in KAMER en TUIN MIJN ZOON IS EEN DIXIE! Als de „valse" Peter had gewonnen ZATERDAG 19 OKTOBER WEKELIJKS BIJVOEGSEL PAGINA 2 BEWOGEN LEVEN Pugatschew werd in een ijzeren kooi gereden en daarna onthoofd VADERS EN MOEDERS LEREN SPELEN! Originele proefneming in het Rijnland door Jeugdzorg,(> van Wanne-Eickel Narcissen voor tuinheplanting Groepsvorming onder Zweedse jongelui Jeugd in socialistische staat laat zich niet gelijkschakelen Rusland was niet rijp voor het nieuwe Op het moment dat ik dit schrijf zwiert er een kunstmaan om de aarde. Op het moment dat U dit leest, zal zij al wel tot as zijn vergaan. En nu dit spel eenmaal be gonnen is, zullen er wel spoedig nieuwe komen. Vooral grotere, méér geperfectioneerd. Waarom niet? Niemand zet de vooruitgang stil. En wanneer het mogelijk zou zijn, zou het verkeerd zijn. De mens van heden heeft nieuwe terreinen nodig, niet zo zeer voor het verbouwen van graan of het vinden van delfstoffen, als wel voor zijn fantasie, nu de aarde zo bekend is geworden. Het meest opzienbarende van deze kunstmaan is, dat nu een Rus om de aarde zwiert, en knipoogt tegen de enkelen die hem kunnen zien! Het meest achterlijke land heeft plotseling een primeur die er mag zijn! En die te dénken geeft! Hoe is het mo gelijk dat een volk, een eeuw geleden nog in slaven ketenen, een halve eeuw geleden nog nauwelijks in staat eigen naam te schrijven, dit heeft volbracht? Ja, Raspoetin, die Rusland mee regeerde tijdens Nico- laas II, was nauwelijks in staat zijn handtekening te zetten. Véél groter dan zijn ontwikkeling was zijn magie. Eerlijk gezegd zit die kunstmaan mij een beetje dwars. Omdat ik een niet al te eigenwijs mens wil zijn. Be roemde sociologen, historici, biologen leraren dat de explosiemotor en de raket de wereld niet zo erg op haar kop hebben gezet en zullen zetten als de stoommachine. De socioloog zegt: de stoommachine heeft een geheel nieuwe sociale toestand geschapen, waarin de fabrieks arbeider zijn plaats moest vinden. De explosie-motor heeft wezenlyk geen verandering gebracht! En de raket nou ja! Nou ja! Ik zeg U dan maar eerlijk en in gemoede dat ik liever door anderen voor eigenwijs word versleten onder voorwaarde dat ik leven mag bij mijn eigen licht, dan dat men mij acceptabel vindt, terwijl ik voortdurend kaarsjes van anderen aan moet steken. Nee, die kunstmaan is een begin van iets, waarvan wel niemand van ons het eind zal zien. Amerika zal binnenkort een propje de stratosfeer in schieten, waarop de Russen jaloers zullen zijn! Jonge rijken zijn het meest dynamisch. Het blijkt uit alles. Zou U zich op straat wagen met een das waarop een paarden- ren is afgebeeld? Maar de wetenschap komt uit het avondland èn de uitvinding! Rusland hóe achterlijk het moge geweest zyn, hoe vreselijk de toestanden er nü nog mogen zijn, behoort meer tot het Avondland dan Amerika. Doch uitvindin gen zijn te koop. Een jong volk is in staat om de wereld te beheersen, doch heeft de rust nog niet om waarlijk „grote" uitvindingen te doen. Wanneer wij de Historie overzien dan verbazen wij ons er veel meer over wat had kunnen gebeuren dan wat inderdaad gebeurd is. En wanneer wij dan bestuderen wat gebeurd is, wat geslaagd is, dan vinden wij in de vóór geschiedenis altijd pogingen van dezelfde aard, die mislukt zijn Die vreselijke revolutie van 1917 had ook haar voorge schiedenis! Het revolutie-dier heeft al eeuwen geleefd, heeft al vele mislukte pogingen gewaagd, voordat de grote sprong, waarbij het dan ook alles op het spel zet, gelukte! Wie uitvoerig de regering van Catharina II beschrij ven wil, zal ook een hoofdstuk moeten wijden aan de Valse Peters. Vier van deze Valse Peters, die zich dus uitgaven voor Peter III, die niet vermoord zou zijn door zijn vrouw, doch met behulp van kerk en volk was gevlucht, zijn nauwelijks het beschrijven waard. De vijfde evenwel heeft geheel Rusland in