Moskou's „angstaanjaging" 3>eoogt
voorbarig top-gesprek met Amerika
WEERBERICHT
Het agressieveTurkse leger
al enige tijd zonder leiding!
Economische akkoorden van Bonn
met Belgrado blijven van kracht
69.-
PEVSEEL
ï«trS=~o.T,! VS EN RIJSTAND WISSELEN
KUNSTMAAN - GEGEVENS UIT
96ste jaargang
MAANDAG 21 OKTOBER 1957
No. 29270
LEIDSCH m DAGBLAD
11 "-■-H.WU*'-*
Directeur: J. W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte SlngeJ 1 LeideD - Glro co 67055
Hoofdredacteur J. Brouwer f. 7.50 per kwartaal; t. 2.55 per maand; f. 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze Londense correspondent)
In de Engelse hoofdstad is men van mening dat de door Kroesjtsjef veroor
zaakte kunstmatige crisis inzake Turkjje en Syrië in de eerste plaats beoogt: door
algemene angstaanjaging de Ver. Staten bewegen tot een voorbarig top-gesprek, in
de hoop dat Amerika het Midden-Oosten zal opgeven. In Londen hoopt men vurig,
dat het Westen zich hiertegen schrap zal zetten door de eigen diplomatieke en
militaire eenheid te versterken. Pas wanneer de krachtsverhoudingen hersteld
zyn, zou er sprake kunnen zijn van een bevredigend contact met de Russen.
Hoewel Turkije verweten wordt, dat het een aanval op Syrië zou voorbereiden
doet het opmerkelijke verschijnsel zich voor, dat het land op het ogenblik zonder
hoogste leiders van zijn strijdkrachten is! Al enige tijd hebben de hoogste Turkse
stafofficieren tijdelijk ontslag verkregen om deel te kunnen nemen aan de ver
kiezingscampagne voor de. Nationale Vergadering; de stafchef en de opperbevel
hebbers van de drie wapens staan allen kandidaat voor de Democratische Partij
van premier Menderes. Men ziet in deze ontslagen een doeltreffend antwoord op
de Russische aantijgingen, dat Turkije na de verkiezingen op 27 oktober Syrië zou
willen aanvallen. Overigens maakt ook de Turkse bevolking zich niet druk over
de geruchten. De a.s. kiezers interesseren zich meer voor binnenlandse vraag
stukken, zoals de koffieschaarste en het tekort aan medicijnen!
Stopzetting van Britse
produktie van H-bommen
In Londen hoopt men dat als gevolg
van de komende besprekingen tussen
premier Macmillan en president Eisen
hower de tot nu toe vrome wens va:, een
waarachtig militair en politiek deelge
nootschap tussen de Verenigde Staten
en Engeland eindelijk in vervulling zal
gaan. Men gelooft dat de nog steeds
om de aarde cirkelende Russische
kunstmaan een voldoende aansporing
vormt vooi het Amerikaanse Congres
om ingrijpende maatregelen te nemen
op internationaal gebied, welke zullen
moeten voeren tot een betere taakver
deling tussen Amerika en de rest van
het Westen, speciaal wat betreft de
aanmaak van nucleaire (d.i. kern-)
wapens en het samenbrengen van alle
wetenschappelijke gegevpns.
Er zal een volledige samenwerking op
defensiegebied moeten worden bereikt
met geljjke rechten en de afzonderlijke
Britse produktie van H-bommen zou
dienen te worden stopgezet om alle
verspilling door nodeloze duplicatie te
voorkomen. Alleen op die manier zal de
Russische uitdaging op technisch-we
tenschappelijk en militair terrein kun
nen worden beantwoord en het diplo
matieke initiatief en het machtseven
wicht worden hersteld. Macmillan zal
vooral moeten aandringen op bespoe
diging van de in feite vertraagde afle
vering van de beloofde Amerikaanse ra
ketten voor de midden-afstand.
Koning Saoed uit Libanon
naar Riad teruggekeerd
Radio-Moskou vreedzaam als al
tijd waarschuwde Turkije zaterdag
avond dat het .vooral Turkije zou zijn,
dat in de vlammen van een eventuele
wereldoorlog, die dank zij Turkije zelf
zou uitbreken, ten onder zou gaan".
Turkije werd opnieuw aangeraden zijn
troepen van de grens van Syrië terug
te trekken.
