De lieer C. Grijpma overleden Koninklijke onderscheiding voor mej. Rika Hoogkamer Leids Mulo-leerlinge bleef zitten en verdween Ontmoeting Soekarno en Hatta tijdens liet „nationaal overleg" Vrijwilligerscorps der Leidse Herv. Gemeente bestaat 25 jaar 96ste jaargang Dinsdag 10 september 1957 Tweede blad no. 29236 Onderdirecteur Meisjes H.B.S. Garenmarkt en voorzitter Maatschappij voor Toonkunst Met ontsteltenis zal voorzeker in brede kring het plotseling overlijden, op de leeftijd van 58 jaren, vernomen worden van de heer C. Grijpma, onder directeur van de H.B.S. voor Meisjes aan de Garenmarkt en voorzitter van de „Maatschappij voor Toonkunst" te dezer stede. In zijn persoon verliest onze ge meente een uiterst beminnelijk en kun dig mens, een schier onvervangbare leerkracht en de Maatschappij voor Toonkunst een eminente voorzitter van het College van Commissarissen, die zich, sinds zijn benoeming in 1950 als zodanig, met hart en ziel voor de be langen der Muziekschool Toonkunst en die van de leerkrachten inzette. De heer Grijpma was een mens in de meest edele zin van het woord, die zich ten volle en met een zeldzame liefde gaf aan de taken, waarvoor hij geroe pen was. Zijn verscheiden zal bij tallozen een smartelijke leegte achterlaten De heer C. Grijpma, geboren op 14 juli 1899, was aanvankelijk van 19231930 leraar in de wiskunde aan de Chr. H.B.S. te Stadskanaal, waarna zijn be noeming volgde tot leraar in de wis- Leidse Amateurfotografen hebben grote plannen COLLECTIE FOTO-WERK OVER LEIDEN. De Leidse Amateurfotografen, die gis teravond in „De Doelen" hun eerste bij eenkomst in het komende winterseizoen hielden, hebben grote plannen. De voor zitter, de heer Gompelman, deed in deze bijeenkomst een suggestie om de vele leden in de komende maanden aan het werk te zetten. Hij stelde ml. voor om Leiden in al zijn facetten op de gevoelige plaat vast te leggen. Hiermede wordt dan twee maal doel getroffen: ten eerste komen hierdoor alle leden in actie en vervol gens ontstaat een collectie fotowerk over Leiden, welke voor later tijden van groot nut kan zijn. Men zal moeten werken met verschil lende werkgroepen, die elk een eigen on derwerp onder handen zullen nemen; zoals b.v. studentenleven, industrie, bouwwerken, straat- en markttaferelen, inwoners, bruggen, verkeer, enz. enz. Een en ander werd door de leden zeer enthousiast ontvangen. Besloten werd van de mooiste foto's een col lectie samen te stellen en deze t.z.t. in een album aan het Gemeentebestuur aan te bieden. Tijdens deze bijeenkomst vertoonden de heren P. J. van Mullem en G. L. v. d. Burg een interessante collectie kleuren dia's. Jeugdwedstrijd voor poppenspelen In het kader van de zomertentoon- stelling over het poppenspel, welke in het Rijksmuseum voor Volkenkunde wordt gehouden, is een poppenspelwed- strijd uitgeschreven. Deze wedstrijd is thans vastgesteld op woensdag 18 sep- Itember. Op die dag zal een twaalftal groepjes, bestaande uit scholieren en leden van jeugdverenigingen, korte stuk jes poppenspel opvoeren met zelfge maakte poppen. De prestaties van deze jongelui zullen worden beoordeeld door een zeer deskundige jury, waarin een aantal vooraanstaande Nederlandse pop penspelers, o.a. Guido van Deth en Feike Boschma, zitting hebben genomen. Het programma begint 's ochtends om tien uur en gaat met een onderbreking voor de lunch door tot 's middags 5 uur. Over het algemeen zullen de meest ervaren groepjes in het middagprogramma op treden. Deze groepen zullen afkomstig zijn uit allerlei plaatsen in ons land, zoals Utrecht, Haarlem, Schiedam, Lei den en Groningen. kunde aan de H.B.S. voor Meisjes aan de Garenmarkt, in welke functie hij zidh een uitmuntend docent, die tot in de kern