Straaljager stortte op kazerne
Leidse dekens
37.50
I ij f militairen gedood, 14geivond
GELUKKIG
WEERBERICHT
Piloot verliet brandende cockpit
k heb ewtcOUk, dekens!
Samenwerking met Australië in
het belang der heide delen
1)1: ME
Be do KONING
Wilt ii eigenlijk wel meewerken,
vraagt Spaak de parlementariërs
96ste jaargang
VRIJDAG 15 NOVEMBER 1957
No. 29292
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W Henny
Hoofdredacteur J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f 2 55 per maand; f 059 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
VRESELIJK DRAMA TE BUSSVM
..Ik ga springen.
Deze noodkreet van de 25-jarige Amerikaanse luitenant-vlieger
Rczk Mohamcd klonk gistermiddag om even over een door de radio
in de verkeerstoren van het vliegveld Socstcrbcrg. Het was het begin
van een verschrikkelijk drama, dat aan vijf jonge mensen het leven
kostte. Even later plofte de onbemande North American F. 100C
..Super Sabre"-straaljager neer op het terrein van de Kolonel Palm-
kazerne te Bussum. Hij kwam terecht op enkele meter» van het lege-
ringsgebouw E, waar juist een korporaal cn drie manschappen mar
cheerden om de wacht te gaan aflossen. Zij werden op slag gedood.
De rechtervleugel van het toestel vaagde een hoek weg van het
gebouw. De 20-jarige wachtmeester G. J. Ecnkhoorn uit Kampen, die
zich daar na het middagmaal ter ruste had gelegd, werd in zijn slaap
verrast. Veertien andere militairen werden gewond, de toestand van
één van hen is kritiek.
Reeds boven Soesterberg, waar het 32ste Amerikaanse squadron, waar
van Mohamed deel ui/maakt. It gelegerd, merkte de piloot, dat ::jn straal
jager een technische storing had Aan de toren te Soesterberg deelde hij
mede ,Jk ga springen". Zoals xci) gisteren nog in een gedeelte van onze
oplage hebben kunnen melden, maakte de Amerikaan een behouden
landing op het dak van een rusthuis aan de Boslaan te Hilversum Hij
overleefde het avontuur met een gekneusde enkel. Zijn schietstoel kuam
terecht op het dak van een woning aan de Menno van Coe hoorn laan te
Hilversum, waar de schietstoel zich door het dak boorde en aan de dak- I
goot bij de keuken bleef hangen
De 65-jarige bewoonster, mevrouw Edelstein. was juist in de keuken i
bezig, maar kwam met de schrik rrij.
Maarden overgebracht en voor een deel
ook naar militaire hOipllllWL
Op'het terrein an de rump waren
onder meer aanwezig minister lr C. j
Stal en de Amerikaanse ambassadeur, i
Philip Young, die uit naam van presi- j
dent Elsenhower rijn diep leedwezen j
uitsprak De ambassadeur die zijn innig j
medeleven betuigde met de familieleden
van de omgekomenen en de gewonden, j
die naar hij hoopte spoedig zouden mo
gen herstellen, legde er voorts de na
druk op. dat de Amerikaanse lucht-
macht een diepgaand onderzoek zal in-
stellen naar de oorrnkeu van de ramp
Driemaal in één jaar
De bestuurder van het noodlotsvliei;
tuig. luitenant Mohamed. is afkomstig
Uit Southampton. Long Island. New-
York. maar woont momenteel in Nieuw
Loosdrecht Het was voor de derde maal
binnen een jaar tijd. dat rirze jonge
Amerikaanse piloot op wonderbaarlijke
wijze aan de vllegersdood ontsnapte
door met zijn schietstoel het vliegtuig te
verlaten. Zoals wtj gisteren reeds schre
ven verkeerde hij na zijn fortuinlijke
landing In de veronderstelling, dat het
verlaten toestel in het JJsselmecr te
recht was gekomen.
