Tweede Amerikaanse kunstmaan
gelanceerd en spoorloos verdwenen
WEERBERICH'
Radiosignalen bleven uit na
een feilloos lijkende start
Rentebijslag voor particuliere
woningbouw werd
afgewezen
97ste jaargang
DONDERDAG 6 MAART 1958
No. 29384
LEIDSCH
DAGBL
Directeur: J W Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
AVJÖLAU VUUK LLIULIN tlN UM;
t. 7.50 per kwartaal; f.255 per maand; f.059 per
week
Witte Singel 1. Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
In heelal of in zee?
Amerikaanse Sabrein
Korea neergeschoten
De Amerikaanse luchtmacht
heeft medegedeeld dat luchtdoel
artillerie der communisten nabij de
grens van de gedemilitariseerde
zone in Korea een Amerikaanse
Gisteravond om 19.28 uur Nederlandse tijd is de tweede Ameri
kaanse kunstmaan, officieel de „1958-Beta" geheten maar algemeen
de „Explorer II" genoemd, gelanceerd met behulp van een Jupiter-
raket van het leger waarmee ook de Explorer I in de ruimte werd
gebracht.
Maar nadat aanvankelijk de lancering geslaagd leek te zijn.kon
men geen spoor meer ontdekken van de kunstsatelliet. Nog steeds
verkeert men in het onzekere of de kunstmaan in haar baan is ge
komen of ergens is neergestort. Er zijn namelijk geen radiosignalen
opgevangen, zodat in ieder geval wel vaststaat, dat de zenderappara-
tuur beschadigd is indien de maan om de aarde zou cirkelen. Deskun
digen menen, dat het nog enkele dagen zal duren voordat men
zekerheid over het lot van de kunstmaan heeft. Nu de radiosignalen
hierover geen uitsluitsel geven moet men met andere middelen (o.a.
radar) nagaan of de Explorer II nu (zwijgend) deel uitmaakt van de
groeiende kunstmaanfamilie van Moeder Aarde of ergens is neer
gestort. Is het eerste het geval dan is de waarde van deze satelliet
voor de wetenschap aanzienlijk gedevalueerd omdat de geregistreerde
gegevens de aarde niet kunnen bereiken.
"O 111 had vijf kg wetenschappelijke meetin-
Kegelbai e zender strumenten aan boord voor het registre-
ren van de temperaturen aan de opper-
De Explorer II had de vorm van een vlakte van de metalen huid. de tempe-
potlood en een lengte van ongeveer twee raturen in de kunstmaan, de erosie door
meter. Het gewicht bedroeg ruim veer- kosmisch stof en de intensiteit van de
tien kg tegen bijna 14 kg van de eerste kosmische straling.
Amerikaanse kunstmaan. De satelliet De sterkste van de twee zenders aan
boord van de kunstmaan zou, indien
alles goed verlopen was. ook door radio
amateurs makkelijk waar te nemen zijn,
en deze zender zou twee drie weken in
functie kunnen blijven.
De signalen van de zwakste zender
zouden slechts met zeer nauwkeurige
ontvangsttoestellen zijn op te vangen.
Deze zender zou niet permanent wer
ken. doch slechts wanneer deze van de
Amerikaanse waarnemingsstations af
radiografisch in werking zou worden
gesteld. Dan zouden de op een band
opnemer vastgelegde waarnemingen
worden uitgezonden tot de zender
weer van de grond af uitgeschakeld
zou worden. Daardoor hoopte men
deze zender een levensduur van drie
tot vier maanden te kunnen geven.
De hoogte van de baan van de nieuwe
kunstmaan zou iets geringer zijn dan
die van de eerste satelliet. De hoek
waaronder de Explorer II ten opzichte
van de evenaar werd weggeschoten was
dezelfde als bij zijn voorganger, n.l. 45
graden.
Vierde rakettrap in ongerede?
