Djoeanda tegen Hatta's kritiek
WEERBERICHT
Plannen lagen tevoren klaar
SPOEDIG MEER SPOETNIKS
VIER DODEN BIJ AANVARING
IN AMSTERDAM-RIJNKANAAL
Sleepboot onmiddellijk gezonken
GRATIS KOOPUUR
GOEMAAT
96ste jaargang MAANDAG 30 DECEMBER 1957 No. 28328
LEIDSCH
DAGBLA
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.2.55 per maand; f. 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Indonesië wil geen oorlog met Nederland
Premier Djoeanda van Indonesië heeft zaterdag, in antwoord op de
scherpe kritiek van Hatta, ontkend dat de maatregelen van de Indo
nesische regering om de Nederlanders te bewegen afstand van West-
Irian te doen, genomen zijn zonder voldoende vooroverleg.
Hij zei dat de anti-Nederlandse maatregelen genomen zijn in over
eenstemming met van te voren opgestelde plannen.
Het voornaamste doel was het intrekken van de voorrechten die de
Nederlanders in Indonesië genoten en de bevordering van de ontwik
keling van een krachtige Indonesische economie, aldus Djoeanda.
Hij verklaarde voorts, dat Indonesië nooit een begin kan maken met
de uitvoering van de plannen en maatregelen als het moet wachten
totdat alle binnenlandse problemen geregeld zijn.
„Wij kopen geen K.P.M.-schepen"
De KPM heeft ons gevraagd of wy bereid zyn haar schepen, die geregeld tussen
de Indonesische havens voeren, te charteren of te kopen. „Wy zullen echter nooit
op dit aanbod ingaan", aldus Djoeanda.
nis van de communistische party in In
donesië" was reeds gedrukt in december
1955 in India. De brochure spoort de
Indonesische communisten aan deel te
nemen aan een coalitieregering om alle
anti-communistische partijen te vernie
tigen. Ook moest alles in het werk ge
steld worden om stemmen te winnen zo
dat de communisten de vak- en jeugd
beweging onder controle kon krijgen.
Men moest met de Indonesische kapita
listen samenwerken hoewel hun indus
trieën later overgenomen zouden wor
den. Gedurende de eerste week van
december 1957 hadden de communisten
een „bekende techniek" aan de dag ge
legd. Toen bezetten de communistische
vakverenigingen in de loop van een
24-uursstaking Nederlandse fabrieken,
maatschappijen en bedrijven. Deze han
delwijze gelijkt enigszins op de acties in
Oost-Europa tijdens het grijpen naar de
macht door de communisten in de jaren
194648, aldus de Amerikaanse voor
lichtingsdienst.
Hy vervolgde: „Wij zyn in elk geval
niet van plan de Nederlanders voorrech
ten te verlenen. Hun belangen zullen in
dit land op gelijke voet behandeld wor
den met die van andere landen. Dit zal
ons standpunt zyn als de onderhande
lingen later hervat mochten worden.
De Indonesische premier zei dat de
Indonesische plannen om wapens te ko
pen geen verband houden met de recente
ontwikkelingen in het land; allang ge
leden was Indonesië dit van plan.
Djoeanda verklaarde voorts, dat Indo
nesië in zijn strijd om West-Irian geen
anti-Westerse houding aanneemt. „Ik
zou de Nederlandse leiders willen vragen
welke bewijzen zy hebben om ons als
anti-Westers te brandmerken", zo zeide
hy.
Om zyn oewering dat Indonesië niet
anti-Westers is, te staven, verklaarde
Djoeanda dat de Indonesische regering
overweegt de concessie aan de „Stanvac
Oil Company" uit te breiden.
Nederlanders hadden
eigen plannen
Volgens het Indonesische persbureau
PIA heeft Djoeanda toegegeven dat de
arbeiders niet op de regering gewacht
hebben toen zy de Nederlandse onder
nemingen overnamen.
