Hongarije is een toetssteen voor de
goede wil van de Sovjet-Unie"
WEERBERICHT
„De wereld is buiksprekers-
van- hel-soort-Kadar beu; het
gaat erom wat Kroesjtsjef wil
Minister tracht gouverneur het
gebruik van troepen te beletten
Lang onderhoud Soekarno-Hatta
van beslissend karakter
Wordt Hatta thans toch vice-president?
Franse regering stelt arbeiders
en boeren wapenstilstand voor
96ste jaargang
WOENSDAG li SEPTEMBER 1957
No. 29237
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: 1 J. W. Henny
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Eedactie 21507
Bijzondere zitting Algemene Vergadering
„De wereld is beu van de buiksprekers", zei de Philippijnse afgevaardigde Oc-
tavio Maloles gisteren in de Algemene Vergadering tijdens een debat over de
Hongaarse kwestie. „Wat Kadar in Hongarije zegt, is niet van belang; wèl wat
Kroesjtsjef denkt. De Hongaarse kwestie is een uitstekende gelegenheid om de
nieuwe politiek van Kroesjtsjef te beproeven en na te gaan of de Sovjet-Unie
werkelijk de spanning wil verminderen".
Minister Luns, die gisteren aan boord van de „Ile de France" in New York
aankwam om de bijzondere zitting van de Algemene Vergadering der V.N. over
Hongarije bij te wonen, zei tegenover journalisten, dat Nederland „een zeer
krachtig en ondubbelzinnig standpunt van de Ver. Naties inzake Hongarije voor
staat". Luns betoogde, dat „de Hongaarse tragedie het Nederlandse volk en zijn
regering diep heeft geschokt".
„Het herinnerde ons aan wat wij in de laatste wereldoorlog hebben meege
maakt". Misschien zouden de Ver. Naties niet in staat zijn iets concreets voor het
Hongaarse volk te doen, „maar het zou indruk maken indien zij in duidelijke
bewoordingen de verantwoordelijkheid voor de Hongaarse tragedie konden stellen,
daar waar zij behoort".
leiden van Engelands en Frankrijks
agressieve daden in het Midden-Oosten
en elders in de wereld
Verbitterde slaven wachten
op hun bevrijding
De Amerikaanse afgevaardigde, Henry
Cabot Lodge, heeft gisteren bij de Al
gemene Vergadering namens 36 landen
een resolutie ingediend, waarin de Sov
jet-Unie veroordeeld wordt wegens het
neerslaan van de Hongaarse opstand
eind vorig jaar.
De resolutie stelt voor dat de verga
dering haar voorzitter. Prins Wan van
Siam (Thailand), machtigt maatregelen
te nemen die hij nodig acht om de
vroegere aanbevelingen van de Algeme
ne Vergadering ten aanzien van Hon
garije, o.a. terugtrekking van de Rus
sische troepen, uitgevoerd te krijgen.
Naar verluidt zou het de bedoeling
van de opstellers der resolutie zijn, dat
Prins Wan Moskou en Boedapest be
zoekt. De resolutie stelt ook goedkeu
ring voor van het verslag der V.N. com
missie van onderzoek naar de Hongaar
se opstand. Deze commissie, waarin De
nemarken, Ceylon, Tunesië, Australië en
Uruguay zitting hadden, stelt de Sov
jet-Unie aan de kaak wegens het neer
slaan van de „spontane nationale op
stand". Prins Wan dankte, toen hij de
vergadering opende, de leden van de
commissie voor hun „toegewijde inspan
ning" bij het onderzoek. Hij zei, dat de
vergadering een oplossing in overeen
stemming met haar Handvest moet zoe
ken voor „dit Hongaarse vraagstuk, dat
tenslotte, een menselijk vraagstuk is".
