AFGEBROKEN RADIUMNAALD
BRENGT PUTTEN IN BEROERING
Koninklijk welkom voor evacué's
van
ones ie
WEERBERICHT
RADIO-ACTIEVE STRALEN IN HUIS
Onzekerheid over lot van 5-jarig meisje
Door do storm scheen de zon
Ook de Corfu en Captain Cook
reso. te Rotterdam en TJmuiden
96ste jaargang
MAANDAG 20 JANUARI 1958
No. 29345
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f. 0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57056
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Het vijfjarig dochtertje Joke van de familie
Haanschoten uit de Schoolstraat te Putten is
vorige week woensdag het slachtoffer geworden
van een uitzonderlijk ongeval, waarvan momen
teel de medische consequenties nog niet zijn te
overzien. Het kind werd op die dag behandeld in
de neusheclkundige afdeling van prof. dr. A. A. J.
van Egmond van het Stads- en Academisch Zie
kenhuis te Utrecht.
Reeds een half jaar geleden werd zij in het zie
kenhuis Salem te Ermelo opgenomen voor het
knippen van de amandelen. De operatieve ingreep
had evenwel niet het gewenste resultaat en op
advies van de behandelend geneesheer is het kind
naar het ziekenhuis te Utrecht verwezen, waar
men haar behandelde met radium, in verband met
complicaties in de neusholte.
Woensdag j.l. heeft men haar eveneens tijdens
een controle-onderzoek met radium behandeld,
waarbij een radiumnaald in haar neusholte werd
gevoerd.
Zonder dat men op de neusheelkundige afde
ling van het ziekenhuis daarvan iets gemerkt heeft,
is het eind van de naald, waarvan zich de radium-
kop bevindt afgebroken. Het meisje werd naar
huis gezonden met de mededeling na veertien
dagen terug te komen.
HM. Koningin Juliana in gesprek met enkele gerepatrieerden uit Indonesië aan boord van de ..Sibajak
die gistermiddag ni Rotterdam binnenliep.
int
(Speciale berichtgeving)
Huiverend van kou en ellende staarden gisteravond ruim 750 Neder
landers bijna interesseloos naar de bedrijvigheid aan de Lloydkade te
Rotterdam, toen daar tegen half zes de laatste voorbereidselen voor
hun thuiskomst werden getroffen: hun Sibajak werd bij het gele
schijnsel van grote lampen in zwarte kranen koortsachtig vastgemaakt,
terwijl sneeuw en wind medogenloos langs de reling joegen. Maar
ondanks de onzekerheid en het verdriet, die hun de laatste weken
moeten hebben beziggehouden, was er de blijdschap om het warme en
spontane welkom, dat H.M. de Koningin hen kwam toeroepen. Voor
een enkeling waren er zelfs bloemen en bekenden tussen de afhalers
in het donker.
Gevaarlijke tuin
In het Stads en Academisch Zie
kenhuis in Utrecht had men n.l. om
streeks half ticaal f donderdagmor
gen gemerkt, dat de radiumkop van
de naald afgebroken was. Men zocht
met een meetapparaat de operatie-
Krachtig onderzoek naar besmettingen
Omstreeks 10 uur woensdagavond werd het kind onwel. Zij werd bleek en
braakte. Dit braaksel werd door haar vader opgevangen in een papieren servet,
dat direct in de kachel werd geworpen. Het meisje voelde zich kort daarop weer
beter en had vervolgens een goede nachtrust.
's Morgens bezocht zy normaal de kleuterschool „Hummeloord", samen met haar
buurmeisje Willy Willemse. Omstreeks één uur 's middags speelde het meisje bij
haar buurmeisje, toen een agent van politie haar moeder mededeelde dat zy zich
onverwijld met haar dochtertje naar het ziekenhuis te Utrecht moest begeven.
kamer af, doch nergens week de
naald af, zodat moest worden aan
genomen, dat de vermiste radium
kop buiten de kliniek moest zijn.
Aan de hand van de behandelings
rapporten kon worden opgemaakt,
dat Joke Haanschoten uit Putten de
laatste behandeling met de radium
naald had gehad.
