Eisenhower geeft één man toezicht
op verdere ontwikkeling raketten
Staafjes radioactief
kobalt verdwenen
GELUKKIG
WEERBERICHT
„EUROPOORT" AAN DE MOND
VAN DE NIEUWE WATERWEG
Militaire kracht van de vrije
ivereld groter dan van Rusland"
GROOT NIEUWS
VOOR ALLE
HUISVROUWEN
Uit Leids K.O. Laboratorium
96ste jaargang
VRIJDAG 8 NOVEMBER 1957
No. 29288
DAGBLAD
8 Directeur: j J. W. Henny
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.059 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Geen versnippering; van krachten
President Eisenhower heeft gisteravond het Amerikaanse volk via
radio en televisie medegedeeld, dat van nu af aan de leiding van het
Amerikaanse wetenschappelijk en technisch program bij één man zal
berusten n.l. dr. James Killian, president van het Instituut voor tech
nologie van Massachusetts, die steeds in nauw contact zal staan met
de president. Eisenhower wil zich er zó van verzekeren, dat het ge
hele program in nauwe samenwerking wordt uitgevoerd en dergelijke
dingen als zogenaamde concurrentie kunnen worden vermeden.
Grote voorraad van
kernwapens in V.S.
De Amerikaanse president sprak
tegen de achtergrond van het lance
ren der Russische kunstmanen, een
prestatie, die hij „van het grootste
belang noemde" en waarvoor, vol
gens hem, de geleerden, die dit tot
stand hebben gebracht volledige eer
en waardering verdienen. Aardsatel-
lieten op zich zelf hebben geen di
recte invloed op de veiligheid van
het land, maar het lanceren van
deze kunstmanen heeft echter wer
kelijke militaire betekenis, aldus Ei
senhower.
De president gooide olie op de golven
der ongerustheid over de krachtsver
houding tussen de Sovjet-Unie en de
Ver. Staten: „De Russen zijn waar
schijnlijk voor op sommige speciale ge
bieden en op het gebied van sommige
projectielen en zeer zeker bij de ontwik
keling van satellieten, maai* de algehele
militaire kracht van de vrije wereld is
thans beslist groter dan die van de com
munistische landen".
Snelle groei
De Amerikaanse voorraad kernwa
pens is wat aantal betreft zo groot en
groeit zo snel, dat wij veilig kernwapens
naar plaatsen kunnen brengen, waar zij
onmiddellijk tegen een aanval beschik
baar zijn en dat wij dan nog krachtige
reserves behouden. ,,Onze geleerden ver
zekeren mij, dat wij een goede voor
sprong op de Russen hebben op het ge
bied van de kernwapens, zowel wat de
kwantiteit als de kwaliteit betreft. Wij
zijn vast van plan voor te blijven!".
„Wij hebben reeds getoond, dat wij
met de precisie, welke een nuttig mili
tair wapen maakt, een groot ballistisch
projectiel over veel meer dan duizend
mijl kunnen afschieten. Onze ballisti
sche proef-projectielen hebben met suc
ces vluchten gemaakt over afstanden tot
3500 mijl toe".
De president noemde enige Ameri
kaanse prestaties op het gebied van de
projectielen en onthulde, dat Ameri
kaanse geleerden en technici een oplos
sing hadden gevonden voor het pro
bleem van het terugbrengen van een
projectiel uit de wereldruimte buiten de
atmosfeer, zonder dat het als een me
teoor opbrandt door de wrijving van de
atmosfeer der aarde.
Wijzend op een voorwerp, zei hij, dat
dit een experimenteel projectiel was -
een kegelvormige neus van een projec-
ik heb iro*toüyk. dekens
Meer wind
In het zuiden van het land veel be
wolking met tijdelijk enige regen. In het
noorden opklaringen en op de meeste
plaatsen droog. Matige, af en toe
krachtige noordoostelijke wind. Weinig
verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.16 uur).
9 NOVEMBER
Zon op: 7.51 uur; onder: 17.00 uur.
Maan op: 18.25 uur; onder: 9.38 uur.
Hoogwater te TTatwyk te 4 05 en
16.18 uur.
Laagwater te 12.12 uur.
(Advertentie)
- Goedkoop
en'toch opart1
SNIJBONEN
full Mf
met boter
en geraspte
oude kaas.
