Tegenregering breekt met Djakarta
WEERBERICHT
Velen verlaten Padans* uit vrees
Nu héél goedkoop!.
NOG DIT JAAR RAKETBASES
LANGS ENGELSE OOSTKUST
96ste jaargang
DINSDAG 25 FEBRUARI 1958
No. 29376
LEIDSCH
DAGBLA
Directeur: J. W Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.059 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Breuk thans compleet
Dc breuk tussen Djakarta en Padang is thans
volledig. Want nadat de Indonesische stafchef
generaal Nasoetion verklaard had, dat er geen
pardon is voor de „rebellen" van Midden-
Sumatra, heeft de regering Sjafroeddin te Boekit
Tinggi hierop geantwoord, dat zij zich vrij acht
van elke plicht van trouw aan president Soekarno.
Verwacht wordt, dat Padang een dezer dagen,
mogelijk zelfs reeds vandaag, de radiozender, die
zaterdag door bommen en geschut zwaar werd
beschadigd, weer in werking zal kunnen stellen.
Intussen schijnen volgens uit Padang te Singa
pore ontvangen berichten de bombardementen het
moreel van de bevolking ernstig geschokt te heb-
Geen olie meer uit Zuid-Sumatra?
Intussen heeft de regering te Djakarta onvoldoende benzine voor haar vlieg
tuigen. ZU heeft herhaaldelijk te Singapore spoedbestellingen gedaan voor benzine
met een hoog octaan gehalte, welke voor oorlogvoering noodzakelijk wordt geacht.
De regering te Singapore heeft echter medegedeeld, dat zy geen toestemming zal
geven tot de uitvoer van deze vliegtuigbenzine naar Indonesië. De uitvoer hiervan
zal ook niet toegestaan worden naar de opstandelingen in Midden-Sumatra.
Minister-president Lim Yew Hock verklaarde, dat Singapore „niet voornemens Is
een financieel slaatje te slaan uit het lyden van anderen".
Tot nu toe betrok Djakarta alle vliegtuigbenzine uit Pladjoe in Zuid-Sumatra.
Uit de verzoeken van de centrale regering te Singapore zou men thans kunnen
afleiden dat overste Barlian de aanvoer van benzine naar Java heeft afgesneden.
Deze zou niet akkoord kunnen gaan met de bomaanvallen op Midden-Sumatra
van de afgelopen dagen.
Soekarno tegen inmenging I Doorbreking van blokkade?
President Soekarno heeft gisteren
gezegd, dat een van de twee wereld-
blokken wenst dat Indonesië zich
daarbij aansluit en „voor dat doel zich
met onze binnenlandse aangelegenhe
den begint te bemoeien". De presi
dent betoogde, dat deze buitenlandse
inmenging niet kan worden getole
reerd.
In een toespraak tot leden van het
voormalige „studentenleger", dat een
rol heeft gespeeld bij de onafhankelijk
heidsrevolutie, betoogde Soekarno: „Een
buitenlandse mogendheid is begonnen de
woelingen in de Buitengewesten uit te
buiten". Hij zeide echter niet welk land
hij bedoelde. Voorts zeide hij, dat de
rebellenregering van Midden-Sumatra
haar wil op onparlementaire wijze aan
de wettige Indonesische regering wil
opleggen. „Deze afwijking moet krachtig
worden aangepakt", aldus de president.
Universiteitspresident
neemt ontslag
Protest tegen bombardement
Prof. Bahder Djohan, de president
van de universiteit van Indonesië,
heeft zün ontslag ingediend, uit pro
test tegen het bombardement door de
Indonesische luchtmacht op het
plaatsje Painan, in Midden-Sumatra,
op vrüdag j.L
Naar werd vernomen, heeft profes
sor Djohan aan de minister van On
derwas, prof. Prijono gisteren schrif-
teiyk verzocht hem met ingang van
25 februari uit zijn ambt te ontslaan.
