TEGENREGERING IN HIDDEN-SUMATRA
Economische en financiële blokkade
WEERBERICHT
Rieuwe ministers beschuldigd van hoogverraad
Eisenhower aanvaardde ontsla"
ontwapeningsadviseur Stassen
96ste jaargang
MAANDAG 17 FEBRUARI 1958
No. 29369
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.255 per maand; f.059 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Nieuwe ontwikkelingen in Indonesië
Hetgeen reeds lang was aangekondigd, is zater
dagavond te Padang (Midden-Sumatra) een feit
geworden: luitenant-kolonel Ahmad Hoessein
heeft uitvoerig een nieuwe onafhankelijke rege
ring voor Indonesië geproclameerd. Deze procla
matie werd gedaan na het aflopen van het ultima
tum van vijf dagen aan de centrale regering, dat
eiste dat president Soekarno en premier Djocanda
zouden aftreden.
Als eerste besluit heeft de nieuwe regering de
„financiële en economische oorlog" aan Djakarta
verklaard.
De nieuwe premier, Sjaffroeddin Prawiranegara
sprak zaterdagavond te Padang een menigte van
duizenden enthousiaste toehoorders toe en ver
klaarde dat zij ten doel heeft het kabinet-Djoeanda
tot aftreden te dwingen en president Soekarno te
Plinten van buitenlands beleid
Sjafroeddin beschuldigde in zijn rede, welke hij hield voor het huis van de
voormalige Nederlandse gouverneur te Padang, de regering van corruptie. HU
vatte de buitenlandse politiek van zijn regering als volgt tezamen:
1. Aanknopen van diplomatieke betrekkingen met alle landen ter wereld.
2. Het handelen naar de beginselen van het Handvest van de V.N.
3. Strijd voor de terugkeer van Ned. Nieuw-Guinea bij Indonesië.
4. Samenwerking met de Nederlanders, mits de kwestie Nieuw-Guinea wordt
geregeld, maar overeenkomstig een tevoren opgesteld plan.
Voorts heeft hij toegezegd, dat alle bezittingen van buitenlanders in Indonesië
door de regering te Padang gegarandeerd zullen worden en maande hy alle bui
tenlanders aan de nieuwe regering te gehoorzamen, belovend, dat het leven van
de buitenlanders beschermd zal worden.
Overigens verzocht hij het buitenland zich niet met de binnenlandse aangele
genheden van Indonesië te willen bemoeien.
De minister van Defensie in het nieuwe kabinet-Simbolon heeft alle gewapende
strydkrachten van de centrale regering gemaand hun wapens over te geven aan
de revolutionaire regering.
Premier Sjafroeddin eiste "an de regering te Djakarta het overdragen van al
haar gelden, bezittingen en buitenlandse valuta-reserves aan de tegenregering.
In een officiële verklaring wordt ge
zegd. dat een bataljon militairen het
vliegveld op 11 februari heeft aangeval,
len en bezet had. De verdediging be
stond uit ongeveer 50 manschappen al
dus de bekendmaking van de Indone-
sissche luchtmacht.
Voorts wordt nog medegedeeld dat de
troepen van Hoessein de landingsbaan
hebben gebarricadeerd om het landen
van vliegtuigen te voorkomen.
bewegen zijn programma van „geleide democratie"
prijs te geven.
Voorts heeft premier Sjafroeddin de buiten
landse banken opdracht gegeven, alle verbindin
gen met Djakarta te verbreken en hun transacties
voortaan via de revolutionaire regering te doen.
Ook de Indonesische ambassades in het buiten
land hebben per radio dezelfde instructies gekre
gen. Sumatra levert 70 van de door Indonesië
verdiende buitenlandse valuta en men meent dan
ook in Padang, dat Java het geen drie maanden
kan volhouden, indien de campagne wordt door
gezet.