beroering ge bracht en wanneer hij gewonnen had zou er toen reeds een soort communistische staat zijn ontstaan. Indien deze vijfde valse Peter veldheerstalent bezeten had, zou hij een grote kans verkregen hebben op de uiteindelijke overwinning. Dan was het slechts de vraag geweest of de andere vorsten van Europa „de dictatuur van het volk hadden geduld". De vijfde valse Peter was echter géén veldheer, en daardoor sneuvelden er meer dan 100.000 mensen „voor niets". Handig was hij wèl! Jemelka Pugatschew, zo heette hij, was ongeveer 40 jaren toen hij op het idee kwam zich uit te geven voor de ge maal van Catharina, die onrechtmatig de macht had toegeëigend, voor haar en haar bastaardzoon Paul. Jemelka had in het Russische leger gediend en gevoch ten tegen de Pruisen en de Turken. Toen zijn diensttijd om was, vluchtte hy naar Polen, omdat men hem geen ontslag wilde geven. Aangezien hy van verschillende kanten had vernomen dat hij sprekend op Peter III geleek, besloot hij op een dag de rol van de Tsaar te spelen. Van afkomst was hy een Don-Kozak en zowel aan de Don als aan de Wolga heerste grote ontevredenheid. In 1771 was een opstand der Kozakken, door generaal Freimann in bloed ge smoord. De aanzienlijksten waren met de knoet doodge ranseld! Dit had verschrikkelijk veel kwaad bloed gezet, omdat de opzet zelf alleszins gerechtvaardigd was ge weest. De regering had de Kozakken herhaaldelijk onaf hankelijkheid beloofd en had niets anders gebracht dan dictatuur. De meeste Kozakken waren Roskalniken, aanhangers van een secte die door de Orthodoxe Kerk fel werd be streden. Diezelfde kerk had eens Peter III mee ten val gebracht. Ook in andere gebieden heerste grote ontevredenheid. Zo waren een jaar eerder de Kalmukken, 400.000 man sterk, gaan trekken van Astrakan naar Mongolië, hun vroeger vaderland. Zwaar moeten mensen gekweld zijn, als zij tezamen zoveel ontberingen willen lijden, om de weg te vinden naar vrijheid. Maar ook waren velen in de Orthodoxe Kerk onte vreden over de regeringsdaden van de Keizerin. Omdat ze te vrijzinnig was, omdat ze denkbeelden uit het ketterse buitenland liet verbreiden in het „heilige" Rus land. Omdat ze.langzaam aan de politieke macht van de kerk ging besnoeien, èn haar stoffelijke rijkdom! De Don-Kozak Jemelka Pugatschew had zijn tijd wèl gekozen. Overal was ontevredenheid. De Don-Kozak ken ontvingen hem met gejuich. De Baschkiren, wonend in het Orenburgse gouvernement, bijna 30.000 families groot, liepen naar de valse Peter over, omdat zij nog een appeltje met de regering te schillen hadden. „Peter III is weergekeerd! Hij was niet dood! Hij heeft alleen maar zijn tijd afgewacht om ons allen te kunnen helpen! Vadertje Tsaar is teruggekomen om de Kozakken hun oude rechten te hergeven, om de kluisters van de lijfeigenen te verbreken opdat die eindelijk, tezamen met hem, in vrede kunnen leven en in voor spoed! Help Vadertje Tsaar, want hij verlost ons van de boze! Vermoord de officieren van dat helse wijf die in Uw handen vallen! Vermoord alle edellieden omdat ze ons hebben behandeld als dieren! Omdat ze Vadertje Tsaar naar het leven staan!" Bij honderden traden de lijfeigenen in dienst van Pugatschew. Het ging van mond tot mond door de rijen van het volk: Vadertje Tsaar is teruggekomen om ons te helpen! Nu helpen we hem!" In Moskou schreeuwde men reeds door de straten: De Tsaar komt! Die zal de heren verdelgen en ons de vrijheid geven!" Indien de valse Peter met zijn duizenden en duizenden gewapende volgelingen naar Moskou was gerukt, zou het hart van Rusland zeker door hem veroverd zijn. Doch Peter was geen veldheer, hij was alleen maar een handig man. En iemand die geen veldheer is en het toch moet zijn verspilt zijn tijd met beuzelingen en het beha len van schijnsucces! De Keizerin was doodsbenauwd. Nooit had ze kunnen denken dat ze zoveel last zou krijgen van haar dode