in de beste
lerstandhouding, als broeders die elkaar
n lange tijd niet gezien hadden, praat-
en de beide mannen. Het kwam Heine
fcoed uit, dat Immermann de maaltijd
letaalde. Hij spaarde hierdoor zijn geld,
jat hij nodig had voor de reis naar Ber-
(jn, welke hy voor Salomon Heine ver-
jorgen moest houden.
Het was een heerlijk zonnige voor
jaarsdag en ze genoten deze dag met
rolle teugen. Het was wonderlijk, hoe
fiepgaand hun contact was.
Als we altijd maar zo konden leven",
trzuchtte Immermann, toen ze 's avonds
it op zijn kamer zaten.
Heine keek hem aan en antwoordde;
„De lucht in Duitsland wordt te be-
domd en te warm, ik ben soms bang,
dat ik zal stikken."
„Wij, gelijkgezinden, moeten samen
stand houden", zei Immermann.
„Goed"', antwoordde Heine, „maar wat
wil dat zeggen: gelijkgezinden? In
Europa staan twee grote groepen tegen
over elkaar, de bezittende klasse en de
armen. De leuzen en de vertegenwoor
digers dezer groepen wisselen echter nog
dagelijks en er heerst veel verwarring
en misverstand. Het zal nog wel enige
tijd duren, voordat het feest van de wer
kelijke vrijheid gevierd kan worden,
maar dkt de vrijheid zal overwinnen,
daarvan ben ik overtuigd!"
Vol hartstocht keek hij Immermann
aan en voegde eraan toe: „Dan zullen
we allen één zijn en samen andere
euvels kunnen bestrijden, misschien uit
eindelijk zelfs de dood, waartegen we ons
nu alléén te weer moeten stellen."
Hij dacht aan zijn hoofdpijnen en
voelde hét kloppen bij zijn slapen, dat
een nieuwe pijnaanval aankondigde.
„In mij zul je een trouwe medestrijder
vinden, Heine!" zei Immermann op har
telijke toon.
„Dat weet ik", antwoordde deze. „Dat
weet ik al lange tijd!"
Het waren gelukkige dagen, welke hij
bij Immermann doorbracht. Het enige,
wat zijn geluk vergalde, was de zware
hoofdpijn, die zich telkens weer deed
voelen, 's Morgens legde hij compressen
van ijskoud water op zijn hoofd, maar
aan Immermann liet hij niets merken.
In een brief aan Moses Moser, in Ber
lijn, die hij op zijn komst wilde voor
bereiden, schreef hij echter: „Wees zo
goed een niet al te dure kamer voor me
te huren. Zorg er alsjeblieft voor, dat
die kamer niet in de buurt van een
handswerkman, die lawaaiig werk ver
richt, is gelegen, of grenst aan een
kamer, waarin mensen luid spreken! Dat
kan ik niet verdragen. Het spijt me,
dat ik je zoveel moeite bezorg
In de vier dagen, welke Heine bij zijn
vriend Immermann doorbracht, spraken
ze over hun plannen. Immermann had
duizend-en-één ideeën in zijn hoofd: hij
wilde een Hohenstaufen-cyclus schrijven,
hij was bezig aan een Magdalena-trage-
die. hij had de vertaling uit het Engels
onderhanden van Scotts Ivanhoe, hij
publiceerde artikelen in tijdschriften...
Heine voelde zich geïmponeerd. Welk
een werkkracht bezat deze man!
Vaag vertelde hij over zijn eigen
plannen. Toen Immermann echter aan
drong om er méér van te weten te ko-
Kolossaal wandkleed voor
kathedraal van Coventry
Het grootste wandtapijt ter wereld,
|at door de Britse kunstschilder Gra-
lam Sutherland voor de nieuwe kathe-
raail van Coventry is ontworpen, zal
p Auibusson onder toezicht van mevr.
(larie Ou'tolli worden geweven. Het
fandtapijt kost tweehonderdduizend
liiden, een bedrag dat door een onbe-
jtnde is geschonken. Tien wevers en
jen opzichter zullen twee en een half
l drie jaar nodig hebben om het te vol
uien. Pintion Frères, bij wie het kleed
kl worden geweven, hebben een
hwenoude reputatie en voor dit enor-
e werkstuk het wandtapijt is ruim
f me*er hoog en bijna twaalf breed
eft men een speciaal weefgetouw -
(eten construeren. De reden waarom i meP- Heine met een spottend lachje.
tapijt in Frankrijk wordt vervaar-
jgd is. dat de Fransen het tapijt in
én stuk kunnen weven. In een speciaal
ttikel in de Times, dat op 3 maart j.l.
verschenen, wordt hulde gebracht
Bn mevr. Cutolli. „Dat madame Cutolli
fct toezicht zal hebben op dit enorme
jerk zal geen verrassing zijn voor haar
tie vrienden, want zij wordt als een
kn de grootste autoriteiten ter wereld
p dit gebied beschouwd, zo niet de
loots te", aldus de Times. In 1928 be-
bn madame Cutolli de Franse ta/pijt-
idustrie nieuw leven in te blazen. Zij
lerkte bij de gobelinfabriek in Aubus-
fn en Beauvais en vestigde zioh ten-
Me zelf in Parys. Zij is bevriend met
ll van moderne Franse kunstenaars.
Hoe is het ontstaan?
Dit woord: SLOF
Er is een bijvoeglijk naamwoord
slof en een zelfstandig naamwoord
slof. Het eerste betekent: nalatig,
achteloos, traag, het tweede: pan
toffel. Beide zijn afkomstig van een
oude Germaanse woordbasis die:
slepen, glijden betekende en die ze
ker door klanknabootsing is ont
staan. Eigenaardig is dat twee zegs
wijzen: uit zijn slof schieten en:
het blijft in de slof verklaard moe
ten worden met behulp van het bij
voeglijk naamwoord. Wie uit zijn
slof schiet laat zijn laksheid en on
verschilligheid varen, hij komt in
actie, of toont zich plotseling
royaal. Wanneer iets in de slof
blijft, wordt het verzuimd of niet
afgehandeld. In beide gevallen kan
wel de bijgedachte aan slof in de
betekenis: pantoffel hebben geleefd
in zoverre dat men de pantoffel be
schouwt als het symbool van de
traagheid. Zo zegt men: iets op z'n
sloffen afdoen.