Nadat dr. William H. Pickering, direc
teur van het Technisch Jetvoortstu-
wingslaboratorium van Californië, die de
leiding van de lancering had, aanvanke
lijk had verklaard, dat alles goed was
verlopen, moest hij later toen de radio
signalen uitbleven verklaren, dat er ken
nelijk iets mis was gegaan. Na enige
tijd kreeg men aanwijzingen, dat de
vierde trap van de raket niet goed ge
functioneerd zou hebben, doch zekerheid
hieromtrent bestaat niet. Zou dit inder
daad het geval zijn geweest, dan zou
de kunstmaan niet om de aarde draaien
maar ergens tussen Amerika en Afrika
in de Atlantische Oceaan zijn gestort.
De lancering werd o.m. bijgewoond
door dr. Wernher von Braun, de vroe
gere Duitse, tegenwoordig belangrijkste
Amerikaanse raketspecialist en ruimte
vaartpionier.
In de loop van hedenochtend was nog
steeds geen antwoord mogelijk op de
vraag: Waar is de Explorer II, in zee of
zwijgend in het heelal?
„Sabre"-straaljager omlaag heeft
geschoten.
De vlieger van een tweede
„Sabre" verklaarde, dat het toe
stel werd getroffen, terwijl het op
geringe hoogte vloog. Hij meldde
te hebben waargenomen, dat de
bestuurder van het getroffen toe
stel met zijn valscherm aan de
communistische zijde van de be
standslijn is gedaald.
Nog geen belastingverhoging
Voorzorgen
Churehiüs echtgenote en
dochter naar Londen
(Van onze Londense correspondent»
De algemene toestand van Sir Winston
Churchill is thans dermate verbeterd,
dat Lady Churchill en haar dochter
Sarah binnen een paar dagen naar Lon
den zullen terugkeren E: is nog geen
datum vastgesteld voor de terugkeer
van Sir Winston zelf. Dagelijks mag hij
reeds enkele uren het bed verlaten. Hij
is op voor het gebruiken van de lunch
en rookt af en toe een sigaar. Chur-
chills lijfarts. Lord Moran. logeert thans
bij hem.
Einde van Kamerdebat zonder uitspraken
(Van onze parlementaire redacteur)
Het debat in de Tweede Kamer over de werkloosheid is gisteren geëindigd zon
der bepaalde uitspraken. De in uitzicht gestelde moties werden niet ingediend.
Het economische structuurprobleem (de grote werkloosheid in bepaalde gebieden)
kan beter worden besproken, zei minister Suurhoff, aan de hand van de in
dustrialisatienota, waarvan de indiening volgens minister Vondeling in april wordt
verwacht.
Belastingverhoging (ter dekking van
de extra uitgaven voor de werkverrui
ming) heeft de regering niet aange
roerd, erkende minister Suurhoff, maar
zij heeft terzake ook geen afwijzende
beslissing genomen. Die beslissing zal
over enige tijd vallen, als een beter in
zicht in de economische en financiële
toestand mogelijk is. In ieder geval
heeft de regering er nota van genomen,
dat de woordvoerders van vier partijen
(PvdA, KVP, AR en CHU) belastingver
hoging niet afwijzen als het niet anders
kan. De drie communistische moties
werden verworpen. Zij kregen alleen de
steun van de indieners.
Komende maanden nog
moeilijk
Tenslotte heeft minister Witte een
rentebijslag of tweede hypotheek afge
wezen als middel om de particuliere
woningbouw te bevorderen. a;ls bezwaar
noemde hij de administratieve romp
slomp. De rente zou kunstmatig hoog
worden gehouden. Bovendien moet men
niet de kapitalen onderschatten, die
nodig zouden zijn. Dat geld zit. niet in
de schatkist. Bovendien had de minister
i nog twaalf andere argumenten (die hij
I niet opsomde) tegen rentebijslag en
tweede hypotheek.
I Inderdaad is de particuliere woning
bouw de laatste maanden teruggelopen.
