CHIEF WHIP MARINERAAD ONDERZOEKT AANVARING VANGRONINGEN' I I Toen orkaan opstak kon de Pamir de zeilen niet meer reven Geen moment paniek Prijzen dekken veelal nauwelijks de kosten zegt de voorzitter 96ste jaargang Ongeluk bij helder tveer en ruim zicht Getuigenverklaringen lopen nogal uiteen Hoe kon het mogelijk zijn, dat de onderzeebootjager „Groningen" op 29 mei van dit jaar bij helder weer en ruim zicht het vissersvaartuig TX 24 ramde, tengevolge waarvan dit bootje kapseisde en enige tijd later zonk? Een Marineraad, die werd gevormd door mr. L. van Lookeren Campagne, voorzitter, schout bij nacht G. B. M. van Erkel, commandeur M. C. van GronUelle, commandeur A. H. J. van der Schatte Olivier, kapitein ter zee N. W. Sluyter en kapitein ter zee D. J. Kommer, heeft zich gisteren uitvoe rig met deze vraag bezig gehouden. De conclusies zullen te zijner tijd wor den bekend gemaakt in het staatsblad. overzien dan la men verplicht zich te bukken. Vonk had een kwartier voor de aanvaring de opbouw van de onderzee bootjager ln de verte wel gezien, doch daar het schip zich naar schatting nog wel op een afstand van zes mijl bevond, had hij niet onmiddellijk aan gevaar gedacht. En hij had daarna dan ook niet meer in de dode hoek gekeken. Daar degene, die stuurt alle aandacht aan het stuur en het kompas moet geven, gebeurt het controleren van deze hoek ln de regel slechts om het kwartier. Tot vlak voor de aanvaring heeft Vonk de onderzeeboot jager dus uit het oog verloren en hij had naar hij ver klaarde niet verwacht, dat het schip zo snel zou naderen. Hij had drie waar- schuwingstonen van de nautafoon van de „Groningen" gehoord en volgens hem viel de derde toon ongeveer samen met de aanvaring. Vonk verklaarde nadruk kelijk geen ogenblik zijn koers gewijzigd te hebben. Toen hij de „Groningen" voor het eerst in de verte waarnam was het hem niet opgevallen, dat de onder zeebootjager de koers van het vissers vaartuig kruiste. Vrijdag 27 september 1957 Opening leesweek 1957 Derde blad no. 29251 Commandant werd te laat gewaarschuwd De eerste, die moest getuigen over dit ongeval - dat gelukkig geen mensenle vens kostte, want de vijf opvarenden van het vissersvaartuigje konden wor den gered - was de commandant van de ..Groningen", kapitein-luitenant ter zee A. M. Niessink. Hij getuigde, dat luite nant ter zee 2de klas G. Loeber, die op het moment van de aanvaring als offi cier van de wacht optrad, iemand was met veel initiatief, gedecideerd in zijn optreden en een ernstig karakter heeft. De commandant was echter wei van mening, dat hij eerder gewaarschuwd had moeten worden. Hij werd eerst ge alarmeerd toen er zes stoten op de nau tafoon werden gegeven. „Toen ik boven kwam. zag ik het scheepje reeds achter ons drijven met de kiel naar boven. Hierna richtte het zich langzaam op en er kwamen vier mensen uit. Een vijfde dreef reeds rond met een boei. De vis- i sers werden in een door mij uitgezette boot opgenomen", aldus de comman dant, die verder een bevestiging gaf van de verklaring, die de officier van de wacht direct na het ongeval aflegde, de zelfde als nu voor deze Marineraad. Meer naar achteren Hij verklaarde dat hij opdracht had gekregen de snelheid van de „Gronin gen" tot ongeveer 23 mijl op te voeren. Kort nadat hij de wacht had overgeno men, peilde hij het vissersvaartuig aan bakboord. Hij bleef erbij, dat hij in ver loop van zijn vijf peilingen de TX 24 voortdurend meer naar achteren zag. Op de vraag, hoe deze aanvaring dan mogelijk kan zijn geweest, antwoordde luitenant ter zee Loeber: „Er moet een koerswijziging door de TX 24 zijn uit