Na de start van Soesterberg, zo ver
nemen wij nader van de zijclr van de
Amerikaanse luchtmacht, is door een
n"t onbekende ieehnliebe storing brand
uitgebroken in het toestri. Toen het I
vuur rich tot in de cockpit verspreidde I
en s|ced* heviger werd. uu de vlieger
Zo zag de Van der Palmkazerne er uit toen de reddings- en brandweerploegen in actie kwamen.
Honderd soldaten in
middagrust verrast
Het vliegtuig reilde onbemand verder,
liet kwam enkele minuten later bran
dend neer op het binnenterrein van de
r.»lmk.»/rrn« \>.»ir hrt ren dirp gat In
de grond boorde. De rechtervleugel *lc»eg
een hoek van een paviljoen al. terwijl
stukken \xn het brandende vliegtuig en
de brandende motoren. r*le door voorbij
ganger* voor vuurbollen werden aange
zien. een tweede paviljoen In brand sta
ken.
Even ontstond er op het terrein en in
de kazerne een lichte paniek Maar niet
lang. Iedereen vermande zich en reso
luut werden de handen utt de mouwen
gestoken oin te helpen waar zoiets mo
gelijk was. Voor de soldaat le klas P. C.
Voshol uit Rotterdam (21 Jaar sol-
daar J A. Daalhuizen uit Odtjk '20
jaar-, soldaat J. de Bruin uit Rotterdam
20 jaar* en sold rat J. van Doesburg uit
Waardenburg <19 Jaar), die up weg w»
ren om de wacht af te losaen. kwam
deze hulp te laat. Zij moeten op siag
dood geweest zijn. Ook voor de wacht
meester Eenkhoorn kon geen hulp meer
baten.
Geen officier
Op het moment van de ontzettende
ramp was cr op het terrein geen offi
cier aanwezig. Dew bevonden rich al
len In de officiersmess In het kamp
Crailo om de maaltijd te gebruiken. Dat
gebouw ligt enkele honderden meters
van de kazerne Toen de commandant
van de 117e Luwa. die ln deze kazerne
gelegerd la. majoor Zijlmans en de of
ficieren. waren gewaarschuwd renden zij
ln allerijl naar de plaats de* onheil*
Vraaggesprek met minister llehlers:
Naar een nieuwe staal der twee landen
(Van onzr correspondent Jan D Rempt In Sydney»
„Mijn bezoek aan Nieuw-Guinea heeft de diepe indruk by my gewekt, dat de
Nederlanders met vol vertrouwen ln de verdere ontwikkeling ervan zyn bezield",
zo verklaarde de minister van Zaken Overzee, mr. G. Ph. Helders, In een inter-
view, dat hjj m|j verleende op het terras van een met romantiek omweven
beroemd hotel in Sydney, waar wij uitkeken op de sprookjesachtige baaien.
Stranden en villa's vormen er de achtergronden als van een film van fleur en
i kleur.
Minister Helders, die de dag tevoren na ook Australisch Nieuw-Guinea te
hebben bezocht in Sydney was aangekomen, zeide dat zjjn bezoek hem niet
alleen de „verbazende" vorderingen had doen zien, welke er In de afgelopen jaren
in Nederlands Nieuw-Guinea zjjn gemaakt, maar hem ook de gelegenheid had
gegeven vergelijkingen te trekken met wat er aan de andere kant van het eiland,
Australisch Nieuw-Guinea. werd gepresteerd.
„Wij kunnen nog veel leren van de Australiërs. De bedoeling ls dan ook om de
samenwerking, die er al sinds 1953 tussen beide regeringen bestaat, te verste
vigen. Het is van groot belang dat de Nederlandse en de Australische regering
met elkaar samenwerken In Nleuw-Gulnea".
Advertentie
Rustig weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend droog weer met vrfj veel
bewolking en plaatselijk mist. Weinig
wind en weinig verandering ln tempera
tuur. (Opgemaakt te 11.15 uur).
16 NOVEMBER.
Zon op; 8 03 uur; onder: 1650 uur.
Maan op: 1.13 uur; onder; 14 09 uur.