Intussen heeft generaal Nasoetion, enkele uren
na aankomst van Soekarno uit Tokio in Djakarta
een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen Sjafroed
din en de ministers van diens kabinet. Zij wor
den beschuldigd van hoogverraad.
de reis van Soemoeal van Singapore
naar Padang. Majoor Pantouw deelde
niet mede. wanneer de bijeenkomst zal
worden gehouden, op een vraag over de
revolutionaire regering antwoordde
Pantouw. er op te vertrouwen, dat zij
zich zal kunnen handhaven". Wij heb
ben", zeide hij, „genoeg getrainde men
sen om haar in stand te houden". Hij
zeide, samen met Soemoeal te zullen
vertrekken, „te eniger tijd" in de ko- i
mende week.
I
Wij wensen allen eenheid
HET NIEUWE
KABINET
De samenstelling van het revo
lutionaire kabinet, dat te Boekit
Tinggi op .Midden-Sumatra is in
gesteld, luidt als volgt:
Minister-president en minister
van Financiën: SJAFROEDDIN
'afkomstig van West-Java);
Buitenlandse Zaken: SIMBOLON
afkomstig van Noord-Sumatra)
Binnenlandse Zaken: kol. DJ AM
BER;
Defensie en Justitie a.l.: IIARA
1IAP (afkomstig van Tapanoeli);
Handel en Economie: dr. SOE-
MITRO;
Onderwijs. Cultuur en Volksge
zondheid: Moh. SJAFEI (invloed
rijk man in de Menang-Kebau I
Wederopbouw en Industrie: kol
WA ROUW (afkomstig van Makas
sar):
Landbouw en Arbeid a.l.:
SAROEMPAIT (Midden-Sumatra)
Voorlichting: luit.-kol. SALEH
LAHADE (afkomstig van Makas
sar);
Godsdienst: MOCOTAR LIN-
TANG;
Sociale Welvaart: A. OSMAN.
Als vertegenwoordieer in Europa
is benoemd MAKATITO.
KAWILARANG, thans militair
attaché te Washington, zal ver
moedelijk worden aangewezen als
chef-staf van de strijdkrachten.
Steun uit Atjeli
Volgens een te Singapore van radio-
Padang opgevangen bericht, heeft de
revolutionaire regering te Padang gis
teravond bericht ontvangen van de
loyale steun" van het volk van Atjeh in
Noord-Sumatra. Radio-Padang deelde
mede, dat. de godsdienstige leider van
het volk van Atjeh, M. Amlek, aan de
revolutionaire regering een boodschap
heeft gezonden, waarin trouw wordt be
tuigd aan overste Hoessein als leider
van de tegen de regering te Djakarta
agerende militaire junta, en steun aan
de „radicale maatregelen" van de revo.
lutionaire regering met betrekking tot
de in het land ontstane situatie.
Vliegveld Padang bezet
De Indonesische luchtmacht, heeft gis
teren in Djakarta bekendgemaakt, dat
troepen van de tegen-regering op Suma
tra het vliegveld van Padang hebben
bezet.
(Advertentie)
SOLEX bromfietsen
H. Walenkamp Zn
TURFMARKT 5
Sneeuw- en hagelbuien
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Opklaringen, maar ook enkele hagel-
of sneeuwbuien, matige tot krachtige,
aan de kust aanvankelijk nog harde
noordwestelijke wind. Weinig verande
ring in temperatuur, maar vannacht in
het binnenland lichte vorstot tempera
turen om het vriespunt.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
18 FEBRUARI.
Zon op: 7.51 uur: onder: 17.58 uur.
Maan op: 7.18 uur; onder: 18.14 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.28 en 15.38
uur.
Laagwater te 11.27 en 23.47 uur.
Soemoeal deze weeh naar
Sumatra
Overste Ventje Soemoeal die voorbe
stemd is om chef-staf te worden van de
strijdkrachten van de revolutionaire
regering te Pa'dang zal van Manilla ver
trekken naar Singapore, op doorreis
naar Sumatra, waar hij een bijeenkomst
zal bijwonen van de opstandige leiders
aldaar, aldus deelde gisteravond zijn ad
judant mede.