Onmiddellijk werd de poli lie in Put- I
ten gealarmeerd. Men verzocht de poli-
tie het kind onverwijld naar Utrecht te
zenden. Dit telefoongesprek werd enige
minuten later herhaald onder medede
ling dat voor het kind en haar omgeving
levensgevaar aanwezig \:as.
Moeder en dochtertje konden nog
juist de trein van tien voor twee naar
Utrecht halen. In het ziekenhuis werd
het kind onderzocht waarbij bleek, dat
de radiumkop zich niet meer in de neus
holte van Joke bevond. Zij werd daar
op naar huis gezonden. Eerst vrijdag
middag begaven zich enkele medici van
dp nemheelkundige afdeling naar Put
ten, om met lehulp van een Geiger-
Muller-teller het radiumkopje in de wo
ning van de familie Haanschoten te zoe
ken. Onder hen bevonden zich dr. G. de
Wit. wetenschappelijk hoofdambtenaar
van de neusheelkundige afdeling van het
Utrechtsp ziekenhuis, alsmede een lid
van de biofysische afdeling van het
Rijksinstituut voor de Volksgezondheid
te Utrecht.
In het huis sloeg de meetapparatuur
onmiddellijk uit. Vooral bii de kachel
en later ook in öe tuin waar as uit de
kachel was gestort. Toen ook vernamen
de medici, dat het kind had gebraakt en
dat het braaksel in de kachel was ge-
gootd.
Joke Haanschoten. het vijfjarige
Puttense meisje, dat ernstig met
radioactiviteit werd besmet.
Koude nacht
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Opklaringen maar ook plaatselijk en
kele sneeuw of hagelbuien, voorname
lijk in de kustprovincies. In de nacht
en ochtend hier en daar mist. Zwakke
tot matige wind uit westelijke richtin
gen. Vannacht lichte en waar sneeuw
ligt plaatselijk matige vorst, morgen
middag temperaturen om het vriespunt.
(Opgemaakt te 1.15 uur).
21 JANUARI
Zon op: 8.36 uur; onder: 17.07 uur.
Maan op: 8.50 uur; onder: 19.20 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.18 uur en
16.28 uur.
Laagwater te 0.06 uur en 12.25 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
Het huis in Puttendat radioactief
besmet blijkt te zijn en dat het to
neel was van intensief onderzoek
met meetinstrumenten.
Zaterdag werd het onderzoek voortge
zet in het huis van de familie Haan
schoten en in de tuin. waarbij de mede
werking werd verkregen van de KEMA
te Arnhem, die met Geiger-Muller-tel-
lers de aanwezige radio-activiteit regis
treerden.
De radioactieve as en de aarde in de
tuin werd in afgesloten emmers gedepo
neerd en in een schuur opgeborgen, die
later werd verzegeld.
De tuin werd. om verder stofverbrei-
ding te voorkomen, afgedekt met plas
tic. Het huis aan de Schoolstraat werd
omheind door een prikkeldraadversper
ring, terwijl van gemeentewege een bord
werd aangebracht waarop staat vermeld,
dat het betreden van het afgezette ter
rein levensgevaarlijk i-.
School gesloten
Geïsoleerd
Inmiddels arriveerden ook de farma
ceutische inspecteur voor de Volksge
zondheid te Arnhem, dr. H. F. Louwe
Koovman en dr. W. P. J. A. Weebers.
inspecteur voor de Volksgezondheid in
Gelderland. Uit het onderzoek kwam
vast te staan, dat het radiumkopje in
het vuur van de kachel was gesmolten,
waardoor het stof in de kamer, de as in
de kachel, de schoorsteen en de gehele
omgeving van de tuin radio-actief was
geworden.
Op advies van de medische autoritei
ten werd het gezin Haanschoten geïso
leerd. Het bleek noodzakelijk, dat het
gezin eerst werd gebaad en van nieuwe
onder- en bovenkleding werd voorzien.
De schoenen bleven achter in de wo
ning.