Daarom is in februari de premieregeling
voor de particuliere woningen verbeterd.
Er is daardoor voor de particulieren een
gunstiger klimaat ontstaan. De verrui
ming van de kapitaalmarkt en de daling
1 van de rente leiden ook tot omstandig
heden. waardoor het voor de particuliere
bouw mogelijk wordt weer aan de slag te
gaan.
Men moet niet de voorstelling wekken,
vermaande de minister, dat de regering
de particulieren in de kou laat staan.
Gemiddeld wordt voor de particuliere
premiebouw een subsidie verleend van
f. 5300 gulden per woning. Dat bedrag
behoeft niet te worden terugbetaald. Dat
systeem is eenvoudig en het heeft goed
gewerkt. Het zijn de gemeenten, die
meer open moeten staart voor de parti
culiere bouw bij de toewijzing van grond.
Zij moeten inzien, dat de volkshuisves-
ting mede afhankelijk is van de mate,
waarin zij de particuliere bouw aan
moedigen.
Indien de kapitaalmarkt niet ruimer
wordt en in weerwil van de nieuwe pre
mieregeling de woningbouw achterblijft
bij de mogelijkheden met de beschikbare
bouwcapaciteit, zullen grotere subsidies
nodig zijn. maar dan in de vorm van
jaarlijkse bijdragen of hypotheekrege
lingen. De minister zou het zeer betreu
ren indien in die richting moet worden
gekoerst, maar om eventueel gereed te
zijn, laat hij dergelijke regelingen thans
uitwerken.
Hij is echter overtuigd, dat de toe
stand in de tweede helft van dit jaar
beter zal worden, nadat de eerstkomen
de maanden nog moeilijk zullen zijn om
met de particuliere woningbouw op
gang te komen. In dit verband had de
heer Dommer (PvdA) de verwachting
uitgesproken, dat dit jaar in totaal nog
wel 90.000 woningen gereed zullen ko
men. maar dat in 1959 het aantal zal
terugvallen op 65.000. Daarom voelde
ook hij wel iets voor een rentebijslag of
tweede hypotheek voor de niet dure wo
ningen om de particuliere bouw te sti
muleren.
Er bleek dus een overgrote meerder
heid in de Tweede Kamer iets te willen
doen ter ondersteuning van de particu.
liere woningbouw, maar de heer Biewen-
ga (AR) zag toch af van het indienen
van een motie, zoals hij in uitzicht had
gesteld, al was hij door het antwoord van
de minister niet volledig gerustgesteld,
i Tot een uitspraak kwam de Kamer dus
I niet.
Industrialisatie
Over de eigenlijke werkloosheid zei
minister Vondeling (als waarnemend
minister van Economische Zaken) dat
cie snelheid van de ontwikkeling de rege
ring had verrast. Nog in november j.l.
verzetten minister Zijlstra zich tegen
herstel van de in april afgeschafte pre-
mie voor industrievestiging in de ont
wikkelingsgebieden met grote blijvende
I werkloosheid. Thans is die premierege
ling ten dele hersteld over volledig her
stel van deze premieregeling voor alle
vroegere gebieden, waarop de heer An-
driessen vooral had aangedrongen, zei
I minister Vondeling, dat een verbeterde
I regeling in voorbereiding is. De hoofd-
lijnen daarvan zullen vermeld staan in
de industrialisatienota.
Deze vier charmante dames zullen
binnenkort op de Wereldtentoon
stelling in Brussel in de Nederland-
se afdeling werkzaam zijn als gast- I
vrouwen. Zij werden gisteren ge
fotografeerd tijdens een wandelin
getje over het Lange Voorhout in
Den Haag.
Aanzienlijk meer sparen! Koning Saoetl van een
Het is nog de vraag of alle ontwikke
lingsgebieden voor die premieregeling
weer in aanmerking komen. Een con
centratie op een klein aantal kerngebie
den wordt wenselijk geacht, maar het is
ook mogelijk, dat er nieuwe gebieden in
worden betrokken. Van het indienen
van een motie zag ook de heer Andries-
sen af.
