„Rossen hebben militair doel met
spoetnik-experimenten voor ogen
Maak auto's korter
liet
bespaarde geld uit aan onderwijs"
en geef
WEERBERICHT
V)
Brits geleerde twijfeltvooral
aan zeer spoedige maantochtjes
Geen natuurkunde-onderwijs in
meer dan helft van Amerika "s
middelbare scholen
Wijziging van loterij wet op komst?
96ste jaargang
DINSDAG 12 NOVEMBER 1957
No. 29289
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 7.50 per kwartaal: f. 2.55 per maand; t 0.59 per week
Witte SingeJ 1, Lelden - Giro oo 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Zijn verstrekte gegevens juist?
(Van onze Londense correspondent)
De „Astronomer Royal", het hoofd van de Britse sterrenkundige
dienst, dr. Richard van der Riet Woolley, is gisteren voor een beleefd
heidsbezoek naar Moskou vertrokken. Hij zal zeker beleefd zijn tegen
over zijn gastheren, maar hij heeft voor zijn vertrek te kennen gegeven,
dat hij uiterst sceptisch staat tegenover al het gepraat over raket-
tochten naar de maan. Dr. Woolley betwist niet. dat de maan op een
goede dag zou kunnen worden bereikt, maar hij heeft niets gehoord
om hem er van te overtuigen, dat die dag spoedig zal aanbreken. De
kosten zijn onberekenbaar en er is niets dat ze rechtvaardigt, zowel
wat betreft geld als mankracht.
Ongelofelijke kosten
niet verantwoord
Wanneer men eenmaal op de maan
is beland, zal er een lanceerinrichting
moeten worden gebouwd voor de raket,
welke de terugtocht naar de aarde
moet maken. Hiervoor is een leger
wetenschapsmensen en technici nodig.
Het is onvermijdelijk, dat er in de
eerste fases ontelbare ongelukken zul
len gebeuren. In een lan, waar de
normen der beschaving gelden, kan
een dergelijk soort offer niet worden
gerechtvaardigd. Slechts een totali
taire staat kan koelbloedig een derge
lijk project uitvoeren, ongeacht de
kosten.
Dr. Woolley verklaarde, dat hij alleen
aan een maanexpeditie zal deelnemen,
als hij boven de 65 is en er zeker van is
zijn wetenschappelijke taak te hebben
vervuld. Hij zou alleen mee willen gaan
uit persoonlijke nieuwsgierigheid.
Met een tiende van het bedrag, dat
de Russen thans moeten uitgeven, zou
hij de wetenschap op nuttiger wijze
kunnen dienen. De stratosfeer kan vol
gens hem namelijk beter van de aarde
dan van de maan af worden waargeno
men. Dr. Woolley zou daartoe een
uiterst modern observatorium willen
bouwen op het zuidelijk halfrond, dat
open zou moeten staan voor astronomen
uit allerlei landen.
Juiste gegevens
Zware regenval doet
Po-water stijgen
Tengevolge van het steeds stijgende
water van de Po zijn reeds circa 5.000
mensen uit het nu volkomen geïsoleerde
plaatsje Porto Tolle en drie hier dichtbij
gelegen dorpen geëvacueerd.
Vissersboten, plezierjachten, motorbo
ten van de douane en twee hefschroef-
vliegtuigen zijn bij het reddingswerk in-
schakeld. De bewoners van de eilandjes
in de monding van de rivier worden in
boten naar veiliger oorden gebracht.
Meer stroomopwaarts stijgt het water
van de Po met meer dan circa drie cen
timeter per uur. Het water in de rivier
is in vier" dagen met meer dan drie
meter gestegen! Er wordt nog meer
regen verwacht. Meer dan 6.Ö00 ha.
bouwland staan onder water.
Men heeft de steden Milaan. Venetië,
Modena, Mantua en Ferrara om hulp
verzocht voor de versterking van de
dijken.
Onthullingen van Deense
voormalige Komintern-agent
Richard Jensen, de vroegere voorzit
ter van de Deense stokers-vereniging,
die voor de oorlog bijzonder agent van
de Komintern in Denemarken was. heeft
een boek uitgegeven, getiteld ..Noodlot
in een draaikolk dat binnen en bui
ten de communistische partij in Dene
marken beroering heeft verwekt. Het
officiële blad van de partij ..Land og
Folk" heeft er een heftig protest tegen
uitgebracht en noemde Jensen een be
taalde sociaal-democratische agent.
Jensen schrijft in ^ijn boek over het
verleden van de huidige partijvoorzitter
Aksel Larsen. over het mysterie van de
verdwijning van de voormalige afge
vaardigde Arne Munch-Petersen en over
de financiële toestand van de partij.
