Zjoekofs verzet is krachtiger dan
Kroesjtsjef verwacht zal liehhen
Enorme fakkeloptocht
trok door Djakarta
Franse Kamer zet spelletje voort:
Mollet kreeg niet liet vertrouwen
WEERBERICHT
Onbehoorlijk
Maarschalk belemmerde de partijactiviteit in
het leger, meent de Daily Worker te weten
Twee
grote
overwinningen
Nu gaat de jonge minister van
Financiën Gaillard t proberen
96ste jaargang
DINSDAG 29 OKTOBER 1957
No. 29277
LEIDSCH DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Sin*eI l' Lelden Glro no 67055
Hoofdredacteur J. Brouwer f. 7.50 per kwartaal; f. 2.55 per maand; f. 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Partijsecretaris bijna aan de top
Het is nauwelijks aan twijfel onderhevig, dat
maarschalk Zjoekof volkomen uit de gratie is: vol
gens Franse persberichten is hij niet slechts ver
wijderd uit de functie van minister van Defensie,
maar ook uit het presidium van de communis
tische partij. De Moskouse correspondent van het
Britse communistische blad „Daily Worker" meldt
omtrent de oorzaak van Zjoekofs val, dat de
maarschalk de activiteit van de parijt in het leger
belemmerde. Reeds voor de uitstoting van Molo-
tof, Malenkof en Kaganowitsj waren er klachten
over de houding van de legerleiders ten aanzien
van partijorganisaties. Men had gehoopt hierin
verbetering te kunnen brengen door Zjoekof in
het presidium te benoemen, maar de toestand werd
eerder slechter dan beter. Tijdens Zjoekofs reis
naar Joego-Slavië en Albanië werden overal in
het land vergaderingen van de partij-organisaties
in het leger gehouden, waarop het besluit om
Zjoekof af te zetten werd toegelicht.
Bijzonder gemakkelijk gaat de verwijdering van
Zjoekof evenwel niet. Reuters correspondent Vin
cent Buist meldde hedenochtend, dat het Centrale
Comité van de partij in het afgelopen weekeinde
verscheidene malen vergaderd heeft. Ook gisteren
was het Comité tot laat in de nacht bijeen, waar
uit bevoegde waarnemers afleiden, dat Zjoekof
zich krachtiger verdedigt en meer steun krijgt dan
de partijleiders verwacht hebben.
Vrijwel alle waarnemers rijn het erover eens, dat Kroesjtsjef thans, aan de
vooravond van de veertigste verjaardag van de bolsjewistische revolutie, eindelijk
zijn doel bereikt heeft: de top, Zelfs een benoeming van Zjoekof tot premier zou
nauwelijks een promotie zijn, want die eens belangrijke functie is sterk onder
mijnd, Immers, ondanks de aanwezigheid van Boelganin heeft Kroesjtsjef de
macht grotendeels aan zich getrokken, zowel in de partij als in de regering. Het
lijkt alsof Kroesjtsjef thans twee grote overwinningen op zak heeft: gezag over
de geheime politie en over het machtige leger. Zjoekof zou een poging hebben
gedaan de uitbreiding van Kroesjtsjefs gezag over het leger tegen te gaan. Het
Deense avondblad „Berlinske Tidende" meldde gisteravond van iemand uit Moskou
te hebben vernomen, dat Zjoekof ontslagen was, omdat hij trachtte de politieke
politie in zijn macht te krijgen, maar dit zou aan het hoofd van de politieke
politie, generaal Serof, verklapt zjjn, die het op zijn beurt weer aan Kroesjtsjef
mededeelde.
Beslissingen zijn
belangrijk voor
de vrede
Senator William Knowland, de leider
van de republikeinse fractie in de Ame
rikaanse Senaat, verklaarde vandaag,
dat de besluiten die het Kremlin in de
komende dagen ten aanzien van Zjoekof
zal nemen wellicht beslissend zullen zijn
voor de vrede. Zjoekof voelt weinig voor
méér moeilijkheden met het Westen,
omdat hij de militaire hulpbronnen van
het Westen uit de eerste hand kent, al
dus Knowland.
Een soortgelijke mening huldigt het
doorgaans goedingelichte Westduitse
dagblad „Berliner Zeitung": „Zjoekof is
ontslagen, omdat hij Kroesjtsjef ge
waarschuwd heeft tegen diens anti-
Amerikaanse politiek. Volgens B.Z. is
ook een aantal van Zjoekofs vrienden
in het leger aan de dijk gezet.