Hoocwater te Katwijk te 9 47 en 2228 u
Laac water te 5.08 en 1745 uur.
Advertentie
Onmiddellijk werd de brandweer van
Bussum ge al ar meer d. alsmede de brand
weer van c:e Mobiele Colonne, die geluk
klg dichtbij op Crallo gehuisvest was.de
geneeskundige dienst van de Palmkazer
ne en dr legerplaats Crailo, waardoor
meteen klef artsen 60 een aantal ver
plegers aanwezig waren Het vuur werd
met groot mnterleel bestreden. Het
vliegtuigongeluk heeft ernstige schade
aan 'ver- gebouwen aangebracht. De
schade werd gisteren op tenminste een
ton geschat, maar naar wij vernemen,
zal zij bij verder onderzoek nog wel
groter blijken te zijn
Advertentie
//?ZM
van de dag
Troktee» op
„rode rollebol letfak"
DOPERWTJES
M bl,
eer» ommele» gerold
met tomatenketchup.
NEEM BLIKGROENTEN
in 4 minuten O klaar op tafel I
VOOR DE JUISTE
VERWARMING
voor kolen en oliestook.
JAN DE NIE Zonen
Kort Rapenburg - Noordeinde
Dit nummer bestaat uit 20 pagina's.
Een wonder
ln beide paviljoens, die geraakt wer
den. bevonden zich - in tegenstelling tot
de eerste berichten, die meldden, dat de
meeste soldaten buiten stonden voor
appel - honderd militairen, die genoten
van een middagpauze. Het mag een
wonder genoemd worden, dat slechts 14
van hen worden gewond, van wie één
zeer ernstig. I)e meeste gewonden, me
rendeels dienstplichtigen, die voor de
eerste maal zijn opgekomen, hebben
brandwonden van de rondspringende
kerosine of een shock. .Met ziekenau
to's uit Russum on Naarden en auto's
van de Mobiele Colonne zijn zij deels
naar de Majellastlchtlng te Russum,
deels naar het Diaconessenhuis te
Een vrouw en haar kind komen
aan de ingang van de kazerne in
formeren naar het lot van hun man
cn vader, die zich op het moment
van de ramp in de getroffen kazer
ne bevond.
wel gedwongen 't toestel met de schiet
stoel te verlaten n.» nog vergeefse po
gingen te hebben gedaan om het onbe
stuurbaar geworden vliegtuig In de rich
ting van het Usselmeer te sturen. He
laas. dat Is niet gelukt, want het kwam
neer op de Palmkazerne en explodeerde
daar.
Brigade-generaal J. L. Robert ls gis
teren van het hoofdkwartier van de
twaafde afdeling van de Amerikaanse
luchtmacht te Ramstein ln Duitsland
naar Nederland gevlogen. Hy gaf uiting
aan zijn persoonlijk medeleven en druk
te zich als volgt uit: ..De Amerikaanse
luchtmacht ls diep onder de Indruk van
dit tragische ongeval en spreekt haar
medeleven uit met de familieleden van
de omgekomenen en gewonde militai
ren". Er werd onmiddellijk een aanvang
Remaakt met het onderzoek naar de
OOTSMk van de brand door deskundi
gen van de Amerikaanse luchtmacht.
De chef van de luchtmachtstaf, lui-
tenant-generaal-vlieger-w aarnemer H.
Schaper, heeft vanmorgen over de gang
van zaken in de cockpit vóór de piloot
he toestel verliet, nog het volgende
medegedeeld
.Xuitennt R M- Mohamed heeft on
middellijk na de start rookontwikkeling
in de cockpit gekregen, tengevolge waar
van zijn uitzicht dusdanig werd belem
merd. dat zyn intrumentenbord nog
slechts zeer moeilijk was waar te nemen.
Hij heeft enkele malen getracht te
landen, hetgeen tengevolge van de sterke
rookontwikkeling in de cockpit mislukte.
