De enquete in liet Leids Gymnasium
Boeiende fotoreportage over groei
van een nieuw volk van Suriname
Ministers achten vragen niet
onpedagogisch of ongepast
V oorzitter swisseling
Openbare Leeszaal „Reuvens"
Mr. P. J. Teebaal volgt mr, De Clercq op
96ste jaargang
Woensdag 11 december 1957
Tweede blad no. 29314
Ik zag je foto met een
pakje Ibis shag in de krant,
Lekkerman. Prima hoor!
Tja, dat hoor ik
door het hele land.
Maar met dat „prima
bedoelen ze nooit
mij maar altijd die
Ibis shag. Ibis shag
in 3 smaken van
l Dobbelmann
■X*. lekker man.
De minister van Onderwas, Kunsten en Wetenschappen heeft, mede namens
zijn ambtgenoot van Economische Zaken, geantwoord op schriftelijke vragen van
het lid der Eerste Kamer mevrouw Schouwenaar-Franssen inzake de aan de
leerlingen van de eerste klasse van het Leidse Gymnasium door een enquêtrice
van het Centraal Bureau voor de Statistiek voorgelegde vragenlijst, waarin,
behalve vragen over huiswerk en televisie, ook vragen zijn gesteld over de ver
houding tussen ouders en kinderen, o.m. over de huiselijke tucht.
Mevrouw Schouwenaar-Franssen had
gevraagd of de ministers het stellen van
dergelijke vragen niet onpedagogisch en
ongepast achten.
De ministers delen mede, dat het on
derzoek wordt gehouden tengevolge van
een televisieonderzoek, dat mede in op
dracht van de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen door het
Centraal Bureau voor de Statistiek wordt
verricht.
DE INVLOED VAN DE
TELEVISIE
Het bedoelde televisieonderzoek maakt
deel uit van een onderzoek naar de
vrijetijdsbesteding van het Nederlandse
volk, dat reeds gedurende enkele jaren
vanwege het CBS wordt verricht. Daar
de vrijetijdsbesteding zich voor een groot
deel in de huiselijke sfeer voltrekt, dient
het vrijetijdsonderzoek zich uiteraard
tot dit levensgebied uit te strekken. Ge
zien het feit, dat ditmaal de televisie in
de waarneming werd betrokken, ligt dit
zelfs voor de hand, aldus de ministers.
Teneinde de invloed van de televisie op
de schoolvorderingen der leerlingen te
kunnen nagaan, werd het o.m. noodzake
lijk geacht enige gegevens te verzamelen
omtrent: de tijd van het naar bed gaan,
de duur van het huiswerk, de aandacht,
welke de ouders aan het huiswerk be
steden, en ook de vraag, of de kinderen
thuis (vaak) straf krijgen en of die dan
o.m. bestaat in het niet naar de televisie
mogen kijken. Het vermoeden bestaat,
dat het gezag van de ouders tegenover
de kinderen voor het al of niet optre
den van schadelijke invloeden van de
televisie op de schooljeugd van bijzon
der grote invloed is.
De ministers zyn van mening, dat
bjj onderzoekingen van deze aard de
uiterste prudentie geboden is. Zij zou
den echter niet zo ver willen gaan het
stellen van vragen aangaande de ge
noemde onderwerpen reeds als zoda
nig als onpedagogisch of ongepast te
veroordelen.
Zij wijzen er in dit verband op, dat
de onderhavige vragen te midden van
verscheidene andere uitsluitend schrif
telijk zijn gesteld en individueel door
het aanstrepen van gestandaardiseerde
antwoorden moesten worden beantwoord.
Een nadere motivering van de houding
tegenover de ouders of kritiek op het
straf geven en de mate waarin werd
van de kinderen niet gevraagd. Indien
dit ook maar enigermate het geval ware
geweest, zouden naar het oordeel van de
ministers de termen onpedagogisch en
ongepast inderdaad op hun plaats zijn
geweest.
