RITMEESTER
Italiaanse bisschop en pastoor in w Kerkelijke dreigementen
beklaagdenbank voor strafrechter
MISSCHIEN T LIEFST EEN„HART'
rP
Onder de Tsjeeliisehe schrijvers
begint nieuwe geest te waaien
Resultaat van de Hongaarse opstand
is ook in Praag duidelijk merkbaar
o,> aanklacht van minachting voor de wetten
van tie staat en laster tegen jonggehuwden
Economische boycot als straf
O'
VJ
FIAT
27 cent Een gaaf genot.
Mite jaargang
Vrijdag 29 november 1957
Vjjfde blad no. 29304
(Van onze Weenee correspondent)
Een aantal Tsjechische schrijvers heeft de laatste tijd frappante bewijzen ge
reven van een onverwachte zelfstandigheid en onafhankelijkheid b|J het beoor
delen van de politieke situatie. Nadat s|) een Jaar geleden de Russische
interpretatie van de gebeurtenissen in Polen en in Hongarije klakkeloos hadden
overgenomen, spreken *U nu met geen enkel woord meer over een buitenlandse
Interventie, over fascisten en Horthy-aanhangers of over contra-revolutionaire
elementen, die de Hongaarse opstand zouden hebben opgehitst. Zij verklaren deze
gebeurtenissen voornamelijk In verband met de eeuwenoude tegenstellingen tussen
Rusland en deze twee landen. waarb|) ze dan tevens w|jzen op de grote fouten,
die de communistische leiders in de Stalinistische periode hebben begaan. Volgens
hen Is Hongarije dan ook niet door de troepen van de Sovjet-Uhle „bevrijd", doch
Inderdaad en terecht „veroverd", omdat dit land met het regime van Illtler had
gecollaboreerd, dit in tegenstelling met Polen. Daarbij komt dan de teleurstelling,
dat het communisme ondanks alle economische plannen en de groots opgezette
Industrialisatie in Polen noch In Hongarije de lang beloofde verbetering van
de levensstandaard heeft gebracht.
Kafka in de mode
Opvallend la voorts het feit, dat KafkA.
die geen enkel woord Tsjechisch heeft
geschreven, nu opeens bij de Tsjechische
schrijvers ln de mode is gekomen. Vooral
zijn roman „Het proces" ls nu weer ver
krijgbaar ln zyn geboortestad Praag, een
werk dus. waarin hU ongenadig afrekent
met elk totalitair systeem en welke vorm
dan ook Zelfs Rilka, ook al een Prage-
naar. die Duits achreef. vindt in de
literaire kringen van de Tsjechische
hoofdstad weer grote waardering, on
danks zUn gemis aan realiteit en de
nodige hardheid en ondanks het feit, dat
men hem in Moskou nog steeds niet
■chUnt te kennen
Deze kleine koersverandering is des te
opmerkelijker, omdat de Tsjechen zich
zelf het meest intelligente Slavische volk
noemen Die opvatting is niet helemaal
ongegrond. Ze zijn inderdaad scherp van
verstand, uiterst voorzichtig, misschien
zelfs aluw.
Wanneer men hun vraagt of ze dan
niet met de Polen of de Hongaren sym
pathiseren, antwoorden zl): „Het is ten
eerste een kwestie van karakter' en ver
der: ..ZU hadden minder te verliezen
dan wU in Tsjecho-8k>waki)e". Dit ant
woord spreekt boekdelen.
Anderen gaven toe. dat de Hongaarse
revolutie tenslotte ook voor hen van
voordeel is geweest ZU hebben bUvoor-
beeld nu de mogelijkheid om althans
voor veel geld een auto te kopen, wat
vóOr de Hongaarse revolutie niet moge-
lUk was Ook worden er nu veel meer
consumptie-artikelen vrUgegeveh. voor-
namelUz met het oog op Kerstmis. De
Sovjet-Unie levert niet minder dan 900
wagons TV -toestellen, verder een groot
aantal koelkasten, ski's voor kinderen en
kleding van zuivere zUde en uit kunst-
nie leveren
De R.K. Kerk en liet Burgerlijk huwelijk
kerk gaan. Een alleen voor de burge
meester gesloten huwelijk ls geldig en
kan. daar de Italiaanse wet geen echt
scheiding kent, niet worden ontbonden.