NEEM
BLlKGRO£NTEN(
in 4 minuten klaar op tafel!
tiel. "Het is honderden mijlen in de we
reldruimte buiten de atmosfeer geweest.
Hier is het weer geheel en al intact te
rug!".
38 soorten
Eisenhower - die opmerkte, dat bal
listische projectielen met grote reik
wijdte de vernietigende en afschrikwek
kende kracht van de Amerikaanse
luchtmacht niet ongedaan maakt en het
verkeerd achtte te zeggen, dat thans de
fensie-uitgaven van allerlei soort moe
ten worden vergroot - deelde voorts
mede, dat 38 verschillende soorten ra
ketten thans hetzij reeds bij de Ameri
kaanse strijdkrachten in gebruik zijn.
hetzij worden ontwikkeld.
„Al sinds 1955 in de vaart gebrachte
Amerikaanse oorlogsschepen beschikken
over raketten, die hetzij in de plaats
zijn gekomen van het scheepsgeschut,
hetzij hier een aanvulling op vormen.
De Amerikaanse Marine beschikt in
de Atlantische en in de Grote Oceaan
over duikboten, die naar de oppervlakte
kunnen komen, een lange-afstandspro
jectiel met een kernlading in de kop en
met een reikwijdte van honderden mij
len, kunnen afvuren, om daarna onmid
dellijk weer onder te duiken. Deze ge
hele operatie speelt zich in enkele minu
ten af.
Dit nummer bestaat uit 20 pagina's
van de Koreaanse oorlog is het lucht
doelgeschut van leger en vloot in -hoofd
zaak door raketten vervangen. Alle
nieuwe Amerikaanse jachtvliegtuigen
zijn uitgerust met raketten.
Vele der traditionele taken van artil
lerie en ondersteuningsvliegtuigen zijn
door raketten overgenomen. Wat dit
voor de vuurkracht betekent, moge het
volgende illustreren: vier bataljons, die
met de -..corporal"-raketten zijn uitge
rust, ontwikkelen een vuurkracht, die
gelijk is aan die van al het geschut, dat
in de tweede wereldoorlog werd ge
bruikt". aldus de president.
Slot op pag. 2
Advertentie
Kern-dieptebom
De Amerikaanse vloot heeft een diep
tebom met kernlading. Na het uitbreken
De nieuwe Tornado snelkookpan
nn volop verkrijgbaar!
Wat een gemak! Wat 'n besparing
op gas en elektra! Ook kunt
voortaan sneller, gezonder en
lekkerder koken! Vraag inlichtin
gen over die talrijke nieuwe snufjes
aan uw winkelier of (met inslui
ting van 12 cent postzegelaan afd.
Voorlichting, Tornado, Dordrecht.
GROTE PLANNEN VAN ROTTERDAM
Een haven voor tankers van 65.000 ton
(Van onze correspondent)
De rustige, landelijke sfeer van het agrarisch gebied in de westhoek
van het eiland Rozenburg en het ongerepte natuurschoon van het
reservaat „De Beer" zullen in de komende jaren, wanneer de Rotter
damse plannen worden verwezenlijkt, plaats moeten maken voor de
rumoerige bedrijvigheid van een opkomend haven- en industriegebied
langs de mond van de Nieuwe Waterweg. „Europoort", zoals de
naam van dit groots opgezette project luidt, houdt niet alleen een aan
passing in van het Rotterdamse havenbedrijf aan de moderne eisen,
maar is tevens bedoeld als een verschaffing van werkgelegenheid aan
het steeds groeiende Nederlandse volk.
Zo werd dit complex van plannen,
dat de gemeente Rotterdam met de
medewerking van Rijkswaterstaat
heeft ontworpen, gistermiddag aange
duid door de burgemeester van de
Maasstad, nir. G. E. van Walsum, in
het verenigingsgebouw „De Schans" te
Rozenburg. Het omvat in de eerste
plaats de aanleg van een vierde, 100
hectare grote, petroleumhaven, voor
lopig aangetakt op de Nieuwe Water
weg, waar tankers van 65.000 ton en
groter zuilen kunnen binnenlopen. De
Shell heeft op dit project een optie
genomen. Daarnaast zullen er tevens
een hoogovenbedrijf annex staalfa
briek, een opslagbedrijf voor kolen en
erts en een scheepsreparatiebedrijf
voor zeer grote schepen komen, welke
alle zyn aangewezen op zeer diep
vaarwater.