President Bayar van Turkije heeft
zowel Koning Saoed van Saoedi-Arabië
Gaitskell wil V.N>
waarnemers zenden
naar de grenzen
Hugh Gaitskell, leider van de Labour-
oppositie, heeft in een rede verklaard,
dat het dringend noodzakelijk is om
onmiddellijk waarnemers van de Ver
enigde Naties naar de Turks-Syrische
grens te zenden om een onderzoek in
te stellen naar de Sovjetrussische bewe
ringen inzake een op handen zijnde
Turkse agressie. Zij zouden snel moe
ten rapporteren of hier alleen maar
sprake is van Sovjet-propaganda of dat
er werkelijk gevaar bestaat voor vijan
delijkheden. In het laatste geval zou
een kleine troepenmacht van de Ver
enigde Naties van de Sinai-woestijn
naar de Turks-Syrische grens moeten
worden gezonden ter handhaving van
de vrede.
Gaitskell zei verder, dat wat er ook
voor waarheid schuilt in de geruchten
omtrent Turkije en Syrië het grootste
gevaar in het Midden-Oosten nog steeds
komt van het conflict tussen de Ara
bische landen en Israël. Hier zouden,
als eerste stap, de bestaande grenzen
tussen Israël en de daaromheen liggen
de Arabische Staten en de Sovjet-Unie,
dienen te worden gewaarborgd.
De Arabieren moeten de verzekering
ontvangen dat Israël niet zal worden
toegestaan zijn grenzen uit te breiden.
Tegelijkertijd hebben de Israëliërs recht
op een gewaarborgde bescherming.
Gaitskell besloot met te zeggen dat
er nergens enig risico mocht worden
genomen, dat tot oorlog kan leiden.
Simplon-expres op
stoptrein gehotst
Tenminste 25 doden
De Simplon-expres is in de nacht van
zondag op heden in Turks Thracië in
botsing gekomen met een stoptrein.
Naar verluidt zjjn tenminste 25 perso
nen om het leven gekomen en 150 ge
wond. Volgens een ooggetuige, die met
de eerste trein met gewonden vanoch
tend te Istamboel aankwam, zou het
aantal slachtoffers zelfs de honderd te
boven gaan.
De Simplon-expres was op weg naar
Saloniki, toen hjj in botsing kwam met
een stoptrein, die van Edirne (het voor
malige Adrianopel) op weg was naar
Istamboel. Er is op dit traject slechts en
kel spoor. Spoorwegfunctionarissen ga
ven als hun mening te kennen, dat de
botsing het gevolg was van een misver
stand tussen twee stations.
Volgens genoemde ooggetuige was de
plaats van het ongeluk een bloedbad. De
eerste en tweede klasse rijtuigen van de
Simplon-expres waren niet beschadigd,
maar de eerste drie compartimenten van
de stoptrein waren vernield, onder de
doden had hij verscheidene soldaten ge
zien. In de stoptrein was brand ont
staan. maar reddingsploegen uit nabij
gelegen kazernes hadden het vuur kun
nen blussen. Enige gewonden waren naar
militaire hospitalen overgebracht.
Iets keuder
De Bilt verwacht tot morgenavond!
Veranderlijke bewolking met enkele
buien. Iets kouder. Matige tot krachti
ge en langs de kust af en toe harde
westelijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur
22 OKTOBER
Zon op: 7.18 uur; onder: 17.34 uur.
Maan op: 6.16 uur; onder: 17.03 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.57 en 14.21
uur.
Laagwater te 10.09 en 22.29 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
als president Nasser van Egypte de ver
zekering gegeven, dat Turkije niet van
plan is Syrië aan te vallen. Hij gaf deze
verzekering aan Koning Saoed in een
antwoord op een boodschap van deze
vorst, waarin hij verklaard zou hebben,
dat hij Syrië, als het aangevallen werd.
zou helpen.
