Minister Hofstra„overbesteding
duurt nog onverminderd voort'"
WEERBERICHT
Geen plaats voor extra uitgaven
Nieuwe Franse regering-Gai Hard
reeds voor grote moeilijkheden
„Amerika moet aanzienlijk meer gaat dan ook gestadig door. De
uitgeven aan nieuwe wapens*' b"smkcr,'"bnek naifweg.
Onzekerheid omtrent derde
fase
96ste jaargang
DONDERDAG 14 NOVEMBER 1957
No. 29291
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W Henny
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 7.50 per kwartaal; f. 2.55 per maand; t. 0.59 per week
Witte SingeJ 1. Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Halt aan sluipende inflatie!
Met prijsstijging over hoogtepunt heen
(Van onze parlementaire redacteur)
Met tal van cijfers heeft minister Hofstra gisteren in de Tweede
Kamer uiteengezet, dat de overbesteding nog onverminderd voort
duurt. Dat versterkt de eis een rangorde op te stellen voor de uitgaven.
De begroting voor 1958 laat geen ruimte voor extra uitgaven. Het
kastekort van 107 miljoen gulden moet door belastingverhoging wor
den gedekt omdat het absoluut noodzakelijk is aan de sluipende
inflatie een halt toe te roepen. De minister onderschrijft, dat de rege
ring slagvaardiger moet kunnen ingrijpen als het evenwicht in de
financieel-economische toestand wordt verstoord, maar het denkbeeld
van de heer Vondeling om de regering te machtigen tot een zeker
maximum de belastingen te verhogen buiten het Parlement om, zou
eerst moeten worden bestudeerd om na te gaan of die methode niet in
strijd is met de grondwet. Voorshands is hij van mening, dat zulks niet
het geval is. Maar tenslotte zou het Parlement die machtiging moeten
vei lenen. Buiten de P. v. d. A. kreeg het denkbeeld echter geen steun
uit de Kamer.
Belastingverhoging is verantwoord
Minister Hofstra "betreurtdat de regering belastingverhoging heeft
moeten aankondigen, maar hij vindt de keuze van objecten niet ongeluk
kig. De overbesteding komt typisch tot uiting in het kopen van televisie
toestellen, auto's en het royale roken van sigaretten. De bescheiden
verhoging van de vermogensbelasting berust op het in het oog houden
van het evenwicht. De hoge inkomens dragen zeker bij in de bestedings
beperking en de regering ziet daarom geen aanleiding over te gaan tot
verdere verhoging van de toch al zware lasten op de hoge inkomens.
kapitaal te lenen, maar daar worstelt
men met dezelfde problemen. De kapi-
taalschaarste is er even groot als bij
ons.
Te hoge investeringen
Ten bewijze van het. voortduren van
de overbesteding voerde minister Hof
stra aan. dat in het tweede en derde
kwartaal van dit jaar de totale con
sumptie van het Nederlandse volk twee
punten hoger was dan .in 1956. De in
dustriële investeringen zullen in 1957
ongeveer 10 tot 15 hoger zijn dan in
1956. De kapitaalsuitgaven van de ge
meenten zijn van 615 miljoen in 1955
gestegen tot 1124 miljoen in 1957. Het
programma van de industriële investe
ringen schijnt wel te verminderen. maar
niet voldoende.
Te verwachten is. dat in 1958 op de
kapitaalmarkt ongeveer 2100 miljoen
gulden beschikbaar zal zijn. De behoefte
van de provincies en de gemeenten
wordt geschat op 1000 miljoen en van
het particuliere bedrijfsleven op 1400
miljoen. Samen 2400 miljoen. Een iets
verdere teruggang van de investeringen
in de particuliere sector zal noodzake
lijk zijn. De situatie is nog steeds zo.
dat maatregelen tot beperking van de
bestedingen noodzakelijk zijn. Daarbij
zal de regering de uiterste voorzichtig
heid betrachten opdat bij het streven
naar evenwicht de schaal niet doorslaat
naar werkloosheid.
Slot op pag. 2
Herstel van het evenwicht door ver
groting van het nationale inkomen via
verbetering van de produktie heeft pas
effect op lange termijn. Toeneming van
het inkomen leidt bovendien dikwijls tot
vergroting van de bestedingen. Beste
dingsbeperking blijft dus ook nodig bij
vergroting van het nationale inkomen.
