ANGELS VLIEGTUIG NA START
BIJ MÜNCHEN NEERGESTORT
Siimatranen zeggen: „Nederlanders
moeten terng komen voor opbouw
WEERBERICHT
H. Walenkamp Zn
GELUKKIG
„Manchester United" na succes
in Belgrado in rouw gedompeld
Vaag gepraat over Indonesië
is zinloos en gevaarlijk
16.500 Nederlanders in ons land terug
J orming ener nieuwe regering
is nog volkomen onzeker
96ste jaargang
VRIJDAG 7 FEBRUARI 1958
No. 29361
Toenemende vorst
De Bilt verwacht tot morgenavond:
In het uiterste zuiden van het land tij
delijk wat sneeuw, elders opklaringen en
op de meeste plaatsen droog weer. Van
nacht lichte tot matige vorst, morgen
overdag dezelfde temperaturen als van
daag of iets lager. Matige tot zwakke
noordoostelijke wind. (Opgemaakt te
11.15 uur).
(Advertentie)
SOLEX bromfietsen
TURFMARKT S
8 FEBRUARI.
Zon op: 8.10 uur; onder: 17.40 uur.
Maan op: 23.45 uur; onder: 9.41 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.04 en 18 22
uur.
Laagwater te 1.52 en 14.16 uur.
(Advertentie)
ik heb Tkui Wyb.,dekens
Gistermiddag omstreeks 4 uur is een vliegtuig van de Engelse
maatschappij BEA (British European Airways) bij München in West-
Duitsland bij het opstijgen na een tussenlanding verongelukt: 21 van
de 44 inzittenden kwamen om het leven. Vooral in sportkringen heeft
dit ongeluk diepe indruk gemaakt, omdat het toestel gehuurd was
voor het vervoer van het elftal van de vermaarde Engelse voetbalclub
Manchester United", kampioen van Engeland en bekerfinalist in
1957. De club keerde terug uit de Joegoslavische hoofdstad Belgrado,
waar zij door een gelijk spel tegen de Joegoslavische kampioen „Rode
Ster" tot de halve eindstreep om de Europese voetbalbeker was door
gedrongen. Bij dit ongeluk met de „Elizabethan", een tweemotorige
hoogdekker, zijn zeven van de zeventien spelers van Manchester
United om het leven gekomen, voorts hun oefenmeester en de secre
taris van dé club. De directeur, Matt Busby (de spelers werden
dikwijls „Busby babes" genoemd) bevindt zich onder de overlevenden.
Tot de overige slachtoffers behoren zeven Engelse sportjournalisten.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina'i.
Een eerste start
was reeds mislukt
Er hadden zich by het opstijgen na
de tussenlanding reeds moeilijkheden
voorgedaan. De eerste start was na
melijk mislukt, waarna de passagiers
het toestel verlieten en boordwerk
tuigkundigen het vliegtuig onderzoch
ten. Daarop volgde de tweede poging
tot opstijgen. Vrijwel dadelijk verloor
de Elizabethan hoogte, vloog rakelings
over een groep bomen aan het eind
van de startbaan en raakte daarna
met een vleugel een huis van twee
verdiepingen, waarvan niemand werd
gedood.
Bij het neerkomen brak de staart van
het toestel af; de rest van de romp
vloog in brand. Terwijl gewonde passa-
Volkomen vernield en uitgebrand
ligt de eens zo trotse ..Elizabethan"
van de B.E.A. "Lord Burghley" bij
het vliegveld van München. Het
toestel stortte neer nadat het bij de
start een huis taakte.
21 van de inzittenden een lid
van de bemanning en twintig pas
sagiers - verloren hierbij het leven.
Onder de slachtoffers bevind
zich een aantal spelers van het
team van Manchester United, dat
terugkwam van Belgrado.
giers zich moeizaam uit de wrakstukken
bevrijdden. schoten Duitse politieauto's
en brandweerbrigades toe Van de 23 ge
wonden verkeren er drie in levensgevaar.
Twee uur na de ramp begon het te
sneeuwen, waardoor het wrak spoedig
met een dikke sneeuwlaag was overdekt.
De redders moesten, al wadend door
smeltende sneeuw en modder, hun moei
lijk werk verrichten. Van de bemanning
van vijf koppen is de steward om het
leven gekomen. De gezagvoerder, die
zwaar gewond werd, kon gered worden
door het openbreken van de stuurhut.