J|_ Nu heeft een Jong paar ln de stad
(Van onze Romeinse correspondent)
Heel Italië Is op hel ogenblik In rep en roer over „het geval van Prato". De
hiwhop van die Toscaanse stad. niet ver van Florence gelegen, en de pastoor
van 8. Maria del Soccorso. zijn door een Jeugdig echtpaar voor de strafrechter
gedaagd als schuldig aan voortgezette belastering. Men moet daar niet min over
denken. Een bisschop in het beklaagdenbankje Is zeker geen alledaags schouw
spel en In het hedendaagse, sterk derlcale Italië is zo ieU eigenlijk ondenkbaar.
En toch zou hrt er volgens de letter en de geest van de wet van moeten komen.
Wat is nu het geval?
I In Italië wordt de huwelijkswetgeving
geregeld door een wet, die rekening
houdt met de inhoud van het concor
daat, in 1929 door Mussolini en kardi
naal Gasparri ondertekend. Terwijl vóór
1929 de Jonge paartjes in het stadhuis
trouwden en dan doorgaans hun huwe
lijk lieten Inzegenen door de pastoor, la
het tegenwoordig regel (een regel waar
op weinig uitzonderingen bestaan), dat
de pastoor tevens als ambtenaar van de
burgerlUke stand optreedt, dus het
huwelUk zowel registreert als lngezegent.
Maar men kan ook in het stadhuis
trouwen en daarna al of niet naar de
Nu heeft een Jong paar ln de stad
Prato van het recht gebruik gemaakt
om alleen in het stadhuis te trouwen.
Op 12 augustus 1956, een zondag, trouw
den ln het stadhuis Mauro Bellandi en
Loriana Nunziatl. Het meisje komt uit
een vroom r.-k. gezin, zodat eerst haar
pastoor en daarna de bisschop zowel
haar als haar ouders en de bruidegom
by zich heeft ontboden om aan te drln-
Gn op een kerkelijk huwelijk. Maar
iriana zei. dat zU zich schikte naar
haar verloofde en dat zÜ meende even
goed rooms-katholiek te kunnen zUn,
wanneer zU trouwde volgens de wetten
v&n de Italiaanse republiek.
De bisschop, monseigneur Fiordelll,
dacht daar anders over en schreef een
brief aan de pastoor van S. Maria del
Soccorso, tot wiens parochie de beide
jongelui behoorden. F ie brief werd op
de dag van hun huwelijk twee maal
voorgelezen In hun parochiekerk en in
de Domkerk van Prato en daarna twee
maal afgedrukt in het parochieblad. De
inhoud mag er wezen! „Het zogenaamde
burgerlijke huwelijk is voor twee ge
doopte personen in het geheel geen
huwelijk, doch niet anders dan het be
gin van een schaamteloos samenhok-
■IXHM
zijde Bulgarije
textiel Orwt-Duitsland speelgoed, schoe
nen en horloge*. India zyden sjaal*.
BulgarUe en Roemenië bont en tapUten
en IHongarUe wildieren handschoenen
De Tsjechen wU*cn er met recht op.
dat hun land reeds lang voor de com
munistische staatsgreep een goed ont
wikkelde Industrie had en dat het orer
kostbare grondstoffen beschikte. Daar
mede houden de Russen enigszins reke
ning. »«d*t het land niet totaal wordt
leeggeplunderd. Op de vraag of de
Tsjechen misschien liever van Moskou
lo* willen komen, antwoorden zij: „Op
de keper beschouwd konden wjj m t de
Russen nog altijd het beste opschieten".
Inderdaad, de Tsjechen zijn zeer Intel
ligent en zeer voorzichtig. Maar er
is leta aan het veranderen ook al
sullen er geen schoten vallen, want
daarvoor rijn re ook al weer veel tr
..verstandig"
Ontwerp-omroepwet
in vergevorderd stadium
In zijn Memorie van Antwoord aan de
F rrste Kamer hetrrffende de begro
ting lf|| heeft de minister \*n K
en W. meegedeeld, d.vt het ontwerp
omroepwet thans In vergevorderd
stadium ran voorbereiding verkeert.
