Tentoonstelling werk Kees Verwey: een onzer grote schildersfiguren Pander Hasselman kleuren Dobby gordijnstof LINOLEUM BULTHUIS Zich steeds vernieuwend talent Medio 1959 heeft Leiden een modern gereformeerd rusthuis Riël brengt variatie in mode 07ste Jaargang Vrijdag 7 maart 1958 Tweede blad no. 29385 kleurecht per meter Lakenhal presenteert: (Advertentie) ZOJUIST ONTVANGEN de nieuwe VOORJAARSCOLLECTIE in 18 functionele kleuren voorradig (gratis kleurenfolder verkrijgb.) BOTERMARKT 23 Voorname artisticiteit; kunst van allure Dc Haarlemmer Kees Verwey behoort ontegenzeggelijk tot onze belangwekkende schildersfiguren, van wiens ontwikkelingsgang men een omvangrijke indruk krijgt in de aan hem gewijde, niet minder dan ongeveer 100 stukken omvattende tentoonstelling, welke tot zijn eer door de heer J. N. van Wessem in de Lakenhal is ingericht. Kees Verwey is geen „voorganger", doch hij verenigde in zich vele stijlelementen in de schilderkunst, van de laatste halve eeuw van impressionisme tot expressionisme en groeide uit tot een persoon lijkheid, die voorname artisticiteit paart aan een hoog opgevoerde ambachtelijkheid. Vooral het diep-menselijke beroert de bezoeker van deze prachtige en rijkgevarieerde expositie in zijn portretten, die ook in zijn tekenin gen in ruime mate vertegenwoordigd zijn. Doch ook zijn waarlijk meesterlijk gecomponeerde aquarellen die der bloemen nemen daar een belangrijk aandeel in leggen getuigenis af van Verwey's kun stenaarschap, dat zich in rijke verscheidenheid openbaart. Kees Verwey, in 1900 geboren te Am sterdam. neef van de beroemde dichter Albert Verwey, in hoofdzaak een leerling van de in Haarlem wonende schilder H P. Boot, van wie eveneens een karakte ristiek portret deze tentoonstelling siert, woont sinds 1930 in Haarlem in een 17e eeuws huis aan het Spaarne. Hij volgde de tradities van een Floris Verster en een Breitner, doch ontwikkelde tevens een zeer eigen zeggingskracht. Verwey slaagde er steeds in zich aan de wijzigingen van de tijd aan te pas sen, treft telkens door het uitermate „levende" van zijn kunst, schept uit een rijkdom van zich steeds vernieuwend talent, blijft geestelijk merkwaardig fris en spontaan met onverflauwde kracht, waarbij zijn zuiver, smaakvol kleurge voel van donker tot licht en sterk ge hanteerde tekenstift hem steeds weer tot nieuwe picturale vondsten of zwartwit- ten in staat stellen. Er is in hem een onverwoestbare uitingsdrang. tot aan het ook hier aan wezige portret van de dichter J. C. Bloem toe, waarvan de verf nauwelijks droog is.... Die door en door „menselijke" en psy chologisch rake portretten hebben ons wel zeer sterk geïntrigeerd. Daar is bijv. dat monumentale, impo sante en suggestieve van de vermaarde schrijver Lodewijk van Deyssel, met dat doordringende, fascinerende, griezelige oog, waarvan de geportretteerde hem zeide: „Je hebt me geschilderd, omdat je me haat". Zo was het niet, maar Verwey was eerlijk genoeg om te schil deren wat hij zag: het ene oog een andere richting uitziend dan het andere. En hoewel Van Deyssel hem gevraagd had daar geen aandacht aan te beste den („Mijn ogen vertonen een bijna onmerkbare afwijking, ik verzoek U daarmee op mijn beeltenis geen rekening te houden"), had Verwey tóch geschil derd, wat hij zèg, zonder enige restrictie. En het resultaat? Een in groene tinten geschilderd portret, haast huiveringwek kend door de zich niet verloochenende biologerende realiteit. En tóch was Van Deyssel, hoewel kin derlijk ijdel. een goed mens. Ook de schilderes Coba Ritsema was maar weinig ingenomen