(Advertentie)
SOLEX bromfietsen
H. Walenkamp Zn
TURFMARKT 5
Vorst
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend zwaar bewolkt met
sneeuw, maar in het zuiden van het
land aanvankeiyk nog regen. Krachtige
en langs de kust tydelyk harde tot
stormachtige wind uit noordoost tot
noord.
In de zuideiyke helft van het land
daling van temperatuur tot om het
vriespunt, elders overwegend lichte
vorst.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
26 FEBRUARI.
Zon op: 7.34 uur; onder: 18.13 uur.
Maan op: 10.41 uur; onder: 1.36 uur.
Hoogwater te Katwük te 7.53 en 20.16 u.
Laagwater te 3.20 en 15.49 uur.
De „Straits Times" schryft dat
schepen uit Singapore de blokkade
door de Indonesische regering door
breken om handel te drijven met het
opstandige Midden-Sumatra.
Gunstige voorwaarden maakten het
voor de handelaren in Singapore de
moeite waard dit te doen.
De experimenten inzake het trotse
ren van de blokkade waren uitgevoerd
met kleine schepen.
Handelaren in Singapore hebben in
de afgelopen week goederen ter waarde
van een miljoen dollar verloren door de
inbeslagneming van hun schepen door
schepen van de Centrale regering.
Amerika steunt Sumatra niet
De woordvoerder van het Amerikaan
se ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft berichten in enige Indonesische
kranten tegengesproken, volgens welke
de V.S. de opstandelingen op Sumatra
steun verlenen.
Besprekingen van de Shell
Een woordvoerder van de Shell-groep
te Londen heeft gisteren medegedeeld,
dat nog steeds besprekingen gaande zijn
met de Indonesische regering over de
toekomst van de olieterreinen en instal
laties van de Shell in Indonesië. Hij
zeide voorts, dat nog geen enkele me
dedeling is ontvangen van de rebellen-
regering in Midden-Sumatra. die, zoals
de vorige week gemeld, de buitenlandse
oliemaatschappijen op Sumatra op
dracht zou hebben gegeven om de beta
ling van belastingen aan de centrale re
gering te staken.
De Koninklijke Shell een onder
deel van de internationale Shell-groep
produceert ongeveer 5 miljoen ton
olie per jaar in Indonesië, bestemd voor
de binnenlandse markt en die in het
Verre Oosten Ongeveer 4/5e hiervan
is afkomstig van Sumatra.
ben. Talrijke bewoners van Padang hebben uit
vrees voor nieuwe aanvallen de stad verlaten en
een schuilplaats gezocht in de omgeving van
de stad.
Na de bombardementen worden twee vliegtui
gen van de Indonesische luchtmacht vermist, zulks
volgens berichten uit Singapore. Volgens een
ander bericht uit Singapore zijn twee mensen ge
dood en vijf rivierschepen gezonken door de
bommen, die bij vergissing werden uitgeworpen
in Djambi. Catalinavliegboten zouden gisteren
intensief verkenningsvluchten boven Midden-
Sumatra hebben uitgevoerd.
Studenten vragen steun
Radio-Djakarta meldde gisteren dat
studenten uit het opstandige Midden-
Sumatra en Noord-Celebes. die aan de
universiteit te Djakarta studeren, de
Centrale regering om financiële steun
zouden vragen. De radio deelde mede.
dat de studenten niet langer in staat
waren geld van hun ouders te ontvan
gen.
Soemoeal in Menado
Volgens Des Alwi. vertegenwoordiger
van de Midden-Sumatraanse revolu
tionaire regering, die op doorreis van
Manilla naar Sumatra in Singapore is
aangekomen, is kolonel Ventje Soe
moeal. een der leidende figuren van de
opstandige beweging, met een klein
vrachtschip uit de Philippijnen naar
Menado vertrokken en daar gisteravond
aangekomen.
Des Alwi deelde verder mede, dat de
rebellenregering pogingen doet om in
Japan of Hongkong Dakota-vliegtuigen
te kopen, in verband met de bestaande
plannen tot het organiseren van een
eigen overzeese luchtlijn
Engeland erkent Makatita niet
De Engelse regering erkent de diplo
matieke status van de ..vertegenwoordi
ger voor Europa van de revolutionaire
regering van Boekit-Tinggi", A. P. Ma
katita niet.
