y
De Freitas Branco triomfeerde
met Residentie-Orkest in Roussel
De wereld oonst van HOMY SCIIiVEIDER
Uninsky bevreemdde en stelde
eerst teleur in Brahms concert
Aambeien?
HEMOTABS
96ste jaargang
Vrijdag 21 februari 1958
Tweede blad no. 29373
Een „groot" dirigent
Twee grote namen sierden het programma van het Residentie-
Orkest: die van de Portugese gastdirigent Pedro de Freitas Branco,
hier nog in sterke herinnering voortlevend na zijn succesrijk optreden
van een negental jaren geleden en van de pianist met wereldnaam:
Alexander Uninsky.
Daarenboven een interessant en veelzijdig, ofschoon te sterk over
laden programma voor de geconcentreerde toehoorder, dat zeker een
half uur langer duurde dan anders.
Immers: Brahms' tweede pianoconcert in Bes gr. t. op. 83 vormt op
zichzelf al een massaal geheel en een omvangrijke luisteropgave.
Vooral wanneer het zulk een bevreemdend en merkwaardig samen-»
gaan betreft als tussen deze twee mannen en persoonlijkheden van
groot formaat en met eigen visie» die elkaar aanvankelijk geenszins
konden vinden.
bezit, dat zü deze werkelijk niet van
node heeft.
Er gaat, mede door de opeenhoping
van verrassende co'rjistische effecten,
een machtige suggestie van uit. Deze
muziek vervult U van bewondering voor
de gelukkig steeds meer in de aandacht
geplaatste Roussel.
Maar zonder een volmaakt reagerend
en stralend klinkend orkest komt zélfs
hij er niet. Gelukkig dat het R.O. aan
deze eisen voldeed, onder deze sug
gestief leidende „heerser", die deze
muziek de glans en de fascinerende
stuwkracht verleent, welke zij behoeft.
Aan opgetogenheid ontbrak het ook
nu niet. Langdurig moesten dirigent
en orkest danken voor deze magnifi-
que weergave en hun warme toewij-
ding.
Het werd een warme tnomf!
H.
Kwam het wellicht daardoor, dat
Uninsky in de eerste twee delen van dit
concert teleurstelde door zijn grimmige
verbetenheid, zijn bijwijlen zelfs wreed
aandoende hardheid, zijn dynamisch-
meeslepende kracht voorzeker, maar die
haast een beangstigend demonisch
karakter verkreeg, ook door een nerveus
aandoende overspannenheid. zonder
enige gevoeligheid.
Dat Uninsky er bovendien tijdens de
motorische tempi, ondanks zijn fameus
technisch vermogen, op raadselachtige
wijze af en toe ferm naast sloeg of ver
gissingen maakte, toonde overtuigend
aan, hoe zeer er ditmaal met hem
iets in de war leek, al haperde dan ook
niets aan de terecht zo beruchte octa-
venpassages in het Scherzo. Eerst in het
Andante, met de door Frans Vrijhoff
(oud-Leidenaar) eminent gespeelde cel
lo-solo, kwam de verandering: een blijk
baar tóch kunnen openstaan voor teder
heid en lieflijkheid, met een superieur
gespeelde en doorzichtig klinkende
Finale tot besluit, welke Uninsky vol
komen waardig was.
Daar ook hadden de twee „groten
eindelijk het gewenste contact gevonden,
dat men echter liever van den beginne
af aan had willen constateren.
Ondanks deze bemerkingen nam de
hulde na deze enorme prestatie want
een prestatie blijft de vertolking van dit
overrompelende en zo omvangrijke con
cert van de gerijpte „meester" Brahms
ten allen tijde, de vorm van een
ovatie aan.
Wij keren nu tot de Freitas Branco
terug
Na'als inzet een merkwaardig puntige
Euryanthe" ouverture van Weber ge
ïntroduceerd te hebben, kreeg hij eerst
na de pauze de gelegenheid zijn grote
capaciteiten volledig te ontplooien.
