Joke Haanschoten gaat
het momenteel nog goed
Joegoslavisch protest in Parijs
tegen in beslag genomen munitie
WEERBERICHT
a
EISENHOWER OPTIMISTISCH
OVER ECONOMISCHE GROEI
De Amerikaanse ambassadeur te
Djakarta zal
vervangen
wor
den
Ondenkbaardat de regering in
Belgrado niet op de hoogte was
zegt minister Pineau
96ste Jaargang
DINSDAG 21 JANUARI 1958
No. 29346
LEIDSCH DAGBLAD
Directeur: J. W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte Sln8el l- Lelden - Glro no 57055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f.7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f 0 59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Pineau zei verder nog tot de journa
listen, dat, indien de wapens, zoals de
Joegoslavische autoriteiten zeggen, voor
Jemen bestemd waren, het wel een
vreemde verschepingswijze was ze uit de
Joegoslavische haven Fiume via Casa
blanca (Marokko) naar deze opgegeven
bestemming te zenden.
Pineau verklaarde ook, dat het de
Franse regering bekend was dat de wa-
Minister Klompé
bezocht Buclel
Even nadat de laatste der 25 autobus,
sen om vier uur gistermiddag de repa
trianten in de legerplaats Budel had af
gezet, verscheen de minister van Maat
schappelijk Werk, mej. dr. M. A. M.
Klompé. Zij liet zich rondleiden over
het uitgestrekte kampterrein door de
kampcommandant, luitenant-kolonel J.
L. Maris, en door het hoofd van het
Bureau Bijzondere Maatschappelijke
Zorg van het ministerie van Maatschap
pelijk Werk, de heer J. C. van Oeveren.
Na afloop van haar bezoek gaf de
minister als haar algemene indruk te
kennen, dat deze eerste massale ontsche
ping zeer vlot is verlopen, mede dank zij
de goede outillage van het kamp en bo
venal dank zij de onschatbare hulp van
talrijke vrijwillige krachten. Zij sprak
haar erkentelijkheid uit voor het be
schikbaarstellen van het kamp en voor
de medewerking van de instanties van
het particulier initiatief.
De minister vroeg mevrouw H. Smit-
Passchier. die met drie kinderen uit
Djakarta was gekomen, naar haar in
druk over „een zekere achterdocht oij
de passagiers over het onderbrengen in
een militair kamp". Mevrouw Smit ver
klaarde vol lof te zijn over de zeer pret
tige ontvangst. Ze zei niet anders dan
tevreden te kunnen zijn over de bijzon
dere wijze, waarop een ieder zich heeft
ingespannen het de repatrianten zo
goed mogelijk naar de zin te maken.
Ze noemde onder meer de keuze uit het
eten voor de aangekomenenrijsttafel of
Nederlands voedsel.
De minister verbleef ook enige tijd in
de logiesgebouwen, waar de repatrian
ten zijn ondergebracht. Na ruim een
uur in het kamp te zijn geweest, vertrok
zij.
Voor 109 miljoen
rentespaarbrieven
geplaatst
De N.V. Bank voor Nederlandsche
Gemeenten deelt mede, dat de verkoop
van rente-spaarbrieven 1957 tot en met
15 januari j.l. reeds heeft opgeleverd ca.
109 miljoen gulden. Als gevolg van de
bepaling in het prospectus, dat vanaf
16 januari j.l. rente moet worden bijbe
taald is de verkoop gedurende de dagen
aan die datum voorafgegaan zeer groot
geweest.
In totaal zijn thans ca. 381.000 rente
spaarbrieven verkocht. Van het recht
voorkeur voor bepaalde gemeenten te
kunnen uitspreken is zeer druk gebruik
gemaakt. De hoeveelheid ingekomen
kaarten is zo enorm groot, dat het nog
ongeveer een week zal duren voordat
aan de gemeenten het bedrag van de
tot 15 januari uitgesproken voorkeur kan
worden opgegeven.
(Advertentie)
voor
SOLEX bromfietsen
H. Walenkamp Zn
TURFMARKT 5
Plaatselijk sneeuw
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met plaatse
lijk sneeuw. Zwakke tot matige wind.
in hoofdzaak tussen zuid en west. Over
wegend lichte vorst.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
22 januari
Zon op: 8.35 uur; onder: 17.09 uur.