OTer het regeringsstandpunt, dat de
zaak van de wereldomroep primator
als een staatstaak moet worden gezien,
deelt de minister mee. dat ook de
Radioraad meent, dat de wereldomroep
niet uit de luisterbijdrage behoort te
worden geflnandeerd.
Er Ls tussen de belanghebbende poli
tieke organisaties en de omroepvereni
gingen overleg gepleegd over de toeken
ning van zendtijd aan de politieke
partUen. waarbU nog geen volledige
overeenstemming kon worden bereikt.
Het overleg wordt nu door de Regerings
commissaris voor het radiowezen voort
gezet en de minister hoopt nog voor de
behandeling van de begroting van zUn
departement ln de Kamer verslag aan
deze uit te brengen Overigens meent de
minister, dat er zendtijd aan de politieke
pa- Uen moet worden toegekend.
Wat de uitzending van commerciële
programma's betreft, delen de Staats
secretaris en de minister mede. dat dit
een punt van overweging uitmaakt in
verband met het gereedkomen van het
nieuwe zenderpark van Radio Nederland
Wereldomroep en de nodige atudlo-
accommodatle.
De minister deelt ook mee. dat hU
thans de plannen tot verbouwing en in
richting van de derde televisiestudio
Eltheto" heeft goedgekeurd.
Minister Struycken
spreekt vanavond
De minister van Binnenlandse Zaken.
Bezitsvorming en P.B.O„ mr. A. A. M.
Strujjcken. zal **jn aangekondigde
uiteenzetting Inzake enkele aapeeten
van de rentespaarbrieflenlng 1957, uit
gegeven door de Bank voor Neder-
buidwe Gemeenten, geven vanavond
om 19-15 uur orer beide zenders Hll-
NED. KAMERORKEST UIT ITALIË
TERUG
Het Nederlands Kamerorkest ls
na een tournee door Zwitserland
en Italië ln Nederland teruggekeerd
Onder leiding van Szymon Goldberg
werden totaal 14 concerten gegeven, o.m.
ln Zürlch. Rome. Turijn, Venetië, Ve- i
rona en Triëst, alsmede vier concerten
ln de grote zaal van de Scala te Milaan.
Voor zijn vertrek naar Amerika zal
Szvmon Goldberg nog een concert van
het Ned. Kamerorkest lelden te Amster
dam.
(Foto W1U Elselln, Rijswijk)
ken". Aan de pastoor werd gezegd, dat
h|j „de heer Mauro Bellandi en mejuf
frouw Loriana Nunziati diende te be
schouwen als twee personen, die leven
ln openbare zonde". Hun zullen „alle H.
Sacramenten worden onthouden, hun
huis zal niet worden gezegend, zij zijn
niet aanvaardbaar als peten bij doop of
vormsel en een christelijke begrafenis
zal hun worden ontzegd. Men zal alleen
bidden, opdat zU intijds een einde
maken aan dit gruwelijk schandaal".
Verder werden ook de ouders der belde
Jongelui, die schromelijk hun plicht heb
ben verzaakt, „doordat zij deze onge
hoord zondige en schandelijke zaak heb-
ben toegelaten", bestraft. Hun huis „zal
in de paasweek niet worden gezegend en
1 het wijwater zal hun worden geweigerd".
Financiële gevolgen
Dit klinkt ons allicht een beetje mid-
deleeuws in de oren, maar de gevolgen
bleven niet uit. Prato moge dan een
stad zijn met een overwegend commu
nistische bevolking, men houdt er vast
i aan de traditie en de bisschop heeft er
kennelijk grote macht. De heer Bellandi,
die zakenman is, merkte al gauw, dat de
banken hem krediet weigerden en dat
hU min of meer werd geboycot. Ten
slotte, $aar de zaken steeds erger wer
den. heeft het Jonge paar de bisschop en
de pastoor bij het gerecht aangeklaagd
wegens voortgezette laster, in Italië een
ernstig misdrijf.
De procureur-generaal te Florence
ontsloeg, nadat het onderzoek was afge
lopen. de beide geestelijken van rechts
vervolging. daar het ten laste gelegde z.i.
geen misdrijf vormt. Maar de rechter
van instructie van het Hof van appèl
was het daarmee niet eens en %owel de
bisschop als de pastoor zullen nu voor
de strafrechter moeten verschijnen. Van
dat ogenblik af ls „het geval van Prato"
een nationale zaak geworden. Er wordt
in alle kranten en tijdschriften over ge
schreven.
