Wegenbouw nu reeds voor helft
in allerlei activiteiten geremd
Amerikaanse wapens via luchtbrug
naar Jordaanse hoofdstad Amman
WEERBERICHT
SAVOY"
Autonoom wegenfonds uitkomst?
H. Walenkamp Zn
Oi
o advies van Loy Henderson
deskundige uit Washington
Eisenhower zal sehoolkwestie in
Arkansas met minister bespreken
96ste jaargang
VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1957
No. 29233
LEIDSCH mDAGBLAD
-SS»-—3
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wltte Singel Lelden Glro no 57055
Hoofdredacteur J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Catastrofaal gevolg bestedingsbeperking
(Van onze Haagse redactie)
De Nederlandse wegenbouwers zien zich door de bestedingsbeperking
ernstig gedupeerd. In de eerste vijf maanden van dit jaar kon bijna de helft
van alle opdrachten niet worden uitgevoerd, omdat de overheid de vereiste
vergunning weigerde of omdat het benodigde kapitaal ten gevolge van de
bestedingsbeperking ontbrak. Hierdoor konden werkzaamheden voor een
totaalbedrag van 118 miljoen gulden niet worden uitgevoerd.
De gevolgen hiervan zijn voor de wegenbouwers in sommige gevallen reeds
catastrofaal. Ongeveer een kwart van de 15.000 arbeiders, die bij de wegen
bouw zijn betrokken, moest elders werk zoeken. Van de asfalteer-installaties,
die stuk voor stuk een waarde van enkele honderdduizenden guldens vertegen
woordigen, is 40% buiten gebruik. Meer dan de helft van de beton-installaties
die bij de aanleg van wegen nodig zijn, staan ongebruikt.
afgekapt Een veel verstrekkender ge
volg van de bestedingsbeperking is
echter de financiële rem gebleken,
die de provincies en de gemeenten
moesten aanleggen. Omdat deze in
stanties, gebonden aan het voorge
schreven rente-gamma, de toegang
tot de kapitaalsmarkt werd afgesne
den, kon nog eens 35van de goed
gekeurde opdrachten, niet worden
uitgevoerd.
Daar een andere aanwending van het
materiaal of gebruik ervan in het bui
tenland (een mogelijkheid, die onlangs
door de regering aan de hand is ge
daan) in de praktijk niet mogelijk
blijkt, wordt een aantal kleinere bedrij
ven met de ondergang bedreigd. Voor de
verre toekomst zal de bestedingsbeper
king, die thans van de wegenbouwers
een naar hun mening onevenredig zware
tol eist. nog tot gevolg hebben, dat de
personeelsvoorziening in het gedrang
komt. Het leerlingenstelsel in deze sec
tor loopt ernstig gevaar. Het aantal
leerlingen, dat zich voor de wegenbouw
aanmeldt, is na de berichten over de
beknottingen, die hier worden toege
past, aanzienlijk teruggelopen.
49 procent der opdrachten
afgekapt
De bewust gewilde beperking op de
aanleg van wegen die in het kader
van de bestedingsbeperking 10% zou
bedragen blijkt in werkelijkheid
14% van alle opdrachten te hebben
Batista (op Cuba)
slaat opstand neer
Cubaanse regeringstroepen hehi. te
Cienfuegos, waar de op een na de groot
ste vlootbasis van het eiland is gelegen
(ongeveer 225 km. ten oosten van Ha
vanna) een opstand neergeslagen. Gis
teren in de vroege ochtend waren aan
hangers van de opstandelingenleider
Fidel Castro, die president Batista al
bestrijdt sinds deze in maart 1952 door
middel van een staatsgreep aan de
macht kwam, tot gewapende actie over
gegaan. De opstandelingen werden ge
steund door vijftig leden van het per
soneel' van de vlootbasis en twaalf le
den van de afdeling zeepolitie. Zij
maakten zich meester van het politie
bureau nadat de politie geweigerd had
zich bij hen aan te sluiten. De premie»
van Cuba heef bekendgemaakt dat de
bevelhebber van de basis, kolonel Cone-
sanas, erin geslaagd is de aanval af te
slaan en het gezag te herstellen. Er
worden thans zuiveringsacties uitge
voerd.
In Havanna zijn de afgelopen 24 uur
elf bommen ontploft, waardoor even
wel slechts geringe schade werd aange
richt. Een sèrgeant van de politie werd
gewond, toen hij een verdachte auto
wilde aanhouden. De drie inzittenden
van deze auto werden na een achtervol
ging doodgeschoten Elders in de stad
werd een auto met wapens aangehou
den. De bestuurder wist tc ontkomen.
Lloyd over de betrekkingen
van Londen met Belgrado
Gisteren zyn in Belgrado besprekin
gen begonnen tussen de Britse minister
van Buitenlandse Zaken, Selwyn Lloyd,
en zijn Joegoslavische ambtgenoot Popo-
witsj. Gesproken is om. over de betrek
kingen tussen Joego-Slavië en Engeland
en internationale vraagstukken zoals de
ontwapening, de Europese veiligheid, de
toestand in het Midden-Oosten enz.