In Limburg tweede
kernenergiecentrale
Er zijn plannen in studie voor de op
richting van een tweede kernenergie
centrale in Zuid-oost Nederland. Zoals
bekend is zal in Geertruidenberg de
eerste kernenergiecentrale worden ge
bouwd.
Prof. dr. ir. H. Gelissen, directeur van
de Provinciale Limburgse Elektriciteits
maatschappij, heeft dit gisteren mede
gedeeld.
Na de buitengewone zitting van de
Provinciale Staten heeft hij in de zit
tingzaal van dit college op het Gouver
nementshuis te Maastricht een voor
dracht gehouden over de energievoor
ziening in Limburg. Hij besprak de ont
wikkelingen van de elektriciteitsvoor
ziening en het elektriciteitsverbruik zo
wel nationaal als regionaal. Sprekende
over de toekomst van de internationale
samenwerking deelde hij mede, dat er
naast het plan van de samenwerkende
elektriciteitsproduktiebedrijven in Ne
derland. de SEP, om in Geertruidenberg
een kernenergiecentrale te gaan bouwen
thans ook in studie is genomen een plan
voor de bouw van een kernenergiecen
trale elders. Deze mogelijkheid wordt
thans bestudeerd door deskundigen van
het Belgische Luiker bekken, van het
Duitse Akense gebied in het Rijnland en
van Nederlands-Limburg. Prof. Gelissen
betoogde dat de bouw ener kernenergie
centrale voor dit internationale gebied
alleszins gerechtvaardigd is, wegens de
gelijkgerichte industriële en sociale
structuur van deze gebieden, nl. de
mijnindustrie.
Bij een vliegtuigongeluk in
Spanje: 21 doden
Niet ver van Madrid is gisteren een
passagiersvliegtuig neergestort; alle 21
inzittenden 17 passagiers en een be
manning van vier hebben de dood
gevonden. Het toestel, een DC-3, was
van Tanger op weg naar de Spaanse
hoofdstad. Het behoorde aan de Spaan
se Luchtvaartmaatschappij Iberia".
Het vliegtuig wilde een noodlanding
maken, maar er raakte een motor in
brand, waarna het toestel neerstortte
tussen de plaatsen Arganda en Getafe,
20 km van Madrid.
Nu en dan regen
De Bilt verwacht tot morgenavond)
Overwegend zwaarbewolkt met nu en
dan regen. Matige tot krachtige, tijde
lijke harde of stormachtige zuidweste
lijke wind. Weinig verandering in tem
peratuur. (Opgemaakt te 11.15 uur).
30 OKTOBER
Zon op: 7.33 uur; onder: 17.18 uur.
Maan op: 13.54 uur; onder: 23.59 uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.09 en
20.32 uur.
Laag water te 3.36 en 15.59 uur.
Dit nummer bestaat nlt 12 pagina's.
Persoonsverheerlijking
De Moskouse correspondent van het
Deense communistische blad „Land og
Folk" meldde vanochtend, dat maar
schalk Zjoekof ervan wordt beschuldigd
een sfeer van persoonsverheerlijking om
zich te hebben geschapen en blijk te
hebben gegeven van dictatoriale neigin
gen. Het bestuur van de communistische
partij van de Sovjet-Unie heeft inlich
tingen ontvangen over ernstige feiten,
waaruit blijkt, dat maarschalk Zjoekof
zijn persoon en het leger boven de partij
plaatst, aldus „Land og Folk".
Eervol ontslag aan
luitenant-generaal
Buurman van Vreeden
Blijkens de Staatscourant van giste
ren is bij K.b. met ingang van 1 no
vember 1957 eervol ontheven van zijn
functie van gouverneur der residentie
Hr. Ms. adjudant in buitengewone dienst
luitenant-generaal D. C. Buurman van
Vreeden. van het wapen der artillerie.
Op het daartoe door hem gedaan ver
zoek ter zake van langdurige dienst is
voorts eervol ontslag uit de militaire
dienst verleend aan Hr. Ms. adjudant in
buitengewone dienst luitenant-generaal
D. C. Buurman van Vreeden bij het wa
pen der artillerie, onder bijzondere
dankbetuiging voor de uitnemende
diensten, door hem gedurende tal van
jaren in verscheidene gewichtige be
trekkingen aan den lande bewezen.
Koning Feisal van Irak (links) .welke door strijdkrachten van het
de Sjah van Per zié als toe- ,Pact van Bagdad in de buurt van
schouwers bij de grote manoeuvres, I Teheran werden gehouden.
Zoals bekend zal luit.-generaal Buur
man van Vreeden luit.-generaal J. D.
Backer opvolgen als plaatsvervangend
directeur van het bureau bewapening
van de West Europese Unie.