Voornaam en duidelijk is zijn dirigeer-
techniek. van aristocratische allure ver
vuld zijn opvattingen. Letterlijk zowel
als figuurlijk een „groot" man, die zich
gans verweven voelt met Kodaly's „Dan
sen uit Galanta", waaruit het Hongaarse
volksleven uit de „goede tijd" zo vervoe
rend en schilderachtig opklinkt, in een
rijkgeschakeerde, coloristisch kunstzinni
ge partituur. Doch hoe geheel anders
dan bij een Bartók!
Pedro de Freitas Branco
even voor het concert
Het R.O. gaf er een briljante, warm
bloedige vertolking van. Alle Hollandse
nuchterheid leek op de vlucht geslagen!
En in de enkele momenten var ver
stilling, abrupt komend na de *er-
velende storm, waren het de blazers, die
het ideale verwezenlijkten
De kennismaking met de gematigd
modern getinte „Elegia" van de Freitas'
landgenoot Joly Braga Santos was niet
opzienbarend. Het meest pakkende in
dit lyrische geheel is wel het originele
middendeel. Dit doet aan de muzikale
verbeelding van een naderende processie
denken. Na de tokkelende inzet der
contrabassen, door de celli overgenomen,
is het 't beste te vergelijken met een
gang van duister naar licht.
Stelt men daarnaast echter de tot be
sluit gekozen Tweede Suite uit het ballet
„Bacchus et Ariane" van Roussel. dan
wordt onmiddellijk de grote afstand dui
delijk.
Hier hoort ge het genie, dat U dom
pelt in een elektriserend „bad van
muziek" U voert van climax naar
climax 'en U tenslotte alle kleurige
schittering voortovert, waartoe een
glansrijk spelend orkest in al zijn moge
lijkheden bij machte is.
Wij kunnen niet beoordelen in hoe
verre de betekenis ervan groter zou zijn
door de choreografische omlijsting. Wel
weten wij, dat deze muziek zóveel inner
lijke, waarachtig geïnspireerde waarde
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Arie. zn van M. N. A van den Berg en
C Stolk, Jacqueline Marlette, dr van F.
C de Vos en W. H. Korthals. Willem, zn
van N. Rensen en N. L. G. Roos. Eduard
Alexander, zn van A. A. Nijp en A. den
Grave. Arte, zn van W. Houtman en P. J.
Ketel.
GETROUWD
P W Mark en A. D. Bronmeer, J. D.
Smit en E. M. Swaan, L. H. van der Voet
en M. P. Schouten. A. LaterveerenC.
Ruljtenbeek, N. van den Hoed en W. Nap.
A J M. Duivenvoorden en M HeemskerK,
L. H. M. van den Berg en J. C. Vink. G.
van de Pol en L. Devellng. C. Woudt en J.
M. van den Berg.
OVERLEDEN
E van der Henst. 81 Jaar, weduwe van L,
J van der Veer. .T. Groenhuizen, 82 Jaar,
man S van der Grilt. 86 Jaar. weduwe v
L Rodenburg. W. Keijzer. 77 Jaar weduwe
van J. Haasnoot. M. C. van Eekelen, 85
Jaar. vrouw.
Mr. E. Brederveld
Gemeente-secretaris
van Almelo
In de gisteravond te Almelo ge
houden gemeenteraadszitting is onze
stadgenoot, mr. E. Brederveld. chef
van het kabinet van de burgemees
ter. benoemd tot gemeentesecretaris
van Almelo.
Mr. Brederveld. die
23 juni 1922 te Lei
den werd geboren,
studeerde in de
avonduren als ex
traneus aan de
Leidse Universiteit
rechten en slaagde
in 1952 voor het
doe tora alex amen
Op 14 juli 1941
deed hij zijn in
trede ijl de Leidse
gemeentedienst. Na
enkele maanden op
de afdeling finan- 'p
ciën werkzaam te
zijn geweest, ging r<
hij op 15 oktober
van dat jaar over naar de afd. Onder
wijs. Vijf jaar later verwisselde hij deze
afdeling met die van Algemene Zaken.
Op 15 januari 1952 werd hij benoemd
als ambtenaar in algemene dienst, aan
vankelijk ln de rang van referendaris
en thans als administrateur A. Sinds 1
mei 1953 is hij chef van het kabinet
van de burgemeester, terwijl hij 1
december 1954 werd benoemd tot 2de
loco-secretaris.