De bodemgesteldheid van het weste
lijk deel van Rozenburg is bovendien
uitermate geschikt voor de vestiging van
het hoogovenbedrijf.
De totale oppervlakte, die hiermee is
gemoeid, omvat ongeveer 1550 hectare.
Deze plannen zijn thans zover gereed,
dat zij aan de Rotterdamse gemeente
raad kunnen worden voorgelegd. Een
snelle uitvoering van de werkzaamheden
is dringend noodzakelijk, aldus mr. Van
Walsum, daar voor de belanghebben
den eveneens mogelijkheden in het bui
tenland liggen. De kansen, die Neder
land en Rotterdam thans hebben, mo
gen niet worden gemist. Het is ook van
belang, dat Europoort in hoofdzaak zijn
beslag zal hebben gekregen, voordat de
werken van het delta-plan grote hoe
veelheden materiaal voor zich gaan op
eisen. Daar men, dit tegen 1961 of 1962
verwacht, wil men 1960 aanhouden als
de grens, waarop de projecten in West-
Rozenburg moeten zijn voltooid. Gezien
de enorme moeilijkheden, die nog moe
ten worden overwonnen, achtte de Rot
terdamse burgemeester het niet onwaar
schijnlijk, dat deze limiet zal moeten
worden verlegd. Hij wees hierbij op de
vraagstukken van grondverwerving en
financiering.
Wat dat laatste betreft deed mr.
Van Walsum een beroep op de steun
van de overheid voor het geval, dat
de huidige toestand zal voortduren.
„Indien de kapitaalmarkt weer voor
de gemeenten is geopend, kunnen wü
het zelf wel af", meende hij.
Overigens worden de kosten in de
eerste fase geraamd op 135 a 140 mil
joen gulden en met de aanleg van
een zoetwaterkanaal en spoorwegver
bindingen op ongeveer 165 miljoen
gulden.
Paul Henri Spaak spreekt
te Amsterdam
Ter gelegenheid van het 10-jarig be
staan van de politiek-socinale faculteit
aan de Amsterdamse Gemeente Univer
siteit heeft de faculteitsvereniging een
twee-daagse lustrumviering georgani
seerd. In verband hiermede zal de
secretaris-generaal van de NAVO, Paul
Henri Spaak, op donderdagmiddag 21
november in de aula van de universiteit
een rede houden over „de taak van de
NAVO".
PLANNEN VOOR ROZENBURG
Minister Helders
volkomen gerust
Volledige uitwisseling
van gegevens
Vandaag zijn minister mr. Helders
en de heer Hasluck, de Australische
minister voor gebiedsdelen, uit Port
Moresby naar Canberra vertrokken.
Voor hun vertrek hebben zij op een
persconferentie o.a. medegedeeld, dat
Australië en Nederland voornemens
zijn, een volledige uitwisseling van ge
gevens betreffende hun bestuur over
het Nederlandse en het Australische
deel van Nieuw Guinea in het leven
te roepen. De heer Hasluck zeide, dat
„de verstandhouding met onze Neder
landse vrienden zo goed is, dat e^n
bepaalde organisatie van deze uitwis
seling overbodig is". Minister Helders
stemde hiermed ein.
Beide ministers wilden geen antwoord
geven op de vraag, of de voorgenomen
samenwerking zich ook zal uitstrekken
tot de defensie. Zij zeiden, dat dit een
zaak was van de defensieministers van
beide landen. Mr. Helders weigerde
commentaar te geven op een bericht
van Indonesische zijde waarin sprake
was van een voorgenomen Indonesi-
sische aanval op Nederlands Nieuw
Guinea en verklaarde in ant
woord op een vraag, dat hij wat de
verdediging van Ned. Nw. Guinea be
treft, volkomen gerust is.
Na het vertrek van beide ministers
heeft dr. J. van Baal een tocht van
8 dagen aangevangen door het Austra
lische deel van Nieuw Guinea, te
zamen met de gouverneur van dit ge
bied, de heer D. M. Clel&nd.