Dit is gebeurd omdat elke overge
nomen onderneming eigen plannen
had om de Indonesische economie te
ontwrichten.
Djoeanda verklaarde voorts dat het
een ramp voor de Indonesische econo
mie zou zyn geweest als de Neder
landse ondernemingen zichzelf hadden
mogen liquideren, „want dan zouden
zij immers tijd hebben gehad om hun
eigen plannen uit te voeren".
Maar de regering van Indonesië heeft
de Nederlandse ondernemingen niet „ge
naast", aldus Djoeanda. De Indonesische
regering heeft het beheer over deze be
drijven aan zich getrokken om er zeker
van te zijn, dat zij blijven draaien en
zullen werken voor de Indonesische eco
nomie. De regering is er zich van bewust
dat de maatregelen, die zy genomen
heeft, het Indonesische volk tijdelijk
zullen doen lijden, zo vervolgde Djoe
anda. Maar deze maatregelen hebben
ook ingrijpende gevolgen voor de Neder
landers.
Djoeanda legde er nogmaals de nadruk
op, dat Indonesië geen oorlog met Ne
derland wil, doch onderhandelingen om
tot een vreedzame schikking inzake
West-Irian te kunnen komen.
Communistisch
veroveringsplan
De Amerikaanse regeringsvoorlich
tingsdienst heeft gisteravond in zijn
radiouitzending „De stem van Ame
rika" bekend gemaakt dat men over
bewyzen beschikt van het bestaan van
een „communistisch plan ter verove
ring van Indonesië". Men was in het
bezit gekomen van een geschrift van
de algemeen secretaris der Indonesi
sche communistische partij, Aidit, dat
als leidraad voor de Indonesische
communisten diende.
Het boekje getiteld „Korte geschiede-
Amerikaanse Lockheeds
Volgens het Indonesische blad Sin
Po heeft de Amerikaanse lm- en
Exportbank er in toegestemd de In
donesische regering krediet te verle
nen voor de aankoop van drie vier
motorige vliegtuigen met schroef-
turbine-aandryving van het type
„Lockheed".
De toestellen, die elk meer dan twee
miljoen dollar kosten, zullen gebruikt
worden voor lange-afstandsvluchten
van de Indonesische luchtvaartmaat
schappij Garoeda, aldus het blad.
De Indonesische regering heeft van
daag bekend gemaakt, dat meer buiten
landse luchtvaartmaatschappijen toe
stemming zullen krijgen om diensten op
Indonesië te openen.
Het ministerie van Voorlichting in
Djakarta noemde niet de namen van de
maatschappijen, die naar men aanneemt
de diensten van de KLM zullen over
nemen.
Schepen uit Japan
Met betrekking tot de tussen de Indo
nesische regeringsdelegatie en zes Ja
panse rederijen bereikte overeenstemming
over het verhuren van Japanse schepen
aan Indonesië vernemen wij, dat een
commissie namens de Japanse rederijen
met de Indonesische scheepvaartonder
neming „Pelni" de contracten voor elk
schip afzonderlijk zal regelen
Voorts zullen nog besprekingen wor
den gevoerd over een tweede serie sche
pen, waaronder 4 of 5 tankschepen van
2 a 3000 ton en enkele oceaanschepen.
Volgens Japanse berichten zouden
reeds 10 Japanse scheepvaartonderne
mingen zich hebben aangemeld voor het
verhuren van tien vrachtschepen van
4000 ton, en 16 van 2000 ton aan Indo
nesië.
De huurgelden moeten een maand
vooruit worden betaald, in convertible
ponden sterling. Voor de verdere beta
lingen zal de Indonesische regering zich
garant stellen
De Indonesische ambassade in Ran
goon heeft de regering van Birma ver
zocht te beletten dat Birmaanse zeelie
den aanmonsteren op Nederlandse sche
pen die Rangoon aandoen. Men ver
wacht dat binnenkort negen Neder
landse schepen Rangoon zullen aandoen.
