Wereld luistert gefascineerd naar
Russische radiostem uit het heelal
Schrijf in op woningbouw!eniiig
WEERBERICHT
Grotere besparingen vereist
Spoedig grotere satellieten die
naar aarde terugkeren
WJlet weigert en Pleven zou de
formateurstaak overnemen
Dr. Drees doet dringend beroep:
96ste jaargang MAANDAG 7 OKTOBER 1957 No. 252S8
LEIDSCH DAGBLAD
Directeur: j J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte SlnBC) Leldel1Glr° no 8™5,
Hoofdredacteur J. Brouwer f.7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; t. 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Een 6 Nationale Woningbouwlening groot f 100 miljoen of zoveel
meer als waarvoor zal worden ingeschreven is door minister-president
dr. W. Drees in een radiotoespraak aan het Nederlandse volk voor
gelegd onder het motto „Nederland heeft gebouwd, Nederland bouwt
nog, Nederland wil en moet blijven bouwen."
De N.V. Bank voor Nederlandse Gemeenten zal op uitnodiging van
de regering deze lening, welke een looptijd van gemiddeld 25 jaar zal
hebben, uitgeven tegen de koers van 100 in stukken van f 100.
f 500.— en f 1000.-.
De opbrengst van deze lening zal worden doorgeleend aan Gemeen
ten om te worden gebruikt voor de financiering van de woningbouw
en daarmede samenhangende werken, w.o. ook de scholenbouw. De
gelden zullen worden bestemd voor de financiering van in 1957 onder
handen zijnde werken.
Kunnen wij voortbouwen of niet?
Van het slagen van deze lening zal het in belangrijke mate afhankelijk
zijn of Nederland kan blijven voortbouwen of niet, aldus dr. Drees.
De bedoeling van de zeer aantrekkelijke rente van 6 en van de kleine
coupures is volgens dr. Drees 'n grote kring van spaarders aan te trekken.
Nederland kan ongetwijfeld zijn woningprobleem oplossen, maar daar
voor is nodig, dat wij allen onze gezamenlijke besparingen weten te ver
groten. Wie op de lening inschrijft, doet dus goed, maar beter doet de in
schrijver, die net geld voor zijn inschrijving vindt door het ergens anders
op zijn uitgaven te besparenook in die zin, dat hij bepaalde grotere uit
gaven, die hij anders zou hebben gedaan, nog een tijdje uitstelt.
Ook voor kleine spaarders
Een dringend beroep deed de minister
president ook op de spaarbanken, le
vensverzekeringmaatschappijen, pen
sioenfondsen en andere instellingen, die
gelden op lange termijn beleggen. Om
het resultaat te bereiken, dat van de le
ning wordt verwacht, moeten de voor
belegging beschikbare middelen in de
eerste plaats voor inschrijving op deze
lening worden bestemd.
Dr. Drees deelde in zijn radiorede nog
mede, dat voor de kleine spaarders bin
nenkort door de 7~ank voor Nederlandse
Gemeenten ook nog zgn. rentespaarbrie-
ven zullen worden uitgegeven met aan
koopwaarden van f. 25, f. 100 en f. 500.
Warcliause st udenten
distancieren zich van
„straa tschenders"
In Warschau hebben zich gisteravond
opnieuw relletjes voorgedaan. De stu
denten hebben zich van deze ongeregeld
heden gedistancieerd, daar deze teweeg
gebracht zouden zijn door „straatschen
ders", in tegenstelling met de onrust van
vorige week, waarin de studenten wèl de i
hand hadden. Gisteravond voegden zich
zelfs enige studenten bij de nu met hel
men uitgeruste manschappen van de
militie, toen laatstgenoemden poogden
de orde te herstellen. Een groot aantal
jongens gooide flessen en stenen naar
de manschappen van de militie. Er zou-
den vele arrestaties zijn verricht. Ook j
werden gisteravond weer traangasbom-
men gebruikt om de menigte in de om- j
geving van het door de Russen gebouw-
de „Paleis voor cultuur" te verspreiden. I
Sommige militiemannen droegen nu ook
geweren op de rug en velen waren met
gasmaskers uitgerust.
