RUSLAND HEEFT NIEUWE ZEER
KRACHTIGE RAKETBRANDSTOF
Moskou niet langer akkoord met de
huidige Ontwapeningscommissie
WEERBERICHT
Ei* zijn plannen voor eenspoedige'
raket-tocht naar de maan
Kroesjtsjef wil diplomatiek
voordeel behalen uit bereiken
van een krachtige positie
Gaillards verzoek om investituur
niet veel meer dan formaliteit
98ste jaargang
DINSDAG 5 NOVEMBER 1957
No. 292S3
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur:J. W. Henny
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.750 per kwartaal; f.255 per maand; f.059 per week
Witte Singel 1, LeldeD - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Radio Moskou bevestigt vermoedens:
De Sovjet-Unie beschikt over een nieuwe, bijzonder krachtige raket
brandstof. Deze brandstof werd gebruikt om de tweede Spoetnik te
lanceren. Dit werd medegedeeld door Radio Moskou, waarmede reeds
eerder in Westelijke kringen geuite veronderstellingen werden beves
tigd. Over de samenstelling of aard werd niet gerept. De Russische
geleerde Dikoesjin heeft medegedeeld, dat de tweede kunstmatige
satelliet in de ruimte is gebracht door een „uit vele trappen bestaande
raket van een nieuw type, uitgerust met feilloos werkende precisie-
instrumenten voor de besturing".
Een andere belangrijke verklaring van Russische zijde kwam van de
directeur van de nieuwsafdeling van Radio Moskou, Iwan Alexander-
sen, die mededeelde dat Rusland „spoedig" een raket naar de maan
zal schieten. Toen indertijd van Russische zijde verklaard werd, dat
men „spoedig" een tweede kunstmaan met een proefdier zou lanceren
geschiedde dat binnen een week nadien. En de ervaringen van de
laatste tijd hebben in het Westelijke kamp de mening doen postvatten,
dat men de beweringen van Rusland op dit gebied maar beter au
serieux kan nemen
verheugd te zijn over de eerste realise
ring van zijn dromen nu een levend we
zen gedurende geruime tijd aan de om
standigheden van ruimtevaart is bloot
gesteld. Dit zal ons meer leren dan ja
ren van theoretische studie op aarde.
Het zou hem geenszins verbazen, als de
Russen er in slaagden de hond behou
den op aarde te laten terugkeren. Hij
achtte het wenselijk dat de westerse
wereld haar krachten zou bundelen om
te proberen de Russen in te halen. „Het
is goed. dat de Amerikanen nu eindelijk
begrijpen kunnen dat de grootste intel
ligentie nog steeds in Europa zetelt.."
Hoe heet de hond
Inmiddels blijft de hond in de satel
liet nog steeds in het brandpunt van de
belangstelling staan, zowel van de weten
schappelijke wereld als van de dierenbe
schermers, zij het dan ook dat die inte
resse voor beide groepen wat anders is
gericht. Het Russische persureau Tass
deelde mede. dat de hond blijkens de
ontvangen radiosignalen „in goede ge
zondheid" verkeert.
Overigens is er enige verwarring over
de identiteit van de hond. Rusland heeft
vele honden in opleiding voor dergelijke
experimenten, en het is nog steeds niet
zeker, welke van die honden nu tot eer
ste ruimtereiziger is gepromoveerd. De
ene keer heet het „Krulstaart" te zijn,
Baan nog niet in
detail bekend
Inmiddels zet de tweede Spoetnik de
reis om de aarde voort. Enkele waarne
mingsstations menen, dat de radiosig
nalen zwakker zijn dan eerst, zo zwak
zelfs dat zij het niet voor mogelijk hou
den hieruit gegevens te winnen over de
waarnemingen in de ruimte. Andere
stations hebben deze verzwakking van
de signalen echter niet waargenomen.
Er zijn nog steeds geen gedetailleerde
wetenschappelijke gegevens beschikbaar
over de lancering en de baan van de
nieuwe Spoetnik hoewel Radio Moskou
begonnen is weer tabellen uit te zenden
met de tijden, waarop de satelliet boven
diverse grote steden zal passeren. Van
daag zou de satelliet bv. om 08.42 uur
Belgrado passeren, om 10.26 uur Parijs,
om 10.27 uur Londen, om 10.30 uur
Stockholm, om 16.00 uur Bagdad, om
17.36 uur Londen.
Boven Nederland
Hoewel de baan nog niet nauwkeurig te
berekenen valt, verwacht de Utrechtse
sterrenwacht dat de satelliet vanavond
circa 19.27 uur over Nederland en België
zal trekken door het zenith van zuid
west naar noord-oost. In tegenstelling
met eerdere berichten wentelt Spoetnik
II in dezelfde richting om de aarde als
haar oudere maar kleinere zusje. De sa
telliet maakt de indruk van een ster
van de tweede grootte.