Grote Vaart
Tankvaart
Meliskcrk
Aagtekerk 7 v Tan«a t« Momwsa Mcrwcde 9 v"XvonmëuthTTLiverpool I Ae'9 op 540 m O Aimoanc
Aalsdyk p 9 Gibraltar n Hallfax I Mrrwc Lloyd 10 t« Mem al Ahmadfl AnlooU 9 y Plaflju n Ambon
AaLsom 9 op 1-200 m NNW Kaapstad 1 mIdas 9 v Algiers n Lissabon Astrtd Naes* 8 t« Port Said
Aardyk 9 Baltimore te Norfolk Molenkerk 10 te Vizagapatwn Bloeracndael 8 op 400 na NW K*atp>
Abbedyk op 600 m NO Azoren Mal Lloyd 9 te Hamburc Bosiam p 9 Lissabon n Rj* Tantra
Abbekork M> v Yokofaame te Taku Br Myltdj 9 v Port Gentil te Freetown Caltex Arnhem 0 128 m N Luzon
Adonis 0 y Curacao n Aruba Nanusa 9 v CristobiM n Kaapetad Caltex Delft p 10 Raa «1 Kalt)
Aeneaa p M> Ouessaz* n Lissabon Nias 9 y Singapore te Semararg altex Leiden p 9 Aden
Akkrumdyk I op 60 m ZO B» Grande I Noord am 10 v New York te Rott. jjsg J jg
Alamak 8 y Batua Blanca n Morte- Noordzee 10 op 650 m ZW Azoren
video Oberon 10 v P CabeBo te Jacrrvel
Alblauerdyk 10 y ArUw te RotZerdam oidekerk 8 v Casablanca n Antw
Aleor 9 op 100 m ZO Recife i Ommenkerk 8 y Hor.ckor* n Aden
"'"J I Oranjefonleln 10 om 22 a te Antwer-
Z 9L Vmcent KV
A Icy om
Aldabl w Y
Aliol 9 800
Albena 11 1
Aliolh 10 100 m ZO St- Vincent KV
Alkaid MD n ZZO St Vincent KV
A Iphacca 9 op 170 m NW Natal
Amerskerk p 9 Gibraltar n Antw.
Ampenaa 9 op 250 m NW Freetown
Amslelbrag 8 v Aden te Karachi
AmUridiep p 8 Kaap Hatteras
Annteldyk 9 op 450 m NNW Azoren
Amtlellaaa 9 y Vancouver n Sydney
Amslellaad 9 v St- Vincent n Amsl
Ambelmeer 9 v Bombay n Mornbesa
Amsl el park 9 1470 m O NO Yokohama
A mstclsluls 9 180 m NNO Bahrein
A milelstad 8 v Londen te Marseille
Amstelvaart 10 v Aden te Suez
Amyntas 9 v Livomo te Napels
Ancolakunt 9 v Lome te Port Harcourt
Annenkerk 9 v Hamburg te Bremen
Applngedyk 8 v Balboa n San Dlego
Arendtdyk p 8 Key West New Or-
Arendskerk 10 y Fremantle te Aden
Argot 10 v Gibraltar te Oran
Arkeldyk 9 op 440 m W Mimkol
Arnedyk 10 v Antw te New York
Artemis 8 v Fr Liberte n Mobile
Atlas 10 te Amsterdam verwacht
Attis 9 v Turks eil. te Baltimore
Averdyk 8 op 460 m ZO Kaap Race
Axeldyk 9 op 380 m N Amazone
Baarn 9 op 300 m NO Barbede*
Ball 10 y Hamburg te Houston
Banegai 9 1050 m NNO Hawaii
Barito 10 v Bangkok te Singapore
Batjan 9 op 550 m ONO Bermuda
Batu 9 v Bahrein te Karachi
Baweaa 10 v Singapore te Kohmchanc Stad Delft
Beninkust :0 y P Harcourt te LagosStad
Bennekom 10 y Trtmded te Currana Stad Haarlem p 9 Bona n Trieel
i Las Pal-1 Stad Lelden 9 S15 m ZW K St
Bloemfontein p 9 Ouee
L
pen verwacht
Oranje Nauaa II) te Kingston
Oranjestad 8 v Grenada
Orestes 9 op 330 m W Oportc
Orion 10 v Iskenderun n Beyrouth
Osiris 9 op 570 m WZW Flnisterre
Oawerkerk 9 v Amsl te Hamburg
Overysel 9 op 330 m WZW Mlnikoi
Pepcrkast 10 v Hamburg te Antw
Phldias 9 v Aücarvte n Amsterdam
Phlletas 10 om 18 u te Amsl verw
Poseidon 9 y Roti te Amsterdam
Prins Alexander p 9 Oporto
Prins Fred. Willem 9 v Carthage na
n Rotterdam
Prins Willem 3, 9 650 m WN"W Azoren
Prins Willem 4. 9 te Rotterdam
Prins Willem S 8 te H&lden
Pygmalion 8 op 350 m ZW Azoren
Raki 11 te Penang verwacht
Ridderkerk 9 v Colombo n Alloppey
Roepat 9 te Lorenzo Marques
Rondo 10 op 450 m W Guam
Rotti 10 v Napels te Halifax
Ryndam 9 op 750 m ONO Kaap Race
Rynkerk 10 v Hamburg te Antwerpen
Saloum 9 225 m ZW K St Vincent
Schle 9 v Alexamdrië n Tunis
Schooien 9 v L. Marques te Betra
Slaoe 11 te Rangoon verwacht
Slbajak 9 v Tahiti te Wellington
Slbigo p 9 Labuan n Brisbane
Slgll 8 v Labuan te Bangkok
Singkep 9 v Dammam n Singapore
Solon 9 v Aruba n Mararaibo
Sommelsdyk 8 v New York te Boston
Stad Alkmaar p 9 Ouessant n Antw
Stad Amsterdam 9 te IJmuiden
Stad Breda 9 op 600 m NW Azoren
Suez n Aden
9 375 m ZZO K Race
TriëBt
Vtn-
Boissevain 9 v Singapore te Penang Stad Rotterdam 9 dw Dronthelm
Bonita 18 te New York verwacht Stad Schiedam p 9 Ouessant
Boreas 10 te Amsterdam verwacht j Stad Vlaardingen p 9 Stadlandet
Boschkerk 10 v Calcutta te Chalna Statendam 9 v Bangkok n Ball
Britsum 10 v East London te Amst Steenwyk 9 op 480 m N Azoren
Calamares 8 530 m ZO K San Antonio I Stentor 10 v San Juan te Nassau
Callisto p 9 Wight n Pepel i Steven 8 v Londen te Grangemouth
Camerounkust 10 te Freetown Straat Banka 10 te Adelaide verwacht
Carrillo 9 op 520 m NNO Azoren Straat Cook 9 660 m ZZO Mauritius
Straat Lombok 9 te Adelaide
Straat Mozambique 9 v Hongkong n
Singapore
Straat Soenda 9 v
Straat Torres 9 v
Strabo 8 v Bari
j Tabian 9 op 500
„Misschien ga ik een Faust schrijven,
maar mijn ideeën zijn nog heel vaag."