Majoor J. M. J. Pantouw, die per
vliegtuig uit Singapore te Manilla is
aangekomen, trof voorbereidingen voor
Een woordvoerder van de revolutio
naire regering heeft gisteravond in een
uitzending van radio-Padang verklaard,
dat president, Soekarno,
Djoeanda en de revolutionaire minister
president Sjafroeddin „allen de eenheid
van de Indonesische republiek wensen
te handhaven". De woordvoerder, die
zijn verklaring richtte tot „broeders van
een land en een republiek", zeide, dat
president Soekarno echter met zijn „ge
leide democratie" tegen de grondslagen
van de Indonesische grondwet had ge
handeld.
Reagerende op het arrestatiebevel van
de leden der revolutionaire regering
zeide de woordvoerder: „Is dit een op
dracht van de president? van de chef
staf van de strijdkrachten? Kunnen wij
ei-uit afleiden, dat de president niet be
reid is terug te keren tot zijn positie van
constitutioneel staatshoofd? Wij wach
ten met spanning op een antwoord op
deze vraag".
Nasoetion wil oorlog
Een officiële woordvoerder van de
nrpmicr revo,utionai»"e regering" van Indone-
linistpr sië te PadanS 'n Singapore in een
vraaggesprek met U.P. verklaard, dat de
staf-chef van de regering in Djakarta.
Nasoetion, „oorlog wil". Hij uitte de
waarschuwing, dat de revolutionairen
„geweld met geweld zullen beantwoor
den".
Burgeroorlog
Volgens waarnemers in Djakarta geeft
men in verschillende politieke kringen
openlijk toe dat de mogelijkheid van
een bloedige burgeroorlog in Indonesië
bestaat. De enige uitwee zag men in
overwinning van de politieke menings
verschillen die president Soekarno van
zijn anti-communistische vroegere vice-
president Hatta scheiden en herstel van
hun eenheid.
Prinses Marijke, de jongste
van
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
Reacties
In officiële kringen in Den Haag was
men nog niet bereid enig commentaar
te geven over de gebeurtenissen in In
donesië. Door de Residentie van de Indo
nesische vertegenwoordiger in Wasse
naar werd medegedeeld, dat de Indone
sische zaakgelastigde, de heer Maramis
in het buitenland vertoeft.
De eerste reactie van de Centrale Re.
gering in Djkarta over de „revolutio
naire regering in Boekit Tinggi" was de
volgende opmerking van de regerings
woordvoerder: „Zü hebben haar nu ge
proclameerd. Nu alles achter de rug is,
rijst de vraag: „Wat zullen zy nu moe
ten doen".
De woordvoerder, Ganis Harsono, zeide
dat deze revolutionaire regering niet
wordt gesteund door andere gebieden,
waarvan hij met name noemde Celebes.
Zuid-Sumatra en Noord-Sumatra.
De woordvoerder zeide. dat de procla
matie in feite niets anders was dan po.
lietieke druk op het kabinet-Djoeanda
om af te treden.
De woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken in Djakarta
verklaarde naar aanleiding van de vor-
n \i- ming van een nieuwe regering op Su-
onze vier Prinsessen, die morgen matra: „Een ding is zeker:
haar elfde verjaardag viert. Djoeanda zal niet aftreden".
'Foto M°-'boomi De woordvoerder kon niet zeggen of
de regering geweld zal gebruiken tegen
de opstandelingen. Waarnemers ver
klaarden, dat de regering onder krachtige
druk staat van enkele politieke groepe
ringen en ook van Zuid-Sumatra om
geen geweld te gebruiken.
Twee beelden van het bezoek van i steld. onder schrijdt zij door een
Prinses Beatrix aan de West. erehaag van padvinders tijdens
Boven worden dc notabelen van haar bezoek aan Lago Colony.