Zoals reeds uit het bovenstaande kan
worden afgeleid, zijn de vragen gesteld,
omdat de antwoorden daarop enige in
dicatie kunnen verschaffen betreffende
de band tussen ouders en kinderen en
de gezagsstijl in het gezin. Het is n.l. in
hoge mate waarschijnlijk, dat de kijk-
frequentie de programmakeuze sterk
afhankelijk zijn van het in het gezin
bestaande gedragspatroon. Zoals bij on
derzoekingen van deze aard steeds voor
komt, zullen ook de antwoorden van de
onderhavige enquête in sommige geval
len subjectief gekleurd zijn, terwijl
andex*e een meer objectieve weergave
Leef verstandig!
Bljjf bij rhcumatischc pijnen steeds
in de warmte. Houdt U aan de voor
schriften van Uw arts.
MAAR.... dat i s vack
gemakkelijker
gezegd dan gedaan.
GEEN NOOD
Als het al te erg wordt
poeders, tabletten en cachets
Ze helpen knel cn afdoend, behouden lange
tijd bun werking en veroorzaken geen
vermoeidheid of versuffing. Zijn daardoor
geschikt om tijdens het werk te worden
Olietreiu greep
militaire wagen
(Van onze correspondent)
De zware diesellocomotief van een
olietrein op weg naar de B.P.M. te Per
nis heeft vanmorgen omstreeks half
zeven op de onbewaakte overweg aan de
Dorpsweg te Rotterdam-zuid een mili
taire vrachtauto gegrepen. De wagen,
die tien militairen vervoerde, werd en
kele meters de spoorbaan opgeschoven.
Her en der lagen de militairen langs de
spoorbaan verspreid. Allen behoorden
zij tot de in het barakkenkamp aan de
Dorpsweg gelegerde 198e afdeling Zware
Lua. Onmiddellijk na de botsing scho
ten de militairen van de eerste twee
wagens, die de overweg reeds gepasseerd
waren, toen de trein met een snelheid
van twintig kilometer naderde, te hulp.
1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Bescherm de reddingshaak en -lijn
't Kan voor Uw eigen redding zijn!
Illlllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllll
De vrees, dat doden geborgen zouden
moeten worden bleek gelukkig onge
grond. Zelfs was niemand zwaar ge
wond. hetgeen gezien de totaal ver
nielde vrachtauto een wonder mag he
ten. Zelfs de chauffeur van de vracht
auto had niet meer dan enkele brand-
wondjes in het gelaat als gevolg van
druipend accuzaiur. En toch heeft men
meer dan een uur moeten zwoegen om
hem uit de brokstukken te halen waar
tussen hij muurvast zat geklemd.
Vermoedelijk heeft de chauffeur zich
in de afstand vergist en de signalen niet
gezien, die de wagenvoerder van de trein
heeft gegeven. De eerst kortgeleden bij
deze overweg geplaatste knipperlichten
zijn nog niet in gebruik gesteld
In de gisteravond onder voorzitter
schap van mr. W. de Clercq gehouden
ledenvergadering van de Openbare Lees
zaal en Bibliotheek „Reuvens", heeft de
penningmeester, de heer M. Eek jr.,
allereerst een uitvoerige toelichting ge
geven op het begrotingsbeleid 1957 en de
begroting 1958. Zij sluit bij een geraam
de uitgavenpost van f98.700.— en een
geschatte ontvangsten van f62.470
met een vermoedelijk tekort van f36.230.
De vergadering hechtte aan deze begro
ting haar goedkeuring. De bestuursver
kiezing had tot resultaat, dat de perio
diek aftredende leden van het dagelijks
bestuur, mevrouw A. G. de Jong-Broers
en de heren J. C. van Schaik, H. N. van
den Berg en J. Brouwer bij acclamatie
werden herkozen. In de plaats van de
heer mr. W. de Clercq, die zich niet her
kiesbaar stelde, werd tot lid van het da
gelijks bestuur gekozen de heer mr. P.
J. Teebaal, die als voorzitter zal optre
den.