met haar portret, omdat er te weinig haar op voorkwam en de auteur Dirk Coster wees hem de deur, zond hem de straat op, toen hij zijn portret zag, maar riep hem toch nog vanuit de verte toe „Ik vind tóch wel, dat 't wat lijkt". Zó schildert Kees Verwey: oprecht en zonder franje, zoals de mensen en hun karakters zijn. Deze bijzonderheden hoorden wij uit de mond van de schilder zélf. Wij kunnen het ons zo indenken: een kunstenaar als Verwey wil niets ver doezelen. Zo bezichtigt ge deze expositie en neemt kennis van de stijlveranderingen, die hem tot innerlijke noodzaak zijn. Ge behoeft er niet mee akkoord te gaan. dat komt er niets op aan, want het is de schilder zélf, die het te zeggen heeft en die zich uit. zoals hij dat voelt en wil. Dit is immers het voornaamste. Zo hangt daar het uit 1956 daterende machtige tafreel „De ontheemden", waarop de triestheid en de uitzichtloos heid der hier afgebeelde personen diep treft. Daarnaast is er ook het in grote afmetingen, helaas in de gang opgehan gen „Maskerade", frapperend door de bonte wemeling van kleuren en waarin het abstracte al spelende lijkt toegepast. Ook dit is een teken van de steeds voortdurende vernieuwing, welke Kees Verwey kenmerkt en bezighoudt. En naast die veelheid van knappe portretten van zijn moeder en van be vriende kunstenaars een prof. Albert Verwey, een Mari Anderiessen, een dr. Victor van Vriesland en een Cornells Veth almede even knappe zelfpor tretten uit verschillende levensperides, maakt U plotseling kennis met totaal andere beelden 't Spaarne te Haarlem of reisimpresseseen Moors paleisje te Garda aan het Gardameer, het Doge paleis te Venetië. Ook met zijn stille vens. telkenmale een nieuw facet van zijn variabel kunnen demonstrerend. Deze interessante tentoonstelling is het getuigenis van een opmerkelijk kunstenaar, in zijn evenwichtige be heersing toch ook ruimte latend voor gevoelsexpressie, poëzie, temperament en durf, zonder welke elementen zijn kunst verstarren zou. Gelukkig is daarvan in geen enkel opzicht sprake! De nauwlettende beschouwer zal aan deze kunst van allure een grote vol doening beleven. Hij zal zich verheu gen in al deze uitingen van een aristocratische, stijlvolle, steeds naar het superieure strevende geest. Deze wist die verlangde superioriteit veelal te benaderen of te verwezenlijken. Daarvoor past gerechtvaardigde be wondering! Dank aan de Lakenhal directie, dat zij er ons mee confron teerde. De expositie blijft tot 14 april geopend. H. Kees Verwey: het Spaarne te Haarlem De burgemeester zeide voorts, dat er een verwantschap bestaat tussen Leiden en Kees Verwey. Hij wees daarbij op de bewondering, welke de schilder steeds heeft gekoesterd voor diens oom, prof. Albert Verwey. Vooral echter wenste spreker de aandacht te vestigen op Verwey's bewondering voor de Leidse meester Floris Verster. Verder is het een feit, dat voor vele kunstliefhebbers de bloemstukken in waterverf de hoogte punten van Verwey's kunst zijn. En valt hier niet een verwantschap op met die andere grote Leidse meester, Menso Kamerlingh Onnes, de zwager van Ver ster, wiens aquarellen zo worden gepre zen? Het is om al deze redenen, maar uiteraard vooral om de kwaliteit van Uw werk. dat wij ons in deze tentoon stelling verheugen, zo zeide de burge meester tot Kees Verwey. Met het uit spreken van de wens dat vele Leide- naars en vele kunstliefhebbers van bui ten in de komende weken de weg naar ..De Lakenhal" zullen vinden verklaarde hij de expositie voor geopend. Expositie Chris Ie Roij Men verzuime niet bij een bezoek aan bovengenoemde