Kersverse democraten van Soedan hielden eerste vrije verkiezingen 18 H 19 Vil 20 Vil 211 mJ 22 I *w f4 IzË 24 l25i 26 i m 27 Kleinzonen van ivilde derwisjen en nomaden met krullend haar stonden in de rij voor stembus Veel barse politiemannen met ontzaglijke houten knuppels Woedende moeder mishandelde onderwijzeres op de school De woningbouwlening wordt goed besteed, maar geen extra huizen ZATERDAG 8 MAART 1958 (Advertentie) DINSDAG WOCNSOtG DONDHDAG VRIJDAG f^Ê/ ZATERDAG MAART V^^^W MAART V W MAART g MAART M M MAANDAG TERREIN VREDENBURG Huishoudelijke artikeleD en onder houdsmiddelen Glas. aardewerk, porselein, kristal Luxe metaal, en houtwaren, kunstnijverbeids. en reli gieuze artikelen, bestek Goud. zil ver. bUouterieen. uurwerken, rokera- benodigdheden Woninginrichting: w.o. woningtextiel en fournituren, kleinmeubelen. spiegels, schilderyen. lysten Lederwaren Textiel, kleding, mode- en kleinvakartikelen Parfumerieën en cosmetica, toilet artikelen Speelgoed. Sportartikelen Reclame-toegiftartikelen, papier waren. souvenir- en feestartikelen Winkelinrichting, etalage, en recla me-artikelen Handelsinformaties en voorlichtingsdiensten TERREIN CROESELAAN Huishoudeiyke verwarmlngs- en kookapparaten voor gas-, kolen- en olieverbruik Machines en materieel voor het bouwbedrijf, wegen., water- en mynbouw, grondwerk Bouw materialen Scheepsbouw Interne transportmiddelen Machines en apparaten voor de luchtbehandeling, verwarming, koeling en stookinrich DINSDAG l 1 WOENSDAG l MAART J tingen Elektrische installaties voor de industrie (w.o. elektromotoren transformatoren - gelykrichters - draad en kabel - schakelmateriaal telefonie - telegrafie enz.) Stoom machines, stoomketels en appendages Pompen, compressoren, blaas- en afzuiginstallaties Verbrandings motoren Grootkeukeninstallaties en -machines Diversen Grond stoffen en halffabrikaten Machines, gereedschappen en apparaten voor de 'metaalindustrie Machines, ge reedschappen en apparaten voor de houtindustrie Schoolinrichting S DONDERDAO' MAART Toegangsprijs - ook voor do eerste twee dagen - 12.50. Catalogus t 3.-, verkrijgbaar aan de loketten. Stemmen bij 115 graden in de schaduw (Van onze reisredacteur) Khartoem. Onder een zon, die uit het zenith de kaki-kleurige lemen huizen schroeit van Om- doerman, Khartoems zusterstad aan de overkant van de Nijl, wacht een lange rij mannen geduldig voor een politiebureau. Zwartglanzende koppen onder roomblanke tulbanden, lange gespierde ge stalten in wijde, witte gallabiahs op oranje pan toffels. Deze magnifieke Soedanezen zijn de kleinzonen van de gillende derwisjen van de „gekke Mahdi van Omdoerman", zoals Kitcheners soldaten, half ontzet, half bewonderend, de man noemden, die de Britten einde vorige eeuw de handen vol gaf. Vandaag nog troont de zinken Die vertrouwenwekkende groet nam niet weg. dat de stoet van kersverse democraten nauwlettend werd gesurveilleerd door barse politiemannen met ont zaglijke houten knuppels, want het derwisjenbloed wil nog wel eens nakoken! Bij een bezoek van de Egyptische generaal Naguib, enkele jaren geleden, zetten de volgelingen van de Mahdi, die, in tegenstelling tot de concurrerende Khatmia- secte, niet veel van Egypte moeten hebben, hun protestdemonstratie kracht by door een aantal Khatmia's voor de ogen van de in het Grand Hotel van angst bibberende buitenlandse gasten de schedel in te slaan. Op zulke aardigheden is de Soedanese regering geenszins gesteld en z|| heeft de tien dagen durende verkiezingen bijzonder minutieus voorbereid. Met succes: de Soedanese kiezers gedroegen zich als Zwitsers. Nog nimmer zag ik zulke ordelijke verkiezingen en de meeste van de tientallen buitenlandse correspondenten, die hun potlood reeds scherpten om de knock-outs te registreren zijn