500 bedrijfsleiders dragen gezag
over aan de Indonesiërs
„Parijs" wordt een grootscheepse
demonstratie van saamhorigheid
WEERBERICHT
Frankrijk zal de V.S. verzoeken
om ballistische raketten
GRATIS KOOPUUR
l(k
Bevelsvoltrekking in twee fasen
96ste Jaargang
ZATERDAG 14 DECEMBER 1957
No. 29317
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur:J. W Henny
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
t750 per kwartaal; f. 2.55 per maand; f. 0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro na 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Frankrijk zal de Verenigde Staten om ballistische raketten met een middelgrote
reikwijdte vragen, zo heeft een woordvoerder van het Franse ministerie van
Buitenlandse Zaken gisteren medegedeeld. Dit verzoek zal op een Frans-Ameri
kaanse bijeenkomst na de NAVO-topconferentie worden besproken.
Waarnemers in Parijs zijn overigens van mening, dat de topconferentie meer
een grootscheepse demonstratie van Atlantische saamhorigheid zal worden dan
een onderhandelingsconferentie. Zij verwachten, dat de regeringsleiders het
grootste deel van hun tijd zullen besteden met het bevestigen van hun geloof in
het denkbeeld van onderlinge afhankelijkheid.
De ministers van Buitenlandse Zaken zullen waarschijnlijk afzonderlijk verga
deren om dieper in te gaan op de politieke aspecten van allerlei problemen. Het
zelfde geldt voor de ministers van Defensie.
Minister Dulles had gisteren een onderhoud van anderhalf uur met de
secretaris-generaal van de Navo, Paul-Henri Spaak. Voorts confereerde hij met
de Franse premier, Gaillard, en diens minister van Buitenlandse Zaken, Pineau.
Vandaag zouden de ministers van de zeven landen der Westeuropese Unie
bijeenkomen om hun gemeenschappelijke bijdrage aan het voorgestelde gemeen
schappelijke werk van de NAVO op het gebied van onderzoek en produktie van
wapens te bespreken.
landse Zaken, gedaan om er voor te zor
gen, dat men op de topconferentie van
de NAVO plannen voor de instelling van
een ..atoomwapenvrije zone" in Midden-
Europa ernstig in ovenveging neemt.
De Britse linkse Labourleider Aneurin
Bevan heeft gisteren op een persconfe
rentie in West-Berlyn verklaard, dat de
Westelijke mogendheden op diplomatiek
en psychologisch gebied het initiatief
moeten nemen om het Russische vredes
offensief te beantwoorden. Hij vreesde,
dat de NAVO-conferentie in Parijs geen
doelmatig antwoord zal vinden op Boel-
ganins voorstellen. Volgens hem moet
Verzot in de kleine
landen tegen
laneeerplaatsen
Verwacht wordt, dat op de NAVO-
conferentie ook het voorstel ter sprake
zal komen van de Fransman Jules
Moch. Frans afgevaardigde bij de ont
wapeningsbesprekingen in de Verenigde
Naties, met betrekking tot de demilita-
risatie van een strook dwars door
Europa en waar dan neutrale troepen
gelegerd zouden worden.
Een belangrijk punt van bespreking,
zo werd verder nog van welingelichte
zijde vernomen, zal op de NAVO-confe
rentie worden gevormd door de keuze
van de laneeerplaatsen voor de afstands
raketten met middelbare reikwijdte, die
de Verenigde Staten hebben voorgesteld
te leveren.
Vooral de kleinere landen ontveinzen
zich niet. dat deze laneeerplaatsen voor
Rusland aanleiding zouden kunnen zijn
tot bepaalde acties. Verscheidene landen
zouden deze lanceerinstallaties zelfs een
uitdaging vinden aan het adres van de
Sovjet-Unie. Noorwegen heeft intussen
doen weten, dat het wel de afvuur-
inrichtingen wenst te bezitten, doch niet
eertler projectielen op zijn grondgebied
wil toelaten dan zodra het wordt aan
gevallen, of wanneer er een onmiddel
lijke bedreiging is ontstaan. Denemar
ken heeft bekend gemaakt, dat het de
genoemde raketten in het geheel niet
wenst, evenmin als de lanceerinrichtin-
gen. Van Nederlandse zijde vraagt
men zich af, waar men deze lanceer-
inrichtingen in ons dichtbevolkt land
zou moeten opstellen.