der dingen doordrong, betoonde. Op 1 maart 1951 volgde zijn benoe ming tot onderdirecteur van deze school, waaraan hij tot zijn heengaan zijn krachten met onverflauwde belangstel ling wijdde. De Maatschappij voor Toonkunst heeft eveneens aan deze onverflauwde belangstelling bijzonder veel te danken. De talrijke problemen, in het bijzonder die welke de Muziekschool thans beroe ren, behartigde hij met de hem eigen grondigheid en stimulerende werk kracht. Allen, die met de heer Grijpma in aanraking kwamen en de eer genoten onder hem of naast 'hem te mogen wer ken, zullen hem niet vergeten, speciaal ook niet de talrijke leerlingen, die hij in de loop der jaren heeft opgeleid. De begrafenis vindt plaats op don derdagmiddag te twee uur op de be graafplaats „RJhijnhof". (Advertentie) SCHOOLARTIKELEN DemmeniE Haarlernmerstraat169 Geen nieuwe leden van de Verenigde Naties De Veiligheidsraad kwam gisteren bij een om de aanvragen voor het lidmaat schap van de Verenigde Naties van Zuid-Korea, Zuid-Vietnam en Buiten- Mongolië te bespreken. In antwoord op de Zuidkoreaanse aanvraag stelde de Sovjet-Unie in de vorm van een amen dement op een resolutie het tegenvoor stel, dat ook Noord-Korea lid zou wor den gemaakt. De Sovjetrussische gedelegeerde Sobo- lef stelde ook voor om, hangende de hereniging van Vietnam de aanvraag van Zuid-Vietnam nog niet te behande len, en verklaarde voorts geen reden te zien om het verzoek van Buiten-Mongo- lië af te wijzen. Het Russische amende ment werd met negen tegen één stem en één onthouding verworpen. Daarop sprak Rusland zijn veto uit tegen de Westelijke resolutie om Zuid-Korea toe te laten. Rusland had voor zijn eigen amendement gestemd; Zweden had zich onthouden. De Amerikaanse, Engelse, Franse, Columbiaanse en Australische afgevaar digden lieten zich voor de Zuidvietna- mese aanvrage in gunstige zin uit. Met tien stemmen tegen een (Rusland) werd het Russische voorstel om een beslissing over de Zuidvietnamese aanvrage uit te stellen verworpen, waarna de Sovjet- Unie opnieuw haar veto uitsprak. Ver scheidene leden trokken de onafhanke lijkheid van Buiten-Mongolië in twijfel en verklaarden dat het onder Russische leiding staat. De aanvraag van dit land beschreven zij als „een Russische vondst om te trachten nóg een stem in de Ver enigde Naties te krijgen". De raad verwierp met twee stemmen vóór (Rusland en Zweden), vijf tegen en vier onthoudingen de toelating van Bui ten-Mongolië tot de V.N. De vijf tegen stemmers waren nationalistisch China, de V.S., Philippijnen, Cuba en Columbia en de vier onthoudingen waren van Groot-Brittannië, Australië, Irak en Frankrijk. Advertentie Halve eeuw bij CranenburghócHeringa Vandaag is het een halve eeuw gele den, dat de toen 13-jarige Rika Hoog kamer op de voorspinnerij van de N.V. Cranenburgh en Heringa's Sajetfabriek te werk werd gesteld. Nadien was zij een toegewijde kracht op de spinnerij om thans alweer reeds tien jaar deze N.V. als werkster te dienen. Ter gelegenheid van dit gouden Jubi leum viel Rika die al deze jaren in grote eenvoud haar weg is gegaan, heden ochtend in intieme kring en in tegen woordigheid van haar familie een har telijke huldiging ten deel. Na een inleidend woord van de direc teur, de heer J. W. Heringa, herinnerde de burgemeester, jhr. mr. F. H. van Kin schot aan de komst van Rika in het be drijf. waarin zij een levenstaak vond, welke zij met grote trouw en ijver heeft vervuld. Het deed spreker genoegen te kunnen mededelen, dat het H.M. de Ko ningin had behaagd mej. Hoogkamer de bronzen medaille, verbonden aan de Orde van Oranje Nassau, te verlenen. Nadat de burgemeester haar deze ko ninklijke onderscheiding op de borst had gespeld, was het de directeur, de