Intussen is Koning Saoed na een
bezoek van tien dagen aan Libanon
zondagochtend per vliegtuig uit Beiroet
naar Riad vertrokken. President Sja-
moen. andere autoriteiten en diploma
ten. alsmede een juichende menigte,
deden hem op het vliegveld uiteeleide
De besprekingen tussen Koning
Saoed en de president van Libanon
hebben tot volledige overeenstemming
geleid over de noodzaak van het hand-i
haven van de onafhankelijkheid en
soevereiniteit van Syrië, aldus heeft de
Saoedi-Arabische ambassadeur te Bag
dad. Ibrahim el Soewajil. zondag in
de hoofdstad van Irak meegedeeld" De
besprekingen hebben aangetoond zo
zei de ambassadeur, dat de kunstmatige
geschapen meningsverschillen tussen de
Arabische landen verdwijnen, zodra
deze landen met een aanval worden be
dreigd.
Na de diplomatieke breuk
Joego-Slavië beschouwt de Westduitse
beslissing als een vijandige daad
Tito hield zich niet aan de
regels van het spel,
zegt Von Brentano
De Joegoslavische regering heeft za
terdagavond te Belgrado medegedeeld,
dat zij de Westduitse beslissing tot ver
breking der diplomatieke betrekkingen
met Joego-Slavië als een „vijandige
daad beschouwt. De Westduitse stap
werd. als gemeld, genomen nadat de
Joegoslavische autoriteiten hadden be-
Ad^ertentle
■te
'n werkeljjk lage prijs
ORIGINEEL
MOHAIR JASSEN,
„de grote mode"
trijs
Het werk in de Engelse pluto-
niumfahriek van Windscale brengt
bijzondere gevaren mee nu daar
kort geleden radioactief stof is ver
spreid door oververhitting van ura-
niumsiavenDa arbeidersdia ar
thans nog werken tot de gehele fa
briek afdoende gezuiverd is. trek
ken beschermende pakken aan al
vorens zij de fabrieksgebouwen bin
nengaan.
sloten de Oostduitse regering te erken
nen.
Dr. Heinrich von Brentano, de West
duitse minister van Buitenlandse Zaken,
deelde zaterdag in Bonn mede, dat de
kwestie van de economische betrekkin
gen tussen de Bondsrepubliek en Joego-
Slavië nog open is, doch dat het besluit
van de Bondsregering de bestaande over
eenkomsten niet beëindigt. (Vorig jaar
hebben de Bondsrepubliek en Joego-
Slavië overeenkomsten getekend, waarbij
de Bondsregering een krediet van 240
miljoen mark voor 99 jaar beschikbaar
stelde en voorts betalingen tot een be
drag van 60 miljoen mark beloofde).
De Joegoslavische ambassadeur in
Bonn, Kveder, die intussen naar zijn
land is teruggekeerd, verklaarde voor
diplomatieke
kingen invloed zou hebben op de econo
mische overeenkomsten: „Neen, een
overeenkomst blijft een overeenkomst".
Minister Von Brentano verklaarde op
een persconferentie, dat Joego-Slavië zich
niet „aan de regels van het spel" heeft
gehouden. Tot op het laatste ogenblik
had de Joegoslavische regering gezegd,
dat zij niet van plan was Oost-Duitsland
te erkennen. Als de Bondsrepubliek al
leen maar geprotesteerd had, zou dit
opgevat zijn als een aanvaarding van
de Russische stelling, dat er twee Duitse
staten bestaan en dat Duitsland niet
door vrije verkiezingen, maar door on
derhandelingen tussen Oost en West-
Tjltsland verenigd moet worden
Situatie voor minst-
draagkrachligen
Toeslag kinderbijstag
(Van onze Haagse redactie)
Op 31 oktober zullen de bespre
kingen in de Stichting van de Ar
beid, die zaterdag bijeen is ge
weest, worden voortgezet. Indien
onze inlichtingen juist zijn van
officiële zijde wenst men niets uit
de doeken te doen over de bespre
kingen dan vormt vooral de
groep met de laagste inkomens het
onderwerp van gesprek. Men
schijnt het in de boezem van de
Stichting er wel over eens te zijn
dat deze groep door de gestegen
kosten van levensonderhoud het
meest „in de knel" is gekomen.