Zoals verwacht kon worden, verklaar
de de Hongaarse afgevaardigde, Peter
Mod, na het indienen van het verslag
van de VN-commissie, dat de commissie
het Handvest van de Ver. Naties had
geschonden door zich in de binnenland
se aangelegenheden van Hongarije te
mengen en dat zij zich niet aan haar
opdracht had gehouden. Hij verzocht de
kwestie van de agenda af te voeren. Ook
de Sovjetrussische afgevaardigde Sobo-
lef protesteerde tegen het debat over
deze uitdagende kwestie", waarin de
Ver. Naties gebruikt worden voor pro
paganda tegen de Sovjet-Unie. Voorts
zou het debat de aandacht moeten af-
Fransen zitten twee
dagen zonder brood
(Van onze correspondent in Parijs)
De Fransman is door een buitenlands
journalist wel eens omschreven als een
heer met een orde-teken in het knoops
gat, die in het restaurant onophoudelijk
om brood vraagt. Vandaag en morgen
zal die algemene oproep om brood ech
ter niet of moeilijk verhoord kunnen
worden, want alle bakkerijen zijn tot
vrijdag gesloten uit protest tegen de re
gering, die naar hun smaak de brood
prijs te laag heeft vastgesteld.
Om de behoeften aan stok- en ander
brood niettemin toch enigszins tegemoet
te komen, hebben de bakkers de laatste
dagen dubbele porties gebakken en gis
teravond zag men lange files voor hun
ongeveer 3000 Par ij se winkels en overal
in de straten mannen, vrouwen en kin
deren, die zich met armen vol brood
naar huls spoedden. Opdat ze van het
dagelijks brood - zij het dan ook wat
oudbakken - vandaag en morgen toch
niet helemaal gespeend zouden hoeven
te blijven.
Hierop diende Cabot Lodge zijn re
solutie in. Hij verklaarde, dat men niet
mag wanhopen en vastberaden moet
blijven. Ook al staat er een aanzienlijke
fysieke macht achter het kwaad, die
macht wordt gehanteerd door mensen
die tot andere gedachten gebracht kun
nen worden. Zolang zij niet van ge
dachten veranderen, ook in hun eigen
belang, zullen zij omringd blijven door
verbitterde volken, die zich, zodra hun
kans gekomen is, op hen zullen werpen.
De Russische meesters zullen zeker niet
eeuwig het rad der geschiedenis kunnen
dwingen in een richting die teveel dood,
vrees en lijden voor miljoenen mensen
betekent.
De ondertekenaars van de resolutie
geloven, dat „Gods hulp en standvasti
ge menselijke inspanning het rad der
geschiedenis in de richting van gerech
tigheid en waarheid" kunnen laten wen
telen, aldus de Amerikaanse afgevaar
digde.
De kwestie-Hongarije moet de grote
meerderheid van de Assemblee ernstig
verontrusten, aldus de Ierse afgevaar
digde Aiken, omdat de Ver. Naties niet
in staat zijn geweest doeltreffend tussen
beide te komen. Onder de huidige om
standigheden moeten alle resoluties die
wij aannemen, hoe nodig zij ook kun
nen zijn, vrijwel nutteloos lijken.
Hongarije is „opgeofferd", omdat men
de roep om hulp van de afgezette pre
mier Imre Nagy niet kon beantwoorden
zonder een nieuwe wereldoorlog te riske
ren. Dat besluit kan gerechtvaardigd
worden, want de gevolgen van een nieu
we oorlog zijn onvoorstelbaar en onbe
rekenbaar. „Maar, tenzij een manier ge
vonden kan worden om problemen zoals
het Hongaarse op rechtvaardige en
vreedzame wijze te regelen, vrees ik dat
oorlog met al zijn vreselijke gevolgen
voor de mensheid vroeg of laat onver
mijdelijk zal zijn", zo zei hij.
Nadat van Hongaarse en Sovjetrussi
sche zijde gepoogd was een tegenaanval
te ontketenen, waarbij afgesleten argu
menten als inmenging in binnenlandse
zaken" opgeld deden, besloot de Assem
blee hedenmiddag om half vier Ned. tijd
opnieuw bijeen te komen.