gevoerd. Ik heb ook werkelijk deze koerswijziging geconstateerd, want de masten van de TV 24 „gingen meer open". Volgens mijn schatting was de afstand toen tussen de „Groningen" en het vissersvaartuig 100 150 meter. Door andere getuigen werden later an dere afstanden genoemd. Juist in tijd en afstanden waren de schattingen van de verschillende getuigen nogal afwijkend. Luitenant ter zee Loeber had geen aan leiding gezien de „Groningen" meer naar stuurboord te varen, omdat hij er I van overtuigd was, dat de TX 24 zou uitwijken. Aan zijn commandant had j hij onmiddellijk na het ongeval ver- 1 teld. dat hij vijf minuten tevoren had gezien, dat de masten van de TX 24 1 „meer open zaten". Een manoeuvre naar stuurboord was onder die omstan digheden verboden, omdat op de TX 24 de ultwijkpllcht rustte. Venster geblindeerd De 22-jarige Arie Vonk uit Oosterend op Texel bevond zich in de stuurhut van de TX 24 op het moment van de aanvaring. Hij verklaarde voor de Ma rineraad. dat de echofoon. die de aan wezigheid van scholen haring signaleert aan boord van dit scheepje was aange bracht in het rechtervenster aan de voorzijde van de stuurhut. Daar voor dit venster ook de uitlaatpijp van het schip is aangebracht bestaat er een dode hoek van 45 tot 70 graden over stuurboord. Wil men deze dode hoek „Keurig, wot?" „Ja, «Ij ik de scad in ga, zie ik er graag netjes oic Daarom koopt mijn moeder altijd de Amerikaanse Playtex Tailored Party broekjes voor mij. Grappig gekleurd nylon met een waterproof voering van nylon marquisette die zo zacht als zijde is èn blijft! In rose, wit, zachtgeel en blauw. De verpakking is zo leuk dat het kopen al een feest is, net als de Playtex schort jes en slabbetjes trouwens P* AMERIKAANSE „HAUTE COUTURE- VOOR UW BABY verkrijgbaar bij baby speciaalzaken, dro gisten en de baby-afdelingen van grote zaken. Indien niet verkrijgbaar, schruf dan naar de importeurJacq. Mot N. V. Afd. Playtex. Vondelstr. 9Ï. Amsterdam. Conclusie na steekproevven Toerisme in en naar Nederland vertoonde opnieuw een stijging De Algemene Nederlandse Vereniging tendens tot een goedkopere en minder - «»«v. ran TTQlranf.iAhPRt.prtino' voor Vreemdelingenverkeer (A.N.V.V.) heeft aan de hand van een groot aantal steekproeven over de gehele toeristische sector in ons land. getracht zich een voorlopig beeld te vormen over het ver loop van het loeristenseizoen 1957. Uit dit onderzoek heeft zij geconcludeerd, dat de „bollenmaand" april zowel voor het buitenlands- als voor het binnen lands toeristenbezoek in vrijwel alle op zichten bijzonder gunstig is geweest. De periode, aansluitend op de ,.bol- lentijd", liet over het geheel genomen een zekere Inzinking zien. die tot me dio juli voortduurde. Hierna had een niet-onaanzienlijke opleving plaats, die maakte, dat het totaal-beeld van de ontwikkeling van het toeristenverkeer naar en in Nederland een stijging ver toont ten opzichte van 1956. De ANVV-enquête heeft uitgewezen, dat er een zekere verschuiving in het buitenlands toeristenbezoek optrad. Ter wijl namelijk het aantal Duitse. Engel se en Franse gasten vermeerderde, liep het aantal Amerikaanse. Belgische en Zweedse gasten terug. Dat het totale buitenlandse bezoek ls gestegen ls voor een belangrijk deel te danken aan het opmerkelijk toegeno men Duitse dagbezoek. dat zeer gunstig werd beïnvloed door de opheffing van de paspoortplicht. Naar schatting van bevoegde autoriteiten liep het aantal buitenlandse bezoekers, die via de oost grens ons land binnenkwam, t.o.v. 1956 met ruim 1 miljoen omhoog. Ook ln ander opzicht viel in het toe ristenseizoen 1957 een