Wat blijft over van het wrak?
De „New York Times" schrijft dat
president Soekarno en zijn aanhangers
rechtstreeks hebben gespeeld in de
kaart van de communisten, die van
plan zijn op zekere dag Indonesië in
hun nieuwe rijk te omhelzen.
Het blad zegt, dat ordelijke en wet
tige vooruitgang de samenzweerders
van Moskou niet goed uitkomt, deze
willen politieke en economische ont
binding.
Het blad voegt eraan toe: „Wat ge
beurd is kan niet ongedaan worden
gemaakt. Hoeveel gered kan worden
van het «rak blyft nog te bezien".
Soekarno: een hobby
In een schriftelijk interview met
U.P. heeft president Soekarno 't Westen
gewaarschuwd dat als het iedere natie
welke andere politieke ideeën heeft,
als een tegenstander beschouwt, het
zich spoedig geïsoleerd zal bevinden
van de meerderheid van de wereld en
de meerderheid van de mensheid. Ook
verklaarde hy dat het niet verstandig
zou zyn iedere afwijking van Westerse
gedachten in Azië toe te schrijven aan
communisme of communistische in
vloed. „Ik krijg de indruk dat het voor
sommige kringen min of meer een
hobby wordt om een land of volk te
beschuldigen dat het communistisch
is, als zijn mening over politieke of
economische zaken niet samenvalt met
die van het Westen", aldus Soekarno.
(Men zie ook elders).
De president van het presidium Sovjet-Unie, dr. J. G. de Beus ont-
van de Opperste Sovjet. Worosjilof vangen voor het aanbieden van zijn
(rechts) heeft te Moskou de meu- geloofsbrieven,
we Nederlandse ambassadeur in de I
Wisselend bewolkt
De Bilt verwacht tot morgenavond:
wisselend bewolkt met plaatselijk en
kele buien. Iets kouder. Aanvankelijk
langs de kust nog krachtige, overigens
overwegend matige wind tussen west en
noordwest. (OpgemaaKt te 11.15 uur).
31 DECEMBER
Zon op: 8.50 uur; onder: 16.40 uur.
Maan op: 13.03 uur; onder: 2.58 uur.
Hoogwater te Katwijk te 10.39 en
23.18 uur.
Laagwater te 5.58 en 18.31 uur.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
En andere technische wonderen
De Russische hoogleraar Blagonravof heeft in een artikel in het
Russische tijdschrift Sowjetskaja Aviatsija geschreven dat Rusland
binnen korte tijd opnieuw kunstmanen zal afschieten, spoedig gevolgd
„door de eerste raketten om de weg naar de maan en andere hemel
lichamen te banen".
Volgens Blagonravof is de dag niet ver meer dat de apparaten in
de kunstmanen hun kracht aan atoombatterijen zullen ontlenen en dat
atoomtreincn met de snelheid van vliegtuigen zullen reizen. Naar zijn
zeggen waren er al plannen ontworpen voor kleine verplaatsbare
atoomcentrales op rupsbanden voor gebruik in bergachtige streken en
in het hoge noorden waar geen natuurlijke energiebronnen zijn.
Hy achtte een van de voornaamste
taken van de Russische wetenschap de i
omzetting van zonne energie in elektri- I
citeit. Het vraagstuk van draadloze ge-
leiding van energie was reeds onder
handen De hoogleraar zei, dat in Rus-
land tot stand gebrachte verbindingen j
van metalen met keramische grondstof
fen, gebaseerd op titaan en borax, tem
peraturen tot 2000 gr. Celsius hadden
verdragen. 1
Professor Blagonravof zei, dat in „de
grootste atoomzuil van de wereld, het
Russische synchrofastotron, geladen
leeltjes met nagenoeg de snelheid van
het licht twee keer een afstand tussen
aarde en maan in drie seconden tijds
hadden afgelegd". Men werkto thans
aan een nog grotere zuil.