Door gebruik te maken van zijn zuur
stofapparaat, ondervond de vlieger geen
moeilijkheden met zijn ademhaling. Ver-
De minister had In Port Moresby
Australisch Nieuw-Guinea) de Austra
lische minister voor Nieuw-Guinea, de
heer P Hasluck, ontmoet, en verklaarde
het eens te zijn met minister Hasluck
dat het niet nodig is een vast lichaam
in te stellen om over en weer Inlichtin
gen en ervaringen uit te wisselen. ..De
samenwerking zal gericht worden op de
politieke, economische en sociale ont
wikkeling en op opvoeding en onder-
^vUs", voegde minister Helders hier aan
toe
Gevraagd of het niet wenselijk ls de
bevolking van Ned. Nieuw-Guinea Engels
te leren, ln verband met de voorge-
nomen nauwere samenwerking met
Australisch Nieuw-Guinea. zei minister
Helders dat in Ned. Nieuw-Guinea op
de lagere scholen Maleis wordt onder-
wezen. op de vervolgscholen Nederlands
en op de vakscholen Engels Er zijn geen j
plannen om daar wijziging in te bren
gen
Betere gezondheidszorg
Minister Helders heeft twee dagen ln
Port Moresby vertoefd, welke stad (van
4000 inwoners) een diepe indruk op hem
heeft gemaakt: „Zo'n stad vind je niet
in Ned. Nieuw-Guinea!" Toegevende dat
Australisch Nieuw-Guinea ln vele op
zichten verder ln zijn ontwikkeling is
dan Ned. Nieuw-Guinea, moest minister
Helders er by opmerken dat in andere
opzichten het westen het oostelijke ge
deelte van het eiland voorbijstreefde:
„de gezondheidszorg In Ned. Nieuw-
Guinea bijv. is zeer goed. De bestrijding
van besmettelijke ziekten en TBC ls in
het Nederlandse gedeelte verder gevor
derd dan in het Australische deel".
Er aan herinnerende, dat reeds vier
jaar geleden in principe een overeen
komst is gesloten tussen Australië en
Nederland om op administratief gebied
samen te werken, zei de Nederlandse be- -
windsman: „het sindsdien gelegde amb
telijke contact ls bijzonder belangrijk
geworden". Als voorbeeld hoe de onder
linge samenwerking zich heeft ontwik
keld, zei de minister, dat dr. Bierdrager,
directeur van de gezondheidsdienst in
Ned. Nieuw-Guinea. in Port Moresby in
Australisch Nieuw-Guinea welbekend is".
„Verder is er een uitwisseling van
Australische en Nederlandse ambtena
ren. Zo is er in Ned. Nieuw-Guinea een
Australische voedingsdeskundige (dië
tiste) werkzaam voor de bestudering van
de voedingsgewoonten der inlandse be
volking en van wat de Nederlandse
overheid op dit gebied doet".
De pers-aataché bij de Nederlandse
ambassade, de heer D. J. van Wijnen,
die bij het interview tegenwoordig was,
merkte op: „Een andere vorm van prak
tische samenwerking tussen beide lan
den is de uitwisseling van ideeën en
methoden van vis-uitzetting als een der
maatregelen om het eiwit-gehalte van
het voedsel der inlandse bevolking te
verhogen".
9 Slot op pag. 2
(Advertentie)
Zuiver wollen
extra zwaar,
reeds vanaf
HET LEIDSCHE WOLLEN
DEKENHUIS
Leiden - Noordwijk
De eensgezindheid der NA i O
Veel instemming met 'f rapport-Calmeyer
„Alles in het rapport van luitenant-generaal Calmeyer is een aansporing tot
grotere samenwerking en ik ben het met de hoofdzaak van de daarin neergelegde
denkbeelden eens", aldus uitte de secretaris-generaal van de Noordatlantische
Verdragsorganisatie (NAVO) gisteren op de bijeenkomst van Europese parle
mentsleden in Parijs zijn waardering voor het rapport van onze landgenoot, het
Tweede Kamerlid Calmeyer. Voordien had Spaak te kennen gegeven, dat de
spoetnik onze grote geallieerde is. Wy democraten houden namelijk erg van ons
comfort en het ls nodig, dat wij van tyd tot tjjd een flinke por krygen, zoals nu
van Russische zijde ls geschied. Wat verder het rapport-Calmeyer aangaat, zei
Spaak, dat hy het niet eens was met de daarin vervatte kritiek met betrekking
tot de opperbevelhebber van Shape, generaal Norstad, als zou deze onvoldoende
leiding geven en ook niet energiek genoeg zyn opgetreden wat betreft de stan
daardisering van de divisies der NAVO-landen.