Anti-Nederlandse campagne
Voor woning van onzevertegen woordiger
pop „Nederlands kolonialisme" verbrand
Gisteravond marcheerde een tien kilometer lange fakkeloptocht met
duizenden jeugdige deelnemers uit de hoofdstad, naar de ambtswoning
van de Nederlandse diplomatieke vertegenwoordiger in Djakarta. Deze
geweldige processie, die het hoogtepunt was van de eerste dag van de
nationale campagne voor de bevrijding van West-Irian (Ned. Nieuw*
Guinea), werd voorafgegaan door eenheden van land-, lucht- en zee
macht en van de Staatspolitie. De leden van het Kabinet sloegen het
voorbijtrekken van de optocht gade vanaf het paleis van de president,
dat evenals de woning van de Nederlandse vertegenwoordigger, de
heer Hasselman, gelegen is aan het grootste plein in het centrum van
de hoofdstad, Medan Merdeka.
Voor de ambtswoning van de heer Hasselman werd een stropop,
een man met rood gezicht en in het zwart gekleed, voorstellend het
„Nederlandse kolonialisme", verbrand.
(Van onze Parijse correspondent)
Met 289 tegen 227 stemmen, waarbij de conservatieven zich naast de commu
nisten en de Poujadistcn in de oppositie hadden geschaard, heeft de Franse
Nationale Vergadering vannacht de socialist Guy Mollet zjjn investituur gewei
gerd. Een goed uur nadat Mollet het ernstige besluit van de Franse Kamer aan
president Coty had meegedeeld, zag men de jeugdige minister van Financiën uit
het demissionaire kabinet, de radicaal Felix Gaillard, bij het Elysée arriveren.
Toen Gaillard het ambtspaleis van het staatshoofd weer verliet verklaarde hij in
aarzelende, haperende woorden, dat hem de hoge eer was toegevallen te mogen
trachten op zjjn beurt een nieuwe regering te formeren. Gaillard zal vanavond
om zeven uur komen vertellen, of hjj na rype overweging nummer zes van de
l|jst der formateurs van deze lange crisis wil zjjn.
Mollet gaf van zijn kant bjj het verlaten van het Elysée te kennen, dat hjj niet
met bittere gevoelens van persoonlijke aard, maar wel met diepe onrust wordt
bezield over de verdere gang van zaken. Een onrust, die men inderdaad zou
kunnen delen.
Socialist sneefde met de
partijkaart in de hand
In het Palais Bourbon heerste gister
middag om drie uur, toen Guy Mollet
met zijn regeringsverklaring In de hand
de tribune beklom, al een bijzonder
sceptische stemming ten aanzien van de
kansen, die hem konden worden toege
meten om het vertrouwen van een
meerderheid te verwerven. Men wist, dat
het een dobbelspel met een paar stem
men zou worden Mol Iets rede maakte
geen bijzonder gelukkige indruk. Hij
sprak op droge en zakelijke toon en de
inhoud van zijn verklaring verwekte by
herhaling duidelijke wrevel, vooral op
de rechtse banken. Hy sprak van de
noodzaak 300 miljard franken aan nieuwe
bezuinigingen en belastingen te vinden
en hij kondigde zjjn voornemen aan de
raamwet voor Algerije opnieuw aan de
orde te zullen stellen.
Staatskas is leeg
Een uur later trokken de verschillende
groepen zich in vergadering terug en in
de gangen van het parlement werd toen
al openlijk gespeculeerd over de naam
van Mollets eventuele opvolger. Het spel
is kennelijk nog niet ten einde en het
schijnt de meeste parlementariërs te
ontgaan, dat het publiek na vier weken
crisis er toch wel eens genoeg van zou
kunnen krijgen. De staatskas is weer
ongeveer leeg en vandaag of morgen zal
de demissionaire regering verplicht zijn
nieuwe voorschotten aan de Franse
Bank te vragen, terwijl de sociale on
rust in het land zienderogen toeneemt.
Doch die omstandigheden weerhielden
de conservatieven niet van het besluit
Mollet als premier voortijdig de laan uit
te sturen. Bij de duplieken kwam het,
even na middernacht, tot het beslissen
de duel tussen de premier in spe en de
woordvoerder van het rechtse centrum,
Tremolet de Villers. Nadat de conserva
tief er zijn openlijke gramschap over
had uitgesproken, dat de socialisten
Pinay vorige week hun vertrouwen had
den geweigerd, kwam Mollet bleek van
verontwaardiging vertellen, dat zijn po
litieke programma een onverbrekelijke
eenheid vormde. Mollet paste er voor,
zo waarschuwde hij, in Algerije een
rechtsgezinde politiek te voeren, terwijl
zijn sociaal beleid door de conservatie
ven werd afgewezen. Daarmee waren de
grenzen van de tegenstellingen tussen
links en rechts inderdaad helder aan
gegeven en een socialistische afgevaar
digde had dan ook zeker geen ongelijk,
toen hij na de stemming opmerkte, dat
Mollet moedig en met de lidmaatschaps
kaart van zijn partij in de hand in het
harnas was gevallen.