al weer naar woeliger oorden vertrokken. maar niet altijd even duidelijk Engels de gebeurtenissen in kroniek brengen, schreef over de Toposa's: „hun gelief koosde drank is bloed, dat zij door mid del van een hol buisje uit de nek van hun koeien pompen. Zij zijn niet erg politiek ingesteld en aarzelen geenszins een lid van een andere stam de hals af te snijden". Dat is inderdaad geen democratisch gebruik. Eveneens onge bruikelijke leden van het electoraat zijn de Sjilloeks, die overigens een sterk meditatieve inslag hebben. Zij staan uren lang op één been aan de boorden van de Nijl te peinzen over de zin van het leven. Liefhebbers van schoon- moedergrapjes kunnen bij de naburige Dinka's terecht. De Dinka's mogen hun schoonmoeder niet zien en moeten zelfs een zware boete betalen, wanneer zy haar ongekleed aanschouwen. Aange zien alle Dinka's altijd ongekleed door het leven gaan, is dat een aardige bron van inkomsten voor de stam. koepel met de wassende maan van de islam over het graf van de oude Mahdi boven Omdoerman. Maar de kleinzonen van de derwisjen, die voor het politiebureau wachtten, droegen geen kromme messen meer. Hun wapens waren potlood en stembiljet: de Soedan, sinds twee jaar onafhanke lijk, houdt zijn eerste vrije verkiezingen en daar om lag er plechtige vreugde op de ebbehouten gezichten. Men wenste hun goedendag: „sabah al dheer" en zij brachten waardig de hand aan hoofd en hart „ahtan wa sahlan.salaam; weest welkomvrede. Blote Afrikanen Zelfs Nassers kennelijke poging om met zijn greep naar de Noordsoedanese gebieden de verkiezingen te verstoren heeft gefaald. De daar rondtrekkende Bisharin-nomaden, vanwege hun krulle rige haardracht ook wel „fuzzi-wuzzies" genoemd, stemmen braaf mee. Om de kiezerskern van de mohammedaanse Arabieren in de Nylvallei die nogal donker zijn uitgevallen, groeperen zich trouwens nog andere eigenaardige stem busklanten. In het westen van de Soedan wonen de stammen van Kordo- fan en Jebel Nuba, een bijzonder bloot volkje, slechts gekleed in enkele ringen door lip of neus en wat in de wang gekerfde stamtekens. Bij plechtige ge legenheden rollen zy zich ter vérvan- ging van rok of jaquet in witte as: de medailles worden er in de hand ge dragen Boete voor degenen, die naar schoonmoeder kijken Voor op export beluste textielfabri kanten ligt nog een maagdelijk gebied bloot in de zuidelyke provincies van de Soedan, zoals Equatoria en Boven-Nyl. Hier wonen zuiver Afrikaanse neger stammen. die nog niet zo lang geleden bij de verschijning van een Arabier ter stond het bos invluchtten uit angstvoor slavenhalers. De „Sudan Times", een van de Soe danese bladen die in aandoenlijk ernstig, Pseudo-advocaat als oplichter (Speciale berichtgeving) De Rotterdamse recherche heeft in een café-restaurant ln de binnenstad de hand gelegd op een zonderling heer wiens opsporing reeds enige tijd gele den door de Haagse politie was ver zocht. En wel omdat hij zich in de hofstad, evenals trouwens in Rotter dam, aan flessentrekkerij en oplich terspraktijken had schuldig gemaakt. Koemest als briljantine De krijgszuchtigste leden van het kie- zerskorp zijn de Noeer, die koemest als briljantine gebruiken en de algemene afkeer der zuiderlingen jegens de mo hammedaanse ge-arabiseerde noorder lingen af en toe in bloedige opstanden omzetten. Een deel van deze stammen zijn christenen en zouden bij ons in KVP, AR, CHU of Staatkundig Gere formeerde Party een rijker keuze vin den dan in de Soedan, waar zy het bij de Liberale Party of haar afsplitsing, de Federale Partij, moeten zoeken. De laatste heeft in haar verkiezingsvaan onder meer vrijlating van muiters en zelfs regeringssteun aan families van muiters geschreven. Zij wenst voorts de Engelse taal als „lingua franca" en het