heer Heringa, die vele vriendelijke en waarderende woorden tot „aller Rika" richtte. Spreker wees er o.a. op dat Rika in deze halve eeuw bij de N.V. zeer veel heeft zien veranderen en getuige is geweest van tal van uitbreidingen. Ter wijl zij steeds voor ieder een vriendelijk woord had, ging zij rustig haar gang. Krachten als Rika, aldus spreker, zijn voor ons bedrijf van grote waarde. Voor al haar trouw aan de Vennootschap be wezen bood spr. de jubilaresse namens Sinds 2 september niet meer thuis geweest De 15-jarige leerlinge Johanna Henny Fernanda Fruneaux van een Leidse Mulo-school, wonende Gerrit Kasteyn- straat 60 in Leiden, is sinds 2 septem ber verdwenen. Zij was voor de grote vakantie niet overgegaan, doch had dit thuis niet verteld. Zij deelde thuis mee, dat zij dit jaar geen rapport had gekregen. Uiteraard betekende dit uit stel ditmaal geen afstel. Toen zij 2 september weer naar school moest, kon zjj daar uiteraard niet haar ge tekende rapport (met vermelding: niet bevorderd) teruggeven. Blijkbaar heeft ze het toen raadzaam geacht, noch naar school noch thuis alsnog de pijn lijke bekentenis te doen. 's Ochtends 2 september verliet zij per fiets haar huis, zeggende naar school te gaan. Sindsdien heeft men niets meer van haar vernomen. Haar fiets is in de stationsstalling ge vonden. Vermoedelijk heeft zij dus per trein een toevlucht elders gezocht. Joke, zoals zij genoemd wordt, werd op 3 mei 1942 in Singarosi geboren. Zij is ongeveer 1.60 meter lang, heeft donkerbruin haar met de scheiding links en donkere ogen. Zij is een Indonesisch type. Zij droeg toen zij het ouderlijk huis verliet een grijs tweed mantelpakje, een blauwe blazer met goudkleurige knopen, lage zwarte zomerschoenen en een gouden polshorloge. Burgemeester, jhr. mr. F. H. van Kinschot, speldt Rika de koninklijke onderscheiding op. In het midden de directeur, de heer J. W. Heringa. (Foto L.D./Van Vliet) de directie een enveloppe met inhoud aan. De heer J. Boom, voorzitter van de Personeelsvereniging, die namens het fabrieks- en kantoorpersoneel woorden van gelukwens en waardering sprak, wees er o.m. op, dat „de motor van Rika steeds in de hoogste versnelling stond ingeschakeld." Grote eenvoud paarde zij aan een hoge opvatting van haar plichtsvervulling. Naast een radio-toestel overhandigde de heer Boom haar een fruitmand en een boeket bloemen, ge schenken van het personeel. In gelijke geest voerde tenslotte de chef van de spinnerij, de heer E. Habra- ken het woord, waarna een zwager van Rika dankte voor deze hartelijke hul diging. „Nationaal overleg" in Djakarta Omtrent het „Nationaal overleg" te Djakarta men zie elders vernemen wij nader van onze correspondent te Djakarta: Hatta werd niet binnengeleid door vice-premier Hardi gelijk was aange kondigd, maar kwam het vergaderge bouw binnen. Hij nam plaats aan de tafel van voorzitter Djoeanda in afwachting van de komst van de president en voerde een gesprek met de achter hem zittende legerstafchef Nasoetion. Soekarno werd aangekondigd als „opperbevelhebber der strijdkrachten". De aanwezigen verhieven zich bij de binnenkomst van de president van hun zetels, doch het trok de aandacht, dat dr. Hatta dit eerst deed toen het volkslied „Indonesa Raya" ter opening volkslied „Indonesia Raya" ter opening De president en Hatta wisselden geljjk bekend handdruk noch groet. Overste Achmad Hoessein, territoriaal commandant van Midden-Sumatra en voorzitter van de Bantengraad, die in berichten steeds genoemd is als afge vaardigde van Midden-Sumatra, vond op zijn plaats een naambordje, dat hem tot gedelegeerde van West-Sumatra be stempelde. De regering gaf daarmede blijk, dat zij formeel wenst vast te hou den aan de kort geleden plaats