Scheepsdrama bij Brenhelen
Een beeld van de inscheping van
Nederlandse evacué s op de ..Cap
tain Cook" in Djakarta onder
zware militaire bewaking.
(Van onze correspondent)
In de vroege ochtenduren van
zaterdag, omstreeks half zes, heeft
zich in het AmsterdamRijnkanaal
onder de gemeente Breukelen een
drama afgespeeld, dat aan vier
mensen het leven kostte. Een met
stenen geladen vrachtschip van de
heer Bakels, uit Utrecht, kwam
omstreeks dit tijdstip in aanvaring
met de 15 meter lange sleepboot
Roelie uit Zwartsluis. Het duurde
tot 's avonds acht uur voordat men
het schip kon lichten.
Eerst toen kon men de identiteit van
het schip en zijn opvarenden vaststel
len. Hierbij is men tot de ontstellende
ontdekking gekomen, dat zich tijdens de
aanvaring vier personen aan boord be
vonden. namelijk de 34-jarige eigenaar
A. J. Meywaard uit Zwartsluis, diens 24-
jarigc broer B. M., zijn zesjarig zoontje
II. M. en de 28-jariee knecht H. Boef
i:i* Leimuiden. Beide eerst genoemden
bevonden zich in de stuurhut, het zoon
tje en de knecht werden in nachtkle
ding in de kajuit aangetroffen. Zy wa
ren in hun slaan overvallen. De beide
broers waren gehu«d. De oudste laat
behalve ziin echtgenote ook nog een
kind achter.
Halverwege het traject Maarsen-Breu-
kelen zag schipper Bakels. die met het
circa dertig meter lange. 600 ton regis
trerende. vrachtschip ..Vertrouwen" za
terdagochtend in de richting Amsterdam
voer, plotseling twee lichten vlak voor
zyn schip opduiken. Ofschoon alles werd
gedaan om een aanvaring te voorkomen,
mocht dit niet baten en met een hevige
klap ramde de „Vertrouwende toen
nog onbekende sleepboot. De laatste
zonk onmiddellijk, zodat de opvarenden
van het vrachtschip met behulp van
hun zoeklicht niets anders konden on
derscheiden dan de boven water uitste
kende antenne. De zoon van de heer
Bakels wilde zich in eerste instantie di-
recht te water begeven om mogelijke
hulp te kunnen verlenen, maar de on
zekerheid over de grootte van het bootje
en de duisternis maakten dit praktisch
onmogelijk. Direct werden de plaatse
lijke politie en de waterpolitie van
Utrecht en Nigtevecht gealarmeerd,
maar pogingen om eventuele opvaren
den te redden werden onmiddellijk op
gegeven.
Vijftien uur later
Gedurende de dag werd door middel
van peilingen getracht iets van de
grootte en de kwaliteit van het schip te
weten te komen. Aan de onzekerheid
omtrent de omvang van het drama
kwam pas bijna 15 uur later een einde,
toen de bergingsmaatschappij Goedkoop
uit Amsterdam met behulp van een dui
ker en een grote kraan het schip boven
water bracht. Eerst toen kwam vast te
staan, dat het gezonken vaartuig een
vlet me ingebouwde motor was. eigen
dom van de heer A. J. Meywaard. Uit
het onderzoek dat de rijkspolitie te wa
ter instelde, bleek dat de deuren van de
Amerika werkt door
De Ver. Staten zullen „binnen niet te
lange tijd" weer proberen een kunst
maan te lanceren, zo heeft de directeur
van het Amerikaanse „Vanguard"-satel-
lietprogram, dr. John Hagen, gisteren
voor de Amerikaanse televisie verklaard.
Hij wilde echter geen mogelijke datum
voor deze proef noemen.