„Makatita geniet geen diplomatieke
voorrechten meer", aldus bevoegde
kringen te Londen, sinds de Indonesi
sche ambassadeur in Engeland. Soenarjo
het ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft medegedeeld, dat deze voormalige
handelsraad geen deel meer uitmaakt
van de staf van de ambassade.
Engeland onderhoudt diplomatieke
betrekkingen met de regering in Dja
karta, waar het door een ambassadeur
wordt vertegenwoordigd, aldus deze be
voegde zijde.
Meer dan S000 krotwoningen in Voor vierhonderdmiljoen gulden
Caracas Venezuelazijn in korte, werd hier een wijk tot stand ge-
tijd afgebroken om plaats te maken bracht, die op zichzelf een stad
voor een uniek woningcomplex van vormt, doordat er theaters, scholen
59 blokken, waarvan we er hier een winkelcentra en ziekenhuizen in zijn
aantal op de luchtfoto kunnen zien. opgenomen
DE KRACHT VAN DJ AKARTA
LANDMACHT
ca.150.000 man.
(in I950wasditca
230.000manj
m
ZEEMACHT
3 jager s, 4 korvetten, Iftotfielje mijnen
vegers, 1 opleidingsschip, divkieine
LUCHTMACHT
tel tea 10.000 man en
bezit ca 30vliegvelden
1 sgjadron bommenwerp,
1 sq transport, 2 s q verken
ning, lsq lagersflsq foto)
De „Drenthe" bracht
K.P.M.-schip op
Indonesische bezetting
werd ontwapend
De Marine Voorlichtingsdienst
meldt:
„Op 20 februari jl. heeft Hr. Ms.
onderzeebootjager Drenthe in volle
zee, in straat Makassar, het KPM-
BLIKGROENTEN
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
Gevaar voor Nederland en West-Dnilsland
wordt vrijwel als nihil beschouwd
(Van onze Londense correspondent)
Er zullen waarschünlijk nog dit jaar langs de hele Engelse oostkust raketbases
worden ingericht. De aanleg der installaties, waarmee omstreeks honderd miljoen
gulden gemoeid zal zijn, komt voor rekening van Engeland, doeh de twintig meter
lange raketten van het type Thor zullen tezamen mët hun atoomladingen door
Amerika worden geleverd. Dit is gisteren in het Lagerhuis aangekondigd door
de Britse minister van Defensie, Duncan Sandys, en toegelicht tydens een bijeen
komst van de wereldpers in het ministerie van Defensie. Tydens de persconfe
rentie stelde een Nederlands journalist de vraag, of er gevaar bestond, dat een
of meer der raketten na het afvuren zodanig buiten controle zou geraken, dat
zü in Nederland of West-Duitsland terecht zou komen en daar exploderen. De
pertinente verzekering, dat zulks onmogelijk zou zyn, kon de minister niet geven,
maar wel was hij er van overtuigd, dat het menseiyk mogelijke gedaan was om
dit te voorkomen, vooral omdat het ontploffingsmechanisme der raketten pas
tydens de laatste fase der vlucht, als de raket haar doel nadert, In werking
wordt gesteld.