Pleidooien voor gesprek met
de Sovjet-Unie
De voorzitter van de Algemene Ver
gadering der V.N., de Nieuwzeelander
Leslie Munro, heeft gisteren op een
lunch van de vereniging van correspon
denten bjj de volkerenorganisatie ver
klaard er van overtuigd te zijn, dat men
moet blijven pogen met de Russen over
ontwapening te spreken. Dit betekent
echter niet dat hij een principieel voor
stander van topbesprekingen was, daar
deze uitvoerige voorbereidingen vereisen.
De Britse vereniging voor de V.N.
heeft een beroep op minister Selwyn
Lloyd, de Britse minister van Buiten
men proberen de Russen aan hun woord
te houden om te weten te komen of zjj
werkelijk een bufferzone zonder atoom
wapens in Midden-Europa wensen. In
het huidige tijdsgewricht komt het er
op aan tijd te winnen, meende hij, want
als wij de komende twintig jaar de
vrede kunnen handhaven, zal zij voor
twintigduizend jaar verzekerd zijn.
Ook Indonesië ter sprake
Naar gisteren van welingelichte zijde
in Parijs werd vernomen, zal ook de In
donesische kwestie op de agenda ge
plaatst worden van de NAVO-topconfe
rentie. Deze aangelegenheid is verleden
week al in de permanente raad ter
sprake gekomen en aangenomen mag
worden, dat de Nederlandse eerste-
minister Drees in de topconferentie der
vijftien regeringsleiders het Nederlandse
standpunt nog eens zal kenbaar maken.
Deze kwestie behoort n.l. tot de vele, zo
wordt opgemerkt, die eveneens van be
lang zijn voor de Atlantische bondgeno
ten en waaromtrent men overeen geko
men is overleg te plegen.
Het NAVO-gebied is hierbij wel niefc
onmiddellijk betrokken, doch het betreft
hier een aangelegenheid, die ook van be
lang is voor de gehele Westerse wereld.
In de drie dagen die de conferentie
duurt, zullen besluiten moeten worden
genomen over zeer vele problemen, zo
verluidt het verder.
VCIZf rvT«.
•MESTPJ73*TEL2^37]
Franse wreedheden
tegen Algerijnen
Slechts losse gevallen
De Franse strijdkrachten hebben in
Algerije gewelddaden gepleegd tegen
gevangen genomen Algerijnse opstan
delingen, aldus het rapport van de in
april van dit jaar door de Franse re
gering ingestelde commissie van on
derzoek naar klachten over het optre
den van de Fransen in Algerije. Het
rapport werd gisteren gepubliceerd in
het Franse dagblad „Le Monde".
In het rapport wordt melding gemaakt
van drie gevallen waarin vele Algerijnse
gevangenen, die in wijnkelders waren
opgesloten, om het leven zijn gekomen.
In deze gevallen zijn disciplinaire maat
regelen tegen de verantwoordelijke per
sonen genomen.
Ook zijn misbruiken geconstateerd bij
het verhoor van Algerijnse gevangenen.
De commissie heeft verder bij een be-
zoe kaan gevangenenkampen, strafin
richtingen en ziekenhuizen vastgesteld,
dat de terdoodveroordeelden op een on
menselijke wijze worden behandeld in
de gevangenis van Algiers en die van
Constantine. In de ziekenhuizen daar
entegen worden Fransen en Algerijnen
met dezelfde zorg omringd, aldus het in
„Le Monde" gepubliceerde rapport.
De „Times" schrüft, dat uit het rap
port over Algerije blijkt, dat de Franse
veiligheidsstrijdkrachten geen stelsel
matige wreedheden hebben bedreven.