St.-Maarten aan de Prinses voorge-1
premier
Mr. dr. L. N. Deckers
uit Raad van State
Bij K B. is aan mr. dr. L. N. Deckers,
op zijn verzoek, met ingang van 1 maart
1958, eervol ontslag verleend als lid van
de Raad van State, met dankbetuiging
voor de gewichtige diensten in die func
tie aan den lande bewezen
over tegenregering in Padang
Soekarno (weer terug in Djakarta) zweeg
angstvallig
„Ik ben hersteld en nu ben tk bly,
dat ik weer thuis ben en met U kan
werken", zo sprak gisteren president
Soekarno van Indonesië tot de jui
chende menigte, die zich voor zyn
paleis had verzameld na zyn terug
keer uit Tokio. Het toestel, waarmede
de president de reis had gemaakt, werd
begeleid door vier straaljagers. Op het
vliegveld werd liy begroet door staf
chef Nasoetion, premier Djoeanda.
ministers en diplomaten, onder wie
de ambassadeurs van de Verenigde
Staten. Groot-Brittannië, Rusland en
Australië.
In een kort welkomstwoord zeide pre- j
mier Djoeanda, dat het Indonesische 1
volk verheugd was over de behouden
terugkeer van de president en dankbaar
voor zijn aandeel in de Indonesische
strijd in het algemeen en voor de uit
gebreide inlichtingen, die de president
minuten, staande op de trappen van het
paleis, ook met geen enkel woord over
deze tegenregering. Soekarno sprak kalm
en overwogen Zijn toespraak was onge
woon kort. Hij zei o.a.: „Ik moet toege
ven, dat, toen ik nu veertig dagen ge
leden - het land verliet, mijn gezond
heid my zorgen baarde, doch na mijn
reis naar India, Egypte. Joego-Slavië.
Syrië. Ceylon. PakL-tan, Burma, Thai
land en Japan heeft God mU gezond
heid teruggegeven en thans ben ik in
staat myn taak wederom op mij te
nemen ten dienste van volk en land".
Na zyn toespraak werd de president in
zijn paleis begroet met het lied „Strijd
om West-Irian", nadat een meUje uit
Ned. Nieuw-Guinea. genaamd Hairling.
hem een boeket witte orchideeen had
aangeboden. Ook de waarnemend pre
sident. mr Sartono. sprak een oetroe-
tingsrede uit. „Onder uw leiding zullen
WÊÊ^M de problemen, waarvoor wij in de ver
in het buitenla* d heeft verstrekt over schillende gewesten worden gesteld, tot
de strijd voor het verkrygen van Wes- een oplossin- worden gebracht" ?o zei
telyk Nieuw-Guinea Met geen woord hy
maakte Djoeanda echter gewag van het
IJegens kandidatuur gouverneurschap
maar in feite door conflict met Dalles
„Met diep leedwezen" heeft president Eisenhower het ontslag aanvaard van
zyn adviseur in ontwapeningskwesties, Harold Stassen. De perschef van het Hitte
Huis, Hagerty, gaf als reden, dat Stassen is afgetreden om in mei kandidaat te
kunnen zijn by de Republikeinse voorverkiezingen voor het gouverneurschap van
Pennsylvania. Stassens benoeming was in maar 1955 bekendgemaakt, nadat hy
een rondreis door Azië had gemaakt als hoofd van de Amerikaanse organisatie
voor hulp aan het buitenland. In juli 1956 begon Stassen een campagne tegen
de herverkiezing van Richard Nixon als Republikeins kandidaat voor het vice-
presidentschap. Hy kreeg hiervoor speciaal verlof van Eisenhower, doch de cam
pagne eindigde ermee, dat gouverneur Christian Herter, de keuze van Stassen,
zelf zyn voorkeur aan Nixon gaf. Op 2 maart van het vorig jaar werd Stassen
geplaatst onder gezag van minister Dulles, met wie hij evenwel van mening ver
schilde over een soepeler standpunt tegenover de Sovjet-Unie, onder meer wat
betreft het staken der proefnemingen met kernwapens. Preisdent Eisenhower zou
zich in dit conflict aan de kant van Dulles hebben geschaard.