Maan op: 9.14 uur; onder 20.25 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.52 en 17 02
uur. Laagwater te 0.45 en 12.59 uur.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
Er zijn redenen om aan te nemen, dat de daling van de economische bedrijvig
heid in de Ver. Staten niet langdurig zal zyn en dat de economische expansie
binnen niet al te lange tijd zal worden hervat. De politiek van de Amerikaanse
regering streeft ernaar dit te bevorderen, aldus president Eisenhower in zijn
jaarlijkse economische boodschap aan het Congres.
De publikatie van deze economische boodschap veroorzaakte gisteren op de
Newyorkse effectenbeurs koersstijgingen van één dollar voor de voornaamste
aandelen. Voor enkele aandelen bedroeg de stijging zelfs drie dollar. Eisenhower
had opgemerkt, dat de vraag van de verbruikers naar goederen en diensten zich
heeft gehandhaafd, dat de voorraden van het bedrijfsleven reeds een belangrijke
aanpassing hebben ondergaan, dat de persoonlijke inkomsten slechts zeer weinig
zjjn gedaald, dat het bedrijfsleven vertrouwen in de toekomst heeft getuige
zijn expansieplannen en dat de financiële voorwaarden voor hervatting van
de economische groei steeds gunstiger worden. Bovendien zal het economische
leven in het begin van het jaar de uitwerking beginnen te gevoelen van een
uitbreiding van de militaire bestellingen.
De Commissaris der Koningin in
de provincie Gelderland, mr. Bloe-
mers. heeft maandagmiddag een
bezoek gebracht aan het Radio-ac
tieve huis van de familie van Haan-
schoten in Putten.
We zien hem hier (2e van links
in gezelschap van de burgemeester
van Puttenjhr Quarles van Uf-
ford (3e van links) achter de prik
keldraadversperring. welke rond
het huis is aangelegd.
De 15 -jarige Cees Roskes uit!jaardag. De aanbieding vond plaats
Nijmegen overhandigt H.K.H.1 tijdens een korte ontvangst op het
Prinses Margriet een grammofoon-g Paleis te Soestdijk. maandagmid-
plaat ter gelegenheid van haar ver-^dag.
Strenger oordeel Indonesische politiek
De Amerikaanse ambassadeur in Indonesië, John Allison, zal worden vervangen,
zo heeft het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken bekend gemaakt.
Allison verlaat op 29 januari Djakarta voor overleg in Washington. Daar zal hij
een nieuwe benoeming afwachten. Volgens de bekendmaking vormt Allisons ver
vanging een onderdeel van een reeks onderling verband houdende wisselingen in
de diplomatieke dienst.
Van ambtelijke zijde in Washington is gezegd, dat geen al te grote betekenis
moet worden gehecht aan het feit, dat Allison zo kort in Djakarta is geweest.
(Allison is nog geen jaar ambassadeur in Indonesië geweest).
Maar diplomaten in Washington vragen zich af, of de vervanging van Allison
wellicht de mogelijkheid inhoudt, dat de V.S. de huidige Indonesische regering
en haar politiek strenger zullen beoordelen. Zjj merken op, dat er verscheidene
factoren zjjn geweest, die bezorgdheid in officiële kringen Washington kunnen
hebben gewekt.
Amerikaanse regering ongetwijfeld koes
terde, dat Indonesië op dit besluit zou
terugkomen of het een dode letter zou
laten, echter bijna drie weken geheim
worden gehouden.
Wat de kwestie Ned. Nieuw-Guinea
betreft, hebben waarnemers bij meer
dan een gelegenheid een duidelijk gebrek
aan samenwerking opgemerkt tussen
de te Washington verkregen aanwijzin
gen met betrekking tot de gedragslijn
van de Amerikaanse regering enerzijds,
en bepaalde stappen, gedaan door de
ambassadeur der V.S. in Djakarta an
derzijds.
Beroep op burgerij
Wat de vooruitzichten op langere ter
mijn betreft verklaart Eisenhower in
zyn boodschap, dat hy goede redenen
heeft te verwachten, dat in de toekomst
een krachtige expansie van de Ameri
kaanse economie zal kunnen worden ge
handhaafd. In dit verband herinnert hij
er aan, dat sedert het begin van deze
eeuw de vraag naar goederen en dien
sten in de Verenigde Staten elke 25 jaar
is verdubbeld.