expositie ook nog een bezoek te brengen aan die van werken van Chris le Roy, die van 19191923 in Leiden als officier verbleef. Diens tal rijke gezichten op Leiden alsmede teke ningen van de gemeentelijke werk inrichtingen leggen getuigenis af van een kundige hand en een grote liefde voor onze stad. De vijf mannequins, waaronder een zeer grote maat, presenteerden allereerst enkele mooie pakjes in tweed en jersey, meestal voorzien van twee rokken. Een donkerblauw kostuum met wit piqué vest en een snoezig hoedje in wit met blauwe garnering, was heel mooi. Waar de mantels bol stonden, (zoals Saint Laurent, de opvolger van Dior dit brengt), het trapeziummodel, deden zij dat gratie-vol. Vielen zij recht van de schouders, dan hadden zij zakken of rie men daaronder en was ook de kleur in harmonie met de japonnen. De combi naties waren vaak verrassend mooi. zo als de beige mantel, waaronder een don ker cognackleurige japon werd gedragen. Een prettige dracht voor de lente en hoogzomer blijft nog steeds een japon met bijpassend jasje. De rechte japon nen zijn meestal voorzien van een boot hals, de jasjes bijna altijd van grote, af staande shawlkragen. Soms waren er ja ponnen. die het idee gaven, dat het twee-delige pakjes waren, door het aan brengen van een klein vestje in dezelfde tint. Er werden verschillende japonnen naar kopie van Jacq. Heim gebracht, het accent hierbij werd gelegd op de drape rieën in het voorpand en de mooie v- vormige halsuitsnijding. De rokken zijn meestal wat bollend op de heup en naar beneden nauw toelopend. Exclusief was een wollen mouseline japon in mooie kleurnuances van bruin tot cyclaam. Hiernaast zagen wij verschillende mo dellen in de prinsesselijn. De ruimte van deze japonnen, welke uit één stuk ver vaardigd zijn. wordt handig in de taille weggewerkt om dan weer waariervormig in de rok te voorschijn te komen. Trou wens. de variatie op het gebied van de plooivalling. vooral in de zomerjurken, bleek onbegrensd. Onder de nylonregen mantels in velerlei pasteltinten, werden mooie zomerjurken, meestal van glan zend katoen, gebracht. Het waren bijna steeds grote dessins, veel bloemenmotie De opening Wat de opening van deze expositie be treft: deze werd gisteravond onder zeer grote belangstelling door burgemeester jhr. mr. F. H. van Kinschot verricht. De directeur van „De Lakenhal", de heer J. N. van Wessem, sprak als vriendelijk gastheer enkele woorden van welkom tot de aanwezigen o.w. zich ook Kees Verwey zelf bevond. Onmiddellijk daar na beklom de heer J. C. Ebbinge Wub- ben, directeur van het Museum Boy mans te Rotterdam, het spreekgestoelte om een korte inleiding te houden. Hij belichtte de verschillende kwaliteiten van Verwey's artistieke taal en sprak tevens de hoop uit dat velen deze taal ook zullen verstaan. Om. wees deze spreker erop dat de persoonlijkheid van Verwey sterk genoeg is gebleken de Ne derlandse schilderstraditie to hand haven. De heer Ebbinge Wubben roemde de schilder vooral om zijn portretten, welke meer dan wat het oog alleen kan waarnemen onthullen. Burgemeester van Kinschot hield al vorens de tentoonstelling voor geopend te verklaren eveneens een toespraak. Hij gaf als zijn mening te kennen, dat in de reeks exposities van hedendaagse kunst in „De Lakenhal" gehouden die van Verwey een van de allerbelang rijkste is. Vervolgens vestigde de burge meester er de aandacht op. c' t Kees Verwey in Leiden geen onbekende is. Immers: in de oorlogsjaren hebben de leerlingen van het oude schildersgenoot schap „Ars Aemula Naturae" van zijn lessen kunnen profiteren. Aan die tijd denken vele stadgenoten met vreugde terug, aldus spreker Hoe rijp Verwey's talent toen was blijkt uit het stilleven dat de kunstenaar in het gebouw van „Ars" heeft geschilderd en dat een van de hoogtepunten van deze tentoonstel ling is. Trouwens ook in „De Lakenhal" is Verwey geen onbekende: by vele gele genheden wordt zyn markante gestalte in dit museum gesignaleerd. 