Advertentie
Dr. Woolley zei in een onderhoud met
het weekblad de „Sunday Dispatch", dat
hij ook twijfelt aan de juistheid van de
door de Russen over de spoetniks ver
schafte gegevens. Volgens een vriend
van Woolley, een Litause geleerde, die
in de Sovjet-Unie heeft gewerkt, zijn de
gepubliceerde bijzonderheden over ge
wichten en afmetingen volkomen on
juist.
De spoetniks zjjn niet zo groot en
zwaar als meegedeeld. Er is volgens dr.
Woolley geen twijfel aan, dat de
spoetniks een militair experiment vor
men om de brandstof te beproeven,
waarmee de Russen hun geleide pro
jectielen willen vullen. In dit geval
konden wij nauwelijks eerlijkheid van
de Russen verwachten.
Enorme propaganda
Dr. Woolley is bezorgd over het
enorme propaganda-effect van de spoet
niks Het lijkt er op, of het publiek de
Britse geleerden als onbenulligen gaat
beschouwen. Dr. Woolley zei, dat de
Britse wetenschap, wanneer zij over de
zelfde hulpbronnen zou hebben beschikt
als de Russen, eveneens een kunstmaan
zou hebben kunnen lanceren Het is
eerder een technische dan een weten
schappelijke prestatie
Rusland en Amerika bezitten kenne
lijk voordelen wat betreft terremmoge-
lijkheden voor het lanceren van kunst
manen. Dat is de reden, waarom wij
dit deel van het werk voor het interna
tionale geofysische jaar aan Amerika
overlieten. De Engelsen concentreerden
zich op projecten, zoals de Trans-Ant-
Arctische expeditie.
Dr. Woolley verklaarde nog, dat hij,
als hjj in Rusland is, zjjn kritiek voor
zich zal houden, maar aangezien de
Russen zeker munt willen slaan uit
zijn aanwezigheid, zal dr. Woolley
geen geheim maken van het feit, dat
de Britse wetenschap vooraanstaat in
de wereld
Slot op peg. 2
Advertentie
In de loop van vandaag zal ver- zodat een aanvang zal kunnen wor- Deltaplan. De foto geeft een beeld
troedelijk de dijk om de bouwput den gemaakt met de bouw van de van het gat in de Ringdijk, dat men
in het Haringvliet worden gesloten I sluiswerken in het kader van het vandaag hoopt te kunnen sluiten.
Noodkreet van Adlai Stevenson
Over 14 dagen debat Ned. Nieuw-Guinea?
De politieke commissie van de V.N. heeft gisteren besloten, het debat over de
kwestie Ncd. Nieuw-Guinea te behandelen onmiddellijk na de bespreking van het
Koreaanse vraagstuk.
De politieke commissie nam ook het besluit, de zaak van het Franse bestuur
over Algerije te behandelen na beëindiging van de kwestie-Ned. Nieuw-Guinea.
Uit gezaghebbende Nederlandse bron in New York wordt vernomen, dat men
het debat over Nieuw-Guinea pas over 14 dagen verwacht. Men vermoedt, dat
de algemene vergadering eerst het verslag van de politieke commissie over de
ontwapening zal bespreken en daarna een debat zal houden over de toekomst
van de V.N.-troepen aan de grens tussen Israël en Egypte.
Deze debatten zullen bij elkaar wel tot eind volgende week duren. Gewoonlijk
vergaderen de algemene vergadering en de politieke commissie niet gelijktijdig,
zodat de politieke commissie zou moeten wachten. De Nederlandse delegatie i.
echter gereed om elk ogenblik aan een debat over Nieuw-Guinea deel te nemen,
Overwegend droog
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend droog weer met enkele
verspreide opklaringen. Lagere tempera
turen. Matige tot zwakke oostelijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
13 NOVEMBER
Zon op: 7.58 uur; onder 16.54 uur.
Maan op: 22.40 uur; onder: 12.43 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.36 en 18.57 u-
Laagwater te 2.17 en 14.16 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
Volgens welingelichte politieke kringen in Washington zou de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken, Foster Dulles, aan Adlai Stevenson, de versla
gen Democratische kandidaat voor het presidentschap, op 25 oktober j.I. hebben
gevraagd als vertegenwoordiger van de democratische oppositie in de huidige
regering de functie van raadgever op het gebied van de buitenlandse politiek op
zich te willen nemen.
De perschef van het Witte Huis, James Hagerty, verklaarde dat hij niets af
wist van een dergelijk voorstel. Desgevraagd antwoordde Stevenson zelf dat hjj
„geen commentaar" had.
Cf/in/inc/iii I dat Amerika het hoofd kan bieden aan
Otcvcnson (IClVlS&lll jde Russische concurrentie.
van minister Dulles?