verschuiving waar te nemen, doordat de reeds bestaande gebonden wijze van vakantiebesteding in versterkte mate tot uiting kwam. Dit bleek o.a. uit de sterk vergrote belang stelling van Duitse toeristen voor een voudiger accommodatie, met name langs de kust. Ten aanzien van de duurdere accom modatie moest de ANVV in vele geval- den een vermindering van de vraag vaststellen, hetgeen resulteerde in een lagere bezettingsgraad bij een aantal bedrijven, in het bijzonder in het noor- de. oosten en zuiden van het land. Aan genomen mag worden, dat dit het ge volg is van verscheidene omstandighe den van politieke en economische aard, van bepaalde publikaties over de A- griep en over de prijzen, alsmede van de omstandigheid dat wellicht velen hun reis naar West-Europa hebben uit gesteld tot het jaar van de wereldten toonstelling-Brussel. Zeer verheugend is, aldus ANVV. dat ln het resultaat van het ANVV-onder - zoek aanwijzingen te vinden zijn. die erop duiden dat er voor wat betreft het Nederlandse publiek een grotere vakan tiespreiding is geweest dan in vorige ja ren het geval was. JAARLIJKS WORDEN 15 MILJOEN BOEKEN UITGELEEND. De jaarlijkse leesweek van de Alge mene Nederlandse Bond van Leesbiblio theekhouders, die nu voor de derde keer van 27 september tot 5 oktober wordt gehouden, is gisteravond in Bel- levue te Amsterdam geopend door dr. Victor E. van Vriesland. Deze zeide o.m., dat jaarlijks 15 mil joen boeken door de leesbibliotheek houders worden uitgeleend. „Dit Is van ontzaglijke Invloed op de geestes gesteldheid van ons volk. Lezen is le zen, en slecht lezen is ook lezen, want het voert onherroepelijk tot beter le zen. Lezers ln een bibliotheek zijn po tentiële boekenkopers", aldus spr. Deze vertelde voorts, dat er totaal 1400 leesbibliotheekhouders zijn, waarvan 900 erkend door de Vereniging tot Bevor dering van de belangen des Boekhan dels. Sedert 1950 is een vakdiploma ver eist voor deze erkenning en sinds 1955 is het een gesloten beroep. De Vereniging van Bibliotheekhouders ziet toe op de materiële en morele zin delijkheid der bibliotheken. Door het laatste worden „kitsch und schund" de bibliotheken uitgedreven: hetgeen aldus dr. Van Vriesland, zeer belangrijk is voor de civilisatie en het culturele peil van ons volk. Na dit openingswoord voerde de to neelgroep „Puck" de thriller „Taloelah" op. Firato trok 154.000 bezoekers GROTE VRAAG NAAR TELEVISIE TOESTELLEN. De 8ste Firato, die gisteravond half elf voor het publiek is gesloten, heeft in totaal ruim 154.000 bezoekers getrokken: dat is 30.000 meer dan in 1956. Ongeveer 50% van het aantal belangstellenden waren vaklieden. Ook het bezoek uit het buitenland, o.m. uit Rusland, was aan zienlijk. Vele buitenlandse diplomaten maakten een oriënterende tocht over de tentoonstelling. Tijdens deze Firato is zeer veel verkocht, zowel voor de Ne derlandse markt als die voor het buiten land. De omzetten lopen in de vele mil joenen. Talrijke exposanten hebben om lange levertijden moeten verzoeken. De vraag naar televisietoestellen was het grootst, maar ook de radiotoestellen wa ren in trek, evenals bandrecorders en platenspelers. En of.,. Chief Whip op ieders lip.,. Kinderwagens C.H.LENS&Co NIEUWE RIJN 39-40 Al 35 jaar de beste Virginia! Laatste uren van trots zeilschip In de eerste twee nachten waren schepen dichtbij, maar zij hoorden niets de Pamir, de Duitse viermaster die by de Azoren ls De „Willem Ruys" wilde schipbreukelingen redden Maar ie wilden niet mee (Speciale berichtgeving) De Willem Ruys die gistermorgen van Indonesië is binnengekomen, heeft kans gehad schipbreukelingen op te