Nog steeds in Europa...
Alexander Ananow, een in Rusland
geboren geleerde die thans op 47-jarige
leeftijd als natuurkundige werkt aan de
Sorbonne te Parijs, heeft reeds 30 jaar
geleden plannen voor ruimtevaart ont
worpen. Hü heeft thans verklaard, zeer
NIJMEGEN KRIJGT BEELD VAN
MARIKEN
B. en W. van Nijmegen hebben de
raad medegedeeld dat de heer R. J. P.
Vroom, directeur van de N.V. Vroom en
Dreesman te Nijmegen, aan het ge
meentebestuur van Nijmegen heeft aan
geboden een meer dan levensgroot bron
zen beeld, voorstellende Mariken van
Nieumeghen. Dit beeld zal binnenkort
geplaatst worden op een der historische
pleinen van Nijmegen: de Grote Markt.
De N.V. Vroom en Dreesman heeft
gemeend dit geschenk aan Nijmegen te
moeten aanbieden als tastbaar bewijs
van haar meeleven met de bevolking en
om dank te betuigen voor de medewer
king van het gemeentebestuur bij de
herbouw van haar warenhuis op de
Grote Markt.
Advertentie
MENU VAN DE DAG
de andere keer „Citroentje" of „Dam",
en ook „Laika" schijnt naar deze eer te
dingen.
9 Slot op pag. 2
Advertentie
door en door
vlekvrij
Cassettes reeds vanaf f 55.80
verkrijgbaar bij uw Juwelier
nv ned metaalwarenfabriek
m gfrritsen - zeist
In Hongarije verrijzen nu
monumenten voor Lenin...
In geheel Hongarije zijn zondag bij
eenkomsten gehouden ter viering van de
eerste verjaardag van de regering-
Kadar, aldus meldt Radio-Boedapest.
In verscheidene steden zijn monumen
ten ingewijd ter nagedachtenis van de
„helden" die door de „contra-revolu
tionairen" tijdens de opstand zijn ge
dood.
In Cegled is een monument voor
Lenin onthuld. Men verwacht, dat der
gelijke monumenten in het gehele land
zullen worden opgericht ter vervanging
van de standbeelden van Stalin, die
.tijdens de opstand werden neergehaald.
NEEM BLIKGROENTEN
in 4 minuten klaar op tafel
Enkele opklaringen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Enkele buien, afgewisseld door opkla
ringen. Matige tot krachtige en langs de
kust tijdelijk harde zuidwestelijke wind.
Iets kouder.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
6 november
Zon op: 7.45 uur; onder: 17.05 uur.
Maan op: 16.33 uur: onder: 6.25 uur.
Hoogwater te Katwjjk te 2.25 en 14.39
uur. Laagwater te 10.29 en 22.42 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
In Londen is een Russische film
vertoond over het lanceren van de
kunstmanen. Enkele beelden uil
deze film. De onderste foto toont
de lanceerraket, liggende in de as
van een dubbelstaartig straalvlieg
tuig. dat de raket tot grote hoogte
in de atmosfeer bracht. Daar be
gon de raket de zelfstandige vlucht,
waarvan de middelste foto een
beeld geeft.
Op de bovenste foto het mo
ment, waarop de Iste trap van de
raket is uitgeput en de 2dc trap zich
daarvan heeft losgemaakt voor
voortzetting van de vlucht.
Geschil Nieuw-Guinea:
„Bron voor derde
wereldoorlog?"
De Indonesische ambassadeur, dr. A.
Y. Helmi, heeft gisteren in Canberra
verklaard, dat het geschil over de
Indonesische aanspraak op Nederlands
Nieuw-Guinea, een derde wereldoorlog
zou kunnen doen ontbranden, indien
de V.N. niet tussenbeide komen.
„Indonesië heeft niet met een oorlog
gedreigd om zijn aanspraak op West-
Irian te steunen, maar poogt juist deze
te voorkomen", zo zei hij.
Dr. Helmi zei, dat de verklaringen van
de Indonesische minister van Buiten
landse Zaken, dr. Soebandrio, in zijn
beroep op de V.N. in Australië helemaal
verkeerd geïnterpreteerd waren.
Verre van te dreigen met een uitbrei
ding van de „koude oorlog", heeft hij
daartegen gewaarschuwd.
(In New York heeft dr. Soebandrio op
3 oktober een beroep gedaan op de alge
mene vergadering voor een definitieve
vreedzame regeling om te vermijden, dat
een toevlucht zou worden genomen tot
een „andere koers").
De ambassadeur zei, dat, indien de
V.N. een regeling van het geschil aan
Indonesië en Nederland overlieten, de
spanning zou toenemen en de plaatse
lijke spanning misschien de „koude oor
log" zou verergeren.