Er worden nu reeds plannen gemaakt
om het Amerikaanse kunstmaanpro
gramma na het Vanguard-projeot te
verbeteren. Wat na het Vanguard-pro
ject gedaan kan worden zal afhangen
van de steun van het Congres en het
ministerie van Defensie, zo zei Hagen.
De voorzitter van de Amerikaanse
commissie voor het Internationale
Geofysische Jaar. dr. Joseph Kaplan,
verklaarde gisteren, dat de Sovjet-Unie
op „zeer bevredigende wyze" weten
schappelijke gegevens over de tweede
Spoetnik bekend maakt.
stuurhut door de slag van de aanvaring
waren ontzet, waardoor zy niet meer ge
opend konden worden. Tevens veronder
stelt de politie dat de broers getracht
hebben een ruit te forceren om zodoen
de zich het leven te redden, helaas zon
der succes. De sleepboot was aan de
rechterzijde zwaar beschadigd en is dan
ook onmiddellijk gezonken.
Oorzaak onbekend
De Roelie. die werkzaamheden ver
richt in Zeeland in het kader van het
Deltaplan, zou naar Zeeland gebracht
worden waarna de bemanning met de
trein naar Zwartsluis terug zou keren
om daar het weekeinde door te brengen.
Dit met uitzondering van de knecht
Boef, die in Leimuiden zou blijven om
daar de verjaardag van zijn verloofde
mej. Appelo uit Zwartsluis te vieren.
Mej. Appelo was tevoren reeds naar Lei
muiden vertrokken waar de ouders van
haar verloofde eveneens op een schip
woonachtig zijn. Aanvankelijk zou de
knecht in Amsterdam van boord gaan
maar men was zo snel de Ussel over
gekomen dat hij later besloot in Utrecht
het schip te verlaten en daar de bus
naar Leimuiden te nemen. De schipper
stond als een zeer kundige kapitein be
kend.
Men houdt zich momenteel bezig met
de vraag, hoe het ongeval heeft kunnen
plaats hebben. Aanvankelijk uerd ge
dacht aan een defect aan de stuurin
richting van de Roelie. maar uit het
technisch onderzoek, da( de Rijkspoli
tie te water heeft ineesteld, is gebleken,
dat het schip geen afwijkingen vertoon
de. Thans gaan de gedachten hoofdza
kelijk uit naar de mogelijkheid, dat de
schipper door slaap overmand is gewor
den als eevolg van de lange vaarweg,
die hij die nacht had afgelegd.
Notaris meldt zich
f 609.000 verduisterd
(Speciale berichtgeving)
Vannacht omstreeks half twee heeft
de reeds dagenlang door de interna
tionale politie gezochte Amsterdamse
notaris zich bij de wachtcommandant
van het hoofdbureau van politie te
Amsterdam gemeld.
Zaterdagmorgen vond de politie de
wagen, waarin de voortvluchtige notaris
was verdwenen, een grijsgroene Opel
Kapïtan, terug aan de Reinier Vinke-
leskade in de hoofdstad tegenover het
gebouw van het Gemeentelijk Lyceum
voor Meisjes. Heel onopvallend heeft de
politie ter plaatse in het water gedregd,
omdat men een vermoeden had, dat de
betrokken notaris, die in het nauw was
gedreven, een eind aan zijn leven zou
hebben gemaakt. Het dreggen had echter
geen enkel resultaat. Op vijftig meter af
stand van de teruggevonden auto heeft
de politie toen gepost in een gesloten
zwarte Chevrolet. Tot en met gister
avond omstreeks twaalf uur heeft de
politiewagen, bemand met twee recher
cheur daar gestaan, eveneens zonder re
sultaat. Ruim een uur voordat de ver
dachte zich meldde, heeft men per
kraanwagen de auto van de notaris naar
de binnenplaats van het hoofdbureau
van politie gesleept.