beschouwen van Arabisch als vreemde taal, uittreden van de Soedan uit de Arabische Liga, het gebruik van al het Nijlwater, dat de Soedan nogdig heeft en het toewijzen van de rest aan Egypte Men krijgt sterk de indruk dat de zui derlingen, die een federale status of zelfs onafhankelijkheid wensen, het op president Gamal Abdel Nasser van Egypte niet begrepen hebben. Inmiddels houdt de Soedan zich druk bezig met gissen naar de verkiezings uitslag. De „Morning News" geeft dage lijks byzonder kernachtige karakteris tieken van de politieke leiders in de trant van: „Mohamed is een aardige man, maar een minister van het jaar nul". Hoe iemand zich bij een tempera- Het is een 47-jarlge man, die de laat ste tyd in Amsterdam heeft gewoond, tuur van 115 graden in "de schaduw zo maar o.m. als nr. Kellerman Sloten- druk kan maken over politiek, is een maar ieder gesprek draait uit maker, mr. Van Alkemade, mr. Speijaert, of mr. Little, mr. De Vlieger of mr. Pompe door het leven ging. Hy zag er altijd uit om door een rin getje te halen en voerde steeds een fraaie actetas mee, waarin zich een Wetboek van Strafrecht bevond. Te pas en te onpas schermde hij met zijn meesterstitel en het kon zo gek niet lopen of hij was op weg naar of van het gerechtsgebouw. Vermoedelijk zal hij daar zeer binnenkort, maar dan ontdaan van de luister waarmee hy zich gewoon was te omgeven, ook wel komen. Zijn komst naar Rotterdam is hem noodlot tig geworden. Daar huurde hij een hotel kamer waarvan hij evenwel verdween zonder te betalen. Zo kwam de Rotter damse recherche hem op het spoor. Eenmaal aangehouden bleek het. dat hij bij 'n Rotterdamse fietsenstallinghouder een fiets had verduisterd. Hy vertelde daar zelf van. dat hij er na een mooi praatje over zyn advocaat-zyn. in slaagde een rijwiel van de stallinghouder las te krijgen, dat hy prompt voor f. 25 verkocht. De man is aan de Haagse recherche overgegeven. raadsel, op de vraag: „wie zal het winnen?" Kikvors en slang. De stryd gaat in hoofdzaak tussen de (hans regerende Oemma-party van pre mier Abdoellah bey Khalil, pro-Westers en anti-Egyptisch, en de Unionisten van oud-premier Ismail el Azhari, posi- tief-neutraler en pro-Arabisch. Azhari is voorstander geueest van een unie met Egvpte, maar beseft zeer wel dat hy die niét tegen de wil van de meerderheid van zijn volk kan doordrukken. Hy zegt echter wel militaire, economische en politieke akkoorden met Nasser te wen sen. „Een beestachtige man", zei een Soedanees my schertsend, „hy neemt vrijwillig de rol op zich van een kikvors tegenover een slang, ziet er uit als een nr tla en is zo glad als een paling". n lieze beschrijving heb ik na een n l u ting met de overigens byzonder ■vila 're Azhari weinig toe te voegen. Meer en meer wint de overtuiging veld dat Azhari's Unionisten een over winning zullen behalen. Verbazingwek kend g enoeg ach^nen Nassers jongste manoeuvres in het grensgeschil weinig of geen invloed op de aanhang dei- Unionisten gehad te hebben. In feite liggen de persoonlijke loyaliteiten in de Soedan zo vast, dat ze niet door feite lijke gebeurtenissen aan het wankelen worden gebracht. Mijn taxichauffeur, aan wie ik vroeg waarom hy op Azhari stemde, zei mij: „Ik houd van hem". En een intellectueel stelde: „Azhari zegt, dat hij pro-Egyptisch is, maar alleen omdat hij zo de Egyptenaren beter om de tuin kan leiden". Een rotsvaste over tuiging op enigszins wankele basis! Een troost is, dat Azhari's meerderheid ver moedelijk niet zo groot zal zijn als hij wel meent. In dat geval is het zeer wel mogelijk dat de doodsvijanden van wel eer. Oemma en Unionisten, een coalitie zullen aangaan. Oemma's huidige coali tiegenoot, de Democratische Volkspartij (Khatmia-secte), is namelijk nog veel pro-Egyptischer en bovendien aan