Suggesties van de zijde van de vak
bonden schijnen te gaan in de richting
In het Waaggebouw te Almelo
heeft Prinses Beatrix zaterdag
middag de tentoonstelling ..Sculp
tuur uit verleden en heden in
Nederlands particulier bezit" ge
opend. De Prinses met de voorzit
ter van de kunstkring ..De Waag",
de heer A. A. W. van Wulfften
Palthe. bij een eikehouten beeldje"
uit de vijftiende eeuw.
van de kinderbijslag. Hoe deze verhoging
zou moeten worden gefinancierd en door
wie. daarover lopen de besprekingen
nog. Het is mogelijk dat men de toe
slag. die dus, zoals 'gezegd, van tijdelijke
aard zal zijn, gaat koppelen aan het
prijs-index-cijfer van de kosten van le
vensonderhoud, doch over al deze mo
gelijkheden wordt nog druk gestudeerd.
Wanneer men eenmaal zo ver gevorderd
zal zijn dat men het eens is over het
hoe en wanneer van deze eventuele toe
slag, dan zal daarover eerst het kabinet
zich nog een mening moeten vormen.
Eerst daarna kan een wetswijziging wor
den tegemoet gezien die dan aan het
Parlement dient te worden voorgelegd.
Verwachtingen op korte termijn mogen
w de laagst betaalde groepen dus niet
van een zij het tijdelijke verhoging koesteren.
verbreken van de diplomatieke betrek- J_j1 x lEf jt M.kvk-7-I-J I JI 11 1
Mdttl j
Mtttci SPECIALIST IN
dames mode schoenen
Dr. Drees:
Betekenis gemeentebestuur
neemt slechts tijdelijk af
Zaterdagavond heeft de minister
president, dr. W. Drees, in een toe
spraak voor het Jeugdparlement, dat
te Vlaardingen bijeen was, de vraag
opgeworpen, of de betekenis van de
gemeentebesturen in deze tijd van kapi-
taalschaarste niet afneemt. Dr. Drees
geloofde echter, dat een verschijnsel
van afnemen van betekenis slechts van
tijdelijke aard zal zijn.
In ieder geval dient de regering er
nu voor te waken, zeide hij, dat de
gemeentebesturen niet tegen elkaar
gaan opbieden om aan geld te komen,
waardoor de rentevoet alleen maar zou
gaan stijgen.
Maar ook moet de betekenis van ge
meentebesturen niet onderschat worden,
want, zeide de minister-president, hoe
dikwijls zijn niet van gemeentebesturen
initiatieven uitgegaan, die later door de
landsregering zijn overgenomen? Zoals
bijvoorbeeld ten aanzien van de arbeids
bemiddeling, de werkloosheidsverzeke
ring, de telefoon en in de laatste jaren
de gasvoorziening.
Er blijft, stelde dr. Drees voorts, nog
genoeg werk voor de gemeentebesturen
over. Zo blijft de gemeente beslissen
over de vraagstukken van de moderne
ontwikkeling, verkeersproblemen enz.
Vaak hangt de welvaart van een ge
meente af van een initiatief van een
gemeentebestuur, bijv. ten aanzien van
het scheppen van werkgelegenheid, wat
in hoge mate bepalend is voor de toe
komst van een gemeente. Ook wordt
de verantwoordelijkheid van een ge
meentebestuur vergroot door regelmatige
Stadsuitbreiding, waardoor ook de ge
meentelijke taak veelomvattender wordt.
Dr. Drees noemde met betrekking hier
toe de dichtheid van de bevolking, het
snelverkeer, krotopruiming, sanering van
stadswijken, de vrye-tijdsbesteding van
de jeugd, en opgroeiende jeugd, indivi
duele hulp aan bejaarden, zorg voor
hulp in de huishouding en de omvang
van het onderwijs.
Tot besluit van het congres werd de
film „Vlaardingen koerst op morgen"
vertoond.
De Amerikaanse astronoom Leon Campbell, verbonden aan het Smithsonian
Institute, verklaarde zaterdag dat Rusland en Amerika „enige dagen" waar
nemingen betreffende de baan van de Spoetnik zullen uitwisselen.
De Sovjet-geleerden professor Juri Pobedonostsef en ir. K. Malioetin hebben
in een artikel in het Russische weekblad „Nieuwe Tjjden" onthuld dat de raket,
waarmede de kunstmaan is afgeschoten, overeenkomt met de intercontinentale
ballistische raket, waarmede in augustus j.l. een proef is genomen.
De Nederlandse televisiekijkers heb
ben zaterdagavond de eerste filmopna
men gezien, die van de Russische aard-
satelliet zijn gemaakt op het ogenblik
dat deze zich boven Marseille bevond.