Immermann was vol enthousiasme.
„Dat moet je doen, Heine! Stel tegen
over Goethe's Faust een modérn stuk!"
Heine dacht aan zijn rechtenstudie: hij
moest deze studie beëindigen en de tijd
niet opnieuw laten voorbijgaan
Na vier dagen bij Immermann nam hij
afscheid. ,Ik móét naar Berlijn", ver
klaarde hij, „zoals je weet, heb ik daar
allerlei zaken af te handelen. Men mag
mij daar niet vergeten. De mensen ver
geten zo snel! Bovendien moet ik op
tijd terug zijn in Göttingen!"
Vol hartelijkheid nodigde Immermann
hem uit om op de terugreis van Berlijn
opnieuw in Magdeburg te komen. j
In de „.Gesellschafter" van prof. Gubitz
waren intussen 33 gedichten van Heine
gepubliceerd. Ze werden enerzijds ge
roemd als het allernieuwste in de
Duitse literatuur, en anderzijds werden
ze met grote felheid verworpen als voor
beelden van de geestelijke verwarring
van die tijd. In de salons werd druk
over hem gesproken. Zijn naam was op
ieders lippen.
De rustige vriendelijkheid, waarmee
Moses Moser hem in Berlijn ontving,
deed hem goed. Met hem kon hij open
hartig spreken. Ze overlegden over Hei
nes' toekomst. Moser begreep Heine's
moeilijkheden beter dan wie ook. Hij
ried hem ernstig aan, zich onafhanke
lijk te maken van oom Salomon „Je
moet je studie afmaken", zei hij be
dachtzaam, „en trachten je talent te
koppelen aan een normale juristenbaan.
Misschien weet madame Varnhagen een
goede mogelijkheid
Rahel Varnhagen ontving hem met
grote voorkomendheid. Zij was ijdel en
de bekende jonge dichter, die zoveel
opzien baarde, was tenslotte door hèèr
sa'on gepousseerd. Samen haalden ze
herinneringen op: hoe verlegen en on
handig Heine was geweest, de eerste
maal dat hij haar salon betrad
Heine bracht zijn moeilijkheden naar
voren. Madame Varnhagen voelde zich
gevleid. Ze kon hem geen toezeggingen
doen, maar zou over het probleem na-
Cartaeo 10 v P Barrios te Mobile
Castor 9 v Pto Ordaz te Emdcn
Coolsingel 9 y Guiria n Morrlsville
Delfshavcn p 9 Madeira uitreis
Delft 9 v Emdcn te Bremen
Dido 9 v Amsterdam te Odense
Diemerdyk 9 780 m NO Mona eiland
Dinteldyk 8 v Portland te Tacoma
Draco 8 v Oporto n Amsterdam
Eemdyk 9 op 350 m W Azoren
Ecmland 10 v Las Pa lm as n Amst
Eenhoorn 9 v Rotterdam te Patras
Elsenburgh 10 te Rouaan verwacht
Eos 9 v Gandia te Rotterdam
Farmsum 9 op 130 m ZW Azoren
Flevo 10 v Amsterdam te Bordeaux
Friesland 8 1000 rr W Los Aneeles
Gaasterkerk 9 v Mtwara n Dar es
Salaam
Gaastcrland 8 v Bahla n Rio Janeiro
Ghanakust p 9 Las Palmoe n Dakar
Giessenkerk 10 v Fremantle te Ade
laide
Gooiland 9 te Porto Alegre
Gordias 9 op 630 m WWw Azoren
Groote Beer 8 te Rotterdam
Haarlem 9 v Amsterdam te Hamburg
Hathor p 9 Lissabon n Hamburg
Hector p 10 Ouessant n Tunis
Heelsum 8 v Antwerpen n Houston
Helder 8 v Amsterdam n Madeira
Helena p 8 Wight n Londen
Helicon 9 op 550 m O Savannah
Hermes 9 v Curacao n Antwerpen
Hcrsilia 9 op 210 m WNW Azoren
Hispania 8 v Bilbao te IJmuiden
Hoogkerk 9 300 m WZW Walvisbaai
Hydra 10 v Antw te Amsterdam
Iberia p 9 K. Spartel n IJmuiden
Hos 10 v Piraeus n Volos
Isis 9 op 780 m ZW Azoren
Ittersnm 9 330 m NO K. San Roque
Japara KRL p 9 de Azoren n Houston
Kaliangct 8 v Hollandia n Sarmi
Kenncmcrland 8 v Rio Janeiro n
Victoria
Kleldrccht 9 v Mozambique te Beira
Kinderdyk 7 v New York n Antw
Kloostcrdyk 9 v New York te Antw
Kreeft 8 op 180 m Z Teneriife
l.aagkerk p 8 Djeddah n Suez