Mevrouw P. H. Smits-Witvliet en de
heer K. Woudstra werden bij acclama
tie bestendigd als leden van het alge
meen bestuur evenals de heren W. C. J.
Pera en C. P. Versteegen als algemene
leden. De vice-voorzitter, de heer Brou
wer, sprak vervolgens woorden van
afscheid en dank tot de zojuist afgetre
den voorzitter, de heer De Clercq, die in
1949 lid van het algemeen bestuur werd
en in 1951 mr. R. Streng opvolgde als
voorzitter.
Onder aanbieding van enige boekwer
ken getuigde hy van de grote verdien
sten van de heer De Clercq jegens
„Reuvens" en van de bijzonder prettige
verstandhouding, waarin onder zyn lei-
de Hindustanen, die naar Suriname
werden gehaald om in het grote tekort
aan arbeidskrachten, dat na de afschaf
fing van de slavernij in 1863 ontstond te
voorzien, bij de Chinezen - die zich als
overal hoofdzakelijk met de handel be
zighouden bij de Javanen en bij de
enkele Nederlanders, die zich als kolo
nist met veel moeite een nogal schamel
bestaan hebben weten te verwenen.
Het sluitstuk van de tentoonstelling Is
als het ware een recapitulatie van alle
rassen, maar nu in modernere kring.
Daarbij wordt ook de vermenging naar
ras, gebruik en gewoonten in beeld ge
bracht, bij het zien waarvan men tot de
enig juiste conclusie moet komen, dat
uit deze grote verscheidenheid van vaak
sterk uiteenlopende, maar toch ergens
steeds weer in elkaar grijpende elemen
ten een nieuw volk groeit: het volk van
Suriname.
ding in het bestuur en met de directrice
en het personeel werd samengewerkt.
Namens de propaganda-commissie
werd medegedeeld, dat een in het voor
jaar gevoerde advertentie-campagne in
de dagbladen goede resultaten heeft af
geworpen. Het ledental steeg tot boven
de 3000, weliswaar een record, doch naar
het algemeen gevoelen tóch te weinig
voor een stad als Leiden.
In de eerste 10 maanden van 1957
werden bovendien liefst 13.000 boeken
méér uitgeleend dan in de overeenkom
stige periode van 1956.
Een enquête, ingesteld onder degenen,
die hun lidmaatschap beëindigden, wees
uit, dat de motieven voor dit bedanken
geenszins scholen in tekortkomingen in
de organisatie en werkwijze van de
Leeszaal, doch voor de overgrote meer
derheid hun oorzaak vonden in verhui
zing naar elders.
De heer K. Woudstra deed interessan
te mededelingen over de spreiding der
leden over de diverse stadswijken. In de
verhouding tussen inwonertal en Reu-
vens-leden gaat het Boerhaavekwartier
(bewesten het viaduot aan de Rynsbur-
gerweg) met 4.3 aan de kop; daarna
volgen het Roodenburgerkwartier en het
Morskwartier met resp. 3.42 en 2.77
Van de Oegstgeester ingezetenen is
voorts 8 lid van „Reuvens", Leider
dorp 2
Uit de vergadering werd aangedrongen
op voortzetting van de propaganda-acti-
viteit en op de vestiging van uitleen
filialen, hoewel werd erkend, dat zulks
aan het boekenbezit en het personeel
zware eisen zal stellen en dientengevolge
belangrijke financiële consequenties kan
hébben.
De constellatie van het bibliotheek
wezen in Nederland is nu eenmaal zo,
dat de overheid het culturele belang van
de openbare leeszalen volledig onder
schrijft en haar taakvervulling van
harte stimuleert, maar aan de andere
kant niet in voldoende mate de middelen
beschikbaar stelt om zulks te verwezen
lijken.
Van bestuurszijde werd met nadruk
gestipuleerd, dat dit geen verwijt in
houdt aan het adres van het Leidse
gemeentebestuur, dat zich aanzienlijke
geldelijke offers getroost, teneinde .Reu
vens" in staat te stellen haar culturele
taak te vervullen.