Volgens de algemeen-directeur van de
BEA, Anthony Milward, die gisteren
terstond na het bekend worden van de
ramp naar München vertrok, moet er
iets aan beide motoren van het toestel
hebben gehaperd, daar de Elizabethan
gemakkelijk op één motor kan blijven
vliegen.
(Men «ie ook elders In dit Blad).
(Van onze parlementaire redacteur)
Men dient zich te onthouden van vaag gepraat over Indonesië, zei
minister Luns gisteren in de Tweede Kamer. Het is niet alleen doel
loos, maar zelfs gevaarlijk. Indonesië tracht tweedracht te zaaien en
het grijpt daarvoor iedere twijfel in Nederland aan. Daarom sprak de
minister er zijn voldoening over uit, dat met uitzondering van de
communisten, de Tweede Kamer het inzicht deelt, dat er geen verband
is tussen de Nieuw-Guinea-politiek en de Indonesische acties.
I De methoden van Indonesië vertonen
een treffende overeenkomst met die bij
de communistische revoluties In een
nota aan Djakarta heeft Nederland
vastgelegd, dat het de rechtsgeldigheid
van de Indonesische maatregelen niet
erkent De daarvoor in aanmerking ko
mende landen zijn daarvan in kennis
gesteld. Men weet dus dat de bestolen
ondernemingen aanspraken op hun pro-
dukten kunnen doen gelden, indien In
donesië deze naar het buitenland ver
handelt.
Met het sluiten van het Indonesische
consulaat in Suriname is het interna
tionale gebruik gevolgd. Het is voor de
Indonesiërs dan daar niet zo erg als
voor de Nederlanders in Djakarta. Dank
betuigde minister Luns aan het Inter
nationale Roode Kruis voor de mede
werking bij de repatriëring. In twee
maanden tijds zijn 16.500 Nederlanders
uit Indonesië in ons land aangekomen.
Ter mnzien van de Zuid-Molukken
blijft derlandse regering van me-
ninp c. nning van de Republiek
geen is om de zaak van de Zuid-
Mo; a. terr.ationaal gezien, te be
vorderen. De regering ziet daartoe thans
ook geen andere middelen.
De samenwerking met Australië zal
voor Nieuw-Guinea, ook internationaal,
van toenemende betekenis zijn. Zeer
binnenkort hoopt de minister medede
lingen te kunnen doen over organisato
rische maatregelen voor deze samenwer
king. Voorlopig zal deze zich beperken
tot bestuursgebied, waarnaast het over
leg tussen de regeringen blijft bestaan.
Er behoeft geen vrees te bestaan, dat
door deze samenwerking de ontwikkeling
van de bevolking van Nieuw-Guinea
zal worden geremd. Het tegendeel ia
veeleer het geval.
De NAVO is niet de geschikte organi
satie om verplichtingen op zich te ne
men voor een gebied, zoals Nieuw-Gui
nea. buiten Europa.
Tenslotte sprak de minister er nog
maals zijn voldoening over uit, dat het
regeringsbeleid inzake Nieuw-Guinea en
Indonesië in de Tweede Kamer geen kri
tiek heeft ontmoet. Onderhandelen met
Indonesië is thans zinloos en ongewenst.
Het is goed, dat de noodzakelijke eens-
I gezindheid in deze Kamer ia gebleken.
De leiders der Sumatraanse „rebellen" hebben gisteren te Tokio
medegedeeld, dat zij voornemens zijn, de Nederlandse deskundigen
terug te halen naar Indonesië en dat zij de Nederlandse zakelijke be
langen zullen herstellen, in hun verzet tegen het door president
Soekarno gesteunde kabinet.
J. M. J. Pantouw, een der leden van de afvaardiging der „rebellen"
te Tokio, deelde dit mede bij gelegenheid van de verklaring die het
hoofd der afvaardiging, Ventje Soemoeal, tegenóver de pers aflegde.
Bij de mededelingen van Pantouw knikte Soemoeal instemmend.
Pantouw zeide verder, dat de evacuatie van Nederlanders uit Indo
nesië „een ernstige en wrede fout" was. Wij hebben hun bekwaamheid
en het Nederlandse kapitaal nodig om ons land op te bouwen.
Nederlanders vormen generlei bedreiging
O O
Degenen onder hen, die het risico hebben aangedurfd en op Sumatra en de
andere Buitengewesten zijn gebleven, hebben generlei hinder ondervonden en
hebben hun werk gewoon voortgezet. Degenen die naar Nederland zfjn terugge
keerd, zullen in vergelijking tot Indonesië bevinden in een vreemd en koud land.