De heer J. G. J. Verhey van Wijk
(links) biedt de jubilerende direc
teur van ons Bladde heer J. W.
Henny de'onderscheidingen van de
Ned. Maatschappij voor Nijverheid
en Handel aan.
(Foto L.D./Van Vldet)
Eisenhower besprak
tie toestand met
zijn adviseurs
President Eisenhower heeft gisteren
vergaderd met de Nationale Veiligheids
raad, het lichaam dat de verdedigings-
politiek bepaalt. De hoogste militaire
leiders en wetenschappelijke adviseurs
waren aanwezig, in totaal 45 personen.
Dit is het grootste aantal dat ooit aan
een bijeenkomst van de raad heeft deel
genomen! Een woordvoerder van het
Witte Huis verklaarde desgevraagd, dat
de vergadering verband houdt met alle
gebeurtenissen van de laatste tien da
gen.
De woordvoerder van het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken, Lin
coln White, verklaarde gisteren naar
aanleiding van de suggestie van de Rus
sische partijsecretaris Kroesjtsjef, dat
conferenties op hoog niveau, zoals reeds
meermalen door de V.S. was gezegd,
slechts wenselijk Zijn, indien er een re
delijke grond is voor de verwachting,
dat zij vruchten zullen afwerpen en in
dien alle verantwoordelijke en belang
hebbende landen eraan deelnemen.
In antwoord op een vraag, of hij
thans resultaten van een dergelijke con
ferentie verwachtte, zei White, dat hij
niet kon profeteren, maar alleen kon
wijzen op voorgaande bijeenkomsten.
Tunesië blijft aan
Westelijke zijde
President Bourguiba van Tunesië heeft
in zijn wekelijkse radiotoespraak gezegd,
dat de Russische kunstmaan het machts
evenwicht tussen Oost en West niet
heeft verbroken. Hij voegde daaraan
tóe: „Wij hebben het Westen gekozen".
De president is wel van mening, dat
de verschijning van aardsatellieten de
strategische plannen wijzigt. Het is
moeilijk vol te houden, zei hij, dat de
Franse marinebasis in Bizerta nog essen
tieel is voor de verdediging van de
vrije wereld.
Tunesië is bereid met Frankrijk over
deze basis te praten „in een geest van
begrip", maar de aanwezigheid van
Franse troepen in andere Tunesische
steden kan niet langer worden gerecht
vaardigd.
Na de schrik
Foote erkent VS-acliterstand,
Killian gaat talenten zoeken
Inhalen zal erg moeilijk zijn
Eisenhowers pas benoemde medewer
ker bij het uitvoeren van een nieuw
Amerikaans programma op wetenschap
pelijk en technologisch gebied, dr. James
Killian, heeft te Cambridge, in de Ame
rikaanse staat Massachusetts, verklaard:
„Ik zal de in de V.S. aanwezige uitge
sproken talenten op wetenschappelijk
gebied zo spoedig mogelijk opsporen en
hen bewegen tot medewerking aan de
uitvoering der Amerikaanse politiek.
Wetenschap en techniek zijn in de
V.S. bijzonder sterk ontwikkeld. Wan
neer wij voortvarend en vastbesloten
handelen, zullen wij ze in de bloeiende
staat houden, die noodzakelijk is voor
onze nationale veiligheid en die zal
leiden tot nieuwe vorderingen op tech
nisch gebied."
De Amerikaanse onderminister van
defensie belast met de leiding van het
speurwerk, dr. Paul Foote, heeft ver
klaard, dat de V.S. op het gebied van
raketten vier tot vijf jaar by de Sovjet-
Unie ten achter zijn. „Het zal moeilijk
zijn om deze achterstand in te halen", zo
voegde hij hieraan toe.
SPOETNIKS DURE PROPAGANDA?
Engeland's eerste man op het gebied
van sterrenkunde, professor Richard V.
Woolley, het hoofd van het Koninklijk
Observatorium van Greenwich, heeft
aangekondigd, dat hij van plan is maan
dag naar Moskou te gaan om iets te
zien van hun ruimtevaartplannen. Het
Tussen 30 okt. en 7 nov.