Gisteravond heeft de primaat van
Polen kardinaal Wyszynski, de studen
ten van Warschau toegesproken in de
studentenkerk. Hij zei. dat hij alle moei
lijkheden van de studenten en hun strijd
om vrijheid van meningsuiting begreep,
maar dat de studenten alle dingen, die
zij reeds bezitten moeten waarderen.
Jullie moeten trachten de levensomstan
digheden, waarin je geplaatst bent, te
begrijpen, hoewel deze vaak zeer moei
lijk en ingewikkeld zijn, aldus de kardi
naal. „Jullie moeten op dit ogenblik
werken voor een betere toekomst voor
ons land en jullie moeten werken zoals
God wil, dat jullie werken, omdat het
niet mogelijk is van Polen te houden
zonder God te beminnen", zo besloot
kardinaal Wyszynski.
Deze uitgifte zal met een spaaractie ge
paard gaan, waarbij o.a. ook de werkge
vers zullen worden opgewekt hun mede
werking te verlenen.
O zo
De Russen zijn lang niet de eer
sten, die kunstmatige manen heb
ben gelanceerd. De ware pioniers
wonen op de planeet Venus. Dat
heeft het. beroepsmedium mej. Eni
Brady zaterdag in Daytona Beach
in Florida beweerd. Zij zegt, dat zij
geregeld radioberichten ontvangt
van Venus en Mars. Daaruit is haar
gebleken, dat de Venus-bewoners
al acht kleine maantjes om de aar
de hebben gestationeerd. Die kunst
manen, die zo'n 10.000 mijl van de
aarde af zouden blijven, worden
door de Venus-mensen gebruikt als
stations voor vliegende schotels,
j zegt Eni Brady.
Droog weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Vannacht hier en daar mist. Morgen
droog en overwegend zonnig weer. Zwak
ke tot matige oostelijke wind. Weinig
verandering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
8 OKTOBER
Zon op: 6.54 uur; onder: 18.04 uur.
Maan op: 17.40 uur; onder: 6.26 uur
V.M.).
Hoogwater te Katwijk te 2.55 en
15.12 uur.
Laagwater te 11.02 en 23.18 uur.
Stijging kosten van
het levensonderhoud
Stelt problemen voor
regering en vakbonden
(Van onze Haagse redactie)
Zoals gemeld, zullen de regering en de
Stichting van de Arbeid deze week de
economisch-financiële situatie gaan be
spreken.
Indertijd hebben de drie vakcentrales
zich beraden over de vraag of de ge
stegen kosten van levensonderhoud
geen aanleiding zouden kunnen vor
men om tot herziening van hun stand
punt over te gaan inzake het aan de
orde stellen van loonsverhogingen. De
vakcentrales hadden als grens voor de
stijging van de gemiddelde kosten voor
levensonderhoud gedurende 1957 ge
steld een percentage van 115. Het
prijsindexcijfer is inmiddels weer ge
stegen, namelijk tot 118. Deze stijging
betrof, voornamelijk het rechtstreeks
voor consumptie bestemde deel der
gezinsuitgaven. De vakbonden hadden
uitdrukkelijk gesteld, dat indien de
grens van 115 werd overschreden, zij
het recht voorbehielden een loonsver
hoging aan de orde te stellen. Het
beraad in de kring der vakcentrales
schijnt thans voornamelijk te zijn ge
gaan over een aantal punten, welke
zouden kunnen leiden tot een geringe
stijging van inkomsten voor de werk
nemer. De gedachten zijn uitgegaan
naar een verhoging van de kinderbij
slag en de mogelijkheid van een loon-
ronde van 2%. Het is bekend, dat de
regering niets voelt voor het geven
van toestemming voor een algemene
loonronde. Slechts bij hoge uitzonde
ring wil zij bedrijfstakgewijs "loonsver
hoging toestaan.