Het onthult „macabere incidenten",
waarbij in sommige gevallen niet al
leen enkelingen maar gehele eenheden
betrokken waren.
Het rapport bevestigt, wat Engeland I
Slapte in textielbedrijven
(Speciale berichtgeving)
Bij de textielfabrieken te Nieuwe Pe-
kela heerst momenteel een duidelijk
waarneembare slapte. Zijlstra's confec
tiebedrijf en de Vicofa besloten reeds tot
sluiting over te gaan. terwijl men bij
een derde bedrijf, dat van A. Wester,
ovetrschakelde op een kortere werkweek.
Het zijn voornamelijk meisjes en vrou
wen, die bij deze ondernemingen werk
zaam zijn.
Wordt Den Haag zetel van
Europese Hof van Justitie
De burgemeester van 's-Gravenhage,
mr. Kolfschoten, heeft in een brief aan
de ministers van Buitenlandse zaken van
Frankryk, België, Italië, West-Duitsland,
Luxemburg en Nederland, die op het
ogenblik te Parijs bijeen zijn, medege
deeld, dat 's-Gravenhage in aanmer
king wenst te komenn als vestigings
plaats van het Europese Hof van Justi
tie. De ministers zullen in de loop van
de volgende week een beslissing nemen
over de zetel van de instellingen van
het Verenigd Europa. Burgemeehter
Kolfschoten geeft in zijn brief een korte
schets van 's-Gravenhage als centrum
van internationale rechtspraak.
reeds tijdens de campagne tegen de
Mau Mau ervoer, namelijk dat het ge
vaarlijk is zeer jonge mensen op be
langrijke posten te bplaatsen, aldus de
Times.
In de loop van gisteren zijn tientallen
evacuees, komende uit Indonesië, op
Schiphol aangekomen. Het waren hoofd
zakelijk vrouwen en kinderen, die per
vliegtuig Djakarta hadden verlaten en
via Singapore naar Londen. Parijs of
per KLIM direct naar Amsterdam zijn
doorgereisd. Met een lijnvliegtuig van
de BOAC waren 19 vrouwen en 44 kin
deren van het Unileverpersoneel in In
donesië op zeer snelle wijze in Londen
gearriveerd.
Donderdagmorgen waren zij uit Dja
karta vertrokken en reeds gistermiddag
landde een ..Britannia" van de Britse
luchtvaartmaatschappij op ..London
Airport". Op het Engelse vliegveld stond
een door Unilever gecharterde „Vis
count"' van de KLM klaar om deze gro-
teg roep naar Amsterdam over te bren
gen. Leidster van deze groep was me
vrouw F. van Luijk, echtgenote van een
der directieleden van dit concern in In
donesië.
Zij zeide, dat de uitreisvisa verrassend
snel waren verstrekt. De lokale directie
had het besluit om vrouwen en kinderen
van employé's naar Nederland te sturen,
genomen als voorzorgsmaatregel, want
VRIJDAG
VAN 10—11 UUR
(stempel 2)
ELK^ DAG 1 UUR GRATIS
KOPEN.
KOOP U RIJK
Leiden
Noordwijk
COEMAAT
Katwijk - Rijnsburg
Dr. Meyer legt bevoegdheid A.L.S. neer
De bedrijfsleiders van 500 Nederlandse onder
nemingen in geheel Indonesië en de leiders van
organisaties op het gebied van de landbouw
hebben hun gezag overgedragen aan de oudste
Indonesische employé's van de betrokken onder
nemingen en bedrijven of zullen dit in de komende
dagen doen, zo is gisteravond in Djakarta ver
klaard.
Dr. J. Meyer, voorzitter van het Algemeen
Landbouw Syndicaat, verklaarde gisteren, dat het
bevel om de ondernemingen over te dragen in
twee fasen zal worden uitgevoerd: 1tijdelijke
overdracht van bevoegdheid door de bedrijfslei
ders en presidenten van de organisaties aan de
oudste Indonesische employé's; 2) definitieve
machtsoverdracht inclusief de overdracht van kas
gelden en voorraden.