Mr. Brederveld heeft o.m. als secre
taris zitting in de Commissie van Cura
toren van het Gymnasium, in de Com
missie van Toezicht op het M.O.. idem
in de commissie strafverordeningen
Endegeest, Verkeer, Juridische zaken en
straatnamen.
Voorts is hij diaken van de Geref.
Kerk. secretaris van het Geref. Rust
huis. vice-voorzitter van het bestuur
van de Chr. Kweekschool, bestuurslid
van het Diaconessenhuis en van de
Stichting Steunfonds Diac.huis.
Mr. Brederveld. die no. 2 op de voor
dracht stond, werd met 1411 stemmen
bénoemd.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het kand.ex. Sinologie
de heer J. C. Bleijerveld (Arnhem).
Advertentie
dit tabletje
en U stilt de pijn.
Duizenden lijders aan aambeien zijn bltj
verrast over de blijvende verlichting van
hun kwaal. Hemotabs la een volkomen
nieuw middel in tabletvorm. gewoon in
te nemen met 'n glaasje water. U heeft
geen zalf of zetpillen nodig. Hemotabs
doen de zwellingen slinken en bevor
deren genezing: ze zijn zacht laxerend
en helpen zodoende de normale functies
regelen, zo belangrijk voor 'n volkomen
herstel en lange vrijwaring van pijn.
'n Complete kuur f 1.47
Bij apothekers en drogisten.
Autotocht Ouden van Dagen
Gedurende de volgende week wordt
hier ter stede onder auspiciën van het
Comité voor een Autotocht der Ouden
van Dagen aller Gezindten wederom een
inzameling gehouden, waarvan de op
brengst dient ter dekking van de kosten,
verbonden aan de organisatie van deze
jaarlijkse uitgaansdag. Dit jaar wordt
het uitstapje voor de dertigste maal
voorbereid, doch het staat nog niet hele
maal vast. dat het ook ditmaal weer het
karakter zal dragen van een autotocht.
Verschillende factoren dwingen het Co
mité ertoe een andere vorm van recreatie
te zoeken, waarvan een der belangrijkste
het feit is, dat de Rijkspolitie in verband
met het drukke verkeer het niet langer
verantwoord acht een dergelijke onmo
gelijk lange file auto's langs de verkeers
wegen te dirigeren en uit dien hoofde
niet langer bereid ls door een escorte
een veilig verloop min of meer te ga
randeren. Het spreekt vanzelf, dat onder
deze omstandigheden het Comité dit
grote risico nog veel minder durft te
aanvaarden. Het heeft zichzelf de vraag
gesteld of het mede in verband met de
gewijzigde maatschappelijke toestanden
en verhoudingen, nog wel wenselijk is
om zijn werkzaamheden voort te zetten,
doch het heeft gemeend die vraag, al
thans voor het jaar 1958, bevestigend te
moeten beantwoorden. Het Comité liet
zich daarbij leiden door de gedachte,
dat zulk een abrupt einde van zjjn
activiteiten voor honderden bejaarde
Leidenaars van 70 jaar en ouder een
grote teleurstelling zou betekenen.
Het stelt thans een onderzoek in naar
de terzake bestaande mogelijkheden en
zal t.z.t. van zijn bevindingen mededeling
doen.
Inmiddels heeft het Gemeentebestuur
de volgende week als collectedata aan
het Comité toegewezen. In ieder geval
staat dus vast. dat er ook dit jaar iets
voor onze hoogbejaarde stadgenoten zal
worden gedaan.
Wat dat zal zijn, is op het ogenblik
nog niet bekend, maar in ieder geval zal
het geld kosten en zal dus de collecte
moeten doorgaan terwijl evenzeer vast
staat, dat het Comité over geen andere
geldbronnen beschikt dan die welke
voortspruiten uit de goedgeefsheid van
de Leidse burgerij.
Moge de sympathie, welke velen nu al
30 jaar lang jegens de doelstellingen van
het Comité koesteren, ook ditmaal in de
opbrengst dezer collecte tot uitdrukking
komen.