Het gezin Haanschoten. dat uit man
vrouw en vijf kinderen bestaat werd
donderdagnacht overgebracht naar het
politiebureau te Putten, waar het Groe
ne Kruis en de transportcolonne van het
Rode Kruis slaapplaatsen hadden inge
richt.
Bij een onderzoek van het gezin
Haanschoten bleken geen positieve af
wijkingen aanwezig te zijn. Wel werd
een geringe afwijking geregistreerd op
een schoen van een der personen die bij
het onderzoek was betrokken.
Vrijdagnacht en cok zaterdagmorgen
is het gezin Haanschoten op het poli
tiebureau gebleven. Zat rdagmiddag
werden zij dcor een ambulanceauto van
de G.G. en G D. te Utrecht naar het
ziekenhuis in Utrecht ve- rd voor na
dere observatie.
Op last van de burgemeester van Put
ten. jhr. mr. W. W. F. Quarles van Uf-
ford. werd de kleuterschool Hummel
oord te Putten, die vink achter de wo
ning vgji de familie Haanschoten gele
gen is. gesloten. Het meisje Joke had
ook deze school, waarop ongeveer 80
kleuters gaan. bezocht. Het bleek zater
dag noodzakelijk enkele personen op te
roepen, die na woensdag met het gezin
Haanschoten in contact waren geweest.
Hiervoor meldden zich zondagmiddag 10
personen, onder wie enkele buren, fa
milieleden en leveranciers van de fami
lie Haanschoten. Dit onderzoek nam de
gehele zondagmiddag in beslag. Naar wij
vernemen is bij dit onderzoek geen ra
dio-activiteit op de personen geconsta
teerd.
Slot op pag. 2
Eervol ontslag aan
dr. J. van Baal
By K.b. is aan dr. J. van Baal op zyn
verzoek met ingang van 1 april 1958 eer
vol ontslag verleend uit het ambt van
gouverneur van Ned. Nieuw-Guinea on
der dankbetuiging voor de gewichtige
diensten onder moeilijke omstandigheden
in dat ambt verricht.
Dr. Van Baal aanvaardde zijn funtie
op 1 april 1953 als opvolger van mr. S.
L. J. van Waardenburg. Hij is thans 47
jaar oud.
Het heeft gisteren danig gespannen
op de Noordzee. Want toen de felle wind
om half twaalf des middags de allures
van een zware storm had aangenomen,
kwam het bericht, dat de loodsdienst
van Hoek van Holland was gestaakt en
dat betekende dus. dat kapitein J. C.
Flach voorlopig met de rede genoegen
nemen moest. Daar bleef hij dan ook
liggen totdat de woedende elementen
een beetje waren bedaard. En dat was
gelukkig eerder dan men had durven
verwachten: nauwelijks vier uren later
kon men aan het laatste stukje van de
reis naar het onbekende beginnen. Om
half zes lag de Sibajak vast.
Vergezeld van een klein gevolg was
Hare Majesteit de eerste, die de eva
cués kwam begroeten. Van de hut van
de gezagvoerder uit sprak zij warme
woorden van belangstelling en medele
ven.
„Ik wil U", aldus de Koningin,
„allen graag van harte welkom he
ten. Ik hoop, dat U iveet hoezeer met
U is meegeleefd. Hier zijn alle mo
gelijke maatregelen genomen om U
behulpzaam te zijn. Ik hoop, dat U
zult voelen hoe welkom U bent". En
Hare Majesteit vervolgde: „U komt
hier aan in een storm, die U wellicht
zal herinneren aan de stormen, die
U daarginds heeft meegemaakt,
maar de zon heeft toch ook ge
schenen vandaag. Ik hoop, dat U de
warmte, die ik daarmede bedoel, zult
voelen in Uw harten".
Vervolgens had de Koningin met tien
gerepatrieerde gezinnen een ongedwon
gen gesprek in een van de salons van
de Sibajak. Zij sprak met ieder gezin
afzonderlijk en was daarbij niet van
andere officiële personen vergezeld. Vol
warme belangstelling vroeg zij naar de
Beursbegrippen
De artikelenserie „Beursbegrip
pen" van onze financiële medewer
ker is zozeer in de smaak gevallen,
dat wij op verzoek van vele lezers
er toe zijn overgegaan deze artike-
den te bundelen en ze als een
boekje ter beschikking te stellen
van degenen, die hiervoor interesse
hebben.