Het overleg, dat nu zal plaats hebben,
zal de partners voor bepaalde proble
men stellen, waarbij dat van de prijs-
stabilisatie niet het geringste zal zijn.
Doe een daad
Door op grote schaal op deze lening
in te schrijven, kan het Nederlandse
volk in al zijn geledingen tonen dat het
ernst is om zijn grootste vijand, het wo
ningtekort, zo snel mogelijk te verslaan.
Bovenal wil ik, aldus dr. Drees er Uw
aandacht op vestigen dat U door het
inschrijven op deze lening medewerkt
aan het bedwingen van het nog steeds
zo grote woningtekort, dat U daarmede
een steun verleent die wij niet kunnen
missen, willen wij werkelijk voortgaan
op grote schaal te bouwen.
Over de ernstige sociale en zedelijke
nadelen die het bestaande woningtekort
en de gedwongen inwoning voor vele ge
zinnen en voor al die jonge mensen die
een gezin willen vormen, medebrengen,
hoef ik U zeker niets te zeggen, U weet
dat allemaal zelf wel. Laten daarom in
het bijzonder ook de gelukkigen onder
ons, die wèl een goede woning hebben,
beseffen dat speciaal ook op hen de taak
rust om hun landgenoten, die nog niet
in zo gelukkige omstandigheden verke
ren. behulpzaam te zijn. Daartoe wordt
thans het middel geboden.
Aan het Nederlandse volk nu, te laten
zien wat het waard is, te tonen dat wij
meer kunnen dan alleen maar over de
woningnood te praten, en dat wij ook
tot daden in staat zijn.
Kunstman raast voort
Zaterdag arriveerden op de heli
haven in Rotterdam (v.l.n.r.): miss
IJslandmiss Frankrijk, miss Uni
verse, miss Europa (de Amsterdam
se mej. Corrie Rotschaeffer) en
miss België, die gisteren deelnamen
aan een in Zandvoort gehouden
modeshow
Nog steeds draait de Russische kunstmaan, een met instrumenten
volgestopte bol van bijna zestig centimeter doorsnee, haar rondjes om
de aarde, onveranderd radiosignalen uitzendend die door talloze
wetenschapsmensen en amateurs op aarde worden geregistreerd en
beluisterd. Gister, toen de satelliet haar 22e omwenteling om de aarde
voltooide en daarmee meer dan een miljoen kilometer had afgelegd
(aanzienlijk meer dan tweemaal de afstand aarde-maan), ging het
fascinerende „tsjirp, tsjirp, tsjirp" door de luidsprekers over de gehele
wereld ononderbroken door.
Wat die signalen te betekenen hebben weten alleen de Russen, die
de code èrvan niet aan hun Westerse wetenschapsbroeders hebben
medegedeeld, maar wel hebben verklaard dat mettertijd de uitgewerkte
gegevens ter algemene beschikking zullen worden gesteld. Zij ver-
klaarden voorts, dat Rusland zeer binnenkort zwaardere en grotere
kunstmanen zal lanceren, die met meer meetinstrumenten zijn uitge
rust en bovendien hoopt kunstmanen te lanceren die behouden naar de
aarde kunnen terugkeren.
Onveranderde snelheid
Radio Moskou heeft zondagavond me
degedeeld, dat er geen tekenen zijn, dat
de snelheid van de Russische kunstmaan
afneemt, waaruit kan worden afgeleid,
dat de storende factoren op de hoogte
van 900 kilometer vrij onbetekenend zijn.
De omlooptijd is nog praktisch onveran
derd, namelijk een uur en 36 minuten,
dezelfde tijd van de eerste omwenteling
na het afschieten op 5 oktober 11,46 uur
Moskouse tijd.