Op korte termijn verwacht minister
Hofstra een beslissing van de regering
over een ruimere subsidiëring van de
woningbouw opdat de hogere rente van
6 niet volledig in de huren wordt
doorberekend.
Meer sparen is noodzaak
Er zal in de komende jaren een enor
me behoefte bestaan aan kapitaal. Daar
om zal er meer moeten worden ge
spaard dan 18 van het nationale in
komen zoals thans het geval is. In 1954
en in 1955, toen onze economie nog in
evenwicht was, bedroeg het percentage
20 en toen was er minder kapitaal nodig
voor woningbouw dan nu. In 1958 zal
voor de woningbouw 1% meer nodig
zijn en er zou dus 21% van het na
tionale inkomen moeten worden ge
spaard.
Bovendien komt daar nog bij het ka
pitaal, dat nodig is voor de uitvoering
van de Deltawerken, voor de ontwikke
ling van de kernenergie en voor het
hoger onderwijs. Wanneer de regering
een percentage heeft genoemd van'20
van het nationale inkomen voor de be
sparingen, dan is dat het volstrekte mi-
Sastroamidjojo:
geen aanspraak op Brits-
Borneo of Portugees Timor
„Geen enkele Indonesische regerings
leider die zich van zyn verantwoorde
lijkheid bewust is, beweert, dat Indo
nesië rechtens aanspraak kan maken
op Brits Noord-Borneo of Portugees
Timor. Het zal van de volkeren van dit
gebied afhangen, welke weg zij willen
gaan".
Aldus de Indonesische afgevaardigde
bij de V.N., dr. Sastroamidjojo, gisteren
in een verklaring tot de pers.
Op Ned. Nieuw-Guinea kan Indonesië
rechtens aanspraak maken krachtens de
R.T.C., zei hij, maar Timor en Noord-
Borneo vielen daar niet onder.
Dr. Sastroamidjojo heeft gisteren voor
de groep van Afro-Aziatische landen ge
sproken over de ontwerpresolutie betref
fende Nieuw-Guinea, waaraan op het
ogenblik de laatste hand wordt gelegd.
Men neemt aan, dat in de resolutie
gevraagd zal worden, dat de Assemblee
aandringt op een vreedzame oplossing
van de kwestie, te beginnen met nieu
we onderhandelingen tussen Nederland
en Indonesië.
Droog en koud
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog en aanhoudend koud weer met
veel bewolking, maar ook enkele ver
spreide opklaringen. Overwegend matige
oostelijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
15 NOVEMBER
Zon op: 8.02 uur; onder: 16.51 uur.
Maan op: uur; onder: 13.42 uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.30 en
21.03 uur.
Laagwater te 3.54 ij 16.24 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
nimum. Ook volgens andere becijferin
gen komt men tot een percentage van
boven de 20.
Er is gesuggereerd in het buitenland
Twee oorzaken conservatief verzet tegen
belastingvoorstellen en Amerikaanse
wapenleveranties aan Tunesië
(Van onze Parijse correspondent)
De jonge Franse premier Gaillard ziet zich reeds zeer spoedig voor ernstige
moeilijkheden geplaatst. In de eerste plaats maakt hij zich zorgen over de hou
ding van de conservatieven, die zich thans keren tegen de voorgenomen belas
tingmaatregelen van de regering, hoewel zij beloofd hebben de anti-inflatieplan
nen van Gaillard (om de frank te redden) te zullen steunen. Het is allerminst
uitgesloten, dat de conservatieve afgevaardigden zich zaterdag of maandag, als
de belastingvoorstellen aan een vertrouwensvotum onderworpen zullen worden,
tegen de regering zullen stemmen.
Het tweede probleem betreft de Amerikaanse plannen om Tunesië van wapens
te voorzien, een voornemen, waarvan Gaillard gistermiddag door de Amerikaanse
ambassadeur in Parijs persoonlijk werd verwittigd. Na deze Amerikaanse stap
riep de Franse president onmiddellijk een speciale kabinetsraad bijeen, die tot één
uur in de nacht heeft geduurd. Daarna ontbood de minister-president nogmaals
de Amerikaanse en nu ook de Engelse ambassadeur bij zich.