Onderzoek puzzelactie van
grote maatschappij
(Speciale berichtgeving)
Naar wij vernemen heeft Justitie een
onderzoek gelast inzake de puzzels, zo
als die door een grote maatschappij
in zeepprodukten als reclame-actie
worden gebruikt. Er wordt nagegaan
in hoeverre hier sprake kan zijn van
een overtreding van de loterij wet. Dan
zal men moeten aantonen, dat het zo
genaamde ,,gok-e!ement" bij deze
puzzels overheerst.
Bal in Huis ten Bosch
Koningin Juliana en Prins Bemhard
zullen zaterdagavond ter gelegenheid
van de achttiende verjaardag van Prin
ses Irene een bal geven in Huis ten
Bosch te Den Haag. Zij hebben 120 jon
gelui uitgenodigd het feest bij te wonen.
mm
Onbestendig
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking en perioden
met buien. Overwegend krachtige tot
harde wind tussen zuidwest en west.
Dezelfde temperaturen als vandaag of
iets lagere. (Opgemaakt te 11.15 uur).
12 SEPTEMBER
Zon op: 6.11 uur; onder: 19.05 uur.
Maan op: 19.59 uur; onder: 9.40 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.53 en 17.11
urn*.
Laagwater te 0.56 en 13.04 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
De negerkwestie in Lillle Rock
Aantal gardisten tot honderd verminderd,
omdat de spanning verminderd zon zijn
De Amerikaanse minister van Justitie, Browneil, verzocht gisteren de federale
rechter in Little Rock aan de gouverneur van de staat Arkansas, Faubus, te
verbieden de Nationale Garde te gebruiken om negerleerlingcn dc toegang tot
de school te beletten. Dit verzoek was ook gericht tegen het hoofd van de
Nationale Garde in Arkansas, generaal Clinger, en tegen de bevelhebber van
de afdeling der Nationale Garde, die de school bewaakt, kolonel Johnson. Bin
nen een uure nadat het verzoek van de minister was ontvangen, bepaalde rechter
Davies, dat het verzoek op vrijdag 20 september behandeld zal worden. De
gouverneur is opgeroepen op die dag te verschijnen. Aangenomen wordt, dat de
Nationale Garde de middelbare school van Little Rock zal blijven bewaken in
afwachting van de uitspraak op 20 september. De gouverneur heeft intussen
besloten het aantal gardisten van tweehonderd tot honderd te verminderen,
omdat de spanning verminderd is. Gisteren was' het vrij rustig in de buurt van
de school. Geen der negerleerlingen heeft gepoogd de school binnen te komen.
Ook bjj de middelbare school van North Little Rock was het rustig.
Blanken gearresteerd wegens s?ho°>- Dinsdag hebben zich geen neger-
leerlingen bij deze scholen gemeld.
scnoolvermeling
Prinses Marijke voert een van de
twee pauwen, die gisteren namens
premier Nehroe van India door de
ambassadeur van India, de heer B.
K. Kapur, werden aangeboden aan
de jongste Prinses, terwijl de oudste
drie Prinsessen een brocaatzijden
stola kregen. Op de foto zien we
verder nog H.M. de Koningin.
Route Koninklijke stoet op
Prinsjesdag
Ter gelegenheid van de olechtige
opening van de zitting der Sta ten-
Generaal door H.M. de Koningin op
dinsdag 17 september a.s., zal de
Koninklijke stoet onderstaande route
volgen
Koninklijke Paleis a.h. Lange Voor
hout, Lange Voorhout (over zg. Schelp
pad), Kneuterdijk, Lange Vijverberg,
Korte Vijverberg naar de Ridderzaal
op het Binnenhof.
Langs dezelfde route zal H.M. de Ko
ningin naar het palcis aan het Lange
Voorhout terugkeren.
Teneinde zich een beeld te vor-
van het Leidse industriële leven
heeft gistermiddag een aantal leden
van de Staten-Generaal een bezoek
aan de Sleutelstad gebracht Tijdens
de excursie in de N.V. Meelfabriek
„De Sleutels" v.h. De Koster en Co.
toonde het Tweede Kamerlid mej.
mr. A. P. Schilthuis, grote belang
stelling voor een smakelijke toepas
sing van het eindprodukt: een tul
band. In het midden een der direc
teuren, de heer H. J. de Koster.