De tweede fase zal binnen een week op de
eerste fase volgen. De eerste fase is donderdag
en gisteren reeds in een aantal hoofdkantoren,
ondernemingen en firma's te Djakarta uitgevoerd.
Dr. Meyer heeft zijn bevoegdheid als voorzitter
van zijn syndicaat, het grootste op dit gebied in
Indonesië dat vele niet-Nederlandse buitenlandse
ondernemingseigenaars onder zijn leden telt, over
gedragen.
De Indonesische regering heeft verklaard, dat
het bevel geen „nationalisatie" of „inbeslag
neming" betekent, doch dat het de ondernemingen
onder regeringsbestuur en -controle plaatst.
Strafmaatregelen tegen verder overnemen
De chef-staf van het Indonesische leger, generaal-majoor Nasoetion heeft in
ztjn kwaliteit van centraal militair gezaghebber, een verbod uitgevaardigd tegen
het verder overnemen van Nederlandse bedrijven enz. In geheel Indonesië - onder
bedreiging met strafmaatregelen.
Voor alle reeds overgenomen bedrijven moet door een militaire adviseur een
nieuwe regeling worden getroffen.
Het overnemen van bedrijven dient te geschieden door de militaire gezagheb
bers, ten behoeve van de Indonesische regering.
In de instructies van Nasoetion wordt voorts gezegd, dat alle eisen en vraag
stukken, die door de betrokken Nederlanders mochten worden opgeworpen, zul-
dlen worden behandeld door de centrale militaire gezaghebber en ter kennis van
de regering moeten worden gebracht.
Om een vlotte bedrijfsvoering bij de ondernemingen te verzekeren, moeten
alle militaire gezaghebbers deskundigen mobiliseren, met inbegrip van Neder
landse onderdanen, op grond van de bepalingen van de staat van oorlog en beleg.
Uitgezonderd daarvan moeten worden Nederlanders, die vroeger militair zijn ge
weest of werkzaam waren bij de Inlichtingendienst van het Nederlandse leger.
Onderzoek naar „bron'
Evacuatiestroom op Schiphol
het normale dagelijkse leven zou in de
komende dagen of weken moeilijker voor
de Nederlanders kunnen worden. Nog
zijn er 54 vrouwen en kinderen van de
Unilever, die op vertrek wachten. Geen
positieve mededelingen konden worden
verstrekt of en wanneer deze gezinsle
den van employé's toestemming zouden
krijgen en een reismogelijkheid vinden
om naar Nederland terug te keren.
Uit de KLM-machine. die uit Singa
pore arriveerde, kwamen mevr. Korst-
jens met vier kinderen, echtgenote van
de manager van het KLM-hotel in Dja
karta en mevrouw Bosboom met twee
kinderen, wier man. chef-kok van dat
hotel, eveneens in Djakarta was achter
gebleven. In totaal hadden 25 Nederlan
ders in Singapore voor Nederland ge
boekt.
K.P.M.-schepen ontsnopt
Twee schepen van de KPM, de Wawe-
rang en de Reinier. zijn van Koepang,
de hoofdstad van Indonesisch Timor,
De woordvoerder van het Indonesische
leger, majoor Harsono, heeft medege
deeld, dat een onderzoek zal worden in
gesteld naar de door Radio nilversum
aangehaalde „particuliere bron" van de
berichten over het aftreden van presi
dent Soekarno en de instelling van een
triumviraat.
Hij voegde daaraan toe. dat stappen
zullen worden genomen tegen de buiten
landse persagentschappen, die de „valse
berichten van Radio Hilversum hebben
aangehaald. De legerleiding zal de ver
tegenwoordigers van deze persagent
schappen binnenkort bij zich ontbieden
om hun verklaring terzake te horen.