In de huidige internationale toestand
zouden de gevolgen daarvan de bron
kunnen zyn van een derde wereldoorlog.
Ministerpresident dr. W. Drees
in gesprek met Anna Kethley, die
minister was in het kabinet-Nugy
tijdens de Hongaarse vrijheids
strijd. Beiden woonden de bijeen
komst in de Amsterdamse Beurs bij
ter herdenking van deze dramati
sche strijd.
De Sovjet-Unie heeft gisteren in New York medegedeeld, dat zij
niet meer aan het werk van de Ontwapeningscommissie van de Ver
enigde Naties en de daaruit voortgekomen subcommissies, zoals die nu
zijn samengesteld, zal deelnemen. Dit geschiedde bij monde van de
Sovjetrussische plaatsvervangende minister van Buitenlandse Zaken,
Koeznetsof, die zei, dat alle pogingen om door middel van de sub
commissie tot produktief werk te komen, naar de mening van zijn
regering op niets zijn uitgelopen. Zoals bekend heeft de Sovjet-Unie
een ontwerp-resolutie ingediend, waarin wordt gevraagd de uit twaalf
leden bestaande commissie en de uit vijf leden bestaande subcommissie
voor ontwapening te vervangen door een in het openbaar vergaderend
lichaam, waarin alle 82 leden van de V.N. zijn vertegenwoordigd.
Ambtenaren van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken gaven als hun oordeel te kennen, dat deze bekendmaking een
klassiek voorbeeld is van de opzet van een grote mogendheid, die
meent een krachtige positie te hebben bereikt en daaruit nu diploma
tiek voordeel wil behalen. Deze ambtenaren waren van mening, dat
de Sovjetrussische houding is ingegeven door het succes, dat behaald
werd met het afschieten van de twee kunstmanen.
ring had nagedacht vóór de bekend
making. Hy handhaafde daarom het
besluit.
Omtrent de Sovjetrussische resolutie,
welke voorziet in het opschorten der
proefnemingen der kernwapens voor drie
jaar, verklaarde de Amerikaan Cabot
Lodge, dat de Verenigde Staten zich
hadden uitgesproken voor een dusdanige
opschorting hiervan, dat in de toekomst
het aanleggen van voorraden dezer wa
pens wordt voorkomen. „Doch zolang
hierover geen overeenstemming is be
reikt, zal de verdedigingskracht der vrfje
landen in aanmerkelijke mate afhanke
lijk zijn van voortzetting der proefne
mingen met kernwapens. Daarom zullen
wij deze proefontploffingen, omgeven
door alle nodige waarborgen, voortzet
ten, totdat wij ons volkomen veilig ge
voelen. De V.S. zullen dus tegen de
Sovjetrussische resolutie stemmen", al
dus Cabot Lodge.
Tenslotte werd de zitting verdaagd tot
heden, dinsdag.
Washington wijst
tweezijdig overleg
van <le hand
Sommige Amerikaanse waarnemers
menen, dat Kroesjtsjef die thans
vermoedelijk in hoofdzaak de Sovjet
russische buitenlandse politiek bepaalt
door het terugtrekken der Russische
vertegenwoordigers in de ontwapenings
commissie der V.N. poogt tot tweezijdige
Amerikaans-Russische onderhandelingen
te komen. De eerste secretaris der Sov
jetrussische communistische party heeft
herhaaldelijk verzekerd, dat de Ver.
Staten en de Sovjet-Unie in staat zyn
het ontwapeningsvraagstuk onderling te
regelen. Zijn jongste uitlating van deze
strekking had betrekking op een in te
stellen toezicht op het afschieten van
kunstmatige aardsatellieten.
Op Kroesjtsjefs uitlating is, als des-
tyds gemeld, door president Eisenhower
en minister van Buitenlandse Zaken
Foster Dulles gereageerd met de verkla
ring, dat de Verenigde Staten in geen
geval buiten hun Westerse bondgenoten
om zullen onderhandelen, waaraan werd
toegevoegd, dat ook het lanceren van
kunstmanen door de V.N.-ondercom
missie voor de ontwapening besproken
diende te worden.
In zyn aankondiging van Moskou's
nieuwe standpunt verklaarde Koeznetsof
nog .dat de Ver. Staten, Engeland en
Frankrijk kennelijk de door ,hen veroor
zaakte impasse in de ontwapeningsbe
sprekingen niet willen doorbreken en
daarom bezwaar maken tegen voorstel
len om het aantal deelnemers aan dit
overleg uit te breiden. Vervolgens gaf
hij nog ^ens een overzicht van de ont
wapeningsvoorstellen. welke de Sovjet-
Unie aan de Algemene Vergadering heeft
voorgelegd.