Kans voor De Gaulle
Intussen bereikt de crisis nu steeds
dichter het moment, dat de grondslagen
van het parlementaire stelsel zelf zullen
moeten worden aangetast en onder
mijnd. Men spreekt al openlijk en te
recht van een crisis van het regime. Al
meer stemmen gaan er dan ook op voor
ontbinding van het parlement, ofwel
een beroep op een bovcnpartjjdige figuur,
die dan wel eens generaal Charles de
Gaulle zou kunnen heten. Maar de par
lementariërs zelf voelen nog niets voor
zo'n radicale oplossing en wat hun be
treft kan, als gezegd, het spelletje nog
best even worden voortgezet!
Men wacht nu in hoge spanning het
antwoord af van de 34-jarige radicaal
Felix Gaillard, die het lot van het par
lementaire bewind in Frankrijk vandaag
in handen heeft.
De jeugdige deelnemers aan deze
massale betoging, waaronder studenten,
jonge arbeiders en groepen zogenaamde
teddyboys", werden later op de avond
toe gespróken door de plaatselijk mili
tair commandant van Djakarta, luite
nant-kolonel Endang Dachjar, en door
burgemeester Soedirö. Dachjar wekte
zijn gehoor op tot actie in de nationale
strijd voor de terugkeer van West-Irian.
„Tot nu toe hebben we veel te veel ge
praat en niets gedaan", aldus Dachjar.
Burgemeester Soediro vroeg of de
jeugd bereid is tot het hoogste offer, en
zijn toehoorders antwoordden met den
derend geluid: „Ja, ja".
De woning van de heer Hasselman
werd tijdens de optocht door veilig
heidstroepen zwaar bewaakt. Incidenten
hebben echter niet plaats gehad.
Verfkwastenbrigades
weer in actie
De „verfkwastenbrigades", die zondag
avond reeds de muren van de Neder
landse kantoorgebouwen in het zaken
centrum met tal van leuzen hadden be
klad. hebben gisteravond him activiteit
uitgebreid tot de woonhuizen van Ne
derlanders in Djakarta en in de satel
lietstad Kebajoran. Ook bewerkten zij
tal van auto's met hun gereedschap.
Van de KLM werd vernomen, dat
gisteravond twee vrachtauto's met jon
gelui het vliegveld „Kemajoran" waren
binnengekomen en zich op weg hadden
begeven naar de hangar, waar een Con
stellation van de maatschappij stond.
De op de luchthaven gestationeerde
troepen van de Luchtmacht sloegen
echter vastberaden en met succes de
pogingen om ook dit toestel een verfje
te geven, af.
De voorzitter van het comité voor de
viering van de „dag der jeugdglorie",
Amir Hoessein heeft vandaag zijn ver
ontschuldigingen aangeboden voor het
bekladden van gebouwen van niet-Ne-
derlandse buitenlanders, zoals die van
de Amerika.anse Standard Vacuum en
van de Australische vertegenwoordiging.
Hij beloofde, dat de muren spoedig zul
len worden schoongemaakt.
Slot op pag. 2
Onbehoorlijk en onverantwoord. Een
andere kwalificatie kunnen we
met de beste wil ter wereld niet
vinden voor hetgeen zich momenteel
onder de leuze: West-Irian terug in de
Republiek" in Indonesië afspeelt. Ter
wijl de Indonesische regering wat
overigens haar goed recht is, hoewel de
feitelijke situatie sedert de laatste afwij
zing geen enkele wijziging heeft onder
gaan! met alle haar ten dienste
staande diplomatieke middelen ernaar
streeft om de kwestie Ned. Nieuw-
Guinea, alias West-Irian, opnieuw in de
Assemblée der Verenigde Naties aan de
orde te stellen, oefenen politieke instan
ties op de Nederlandse bedrijven een
ware terreur uit.
Alsof die bedrijven ook maar ln de
verste verte aansprakelijk zouden zijn
voor het Nederlandse regeringsbeleid in
zake Nieuw-Guinea!
Het ergelijkste van alles is evenwel
dat deze wandaden, waarover men giste
ren en vandaag in dit Blad heeft kun
nen lezen, worden bedreven onder het
oog en met kennelijke instemming van
de hoogste Indonesische autoriteiten.