De heer De Clercq sloot de vergadering
met woorden van dank voor de jegens
hem persoonlijk, in woord en geschenk
geuite waardering en met de verzekering,
dat hij aan zijn werkzaamheid in de
Leidse Openbare Leeszaal de aange
naamste herinneringen zal bewaren.
Prof. dr. W. F. Suermondt
gaf laatste college
IN MAART A.S. OFFICIEEL
AFSCHEID.
Gisteren gaf prof. dr. W. F. Suer
mondt, hoogleraar in de heelkunde
aan de Leidse Universiteit, die per 1
januari a.s. zijn functie neerlegt, zijn
laatste gewone college, dat echter
niet het karakter van een officieel af
scheidscollege had. Het officiële af
scheid van prof. Suermondt zal in
maart a.s. plaats vinden.
Belangivekkende tentoonstelling in Volkenkunde
Advertentie
van feiten waarborgen. De ontwikkeling
van het sociologisch onderzoek heeft
echter uitgewezen, dat by een verant
woorde vraagstelling via subjectief-
persooniyke antwoorden waardevolle ob-
jectief-zakelyke gegevens kunnen wor
den verkregen.
Indien de vragen, welke door het
CBS bij enquêtes als hierbedoeld on
der goedkeuring van de Centrale
Commissie voor de Statistiek aan
scholieren worden gesteld betreffende
hun huiselijk leven, niet verder gaan
dan de onderhavige, kunnen daar
tegen naar de mening van de mi
nisters geen bezwaren worden in
gebracht.
Adventsappèl in Marekerk
In de Marekerk werd gisteravond het
jaarlyks adventsappel gehouden, uit
gaande van de Contactcommissie voor
Evangelisatiewerk in Leiden. Ds. G.
Toornvliet, gereformeerd predikant te
Bloemendaal, sprak over „Toch Kerst
feest 1957". Het Chr. Geref. koor „Alles
ter ere Gods" zong enkele liederen. De
heer H. Schouten van de Baptistenge
meente had de leiding van deze druk
bezochte samenkomst.
Na het openingswoord en samenzang
uit het adventslied „Hoe zal ik U ont
vangen", sprak ds. Toornvliet. Spreker
merkte o.m. op, dat het mogelyk is ieder
jaar kerstfeest te vieren met een dood
Kind. We kunnen het Kind Jezus dood
drukken met onze kerkelijke formules.
Kunt U begrypen, dat het Kind van
Bethlehem wordt doodgedrukt door de
mens? Maar wilt U zich een God in
denken zonder mens? Wij zyn uit Gods
hand gesprongen: God, onze Schepper,
is mens en kind geworden. God is neer
gedaald. Wy moeten ervoor waken niet
opnieuw dit Kind dood te drukken of te
kruisigen.
Wilt U kerstfeest vieren in 1957? Dat
kunt U alleen als U in dit Kind een
levende Heiland ziet.
Wanneer we met Johannes kunnen
getuigen „Wij hebben Zyn heerlijkheid
gezien", dan pas hebben we kerstfeest.
De Here Jezus komt vandaag met de
boodschap, dat Hy liefde is. God zoekt
in U Zijn kind, Gods liefde zoekt U.
Wie komen er in de stal? zo vroeg
ds. Toornvliet. Alleen de tobbers en de
zwoegers, slechts mensen die knielen
kunnen. Het kerstgeschenk voor God is
onze zonde.
De heer Schouten sprak deze avond
een slotwoord over „Zie Ik sta aan de
deur en Ik klop". Besloten werd met
samenzang uit de avondzang „De dag-
door Uwe gunst ontvangen". De heren
Pauw en Ju verleenden met trompet-
muziek medewerking aan deze samen
komst.