Zag Amerika Russische
raketproeven van Turkije uit?
Volgens het Amerikaanse tijdschrift
„Aviation Week" hebben de Verenig
de Staten meer dan twee jaar lang de
proeven met Russische raketten ge
volgd door middel van radar- en
andere apparaten, die in Turkije ston
den opgesteld.
In diplomatieke kringen, aldus het
blad, beschouwt men dit als één van
de redenen, waarom de Russen, die
van deze bespieding op de hoogte zijn,
Turkije onder militaire en politieke
druk hebben geplaatst.
De Amerikaanse geheime dienst die
zich bezig houdt met raketten, be
schikte over radarapparaten met een
werkingsbereik van 1600 kilometer.
Deze apparaten stonden te Samsun
aan de Zwarte Zee-kust en werden
door burgers bediend.
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van defensie heeft
zondag geen commentaar op dit be
richt willen geven.
De Amerikaanse staatssecretaris voor
het leger, Willbur Brucker, heeft zater
dag gezegd dat dank zij de heersende
onderlinge naijver tussen de drie wa
pens van de Amerikaanse strijdkrach
ten de Verenigde Staten een jaar ge
wonnen hebben op hun programma voor
de geleide raket voor middelbare af
stand. Hij achtte rivaliteit tussen de
drie wapens leger, vloot en lucht
macht even noodzakelijk als concur
rentie in het zakenleven, want hierdoor
werden de belanghebbenden tot de beste
j?restaties aangezet.
Hevig gevecht met
Kahar Moezakkar
50 opstandelingen gedood
Volgens een mededeling van de
legervoorlichtingsdienst in Makassar,
zijn tijdens een hevig gevecht tussen
het leger en een bende van de „Da-
roel Islam" in het onderdistrict Ken-
dari, in Zuid-Celebes, 50 opstande
lingen gedood.
Dit gevecht had plaats nabij Kasi-
poete. Aanvankelijk moest de daar ge
legerde legerafdeling haar post prijs
geven als gevolg van de grote over
macht van de aanvallend bende, die
uit verschillende „bataljons" bestond
en werd geleid door Kahar Moezakker,
de bendeleider nummer«één van Celebes.
Het militaire commando in Makassar
zond onmiddellijk versterkingen naar
Kendari .die erin slaagden de aanvallers
in wanorde te doen vluchten.
De kapitein van het Nederlandse S5.
Gaasterland heeft zaterdag geseind, dat
men op zijn schip de Russische kunst
maan zaterdagmiddag met het blote oog
heeft kunnen waarnemen. Het schip
voer toen in de Golf van Bengalen.
Negentien Nederlanders te
Jamaica gearresteerd
Wegens muiterij aan boord
van de „Oceanic"
Negentien Nederlandse bemanningsle
den van het Liberiaanse vrachtschip
„Oceanic" zijn door de Britse politie op
Jamaica gearresteerd, toen het schip
het eiland aandeed, aldus is gisteren uit
Georgetown in Brits-Guyana gemeld.
De zeelieden worden ervan beschuldigd
de kapitein, de Amerikaan Emil Chaki,
en een officier met de dood te hebben
bedreigd toen het schip zich op de
Atlantische Oceaan bevond. De reden
van deze poging tot muiterij is niet
meegedeeld.
De negentien zeelieden zullen door de
Britse autoriteiten naar Nederland wor
den teruggezonden.
Levenloos meisje uit
Enumermeer opgehaald
Na uren zoeken en dreggen werd van
morgen omstreeks half negen uit het
Eenumermeer tussen Oosterwytwerd
en Eenum (Gr.) het levenloze
lichaampje opgehaald van de 5-jarige
Trientje Weerd, uit Eenum, die gister
middag op haar fietsje was weggere
den en sindsdien niet was terugge
keerd.
Toen het meisje niet thuis kwam be
gonnen de ouders te zoeken en in
samenwerking met de politie slaagde
men er in omstreeks 's avonds 10 uur
het fietsje uit het Eenumermeer op te
halen. De politie heeft nog tot halfeen
vannacht doorgezocht, nlaar het kind
werd niet gevonden. Vanmorgen om 7
uur werden de dreggingswerkzaamheden
voortgezet en anderhalf uur later werd
op een afstand van ongeveer 75 meter
van het fietsje het lichaampje opge-
dregd.