Minister Suurhoff verklaarde nog, dat
hij het ermede eens was, dat ons volk
meer zal moeten sparen omdat in de
komende jaren, in samenhang met
de eenwording van Europa, enorme
investeringen nodig zullen zijn. „By
mij leeft de overtuiging," aldus de
minister, dat het Nederlandse volk
in de toekomst genoodzaakt zal zijn een
aanzienlijk groter deel van het nationale
inkomen te sparen om de werkgelegen
heid in stand te houden". N'a de discus
sie over de industrialisatienota zal de
regering overwegen aan de S.E.R. advies
te vragen over de economische toestand
en de vooruitzichten.
Franse weekbladen
in beslag genomen
Opnieuw zijn de lezers van drie Franse
weekbladen vandaag vergeefs bij
moordplan tegen
Nasser beschuldigd
De chef van de inlichtingendienst
van het Syrische leger, kolonel Serraj,
heeft Koning Saoed van Saoedi-Ara-
bië gisteren ervan beschuldigd, dat hij
hem meer dan 20 miljoen gulden heeft
aangeboden voor het vermoorden van
president Nasser en het verhinderen
van de Egyptisch-Syrische aaneenslui
ting in de Verenigde Arabische repu
bliek.
Serraj verklaarde in Dacascus. dat
de schoonvader van Assad Ibrahim,
hem cheques voor twee miljoen gul
den had gegeven en hem meer geld
en het presidentschap van Syrië had
beloofd als hij zou slagen.
Kolonel Serraj had de cheques ge-
ind en de Egyptische opperbevelheb
ber van de Egyptisch-Syrische strijd
krachten, maarschalk Hakim Amer,
van het komplot op de hoogte ge
bracht. Het geld zal nu voor de Ver
enigde Arabische republiek gebruikt
worden.
Serraj zei voorts, dat het plan was
gemaakt Nasser tijdens een reis met
een vliegtuig te laten verongelukken
«use door het toestel neer te schieten. De
hun Ver- Staten zouden het nieuwe bewind
in Syrië direct erkend hebben, zei hij.
President Nasser had eerder op de
dag de samenzwering eveneens onthuld.
Hij zei dat Serraj cheques waren aange
boden. welke, uit de Arabische hoofdstad
afkomstig waren. doch hij noemde
Koning Saoed niet met name.
Waarnemers in Beiroet (Libanon)
houden rekening met de mogelijkheid,
dat Egypte en Syrië de betrekkingen
met Saoedi-Arabië zullen verbreken.
De Jupiter-raket met de Explorer
II startwaarheen?
(Radiografisch overgebrachte foto)
Advertentie
kiosk komen vragen naar hun periodiek.
De minister van Binnenlandse Zaken,
Maurice BourgèsMaunoury, heeft van
nacht namelijk de beslissing genomen de
communistische „France-N'ouvelle", de
linkse „France Observateur" en „l'Ex-
press", het weekblad, dat als de spreek
trompet van oud-premier Pierre Mendès-
France beschouwd wordt, in beslag te
doen nemen. Bovendien bericht het
katholieke onafhankelijke weekblad
I „Témoignage Chrétien". dat zyn num- j
mers die voor Algerije bestemd waren V#QllQd0S6 klSïdam bezweken
voor de 68ste maal nu in beslag zijn
genomen, zodat de directie tot haar spijt m MOnrreCII. Tien dOden
besluiten moest in het vervolg geen
Maartse buien
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Enkele regen-, hagel- of natte sneeuw
buien. afgewisseld door opklaringen,
matige tot krachtige, tijdelijk harde
wind tussen west en noord, tamelijk
koud weer. (Opgemaakt te 11.15 uur)
7 MAART.
Zon op: 7.14 uur; onder: 18.29 uur.
Maan op: 21.20 uur. onder: 7.40 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.17 en
16 32 uur.