Men kan zich nauwelijks voorstellen,
dat in enig ander land, waarmede Ne
derland normale diplomatieke betrek
kingen onderhoudt, van officiële rege
ringszijde openlijk instemming wordt
betuigd met demonstraties en acties,
welke niet alleen appelleren aan de pri
mitieve wraakgevoelens van de volks
massa, maar die rechtstreeks opwekken
tot gewelddadig optreden en tot ver
grijp aan het eigendom van Nederlandse
onderdanen. Men durft het zelfs bestaan
om publiekelijk vlak voor de ambts
woning van de Nederlandse diploma
tieke vertegenwoordiger de beeltenis van
„een Nederlander" te verbranden!
In plaats van de Nederlandse staats
burgers en hun eigendom in bescher
ming te nemen tegen de wraaklust van
opgehitste volksmassa's, zoals in elk be
schaafd land te doen gebruikelijk, ont
zien vooraanstaande Indonesische rege
ringsleiders zich niet het nationalis
tische vuur nog feller op te stoken.
27ogenaamd vanwege het nationale
prestige, doch in feite uitsluitend
J om der wille van de interne poli
tieke propaganda, waaraan het werke
lijke belang der bevolking van Nieuw-
Guinea volkomen ondergeschikt wordt
gemaakt, wordt hier demagogie bedre
ven van het grofste soort. O a. door
niemand minder dan de Indonesische
minister van Buitenlandse Zaken, Soe-
brandio, die er niet voor terugdeinsde
om in een onderhoud met zijn Austra
lische ambtgenoot, Richard Casey te
verkondigen, dat wanneer „de kwestie
West-Irian" ook ditmaal in de Ver. Na
ties geen voor Indonesië bevredigende
oplossing zou vinden, de strijd van het
terrein der wereldorganisatie zou worden
verplaatst naar Nederland en Indonesië.
Na afloop dikte hij dit nog een beetje
aan door te verklaren, dat de kwestie
Irian niet alleen een bedreiging van de
wereldvrede inhoudt, doch zelfs het ge
vaar van een derde wereldoorlog in zich
bergt!
Onverantwoord is deze hetze-cam
pagne in tweeërlei opzicht. In de
eerste plaats omdat het Indone
sische gemoed niet zoveel nodig heeft
om tot kookhitte te stijgen en het dan
wel eens zou kunnen gebeuren, dat de
overheid de hier ontketende krachten
niet langer de baas kan blijven. En in
de tweede plaats omdat Indonesië is
aangewezen op internationale technische
bijstand, welke bezwaarlijk zal worden
verleend wanneer van officiële Indone
sische zijde wordt opgewekt tot vernie
tiging van het buitenlandse kapitaal.
Wat hier gebeurt is een nieuw bewijs
van de onrijpheid van de jonge Indone
sische staat en van de politieke kort
zichtigheid, waarmede hij de belangen
van zichzelve en van anderen in het ge
drang brengt.
JlcUa t SPEC1AUST IN'
luxe DAMESSCHOENEN
Bus stort iu rivier:
vijftig doden
In de nacht van zondag op maandag
jl. is, door nog onbekende oorzaak, een
autobus in Basoetoland, in Zuid-Afrika,
in een rivier gestort. Hierbij hebben
vijftig inzittenden de dood gevonden.
Filmmagnaat Mayer
(72) overleden
De filmmagnaat Louis B. Mayer is
vandaag te Hollywood overleden. De
72-jarige Louis Mayer, die de leiding
had van de Metro-Goldwyn-Mayerfilm
Company, is meer dan 25 jaar de groot
ste ontdekker van nieuwe filmsterren
geweest. Mayer is een maand ziek ge
weest; hij leed aan een bloedziekte.
Louis Burt Mayer werd op 4 juli 1885
te Minsk, in Rusland, uit Joodse ouders
geboren.
Hij was drie jaar, toen zijn ouders
naar Canada emigreerden. In 1907 ver
trok Louis Mayer, die in de zaak van
zijn vader werkte, als handelaar in
schroot naar de Verenigde Staten. Daar
kreeg hij belangstelling voor de film
industrie, die toen nog in haar kinder
schoenen stond. Mayer kocht te Haver
hill, nabij Boston, een bioscoop, die
tevens als schouwburg werd gebruikt.
Hij bediende zelf het projectietoestel.
In de jaren, dat hij het meest succes
had, was hij de best betaalde zakenman
der Verenigde Staten en Hollywoods
grootste ontdekker van nieuwe, begaafde
filmspelers en -speelster*.