de verliezende hand. Als de geheime onder handelingen tussen Oemma en Unionis ten slagen, dan zijn premier Khalils plannen voor een steeds pro-Westelijker koers weliswaar van de kaart, maar de kansen op een nauwer aaneensluiting tussen Egypte en de Soedan eveneens. Rapport L.E.J. over vissers (Van onze Haagse redactie) De afdeling Visserij van het Land bouw Economisch Instituut zal dit na jaar de resultaten publiceren van een onderzoek, dat op het ogenblik wordt ingesteld naar de rentabiliteit van de grote zeevisserij. In het rapport, dat het LEI. hierom trent samenstelt, zal tevens het resul taat Worden opgenomen van een socio grafisch onderzoek naar de bemanning van de Joggers en treilers Onder meer zal men zioh bezig hou den met de vraag in hoeverre de vis sersbevolking een gesloten groep vormt, met andere woorden: in hoeverre ook mannen, die niet direct uit een vissers- familie stammen, een plaats op de sche pen kunnen vinden. Een ander belangrijk probleem dat in het rapport zal worden aangesneden is dat van het overstappen van vissers naar de koopvaardijvloot. Ook gaat het Week geëist (Van onze Haagse redactie) Bevestiging van het vonnis van de politierechter - een week onvoorwaarde lijke gevangenisstraf - zo luidde de eis van de Procureur-generaal bij het Haag se Gerechtshof in de zaak tegen een 39- jarige Haagse huismoeder, die terecht stond omdat zij op 12 februari de onder wijzeres S. in de Ö.L. school aan de Pre- toriastraat ernstig had mishandeld. Verdachtes 8-jarig dochtertje Marjo lein was die dag huilend thuis gekomen. Een van haar wangen zou opvallend rood zijn geweest. Er zaten een paar losse haren op haar truitje. Bij het kammen zou een plukje haar hebben losgelaten. Marjolein, die nog maar twee weken in de Pretoriastraat op school L-EI. na waarom vele visserlui in de ging. vertelde dat ze door de juffrouw Q T' Q1 inon llrQn rl ,.,rrA,i4 1 t_ L. afgelopen jaren de visserij vaarwel heb ben gezegd Het Centraal Bureau voor de Statis tiek heeft, inmiddels al een aantal tel lingen over het bemanningisvraagst.uk het licht doen zien. twee keer in een ander lokaal in de hoek was gezet. De juffrouw van het andere lokaal zou haar hebben geslagen en aan het haar hebben getrokken. Marjoleins vader en moeder gingen onmiddellijk naar de school. Marjolein In het belang van de gemeenten Financiering normale bouw vergt al veel (Van onze parlementaire redacteur) In sommige gemeenten heerst ont- I stemming over het feit, dat de gelden van de woningbouwlening niet mogen j worden gebruikt voor de bouw van een extra aantal nieuwe woningen. In 1 sommige gemeenteraden is aan die ontstemming uiting gegeven, maar degenen die hebben ingeschreven op de woningbouwleningen, behoeven zich niet bedrogen te gevoelen, want al het i geld wordt gebruikt voor de woning- j bouw en wat daar onmiddellijk mee j samenhangt (aanleg van bouwterrein, riolering, scholenbouw enz.), zoals ook in de prospectussen voor de leningen is vermeld. Daarin stond ook dat het HOUSE OF SENATE ELECTIONS geld zou worden gebruikt voor de financiering van de reeds onderhan den zynde werken op het gebied van de woningbouw, want de toestand was zo. dat vele gemeenten geen geld meer hadden om de onderhanden zijn de woningen af te bouwen. De eerste woningbouwlening bracht 394 miljoen gulden op. Volgens een cir culaire van de minister van Binnenland se Zaken mag daarvan 115 miljoen wor den gebruikt voor nieuwe woningwet- bouw en aanleg van bouwterrein. Een bedrag van 25 miljoen is bestemd voor scholenbouw. Van het restant (254 miljoen) is de helft. 