gehad hebbende verdeling van Midden-Suma tra in drie gebieden, w.o. West-Sumatra, hetgeen in Midden-Sumatra, in verband met het tijdstip waarop zulks geschiedde nogal kritiek heeft ontmoet. Overste Hoessein stond eerst wat vreemd te kijken naar het bordje, schoof het zelfs opzij, doch zette het later op zijn plaats terug. Voor Hongarije's bevrijding (Speciale berichtgeving) In de vanmorgen gehouden zitting van het coigres ter bestudering van het Europese vluchtelingenvraagstuk in het Provinciehuis te Arnhem, is door een der deelnemers een voorstel gedaan aan de vergadering der V.N. een telegram te zenden met het ver zoek de bevrijding van Hongarije van de Russische strijdkrachten te bevor' deren. Dit voorstel werd gedaan met een re pliek van de voorzitter der beide con- gresserende studie-organisaties, prof. dr. H. C. Goekay, gouverneur van Istan- boel, die betoogde dat het hier een we tenschappelijk congres betreft, waar de politiek buiten dient te worden gehou den. „De wens voor een oplossing van het Hongaarse probleem dient in ons hart te blijven, zo zeide hij. Dekkingspercentage 73 De waarde van de invoer in augustus 1957 bedroeg f 1.211 miljoen (v.m. f 1.363 miljoen, terwijl voor een waarde van f886 miljoen (v.m. f 1.024 miljoen) werd uitgevoerd. Vorig jaar augustus bedroeg de invoer 1156 miljoen en de uitvoer 857 miljoen gulden. Het dekkingspercentage bedroeg 73 (v.m. 75). Voor het eerst na lange tijd: Twee blokken staan tegenover elkaar (Van onze correspondent in Djakarta) President Soekarno en voormalig vice-president Hatta hebben elkander vandaag voor het eerst na lange tijd ontmoet op het politieke vlak, toen zij aanwezig waren bij de opening van het „nationaal overleg", de bijeen komst in Djakarta, die tot doel heeft de betrekkingen tussen de centrale rege ring en de gebiedsdelen te normaliseren en aldus een eind te maken aan de politieke en gezagscrisis, waarin Indonesië permanent schijnt te zijn gedom peld. Wel hebben de beide leiders sinds Hatta eind 1955 als vice-president aftrad, elkander bij publieke gelegenheden ontmoet, doch tot een gedachten- wisseling over wat hen uiteen deed gaan en steeds verder van elkaar leek af te brengen was het tussen hen beiden niet gekomen, ondanks de pogingen die daartoe waren aangewend. Een kwart eeuw in het lekenapostolaat Terwyl reeds geruime tijd, mede onder aandrang van de generale synode der Ned. Herv. Kerk, sterke nadruk wordt gelegd op het lekenapostolaat in deze kerk, had reeds een grote groep van actieve leden der Leidse Hervormde Gemeente voor 25 jaar begrepen, dat voor hen op dit terrein een taak lag weggelegd. Speciaal richtte him aandacht zich op de verzorging - zij het in eenvoudige vorm - van de ere-dienst in de Leidse hervormde kerkgebouwen. Op basis van een volledige vrijwilligheid boden zij aan de toenmalige gemeente-commissie hun diensten aan. Bij deze dienstver richting stond hun voor ogen de kos ters behulpzaam te zijn met het geven van plaatsen in de kerk. Stond boven genoemde commissie aanvankelijk enigszins schoorvoetend tegenover dit voornemen: Zou een vrijwillig aangebo den dietnst wel effect sorteren en le vensvatbaarheid hebben?, in september 1932 besloot zij gevolg te geven aan de Ruim f 5855.voor de kankerbestrijding De in de week van 26 t/m 31 augustus in onze stad gehouden huis-aan-huis- en straatcollecte ten bate van de kan kerbestrijding heeft het mooie bedrag van ruim f5855,— opgebracht. aandrang van het inmiddels opgerichte Vrijwilligerskorps der Leidse Hervorm de Gemeente. In de Pieterskerk, met welk gebouw een proef werd genomen, traden zij, nu 25 jaar geleden, voor het eerst in functie. Sindsdien bleek men op die korps niet tevergeefs een beroep gedaan te