Langkoeas 10 v Singapore te Surabaja
Laronberg 9 v BarranquiTle n Bahia
Laurenskcrk p 9 Flnisterre n Genua
Leersura 9 op 560 m NW Azoren
Le Maire 9 v Shanghai n Hongkong
Lemslerkerk 9 nog te Dammam
Leto 9 v Freetown n IJmuiden
Leuvekerk 9 v Amst. te Rotterdam
Lissekerk 9 op 150 m OZO Malta
I.oenerkerk p 9 K de Gala n Rolt
Loosdrecht 10 v Dammam te Basrah
Louis Lantz 9 200 m N Dakar
I.una 10 v Napels te Alicante
Maas p 8 Dungeness n Trirudad
Maasdam p 9 K Hatter as n Nassau
Maashaven 9 v Bremen te Rotterdam
Manlo 8 v Valencia n Antwerpen
Mapia 9 op 700 m O Gibraltar
Mariekerk 8 v Havre te Marseille
Markelo 9 v Londen te Immingham
Marne Lloyd 9 v Tam Da n Philadel-
Talisse
Tamo 10
Tara 9
Tclami
Tlhcriui
P 9
Venetië
ZZW Kaap Race
Pantellaria n Port Said
Bremen te Antwerpen
n NNO Fernando Noronha
v Jacmel n Aux Cayes
op 600 m W Ouessant
TJibadak 9 op 300 m W Manilla
Tjibodas 9 1070 m ZZO eil Wake
Tjikampck 10 v Kobe te Yokkaichl
Tjiluwah 10 v Belawan te Singapore
Tjimenteng 9 v Singapore te Mombasa
Tjitjalengka 8 op 570 m NNW Tristan
do Cunha
TJiwangl 9 v Singapore te Semarang
Towa 9 v Santos te Buenos Aires
Trajanus 9 v Antw te Rotterdam
Triion 10 v P Arthur te Houston
Trompenberg 9 v Bremen te Hamburg
Van Cloon 10 te Kaapstad
Van Neck p 10 Newcastle NSW n
Port Swettenham
Van Waerwyck p 8 Mozambique
Vlist p 9 Carthage na n Savoma
Waal 10 y Algiers n Tunis
Waterman 10 v Walvisbaai te Kaapstad
Weslerdam 10 v Rott.
Wrstland 9 op 110 m
Btanca p 9 Brunsbuttel n Huil
Bierum p 9 Lizard n Amsterdam
Biecbosch 7 v IJmuiden n Dublin
Btscaya 8 v Casablanca te Tanger
Bonaire 8 v Antwerpen n Cork
Borneo 9 Y Dublin op de Mersey
Bounty 9 v Antwerpen te Dublia
Bram 9 in de Waterford Bay
Buizerd p 9 Brunsb. n Exeter
Caland p 9 Dungcnesa n Waterofrd
Can<ipus 10 v Dakar te Lissabon
Capri 10 Zee brugge te Lellh ven
Capricornus p 9 Brunsb n Galway
Carmen p 8 Wicht n Liverpool
Celebes p 10 Kaap La Nao n Ge
Citadel 7 v Rostock te Cork
Coeta 7 v Ipswich te Middlesbro
Columbus p 8 Brunsb. n Londen
Con Brio 8 v Antwerpen te Avon-
rooath
Conzelo 7 v Londen te Brugge
Corne B 9 v Durban ta Las Palmas
Daniel 8 v Casablanca n Ceuta
Delfduk 9 v Amst. te Rochester
Delfzijl 9 v Par te Amsterdam
Deo Dnce 11 te Antwerpen verwacht
Deo Favente p 9 K. VUlano n Avon-
mouth
Dievertje p 9 Ouessant n Dakar
Dinkel 9 v Gent te Londen
Dollard 8 v Brugge te Southampton
Donaia 9 v Amsterdam te Hamburg
Duurt p 8 Esbjerg n Fredrikstad
Edison 7 v IJmuiden n Sarpsborg
Emmy S p 10 Flnisterre n C. Vecchla
Energie 8 v Hamburg te Amsterdam
Erebus 8 v Bergen n Randers
Esma B p 9 Lizard n Londen
Europa 11 v Huil te Rott. verw.
Evertscn p 9 Dungeness n Waterford
Eijo S 7 v Perth te Rochester
Fcdala 11 vm te Rotterdam verw.
Fiat 10 v Ventspils te Rott. verw.
Flamingo p 9 Brunsb. n Tralee
Flores 10 v Vlaardingen te Sete
Francina 9 v Garrton te Fowey
Frans v. Seumcren 10 op de Tyne
verwacht
Frans W 9 v Randers te Cardiff
Frcma 10 v Randers te Dieppe
Frida Blokzijl 10 te Brussel
Gazelle 9 v Norwich te Gent
Geert 10 v Charlcstown te Gluckstadt
Geertruid Margarclba 9 te Napels
Gefle p 9 Noordhinder n Parus
Gcja p 8 Kiel n Gothenburg
Gerd 9 v Londen te Amsterdam
Glory 10 v Randers te Londen
Gootc 10 v Liverpool te Duinkerken
Gre Antw -Karlshamn p 10 Kiel
Grebbeslroom 10 te Amst. verw.
Greta p 9 Texel n Borgestad
Groningen p 10 Kaap Verd ell.
