.Windsor Castle_
r
WAAR DE BRITSE VORSTIN LEEFT EN WERKT
(het meest romantische kasteel ter wereld"
Statig/ imposant en
massaal, maar mooi is
Buckingham Palace niet!
Eenvoud tussen
formele praal
VIJF KASTELEN
Sandringham House
in het graafschap Nor
folk. Men kan niet
zeggen, dat het weste
lijke front van dit bui
tenhuis bepaald veel
eenheid van stijl bezit.
Het Britse koninklijke bezoek aan ons land van
25 tot 27 maart a.s. begint zoals bekend in
de ochtenduren van dinsdag 25 maart, wanneer
het sierlijke koninklijke jacht „Brittannia" de
haven van IJmuiden binnenglijdt. Vandaar stoomt
het door naar het IJ. Op de landingssteiger aan
de Prins Hendrikkade bij de Sint-Nicolaaskerk
zullen de hoge gasten van Koningin Juliana en
Prins Bernhard voor het eerst voet op Neder
landse bodem zetten en het zal tot donderdag
avond duren, eer zij weer op Engels grondgebied
staan. In dit geval dan op de „Brittannia", welke
inmiddels ligplaats zal hebben gekozen aan de
Parkkade te Rotterdam. De beide tussenliggende
dagen zijn volgens het onlangs bekend gemaakte
programma totaal gevuld met allerlei officiële
bezoeken, ontvangsten en andere plechtigheden.
De nachten zullen worden doorgebracht in het
paleis op de Dam en in Huis ten Bosch in de
Residentie.
Binnen de muren van Windsor Castle. Rechts de ronde toren, links
een deel van de kapel van St.-George, twee markante punten in dit
eeuwenoude gebouwencomplex, waar alles traditie ademt.
Het Britse vorstelijke paar zal dan
voor de eerste maal kennis maken met
enkele koninklijke woningen in ons
land. Onwillekeurig zullen zjj in ge
dachten vergelijkingen maken met hun
residenties, zoals zij die in Groot-
Brittannië kennen. En dan zal het hun
ongetwijfeld opvallen, dat de Neder
landse paleizen zeker wat betreft
oppervlakte en inhoud schraal af
steken bü het enorme Buckingham
Palace, de officiële Londense residen
tie van de Britse vorstin, en het zo
traditierijke Windsor Castle.
Dit zijn dan nog maar twee van de
vijf woningen, waarover het vorstelijk
gezin kan beschikken, want in Schot-
lands hoofdstad Edinburgh staat nog
het paleisje „Holyrood House" even.
eens staatseigendom en voorts heelt
Koningin Elisabeth II nog twee wo
ningen in privé bezit: Balmoral Castle
in Schotland, idyllisch gelegen aan de
oever van de rivier Dee en Sandring
ham House in het graafschap Norfolk,
waar het koninklijk gezin zo enigs
zins mogelijk ieder jaar de kerstda
gen doorbrengt.
Eigen vertrekken
In deze eigen woningen van de
vorstin zal men vergeefs zoeken naar
de pracht en praal, die haar staats-
verbLijven kenmerken. Dat wil echter
nog niet zeggen, dat er in die staats-
woningen geen vertrekken zijn, waar
de Koningin, haar echtgenoot en hun
kinderen zich echt „thuis" zouden kun
nen voelen. Zowel in Buckingham
Palace als in Windsor Castle bevinden
zich apartementen, welke geheel vol
gens de smaak en wensen van het vors
telijk paar zijn ingericht. Het zijn als
het ware flatjes, ingekapseld tussen de
officiële luister en het formele verguld
sel. Eenvoudig van stijl met een meu
bilering, die in niets doet denken aan
die van de staatsievertrekken. In
Windsor Castle kan men b.v. in de
Victoriatoren door architect Sir
Hugh Casson verbouwd tot een „land
huis" en daarbij herdoopt in ,,Ko-
Romantisch kasteel
Buckingham Palace is dus de offi
ciële Londense residentie van de Britse
vorstin, maar Windsor Castle is het
rijkste aan traditie en dat betekent
voor de Engelsman nu eenmaal alles.
Reeds een driehonderd jaar geleden
werd het door de beroemde Samuel
Pepys in zijn „Dagboek" genoemd als
„het meest romantische kasteel ter
wereld". Het is niet alleen de Engelse
ijdelheid, die hem deze uitspraak heeft
doen maken. Ook nu nog, drie eeuwen
na Pepys kan men het een dertigtal
kilometers ten westen van Londen in
het graafschap Berkshire op een licht
glooiende heuvel aan de oever van de
Theems gelegen kasteel misschien
nog wel het meest romantische kasteel
ter wereld noemen. Romantisch, omdat
het door vele eeuwen heen de ver
steende personificatie is geweest van
een machtig wereldrijk.