Westelijk conflict nu
samenwerking nodig is
De officiële woordvoerder van de re
gering toonde zich vannacht nogal dis
creet over deze aangelegenheid, doch
het is nu wel zeker, dat de Amerikanen
hebben besloten de bewapening van Tu
nesië in handen te nemen. De beslissing
moet de laatste dagen zijn gevallen,
toen uit Cairo werd gemeld, dat een
Egyptisch wapenschip al op weg was
naar Tunesië. Washington ziet Bourgui-
ba. het Tunesische staatshoofd, die zijn
spel wel behendig heeft gespeeld, liever
In Damascus heeft de comman
dant ran de Noordelijke sector van
het Syrisch leger, kolonel Taiviq
Chatila tijdens een interview ver
klaard. dat de Turkse troepencon
centraties langs de Syrische grens
waren toegenomen sinds de debat
ten in de Verenigde Naties over de
spanningen aan de Turks-Syrische
grens waren begonnen. Ook zou
den zijn manschappen op verschil
lende plaatsen aan de grens Ameri
kaanse officieren hebben waarge
nomen. Op de foto: Syrische meis
jes worden geoefend in het han
teren van Tsjechische geweren. Zij
zijn leden van de Syrische vrijwil
lige verzetsbeweging, die bestaat
uit meisjes tussen 14 en 20 jaar.
Elke ochtend oefenen zij twee
uur voordat zij naar school of het
werk gaan.
<Wê:
I De suikerbietenoogst is in volle
1 oang en de aanvoer bij de fabrie-
foto geeft een beeld van de drukte
President Eisenhower bepleit versnelling
van program voor opleiding van geleerden
De Verenigde Staten moeten de uitdaging van de Sovjet-Unie beantwoorden
met het besteden van aanzienlijk grotere bedragen aan nieuwe wapens. Ook moet
het programma voor opleiding van geleerden versneld worden, aldus president
Eisenhower in een toespraak voor de Amerikaanse radio en TV.
Met het oog op de Russische vorderingen moet zyns inziens het basis-onder
zoek in de V.S. toenemen. „Wij moeten een duidelijke formule opstellen voor de
beslissing wat wij op het gebied van kunstmanen en ruimtevaart zullen gaan
doen. Wij zijn van plan programma's uit te werken op een manier, die overeen
komt met onze wetenschappelijke traditie en onze veiligheid in de toekomst
garandeert; dit zal grote kosten met zich meebrengen, die aan onze jaarlijkse
uitgaven voor de veiligheid moeten worden toegevoegd. Daarom moeten we zoe
ken naar andere mogelijkheden om de uitgaven te beperken", aldus Eisenhower.
verhoging maximaal het dubbele zal zijn
van het huidige bedrag, dat voor dit
onderzoek beschikbaar is gesteld. Hij
voegde hieraan toe, dat de besnoeiingen,
die Charles Wilson, de vorige minister
van Defensie van de V.S., bevolen had,
ongedaan zijn gemaakt.
Financiële hulp aan het
buitenland niet minder
De Amerikaanse president verklaarde
met nadruk dat het besluit om grotere
bedragen te besteden voor de defensie
en het onderzoek op dit gebied niet van
invloed moet zijn op de financiële hulp
aan het buitenland.
Hij zei, dat het misschien nodig zal
zijn bepaalde vormen van activiteit ge
heel op te geven of uit te stellen en dat
de beslissing hierover een van de moei
lijkste en onaangenaamste taken zal zijn
waarvoor het congres, als het in januari
weer bijeen zal komen, zich geplaatst
zal zien.
„Wij zullen enkele krachtige besluiten
moeten nemen", aldus Eisenhower.