Over de economische consequenties
van de communistische dreiging ver
klaart Eisenhower, dat de jongste uit
daging van het internationale commu
nisme het noodzakelijk maakt, dat een
groter gedeelte van de economische
hulpbronnen wordt gebruikt voor de na
tionale veiligheid. Indien echter de
juiste politiek wordt gevolgd, zal Ame
rika aan deze dreiging het hoofd kun
nen bieden zonder zijn economie te
verstoren en zonder de vrijheid te ver
nietigen, die voor Amerika zo veel be
tekent.
Op werkgevers en werknemers doet de
president een ernstig beroep om de
„kritieke problemen" te onderzoeken van
stijgende kosten en buitensporige loon
eisen. Hy wyst erop, dat de werkgevers
moeten inzien, dat prijsverhogingen,
welke niet gerechtvaardigd worden door
de produktiekosten de koopkracht van
de uoiiar verminderen en kunnen leiden
tot beperking van aizet en van produk-
tie. JL/e vakoonden wyst ny erop, dat
met-gcrecntvaardigde loonsverhogingen
hogere pryzen en vertraging in econo-
miscne groei betekenen.
Omtrent de ecunomiscne toestand in
de Verenigde Staten oeeit de president
in zijn boodschap mede, uat in net laat
ste Kwartaal van 1957 het bruto-natio-
naie proüukt met ongeveer procent
is genaaid oeneden het hoogtepunt, dat
in net derde kwartaal van l9oi werd be
reikt. In december j.l. is het percentage
van de werkloosneid gestegen tot 5.2
piocent tegen 4.3 in september. Het
Druto-nationale produkt, oat wil zeggen,
de waarde van alle goederen en dien
sten voor liet gehele jaar heeft in 1957
434 miljard dollar bedragen of 5 procent
meer dan in 1956.
De president noemt de financiële om
standigheden in toenemende mate gun
stig voor een hervatting van de econo
mische groei. Krediet is thans vlotter
beschikbaar tegen lagere kosten. Als de
mogelijkheden van het land ten volle
zullen worden verwezenlijkt dient de
groei te geschieden in de vorm van stij
gingen in werkelijke produktie, vergezeld
van een stabiel prijsniveau.
(Advertentie)
Bevoegde woordvoerders te Washing
ton weigeren zich uit te laten over be
richten uit Indonesische bron, volgens
hetwelk de heer Allison zich niet zou
kunnen verenigen met de politiek van
Dulles jegens Indonesië, met name diens
gedragslijn in het conflict over Ned.
Nieuw-Guinea. De Amerikaanse rege
ring heeft getracht, in dit conflict tus
sen Den Haag en Djakarta een politiek
te volgen, die zij aanduidt als „onzijdig"
en is hiervan alleen afgeweken door
haar protest tegen de Indonesische
maatregel ten aanzien van de begren
zing der territoriale wateren in Indone
sië. Dit protest moest, in de hoop die de
GRO6'
De besmetting in Puiten
Geen speeiale maatregelen voor familie
(Van onze Haagse redactie)
„Het enige, dat ik U op dit moment
kan zeggen is, dat er momenteel aan
het kind geen ziekelijke afwijkingen
zyn te constateren!", aldus prof. dr.
P. Muntendam, directeur-generaal voor
de Volksgezondheid, gistermiddag tij
dens een in de grote vergaderzaal van
het ministerie van Sociale Zaken en
Volksgezondheid belegde persconferen
tie naar aanleiding van de radio
actieve besmetting van de 5-jarige
Joke Haanschoten uit Putten, ontstaan,
doordat na een behandeling in het
Academisch Ziekenhuis in Utrecht op
donderdag j.l. de kop van een bestra
lingsnaald met 50 millicurie radium
in de neusholte van het kind was
achtergebleven.
Verder wenste prof. Muntendam geen
prognose te doen over de gezondheids
toestand van het kind in de toekomst.
Ook stelde hij aan het begin van de
zeer druk door binnen- en buitenlandse
persvertegenwoordigers bezochte confe
rentie nadrukkelijk vast, dat de even
tuele schuldvraag ook buiten de discus
sie diende te blijven. Wel wees prof.