Nieuw experiment:
Mannenkoren zingen
met accordeonorkest
Een bijzonder concert staat liefheb
bers van koorzang en accordeon te
wachten. Woensdagavond as. treden
namelijk in de Stadsgehoorzaal geza
menlijk, zoals zij reeds eerder deden, op
de mannenkoren „Kunst na Arbeid",
„Inter Nos" en „Onderling Zanggenot",
zulks onder directie van Louis van Wyn-
gaarden. Het bijzondere is echter, dat
dit voor de eerste maal geschiedt in
samenwerking met 't Höhner accordeon
orkest „Neerlandia". dat tegenwoordig
meer en meer in de belangstelling staat.
De leden ervan zijn bijna allen uit de
klasse van de Muziekschool der Mij voor
Toonkunst (onder leiding van Louw Boel-
laard» afkomstig. Het trok al meerma
len door zjjn serieuze concerten sterk
de aandacht. Ook voor de zangers is het
musiceren met een accordeonorkest iets
geheel „nieuws".
Men kan met belangstelling de resul
taten der voorbereiding afwachten. Het
met zorg samengestelde programma ver
meldt o.a. de Ouverture Caprice van
Rudolf Würthner en de Balletmuziek
uit Schuberts Rosamunde (beide voor
orkest)het koor zingt werken van
Bruckner (o.a. Um Mitternacht met
orkest» en Honegger (Alter Baum»,
Ponchinelli's UYendans (orkest) en Sul-
li vans The lost chord (koor en orkest).
Na de pauze is een lichtere toets aan
het woord: composities van Franz von
Suppé (Ouverture Dichter und Bauer),
Suite Variété (Würhtner), Curt Mahr,
J. Fücik en tenslotte gezamenlijk White
Christmas (Irving Berlin) en Elgars
Land of hope and glory.
Dit experiment belooft in ieder geval
interessant te worden; men mag hopen,
dat het ook de belangstelling zal 'trek
ken, die het in dit opzicht stellig ver
dient.
O
En mèt U, heeft MARGRIET zich afgevraagd hoe het toch komt, dat
je tegenwoordig geen blad meer kunt openslaan of je komt Romy
Schneider tegen. Wat is de achtergrond van het enorme succes van
dit jonge meisje? Niemand beter dan onze MARGRIET-reporter Robert
Jseeger kan U daarover inlichten. Hij is de man, die van ouds een
intieme vriend is van de familie Schneider; hij is de man op wiens
knie de kleine Romy eens paardje heeft gereden
Het is MARGRIET een groot genoegen de échte, de ware Romy
Schneider te mogen voorstellen met al de ontwapenende charme van
haar jeugd. Een jeugd, die zoveel weerklank vindt in MARGRIET, want:
MARGRIET zélf is nog zo héérlijk jong, zo écht een blad van deze tijd.
Van 1 Maart af brengt MARGRIET U een serie artikelen over Romy
Schneider, rijk geïllustreerd met een aantal exclusieve en particuliere
foto's van het berenvachtje af tot Keizerin Sissi toe.
Vèr over het half miljoen abonné's zullen straks genieten
van deze uitzonderlijke reportage. Zij zullen de foto's van Romy
uitknippen en bewaren en begrijpen dat alléén
MARGRIET zóveel kan bieden want MARGRIET
ts verreweg het gróótste
blad van Nederland!
Leest U MARGRIET nog
niet en wilt U toch alles
over Romy Scheider we
ten. schrijf dan vandaag
nog een briefkaart aan
MARGRIET. Huidekoper-
straat 20, Amsterdam en
U BEHOEFT GEEN AF
LEVERING TE MISSEN.