Romantisch, omdat om het uit
gebreide en ommuurde complex
een iêaas van trots, onverzettelijk
heid en adeldom en de geur van
'n rijkgeschakeerde historie hangt,
kracht demonstrerend en traditie
niet loochenend. Romantisch ook,
omdat in de parken vaak jonge
ninginstoren" kamers aantreffen,
welke moderne Scandinavische meu
belen bevatten, destijds door het vors
telijk paar zelf uitgezocht tijdens het
staatsiebezoek aan Zweden. Gekocht
in een van de weinige „vrije uurtjes
die ter beschikking stonden. Bovendien
werden in deze flatjes keukentjes ge
maakt, waarin Koningin Elizabeth en
eventueel Prins Philip naar hartelust
kunnen kokkerellen, zonder dat een
kritische chefkok'hun misprijzend op
de vingers kijkt. Volgens ingewijden is
het experimenteren met potten e:i
pannen een van de grote liefhebberijen
van deze hoge personen.
Meereizend perscneel
Uiteraard is het voor Koningin
Elizabeth niet mogelijk zich steeds be.
zig te houden met het huishoudelijke
leven in het paleis. De verantwoording
daarvoor rust op de schouders van de
opperkamerheer, majoor Mark Mil.
bank. Wel krijgt zij iedere dag het
menu voor het diner ter inzage en het
is geen uitzondering, wanneer zij daar
in het een en ander verandert.
Geen der vijf woningen heeft overi
gens een volledige huishoudelijke staf.
Het 'grootste deel van het personeel
reist steeds met het vorstelijk paar
mee, hetgeen natuurlijk wel een minia
tuur-volksverhuizing betekent, maar
ongetwijfeld economische voordelen
biedt. Prins Philip heeft bovendien in
de loop der jaren vele hinderlijke
plooien in het paleisleven drastisch
glad gestrekeh, bepaalde gebruiken
vereenvoudigd, verwaterde traditionele
gewoonten opgeruimd, kortom ook dit
leven op een modernere leest geschoeid.
In vele opzichten doet hij dan ook
denken aan Prins Bernhard of mis
schien zou men zelfs moeten zeggen,
dat Prins Philip zich Prins Bernhard
ten voorbeeld heeft gesteld.
De grauwe, monumentale en imponerende, maar weinig fraaie voorgevel van de be-
kendste van de koninklijke residenties:Buckingham Palace.
Het is Willem de Veroveraar geweest,
die omstreeks 1070 reeds de fundamen
ten voor dit gasteel liet leggen, een
schakel in de keten van forten, die de
hoofdstad van het land moesten be
schermen. Ook de inwendige aankle
ding van dit trotse kasteel ademt tra
ditie. Men kan zeggen, dat het van de
keldergewelven tot aan de dakspanten
doortrokken is van traditie. Britse
traditie, ufclke van geen wijken wil
\Veten en welke angstvallig bewaard en
gecultiveerd wordt als hing de macht
van het in de laatste jaren toch vrij
sterk gekortwiekte Britse imperium
alleen af van de gebruiken uit vroegere
tijden. Zinvolle gebruiken echter, om
dat zij vast verankerd zijn in het
Britse leven, onverbrekelijk verbonden
met de Britse historie.
Niet mooiimposant
Zo oud en zo traditierijk als Windsor
Castle is Buckingham Palace dus niet.
Koningin Victoria was de eerste Britse
monarch, diè dit paleis betrok. En dat
geschiedde in 1837. zeven en een halve
eeuw dus nadat de eerste fundamenten
gelegd waren voor Windsor Castle.
Sedert 1837, het jaar van de kroning
van Koningin Victoria, is Buckingham
Palace echter de officiële hoofdstede
lijke residentie van de Britse vorst ge
bleven.
De privé vertrekken van de tegen
woordige vorstin bevinden zich in de
veranderd en opnieuw ingericht, zodat
zij meer in overeenstemming waren
met de betrekkelijk eenvoudige smaak
van de vorstin.
Buckingham Palace, geen mooi, maar
wèl een indrukwekkend paleis en
wereldbekend! Statig en imponerend
en met zijn stugge frondgevel een
massale indruk achter latend, ver
rijst het vuilgrijze getinte gebouw
achter de hoge, goudgepunte hekken
aan het einde van de indrukwekkend
brede, lange en kaarsrechte boule
vard Mali.
Buckingham Palace: een grijzig ge
bouw, dat in 1911 een nieuwe voor
gevel kreeg. Toen werd namelijk pal
tegen de in de loop van tientallen
jaren verweerde stenen een nieuwe
gevel uit Portland steen opgetrokken,
welke als het ware gelijk een nauw
sluitend masker de vleugel, die opge
trokken was ten behoeve van het
uitgebreide gezin van Koningin Vic
toria een nieuw aangezicht gaf.