Muntendam erop, dat het hier menselijk
werk betreft en dat er dus altyd kans
op foutjes bestaat, terwijl niet uit het
oog mag worden verloren, dat ondanks
de beste beveiligingsmaatregelen de mo
gelijkheid tot ongelukken als dit. nooit
geheel kan worden uitgesloten. Het toe
zicht op de gevaren, die radio-actieve
stralen e.d. met zich meebrengen en de
beveiliging ertegen is in de laatste jaren
echter reeds door vele deskundigen uit
voerig onder de loep genomen, hetgeen
o.m. heeft geresulteerd in het z.g ionise
rende stralenbesluit. dat in het kader
van de arbeidersbescherming op 1 febr.
as. in werking zal treden, terwijl bin
nenkort ook invoering kan worden ver
wacht van een speciaal radio-actieve
stoffenbesluit, dat de veiligheid in het
algemeen beoogt, voornamelijk van pre
ventief karakter is en dat na een uit
gebreid interdepartementaal overleg zo
juist zyn beslag heeft gekregen.
Ftiehs zet woensdag
zijn tocht \oort
De Britse expeditie onder leiding van
dr. Vivian Fuchs zal woensdag de
Amerikaanse basis aan de Zuidpool ver
laten om de tocht dwars over het witte
continent, van de Weddellzee naar Scott
basis, voort te zetten.
„Heinrich Heine"
ONS NIEUWE
VERVOLGVERHAAL
Ruim 100 jaar geleden lr 1856
stierf de bekende Duitse dichter-
schrfjver Heinrich Heine, die in 1797
te Düsseldorf werd geboren. In de
levensschets, welke Werner Stein-
oerg over deze veelomstreden dichter
schreef en welke voor ons blad in
feuilletonvorm werd bewerkt
wordt op boeiende wjjze het leven
getekend van deze man, die over
een scherpe en originele pen be
schikte en leefde in een roerige tyd,
waarin hij steeds op de bres voor
de vrijheid en mensenrechten stond
In het Duitsland van het begin
van de vorige eeuw werd deze vry-
heid, die na de Franse revolutie
even had gedaagd, aan alle kanten
de kop ingedrukt en Heine moest
tenslotte naar Parijs uitwijken, ter
wijl zijn geschriften in zijn vader
land allengs door de overheid ver
boden werden.
In deze roman van zijn leven
zullen de lezers tevens een be
langwekkend tijdsbeeld vinden.
Mee prof. Muntendam hadden niet
minder dan 17 deskundigen achter de
tafel plaats genomen om op vele vragen
antwoord te geven, maar ook vele vragen
onbeantwoord te moeten laten. Prof.
Cohen, adviseur van prof. Muntendam,
lichtte toe, dat in de huiskamer van
het gezin-Haarschoten 50 millicurie ra
dium verspreid zijn. De gezinsleden zijn
hieraan slechts enkele uren blootgesteld
geweest op een afstand van hoogstens
een meter.
De totale dosis, die zjj hebben ont
vangen, kan dan ook slechte 1 tot 2
röntgen bedragen, een intensiteit, die
niet gevaarlijk genoemd mag worden.
Wanneer kleine groepen arbeiders 3/10
röntgen per week ontvangen, wordt
dit toelaatbaar geacht en per jaar mag
deze dosis 15 röntgen bedragen.
Daarom was prof. dr. Cohen van me
ning, dat het genetisch gevaar voor de
familie Haarschoten bijzonder klein te
noemen is en dat er dan ook niet ver
wacht zou behoeven te worden, dat er
speciale maatregelen voor deze familie
genomen zouden moeten worden na de
observatieperiode in het ziekenhuis te
Utrecht. Waarvan overigens nog niet ge
zegd kon worden hoe lang deze zou
moeten duren. Eerst moeten om te be
ginnen bovendien de woning en vooral
de tuin van de familie gezuiverd worden.
Deskundigen van de KEMA te Arnhem
zijn daar zondag al mee begonnen. Het
huis zal beslist niet worden afgebroken,
daar men dan juist het tegengestelde zou
bereiken van wat noodzakelijk is. Een
heleboel stof zou verspreid worden, die
mogelijk radio-actief zou kunnen zyn,
terwijl men het geheel nu juist gelocali-
seerd heeft.
De regeling van de eventuele schade,
die het gezin-Haarschoten zou kunnen
oplopen door loonderving en mogelijke
vernietiging van niet te reinigen huis
raad, houdt formeel vanzelfsprekend ge
heel verband met de schuldvraag Alge
meen was men echter van mening, dat
ook, wanneer er geen sprake zou zyn
van grove schuld van welke partij dan
ook, waardoor er dus juridisch-formeel
geen aanspraak op schadevergoeding zou
bestaan, er toch wel een regeling voor
het benadeelde gezin zou worden ge
troffen.