hebben: de proef slaagde uit stekend en gaandeweg werden meerdere kerkgebouwen aan de zorgen van de le den van dit korps toevertrouwd. Nu al weer vele jaren doen deze vrijwilligers 's zondags regelmatig in alle kerken en op plaatsen, waar een godsdienstoefe ning wordt gehouden, dienst. Hiermede hebben zij nu al een kwart eeuw een belangrijke bijdrage geleverd in de ver vulling van het lekenapostolaat. Opeen volgende besturen zijn er steeds in ge slaagd om de onderlinge harmonie in goede banen te leiden en deze dienst van vrijwilligheid tot grote ontplooiing te doen komen. Ter gelegenheid van dit zilveren Ju bileum zal ds. D. J. Vossers a.s. zon- dagtochtend in de Pieterskerk aandacht schenken aan deze voor 25 jaar vrijwil lig op zich genomen taak. Dat wil niet zeggen dat zij zich niet met elkanders opvattingen in het open baar hebben bezig gehouden. Zowel Soe karno als Hatta hebben ieder, overigens zonder eikaars naam te noemen, eikaars standpunten bestreden: Soekarno in re devoeringen tijdens zijn vele reizen door Indonesië ondernomen, Hatta bij de tal rijke gelegenheden, dat hij, als econo mische deskundige en als vader der In donesische Coöperatieve Beweging daar toe uitgenodigd naar diverse delen van Indonesië, het woord voerde. We heb ben zelfs de indruk, dat Hatta als spre ker nooit zo actief is geweest als nadat hij ambteloos burger was geworden. Daarbij voegde zich dan nog wat Hatta betreft zijn artikelen in dag- en week bladen. Evenmin kan men aan de in druk ontkomen, dat deze polemieken over de hoofden van tienduizenden toe hoorders heen scherper werden. Bekend is in dit verband de felle veroordeling door Soekarno van hen die de opvatting huldigen, dat de Indonesische revolutie reeds is afgelopen, een opvatting, die Hatta in dagbladartikelen is toegedaan. Wat Hatta betreft dateert van de laat ste tijd de krachtige bestrijding van de geleide democratie, die president Soe karno sedert zijn jongste buitenlandse reizen propageert als staatkundig ge neesmiddel voor Indonesië. Het was in dit artikel ook, dat Hatta de president met name noemde. Schoonschijnend kleed Sterk de aandacht heeft ook getrok ken de lezing, die Hatta dezer dagen hield over de dictatuur in de loop der eeuwen, welke algemeen is aangevoeld als een verwijzing naar de geleide de mocratie, het schoonschijnend kleed, waarin men de dictatuur pleegt te hul len. Deze twee mannen met hun sterk afwekende opvattingen ten aanzien van de weg, die Indonesië staatkundig en economisch moet gaan, zijn nu aan één tafel gezeten. Op de ereplaatsen in de bijeenkomst: Soekarno rechts van de voorzitter, premier Djoeanda, Hatta links. Hatta is daar als ambteloos burger, maar nochtans nog steeds onbetwist als een der grote Indonesische leiders. Soe- karno's status is die van waarnemer en tevens adviseur der regeringsdelegatie, op grond van zijn functie van voorzitter van de Nationale Raad. Deze positie van het staatshoofd demonstreert de merkwaardige staatkundige constellatie, waarin Indonesië is geraakt door de presidentiële creatie als burger Soekarno van het kabinet Djoeanda en de vor ming van de Nationale Raad, waarme de de president een regering naar zijn wens schiep, zonder nochtans de ver antwoordelijkheid voor haar beleid te dragen, een van de dingen waarvoor het staatshoofd sterk is bekritiseerd. Geen besluiten Het „nationaal overleg" zal geen be sluiten nemen. Maar eën zekere mate van overeenstemming zal er natuurlijk moeten zijn, wil het niet het stempel der mislukking krijgen. De basis van die overeenstemming zal zijn gelegen in een toenadering der opvattingen, die tussen Soekarno en Hatta op deze conferentie tot stand moet komen, wil zij aan haar doel beantwoorden. In zekere zin