echtgenoot. Om de valse Peter te compromiteren liet zy de vrouw van de valse Peter zoeken en naar Kazan zenden. „Pugatschew zag en herkende dadelijk zijn vrouw toen hij Kazan binnenrukte, maar hij vergat zijn rol niet. Zonder een trek van zijn gelaat te veranderen wendde hy zich tot zijn staf en zeide: „Trekt U deze vrouw aan, ik kende haar man, die mij vele goede diensten bewezen heeft". Pugatschew was een handig man. Doch de geoefende legers van de Tsarina vermorzelden tenslotte zijn ben den en toen leefde de adel zich uit „op het beest in het volk". Hij zelf werd in een ijzeren kooi langs het paleis ge reden en daarna onthoofd. Als Pugatschew een veldheer was geweest, wat dèn? Dan was de kans groot geweest dat Rusland reeds in de 18e eeuw een primeur op haar naam had gehad, waar een kunstmaan van enkele kilogrammen nog niets bij is, namelijk een grote revolutie! Een, revolutie waarbij vergeleken de latere Franse nog niets geweest zou zijn. Wordt niet de belangrijkheid van elke revolutie afgemeten naar de lengte van haar scheermes? Het revolutie-beest wilde toch èrgens zijn. Het verliet het land met de meest brandstof en ging naar het land met de één na meeste brandstof: Frankrijk! De aanhangers der verlichting hadden het Franse volk getoond hoe groot de misstanden waren! In Rus land waren ze ook geweest, de verlichters, doch daar had de Keizerin hen ontvangen. Hen met geld gesteund, hun Ideeën bestudeerd, maar tenslotte gezegd dat men geen groene appel oogsten mag. Rusland was nog niet rjjp voor het nieuwe. Rusland vroeg slechts tijd. REIN BROUWER. Vele volwassenen heb ben een „inhaalbehoefte aan spelen". Dat was de conclusie, waartoe het hoofd van het Bureau voor Jeugdzorg in de West- faalse gemeente Wanne- Eickel kwam. En de heer Grewe ging nog een stapje verder: deze behoefte moet eerst bevredigd worden, zo zei hij, alvorens men van hen kan verwachten, dat zij met hun kinderen spelen. Met andere woor den: zij moeten eerst le ren spelen. Maar de vraag was natuurlijk, of zij daarin wel zin zouden hebben. Herr Grewe ging het eens proberen. Op de eerste avond waren er twintig belangstellenden, op de tweede veertig! En aan het eind van zo'n avond waren de deelne mers zo opgewekt alsof zij een champagne-feestje hadden bijgewoond, zegt Grewe. Toen de cursus na twaalf weken ten ein de was, wilden de deel nemers niet uit elkaar. Een dokter nam toen de leiding van de „vervolg cursus" over, de belang stellenden vormden een werkgemeenschap en ver klaarden zich bereid het gemeentebestuur ten aan zien van alle vraagstuk ken van spel van advies te dienen. Vandaag hou den zij zich met speel plaatsen, turntoestellen, speelautomaten en ker- miskranen bezig Terwijl het vele leraren niet gelukte bij de ouders belangstelling te wekken voor vraagstukken van onderwijs en opvoeding, slaagde Herr Grewe hier in „spelenderwijs". Reeds heeft een aantal leraren en hoofden van scholen hem al gevraagd van hem te mogen leren. Er wor den in Wanne-Eickel ook cursussen voor gevorderde spelers gehouden, waarin muziekinstrumenten wor den vervaardigd, mario netten gesneden en tal van moeilijke vraagstuk ken behandeld. Langza merhand wordt de ouders duidelijk, welke verande ringen zich hebben vol trokken in jeugdpsycho- logie en opvoeding, nu de grote-stadskinderen niet meer met aarde en water, hout en stenen spelen, steeds minder planten en dieren kennen en, in het algemeen gesproken, het contact met de natuur verliezen. Het bureau voor jeugd zorg in Wanne-Eickel heeft van de speelgoed- industrie een kamer vol speelgoed gekregen. Maar het beste speelgoed is dat wat het scheppend ver mogen der kinderen wekt en bevordert. Speelgoed, dat zy zelf maken. Zo spelen zy in Wanne- Eickel met een ingewik keld deurslot, dat uit tal rijke houten deeltjes be staat, die in elkaar pas sen. Het duurt uren om het slot uit elkaar te peute ren