100 dragees f. 2.88 150 dragees (de helft meer) f. 3.75 VITAMINEN VAN PHILIPS-ROXANE BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN GEBOREN Huig, zn van D. J. van Beelen en J. van der Plas. Chrlstiaan Hendrik, zn van C. H. van Houten en E. Frings, Marcellinus Jo hannes Joseph, zn van J van der Post en T H. Rickelmann, Nicolaas Johannes Cor nells, zn van S. L. Steenvoorden en J. A. M Weijers. Jannetje Romy Tamara, dr v. C. Brussee en C. W. de Meij. Jolanda Ger- harda Jannetje, dr van F. van Duuren en G. van de Vlsch. Wilhelmlna Alida. dr van J van Vliet en W. C. de Tombe, Marcel Willem, zn van D. J. Muilwijk en D. Aan- dewlel. René, zn van P. F den Hollander en A. S. Kwakernaat. Wilhelmlna Maria, dr. van W. G A. Koppers en W. C. M de Boer. Gerardus Arnoldus, zn van D A Slaman en E. J. P. Buster. Khlng Ien. dr van S. T. Liem en T. I Tan, Everardus Johannes, zn van C. van Ruiten en J. C. M. van der Meer, Gezina Grada Josepho. dr. van F. Reekers en P A. Sloot. Dirk. zn van M. van der Plas en J Paap GETROUWD C. Veenhuis en P. M. van den Brink. F. J M. Heslinga en G. R. van Hees, F. J. M. Hobbelen en W. Kooljmans, S. Clere en J. van der Vlsch. F. de Jong en C. M. Hun- dersmarck, B. H. van Winkel en S. M. Rietbergen, P. de Vo6 en S. M van der Haven. A. F. J. Huijzendveld en C. W van Kesteren. L. H. M. van der Meel en C M. Verplancke. H. Gordijn en A .J. Stlgter. A. van Wijk en W. C. M. Hermsen, J. Kloos en F. W. van Weeren. OVERLEDEN C. C. van der Wllk, 68 Jaar. vrouw. ven en het meest rozen in verscheidene tinten. Voor een korte avondjurk was een jacquard geweven zijden japon in het „petit ballon" gekozen. Meer pretentie had de strapless-japon in een mooi cashmire dessin, met een wijduitstaande ballonrok. Er werden voorts enkele sportieve en sembles getoond, zoals een witte plissé rok. met rood-wit-blauw gestreept jasje. De fleurige zonnepakjes deden ons naar de zomer verlangen. Suède-jasjes wer den in verschillende kleuren gebracht. Vermeldenswaard is een violet-jasje, dat op een groene graine de poule rok met lila pullover een mooie combinatie was. De bijpassende hoeden van Messcher waren bijzonder mooi. Lichte materialen, zoals tulle, kant en voile waren bestemd voor kleine dopjes. Hiernaast was stro en soepel vilt gebruikt voor grote cloche hoeden, soms voorzien van een opgesla gen rand en vele modellen geinspireerd op de baret. ACADEMISCHE EXAMENS. Aan de Leidse Universiteit is geslaagd voor het doet. examen Chinese taal- en letterkunde de heer J. Mulder te Oegst- geest. GOUDEN DOCTORAAT. Maandag 10 maart a s. zal het vijftig jaar geleden zijn dat mr. J. H J. Simons, geboren te Geldrop en thans wonende te Zandvoort, aan de Leidse Universieit promoveerde tot doctor in de rechtsgeleerdheid. Bij Kon. besluit is de hoofdland meter van het Kadaster, de heer J. van Ballegooijen, hoofd van het bureau van de landmeetkundige dienst hier ter stede, benoemd tot hoofdlandmeter A van het Kadaster, hoofd van het bureau van de landmeetkundige dienst te Assen. Lezers schrijven WERKLOOSHEID EN AMBTENAREN Ik ben het met „Bouwvakarbeider" eens. dat er een periode van vry grote werkloosheid is. Maar ik vind het niet erg