Elders in dit nummer schrijven
wij uitvoerig over dit bezoek.
(Foto L.D./Vam Vliet)
In Nashville is gisteren zoals reeds
in het kort werd gemeld een splin
ternieuwe school door een bomontplof
fing vernield. De politie heeft vijf blan
ken gearresteerd. Een groot deel van de
blanke leerlingen van scholen in Nash
ville waar de rassenscheiding is opge
heven, is dinsdag thuis gebleven. De
Buena Vista school, die dinsdag voor het
eerst door twee negers bezocht werd, zag
slechts een kwart van zijn leerlingen
verschijnen. Bij twee scholen in wijken
waar blanken en negers wonen zijn
veertien mensen gearresteerd, toen groe
pen blanken trachtten door versperrin
gen, die de politie had opgeworpen, heen
te breken. De politiemannen, die in
Nashville bij de scholen de wacht hou
den, zijn gisteren uitgerust met traangas.
In Birmingham, Alabama, is dinsdag
een middelbare school ontruimd, nadat
een onbekende had opgebeld met de
mededeling, dat de school opgeblazen
zou worden. De blanke leerlingen gin
gen lachend het park tegenover de
school in. Maandag hadden blanke leer
lingen van deze school negerleerlingen
verjaagd. Een negerleider en diens
twaalfjarig dochtertje werden toen bij
een handgemeen gewond. Eerder op de
dag had de politie in Birmingham een
einde gemaakt aan een luidruchtige de
monstratie tegen opheffing van de ras
senscheiding bij een andere middelbare
geschil om de rassenscheiding voor hun
- - propaganda in het buitenland uitbuiten.
Minister Foster Dulles waarschuwde 1 De foto's, die hij in de kranten had ge-
dinsdag op zjjn persconferentie in zien zouden Amerika in het buitenland
Washington, dat de communisten het geen goed doen, dacht hjj.
„Ik ben optimistisch9'
President Soekarno en de voormalige vice-president Mohammed Hatta,
hebben vandaag in het Merdelta-paleis te Djakarta een gesprek van twee sr*
gehad over de chaotische toestand in de jonge Republiek.
Deze ontmoeting was tot stand gebracht door premier Djoeanda Kart»
widjaja, en werd behalve door hemzelf ook nog bijgewoond door de drie vice-
premiers en de chef-staf van het leger, generaal-majoor Nasoetion.
Aandrang op samenwerking
De nationale conferentie werd van
daag op het middaguur geschorst om de
delegaties van de 21 deelnemende pro
vincies en andere gebieden de gelegen-
Ook de vakhonden hebben rekeningen en
eisen bij de premier ingediend
(Van onze correspondent in Parijs)
Zodra de vakanties er weer op zitten, pleegt in Frankrijk op het sociale plan
de periode in te treden, dat door de verlichte beurzen en portefeuilles, de span
ningen tussen prijzen en lonen zich nog eens met extra-kracht doen gevoelen.
Dit jaar had de regering nog meer reden deze tijd niet zonder angst en beven
tegemoet te zien, omdat de boeren, tengevolge van het saneringsplan van minis
ter Gaillard, al tijdens de vakantie tot de oppositie waren overgegaan. Intussen
zijn gisteren de arbeiders gevolgd, die bij monde van de drie grote vakcentrales
van communisten, socialisten en katholieken, officieel hun rekeningen en eisen
bij de regering hebben ingediend!
Einde van de tunnel
nog niet in zicht
De stelling van minister Felix Gail
lard, die voor de staatshuishouding en
de schatkist verantwoordelijk is. luidt
nog altijd dat loonsverhoging onmiddel
lijk tot verscherpte inflatie moet leiden,
waardoor alle verwachte voordelen van
zijn plan en zijn twintig procent deva
luatie teniet zouden worden gedaan.