Het onderzoek, dat nog in volle
gang is. had reeds uitgewezen, dat er
sprake is van een verduistering van
f. 300.000. Eerder meidden wij, dat het
hier f. 50.000 zou betreffen. De politie
acht het niet uitgesloten, dat by ver
der onderzoek zal blijken, dat het be
drag van ruim f. 300.000 nog zal wor
den verdubbeld.
Nu de notaris zich heeft gemeld kan
het onderzoek belangrijk vlugger ver
lopen.
P. v. d. A. voor open gesprek
met Indonesië
Op een zaterdagavond in het Concert
gebouw te Haarlem gehouden oudejaars-
bijeenkomst van de Federatie Haarlem
van de P. v. d. A. heeft de voorzitter van
de party, de heer Evert Vermeer, ten
aanzien van Indonesië gezegd, dat de P
v. d. A. voorstander blijft van een open
gesprek, dat mogelijkheden biedt voor de
toekomst. „Er ligt op het Westen een
zware taak. als het de opmars van het
communisme in Azië wil stuiten", aldus
de heer Vermeer. Dat is niet alleen in
het belang van het Westen, maar ook
van de volken, omdat de vrijheid op het
spel staat.
Geen ontmoeting met
Macmillan
Volgens een officiële bekendmaking
in Caïro zal president Soekarno van
Indonesië voor een officieel bezoek
van vier dagen aan Egypte op 12 ja
nuari in Caïro aankomen.
Voor zijn bezoek aan Caïro wordt
Soekarno te Nieuw-Deini verwacht Het
is waarschijnlijk dat hij nog bezoeken
aan Karatsji, Colombo. Rangoon en
Bangkok zal brengen voordat hij op
25 januari voor zijn veertiendaags be
zoek in Japan aankomt.
De Indonesische regering „overweegt"
geen bespreking tussen de Britse pre
mier Macmillan en president Soekarno
over het geschil tussen Indonesië en
Nederland, zo heeft de Indonesische
minister van voorlichting, Soedibjo, nog
verklaard.
Algerijnse gewelddaden in
Parijs en Marseille
Drie Noordafrikanen hebben zondag
avond een groepje mannen in een café
in Marseille met een machinepistool be
schoten. Eén Noordafrikaan kwam om
h t leven, twee werden er gewond. De
aanvallers wisten te ontkomen. Op een
kermis op de Place de la Bastille in Pa-
rys zijn zondag zes mensen gewond toen
een handgranaat ontplofte, die twee
Algerijnen naar de feestgangers hadden
geworpen. Ook hier wisten de aanval
lers te ontkomen. In de Rue du Mou-
linet zjjn zondag by een vechtpartij
tussen Algerijnen vyf mensen gewend.
ZATERDAG
VAN 2—3 UUR
(stempel 6).
ELKE DAG 1 UUR GRATIS
KOPEN.
KOOP U RIJK.
).de
Leiden
Noordwijk
Katwijk - Rijnsburg
83.000 mensen op
Midden-Java
lijden honger
De Indonesische minister var Buiten
landse Zaken, Soebandrio, heeft me
dedelingen gedaan over de voedings
toestand in Indonesië. De internatio
nale stappen, die Indonesië thans
onderneemt, zo zei hy, geschieden
tegen de achtergrond van een nypend
tekort aan rijst in het binnenland.
Sociale verzorgers hebben bekend ge
maakt. dat in sommige delen van Mid-
den-Java, ongeveer 83.000 mensen te
lijden hebben onder een tekort aan
voedsel. „Het betreft hier streken, waar
ook in het verleden veelal voedselnood
heeft geheerst", aldus Soebandrio.
De minister van Sociale Zaken deelde
nog mee, dat in sommige districten een
deel van de bevolking zich voedt met
ratten en veldmuizen. Het militaire be
stuur in Miöden-Java heeft bekend ge
maakt, dat'ln deze streken 10 000 ton
rijst zal worden ingevoerd en dat voor
bereidingen worden getroffen om een
deel van de bewoners over te brengen
naar Zuid-Sumatra.