Enerzijds hoort men grote juristen
volhouden, dat men hier wel degelijk
met laster te doen heeft. Het stond
zeggen zü de bisschop vrij, en het was
zelfs zijn plicht, te verklaren, dat het
burgerlijk huwelijk voor de rooms-katho-
liek niet het ware huwelijk is, maar hij
mocht niet schamper spreken over „het
zogenaamde burgerlijk huwelijk" en nog
minder zeggen, dat een huwelijk voor dg
burgemeester gesloten niet anders is
dan het begin van een schaamteloos
samenhokken. De eerste uitdrukking ge
tuigt van minachting voor de wetten
van de staat, hetgeen uit de mond van
een hoge geestelijke uiterst gevaarlijk is,
daar het de eerbied voor wet en staat
ondermijnt. De tweede uitdrukking be
lastert twee personen, die wettig gehuwd
zijn.
Clerieaal standpunt
Andere juristen geven de bisschop ge
lijk en onder hen vinden wu professor
La Pira, tot voor kort burgemeester van
Florence en sedert vele jaren hoogleraar
in het Romeins recht aan de universiteit
van Florence. La Pira meent, dat een
bisschop in Italië volgens het concordaat
«dat op grond van art. 7 van Italië's
nieuwe grondwet de betrekkingen tussen
staat en kerk regelt) niet een gewoon
Italiaans burger is en niet voor de
Italiaanse rechter kan worden gedaagd,
maar alleen voor een college, waarin ook
vertegenwoordigers van het Vaticaan
zitting hebben. De christen-democraten
NDANKS bestedingsbeper
king nn goed Hollands
..bezuiniging"), ondanks
alle technisch realisme en 20ste
eeuwse nuchterheid ondanks de
sensaties, die dag na dag over
de hoofden der mensheid worden
uitgestrooid, ls er toch één ding
niet klein te krijgen: het onuit
roeibaar geloof in de éne Sinter
klaas. vrucht van kinderlijk
denken en bezonnen wijsheid.
Deze Goedheiligman Ls van
alle eeuwen, omdat romantiek
en gulheid van alle eeuwen zijn,
en deze gTijze Bisschop de
mensheid tot symbool is van
„hoe- het- op- deze- wereld- zou-
kunnen-zijn" als ledereen zUn
idealen ln het vaandel had ge
schreven.
OF de regering aandringt
en minister Struycken op
roept om te sparen voor
een woninkje, alle verlangen
naar een schamele hut krijgt een
deuk, wanneer Sints' toverstaf ln
het directe vooruitzicht blinkt:
de kooplust is bij de verlichte
étalages niet te stuiten en vooral
de kinderen staan ln stomme
verbazing voor de ruiten, ln
Juichende bewondering voor de
schittering van de artikelen,
welke de Sint uit Spanje mee
bracht en die nu ln duizenden
winkels pronken.
Wat zou er overblijven van hét
feest der feesten, als deze oer
oude Nicola as verstek liet gaan
en telegrafisch Het weten: „dit
jaar ben ik voor de reis te oud
geworden, ik blijf dus rustig
thuis?"
De teleurstelling zou grenze
loos zijn
-ANDAAR dat Sint. zijn
reumatiek ten spUt. op de
bestemde tUd tóch weer,
tezamen met Piet. zijn retourtje
naar Holland neemt en in zijn
baard bromt „die Nederlandse
kindertjes k&n ik niet in de
steek laten we trekken dus op
nieuw naar dat natte kikker
land".
En zo gevalt het dan, dat Sint
al dagen vóór zijn eigenlijke ver-
Jaardag door de straten kuiert
en meeleeft met alle voorberei
dingen voor zyn ,.5 december-
festUn".
HU gluurt eens hier, hij gluurt
eens daar.
Overal ziet hU kinderen,
vrouwen en mannen op pad, die
als eekhoorns hun buit in huis
halen, om Sints' avondje, tot
hét avondje van het Jaar te ma
ken een strooi-avond-van-je-
welste waarop Jong en oud het
zUne krijgt.