Kolossaal, groots, imposant, dat is
Buckingham Palace, maar schoon..?
Neen, bepaald niet.
Windsor Castle: een groot, geheel ommuurd complex. Even onder het midden de kapel van St."
George, juist boven het midden de ronde toren, verrijzend op een lage heuvel.
liefde is opgebloeid. En dan, ver
bindt niet een ieder, al of niet in
het hart. romantiek aan een
eeuwenoud kasteel? Burchten vor
men immers nog steeds de weer
spiegeling van jeugddromen.
noordelijke vleugel van dit gigantische
gebouw. In tegenstelling tot de op
uiterlijke pracht en praal ingestelde
staatsievertrekkerf, zijn deze ruimten
eenvoudig ingericht. Bovendien zijn zij
lang niet zo koel en onpersoonlijk
groot. Na haar troonsbestijging werden
de verschillende vertrekken enigszins
reeds een achthonderd jaar gelede®
zijn gebouwd, maar tot tweemaal toè
werd het door de Engelsen platge
brand, zodat het grootste deel van
Holyrood House dateert uit de zeven
tiende eeuw, al hoewel enkele vertrek
ken, die nog in gebruik zijn geweesl
door de tragische Koningin Mary van
Schotland, nog bewaard zijn gebleven.
De staatsievertrekken van dit paleis
zijn ingericht volgens aanwijzingen
van Koningin Mary. Elizabeths groot
moeder, die zich zeer veel moeite heeft
getroost de koninklijke verblijven een
waardige inrichting te geven.
Privéwoningen
Platgebrand
Het derde staatspaleis staat ln
Schotland, in Edinburgh „Holyrood
House". Nagenoeg ieder jaar brengen
Koningin Elizabeth en Prins Philip
daar in de zomer een paar dagen door.
Officieel zou deze vorstelijke woning
Nogmaals, er zijn in al deze met veel
luister aangeklede officiële woningen
vertrekken, waar de vorstin en haar
gemaal zich op hun gemak kunnen
voelen, maar hun harten gaan toch uit
naar de privé woningen van Koningin
Elizabeth: Balmoral Castle en San-
dringham House, Balmoral Castle
biedt een wijd uitzicht op het dal van
de rivier. Dee, een snelvlietende stroom,
een waar dorado voor zalmvissers Het
huis werd een honderd jaar geleden
gebouwd door Koningin Victoria en
haar gemaal Prins Albert. Het mag
officieel een kasteel genoemd worden,
de inrichting is afgezien van de
balzaal volkomen informeel en rus
tig. Het is een buitenhuis voor de
vorstelijke familie, waar familieleden
en vrienden ontvangen kunnen worden
zonder de officiële ceremoniële gebrui
ken, die elders verplicht zijn. Geen
wonder, dat de vorstelijke familie er
dan ook gaarne vertoeft en Koningin
Elizabeth brengt er ieder jaar twee
keer een vakantie door. Het is een
rustpunt in het drukke, formeel inge
richte leven van de vorstin. Vaak kan
men dan de leden van de vorstelijke
familie zien winkelen in het nabij ge
legen dorpje Ballater. Vaak opent een
van hen een bazaar of patroneert een
tuinfeest, dat gehouden wordt ter on
dersteuning van een of ander plaatse
lijke weldadigheidsactie. In een kerkje
van onregelmatig gehouden stenen
met banken van ruw hout, vervullen
de vorstelijke familieleden hun gods
dienstige plichten.
Zijn zij graag in Balmoral Castle, op
dit eiland van rust in een zeer druk
leven, Sandringham House vormt
voor het vorstelijk paar een echt
„huis". Het is in een ondefineerbare
stijl opgetrokken uit rood zandsteen
en comfortabel ingericht. De omge
ving bestaat uit akkers en bossen,
terwijl het moerasachtig gebied
langszij het nabij gelegen riviertje de
Wash beroemd is om zijn wilde een
den en andere voor jagers aanlokke
lijke vogels.
Van dit door de Britse monar
chen zeer geliefde buitenhuis, gele
gen in de buurt van het pittores-
que oude stadje King's Lynn, uit
weerklinkt iedere eerste kerstdag -
zo de koninklijke familie niet in
het buitenland vertoeftde stem
van de vorstin in haar kerstbood
schap voor haar onderdanen.
Sangdringham heeft niets offi
cieels en niets plechtstatigs. Het is
gewoon een flink buitenhuis, waar
het goed en rustig toeven is voor
een koningin, voor haar gemaal en
voor haar kinderen. Ook een vorst
of een vorstin komt zulks toe ...I!
Een heerlijke
woning is dit Balmoral
Castle, gelegen in het
lieflijke Schotse graaf
schap Aberdeenshire.