pikken in de Rode Zee. Het schip week ervoor van zyn koers af en verhoogde zyn snelheid omdat men nooit kan weten hoe ernstig zulk een situatie is. Er was nl. een schip gestrand op een van de eilandjes van The Brothers. Van het mailschip is een 6loep naar de kust gezonden maar de opvarenden, die inmiddels reeds aan land waren gegaan, weigerden mee te gaan. Toen heeft de Willem Ruys de i maar voortgzet. In de buurt van The Brothers, een groepje onbewoonde eilanden in de Rode Zee, behoudens een van deze eilanden waar een vuurtoren staat die door vier man wordt bediend ving de marconist van de Willem Ruys een ra dio-telegram van het Egyptische station Cosseir op dat meldde dat op een van The Brothers het Egyptische s.s. Aida op de rotsen was gelopen. Het schip meet 2000 ton en had passagiers aan boord. Kapitein de Jonge liet direct koers wijzigen en gaf order groter snelheid te gaan varen. Bij The Brothers aangeko men zag men het schip hoog op de rotsen zitten. Door kijkers nam men waar dat. de Aida verlaten was, maar dat zich 20 tot 30 mensen op het eiland bevonden. Een motorsloep, uitgerust met radio werd te water gelaten die onder bevel van de derde stuurman naar de kust voer. Korte tijd later kwam de sloep terug zonder schipbreukelingen De mensen bleven blijkbaar liever op het onbewoonde eiland dan met de Willem Ruys mee te gaan. Het mailschip heeft toen maar de reis voortgezet. Het ver vullen van de grote zeemansplicht van hulpverlening werd niet op prijs gesteld en kostte tijd en extra brandstof van wege de hoge vaart. A-GRIEP IN SURINAME. De A-griep heeft thans ook Suriname bereikt waardoor talrijken het bed moe ten houden. Vooral het bedrijfsleven is hierdoor zwaar getroffen, gezien het grote aantal eenmanszaken in Suriname. Tot nu toe heeft de ziekte een goed aardig verloop. De laatste uren van uc lauiu, vergaan, worden geschilderd in een rapport, dat door de opperbevelhebber van de Amerikaanse marinestrUdkrachten voor het oostelijk deel van de Atlanti sche Oceaan en de Middellandse Zee te Londen is ontvangen van het Ameri kaanse transportschip „Geiger", aan boord waarvan zich vijf overlevenden van de ramp bevinden. De overlevenden verklaren hierin o.m. het volgende. De Pamir ontving zaterdagochtend om acht uur het eerste bericht over de orkaan, die het schip naar verwachting twee uur later zou treffen. De bemanning kreeg opdracht zich op de storm voor te bereiden. Een uur later werd de wind zeer krachtig. Er werd opdracht gegeven de zeilen te reven. De wind was echter zo sterk, dat de mannen niet in staat waren de zeilen van de voormast binnen te halen, zo dat deze door de storm werden wegge vaagd. Dit gebenrde vervolgens met de andere zeilen. den tenslotte maandag vlak voor het donker door het Amerikaanse schip „Saxon" opgepikt. Zij verkeren thans in goede welstand op de „Geiger". Eén der overlevenden meldde nog, dat er geen paniek is geweest op de Pamir en dat alle bemanningsleden zich ge disciplineerd hebben gedragen. Men hielp elkaar en was er niet op uit alleen zichzelf in veiligheid te brengen. De rassenscheiding op de scholen in Little Rock in de Amerikaanse staat Arkansas heeft heel wat moei lijkheden veroorzaakt. Amerikaanse parachutisten vormen een afzetting rond de middelbare school, het cen- I trum van de ongeregeldheden (foto boven). Waar nodig treden de sol daten krachtig op om onrust te voorkomen. Twee volwassen blan ken worden door soldaten met ge weer in de aanslag en getrokken bajonet gedwongen door te lopen. Door de druk van de wind tegen het schip ontstond een slagzij naar bak boord van 30 graden en