In cellofaan
verpakt
ACADEMISCHE EXAMENS
Geslaagd voor het kandidaatsexamen
A wis- en natuurkunde mej. R. Hakken
berg (Leiden)kandidaatsexamen F'
wis- en natuurkunde mej. H. M. E. de
Jonge (Leiden)kandidaatsexamen L
wis- en natuurkunde de heer Goei Ing
Kiong (Oegstgeest)doctoraal examen I
de heer H. G. van Brummen (Leiden)
kandidaatsexamen Niet-Westerse Sociale
Studierichting de heer F. F. Everts
(Leeuwarden).
SIMCA EXPOSEERT HAAR
MODELLEN
Simca een produkt van de Franse
auto-industrie,, houdjt momenteel in.
het St.-Antroniusclubhuis een exposi
tie van haar modellen. Garage Bierman
uit Voorhout brengt deze auto's hier
naar voren.
Wie van de ontwikkeling van dit
automerk kennis neemt, zal ook met
belangstelling zien hoe talryke tech
nische snufjes zyn toegepast. Zo kan
men o.m. met één druk op de knop het
interieur veranderen in een .tweeper
soons-slaapkamer".
Tot hedenavond elf uur is deze ex
positie nog geopend.
VAN ZOLDER GEVALLEN
By het verrichten van werkzaamhe
den in het perceel Herengracht 82 is
gisteren de 40-jarige schilderspatroon, de
heer S. Burgy, van de zolder gevallen.
Op een vier meter lager gelegen stenen
vloer bleef de heer Burgy, die ook een
verwonding aan zyn mond opliep, be
wusteloos liggen. De E.H.D. heeft het
slachtoffer naar het Acad. Ziekenhuis
overgebracht.
Bij K. B. is aan mr. H. F. A. Don
ders verlof verleend tot het aannemen
van een benoeming tot commandeur in
de orde van de Heilige Gregorius de
Grote.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOREN
Pleter Cornells, zn van J. Zandee en E.
M. C. Hertel. Johanna, dr van K. C. Gies-
bert en C. J. Overdijk, Hubertha Petronel-
la Maria, dr van J .W. Verhaar en M. C. J.
Vrijburg. Veronica Beatrix Mrria, dr van
J. J. M. Noordman en B. W. L. Schrijne-
makers. Bartje, dr van H. H. T ".Stokvis en
G de Haas, Monique Dèslrée, dr van B. H.
de Soet en S. L. de Vink, Aletta Marga-
retha, dr van C. Versteeg en A. M. Lang-
hout, Wilhelmus Adrlanus, zn van W. A.
Verhoeven en M Moskalenko, Sylvia, dr
van P. de Groot en S. Heymans, Marga-
retha Klazlna Maria, dr van J. A. van Tol
en J .K. de Bruin.
OVERLEDEN
W. J. Vink, 75 Jaar, vrouw, A. de la Rle,
76 Jaar, man, M. ae Zwart, 86 Jaar, man.
Vanmiddag geopend door minister mr. Pos
De gevolmachtigd minister van Suriname, mr. EL H. Pos, heeft vanmiddag in
het Ryksmuseum voor Volkenkunde aan de Steenstraat een zeer belangwekkende
tentoonstelling geopend over het volk van Suriname, die tot 1 maart a.s. voor
het publiek toegankelijk zal ziin.
In deze tentoonstelling wordt een zeer
suggestief beeld gegeven van de grote
verscheidenheid en de uiteenlopende ge
bruiken van de verschalende groeperin
gen in de Surinaamse 'bevolking, waar
uit echter langzaam, maar onafwend
baar zeker een nieuw volk ontstaat.