Zoals men zich zal herinneren,
werd in deze ruim 30 artikelen op
heldere en eenvoudige, maar zeer
deskundige wijze een uiteenzetting
gegeven van alles wat betrekking
heeft op de effectenhandel en an
dere financiële transacties, die iets
met de Effectenbeurs te maken
hebben.
Aangezien de oplage thans be
paald moet worden, verzoeken wij
belangstellenden ter voorkoming
van teleurstelling hun bestelling on
verwijld op te geven.
De prijs bedraagt f0.50 per stuk
verhoogd met f 0 12 voor porti, to
taal dus f0.62.
Na storting van deze f 0 62 op
onze girorekening 57055 of per
postwissel. onder vermeldine
Beursbegrippen" volgt toezending
onmiddellijk na de verschijning
vermoedelijk eind februari.
N V. Leidsch Dagblad.
toestand in Indonesië en met evenveel
interesse informeerde zij naar de toe
komstplannen van de evacué s.
Naar contract-pensions
Ambtenaren van het ministerie van
Maatschappelijk Werk hielden zich in
tussen bezig met de afwikkeling van de
talrijke formaliteiten, die de weg naar
een nieuwe toekomst nog blokkeerden en
in het restaurant van de Kon. Rotter-
damsche Lloyd werden röntgenfoto's ge
maakt van de passagiers, die vandaag
naar de contract-pensions - hun voor
lopige verblijfplaats - zullen vertrekken.
Overigens: niet alle passagiers van de
Sibajak doen een stap in de onzeker
heid. Ongeveer honderd van hen zijn
afkomstig uit Australië en Nieuw-Zee-
land en komen hier een korte vakantie
doorbrengen. Het overgrote deel echter
heeft have en goed in Indonesië moeten
achterlaten. De meesten van het boek
ten reeds passage, voordat het beruchte
evacuatiebevel in Djakarta bekend werd
gemaakt.
De Sibajak is op eerste kerstdag uit
Djakarta vertrokken. Er waren 72 zieken
aan boord, van wie er twee tijdens de
reis zijn overleden.
Begroeting door minister
Klompé
In druilerig Hollands winterweer ar
riveerden gistermiddag aan boord van 1
het Engelse s.s. Corfu, 116 Nederlandse j
evacue's uit Indonesië in Rotterdam. Zij
werden verwelkomd door mej. dr. M.
Klompé, minister van Maatschappelijk
Moeder kwam tóch
Moeder zou hen komen afhalen,
zeiden Onno en Carla van der Lin
den. die met de „Sibajak" aankwa
men. Maar er had zich nie
mand voor de kinderen aan
gemeld bij de rederijHui
lend zaten de kinderen dan ook in
een hoekje, doch de waterlanders
verdwenen toen opeens hun moe
der voor hen stond! Door omstan
digheden verlaat had zij de „Siba
jak" niet tijdig kunnen bereiken.
Zo had de dag voor het tweetal
gelukkig toch nog een goede af
loop!
Werk, die zich onder meer door gezag
voerder A. Wild van de gang van
zaken tijdens de reis op de hoogte liet
brengen. Tijdens het oponthoud in
Rotterdam - de Corfu, die uit Singapore
kwam. zette nog 's avonds de reis naar
Londen voort - trokken de Engelse pas
sagiers voor een paar uur de stad in.
Ambtenaren van Maatschappelijk Werk
ontfermden zich intussen over de gere
patrieerden.
Het merendeel van hen beschikt reeds
over huisvesting in ons land. Toen de si
tuatie in Indonesië aanleiding gaf om
het ergste te veronderstellen, werden zij
door hun werkgevers in de gelegenheid
gesteld naar Holland te vertrekken.