tenslotte van 40 graden. De dekken werden over stroomd en de mannen waren gedwongen zich aan de bovenste rand van het schip vast te klampen. Bij een slagzij van 35 graden gaf de kapitein bevel de zwem vesten om te doen en hij liet rantsoenen sigaretten en alcohol uitdelen. Men was slechts in staat een klein rubbervlot te water te laten. De reddingboten werden echter later van het schip losgeslagen. Omstreeks 11.45 uur kantelde de Pamir geheel en zonk, waarbij het schip de mannen, die in de touwen en de tui gage vastzaten, mee in de diepte nam. Golven van tien meter hoogte en een door de storm veroorzaakte dichte wa ternevel maakten het ademhalen voor de overlevenden, die in het water dre ven. moeilijk. Twee reddingboten werden zwaar beschadigd. Een andere was ech ter intact gebleven en hierin klommen 25 mannen. Andere overlevenden zwom men naar de beschadigde boten, die vrijwel onder water waren verdwenen, maar nog drijvend waren. Vele mannen lagen 24 uur zonder eten of drinkwater tot hun nek in het water. Vijf schip breukelingen stierven of sprongen uit een der boten ondanks de pogingen der anderen om hen tegen te houden. In de eerste twee nachten kwamen verscheidene schepen in de nabijheid, maar de mannen werden door de storm niet gehoord. De vijf overlevenden wer Kort geding tegen garnizoenscommandant WEGENS SMAADSCHRIFT De N.V. „Hollandia" Melkfabrieken te Bergen op Zoom heeft de garnizoens commandant van Bergen op Zoom en diens echtgenote in kort geding vanmid dag voor de rechtbank van Breda doen dagvaarden wegens smaadschrift. De overste heeft in een in West-Brabant verschijnend dagblad op 2 september in een ingezonden stuk de melk zoals die in Bergen op Zoom wordt verkocht, be neden peil en slechter van kwaliteit dan elders genoemd. De directie van de fabriek oordeelt, dat door dit ingezonden stuk ernstige schade aan haar goede naam is aange richt, en vraagt de rechtbank aan de overste en aan zijn vrouw een verbod op te leggen tot het schrijven van dit soort ingezonden stukken op straffe van een dwangsom van f. 10.000. Het ingezonden stuk was ondertekend met de volle naam van de overste. Te voren waren in hetzelfde dagblad reeds meer ingezonden stukken over de melk in Bergen op Zoom opgenomen. Een daarvan was getekend: „een huismoe der". De directie van de N.V. „Hollan dia" meent zeker te weten dat deze „huismoeder" de echtgenote van de overste is geweest. De Rechtbank te Breda heeft deze zaak vanmiddag be- hanWftld Johan van Oldenbarnevelf als eerste over Velsertunnel Zaterdag a.s. zal het m.s. Johan van Oldenbamevelt van de N.V. Stoomvaart Maatschappij Nederland als eerste pas sagiersschip, enkele uren na de feeste lijke opening, zo om en nabij zes uur in de namiddag over de Velsertunnel va ren. Aan boord van het schip zullen zich 1435 emigranten bevinden met bestem ming Australië. Nog een ander schip dezer maatschap pij. het ms. Bali, zal aan de opening der tunnel een feestelijk tintje geven. De Bali zal nl., alvorens de reis naar Ant werpen en Londen aan te vangen, eerst nog zaterdag gepavoiseerd en 's avonds verlicht, gemeerd liggen langszij de zui delijke oever van het Noordzeekanaal tussen de Velserbrug en de sluizen van IJmuiden. Dit op speciaal verzoek van het gemeentebestuur van Velsen. Zoeken wordt voortgezet De Amerikaanse luitenant-kolonel Bresson, die het zoeken naar overleven den van de „Pamir" door Amerikaanse vliegtuigen leidt, heeft gisteren in Southampton medegedeeld, dat het zoe ken zal worden voortgezet. HU geloofde wel niet, dat nog overlevenden gevonden zouden worden, maar „men kan nooit weten hoelang