Uitgangspunt van deze tentoonstel
ling vormt de ryke foto verzameling,
die dr. C. F. A. Bruining ter beschikking
stelde van het museum Dr. Bruining,
thans conservator aan het Rijksmuseum
van Natuurlyke Historie te Leiden, was
jarenlang als bioloog verbonden aan het
Bureau Openbare Gezondheidszorg in
Suriname. Doch daarnaast heeft hij
steeds een grote belangstelling aan de
dag gelegd voor de mens. zoals hij leeft,
woont en werkt. Zelf Surinamer zijn
de was hij tot oordelen bevoegd en bo
vendien is hij een knap fotograaf. Dat
bleek reeds uit het boek .Suriname, de
geboorte van een nieuw volk", dat hij
samen met de tekstschrijver Lou Licht
veld heeft laten uitgeven en waarin een
keur van foto's is opgenomen. Doch het
was slechts een kleine greep uit de to
tale verzameling van duizend negatie
ven, waarmer het museum voor deze
tentoonstelling de beschikking kreeg. Na
zorgvuldige selectie werden door dé fo
tografen van het Rijksmuseum voor
Volkenkunde, de heren C. Zwanenburg
en W. F. Stoute, driehonderd vergrotin
gen gemaakt. Van deze foto's is de sa
mensteller van de tentoonstelling dr. A.
A. Gerbrands. conservator in algemene
dienst, uitgegaan, doch daarnaast heeft
hij een verantwoord en bescheiden ge
bruik gemaakt van voorwerpen als aan
vullende omlysting.
FOTO'S HOOFDZAAK
Maar hoofdzaak zijn de foto's, die de
verschillende Surinaamse bevolkings-
grocperingen tonen in hun wezen, zoals
zij leven onder de vaak nog zeer primi
tieve omstandigheden, zoals zy soms
verbeten moeten strijden voor hun be
staan tegen de overweldigende krachten
van de natuur en zoals zij zich uiten tij
dens hoogtepunten in hun veelal eento
nig bestaan.
Dr. Bruining heeft met zyn camera
door de oppervlakte geschoten. In een
aangrijpende fotoreportage tekent hij de
Surinaamse bevolking in al haar men
selijke individualiteit en hy geeft die
individualiteit ook achtergrond en diep
te.
Deze kenmerkende foto is de laat
ste van de tentoonstelling. Zij geeft
een duidelijk beeld van de politieke
vermenging van de verschillende
bevolkingsgroeperingen. Maar bo
vendienleert een bestudering van
de personen, hoever ook de rassen
vermenging al is voortgeschreden.
Het oorspronkelijke ras is soms niet
eens meer te onderkennen.
ALGEMENE INLEIDING
Dr. Gerbrands heeft de foto's syste
matisch gerangschikt. Na een algemene
inleiding, waarin met voorbeelden dui
delijk naar voren wordt gebracht, dat de
wijze van waarnemen van vreemde vol
ken sinds de gravures en panorama's
uit de vorige eeuw dankzij foto's, lan
taarnplaatjes en film een sterke verfy-
ning heeft ondergaan, worden dan de
verschillende bevolkingsgroepen getoond.
Eerst de oorspronkelyke bewoners, de
Indianen. Dan de Bosland-Creolen, de
in de bossen gevluchte negerslaven, die
een eigen samenleving hebben opge
bouwd en stammen hebben gevormd.
Door de eeuwen heen handhaafden zy
de gebruiken uit Afrika meegebracht. Nu
nog worden aan deze mensen schattin
gen betaald om de overvallen die zy
pleegden, af te kopen.
INDRINGEND KLIKJE
Vervolgens neemt de bezoeker van de
tentoonstelling een indringend kijkje by
Ondanks dit onofficiële karakter be
stond er voor dit laatste college een
buitengewoon grote belangstelling. Onder
de aanwezigen bevonden zich de weten-
schappelyke staf van de afdeling heel
kunde en de directeur van het Acade
misch Ziekenhuis de heer M. W. Jong-
sma.
Na het college werd het woord ge
voerd door de praeses van de Medische
Faculteit der Leidse studenten, de heer
D. J. van Dyk. die in zyn afscheids
woorden de vertrekkende hoogleraar
dankte voor de uitstekende colleges,
waarmede hij by na 25 jaar zoveel heeft
bijgedraen tot de vorming van vele
generaties medici. Als stoffelijk blijk
van dank overhandigde de heer Van
Dijk namens de studenten een fraai
boek over Italiaanse kunstgeschiedenis.
- "-jm:
V
fcsïwitett.
Sarvcvst