DAAR glunderen de kinde
ren voot het felle Ucht!
Het is niets verwonderlijk
dat ze in deze spoetnik-eeuw
gebiologeerd zijn door keiharde
mechanica, zoals ze dat in vroe
ger eeuwen waren door een sen
timenteel Biedermeiertuiltje.
NatuurlUk staan ze óók voor
andere winkelruiten: lekker
nijen aan de lopende band willen
er óók best in en boeken zijn niet
voor de poes: op radio- en tele
visie alléén kan immers niemand
leven.
Die goeie Sint weet zich, zo
oud als-ie is, naar de tijd te
voegen: hU houdt zich, met
Piet, precies op de hoogte van
al hetgeen er leeft en bepaalt
zUn keuze zuiver.
En wat Marietje door de
eeuwen heen het liefste krijgt
een pop en wat Jantje altijd
zo héél graag pakt een bal
heeft Sint natuurlijk óók in
voorraad: hij is misschien een
man van de dag, maar hij over-
schouwt tegelijk de jaren en
weet drommels goed, dat iedere
Jongen en ieder meisje, van
wélke jaargang ook, in sommige
dingen in wezen hetzelfde blijft.
In verleden, heden en toe
komst.
Hóe de wereld op zichzelf
veranderen mag!
Nu ja, als lk het héél goed be
denk: waarschijnlijk heeft in die
wereld elkeen, „jong of oud"
nog wel het allerliefst een „hart"
(van suikergoed of marsepein,
of van
FANTASIO.
(en zelfs christendemocratische minis
ters hebben dit in publieke redevoerin
gen gezegd) menen, dat de bisschop
alleen maar zijn plicht heeft gedaan.
Het gevoel voor de staat, als gescheiden
van de kerk, is in die kringen niet sterk.
De „Katholieke Actie" is zelfs zover ge
gaan aan alle christendemocratische
Kamerleden en Senatoren een oproep te
sturen om achter de bisschop van Prato
te staan. Dit maakte natuurlijk, dat
degenen,-die het staatsgezag en de wet
ten van de staat tegenover de steeds
toenemende clericale invloeden willen
beschermen, ook niet zaten.
Bellandi is intussen enige dagen ge
leden door een groep jongens van de
„Katholieke Actie" op straat overvallen
en ernstig mishandeld. En daarna is er
plotseling iets heel onverwachts gebeurd.
Op zondag 17 november, terwijl Bellandi
met een vriend een autotochtje maakte,
werd hij namelijk plotseling onwel. Hij
ligt nu in het ziekenhuis te Prato, ge
deeltelijk verlamd, en de medici begrij
pen niet goed, wat hem overkomen kan
zijn. Voor de bijgelovige massa is dat
natuurlUk „de vinger Gods", die de
onverlaat komt straffen, omdat hij zijn
bisschop heeft bedroefd.Voor de zeer
talrijke communisten in Prato is het een
prachtig geval om uit te buiten. Men
praat in die kringen al over de Borgia's
en over de oude gewoonte van „Rome"
om lastige individuen uit de weg te rui
men.
De werkelijkheid is waarschijnlijk ge
heel anders. Bellandi is in de oorlogs
jaren als anti-fasicst en anti-nazist
jaren in concentratiekampen geweest,
o.a. twee jaar in Buchemvald. Vele
slachtoffers van het totalitarisme zijn
tengevolge van „trauma" (verwonding),
in de laatste jaren, dus vele jaren na de
oorlog, getroffen door trombose of bloed
uitstorting in de hersenen en dit laatste
zou, bevorderd door de mishandeling van
de knokploeg, ook het geval zijn met
Bellandi. Zijn toestand is zeer ernstig
en als hij het overleeft, zal hij vermoe
delijk voorgoed verlamd bljjven.
Wat echter de gewone burgers graag
zouden weten is of de Italiaanse wetten
ook gelden voor bisschoppen en voor
geestelijken in het algemeen en of laster,
indien zjj van de preekstoel komt, al
dan niet een strafbaar misdrijf is.
TTJrr
Méésterlijk.«zo'i
-NI
Ja, en dat al 24 jaar
dank zij de juiste keuze
van vorm en inhoud?