Wat Dulles ook geslikt heeft, het is
zeker niet de politiek of de taktiek van
Washington Stas5"'n rewerat. Het woord taktiek lijkt
dit ontslaa van ons Wat fundamentele
I verschil tussen de aanpak van Stassen
en die van Dulles? Stassen meende, dat
men niets kon bereiken, wanneer men
er naar streefde om tegelijk een groot
pakket ontwapeningsvoorstellen aange
nomen te krijgen door de Russen. Hy
wenst te beginnen met betrekkelijk kleine,
losstaande overeenkomsten en dan ge
leidelijk verder te gaan. Reeds sedert
Genève in 1955 heeft Amerika, onder
leiding van Dulles steeds de neiging ge
had om een bescheiden Russisch voor
stel te „overtroeven". Indertyd schenen
de Russen te Genève bereid tot een be
scheiden wederzydse inspectie op de
grond. Wat deden de Amerikanen? In
plaats van een proef te nemen met zulk
een bescheiden begin, kwam de Ameri
kaanse regering voor de dag met het
eclatante, doch kansloze voorstel voor
onbeperkte inspectie uit de lucht. Ook
de Russen hebben herhaaldelyk zulk
een taktiek toegepast, indien een be
scheiden voorstel hun niet zinde.
Verschillende aanpak
Onze correspondent
telegrafeert ons over
Stassen het volgende commentaar
Het verdwynen van Stassen heeft
Herblock, de knappe karikaturist van de
Washington Post, geïnspireerd tot een
van zyn beste spotprenten: men ziet
daarop een leeuw met de kop van Dul
les en in de muil van die leeuw ziet
men Stassen verdwynen. Op de grond
van de leeuwenkooi staat een medicyn-
fles met de woorden „politiek van Stas
sen" op het etiket. Twee mannetjes bui
ten de kooi staan verschrikt toe te zien
hoe Stassen wordt verzwolgen De een
zegt tot de ander: „Wel, Harold is er
dan toch in geslaagd om hem iets te
doen slikken".
uitroepen van een tegenregering
Padang.
President Soekarno. die gekleed was
1 in een grys marine-uniform en die op
de tocht van Tokio naar Djakarta op de
I hoogte was gesteld van de totstandko
ming van de nieuwe revolutionaire re-
I gering, repte in zyn toespraak van zes I
Onder de waarnemers was er enige
verrassing, dat Soekarno zweeg over
de instelling van de tegenregering te
Padang. Men nam aan. dat hy. alvo
rens daarover een verklaring af te
leggen, op de hoogte gesteld wenste te
worden van alle bijzonderheden over
de laatste ontwikkelingen in deze
kwestie.
Van het andere einde
Stassen nu is de man geweest, die de
zaken van het andere eind aan wilde
pakken: hy wilde klein beginnen en
daardoor vermyden dat het wankele
roeibootje der harmonie tot zinken werd
gebracht ten gevolge van de loodzware
„pakketten", die Dulles aan boord wilde
gooien. Maar Dulles draagt de verant
woordelijkheid (onder Eisenhower) voor
het buitenlandse beleid en zuiver als een
zaak van beleidsvoering is het logisch,
dat Stassen niet op zyn post kon blijven.
Stassen, die reeds gouverneur van
Minnesota is geweest, wil nu naar het
heet een gooi doen naar het gouver-
nerschap van Pennsylvania. Hem ont
breekt daarbij de steun van de politieke
partijbazen der Republikeinen. Het zal
interessant zyn om na te gaan of Stas
sens standpunt inzaken ontwapening de
kiezers zozeer heeft geïmponeerd, dat zy
hem zullen prefereren boven de tegen
kandidaat waar de partijleiding zeer
waarschijniyk mee zal aankomen Zou
dit het geval zyn Pennsylvania is een
grote en belangryke staat dan kan
Dulles het zich voor gezegd houden.
Dan eerst zou de verslonden Harold de
leeuw zwaar op de maag komen tc
liggen....