Op een hem door Popowitsj aange
boden lunch zei Lloyd, dat er thans geen
grote kwesties en zeer weinig kleine
tussen Engeland en Joego-Slavië be
staan.
Engeland en Joego-Slavië hebben ver
schillende politieke stelsels. „Maar dit
verschil geeft ons geen aanleiding te
trachten, ons met elkanders zaken te
bemoeien. Wij zijn een goed voorbeeld
van werkelijke vreedzame samenleving.
Wij zijn bereid onze belangen te ver
dedigen en risico's te nemer voor de
vrede. Als gij erin slaagt uw betrekkin
gen met een of andere regering te ver
beteren, zullen wij U er niet hard om
vallen. Wij geloven, dat uw betrekkingen
met ons niet zullen worden geschaad en
dat gij die stoere onafhankelijkheid
zult bewaren waarvan gij zo vele bewij
zen hebt geleverd".
Diplomatieke waarnemers zijn van
oordeel, dat Lloyd met deze woorden te
kennen heeft gegeven, dat Engeland er
geen bezwaar tegen zal hebben als
Joego-Slavië zijn banden met Sovjet-
Rusland versterkt.
Locomotief rijwielen
HAARLEMMERSTR. 1
Tijdelijk wat regen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk enige regen of motregen,
morgen opklaringen en op de meeste
plaatsen droog weer. Matige, later
krachtige wind tussen zuid en zuidwest.
Dezelfde temperaturen als vandaag, of
iets lagere.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
7 SEPTEMBER
Zon op: 6.03 uur; onder: 19.16 uur.
Maan op: 18.11 uur; onder: 4.19 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.20 en 14.41
uur. Laagwater te 10.25 en 22.40 uur.
Dit numxr.er bestaat alt 14 pagina's
Alarmklok luidt
De voorzitter van de Nederlandse
Vereniging van Wegenbouwers ir. H. D.
Prins, is van oordeel, dat de hier ge
schetste ongunstige ontwikkeling zich
ook in de tweede helft van dit jaar zal
voortzetten.
Het is daarom, dat de wegenbou
wers van plan zijn om op hun jaar
vergadering, die maandag a.s. in
Scheveningen wordt gehouden, de
alarmklok te luiden. Men ziet de op
lossing van de moeilijkheden in de
eerste plaats in de instelling van een
autonoom wegenfonds, dat naar
Belgisch voorbeeld een eigen bud
get zou moeten hebben Hierdoor zou
worden verzekerd, dat alle belastin
gen, die op het wegverkeer drukken
ook weer aan het wegverkeer ten
goede komen In België hebben de
wegenbouwers zich bij hun investe
ringen kunnen richten naar de plan
nen van het wegenfonds Dit kan
zelfs leningen uitschrijven en recla
me maken voor deelname hieraan. Op
deze wijze zijn de enorme wegen
bouwkundige werken, die nu in Brus
sel worden uitgevoerd mogelijk ge
worden.
10.000 ha. vruchtbare grond
op Nieuw-Guinea
Bjj het zoeken naar gronden voor een
uitbreiding van het mechanische rijst
bedrijf in de proef polders bij Merauke
op Nieuw-Guinea, zijn mensen van het
agrarisch proefstation van Hollandia
gestuit op zeer vruchtbare kleigrond
met een oppervlakte van tot dusverre
5800 ha.
Dit heeft de heer J P. K. Eechoud,
secretaris van het Nieuw-Guinea Insti
tuut in Rotterdam, gistermiddag ver
klaard tijdens een onderhoud op de
Utrechtse Jaarbeurs.
Volgens hem is het best mogelijk, dat
het niet bij de ontdekte 5800 ha zal
blijven, maar dat het evengoed mogelijk
is, dat van de aaneengesloten kustvlakte
een gebied van 10.000 ha uit zeer vrucht
bare grond zal blijken te bestaan.
Australische zendeling door
Papoea gestoken
De Australische zendeling Walter
Turner, die zijn arbeidsterrein heeft bij
Warok, ca. 15 km ten zuidwesten van
het Archboldmeer. is door een Bergpa-
poea met een pijl gestoken. Er was een
diefstal geweest van aan de zending
toebehorende goederen, hierop drong de
zendeling aan op teruggave, waarna hij
met een pijl werd gestoken. De pijl
kwam terecht in de omgeving van de
rechterlong van de zendeling, die voor
ooeratief ingrijpen per vliegtuig naar
Hollandia werd vervoerd. Zijn toestand
is thans goed. De situatie bij de zen-
dingspost te Warok is weer rustig, zoals
bestuursambtenaar Veldkamp, die zijn
standplaats heeft in de Baliem-vallei,
heeft geconstateerd. De zendeling werkt
op eigen risico in onbestuurd gebied.
Prinses Irene bekijkt tijdens haar
bezoek aan het Garde Regiment
Fuseliers Prinses Irene" in Vught
een in de kazerne opgestelde minia-
tuur-gardist in de ceremoniele te
nue. Naast haar staat de comman
dant. luitenant kolonel B. F. M.
Wijtenburg.