Eenvoudig fype
Van verschillende Russische zijden
werd medegedeeld, dat de thans afge
schoten maan van een eenvoudig type is,
met slechts enkele instrumenten, waar
van de waarnemingen per radio naar de
aarde kunnen worden overgeseind. De
kunstmaan is voorzien van gewone che
mische batterijen, die het leeuwendeel
van het gewicht van de kunstmaan voor
hun rekening nemen. Mede daardoor
moest het aantal waarnemingsinstru
menten tot een minimum worden be
perkt.
De voorzitter van de Russische com
missie voor het Internationale Geofysi
sche Jaar Sjtsjerbakof, heeft gisteren
echter medegedeeld, dat in de toekomst
Russische kunstmanen zullen worden
uitgerust met batterijen, die met zon
licht opnieuw kunnen worden geladen,
waardoor zij met een betrekkelijk ge
ringe gewichtstoename een vrijwel onbe
perkte zendtijd hebben.
Een week stom na drie
weken spreken
Het schijnt dat de batterijen, die in de
huidige kunstmaan voor zendenergie zor
gen een werkingsduur hebben van on
geveer drie weken. De geringe wijzigin
gen in de omlooptijd van de kunstmaan
tot dusverre doen echter vermoeden, dat
de maan langer dan die tijd rond de
aarde zal draaien, alvorens zover in de
atmosfeer te zijn afgedaald, dat zij dooi
de grotere wrijvingswarmte verdampt.
Men verwacht thans, dat dit laatste over
vier weken het geval zal zijn.
Gegevens worden openbaar
De Russische geleerde Blagonravof,
een der Sovjetafgevaardigden naar de
conferentie voor het Geofysisch Jaar
te Washington, heeft nadrukkelijk ver-
klard, dat de door middel van de
kunstmaan verkregen gegevens aan de
rest van de wereld zullen worden ver
strekt. Hij zei, dat de Sovjet-Unie het
lanceren van de kunstmaan niet te
voren had bekend gemaakt, omdat het
hier om een „proefneming zonder
Weddenschap
De politieke commentator van
het conservatieve avondblad „Paris-
Presse" schrijft, dat Franse afge
vaardigden weddenschappen afslui
ten over wie het eerst gereed zal
zyn: de Russische kunstmaan met
het draaien rondom de aarde of
president Coty met het zoeken van
een nieuwe premier. Vandaag ston
den de kansen twee tegen een ten
gunste van de kunstmaan!
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllH
Koningin Juliana en Prinses Ma
rijke hebben zaterdagmiddag in het
Hilversumse sportpark demonstra
ties bijgewoond ter gelegenheid van
het vijftig jarig bestaan van de Ned
PolitiehondenverenigingKoningin
en Prinses gaan langs een haag van
deelnemers naar de tribune.
JlcUa
Specialist iri
dames-modeschoenen
meer" ging. De Russen waren er niet
zeker van, dat het een succes zou
worden. (Inmiddels werd echter van
andere Russische zijde verklaard, dat
het hier geen „proefneming" betrof).
Blagonravof verklaarde, dat by een
volgende poging rekening zal worden
gehouden met de afspraken in ver
band met het Geofysisch Jaar (die o.m.
inhouden dat gesproken zal worden
over de meest wenselijke satellietbanen
en dat ook de code der uitzendingen
algemeen bekend wordt gemaakt, zo
dat de waarnemingen door zoveel mo
gelijk stations kunnen worden ver
richt. - Red. L. D.).
Hij deelde voorts mede, dat Rusland,
toen hij vandaar naar Washington ver
trok, reeds twee kunstmanen gereed had
liggen voor de start.
In Rusland zijn thans zestig waarne
mingsstations ingericht voor het opvan
gen van de signalen van de kunstmaan.