9 Slot op pag. 2
Allison bezocht Djoeanda
De vertrekkende Amerikaanse am
bassadeur John M. Allison heeft gis
teren een bezoek gebracht aan premier
Djoeanda Kartawidjaja, naar verluidt
om afscheid van hem te nemen.
Diplomatieke kringen te Washington
eeiden nog dat de V.S. een politiek
van strikte neutraliteit volgen in het
geschil tussen Indonesië en Nederland
over Westelijk Nieuw-Guinea. terwyl
Allison de bijstand van zyn land zou
hebben aangeboden voor het zoeken
van een uitweg.
Soekarno in Pakistan
President Soekarno is per vliegtuig uit
Damascus te Karachi aangekomen
voor een bezoek van 4 dagen aan
Pakistan.
Tydens het diner, dat gisteravond ter
I ere van president Soekarno werd aan
geboden, verklaarde de president van
Pakistan, Iskandar Mirza, dat „het
voor landen als de onze, in een tijd
perk waarin de wetenschap zo snel
vooruit gaat, een gebiedende els Is
naar de vrede en universele goedwil
lendheid. die de eenheid zullen redden,
te streven".
Soekarno heeft vandaag een onder
houd met de president van Pakistan en
met de premier Malik Firoz Khan Noen.
Morgen gaat Soekarno per vliegtuig
naar Lahore, doch zal dezelfde avond
weer in Karachi terug zyn. Donderdag
vertrekt hij naar Colombo.
Prehistorische tekeningen
ontdekt in Franse grot
Leden van de club van grotonderzoe
kers te Pcriqueux hebben, in gezelschap
van een prehistoricus, zondag in de
druipsteengrot van Villars, in het de
partement Dordogne, tekeningen ont
dekt, die ongeveer 30.000 jaar oud moe
ten zijn. De tekeningen stellen paarden,
beren, mammoets en bisons voor. Som
mige voorstellingen zijn gekleurd.
De Joegoslavische regering heeft gisteren in Parijs krachtig geprotesteerd tegen
„het onrechtmatig in beslag nemen van de lading aan boord van het Joegosla
vische schip „Slovenija". Volgens het Joegoslavische protest vervoerde het schip
„munitie en wapens voor een Marokkaanse zaak in Casablanca" en werd het 45
mijl van de Algerijnse kust door Franse oorlogsschepen aangehouden. Joego-Slavië
eist, dat de in beslag genomen wapens onmiddellijk wordt teruggegeven, anders
sal zij schadevergoeding eisen.
Van Franse zijde denkt men er niet aan het protest te aanvaarden. De minister
van Buitenlandse Zaken Pineau verklaarde tegenover journalisten, dat hij ln een
onderhoud met de Joegoslavische ambassadeur (het gesprek waarin deze het
protest van zijn regering overbracht duurde een kwartier) uiting had gegeven
aan het leedwezen van de Franse regering over een daad van wapensmokkelarij,
welke niet werd verwacht van een regering, die zegt, dat zij vriendschappelijke
betrekkingen met Parijs onderhoudt.
Wapens waren in september
in Praag gekocht
pens op 15 november j.l. door de „be
ruchte Marokkaanse wapensmokkelaar"
Larakki in Praag worden gekocht.
Minister Pineau verklaarde later nog
tegenover journalisten dat het „ondenk
baar" was, dat de Joegoslavische rege
ring niet op de hoogte zou zijn geweest
van de ware bestemming der in beslag
genomen wapens.
Van Franse officiële zijde werd gezegd
dat er „geen sprake" kon zijn van in
williging der Joegoslavische eis om
teruggave der in beslag genomen wapens.
In gezaghebbende Franse kringen ves
tigt men er de aandacht op dat in de
herfst van 1956, ter gelegenheid van de
zaak met de „Athos" het schip dat
uit Egypte afkomstige en voor de Alge
rijnse rebellen bestemde wapens aan
boord had en dat eveneens door Franse
oorlogsschepen werd aangehouden een
besluit in de Franse staatscourant open
baar is gemaakt, waarin werd verklaard
dat de Franse regering zich, vanwege
het smokkelen van wapens naar de Al
gerijnse opstandelingen, het recht voor
behield schepen tot op vijftig mijl uit
de Noordafrikaanse kust te doen aan
houden. om te onderzoeken of zich
eventueel gesmokkelde wapens aan boord
bevonden Hieraan werd toegevoegd dat
geen enkele buitenlandse regering bij
die gelegenheid aanmerking heeft ge
maakt op deze Franse maatregel.