KLM-diensten naar Singapore
De KLM-constellation, die gistermid
dag van Schiphol is vertrokken met als
normale eindbestemming Bangkok, zal
doorvliegen naar Singapore. Datzelfde
zal geschieden met de machine, welke
vanavond van de Amsterdamse lucht
haven vertrekt en volgens de dienstre
geling eveneens Bangkok als eindpunt
heeft. Dit doortrekken van de beide
Bangkok-toestellen naar Singapore vindt
zijn oorzaak in het feit, dat op het
ogenblik en om begrijpelijke redenen,
het vervoersaanbod in Singapore voor
passage naar Europa en in het bijzonder
naar Nederland zeer groot is.
Bij aardbeving in
Perzië 300 doden
Velen daldoo; in sneeuw
Bij een zeer hevige aardbeving in
Perzië zfjn in de provincie Kermansjah
ongeveer driehonderd personen om het
leven gekomen en vijfhonderd gewond.
De aardbeving deed zich gisterochtend
om kwart over vijf plaatselijke tijd voor.
toen vrijwel iedereen nog te bed lag. De
heving duurde twee minuten en zij deed
zich vooral in de dorpen Sanneh en
Parsoeng gevoelen, waar velen dakloos
zijn geworden. In het getroffen gebied
heerst koude en valt sneeuw. Deze aard
beving was even sterk als die van de
afgelopen zomer in het kustgebied van
de Kaspische Zee, waarbij duizend men
sen zijn omgekomen.
Een ware melkweg van staart
sterren hangt boven de beroemde
winkelstraat Via Frattina in het
centrum van Rome. welke hierdoor
in verband met het naderende
kerstfeest wel een bijzonder toe
passelijk en feestelijk aanzien heeft
gekregen.
Minder wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
De komende 24 uur zullen windkracht
en bewolking afnemen. In het zuid
oosten vallen enkele sneeuwbuien, waar
bij de temperaturen om het vriespunt
schommelen. (Opgemaakt te 10 uur).
15 DECEMBER
Zon op: 8.44 uur; onder: 16.31 uur.
Maan op: 1.38 uur: onder: 13.05 uur.
Hoogwater te Katwijk te 9.23 en 21-57 u.
Laagwater te 4.44 en 17.17 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
•n een BUvoegseL
ln Nicosia op Cyprus hebben de
leerlingen van een gymnasium zich
in hun school verschanst en politie
agenten en leden van de militaire
politie bekogeld. De politie ant
woordde met traangas, waartegen
de scholieren het moesten afleggent
150 van hen werden gearresteerd.
Op de bovenste foto: de leerlin
gen, die de Britse vlag verscheur
den en vervingen door de Griekse,
op het dak van de school: op de
onderste fotoeen stormloop van
de politie op het gebouw.
naar Dilly, de hoofdstad van het Portu
gese deel van het eiland, ontsnapt", zo
is gisteren uit Koepang gemeld.
Volgens Radio-Ambon is echter een
van deze schepen hij een poging om van
Diliy naar Ned. Nie^w-Guinea te varen,
door een korvet van de Indonesische
marine onderschept.
Een derde schip van de KPM. de Ba-
rombang. is zondag reeds uit Dilly naar
Ned. Nieuw-Guinea vertrokken, nadat
het in de Portugese stad de Indonesische
passagiers en bemanningsleden aan wal
had gebracht. De passagiers en beman
ningsleden van de drie KPM-schepen
ziin met een kustvaartuig van de Por
tugese autoriteiten naar Koepang ge
bracht.
Hoe verser - hoe lekkerder
HOFLEVERANCIER - DEVENTER
Advertentie
Wanten-weer
worstenweer
Ga maar door liet hebbers van
Amon Hunink-rookworst. Steeds
nieuwe voorraad wordt aange
voerd U krijgt - voor een lagere
rijs - altijd sappige, vèrse worst,
chte Gelderse die u zélf kookt.
Het vertrouwde loodje èn de geur
en smaak op uw bord bewijzen
de versheid.