Gruno 10 te Zeebrugge verwacht
Haaksbergen p 10 Ouessant n Oporto
Hada 10 v Stockton te Antwerpen
Hado 10 v Antwerpen te Dublin
Sirrah 10 te Bandar Mashur Harry 8 v Londen n Oslo
Stanvac Malacca 10 te Tand) Uban Helen 9 v Londen te Antwerpen
Slanvac Ogan 8 v Somarang n Sungei t Helvetia 9 v Londen te Antwerpen
Gerong i Hendrik Holwcrda 9 te St. Malo
Caltex Nederland 10 v Suez n
Caltex Rotterdam p Malta
Caltex The Hagne 9 100 m ZZO
day eil,
Caltex Utrecht It) XM m ZW
Camttia 9 op 975 m ZZW Tahiti
Ceronia 9 v Port Sudan n Mena al
Ahmadl
Cinulla 9 op 1000 m WNW St Helena
Clstula 9 op 90 m ZW Makassar
Clavella 8 v Geeioog n Sydney
Coryda 9 v Auckland n Singapore
Cradle of Liberty 9 300 m NNO Ina-
gua
Crania 9 op 340 m WZW Azoren
Dordrecht 9 op 600 m WNW Aooren
Dorestad 9 op 160 m Z Azoren
Ena p 9 Fortaleza n Curacao
Esso Nederland 9 180 m ONO Ree
Fartak
Etrema p 9 Marseille n Va do
Hllversnm 11 te Philadelphia verw
Kabylia p 9 Aden n B Mashur
Kalinga 10 v Curacao te Cabimas
Kal.vdon 10 v Port Seid te Turku
Kara p 10 Ouessant n Thameshaven
Katelysia 8 v S Lorenzo te Boator.
Keizerswaard 9 te Mena al Ahmadl
Kelletia p 10 Brunsb n Kopenhagen
Kellia 8 v Gothenburg te Rotterdam
Kenia p 9 P. Swettenham n Aden
Kcrmia 10 v Philadelphia te Curacao
Khasiclla 9 v Curacao tc Tnnidad
Koning-.waard 9 420 m NO Martinique
Kopionella 9 500 m OZO Socotra
Koratia 9 op 320 m ZO K Hatterafi
Korenia 9 op 750 m NO Barbados
Korovina p 8 Lima n Coquimbo
Knslcia 8 op 1100 m ZO Bermuda
Krvptos 10 v Umm Seid te Suez
Kjllx 9 v Stockholm te Rotterdam
Malea 9 v Min n Singapore
Maureen 9 v Kiel n Stetttn
Mitra 8 op 160 m NO Curacao
Moordrecht 10 op 116 m O Aden
Mydrecht 9 op 500 m W Bombay
Nacss Lion 9 v Mena al Ahmadl n
Houston
Omala 8 op 250 m NNW Paramaribo
Ondina 9 v Shlmonosekl n Mirl
Ovula 11 te Bangkok verwacht
Papendrecht 9 210 m ZO Acapukx)
Pendrecht 8 v Cyprus ta Bari
Purmerend 9 op rede Liverpool
Rita 12 vm te Singapore verwacht
Schelpwyk 10 v B Aires te Curacao
Scherpendrecht 9 470 m NNO Natuna
Pendopo
Port Swet/ten- ijcr
London te Sunderland
ham j Hi-nrica 9 v Swansea te Velsen
Stanvae Talang Akar 10 te S Gerong Hcnrica Thckla 8 te Londen
Statue of Liberty p 9 Aden n Mena Hcnrietle B p 1" Landsend n Lissabon
Sunetta 10 v Geelong te Portland Herman Buisman p 9 Wight n Vllss.
Tankhaven 2. 9 v Sungei Gerong n Hormes 9 v Alexandric n Dublin
Kuching Hinde 9 v Amsterdam te Londen
Thclidomus 9 165 m ZZW Landsend j Hink Antw.-Avonmouth p 8 Wight
Theobaldlus 10 110 m O Khorva Morya 1 Hoe Vinces 11 te Rotterdam verw.
Vasum p 9 Bona n Portland Hoogvliet 10 v Ncwross te Amst.
Vivipara 8 op 1000 m ZW Azoren Hoop p 9 Blzerta n Duinkerken
Westertoren 9 v Singapore te Suez Hoop op Zegen 7 te Truro
Wieldrecht 9 op 330 m ONO Trirudad Horst p 9 Yarmouth n Uddevalla
W. Alton Jones 10 te Mena al Ahmadl Houtman p 8 Scilly n Birkenhead
Woensdrecht 9 op 420 m ZW Bermuda Huba Nemours-Dublin p 8 Oporto
Hunze 6. 9 v Groningen te Hamburg j
Ida Jacoba 10 te Flixboro
Ida Pieter 10 v Glomfjord le Oslo
.1 Imke 8 v Piraeus n Famagusta
Barenlsz Zee 8 250 m ONO R» Grande Insp mencma p g Wight n Ncwtoss
Blankenburg 9 thv \Vicht Ircne s 9 v Dublin te Duinkerken Tanny 9 v Hamburg te Goole
Cycloop 8 op MO m NNWPerirn Jan 10 v ventspils tc Brussel Tempo D 7 v Chatham n Mddlesbro
Oostzee 7 op 280 m NO Paramaribo jan Brons 10 v S .Malo te Londen Terschelling 7 tc Liverpool
Poolzee 9 v Figuelra da^oz n Delfzijl Jan Herman 9 v Scvilla_ n_ Casablanca Theodora 9 te Port Vendres
Tide 7 v Londen op de Tyne
Tim 8 v Londen te Antwerpen
Tlmo 7 v Plymouth te Rochester
Tinda p 9 Texel n Nykoping
Zeesleepvaart
Marian 10 v Portsmouth te Bresken#
Mtrub Cacn-Gdynla p 9 Kiel
Marne p 8 Brunsb n Stockholm
Martje Gent-DubUn p 8 Dungeness
Meidoornsin rel 9 te Tanger
Menkar N 9 v Casablanca te Rouaa»
Merak N p 9 Rio Grande thuisreis
Meren N 8 v Safft n Tanger
Merwehasen p 9 Ouessant n Calais
Meteoor 8 v Teignmouth n Genua
Metropole 9 v Rott. te IJmuiden
Minerva 2, 10 te Antwerpen
Mlntaka N p 9 Casablanca n Nante#
Mlrfak N p 10 K. Villano uitreis
Mltropa p 8 Dakar n Amsterdam
Mudo 9 v Hamburg te Gent
MynelU 10 te St. Louis scrwacht
My ra 8 v Port Lyautey te Londen
Naereboot 9 v Londen n Newcastle
Nanny 9 v Hogenas te Antwerpen
Nautilus 8 y Londonderry n Liverpool
Neeton 10 v Waterford te Vlissingen
Neeltje B Londen-Malta p 9 Dover
Nelly p 8 Ouessant n Manchester
Nette p 10 Majorca n Algiers
Niagara Londcn-Sete p 8 Wight
Nieuwehaven 10 te Kopenhagen verw.