De socialistische minister van Arbeid,
Gazier, neemt een iets genuanceerder
standpunt in en hij zou wel te vinden
zijn voor enkele looncorrecties, op voor
waarde. dat de ondernemers ze niet op
de prijzen verhalen.
Om deze beide opvattingen, die dus
niet zo heel ver uiteenlopen, te coördi
neren, heeft premier Maurice Bourgès-
Maunoury gisteren in zijn langdurige
onderhandelingen met de vakbonden het
voörstel gedaan voor een soort sociale
wapenstilstand gedurende zes maanden.
Dat is namelijk de tijd, die de regering
nodig acht om de eerste vruchten van
haar economische en monetaire politiek
te plukken.
Het voorstel is door de wederpartijen
van de regering aanvaard noch verwor
pen, doch in officiële kringen wordt ge
hoopt, dat men toch op het begrip en
de redelijkheid der vakbondsleiders ten
slotte zal mogen rekenen. Wanneer dat
optimisme al gerechtvaardigd zou blij
ken, blijft niettemin de vraag of daar
na althans de socialistische en katho
lieke arbeiders hun leiders zullen volgen
om van de communisten maar te zwij
gen, die ook aan de top het hoofd zeker
niet in de schoot zullen leggen.
Bij deze geschillen met de arbeiders
voegen zich nog altijd de moeilijkheden
met de boeren, die zelfs ieder contact
met de regering verbroken hebben. Er
gaan echter geruchten, dat de premier
bereid zou zijn nieuwe concessies aan de
boeren te doen om ze zo in ieder geval
tot een gesprek te verleiden. Zo ver is
het echter nog niet en het einde van de
tunnel lijkt voor het kabinet voorlopig
dan ook nog niet in zicht te zijn.
heid te geven de jongste ontwikkelingen
te bespreken. Om acht uur vanavond
zal zij worden voortgezet.
Volgens kringen uit deelnemers aan de
conferentie, hebben vrijwel alle dele
gatieleiders, die tot dusver het woord
hebben gevoerd, verklaard dat herstel
van de samenwerking tussen Soekarno
en Hatta de enige manier zou zjjn om
de huidige gecompliceerde problemen
tussen de centrale regering en de bui
tengewesten en de legerproblemen op
te lossen.
Tijdens het lunchuur kwam het Kabi
net in een bijzondere zitting bijeen, om
de basis-problemen, die in de nationale
conferentie worden besproken, nog eens
in beschouwing te nemen.
De enige verklaring, die over het
resultaat van het gesprek tussen Soe
karno en Hatta werd gehoord, was vrjj
vaag. Gevraagd naar de uitslag van
het onderhoud, zei Soekarno slechts,
dat deze „goed" was. Aan de pers zei
Soekarno „Ik ben optimistisch, zoals
altijd". Hjj weigerde echter op bijzon
derheden in te gaan.
Sluit communisten uit!
De nationale conferentie heeft van
morgen een telegram ontvangen van het
congres van islamitische godsdienstlera
ren uit geheel Indonesië, dat op het
ogenblik in Palembang wordt gehouden.
Daarin wordt verklaard, dat dit congres
het een „zonde" zou achten, als de isla
mieten door communisten zouden worden
geregeerd. Tevens verklaarde het con
gres het te betreuren, dat communisti
sche meelopers deel uitmaken van het
huidige Kabinet en de Nationale Raad,
die beide door Soekarno zjjn gevormd.
Het congres drong er bij de conferen
tie op aan, om het Kabinet te vervan
gen door een nieuwe regering. Met
uitsluiting van de communisten en om
de Nationale Raad te ontbinden.
Tenslotte werd vernomen, dat de dele
gatie van West-Java aan de conferen
tie zal voorstellen Hatta opnieuw te
benoemen tot vice-president, op voor
waarde dat hjj met wezenlijke be
voegdheden zal worden bekleed. Ook
was deze delegatie van mening, dat
de positie van het tegenwoordige
Kabinet moet worden herzien en dat
het moet worden vervangen door of
een zakenkabinet, of een presidentieel
Kabinet.