Bediening door in Amerika
opgeleide R.A.F.-teams
Met nadruk voegde hy hieraan toe:
„Het scherpstellen der kernlading is een
ingewikkeld proces, dat verschillende
fasen doorloopt. Komt een raket, bij
voorbeeld door brand op de raketbasis,
tot ontploffing, dan zal alleen een be
paalde hoeveelheid normale springstof
exploderen en de kernstraling zal tot de
directe omgeving beperkt blyven. Gaat
er tijdens de vlucht der raket iets mis
dan kan zy radiografisch tot ontploffing
worden gebracht. Men dient evenwel
niet te vergeten, dat de raketten niet in
Engeland beproefd zullen worden, maar
dat zy alleen in geval van oorlog wor
den afgevuurd. De bases zullen worden
aangelegd in de kustprovincies East
Anglia, Lincolnshire en Yorkshire. Om
de Russische spionage niet in de kaart
te spelen is het aantal aan te leggen
bases niet bekend gemaakt. Naar ver
luidt zullen er vier bases worden ge
bouwd en zal elke basis vyftien raketten
bevatten. Het schynt voorts in de be
doeling te liegen de lanceerinstallaties
zoveel mogelyk te verspreiden om ont
dekking en vernietiging door middel
van H-bommen zoveel mogelyk te voor
komen. De bases, die zullen worden aan
gelegd op afgedankte of nog in gebruik
zijnde vliegvelden der RAF. zullen meer
het karakter hebben van opslaginstalla
ties, van waaruit de lanceerinrichtingen
bevoorraad kunnen worden
De bases zulle» door de Engelsen wor
den ingericht: de bediening der raket
installaties zal geschieden door teams
van de Royal Air Force, die in Amerika
schip „Kasimbar" aangèhouden. Of
schoon het schip de Nederlandse
vlag voert en een Nederlandse zee-
brief heeft, bleek zich aan boord een
Indonesische gewapende bezetting te
bevinden, die Hr. Ms. Drenthe be
schoot nadat deze het schip had ver
zocht te stoppen.
De „Kasimbar" is een schip, dat door
de Indonesische regering onrechtmatig
is vastgehouden en onttrokken aan de
zeggenschap van de KPM en de door
haar aangestelde gezagvoerder. Deze
bleek vervangen te zijn door een door
de Indonesische autoriteiten aangewezen
Indonesische kapitein. Bij dagworden
werd de aan boord aangetroffen gewa
pende bezetting ontwapend. Het schip is
opgebracht naar Manokwari".
Naar wij van bevoegde zijde in Den
Haag vernemen bevonden zich aan
boord van de „Kasimbar" 14 bewapen
de Indonesiërs. Het is niet bekend of er
gewonden zijn of schade is ontstaan bij
de aanhouding. Er waren aan boord van
het KPM-schip geen Nederlandse offi
cieren. Over het doel van de reis. de
passagiers en de lading konden nog
geen nadere byzonderheden worden ver
kregen. Ook is nog geen beslissing geno
men over de status van de Indonesiërs
die met het schip naar Manokwari zijn
overgebracht. Het is echter niet uitge
sloten. dat zij in de gelegenheid zullen
worden gesteld naar Indonesië terug te
keren.
De ..Kasimhar", een schip van 2180
ton. werd in december in de haven van
Balikpapan door de Indonesische auto
riteiten overgenomen.
De „Drenthe" is 10 december vorig
jaar uit Den Helder via het Panama-ka
naal naar Ned. Nieuws-Guinea vertrok
ken. Een dag later vertrok de „Evert-
sen" met dezelfde bestemming.
Van bevoegde zijde in Den Haag werd
erop gewezen, dat de Kon. Marine de be
voegdheid heeft op volle zee Nederland
se schepen aan te houden.
worden opgeleid. De beslissing tot afvu
ren wordt in gezamenlijk overleg door
de Britse en de Amerikaanse regering
genomen en berust niet in handen van
een militair. De atoomiadingen hiyven
onder beheer van in Engeland gestatio
neerde Amerikaanse luchtmachteen
heden. daar de Amerikaanse wet zulks
eist. Geen der raketten zal in Engeland
voor oefeningsdoeleindcii worden afge
vuurd. Dit zal geschieden op Ameri
kaanse oefenterreinen of op het proef-
terrein in Australië. Minister Sandys
maakte nog bekend, dat er momenteel
een Britse raket wordt ontwikkeld, die
beter en moderner zal zyn dan de Thor.
Voor deze raket zullen evenwel nieuwe
lanceerterreinen moeten worden aange
legd, daar zy in tegenstelling tot de
Thor vanuit ondergrondse schuilplaat
sen zullen worden afgevuurd. Voor het
ogenblik echter is de Thor het beste
raketwapen dat beschikbaar is.