Uit het Leids Kamerlingh Onnes Laboratorium is een loden pot met
93 staafjes radio-actief kobalt verdwenen. Gisteren is dit ontdekt,
waarna slechts met zekerheid kon worden vastgesteld, dat de pot op
30 oktober j.l. nog aanwezig was.
De loden pot heeft een diameter van 20 en een hoogte van 25 cm.
De kobaltstaafjes zijn 3 cm. lang en 2 mm. dik en zien er uit als enigs
zins geoxydeerde zinkstaafjes of stukjes ijzerdraad.
De radio-actieve straling van deze staafjes is zeer gevaarlijk voor
de gezondheid en het leven van mensen die ze enige tijd in hun onmid
dellijke nabijheid hebben.
Een onmiddellijk ingesteld intensief poliiie-onderzoek heeft tot dus
verre nog geen positieve resultaten opgeleverd.
Elders in dit blad schrijven wij uitvoeriger over de alarmerende
vermissing.
lanceren van de kunstmaan noemde
hy een prachtig stuk werk propaganda,
hoewel hy er ten aanzien van het rei
zen naar de maan geen te hoge gedach
te van heeft. „Reizen naar de maan ia
voorlopig nog niet mogelijk, zei hy, „La
ten we ophouden kinderlyke mensen
het hoofd gek te maken met nonsens".
Wetenschappelijk gezien zijn volgens
hem de Russische kunstmanen de mil
joenen die zij gekost hebben, niet waard.
„Geef mij een tiende van het geld en
ik zal honderd keer zoveel wetenschap
pelijk nieuws vergaren',' zei hij, „Ik zou
een telescoop bouwen van 25400 millime
ter, vijf keer zo groot als de grootste in
de wereld. Daarmee zou veel meer we
tenschappelijke winst te behalen zijn
dan met de kunstmanen, die in werke-
lykheid een propagandistisch onderdeel
tje zijn van een groot militair experi
ment".
GEHEIMZINNIGE SIGNALEN
Volgens Newyorkse persberichten zijn
door luisterposten overal ter wereld
vreemde radiosignalen opgevangen die
in elk geval niet afkomstig zijn van een
van beide Spoetniks. De New York Times
oppert heel voorzichtig de mogelijkheid
dat er reeds een raket onderweg naar
de maan zou zyn.
Volgens de Chicago Tribune zou
Eisenhower de lancering van een ruimte
schip. groter dan Spoetnik II, overwe
gen.
Rosselini en Ingrid
Bergman gescheiden
De Italiaanse filmregisseur Roberto
Rossellini en de actrice Ingrid Bergman
zijn gisteren by gerechtelijke uitspraak
in Rome gescheiden met wederzijds
goedvinden.
Na het uitspreken van de scheiding is
de filmregisseur met onbekende bestem
ming uit Rome vertrokken. Ingrid
Bergman ging naar hun woning in
Santa Marinella, waar hun drie kinde
ren Roberto. Isotta en Isabella
wachtten. De kinderen zijn volgens een
bericht van het Italiaanse persbureau
Ansa aan de moeder toevertrouwd. Het
paar was in mei 1950 getrouwd. Rossel
lini is 51 jaar oud, Ingrid Bergman is
veertig jaar.
Het betreft hier een scheiding van
tafel en bed. Het paar werd voor de
rechtbank door één en dezelfde advocaat
vertegenwoordigd. Rossellini zal maan
delijks 600.000 lire (3.600 gulden) betalen
voor de opvoeding van de kinderen. Vol
gens de advocaat is er voorlopig nog
geen sprake van een definitieve schei
ding.
Auto ramde gevel
MOTORRIJDER ZWAARGEWOND.
Een vrachtauto van een bierbrouwerij
is gisteravond tegen de gevel van een
café te Berlicum gereden bij een poging
op een driesprong een wielrijdster te ont
wijken, die de auto aan de verkeerde
kant passeerde. De gevel van het café
werd daardoor geheel ingedrukt.
De motorrijder, P. Versteeg uit Ros
malen, kreeg een klap door de onver
wachte zwenking van de vrachtauto en
werd ernstig gewond in het Groot Zie-
kegasthuis te 's-Hertogenbosch opge
nomen. Het slachtoffer had enige tijd
in een sloot langs de weg gelegen voor
het werd gevonden.