ver vullen de tientallen gedelegeerden, die uit de gebiedsdelen naar Djakarta zijn gekomen om met de delegatie der rege ring tot een betere verstandhouding te komen maar bijrollen, hoe actief zij ook aan de discussies zullen deelnemen en hoe belangrijk zij stuk voor stuk zijn, door de invloed die zij in hun gebied uitoefenen. Het grote debat gaat tussen Soekarno en Hatta, de personificaties van twee stromingen in Indonesië. Het blad Na- sional zei het aldus: „twee blokken staan tegenover elkaar, namelijk het blok Hatta gesteund door de anti-corn- I munistische daerahs en het blok Soe karno gesteund door het communisti sche Java. We moeten dit bittere feit erkennen, anders zal het nationaal con gres tot mislukking zijn gedoemd". De opening Alle belangrijke figuren een 200- tal die 'n rol spelen in de binnenlandse crisis in Indonesië, waren bijeen bij de opening van de nationale conferentie. De openingsplechtigheid in het be scheiden gebouw, waarin 12 jaren ge leden de onafhankelijkheid van Indo nesië werd afgekondigd, werd geleid door premier Djoeanda. Overste Hoessein, die ook aan de be raadslagingen deelneemt, heeft intussen verklaard het een tekortkoming te ach ten dat de vroegere militaire comman dant van Noord-Sumatra, kolonel Sim- bolon, die in december j.l. in Medan een mislukte greep naar de macht deed, en de vroegere waarnemend chef-staf van de Landmacht kolonel Zoekifli Loe- bis, die in oktober vorig jaar vergeefs heeft getracht de regering omver te werpen en sindsdien voortvluchtig is, niet bij de conferentie aanwezig zijn. Djoeanda sprak In zijn openingsrede merkte premier Djoeanda o.m. op, dat de huidige chao tische toestand in het land de positie van Indonesië in de V.N. in gevaar zou kunnen brengen, juist in de tijd dat de kwestie Nieuw-Guinea in deze wereld organisatie weer in debat zal worden gebracht. De premier noemde als de twee basis problemen voor de conferentie de ab normale algemene situatie, en de „ont binding" in de gewapende strijdmach ten, waarin zich een gevaarlijke twee spalt voordoet, die zowel op burgerlijke als op de militaire zaken van invloed is. Hij legde er de nadruk op, dat de cen trale regering niet het plan koestert om in enig opzicht haar wil op te leggen en deed een beroep op alle deelnemers, ook op de opstandige legerofficieren, om elk gevoel van wantrouwen achterwege te laten. „Wij moeten de wegen en middelen vinden", zo vervolgde de premier, „om een tweespalt, welke land en volk in gevaar zouden brengen, te voorkomen en terugkeren naar de geest van de onafhankelijkheidsproclamatie van 1945 Er blijft ge enandere manier over. In dien wij daarin niet slagen, zal de situatie nog gevaarlijker worden". Vervolgens sprak Djoeanda er zijn vreugde over uit. dat zowel Soekarno als Hatta bij de conferentie aanwezig zijn. „Het volk verwacht", zo zeide hij, „dat zij beiden in staat zullen zijn de integriteit van het leger te herstellen en meer te helpen in de pogingen tot het normaliseren van de binnenlandse toestand. Geen handreiking Zowel Soekarno als Hatta richtten een afzonderlijke boodschap tot de con ferentie. waarin zij bij de deelnemers aandrongen op terugkeer naar de geest vr.n de onafhankelijkheidsproclamatie. Over de bestaande conflicten tussen de centrale regering en de verschillende provincies, deed Hatta de suggestie aan de hand om eerst naar de grondoorzaken van de huidige moeilijkheden te zoeken, en dan te trachten deze moeilijkheden op te lossen. Intussen hebben de plaatselijke dag bladen in Djakarta veel betekenis ge hecht aan het feit, dat Soekarno en Hatta, toen zjj het conferentiegebouw betraden, elkar niet de hand reikten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1957 | | pagina 3