De Britse vertegenwoordiger Allan
Noble noemde het Russische besluit een
„zeer ontmoedigende ontwikkeling". Ook
een Indiaas voorstel om de subcommis
sie uit te breiden wees hü van de hand.
Het was nooit de bedoeling geweest,
aldus Noble, de subcommissie tot een
representatief orgaan te maken. Men
had alleen een klein aantal deelnemers
willen hebben om achter gesloten deu
ren tot overeenstemming te komen.
Ook de Canadese en Amerikaanse ver
tegenwoordigers spraken van een teleur
stellende ontwikkeling. Laatstgenoemde.
Cabot Lodge, zei te vertrouwen, dat het
Sovjetrussische besluit slechts „een voor-
bügaande gedachte" was. De Fransman
Jules Moch zei te hopen, dat de Sovjet- i
Unie zich nog eens zal bedenken „alvo
rens de verantwoordelükheid voor een-
züdige onderbreking der onderhandelin- I
gen op zich te nemen", maar de Rus
Koeznetsof antwoordde, dat zün rege-
Jixtta. j
Jitlta SPECIALIST IN'
luxe DAMESSCHOENEN
Franse crisis ten einde
Slechts één nieuw gezicht in het kabinet
(Van onze Parijse correspondent)
Felix Gaillard, Frankrijks jonge radicale formateur, heeft gisteren
een dertigtal ministers en staatssecretarissen benoemd van de regering,
die hij vanmiddag om vier uur aan het parlement zal voorstellen. Öp
het moment, dat wij deze regels telefoneren, wordt Gaillards verzoek
om de parlementaire investituur eigenlijk als niet veel meer dan een
formaliteit beschouwd. De crisis blijkt na ongeveer vijf weken eindelijk
rijp te zijn. De strijdbijl tussen links en rechts, waarmee de laatste tijd
zo geducht werd gezwaaid en gedreigd, kan weer worden begraven.
voor de tijd, dat het zal duren.
lüke Boscary-Montcervin voor de Land
bouw, op het plaatje gezorgd, dat van
avond of morgen volgens de traditie op
de trappen van het Elysee zal worden
genomen. De voornaamste sleutelposities
werden van bezetting niet gewijzigd en
zo blüft Buitenlandse Zaken, dat velen
al aan Robert Schuman hadden toege
dacht. in handen van de socialist
Pineau, wiens partügenoten Lacoste en
Lejeune respectievehjk de verantwoor
delükheid over Algerüe en de Sahara
zullen mogen houden. De vorige premier
Bourges-Maunoury komt op Binnen
landse Zaken, het departement, dat hü
al meer beheerde, terwül Gaillard
Financiën en Economische Zaken, ziin
eigen portefeuille in het laatste kabinet,
toevertrouwde aan de katholieke Volks
republikein Pflimlin. Een andere katho
liek. Lecourt, werd met Justitie gelukkig
gemaakt en bovendien met de taak de
constitutie en de kieswet te herzien.
Een zware steen des aanstoots wist
Gaillard te verwijderen door de links
georiënteerde socialist Gazier op het
ministerie van Sociale Zaken door de
katholiek Bacon te vervangen.
Gaillard is vanmorgen het voor
nemen toegeschreven slechts een korte
regeringsverklaring af te willen leg
gen. Het is ook niet meer nodig, dat
hy er veel woorden aan verspilt, want,
als gezegd, kan hy zich tevoren van
r'in succes verzekerd houden.
Compromis uit berusting
Het eind van de crisis draagt echter
alle kenmerken van een compromis
uit berusting. Onder de huidige eco
nomische, financiële en sociale om
standigheden, zo hebben tenslotte ook
de partijleiders ingezien, kon Frank
rijk zonder de grootste gevaren niet
eindeloos zonder regering blijven.
Gaillard, die voor zün 38ste verjaar
dag dus tot minister-president werd ge
promoveerd, stond bü de samenstelling
van zün kabinet voor de moeilüke taak
een aantal minister-zetels, dat hü be
perkt wilde houden, onder negen ver
schillende partüen en groepjes te moe
ten verdelen De formateur is tot de
verdeling gekomen, waarbü van de 17
minister-portefeuilles er vier naar de
socialisten gingen, drie naar de katholieke
Volksrepublikeinen, drie naar de Con
servatieven, twee naar de orthodoxe
Radicalen, waartoe de premier zelf be
hoort en verder ieder een naar de
Gaullisten en de andere kleinere groe
peringen. De voornaamste staatssecre
tariaten behouden hun vroegere titula
ris, doch een aantal van deze klap
stoeltjes zal nog later aan liefhebbers
worden aangeboden.
Korte regeringsverklaring
Gaillard heeft maar voor één nieuw 1
";cht, dat van de rechtse onnfhanke-