Laagwater te 0.03 en 12.30 uur.
Dit nummer bestaat trit 12 pagina's.
I exemplaren meer naar Algerije te zen-
den.
„France Observateur" heeft in Algerije
dezelfde ervaringen gehad en in een
brief van de directeur Claude Bourdet
werd medegedeeld, dat de regering de
onafhankelijke persorganen langs deze
weg tot een bankroet en definitief zwij
gen hoopt te brengen. Elke inbeslagne
ming kost een krant namelijk miljoenen
franken.
Het argument, waarmee deze persbrei
del iedere keer gerechtvaardigd moet
worden, dat de betrokken kranten zich
schuldig zouden maken aan ondermij
ning van de moraal en aantasting van
de eer van het Franse leger. Een motief
van zeer elastisch karakter, omdat de
Franse hoge militairen over het alge
meen bijzonder lange tenen hebben. Zo
werd „France Observateur" vorige week
gestraft, omdat er een uittreksel in was
opgenomen uit een boek. daarin een
politiek gevangene beschrijft, hoe som
mige Franse militairen in Algerije hem
tot spreken hadden pogen te brengen,
middelen, die griezelig veel op de be
ruchte S.S.-methoden gelijken. Ook
..l'Express" heeft zijn verschijningsver
bod te wijten aan een artikel over de
ontwikkeling der gebeurtenissen in Alge
rije. „De overwinning" getiteld, van de
hand van de vermaarde filosoof-drama-
1 turg Jean-Paul Sartre.
Er is gisteren te Montreal in Canada
op een plaats in een rivier waar een
brug wordt gebouwd, een kistdam be
zweken. waarbij een tiental arbeiders is
omgekomen die op de bodem van de ri
vier aan het werk waren, Twee of drie
arbeiders wisten zich in veiligheid te
stellen.
Russen laten Fransman vrij
De Franse officier Lucien Gouzler, die
in 1949 door Sovjetrussische autoriteiten
aan de Hongaarse grens in hechtenis
werd genomen en tot 25 jaar dwang
arbeid werd veroordeeld door een recht
bank te Moskou, is woensdag op vrije
voeten gesteld. Kapitein Gouzier heeft
gevangen gezeten in een gevangenis te
Moskou en te Wladimir in de omgeving
van de Russische hoofdstad. Hij zal
morgen naar Frankrijk vertrekken.
Nu ook fraude
iu Waddinxveen
De Israëlische ambassadeur in de ,Eban (links) in gesprek m.t d
Verenigde Stalen en Israëls perma-ambassadeur van Israël in Neder-
nente vertegenwoordiger bij de land, de heer H. A. Cidor in
Verenigde Naties, de heer Abba de Amsterdamse Koopmansbeurs.
aar de heer Eban gisteravond een
lezing hield over de plaats van zijn
land tussen de volkeren.
De Rijkspolitie heelt een 24-1arige
ambtenaar aan het postkantoor te Wad-
dixveen. aangehouden. De jongeman
wordt ervan verdacht gelden te hebben
verduisterd. Bij het innen of storten
van gelden traden er verschillen aan het
li nill< licht, vjyiërend van f25, tot 1100,
fjCTCiiiiUIIUCI U iHMItTli De aangehoudene schijnt dit geld in zijn
I I. zak te hebben gestoken Het op deze
door pokkeil lil llldia U1,zf yerduisterdf> bedrag moet vrij aan-
1 zienlijk zyn. Verscheidene inwoners van
Fen pokKcnepidcmie in het b.ed van Waddinxveen zjjn op deze wijze ceöu-
Bilaspocr in de Indische staat Madhya peerd
Pradesj heeft zevenhonderd mensen- De PTT-recherche heeft deze zaax in
levens geeist. behandeling, doch wenste ln dit stadium
De autoriteiten zijn op grote schaal van het onderzoek nog geen nadere n-
met inentingen begonnen. 1 lichtingen te verstrekken.