Nike 8 v Bremen te Londen
Nimrod 10 te Dungarvan verwacht
Nlut 9 v Cork te Amsterdam
Noord p 10 Cherbourg n Santander
Noorderhaven 10 te Vlissingen
Noorderlicht 10 te Amsterdam
Noordstad p 8 Dover n Dungarvan
Noordxce 10 v Kopenhagen tc Antw.
Nore p 10 Kiel n Stockholm
Odlle B 8 v Antwerpen n Londen
Olympia 11 te Antwerpen verwacht
Oosterburgh 10 te Antwerpen
Oosterdlep n 8 Kiel n Bohus
Oranje p 8 Vlissingen n Londen
Oranjepolder 9 v Rott. te Londen
Pamir 10 v Rouaan te Grangemouth
Paris Rouaan-M.ilmo p 10 Klei
Pavonis p 9 Vllss n Gothenburg
Perregaux p 10 Lissabon n Nantes
Pia 9 v Sharpness te Le Guildo
Prinsengracht p 10 K. St. Vincent a
Brest
Prinses Irene 10 te Glasgow
Procyon 9 v Brugge te Yarmouth
Raket 9 v Sclby te Mistley
Reggeborg v Dahout te Hamburg
Regulus 7 v Bristol n Dieppe
Rema 9 v Bremen te Hamburg
Renovatie 10 v Colchester te Huil
Rex Gent-Lellh p 10 de Tees
Rifo An Gent-Galway p 8 Lizard
Roelf p 9 Kiel n Kopenhagen
Roelof Buisman 9 te IJmuiden
Roelof Jan 7 v Saffl n Kenitra
Roerdomp p 8 Kiel n Stockholm
Rozenburgh II te Rotterdam verw
Rubato 9 v Piraeus n Izmir
Rudolf J p 9 Kaap Villano uitreis
Rijnstroom 9 v Amsterdam te Londea
Santa Margherlta p 9 Kiel n Norr-
koplng
Schokland 9 v Rotterdam te Dundee
Sertan 9 v VentspLls te Antwerpen
Setas p 10 Lizard n Londen
Sllvaplana 10 nm te Rott verwacht
Sllvretta 9 v Gothenburg te Antw
Skagerrak 9 v Rott. te Grangemouth
Socmba 9 v Bordeaux te Tripoll
Sonja D 10 v Rott le Kings Lynn
Spaarneborg p 10 Brunsb n Delfzijl
Spaarnestrnom 9 v Amst. te Londen
Speranza 9 v Kopenhagen te Antw.
Spica p 9 Penmarch n Bremen
Spolesto p 8 Sandettle LS n Fowey
Spoorsingel 9 v Huil te Boulogne
Spora p 9 Vlissingen n Dublin
Stanislas 9 v Marseille te Sete
Statcnlaan 8 v Marseille n Valencia
Steenbergen p 8 Gibraltar n Genua
Stella Maris 9 v Antw. te Hamburg
Sticntje Mrnslnga 9 te Caen
Surte 8 v Antwerpen n Norwich
Swallow p 9 Dover n Napels
Swift p 10 Texel n Gothenburg
Delfzijl
Rode Zee p 8 Key We*t Jannie 9 op 120 m NW Alexandria
Thames 9 v Piraeus te Dublin jantje Eppiena p 9 Wight n Cork
7.?,nt m ZZO Kre'a jato 10 v Ardrossan te Vlissingen
Wl,t* ?ec 8 °P 25 Jean E 10 Rotterdam le Aberdeen
f LiaSbon op 430 m WZW Fmtoterre Jcnj0 9 v Londen te Grangemouth
Kleine Vaart
Willemstad 8 op 640 m WZW Madeira
Witmarsum 9 270 m OZO K Hatteras
Wonogiri 9 v Abadan te Khorramshar
Wonorato 9 v Hongkong te Manilla
Wonosobo 11 te Los Angeles verwach* Adara 8 v Bremen te Londen
Yssel 10 v La Celba n Cardenas i Adine p 10 K. Palos n Casablanca
Zaanland 9 op 120 m WZW Lissabon Adm. Nelson 9 te Port Rivals
Zeeland 9 v New York te Baltimore1 Ador 9 v Newlyn te ^Cowes
Zonnewrk 16 te Maeapa verwacht
Johanca Antw -Belfast p 9 Dover
Johannes 10 tc Goole verwacht
John M p 8 Bougaronl n Rotterdam
Joma 6 v Tutoia Bay n New York
Jonan 11 te Waterford verwacht
Joost 8 v Londen te Sete
Julia Mary 9 v Leixoes n Dublin
Nederland-Indonesië-
Nieuw-Gtiinea
Balong 8 op rede Belewan
Bengalen p 8 Sabang n Aden
Bengkalis 10 te Balik Papan
Bintang 9 v Pladju n Tandj Mani
Borneo 9 v Djibouti te Penang
Drente p 9 Pantellarla n Rotterdam
Garoet 9 v Sandakan te Labuan
Johan van Oldenbarncvelt p 9 Guar-
Aegir 7 v Dublin n Par
i Aflena 9 v ZwUndrecht te HamburgJur? 8
Albatros 9 v Londen te Antwerpen
Albert Willem 9 te Antwerpen
j Alberta 9 v Jersey te Antwerpen
Albion 10 v Londen te St. Valery
IAII Damhof 9 te Stockholm
A li S 9 v Antwerpen te Galway
Alja 10 nm te Antwerpen verwacht Keyst
p 10 Barcelona n Genua Kitty
Ambiorix p 10 Ouessant r
Bremen te Hamburg
Jurjen de Vries 9 te Londen
Kaap Falga p 8 de Theems n Randers
Kaap St. Vincent 11 te Uddevalla
verwacht
Kara p 8 Kiel n Kopenhagen
Keizersveer p 9 Vllss. n Leith
outhampton te Bordeaux
Vlissingen te Colijnsplaat
Amigo 8 v Colijnsplaat n Boston
Amstelstroom 9 te Amsterdam
Anna Elizabeth 9 te IJmuiden
Annie B p 9 Flnisterre n Dakar
Annie G p 9 Terschelling n Oslo
IUJ Antllla p 8 Texel n Limerick
Limburg 9 v Rotterdam te Havre Anionic p 10 Brunsbuttel n Malmo
Maas Lloyd 7 v Manokwarl n Hol- Argus 7 v Harlingen n Hamburg
landia
Mataram 12 om 10 uur vm te Hoek
van Holland verwacht
Oranje 9 v Port Said te Suez
Phrontis 10 v Semarange te Djakarta
Pnelau Laut 9 130 m OZO Cevlon
Casablanca1 Kleine Beer 11 te Londen verwacht
Konny M 8 v Gent te Vlissingen
Kora 9 v Duinkerken te Londen
Lecndert B 9 v Wlndau n Havre
Leliegracht 11 te Amsterdam verw.