Wü beschouwen noch het Nederlandse zakenleven, noch het Nederlandse kapitaal
als een bedreiging van onze onafhankelijkheid en zodra wij het bestuur in eigen
handen hebben genomen zullen wjj de Nederlanders een „welkom terug"
toeroepen.
Inhuur K.P.M. schepen?
Pantouw, die scheepvaartagent en
im- en exporteur te Menado is deelde
verder mede. dat hij en andere zaken
lieden er reeds toe zijn overgegaan,
schepen van de KPM, die het interin-
sulaire verkeer in Indonesië bedienden
en die aan beslaglegging door Djakarta
waren ontkomen, wederom in te huren.
Voorts hebben zij. aldus Pantouw. ..min
stens 20 schepen gehuurd van Singa
pore, Hongkong, de V.S. en Europese
landen". Hij ontkende de juistheid van
een bericht als zou hij naar Japan zijn
gekomen om te onderhandelen over het
huren van Japanse schepen.
Anti-communistisch
„Het eerste wat er voor ons te doen
valt, verklaarde Pantouw, is, ons te ont
doen van de communisten in Indonesië.
Onze eerste maatregel in dit opzicht zal
zijn, de communistische partij in Indo
nesië buiten de wet te stellen en al de
genen, die als communisten bekend
staan, uit overheidsbetrekkingen te ont
slaan. Vervolgens zullen wij een oprui
ming houden onder die communisten
die zich in het bestuur en de andere po
litieke partijen hebben ingedrongen".
Hij zeide, dat de groeperingen der „re
bellen" een coalitie is van alle partijen
in Indonesië, met inbegrip van moham
medanen en christenen" met uitzonde-
(Advertentle)
ring alleen van communisten en links
georiënteerd en".
De revolutionaire groep is voornemens,
een federale Indonesische staat, te stich
ten met een grote mate van plaatselijke
autonomie voor de eilanden buiten Java.
Alleen de bevolking op Java, aldus Pan
touw. lijdt thans onder economische
ontberingen. ..Overal elders is er voor
spoed onder de bevolking - nu wij zelf
kunnen beslissen over de besteding van
de deviezen die wij verdienen".
„Het is ons thans nog niet bekend, of
Soekarno de door ons gestelde voor
waarden zal inwilligen - aldus besloot
Pantouw - maar als hij dit weigert, zal
het slechts een kwestie van tijd zijn
voordat zijn regering ten gronde gaat
aan een economisch en politiek bank
roet".
Zondag nieuwe regering?
Intussen blijven zich de berichten
over de vorming van een nieuwe re
gering en tegenspraken daaromtrent
in ononderbroken stroom opvolgen.
Soekarno laat namens hem verkla
ren niets daarover te weten, even
min als over een ultimatum. De cen
trale regering lijkt zich met allerlei
tegenspraken en ontkenningen van
den domme te houden en doet alsof
haar positie sterk is.
Kolonel Ventje Soemoeal heeft te
Tokio verklaard, dat premier Djoe-
anda binnenkort een ultimatum zal
ontvangen en dat na aflopen van
dat ultimatum automatisch een
voorlopige regering zal worden uit
geroepen. Hij gaf als zijn mening te
kennen, dat deze regering zou ivor-
den geleid door Sjafroeddin ui-
plaats van Soekarno en dat Hatta
premier zou worden. Hij wilde zich
niet uitlaten over de mogelijkheid
van een compromis met Soekarno,
waarover ook al weer berichten zijn
binnen gekomen.
Zekere kringen verwachten dat
zondag door Midden-S umatra de
nieuwe regering zal worden uitgeroe
pen; die dag, zullen daar grote mili
taire oefeningen plaats vinden. Bar-
lian, de militaire commandant van
Zuid-Sumatra zou de zijde van de
Centrale regering kiezen.
De militaire commandant van Mid-
den-Sumatra luitenant-kolonel Ah
mad Hoessein heeft intussen ver
klaard, dat het feit „dat wij het hui
dige kabinet niet mogen, niet bete
kent dat wij de Indonesische een
heidsstaat verraden"
Hij heeft in een uitzending van
Radio-Padang en Radio Boekit Tin-
gi heftige kritiek geleverd op de
Centrale regering. Nadrukkelijk ver
klaarde hij echter dat het niet de
bedoeling zou zijn een afzonderlijke
„Staat Sumatra" in te stellen.
Een exterieuropname van de
nieuwe Nederlandse personenauto
de D.A.F.. die binnenkort op de
Nederlandse wegen zal verschijnen.