sportief, dat hij die ambtenaren, die er wat trachten bij te verdienen, ervan beschuldigt de belasting te ontduiken. De hoogconjunctuur is voorbij en ik geloof wel, dat de bouwvakken van die tijd meer geprofiteerd hebben dan de ambtenaren. Er werden in de bouw- vakken toch zwarte lonen betaald plus i dat de patroons nog de loonbelasting en 1 andere sociale verplichtingen, welke de werknemer aangingen, voor hun reke ning namen. Dat de zwarte lonen er nu af zijn, daar kunnen de ambtenaren niets aan doen. Dus, „Bouwvakarbeider", wees sportief en gun die ambtenaren hun extraatje, want die weten niet wat zwarte lonen zyn. En de fiscus heeft bovendien o zo'n fijne neus! EEN AMBTENAAR. WONINGNOOD. Als woonarkbewoner wil ondergete kende graag het volgende onder de aan dacht van de desbetreffende autoritei ten brengen. Waarom worden ons toch bij het zoe ken naar een ligplaats zoveel moeilijk heden in de weg gelegd? Er is mij een geval bekend van een echtpaar, waarvan de vrouw zeer bin nenkort haar eerste baby verwacht. Hun schip ligt nu op een plaats waar geen waterleiding, elektriciteit en gas aan wezig is. Tram- of bushaltes zijn er in wijde omtrek niet en een in dit geval zeker nodige dokter moet eerst in een roeibootje overvaren. Daarbij komt nog, dat zij daar 1 api'il beslist weg moeten ibedrijfswater). De desbetreffende per soon vond een geschikte ligplaats, kreeg van de eigenaar toestemming daar lig plaats te nemen en ging naar de ge meente Oegstgeest om de zaak verder af te handelen. Neen, zei de gemeente Oegstgeest, bij ons geen woonarken. Is het niet droevig, dat in deze tijd, waarin de woningnood zó hoog gestegen is, van overheidswege zo weinig soepel heid wordt betoond om een oplossing te vinden? S. HEEMSKERK, Haarlemmertrekvaart 1, Oegstgeest Eerste paal de grond in Plaats voor circa 100 ouden van dagen Indien zich bij de bouw geen tegenvallers voordoen, heeft Leiden medio 1959 aan de Witte Rozenstraat een modern gereformeerd rusthuis, dat huisvesting en verzorging biedt aan circa 100 ouden van dagen. Het komt in de plaats voor het thans aan de Hooigracht gevestigde rusthuis, dat voor 35 jaar werd opgericht. Onder grote belangstelling ging gistermiddag voor dit nieuwe verzorgingshuis, waarvan het de opzet is, dat de bewoners in de han toegewezen ruimten een eigen sfeer kunnen scheppen, de eerste officiële paal de grond in. Het was de 77-jarige heer J. Straatman, sinds 1941 reeds bewoner van het Rusthuis aan de Hooigracht, die deze plechtigheid verrichtte. L.P.K.V. GAAT JUBILEREN Op de agenda van de ledenvergadering van de L.P.K.V. stond als voornaamste punt de viering van het 50-jarig bestaan. Na een inleidend woord van voorzitter De Roode kwam de viering van het gouden jubileum aan de orde. waartoe voorzitter De Roode enkele bestuurs voorstellen onthulde, t.w. het organise ren van een feestavond, een zomershow van hoenders, sierduiven en konijnen en als sluitstuk een nationale tentoonstel ling. Deze voorstellen gaven aanleiding tot een uitgebreide discussie. Medio augus tus vindt de jubileumviering plaats; de nationale tentoonstelling, waarin onder gebracht de provinciale expositie van de Ned. Konynen en Pluimveefokkersbond, tegen kerstmis. Als secretaris-penning meester fungeert, de heer E. Quist, Hr-e Morsweg 154, die voor deze tentoonstel ling reeds vele toezeggingen kreeg van ereprijzen en assistentie. Mevr. Couzyn en de heren Hanselaar en Smit hebben zitting in het jubileumcomité. Alvorens deze hiertoe overging heette de voorzitter van de Geref. Stichting voor Huisvesting en Verzorging