127 miljoen, be stemd voor woningbouw, waarvoor in 1957 subsidie was toegezegd, maar waar van de bouw nog niet was aangevangen, en 127 miljoen voor woningbouw, die reeds onderhanden was, maar waarvan de financiering niet verzekerd was, om dat er kortlopende schuld voor was aangegaan Die vlottende schuld kan dus worden afgelost en worden vervangen door een langlopende schuld ten behoeve van de woningbouw. De gemeenten heb ben belang bij het aflossen van vlotten de schuld voor woningbouw, omdat zy dan van het Rijk een rentebijslag krij gen van twee procent. Praktisch al het geld van de woningbouwlening komt dus inderdaad ten goede aan de woningbouw. Bij de uitgifte van de rentespaarbrie- ven voor de woningbouw was bekend, dat in 1958 het Rijk voorschotten zou verlenen voor de woningbouw. In het prospectus werd meegedeeld, dat de gelden zouden worden gebruikt voor alles wat met de woningbouw samen hangt en in de radiorede van 29 novem ber 1957 is betoogd, dat voor de woningbouw ook straten moeten worden aangelegd, riolering, verlichting enz. En waar huizen komen zijn ook scholen nodig. De gemeenten, zo werd gezegd, zullen zelf beslissen hoe zij de verkregen gelden in het kader van de woningbouw willen besteden. In overeenstemming met de in uitzicht gestelde bestemming worden alle gelden inderdaad dienstbaar gemaakt aan de woningbouw die dTeigde spaak te lopen door het geldgebrek van de gemeenten. Dankzij de leningen kan de woningbouw in gang blijven, zoals het doel was van de leningen. De teleurstelling in sommige gemeen ten vindt haar oorzaak in de droom, dat men had gemeend extra te kun nen bouwen en zich geen zorgen meer te hoeven maken over de woningbouw, waarvoor wel de plannen bestonden in 1957 of waarvan de bouw al begonnen was. maar waarvoor geld in werkelijk heid ontbrak. moest mee om de juffrouw aan te wij. .en. „Dat is haar" riep ze bij het zien van de juffrouw. Ze klemde zich huileni aan haar moeder vast. De moeder liej op de onderwijzeres af en stortte ziel toen op haar. Ze sloeg haar een bloedneus, rukti haar aan de haren, gooide haar tegen de grond en ranselde er toen met beidt vuisten op los. Het hoofd van de school kwam op het tumult af doch werd te ruggehouden door Marjoleins vader. ,,L' bent te keer gegaan als een furie, het was een beestachtige mishandeling", zei de Procureur-generaal in zijn requisi- toir. Het gerechtshof hoorde een buur vrouw van de verdachte - wier kind op dezelfde school gaat - en het hoofd van de school als getuigen over de mogelijk heid dat de juffrouw de kinderen vaak zou hebben geslagen. De buurvrouw zei dat ook haar zoontje enige keren door de juffrouw zou zijn geslagen. Het hoofd van de school verklaarde echter dat hem nooit klachten van de ouders hier omtrent hadden bereikt en dat hem ook verder niet bekend was dat mej. S. wel eens sloeg. De juffrouw zelf zei als ge tuige dat ze in de hoogste klassen wel eens een tik uitgedeeld had. Het verhaal van Marjolein bestempelde zy echter als pure fantasie. Het schoolhoofd zei tenslotte nog dat na het Incident vele ouders hun solida riteit met de juffrouw waren komen be- I tuigen. Maar deze was zo onder de in-j druk van het incident geweest, dat zij! niet meer naar de school terug durfde.' j Zij had dan ook een functie aanvaard 1 by een andere school. Ook verscheidene andere onderwijzeressen hadden de schrik voor de school in de Transvaal - I buurt zo te pakken gekregen dat ze naar een andere betrekking solliciteerden en vertrokken, ondanks de pogingen die het schoolhoofd deed om hen te houden. „Er heerste een angstsfeer op de school", zo zei hij. De verdediger mr. P. Mout wees erop dat er in ieder geval toch iets gebeurd moet zijn tussen de juffrouw en Marjo lein. De verdachte is een uiterst nerveu ze vrouw, die impulsief reageert. Plei ter achtte het misplaatst deze moeder van acht kinderen, die nimmer eerder met. de Justitie in aanraking is geweest, met een week gevangenisstraf te