moedelijk is de toevoerslang van de
zuurstof doorgesmeuld, want plotseling
werd de ademhaling bemoeilijkt.
De vlieger heeft daarna de stuur-
hutkap afgegooid om lucht te krygen.
Toen echter het smeulende vuur ge
voed werd door de instromende lucht,
werd de brand aangewakkerd, waar
door het voor de vlieger onmogelijk
werd langer in de brandende cockpit
te blijven, zodat hy onmiddellijk het
vliegtuig heeft moeten verlaten met
het bekeOde noodlottige gevolg".
Geen verschil tussen een
groot en klein conflict
Bent u allen, zoals u hier zit, wel be
reid de medewerking te verlenen, die in
het verslag wordt voorgegsteld, zo vroeg
Spaak. De landen der NAVO hebben
immers vrijwel hun volledige soevereini
teit behouden. Wenst u wel een hogere
autoriteit te accepteren, die op zeker
ogenblik zegt: wij hebben een minimum
van zoveel divisies nodig? Thans is de
situatie zo, dat iedere partij bij verkie
zingen geen betere kans maakt dan
wanneer zij aankondigt de dienstplicht
te zullen verminderen. Wanneer ik zelf
nog politicus in mijn land was, zou ik
trouwens hetzelfde doen, zo verklaarde
Spaak onder grote hilariteit van zijn
toehoorders. Voordat men dus kritiek
oefent op de militaire instanties,
men wel degelijk rekening moeten hou
den met deze omstandigheden!
In het rapport zyn evenwel goede
ideeën opgenomen en wij zullen vele
ervan moeten aannemen, willen wy in
de toekomst een debacle willen ontgaan.
Indien u deze ideeën echter als juist
onderschrijft, dan zullen door de parle
menten der onderscheidene landen der
NAVO belangrijke beslissingen genomen
moeten worden. Spr. gaf uiting aan zyn
verheugenis, dat met betrekking tot de
laatste ontwikkeling in het Midden-
Oosten overleg heeft plaats gehad tus
sen de Westerse mogendheden in
NAVO-verband en dat dit overleg, hoe
wel niet voor 100 procent, toch onmis
kenbare resultaten heeft opgeleverd.
Spaak achtte dit bemoedigend voor de
toekomst.
Met betrekking tot het rapport van
luitenant-generaal Calmeyer verklaarde
Spaak nog. dat hy de opvatting, die
verschil maakt tussen een grote en een
kleine oorlog, uit den boze acht. Dit zou
leiden tot de mening, dat indien men al
een totale oorlog kan voorkomen, men
zo nu en dan een conflict van klein for
maat zou kunnen toestaan. De oorlog is
niet misdadig vanaf het ogenblik, dat er
miljoenen mensen gedood worden, zo
betoogde hij, doch reeds vanaf het mo
ment, dat als gevolg van oorlogshande
lingen ook maar één slachtoffer valt.
Minister-president Drees naar
NAVO-conferentie
Leider Ned. delegatie
De minister-president, dr. W. Drees,
zal als leider van de Nederlandse de
legatie deelnemen aan de ministers
conferentie van de NAVO-landen. die
van 16 tot 18 december te Parijs wordt
gehouden.
Verder zal de Nederlandse delegatie
o m. bestaan uit de minister van Bui
tenlandse Zaken, mr. J. M. A. H. Luns,
de minister voor Defensie, ir. C. Staf en
de Staatssecretaris van Buitenlandse
Zaken, de heer E. H. van der Beugel.