en weer in elkaar te zetten. En gespeeld wordt ook met een „toren van Hanoi", die opgebouwd cn afgebroken kan wor den, waarbij ieder bouw element echter maar één keer mag worden ver plaatst. De leider van een jeugd kamp vertelde Grewe, dat de kinderen tijdens een regenweek, toen zij geen zin meer hadden in lezen en zingen, uit houtafval zélf zo'n toren van Hanoi 'jouwden. Vanaf dat ogen blik werd er niet meer gekibbeld, verveelden zij zich niet meer, maar heersten rust, geduld en concentratie. Narcissen, mooie snijbloemen Narcissen zijn prachtige en rijk bloeiende bolgewassen, welike in een tuin veel voldoening kunnen schen ken, doch men dient ze op de juiste manier te 'behandelen. Ik vind dat narcissen niet zo geschikt zijn voor perkbepl anting; tenzij ze gebruikt worden o. er vr\j grote stukken mee te beplanten. Voor „wildgardenlng" lenen narcissen zich echter uitste kend en in de Keukenhof kan men hiervan elke lente mooie voorbeelden zien. „Wlldgardening" wil zeggen: ze kunnen onder hoog opgaand geboomte gepoot worden of tussen lidht struik gewas zonder dat ze er hinder van hebben. Denk nu echter niet, dat ze het op den duur onder dichte beuke- bomen uit zullen houden; de eerste lente zullen ze zeker nog wel bloeien, 'doch wanneer het een aaneengesloten beuQoenbos is, moet u er toch maar niet te veel van verwachten. In kleinere tuinen komen zulke bossen echter niet voor; daar moet men het met een meidoorn, een sering en een gouden regen doen en daaronder kan men uit stekend narcissen poten. Misschien lijkt het wel aantrekkelijk allerlei kleuren en vormen door elkaar 'te po ten en toch zal u dat op den duur geen voldoening schenken. Het is te onrustig en u krijgt er geen mooi ge heel door. U kunt veel beter enkele groepjes apart poten en dan elk groepje van andere vorm of kleur; daarmee zult u veel meer resultaat bereiken. Narcissen houden zéker van een voedzame grondsoort; in'dien u wat oude stalmest hebt liggen, kan die ondergespit worden, doCh verse mest kan men beter niet gebruiken. Bevat de grond voldoende humus, dan kan men ook heel goede resultaten berei ken met de bekende roze tuin- en ga- zonkorrelmest. Per tien vierkante me ter is een hoeveelheid van ongeveer drie ons al wel voldoende en dan kan men vroeg in het voorjaar nog wel eens een lichte overbemesting geven. Narcissen kunnen op een diepte van ongeveer acht centimeter gepoot wor den. Hoewel afdekken niet strikt nood zakelijk ds, kan het toch heus geen kwaad Indien er een laagje turfmolm overheen gelegd wordt. U kunt ook wel afdekken met wat groene sparretak ken; misschien kunnen de restanten v. de kerstboom er nog wel dienst voor doen. Na de bloei moet u er zo snel mogelijk by zyn om al die dorre bloemresten weg .te nemen. Doet u dat niet, dan gaat zich zaad vormen en dat 'kan men beter voorkomen. Ze kunnen het op een goede plaats best een jaar of drie uithouden. Dan zult u elke lente 'bloemen hebben, doch dan moet ge mij wel beloven, dat het loof na de bloei rustig moet kunnen afsterven. Narcissen zyn ideale sny- bloemen, doch ik neem aan dat u dit allemaal wel weet. G. KROMDIJK. (Van onze correspondent in Stockholm) Onze zoon (13) heeft een belangrijk besluit genomen: hij is „Dixie" geworden. Dat zegt een Nederlander weinig, maar voor uw verslaggever betekent het heel wat Terwijl in het sociaal-democratisch geregeerde Zweden alles wordt gedaan om het verschil van klassen (isociale groepen) te overbrug gen, heeft de jeugd uit eigen beweging een veel strengere indeling ingesteld dan in de meeste conservatieve landen bestaat! De keuze is niet groot: Dixie, Knutte, Bob. En achter deze namen gaan niet alleen levensbeschouwingen schuil, maar ook bepaalde gedragslijnen! Houtje-touwtje en leren motorjas Mogen wij een Dixie aan U voor stellen? De Dixie-jongen heeft zijn haar steeds gekamd. Hij loopt er bij als op een modeplaatje en is