Frankrijk Tunesië
Murphy voor een
moeiiiike taak
Bom kan wel eens
verkeerd barsten
(Van onze correspondent in Parys)
De Amerikaanse vice-onderstaats-
secretaris Robert Murphy, aan wie is
opgedragen de Fransen en de Tunesiërs
met elkander te verzoenen na het bom
bardement van 8 februari j.l. op Sakiet,
is gisteren te Parijs gearriveerd, waar
hij anderhalf uur lang met premier
Felix Gaillard en de minister van Bui
tenlandse Zaken, Christian Pineau. heeft
gesproken. Vandaag zou de Ameri
kaanse diplomaat, die de journalisten in
een vlekkeloos en byna accentloos Frans
te woord stond, naar Tunesië vertrek
ken, om daar met president Bourguiba
van gedachten te wisselen.
Veel bleek Murphy tegenover de pers
overigens niet los te willen laten. Ik wil
niets anders zeggen dan dat ik myn
best zal doen te slagen in mijn moei-
lijke opdracht, zo verklaarde hy.
In Parijs heeft men de indruk, dat
Londen als diplomatieke operatiebasis
zal dienen, tenzij men in Tunis een
neutrale stad als Genève prefereert.
Voorts gelooft men te Parijs, dat Ame
rika iets voortvarender te werk zal wil
len gaan dan Engeland, uit welks naam
de heer Beeley zyn goede diensten aan
biedt. Londen zou een onzichtbare actie
via de traditionele diplomatieke kanalen
verkiezen boven een meer spectaculaire
zending, zoals Murphy nu onderneemt.
Over de kansen van het Anglo-Ame-
rikaanse slagen is men in Parys nog
altijd bijzonder sceptisch gestemd. Offi
cieel is het Franse standpunt nog steeds,
dat vriend noch vijand ook maar iets
te maken heeft met de plannen, die
Frankryk in Algerije voor ogen staan.
De goede diensten van Amerika en En
gelsen zouden daarom alleen mogen
worden gericht op herstel der normale
betrekkingen tussen Parys en Tunis. Het
wordt bij de dag echter wel duideiyker,
dat niet alleen Bourguiba, maar ook
Londen en vooral Washington zich met
die zienswijze niet zullen kunnen vere
nigen, omdat het bombardement van
Sakiet niet een incident op zichzelf
was.
110 Nederlanders van Padang
naar Djakarta
(Van onze correspondent in Djakarta)
Het hoofdkwartier van het Indone
sische Rode Kruis heeft vannacht in
een radiobericht haar afdeling in Pa
dang opgedragen de 110 Nederlanders,
die thans in Teloek Bajoer, de haven
van Padang, op evacuatie wachten,
per schip naar Djakarta te zenden
Hiervoor heeft het hoofdkwartier twee
schepen gecharterd: het Pelni-schip
„Bogowonto" en het Panameese vaar
tuig „San Roberto", welke beiden thans
in de haven van Padang liggen.
Padang heeft het hoofdkwartier van
het Rode Kruis voorts om assistentie
gevraagd bij de bestrijding van de
hondsdolheid in Midden-Sumatra,
waardoor thans gemiddeld 100 perso
nen per dag door dolle honden worden
gebeten.
Gezien de slechte weersomstandig
heden roepen wij de clementie in
van onze lezers die daardoor hun
krant Iaat ontvangen. Vele bussen
ryden nu al niet meer en het is
niet onmogelqk dat een gedeelte
van onze lezers hun krant pas
morgen zal ontvangen.
Slot op pag. 2
Journalist schreef tegen
dericalisme in Italië
Substituut-officier van Justitie Bedote
te Rome heeft besloten een vervolging
in te stellen tegen de Journalist Roger
Peyrefitte, die in het communistisch-
georiënteerde dagblad .Paese-Sera" een
artikel heeft geschreven, dat beledigend
voor de Paus zou zyn. Peyrefitte schreef
o.m., dat „de aanwezigheid van Pausen
in Rome op gevaarlijke wyze de wereld-
ïyke met de geestelijke macht vermengt."