van Be- Jaarden, de heer L. Th Kurpershoek, allen hartelijk welkom, in het bijzonder wethouder D. van der Kwaak, vertegen woordiger van het gemeentebestuur, dr. F. H. von Meyenfeldt, voorzitter van de Geref. Kerkeraad en de heren C. Mulder sr en S. Melse, de twee nog in leven zijnde oprichters van het rusthuis aan de Hooigracht. Voorts wees spreker erop. dat reeds kort na de tweede wereldoor log het plan rijpte om te komen tot de bouw van een nieuw rusthuis het oude is veel te klein dat geheel vol gens moderne begrippen zou worden in gericht. Een rusthuis, waarin de be jaarden, met behoud van hun zelfstan digheid, een eigen leven kunnen leiden. Zo lang hun gezondheid dit toelaat kun nen zy er een eigen huishoudentje te midden van hun privé-bezittingen voe ren. De heer Kurpershoek. die dankbaar was. dat dit plan by velen zo grote Interesse had ontmoet, had byzondere waardering voor het werk van de archi tecten, die steeds bereid waren veran deringen in het plan aan te brengen in dien de voorschriften zulks vroegen. Bo venal bracht hy dank aan God. die zo veel zegen geschonken had. De 77-jarlge heer J. Straatman, uitgerust met helm. slaat de eerste officiële paal voor ..zijn" rusthuis. (Foto LJD./Van Vliet) Nadat de heer Straatman hierna de „eerste" paal in de grond had laten ver- dwynen, bracht dr. Von Meyenfeldt de gelukwensen van de kerkeraad over. Spreker sprak er zyn blydschap over uit. dat straks op dit terrein een mo dern rusthuis zal verryzen. dat voor de oudere generatie een belangrijk perspec tief opent. By al ons spreken over „de nood, waarin de Jeugd verkeert", dienen wy de ouden van dagen niet te ver geten. Wy dienen ervoor te waken, dat zy zich niet als een vergeten groep gaan gevoelen. Ook hier heeft de kerk een grote taak! In geiyke geest spraken vervolgens de heer C. Mulder sr en de heer S. M. Stolp, voorzitter van de Commissie van Beheer der Geref. Kerk Deze laatste was verheugd, dat men vandaag deze heipaal bij een mijlpaal mocht slaan. Een handeling, waardoor in de toe komst een belangryk stuk sociaal werk tot stand zal zyn gebracht. Na deze plechtigheid bleef het stich tingsbestuur met de genodigden nog enige tyd in „Oud-Hortuszicht" byeen. Met zorg samengestelde collectie (Advertentie) In het Modehuis Riël aan de Breestraat werd gistermiddag en -avond de voorjaarscollectie getoond. De modellen waren met zorg gekozen en van een uitstekende coupe. Voor elke vrouw, die van iets aparts houdt, teas er keus, omdat geen enkele japon of mantel op de andere leek. Dat komt om dat er veel aandacht was besteed aan de details, die sterk van elkaar ver schilden. De lijn was vloeiend, alhoewel er ook nog veel getailleerde modellen werden getoond. De modetinten, welke dit huis bracht, waren blauio in velerlei nuances, beige, geel, groen en lila. CURSUS OVER KINDERVERLAMMING. De Leidse Volksuniversiteit K en O. organiseert deze maand een cursus van drie avonden over „Kinderverlamming". Een belangrijk onderwerp, dat door drie. wel bij uitstek bevoegde, sprekers wordt behandeld. Op 10 maart spreekt prof dr. J. E. Dinger over ..Oorzaken en wijze van verbreiding van infectieziekten"; op 17 maart prof "dr. J. Verlinde over ..Oor zaak. verbreiding en bestrijding van de kinderverlamming", terwijl op de derde avond. 24 maart. prof. dr. G. M. H. Vee- neklaas de „Sociale aspecten van de kinderverlamming" zal behandelen. De cursus wordt gehouden in het Ned. In stituut voor Praeventieve Geneeskunde. (Van een bijzondere medewerkster

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1958 | | pagina 3