Monsters legerhelmen niet meer aanwezig
Minister Staf geeft antwoord op
vele vragen van lieer Ritmeester
De minister van Oorlog, ir. C. Staf,
heeft gisteren antwoord gegeven op de
26 vragen, die het Tweede Kamerlid,
de heer G. Ritmeester, hem had ge
steld over de levering van helmen aan
de Nederlandse strijdkrachten. I)e be
windsman schrijft, dat de N. V. Ver-
blifa de laagste inschrijfster was en
Charlotte Kohier
komt naar Leiden
VOORDRACHTSAVOND TER
GELEGENHEID VAN BOEKENW EEK.
j In het kader van de Boekenweek zal
I Charlotte Kohier op 7 maart in de
Schouwburg een voordrachtsavond ge-
1 ven. Ditmaal zal zij „Yvette" van Guy
de Maupassant in de vertaling van
Adriaan Morriën voordragen,
i Het is een luchtig en toch weemoedig
I verhaal, dat zich afspeelt in de Parijse
demimonde, tijdens de tweede helft van
de vorige eeuw. De heldin. Yvette. is
volkomen onschuldig en onbedorven.
Wanneer ze op schokkende wijze ge-
I plaatst wordt voor de realiteit van haar
moeders „bedrijf', is haar ontsteltenis
(Foto L.D./Van Vliet)
Aan het thans nog vrijwel onbe
woonde Bevrijdingsplein 5 Mei-
buurt is hedenochtend de eerste
winkel, het sigarenmagazijn van de
heer J. W. Roskam, van het win
kelcentrum geopend. In totaal zul
len aan dit plein en de daarop uit
lopende 5 Mei-laan veertig winkels
worden gevestigd. Momenteel is
voor tien winkels reeds een bestem-
gevonden, terwijl nog onderhande
lingen gaande zijn over een even
tuele vestiging in dit centrum.
De winkels, welke varieren in
grootte, hebben alle een dagverblijf
met daarop corresponderend maga
zijn. dat voor de aanvoer van goe
deren via de parallel lopende stra
ten is te bereiken. Achter sommige
winkels bevindt zich tevens een ga
rage. Boven dit winkelcentrum zijn
in totaal 104 flatwoningen, met
resp. 3. 4 en 5 kamers, opgetrokken.
Behalve aan de voorzijde zijn
deze woningen ook te bereiken via
een achteringang. Komen aan de
zijde van de 5 Mei-laan kolossale
bloembakken, op het Bevrijdings
plein. waarvan onze foto een beeld
geeft, is een bcombeplanting aange
bracht. Het plein, dat een enorme
ruimtewerking geeft, is niet bedoeld
als een parkeerplaats voor auto's.
zo groot, dat ze probeert zelfmoord te
plegen. Ze wordt echter gered door een
jonge man, die op haar verliefd is- Ter
wijl de auteur laat voorzien, dat de
dochter dezelfde weg zal opgaan als
haar moeder, bespeurt men toch ook
zijn huiverend heimwee naar de oor
spronkelijke zuiverheid.
„Yvette" werd door Charlotte Kohier
gekozen als het stuk. waarmee ze haar
toneeljubileum wil vieren. Charlotte
Kohier is trouwens de enige, die deze
vertaling van Maupassant's meesterwerk
voor het voetlicht mag brengen
De burgemeester, jhr inr. F. H. van
Kinschot, zal de actrice deze avond met
een enkel woord inleiden.
Ver. van belangstellenden in
„De Lakenhal"
De Vereniging van belangstellenden
in „De Lakenhal", welke geruime tijd
niets van zich deed horen sinds
enkele jaren werd geen vergadering ge.
houden zal zich in de toekomst weer
actief met het verenigingsleven gaan
bemoeiien Tijdens een Gistermiddag
onder leiding van de voorzitter, prof. dr.
A. W. Byvanck. in „De Lakenhal" ge
houden vergadering zijn de plannen be
sproken tot het voeren van een leden
werfactie, o.a. onder de leden van Ver.
Oud-Leiden.
De directeur van het museum, de heer
I J. N. van Wessem zal hiertoe een folder
ontwerpen. De contributie werd vastge
steld op f. 5.per jaar.
De penningmeesteresse. mej. F. A. Le
Poole, die een toelichting gaf op de fi-
nanciele positie van de vereniging, kon
een optimistisch geluid laten'horen: er is
ruim f. 4000,m kas!
Besloten werd het bestuur met enkele
personen uit te breiden. Hiervoor werden
enkele namen genoemd.