Polyphemus 9 v Suez n Djeddah
Roebiah p 9 Oran n Port Said
Tabinta 8 v Colombo n Aden
Ternate 8 v Davao n Djakarta
Tomori 9 te Port Swettenham
Utrecht 9 te Port Swettenham
Willem Ruys 11 vm te Suez verwac
Zuiderkruis 10 v Aden n Djakarta
Aries 8 v Lissabon te Londen
Arnhem 10 v Dakar te Kaolack
Arnoudspolder 9 te Lissabon
Astra p 9 Vlissingen n Londen
Bab T 9 v Barry te Cardiff
Banka 10 te Brunsb. verwacht
Barracuda 10 te Rotterdam verw.
Be ja p 10 Vlieland n Antwerpen
Bcppie 7 te Karlskrona (rep.)
Bern p 9 Ouessant n Boston
i Bernard John 8 500 m N Dakar
1 Bcrnina 11 te Rouaan verwacht
Beta p 8 Brunsb. n Londen
1 Betty Anne S 8 v Nantes te Leith
Leuvehaven 10 te Malmo verwacht
Libclle 7 v Wldness te Paisley
Lien 10 te Liverpool verwacht
Lies p 8 Cherbourg n Liverpool
Limfjord p 9 Brunsb. n Rotterdam
Lindesingel 10 te Bordeaux
Lingestroom p 9 Portland n Amst.
Lizard 9 v Londen te Amsterdam
Lucas Bols 1 p 8 Kiel n Stettin
Lucas Bols 2. 8 te Abo
Lijnbaan 9 v Swansea te Teignmouth
Maas p 8 Brunsb. n Boston
Maasym N 10 te Ventspils verwacht
Mare Liherum in te Casablanca ver»
Margaretha 7 v Gent te Chatham
Marietje Böhmcr 10 tc Kopenhagen
Tiny 10 v Hull te Malmo verwacht
Tjerk Hiddes p 9 Dover n Wlcklow
Trlto 10 om 23 u te Amst verwacht
Tromp 8 v Manchester te Partington
Twee Gebroeders p 10 Kaap Vlllann
Union 10 nm te Rotterdam verw.
Unltaa 9 v Fenith te Antwerpen
Vanda p 8 Vlissingen n Leith
Vanessa 7 v Goole te IJmuiden
Vechtstroom 9 v Huil te Amst.
Vedette 9 v Huil te Antwerpen
Velox p 8 Vlissingen n Galway
Veritas 7 v Rochester te Ipswich
Vesta (S) p 9 IJmuiden n Rcuaan
Vlnga 8 v Vlissingen n Londen
Violette Erica 6 v Dakar n P Harcourt
Virgo 9 v Vlissingen te Chatham
Vliestroom 9 v Portsmouth te Amst.
Voorwaarts 10 120 m ZW Ouessant
Wega 7 v Methü te Middlesbro
Westerdok 9 v Amsterdam te Londen
Westereem* p 10 Kiel n Malmo
Westersehelde p 9 Kiel n Kopenhagen
Westkust 10 v Stockholm te Gdynia
Westpolder 11 te Antwerpen verw.
Wexford 9 v Zaandam te Boston
Whitson p 8 Dover n Middlesbro
Wlebold Bóhmer 11 te Marseille verw.
Wilbelmine p 9 Kiel n Koldlng
Willi Bnhmer p 9 K. La Nao naar Ca
sablanca
v
Dublin te Poole
Wim 2 10 v Bristol te Antwerpen
Wolanda 10 v Huil te Antwerpen
Wulp p 9 Lizard n Manchester
Zaanstroom 8 v Amsterdam n Huil
Zeehaan p 10 de Theems n Boulogne
Zephyr p 9 Ameland n Gent-Antw.
Zuidpool 10 v Bordeaux te Boneas
Zna a v Dublin tK<-k'-•!<««
denkenMisschien kan Schenk in
Miinchen iets doen", zei ze peinzend.
„Schenk is zeer liberaal en voelt voor
de dichtkunst. Dat is heel w&t voor een
Beierse minister! Dat hij zelf de dicht
kunst beoefent en daarbij ook een mi
nisterspost wist te krijgen, is echter van
nog méér betekenis! Je ziet, Heine,
zulke mogelijkheden zijn er voor dich
ters! Denk aan Goethe! Tracht ook zo
iets te bereiken, m'n beste vriend, dan
ben Je uit de zorgen... Schenk was
protestant, maar hij is bekeerd
Heine begreep de betekenis van deze
laatste woorden. Hij sloeg zijn ogen neer
en zei zacht: „Mag ik op uw voor
spraak rekenen, madame? De tijd zal
een en ander leren. Ik kan te zijner
tijd altijd een beslissing nemen."