een mens het uithoudt", zei hij. In West-Duitsland heeft men alle hoop nog niet opgegeven. De regering in Bonn heeft de Amerikaanse autori teiten donderdag verzocht het zoeken voort te zetten. Een van de geredden, die dinsdag door de Amerikaanse kotter „Absecon" uit zee is opgepikt, is woensdag aan boord van het Franse schip „Antilles" gebracht, dat hem naar San Juan op Porto Rico brengt. De vijf geredden, die door het Amerikaanse schip „Gei ger" naar Casablanca worden gebracht, zullen vandaar met een Amerikaans vliegtuig naar Duitsland worden ver voerd. Congres Horeca f Toeristenstroom gelijkmatiger verdelen De deelnemers aan het Horecaf-congres zijn gistermiddag in de hal van het Maastrichtse stadhuis namens het gemeentebestuur ontvangen door burgemeester mr. W. baron Michiels van Kessenich. Daarna werd in de foyer van het Staar- gebouw de grote congresbijeenkomst gehouden. De Bondsvoorzitter, de heer H. G. Meijer, zeide dat de omzetten veelal ver meerderden, gelijk aan of minder waren dan die van het voorafgaande jaar. Als oorzaak van dit onbevredigende resultaat noemde spreker de toenemende druk van lonen en sociale lasten, grondstoffenpryzen en exploitatiekosten. In vele gevallen overtrof de toene-1 ming der lasten de bruto winst. Het ge volg was dat vele bedrijfsgenoten roof bouw op hun bezit pleegden. Zij ver warren bedrijfseconomisch resultaat met schijnwinst, en zien geen mogelijkheid zo te exploiteren dat al het nodige aan gebouw en inventaris ook werkelijk ge schiedt. Spreker meende te mogen vast stellen, dat de Nederlandse hotellerie, tot op zekere hoogte noodgedwongen door een door de overheid te lang vast gehouden prijzenstop, het publiek Ne derlanders zowel als buitenlandse toe risten. heeft verwend met prijzen die in vele gevallen de kosten nauwelijks dek ken. Zijn conclusie was dat het prijsniveau de kostenontwikkeling heeft te volgen. De heer Meyer zeide tenslotte, dat men moet trachten de groeiende toeris tenstroom gelijkmatiger over het gehele jaar te verdelen. In Nederland is men niet verder gekomen dan het aankon digen van hotelplannen. Kapitaalver schaffers blijven terughoudend en ook van de kant van vervoermaatschappijen en andere geïnteresseerden blykt niets van enige activiteit. Vervolgens sprak de minister van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid, lr. H. B. J. Witte. HU zei dat de hotel lerie een zeer belangrijke bydrage le vert tot het economische leven van ons land. De totale deviezenopbrengst van het vreemdelingenverkeer in 1956 wordt geraamd op een tegenwaarde van rond 250 miljoen gulden, waar van tenminste 70 in Horeca-bedry- ven werd besteed. De vraag naar de diensten van de Nederlandse hotelle rie zal in de komende jaren nog aan zienlijk toenemen, en het is daarom dringend nodig, aldus de minister, dat deze vraag door een passend aanbod wordt opgevangen c.q. door een aan trekkelijk aanbod wordt vergroot. De minister is niet pessimistisch wat betreft de mogelijkheden voor de bouw van nieuwe hotels, mits er voldoende koopkrachtige vraag naar hotelruimte bestaat. Van 1954 tot en met 1956 zijn plannen in de Horeca-sector tot een bedrag van 24.6 miljoen goedgekeurd. Hy hoopte dat spoedig de dag zal aanbreken waar op de woningvoorziening van ons volk zodanig is gewaarborgd, dat de bouw van Horeca-bedrijven zonder belemme ringen van de overheid kan geschieden. Het driedaagse Horecaf-oongres is gisteravond gesloten met een groot diner, waar ook de Staatssecretaris van Economische Zaken, dr. G. Veldkamp, aanzat.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1957 | | pagina 11