onmiddellijk aan de duffelcoat te herkennen. U weet wel. die kameelharen jas, die niet wordt geknoopt, maar door mid del van lussen en pakethoudertjes wordt dichtgebonden. Lange broek, gepoetste schoenen, schone handen, voor de zekerheid in handschoenen gestoken. Zelfs schone vingernagels! Gouden ring, geen gevecht of gehan nes. Kortom de kleine heer met eigen smaak. Heel anders de Knutte, die een motorfiets, of toch ir ieder geval een bromfiets, of een grote-broer-met- motorfiets moet hebben. Hy is geheel in leder gestoken, mag smerig zijn, mag roken, haalt graag kattekwaad uit. Tenslotte de B o b die brutaal als 'n Knutte is, maar als een heer gekleed gaat. Tenminste: als een heer volgens ben en zelfs ook gele vingers. Zij mag ruwe woorden gebruiken. Als ze haar leren stelletje bezit, zyn er verder geen uitgaven voor kleren. En toch houdt zij niets over, want zij behoort kauw- gummi in de mond te hebben. Boven dien krijgt ze niets van haar jongen aangebbden. Alles moet zij zelf beta len. Daar staat echter tegenover, dat zij op de duo mag zitten. Ingewikkelde code de laatste mode. U zou hem direct aan zijn kuif kunnen herkennen. De hoog te van de golf doet het hem namelijk. Het haar mag wel ontzettend lang zijn, maar moet goed worden bijgehou den. Een scheiding van het voorhoofd af tot aan de nek toe. Alles met veel vet bijeengehouden. Men moet al een jaar of 1516 zijn om zo voor de dag te kunnen komen. De meisjes hebben een nog stren gere indeling. Vooral op HBS-en en Muio's vindt de „Dixie" ingang. Dat wil zeggen, dat zij ook de bekende jas draagt, die generaal Montgomery al had. Men kan zowel nylons als ge kleurde kousen dragen: blauw, rood of groen. Nagels en lippen dienen licht roze te zyn. Het Dixie-meisje kijkt natuurlijk geen Knutte aan. ZU is bijzonder lief en hartelijk. Ha, de laatste „mode" is, dat zy niet eens liegen mag. Ook te genover haar ouders zegt zy de waar heid. De kleren eisen natuurlijk een gedeelte van het zakcentje op en der halve is zij wat blij, dat het de plicht van een Dixie-jongen is, het kopje koffie of de bioscoop te betalen. Heel anders w er de S p a 11 a, die meer voor een Knutte voelt en voor de motorfiets. Een Spatya is ook in leer gehuld, zij mag smerige handen heb- Dat zitten is trouwens niet eenvou dig. Het zou een doodzonde zijn om de bestuurder vast te houden. Zy zit dicht achter hem aangeleund en heeft haar handen op de rug. En nu is het belangrijk, hoe zy de handen houdt. Grypen de handen gewoon in elkaar, dan kan iedereen zien, dat zy al lang met die jongen samen is. Houdt zy maar één vinger vast, dan is zij pas by hem. Twee vingers verklappen, dat zij wel van hem houdt, maar dat hy zich nog niet heeft geuit. En ga zo maar door. De Dixie-meisjes hebben een dergelijke code met het dichtkno pen van de jas. De Bob-jongens moeten nu maar gaan zoeken wat overblijft. Daar is geen speciale naam voor. Hij mag dan ook dansen wat hij wil, terwijl de Dixies de jazz aanbidden. Een en ander wordt natuurlijk nog gecompliceerder, als men op de ver schillende uitdrukkingen ingaat, die in geen woordenboek voorkomen. Zo blijkt de Zweedse taal bijzonder rijk te zijn aan uitdrukkingen voor „een aar dig meisje" Als wij nu om het hoekje van de deur kijken, dan zien wij onze spruit 's avonds zyn huiswerk maken, hoewel het klokje al acht heeft geslagen. Straks zal hij zijn tanden poetsen, handen wassen en incremen, haren kammen en ons zeer lief wel-te-rusten wensen. Hij zal dan nog zeer zacht in bed naar de radio luisteren, want hij behoort immers de nieuwste jazz te kennen, hetgeen ook alweer goed is voor zijn Engels. En wij laten hem maar gaan. Zo komt hij tenminste over een minderwaardigheids-complex heen, dat de jongens hebben, die nog tot hun 18de jaar op school moeter gaan zonder een cent te verdiener)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1957 | | pagina 14