Het bewuste artikel van Peyrefitte
diende om de communisten te steunen
in hun campagne tegen wat zij „de
steeds toenemende bemoeiing van de
r.-k. kerk in de aangelegenheden van
Italië noemen". (Niet alleen de commu
nisten, maar ook andere politieke
partyen in Italië verzetten zich
tegen het toenemend clericalisme, d.wjz.
de kerkelyke invloed op wereldiyke
zaken. Red. „L. D.").
De „Osservatore Romano", het blad
van het Vaticaan schreef, dat het arti
kel van Peyrefitte „alle vorige aanval
len overtreft in laagheid, grofheid, on
wetendheid. aanmatiging en belachelyk-
heid". Het blad vroeg de Italiaanse po
litici Peyrefitte mee te delen, dat hy
een ongewenste gast is hy vertoeft op
het ogenblik in het buitenland en.
dat hy verdient verbannen te worden,
omdat hy het godsdienstige geweten van
het Italiaanse volk gekwetst heeft".
Het bock van Peyrefitte. „De slcutel:-
van de heilige Petrus" is in Italië ver
boden. omdat het in dat land beledigend
voor de rooms-katholieken en de Paus
wordt geacht.
Nieuwe president van
Argentinië komt
eerst naar
Europa
Onafhankelijker politiek
jegens Amerika verwacht
Arturo Frondizi, de kandidaat van de
radicale party voor het Argentynse pre
sidentschap, kan rekenen op de steun
van 319 leden van het 466 leden tellende
college van kiesmannen. De keuze, die
dit college op 17 maart zal doen. /al
niet meer dan een formaliteit zyn.
Frondizi zal op 1 mei zyn ambt aan
vaarden. Vóórdien zal hy een bezoek
brengen aan Parys, Bonn. Rome en an
dere Europese hoofdsteden. Daarna gaat
hij naar New York. Als vice-president is
zijn partijgenoot Alejandro Gomez ge
kozen. De voorlopige president, generaal
Pedro Aramburu. heeft de mannen rlie
de nieuwe regering zullen vormen, be
kwame en eerlijke mensen genoemd.
De nieuwe president heeft meegedeeld,
dat zyn regering een grondwetgevende
vergadering byeen zal roepen voor het
wijzigen van de constitutie van 1853,
die weer van kracht werd verklaard,
toen Peron in 1955 werd verdreven en
de door hem ingestelde grondwet werd
ingetrokken. Frondizi verklaarde, dat
deze kwestie niet direct zal worden aan
gepakt. daar het land thans in .1? eer
ste plaats orde en rust nodig heeft
Er is intussen een toenemende arbeids
onrust in Argentinië waar te nemen Het
werk op de banken ligt vrywel stil. de
olie-voorraden zyn schaars en de bouw
vakarbeiders zyn in staking.
Ex-president Peron heeft in de Do
minicaanse republiek verklaard, dat de
uitslag van de Argentynse verkiezingen
„nieuwe perspectieven opent in de gtrud
voor de totale herwinning van het land".
„Wy hebben dat doel niet opgegeven",
zei hy in een communiqué.
Waarnemers zUn van mening, dat het
overdreven zou zijn in de overwinn'rg
van Frondizi een „nederlaag van het
Westen" te zien. al heeft Frondizi een
iets „neutralistischer" houding aange
nomen dan z'n tegenstander Bnlbln Men
acht het echter onwaarschljniyk dat de
nieuwe president een zuiver anti-Ame
rikaanse politiek zal voeren Wel ncht
men hot zeker, dat Argentinië onder
Frondizi ten opzichte van de VS onaf
hankelijker zal staan dan de regerir.g-
Aramburu Volgens mensen, die hem
kennen, zou Frondizi Argentinië en
Europa dichter tot elkaar willen bren
gen.