Zelf kosten betalen!
De plaatselijk militair commandant
van Djakarta, luit.-kolonel E. Dachjar
heeft de Nederlandse bedrijven, die on
der regeringstoezicht zijn gesteld, geïn
strueerd om zelf de kosten van de bij
hen geplaatste commissie van toezicht te
financieren.
In deze verordening, die op nieuw
jaarsdag werd uitgegeven, doch eerst
gisteren werd bekend gemaakt, wordt
gezegd, dat de taak van de door de re
gering benoemde commissies, in het be
lang is van de betrokken ondernemin
gen en dat de reis- en verblijfkosten,
alsmede de representatie door de bedrij
ven moeten worden gefinancierd. - in
overeenstemming met hun winsten.
Voorlopig is het bedrag hiervoor vastge
steld op 5.000 roepiah.
Vliegramp vraagt 21 levens
Sterke exportdaling
Volgens zakenkringen te Djakarta is
in januari het indexcijfer voor de ex
port gedaald tot 36 - het laagste peil
dat ooit werd bereikt (1954 is 100). In
december was het indexcijfer 52, tegen
gemiddeld 112 in 1956.
Genoemde kringen verklaarden, dat
het duideliik is dat deze achteruitgang
in de export voornamelijk te wijten is
aan de ruilhandel door de Buitenge
westen.
De heer Van Swaay
in arrest
De heer W. van Swaay. een 35-jarige
Amerikaans onderdaan, zoon van de
Nederlandse industrieel H. van Swaay.
wiens bedrijf in Indonesië onlangs on
der regeringstoezicht werd geplaatst, is
verleden week door militairen in hech
tenis genomen. Dit werd gisteren van de
zijde van de Amerikaanse ambassade te
Djakarta medegedeeld. Pas zes dagen na
de arerstatie kreeg een vertegenwoordi
ger van het Amerikaanse consulaat ver
gunning de heer Van Swaay te bezoe
ken. De arrestatie geschiedde enkele da-
5gen nadat hij in Indonesië was aange
komen voor een inspectie van het eigen
dom der familie Van Swaay zijnde be
drijf. Hij wordt in hechtenis gehouden
in afwachting van de uitslag van een
onderzoek naar een telegram over de
binnenlandse toestand in Indonesië, dat
hij aan het telegraafkantoor ter ver
zending aanbood.
Naar verluidt verwacht de heer Van
Swaay volgende week wederom in vrij
heid te zullen worden gesteld.
Trouw Indonesische
vrouwen!
Elders schrijven wij uitvoerig ovee
dit nieuwe wagentje.
Hammarskjöld niet naar
Indonesië
De secretaris-generaal der V.N., Dag
Hammarskjöld, heeft verklaard, dat
hij niet verwacht dat een be/oek aan
Indonesië van nut zou zijn voor de
oplossing van de Nederlands-Indone
sische geschillen.
Op zijn gisteren gehouden persconfe
rentie zeide hij. dat hij op' het ogenblik
geen plannen koestert om Indonesië aan
te doen tijdens zijn komende reis naar
het Verre Oosten.
Hij ïeende dat de geschillen tussen
Nederland en Indonesië met andere
middelen beter tot oplossing zouden
kunnen worden gebracht.
ONTVANGEN.
ASCOT'S
voorjaarscollectie 1958
Ter kennismaking
gedurende februari
10 KORTING
PEMSEEL
Haarlemmerstraat 175
Leiden
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WitteStagel 1.^'^ -
Hoofdredacteur: J. Brouwer f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week Telefoon Directie en Administratie. >5041. Redactie 21507
Wrede en ernstige font
Geen tweedracht!
LEIDSCH
DAGBLAD
als lastige functionarissen die een baan
in Europa wilden hebben", aldus de mi
nister. Hij merkte ook op dat het voor
Westerse vrouwen moeilijk bleek zich bij
de Indonesische levenswijze aan te pas
sen.
Voorts sprak de minister er zijn be
zorgdheid over uit dat er naar verhou
ding meer vrouwen dan mannen zijn in
Indonesië.
De Indonesische minister van Onder
wijs Prijono heeft de jeugd van de na
tie, met n^me hen die aspiraties heb
ben om leiders te worden, opgewekt te
huwen met Indonesische vrouwen.
Hij vertelde dat vaak ongelukkige re
sultaten zijn waargenomen wanneer In
donesiërs getrouwd waren met vrouwen
van Nederlandse of andere Europese af
komst. „Zij faalden als echte leiders of