Adlai Stevenson verklaarde zondag
avond in een televisie-uitzending te
Cambridge in de staat Massachusetts,
dat de militaire en buitenlandse politiek
en de maatschappelijke ontwikkeling
van de V.S. herzien moeten worden, op-
Reorganisatie van het militaire appa
raat wordt steeds noodzakelijker en is
een „geweldige onderneming", waaraan
tot dusver weinig is gedaan.
Naar aanleiding van de Russische
vooruitgang op het gebied van onder
wijs en wetenschap zei hjj: ,,Wjj kun
nen beter de staartvinnen van onze
grote auto's afhalen en het geld voor
het onderwijs besteden. Men heeft mij
verteld, dat wij in meer dan de helft
van de middelbare scholen in ons land
geen natuurkunde onderwijzen, omdat
wjj de leraren niet hebben".
De Noordatlantische Verdragsorga
nisatie moet nieuw leven worden in
geblazen, aldus Stevenson.
Op diplomatiek gebied moeten de
V.S. „enige der starheden van het
verleden verzachten en traditionele
formules loslaten, indien wij doeltref
fende stappen in de richting van de
vrede willen doen nu de roden ons in
de rakettenwedloop voor zijn".
Maximumsnelheid beperkt
ongelukken in W.-Duitsland
Het Westduitse. te Wiesbaden geves
tigde Bureau voor de Statistiek heeft
medegedeeld, dat het aantal verkeerson
gevallen in september jJ. 26.4 procent
lager was dan in september 1957. Het
verklaart, dat het uit alle Westduitse
deelstaten mededelingen heeft ontvan
gen. waaruit blijkt dat deze sterke da
ling een gevolg is van de met ingang
van 1 september j.I. in de Westduitse
Bondsrepubliek ingevoerde maximum
snelheid.
Ter gelegenheid van Sint Maarten,
trokken maandag tegen de avond
in Zaandam honderden kinderen er
opuit met een zak voor de koek en
een lampion. Huis aan huis zongen
zij hun liedjes en namen de goede
gaven in ontvangst. De aanloop
van kinderen was zo groot, dat een
tafehouder in een halfuur door zijn
voorraad van 2-iO taaipoppen heen
was.
De foto geeft een beeld van de
Zaanse jeugd tijdens haar tocht1
langs de huizen.
Nieuw plan voor de
Rijksweg no. 1
Kruispunten vervallen
Rijksweg nr. 1. welke de verbinding
vormt tussen de hoofdstad via het
Gooi met het oosten van ons land,
heeft een aantal gevaarlijke kruispun
ten.
Het laten vervallen van deze kruis
punten is het voornaamste doel van
het nieuwe plan van Rijkswaterstaat,
dat thans is toegezonden aan de Gooi-
se gemeentebesturen om rapport. Het
plan behelst een omlegging van Rijks
weg nr. 1 even voor Naarden naar het
Bos van Bredius, door het landgoed
en de laaggelegen weilanden naar de
Gooise Boer, waar hjj via een viaduct
«•eer op het huidige tracé naar Baarn
en verder gaat.
De huidige weg wordt wat dat gedeel
te daar betreft dan een secundaire weg
waardoor de kruispunten naar men ver
wacht. veel van hun belangrijkheid zul
len verliezen, doch deze weg zal door de
dichte bevolktheid van de forensenstreek
het Gooi geen stille weg worden.
Een ander plan „om de zuid" in de
richting Bussum en Hilversum heeft
vooral de instemming van de Kamer van
Koophandel van Gooiland, mede om
voor Hilversum een betere verbinding
te verkrijgen met Rijksweg 1. heeft wei
nig kans.
Rijkswaterstaat is thans druk bezig
met een omlegging van Rijksweg nr. 1
van Muiden naar Muiderberg, een om
legging welke noodzakelijk is omdat
het huidige traject verzakt en door de
werking van de grond niet goed te
krjjgen is. Dit miljoenenplan zal bin
nen enige weken gereed zijn. Bij Mui
derberg is een viaduct gebouwd, dat in
de toekomst aansluiting geeft met de
snelweg van Zwolle-Kampen en het
dan drooggelegde IJsselmeer naar de
hoofdstad.
Minister voorstander krachtig beleid
In de Memorie van Antwoord aan de Tvveede Kamer over de begroting van
het ministerie van Justitie voor 1958, deelt de minister van Justitie mede, dat
zich op loterijgebied een ontwikkeling heeft voorgedaan, welke de minister aan
leiding heeft gegeven zich nader te beraden omtrent de vraag wat van over
heidswege op dit gebied dient te geschieden. De gehele materie, vvaartoe ook de
„puzzel-rage" behoort, vraagt thans een hernieuwde behandeling en een uitdruk
kelijke regeringsbeslissing. De minister acht zeker grond voor verontrusting aan
wezig. De exploitatie van de speelzucht heeft hier te lande inderdaad, door de
nieuw opgekomen vormen, een grote omvang aangenomen.