Slot op pag. 2
Nieuwe man is soepel en seherpzinning en
geniet in alle fracties veel sympathie
(Van onze Paryse correspondent)
De secretaris-generaal van de socialistische party Guy Mollet, die ook de voor
laatste Franse regering leidde, heeft gisteren de opdracht een nieuw kabinet te
vormen aan president René Coty teruggegeven. Mollet had zich vrydag, toen het
Franse staatshoofd hem by zich ontbood, al uiterst gereserveerd over zyn eigen
kansen uitgelaten. Zoals was te verwachten is zijn poging vooral op tegenstand
der rechtse onafhankelyken of conservatieven afgestuit. De socialisten hadden
behalve voor Algerije ook blanco volmachten voor de economische en financiële
sectoren willen vragen en op die verlangens hebben de conservatieven, bevreesd
voor een nieuwe periode van dirigisme en prysbeheersing, nul op het rekest
gegeven.
Conservatieven vreesden
dirigisme en prijsregeling
Uit nummer bestaat uit 14 pagina's
Bovendien moet Mollet de partijen
een nieuw saneringsplan hebben voorge
legd, waarin nogmaals voor 200 miljard
frank nieuwe belastingen en voor een
zelfde bedrag aan bezuinigingen was be
raamd en dat de deur voor de rechter
vleugel moet hebben dichtgedaan.
Vandaag zou president Coty een nieuw
verzoek richten tot de conservatief -
onafhankelijke radicaal René Pleven,
die met het vliegtuig van het staats
hoofd ijlings uit zijn kiesdistrict in Bre-
tagne is opgehaald. Pleven staat aange
schreven als een der kundigste tactici en
onderhandelaars van het parlement. Hij
heeft ook ervaring als regeringschef,
doch zag zich de laatste jaren verplicht
zich gedurende geruime tijd in een po
litieke retraite terug te trekken na de
fatale militaire nederlaag van Dien
Bien Phoe, die de ondergang van het
Franse Indo-China beklonk en waarvoor
hij als toenmalig minister van Oorlog
aansprakelijk kon worden gesteld.
Pleven (56 jaar oud) is een soepel en
scherpzinnig man, die zich als het moet
dus ook op de achtergrond weet te hou
den en die in alle nationale fracties op
sympathie zou mogen rekenen.
De crisis gaat vandaag haar tweede
week in temidden van een algemene
onverschilligheid. Het Franse publiek
heeft momenteel kennelijk heel wat
meer belangstelling voor de nieuwe Rus- j
sische satelliet, die al twee maal over
Parijs moet zyn gesneld, dan voor de I
inspanningen van de tweede formateur,
de heer René plevcn.
Tal van arrestaties
in Argentinië
In de Argentijnse hoofdstad Buenos
Aires zyn zaterdag 270 personen gear
resteerd,'onder wie leiders van vakver
enigingen. De arrestanten werden over
gebracht naar een troepenschip in de
haven. De arbeiders in de vleesindustrie
besloten uit protest tegen de aanhou
ding van zeven van hun leiders vandaag
voor onbepaalde tijd in staking te gaan,
maar, nadat de meesten waren vrijge
laten, werd de staking afgelast.
Reeds in staking zijn arbeiders in de
sigarettenindustrie, het personeel van
brouwerijen, metselaars en telegraaf- en
telefoonbeambten. De regering heeft
overwogen het telegraafpersoneel op
grond van de krijgswet voor hun werk
uit te roepen, maar zy heeft tot dusver
nog geen besluit hierover genomen.
Van betrouwbare zijde te Buenos
Aires is vernomen, dat president Aram-
buru de staat van beleg voor de hoofd
stad heeft afgekondigd, nadat hij door
het leger voor een voldongen feit was
geplaatst. Het leger had namelijk als
voorzorgsmaatregel een aantal vakbonds
leiders in hechtenis genomen in verband
met berichten over een aanstaande golf
van sabotage, oproer en staking. Daar
deze maatregel in strijd was met de
grondwet, zag de president zich genood
zaakt de staat van beleg af te kondi
gen om de arrestaties te wettigen, zo
werd van genoemde zijde vernomen.