Na afloop van de vergadering was er
gelegenheid enige nieuwe aanwinsten,
j w.o. het schilderij van Jan Steen „Zoals
de ouden zongen, piepen de jongen" te
bezichtigen.
LEIDENAARS OP DE BON
Dat men zich ook in Leiden niet weet
te houden aan de regels van het ver
keer is gisteren weer eens overduidelijk
gebleken. Niet minder dan 136 personen
kregen een bekeuring wegens hot be
gaan van allerlei verkeersovertredingen
Vooral met de verlichting van fietsen
is het nog lang niet in orde.
In de nacht van woensdag op don
derdag zijn ^ot nog toe onbekend geble
ven personen een café aan de Middel
stegracht binnengeslopen Een geldsbe
drag van f 9 en elf flesjes bier werden
ontvreemd.
dat het bedrijf in voldoende mate be
schikte over de industriële installaties.
De contracten werden getekend en in
mei 1953 de monsters gezonden.
I)eze monsters, welke voor zover
thans valt na te gaan niet meer aan
wezig zjjn, werden in juni 1953 ge
keurd en in juli herkeurd. Hierop is
tot een aanloopproduktie besloten.
Aanvankelijk was in de contracten
naar Belgisch voorbeeld de valproef op
genomen. maar naderhand is deze uit
de Nederlandse eisen geschrapt. De
Amerikaanse eisen vermelden n.l. ook
een dergelijke proe fniet. De aanloop-
produktietijd voor de buitenhelmen
heeft 2'. maand geduurd tot begin Oc
tober 1953, in welke periode 18 000 bui
tenhelmen werden afgeleverd. De ge
gevens voor de helmen zijn ontleend aan
buitenlandse voorschriften, die geen
minimumgewicht inhielden. De techni
sche voorschriften, welke een voorlopig
karakter droegen, vermeldden uitsluitend
een maximumgewicht. Later zyn maxi
mum- en minimumgewichten vastge
steld ln een genotuleerde bespreking. De
nodige gegevens zijn later in een fa-
brieksorder vastgelegd.
RANDSCHEUREN.
De minister erkent, dat van het begin
der helmenproduktie af de helmen wer
den vervaardiigd in één enkele rek. zon
der warmtebehandeling en dat deze
helmen soms, na maanden in gebruik
'te zjjn geweest, plotseling spannings-
scheuren vertoonden en dus onbruikbaar
werden. Dit was aanleiding om over te
gaan tot een andere vervaardigingsme-
thode. waarbjj aangetekend wordt, dat
randscheuren bij de originele Ameri
kaanse helm, vervaardigd volgens de en
kele rekmethode, ook voorkomen. Vol
gens de minister is het ook aannemelyk.
dat door gloeiing en beitsen een gering
gewichtsverlies optreedt Alhoewel de
juiste waarde hiervan door de afnemer
nooit werden vastgestsld, komt een
afname van het helmgewicht met 60-80
gram niet waarschijnlijk voor. Het is de
bewindsman voorts niet bekend, dat ter
verbetering van de kwaliteit van de
helm een plaatdikte van 1.6 mm zou
zijn voorgesteld, maar een dergelyke
helm zou ongetwijfeld het toelaatbare
ir.aximumgewicht overschrijden Aan de
gestelde levertijden werd voldaan, zo
dat geen boete werd opgelegd.
Over een op 16 december j.l. ge
plaatste order voor de levering van
132.000 stuks buitenhelmen ten be
hoeve van de Koninklijke Lanchnacht
en de Koninklijke Luchtmacht bij een
grote Nederlandse import- en export
firma. te vervaardigen door een Duitse
fabriek in de Westfaalse stad Ahlen,
merkt de minister op. dat de N. V.
Verblifa geen gebruik heeft gemaakt
van de mogelijkheid tot offreren. Deze
helmen zullen hebben te voldoen aan
de fabricagevoorwaarden. gesteld in
het nieuwe technische voorschrift voor
de troepenhelm. dat op 20 juli 19.">7
van kracht werd. in welk voorschrift
alle ervaringen zUn verwerkt en het
welk afdoende waarborgen voor een
goed prod uk t geeft.