Ze begreep hem en knikte hem toe.
„Ik zal in ieder geval Schenk je werk
zenden en met hem over het geval cor
responderen. Ik zal hem voorbereiden."
Ailvprtentlt i
RECHTBANKVERSLAG
ttU bent de kassier en u heeft helemaal niets van die overval
gemerkt„Nee, meneer de president, ik zat te lezenl"
(Zó boeiend is nu PANORAMA
Het waren drukke dagen voor Heine zeer 't hem ook speet Immermann thans
in Berlijn. Hij sprak prof. Gubitz en be- u"
raamde nieuwe plannen, hij zat in de
café's, als voorheen, en flaneerde langs
„Unter den Linden". Het bonte, roezige
leven van Berlijn had hem opnieuw in
zijn ban. Maar toch vergat hij thans
Göttingen niet!
En maar al te snel brak de dag aan,
dat Moses Moser 's morgens vroeg om
6 uur bij de postkoet-s afscheid van hem
nam. Vergezeld van de goede wensen
van zijn oude vriend, begon hij de terug
reis.
Hij reisde via Magdeburg en ver
heugde zich over het vooruitzicht, dat
hij Immermann weer zou zien. Onder
weg vernam hij echter, dat hij slechts
een half uur de tijd zou hebben, wan
neer hij de snelste aansluiting naar
Göttingen wilde halen. Hij zou anders
een dag verliezenHij haalde zijn
schouders op. Wat maakte één dag uit?
Hij besefte echter, dat hij in dat geval
te laat in Göttingen zou arriveren: de
colleges zouden alweer begonnen zijn.
Vol twijfel was Heine. Hij wilde zijn
vriend weerzien, maar toen hij in Mag
deburg uit de post koets stapte en de
aansluitende verbinding zag voorrijden,
won opeens zijn plichtsgevoel het: hoe-
niet te zullen ontmoeten, hij wist dat
zijn studie in Göttingen geen uitstel
meer gedoogde.
HOOFDSTUK XIV.
Die zomer in Göttingen werden zijn
hoofdpijnen bijna ondraaglijk. Het was
een gloeiend warme zomer en er was
geen frisse lucht te bespeuren. Zelfs
ijskoude Stortbaden hielpen hem niet
meer. De inhoud van zijn boeken drong
nauwelijks tot hem door. Vaag herin
nerde hij zich de raad van een dokter
om voettochten te maken. Hij sloot zijn
ogen en bleef doodstil zitten. Er was
opeens een gedachten-associatie: Een
voettochtGoethe!
Zou hij niet eens met Goethe kunnen
gaan praten? Immermann had veel met
hem over Goethe gesproken en voor
Rahel Varnhagen was Goethe nog steeds
een afgodAls hij thans eens naar
Weimar gingHij zou een voettocht
over de Broeken kunnen maken. Zijn
idee ging over in een besluit: in de
vakantie tussen de semesters zou hij
een voettocht door de Harz gaan maken
en met Goethe in Weimar gaan praten!
(Wordt vervolgd)
Vervolgverhaal voor de kleintjes
Het avontuur van
72-52 Terwijl de zorgelijke ober op het punt stond om zijn betaling
it het magische kistje te halen, waren Joris en Panda achter zijn rug in
?n verhit gesprek gewikkeld.
„Je MOET betalen voor je eten. Joris!" riep Panda verontwaardigd.
]e hebt toch gehoord, dat anders al die 460 arme weeskinderen dak
los worden?"
Laat me gaan," antwoordde Joris kribbig. ..Die ober kan alles krij-
en wat ik bezit en dat is het kistje en wil je asjeblieft niet zo
mijn jas trekken: je zult de snit ervan bederven!"
Maar de kleine Panda, die voor de belangen van maar eventjes 460
'ezen opkwam, bezat nu een strijdlust, die Joris lichtelijk onthutste.
„Noem je dat betalen?" riep hij. met een boze vinger in Joris' maag
treek porrend. Betalen met een leeg kistje?
Men mag het Joris niet euvel duiden, dat zijn geduld met Panda uit-
leput raakte: na het zojuist genuttigde maal was zijn maag nog zeer ge
voelig voor verse indrukken, en een onaangename behandeling van dat
orgaan maakt een humeur licht van streek. Er verscheen een boze rim
pel tussen zijn ogen.
..Hou op met die verwijten. Panda sprak hij met opeenge
klemde kaken. ..Kan ik het soms helpen dat die kist leeg was? Dat is
de schuld van die Oosterse magie."
Met een ruk schudde hij Panda van zich af en snelde met lenige pas
de deur uit.
Op dat moment klonk een vreugdevolle kreet.
„Een kist met juwelen! Een echte schat! Wat een edelmoedig ge
schenk!"
Het was de ober, die uitzinnig van blijdschap kwam aandraven.
Om de hoek van de deur verscheen het verbijsterde hoofd van Joris.
„Schat? J-juwelen?!" vroeg hij hees.
17—18 Nu wilden Piewiep en Pippie weer eer.s rondneuzen, wat cr
hier allemaal te zien was. Piewiep stak z'n neusje in de lucht wat
rook hij toch? Lekkers?
Het is daar boven! zei hij. Laten we gaan kijken!
Ze klommen tegen de tafelpoot op: muisjes kunnen goed klimmen,
hoor! Toen Piewiep op het tafelblad was aangekomen, hielp hij Pippie
een handje. Toen stonden ze samen op de tafel en ze keken met
grote ogen rond. Want wat zagen, ze daar een heleboel heerlijk eter.
en wat rook dat allemaal lekker het leek wel Luilekkerland!