straf fen als ware zij een gewone winkeldie vegge. Uitspraak 21 maart. Advertentie Honderd doden bij de grote brand in Karatsji Naar schatting zyn by de brand, die woensdag in Karatsji (Pakistan) heeft gewoed, honderd mensen omgekomen, meest vrouwen en kinderen. V.A.R. waarschuwt Israël Het legerhoofdkwartier van de Ver enigde Arabische Republiek (Egypte- Byrië) te Damascus heeft gisteren ver klaard dat Israëlische vliegtuigen in de afgelopen 24 uur „uitdagende activiteit" boven Syrisch-Egyptisch gebied hadden bedreven. Er was bevel gegeven terstond elk Israëlisch vliegtuig, dat boven ge bied van de Verenigde Arabische Repu bliek verschijnt, neer te schieten. Volgens een woordvoerder van het militaire hoofdkwartier te Damascus zijn twee Israëlische vliegtuigen don derdag diep het Syrische luchtruim in gevlogen. Een derde had enkele malen laag over de streek van Gaza en het schiereiland Smai gevolgen. Aangezien 96 procent van >alle i ten uit. Hier zijn er een paar voor Soedanezen analfabeet zijn. bren gen zij hun stem niet op de namen, maat op de symbolen dec. kandida- de Senaatdie 50 leden telt. waar van 20 benoemden. LEIDERDORP BRANDWEEREXAMENS De heren J. Rietveld W. Kranenburg, G. van der Voort en J. de Koning slaag den voor het examen brandwacht eerste klas. Medische dienst De dienst wordt dit weekeinde waargenomen door dok ter H. A Blaauwendraad, Hoogewaard no. 4. Koudekerk, tel. K 1714 - 208. WASSENAAR Medische dienst De medische dienst wordt zondag waargenomen door de artsen Ten Oate en Geerlings. Italiaanse rechtbank acht „noodhuwelijk" ongeldig Een Italiaans gerechtshof heeft een huwelyk, op het sterfbed van de man gesloten, burgerlijk ongeldig verklaard terwijl de R.-K. Kerk het geldig had genoemd. Het geval speelde zich af op 31 augus tus 1955. Een stervende Italiaan liet toen de pastoor van zyn parochie roepen om aanwezig te zyn by het huwelijk, dat hij wilde sluiten met een vrouw die hem vier kinderen had geschonken. De pas toor. die op dat ogenblik niet thuis was, kwam te laat ter plaatse. De man was al overleden. De overledene had echter inmiddels voor vier getuigen verklaard, dat hy met de vrouw in kwestie wilde trouwen. De kerk erkende krachtens de bepa lingen van het kanonieke recht het hu welijk. De pastoor stelde de huwelijks- acte op en overhandigde deze aan de burgerlyke autoriteiten. Dezen wilden de acte echter niet inschrijven. De vrouw maakte er een rechtszaak van. Haar eis werd echter in eerste in stantie afgewezen. Ook in hoger beroep kreeg zij geen gelijk. Het gerechtshof bepaalde, dat een kerkelijk huwelijk, in Italië gesloten, slechts voor de wet gel dig is als een priester als getuige bij de huwelijkssluiting aanwezig is geweest en het huwelijkscontract heeft getekend. NASLEEP VAN HET PROCES TEGEN DE BISSCHOP VAN PRATO De vertegenwoordigers van de minder heidspartijen in de Romeinse gemeente raad zullen voortaan weigeren als plaatsvervanger van de christen-demo cratische burgemeester, Urbano Cioc- cetti, bij burgerlijke huwelijken als ambtenaar van de burgerlijke stand up te treden. De betrokkenen (sociaal-democraten, communisten, republikeinen en nenni- socialisten) traden tot dusver als der gelijke ambtenaren op, omdat de burge meester en de christen-democratische gemeenteraadsleden dit „om principiële redenen" niet wilden doen In Italië worden gewoonlijk de huwelijken voor de (R.-K.) kerk gesloten en zij gelden dan tevens voor de wet. Van de moge lijkheid om alleen voor de wet te trou wen maken in Rome per jaar ongeveer duizend paren gebruik. Door de actie van de minderheidspartijen zullen de chris ten-democraten wel genoodzaakt zijn aan deze huwelijken hun medewerking te verlenen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1958 | | pagina 4