Een justitieel optreden tegen de aan-
leggers van prijsvragen van het type
„Put of pot". ..Kijk u rijk" e.d. levert
veelal juridische moeilijkheden op, daar
op grond van de geldende Loterijwet
alleen dan een veroordeling mogelijk is.
indien het openbaar ministerie slaagt
in het bewijs, dat de deelnemers geen
overwegende invloed op de kansbepaling
kunnen uitoefenen. Het verloop van en
kele bij wijze van „testcases" ingestelde
strafvervolgingen tegen directeuren van
dagbladondernemingen is, van het
standpunt der vervolging bezien, tot
dusverre niet bemoedigend geweest. On
der deze omstandigheden kon bezwaar
lijk tot het toepassen van dwangmidde
len (inbeslagneming) worden overge
gaan. Dit laatste geldt ook voor de
„voetbaltoto" van de KNVB en de z.g.
„Caritaspool". In de daarop betrekking
hebbende strafzaken is namelijk tot nu
toe evenmin een veroordeling uitgespro
ken. Intussen bestaat grond voor de ver-
Avachting, dat op korte termijn een be
slissing van de Hoge Raad omtrent die
beide zaken zal kunnen worden verkre
gen.
Uit het vorenstaande volgt reeds, dat
de situatie op het gebied van de voet
balpools. prijsvragen en loterijen ook
naar het oordeel van de minister de
ernstige aandacht van het Kabinet ver
dient. Hoewel op dit ogenblik, nu nog
verschillende principiële strafzaken bij
de rechter aanhangig zijn. niet geheel is
te overzien hoever men met de bepalin
gen van de bestaande Loterjjwet kan
komen, zyn er toch wel aanwijzingen,
dat de geldende wet geen volkomen toe
reikende grondslag biedt voor een aan
de tegenwoordige omstandigheden aan
gepast beleid.
De minister ziet hier derhalve voor de
regering inderdaad een taak.
De minister Avjjst er tenslotte op
dat, voorzover het tAvijfelachtig is of
de deelnemers aan prijsvragen, als in
het voorlopig verslag bedoeld, een
overwegende invloed op de kansbepa
ling kunnen uitoefenen, die twijfel in
het strafgeding ten gunste van de
verdachte (n) strekt. Dit is nu juist
een van de grote moeilijkheden waar
op men by het instellen van vervol
gingen stuit.
De minister is een voorstander van
een krachtig beleid. Doch ook. en juist,
een krachtig beleid dient op de wet ge
baseerd te zijn. De behoefte aan zulk
een beleid kan dan ook, zoals vanzelf
spreekt, nimmer vrijheid geven tot toe
passing van dwangmiddelen op ontbre
kende of ondeugdelijke wettelijke grond
slag.
Oudste Haagse
101» jaar
De oudste inwoonster van Den Haag.
en op een na oudste inwoonster van
Nederland, mevrouw J. J. de Calonne
Meistor, Laan van Meerdervoort 340, is
gisteren 108 jaar geworden. De hele dag
heeft men er feest gevierd, en de \'ele
vrienden van mevrouw De Calonne heb
ben haar hun gelukAvensen aangeboden.
De echtgenote van de burgemeester,
mevrouw Kolfschoten Ferwerda heeft
de 108-jarige bezocht en haar bloemen
en bonbons aangeboden.
Nederlander in arrest
ens belediging
ubliek Indonesië
Weg
Rep
De politie van Bandoeng heeft de
Nederlander \V. H. Vogelzang aange
houden op de beschuldiging van het
bezigen van voor de Republiek Indo
nesië beledigende uitlatingen-
Volgens de commissaris van politie
Amir Datoek zou de heer Vogelzang
hebben gezegd, toen jongelieden bezig
waren zyn auto te beschilderen met
de leuze „Bevrijd West-Irian": „Ik heb
nog nooit zo'n apenland gezien als
Indonesië". Het ztu wat anders zjjn
geweest, aldus de commissaris, als
Vogelzang zjjn opmerkingen rechts-
streeks tot de jeugdige schilders had
gericht- „Ook wij verbieden hen zulke
dingen te doen".
Het incident had zich voorgedaan,
toen de heer Vogelzang, die employe is
van „Internatio", een receptie van de
Escomptobank in Bandoeng bijwoonde,
welke ter gelegenheid van het 100-jarig
bestaan van de Escompto werd gehou
den.