Slechts enkelen van hen zullen worden
ondergebracht in het kamp te Budel. De
overigen zullen een plaats bij familie of
in contractpensions krijgen - geen van
hen had in een kamp te Singapore ver
toefd. Toen de toestand in Indonesië op
het kritieke hoogtepunt was gekomen,
waren zij reeds naar Nederland onder-
weg.
De Corfu is een passagiersschip van
14.280 ton en is eigendom van de Penin
sular and Oriental Steam Navigation
Company. Het schip onderhoudt een ge
regelde dienst tussen Singapore en Lon
den. Voordat de passagiers het haven
terrein mochten verlaten, werden in het
restaurant van de Kon. Rotterdamsche
Lloyd röntgenfoto's van hen gemaakt.
Slot op pag. 2
(Advertentie)
Fuchs aan Zuidpool
aangekomen
Hedenochtend om 2.08 uur (Ned. tyd)
heeft dr. Vivian Fuchs. leider van de
Britse groep der Zuidpoolexpeditie van
het gemenebest, de Zuidpool bereikt. De
leider van de Xieuwzeelandse groep. Sir
Edmund Hillary verwelkomde dr. Fuchs
en zyn mannen, die 56 dagen nodig gehad
hebben om de ruim veertienhonderd
kilometer van de basis Shackleton aan
de Weddellzee naar de Pool af te leggen.
Zij hebben nu nog bijna tweeduizend
kilometer voor de boeg voordat zy de
basis Scott bereikt en de eerste overtocht
te land van het Zuidpoolgebied voltooid
zullen hebben.
Een Russische tractorcolonne in het
Zuidpoolgebied heeft het kamp Komso-
molskaja bereikt, na een tocht van 850
kilometer door het witte continent, aldus
meldde het Sovjetrussische persbureau
Tass. gisteren. De colonne was vertrok
ken van Mimi-basis aan de kust.
De leider van de groep. Kimolajef.
deelde mee, dat men onderweg te kam
pen heeft gehad met losse sneeuw. De
rupsbanden van de voertuigen zakten
soms vijftig centimeter in de sneeuw
weg.
Na een korte rust in het kamp gaat
een deel van de colonne naar de magne
tische Zuidpool en de rest naar de
ontoegankelijke Pool. het punt. dat het
verst van de kusten van de Zuidpoolge
bied verwijderd is. Daar zullen de Rus
sen een post inrichten.
Dr. Fuchs en zijn elf metgezellen zijn
de eersten, die ooit de tocht van de
Weddellzee over land naar de Zuidpool
hebben gemaakt.
Natuurgeweld in
Peru en Algerije
In fotac.1 zeker 160 doden
In de provincie Ecusco van de Zuid-
amerikaanse staat Peru zyn meer dan
honderd mensen om het leven gekomen
tengevolge van overstromingen, welke
het gevolg zyn van een dijkbreuk.
In de aangrenzende staat Ecuador
hebben zich twee hevige aardbevingen
voorgedaan, welke in het gehele land
werden waargenomen, vooral in het
kustgebied aan de Stille Oceaan, waar
de haven Esmeralda ernstig getroffen is
door een vloedgolf. Bijna een derde van
het aantal woningen is verwoest. Volgens
de eerste berichten zyn er zeker tien
doden en veertig gewonden. Twee schepen
worden vermist. In een ziekenhuis, dat
instortte, vonden drie kinderen de dood.
De stad is telefonisch geheel van de
buitenwereld afgesloten.
Niet alleen Zuid-Amerika, maar ook
Noord-Afrika is getroffen door natuur
geweld: na twee dagen van stortregens
hebben overstromingen in het oostelyk
deel van Algerije 47 mensenlevens geëist.
Bovendien worden vier personen vermist.
Naby Constantino werden langs de
rivier de Roemmel driehonderd primi
tieve woningen weggespoeld, waarbij tien
mensen om het leven kwamen. Te Guel-
ma verdronken on één boerdery veertien
personen. Het vliegveld Philipperllle
staat geheel onder water.
Alle leden van de ploeg van dr. Fuchs
hebben bevestigend geantwoord op de
vraag, of zij van plan zijn de reis van
de Zuidpool door het wipe con*
voort te zetten