APP meldt, dat het Amerikaanse
ministerie van Defensie in het belas
tingjaar 1957/1958 circa 5.3 miljard dol
lar zal uitgeven voor onderzoek. Uit een
gisteren gepubliceerd communiqué blijkt,
dat het bedrag dat beschikbaar is ge
steld voor het zuivere wetenschappelijke
onderzoek binnenkort verhoogd zal wor
den. De directeur van de afdeling voor
wetenschappelijk onderzoek van het
Amerikaanse ministerie van Defensie,
dr. Reynolds, heeft verklaard dat deze
als eigen vriend dan als bondgenoot
van Nasser en om dat doel te bereiken
hebben de Amerikanen de vriendschap
met Frankrijk nu op het spel gezet.
De „Figaro" ti'ok vanmorgen al een
parallel met de gebeurtenissen in voor
malig Indo-China, waar, bij de rege
ring "Djem, de Amerikanen vandaag
eveneens de plaats van de Fransen heb
ben ingenomen. En op nog kortere ter
mijn wordt in Parijs natuurlijk ge
vreesd, dat de Amerikaanse wapens via
Bourguiba in handen van de Algerijnse
nationalisten zullen worden gespeeld, die
hun voornaamste bases trouwens op Tu-
nesisch grondgebied hebben gevestigd.
Diplomatiek gezien behoeft het ten
slotte evenmin betoog, dat door de Ame
rikaanse stap de positie van Frankrijk
bij de aanstaande debatten over Alge
rije in de Ver. Naties nu niet bepaald
verbeterd zal worden. Een positie, die
na het wanhopig gesol met de kaderwet
voor Algerije, die tenslotte, zoals men
zich herinnert, door het parlement werd
verworpen, toch al niet overdreven sterk
mocht heten.
En niet minder verontrustend mag
men liet noemen, dat kort voor de
NAVO-conferentie op het hoogste plan,
die de eenheid van de Atlantische we
reld zou moeten herstellen, tussen Ame
rika en Frankrijk een conflict is uitge
broken. waarvan de ernstiee gevolgen
moeilijk kunnen worden onderschat!
Vakcentraien verzoeken
heropening overleg
'mbtenarersarganisaties
„Besturen van vakcentralen N.V.V.,
K.A.B., C.N.V. dringen bü Uwe Excel
lentie met grote nadruk aan op her
opening georganiseerd overleg over
voorstellen ambtenaren-organisaties",
zo luidt het telegram, dat de daarin
genoemde besturen gezamenlijk van
daag aan minister mr. A. A. M.
Struycken van Binnenlandse Zaken
hebben gezonden.
Binnen vijf jaar een Russisch
atoomvliegtuig
De Sovjet-Unie is in staat binnen vijf
jaar het eerste atoomvliegtuig ter we
reld te bouwen, zo heeft de Amerikaanse
afgevaardigde Sterling Cole, die lid is
van de Congrescommissie voor atoom
energie, gisteren in Atlanta verklaard.
Rusland heeft duidelijk bewezen, dat zfj
de wetenschappelijke vaardigheid bezit
die haar in staat zal stellen als eerste
een atoomvliegtuig in de lucht te bren
gen.
Beloning K.L.M.-vliegers:
„Geen achterstand" zeggen
Rijksbemiddelaars
Het College van Rfjksbemiddelaars
heeft partijen bij het verschil van in
zicht inzake de beloning van de KLM-
vliegers, zijn standpunt medegedeeld.
In het kort komt dit erop neer, dat
het college van oordeel is. dat er geen
achterstand is in de reële inkomens
van de KLM-vliegers vergeleken met
het gemiddeld reële inkomen van hun
Westeuropese collega's, maar dat er
wellicht mogelijkheden zijn gelegen in
de destijds door de KLM gedane sug
gestie tot een zekere technische her
ziening ten aanzien van de promotie
en de pensionering der vliegers.
Het College stelt in verband daarmede
partijen voor, het overleg over deze
herziening op korte termijn te openen
en. zo mogelijk, de lonen en andere
arbeidsvoorwaarden voor de toekomst
in een C.A.O. arbeidersovereenkomst
neer te leggen.
De Amerikaanse minister van Handel,
Sinclair Weeks, heeft gisteren op een
vergadering in Washington de particu
liere firma's in de Ver. Staten opgeroe
pen technici aan de regering uit te
lenen. Er zijn meer deskundigen, inge
nieurs en andere vooraanstaande figu
ren uit het zakenleven nodig om de re
gering advies te geven en te helpen. De
sensationele verrichtingen van de Rus
sen op het gebied van de kunstmaan
zijn de grootste uitdaging van het hui
dige gespannen tijdperk; de nadruk
moet nu minder op boter en meer op
kanonnen liggen, aldus Weeks.
Kwestie Nieuiv Guinea
Jachtclub Tandjong Priok nu ook dicht
Het centrale comité van actie voor de bevrijding van Westelijk Nieuw-Guinea,
dat onder leiding staat van de minister van Voorlichting, Soedibjo, is gisteravond
in vergadering bijeen geweest om een verslag aan te horen van N. L. Soewages,
die zojuist is teruggekeerd van een reis door de grensgebieden langs Westelijk
Nieuw-Guinea aldus werd vandaag in Djakarta bekend gemaakt. Ook ontwierp
het comité de plannen voor de komende „derde fase" van de campagne tot be
vrijding van Westelijk Nieuw-Guinea.
De sceretaris van het comité, Soemarmo, weigerde echter bijzonderheden be
kend te maken over hetgeen voor deze derde golf van de actie op het programma
staat.
Het bestuur van de internationale
„Jachtclub" in Tandjong Priok bü
Djakarta de voormalige Koninklijke
Bataviasche Jachtclub" heeft van
daag medegedeeld, dat de club in op
dracht van de betrokken autoriteiten
is gesloten. De woordvoerder van het
plaatselpk militair commando van
Djakarta was niet bereid commentaar
te leveren op deze mededeling, welke
werd gedaan in de vorm van een ad
vertentie in enkele dagbladen.
Gevraagd of het sluiten van de Jacht
club verband houdt met de Nieuw-
Guinea-actie en met de beweerde plan
nen, tot opvordering van gebouwen, die
eigendom zijn van de staat en thans
door particuliere instellingen worden
gebruikt, antwoordde de woordvoerder
daarvan nog niet op de hoogte te zijn.
De leden van zowel de Jachtclub als
van de enkele dagen geleden gesloten
internationale „Djakarta-club" zijn voor
het merendeel Nederlanders.
Verklaringen minister Helders
De Nederlandse minister voor Zaken
Overzee, mr. G. P. Helders, heeft in
Sydney bij zpn vertrek verklaard, dat
de regeringen van Nederland en
Australië het eens geworden zijn over
een programma van „samenwerking
op vele niveau's" bij het bestuur der
respectieve delen van Nieuw-Guinea.
Sinds de laatste officiële besprekin
gen in Canberra in 1953, aldus minister
Helders, waren de regeringen erin ge
slaagd op locaal niveau contact te vor
men. „Op deze grondslag bestond de
mogelijkheid voor verdere samenwer
king op andere niveau's", aldus de mi
nister. Minister Helders deelde voorts
mede dat hij volgend jaar in Canberra
een ontmoeting zal hebben met zijn
Australische collega minister P. Hasluck.
Verder deelde minister Helders mede,
dat de twee regeringen methoden en
denkbeelden inzake ontwikkeling der
gebieden uitwisselen, vooral ten aanzien
van een intensieve exploratie van de
rijkdommen van Nieuw-Guinea.
Minister Helders zal vandaag per
vliegtuig in San Francisco aankomen,
en morgen in New York arriveren, waar
hij wil uitrusten alvorens verder te rei
zen naar Curaqao en Suriname.
Nieuw-Guinea-bureau
in Canberra
AFP bericht uit Canberra, dat een
van de resultaten van het bezoek van
minister Helders aan Canberra is, dat
Nederland voornemens is een „Nieuw-
Guinea-bureau" in Canberra te ves
tigen om tot een zo nauw mogelijke
samenwerking met Australië inzake
de ontwikkeling van Nieuw-Guinea te
komen.
Nederland zal thans een deskundige
inzake aangelegenheden betreffende
Nieuw-Guinea in Canberra aanwijzen.
De deskundige zal steeds beschikbaar
zijn voor direct overleg op hoog niveau
met de Australische regering over
vraagstukken die zich van tijd tot tijd
voordoen.
Op de samenwerking tussen beide re
geringen op het gebied van de gezond
heid werd bij de besprekingen ook de
nadruk gelegd.