Met het KLM-vliegtuig uit Malmo
via Kopenhagen arriveerde gister
middag op Schiphol de Zweedse
bloemenzee Gunilla Knutsson. een
zeventienjarige studente uit Istad in
de Zweedse provincie Skane. die een
vijfdaags bezoek aan Nederland zal
brengen. Het fleurige koninginnetje
zal morgen in het Olympisch Sta
dion te Amsterdam het Aalsmeerse
Bloemencorso met haar charmante
aanwezigheid luister bijzetten.
Mej. Annie Hazenberg, dochter
van de propagandaleider van het
Aalsmeerse Bloemencorso biedt de
Zweedse gaste bij haar aankomst
op Schiphol bloemen aan.
Luclitoefening
„Lynx"
Laagvliegende vliegtuigen
op 10, 11 en 12 september
Op 10, 11 en 12 september zullen er
als onderdeel van de luchtverdediging
van Nederland, op beperkte schaal,
overdag oefeningen worden gehouden.
De aandacht wordt erop gevestigd, dat
rekening zal moeten worden gehouden
met het lawaai veroorzaakt door laag
vliegende vliegtuigen.
Zoals bekend is, geschiedt de waar
schuwing voor laag vliegende vliegtui
gen door middel van de overal in het
land aanwezige luchtmachtposten van
het Korps Luchtwachtdienst, welke de
meldingen rapporteert aan de centrale
lei' ing van de luchtverdediging.
Om aan deze Luchtwachtdienst de
nodige geoefendheid te geven en deze op
peil te houden zijn af en toe dergelijke
oefeningen nodig.
Teneinde de burgerbevolking zo min
mogelijk te hinderen met het lawaai
van laagvliegende straalvliegtuigen, is
vooi Nederland een minimumvlieghcog-
te vastgesteld van 300 meter, terwijl
verder opdracht is gegeven bewoonde
oorden zoveel mogelijk te vermijden.
Toch zal rekening moeten worden
gehouden met het feit, dat snelvliegende
straalvliegtuigen, zelfs al is de mini
mum vlieghoogte 300 meter, veel lawaai
veroorzaken.
Aan de oefening wordt deelgenomen
door Britse. Belgische en Nederlandse
squadrons.
De tijden van oefeningen zijn: dins
dag 10 sept. 7.3019.30; woensdag 11
sept. 7.3016.30 en donderdag 12 sept.
5.3016.30 uur.
Bediende werd opperhoofd
George Mathibe, een Bantoe huisbe
diende in Pretoria, die 23 jaar lang in
een groot flatgebouw plichtsgetrouw de
nederigste werkzaamheden had verricht,
is plechtig geinstalleerd als hoofd van
de Bahwadoeba stam. Mathibe is een
rechtstreekse afstammeling van de
stichter van de stam. Hij volgt het op
perhoofd Hazael Mathibe op. die een
jaar geleden stierf zonder een opvolger
te hebben nagelaten. De installatie-
plechtigheid werd bijgewoond door 7000
stamleden en talrijke hoge functionaris
sen van het departement van Naturel -
lenzaken. De stamraadsleden hadden
eenparig George uitgeroepen als de op
volger van Hazael.
A.s. maandag zal de eerste zending wapens in het kader van de Amerikaanse
hulp aan Jordanië (tot een bedrag van tien miljoen dollar) plechtig aan de Jor
daanse autoriteiten in Amman worden overgedragen. In de komende twee maan
den worden verdere Amerikaanse wapenzendingen verwacht.
Het materiaal, dat naar Amman wordt gezonden, zou van zwaarder kaliber zijn
dan draagbare wapens, maar er zijn geen nadere bijzonderheden bekendgemaakt.
Vorige week werd bekend, dat Washington had besloten verscheidene tientallen
Patton-tanks naar Jordanië te zenden, zulks naar aanleiding van een verzoek van
de regering aldaar om een „opzienbarende demonstratie" van de Amerikaanse
steun te geven.
Het instellen van een luchtbrug tussen Amerika en Jordanië geschiedt op ad
vies van Loy Henderson, de deskundige van het „State Department" voor het
Midden-Oosten, die woensdag te Washington terugkeerde, nadat hij de gebeur
tenissen in Syrië besproken had met leiders van Turkije, Jordanië, Irak en
Libanon.
Syrisch oordeel over de
opstand in Hongarije
De Syrische premier, Sabri Assali,
heeft op een persconferentie te Damas
cus verklaard, dat zijn land het Hon
gaarse standpunt (dat de gebeurtenis-
Het Westen kan niet
veel ondernemen
Henderson is in zijn rapport voor mi
nister Dulles tot de slotsom gekomen,
dat het Westen weinig kan doen om de
pro-Russische stroming in Syrië om te
buigen. Wel bepleitte hij met kracht
het onmiddellijk sturen van wapens
naar Jordanië en hij gaf als zijn me
ning te kennen, dat het verlenen van
militaire bijstand in de spectaculaire
vorm van een luchtbrug wezenlijk bete
kenis zou geven aan Washingtons cam
pagne om uitbreiding van de Russische
invloed in het Midden-Oosten tegen te
gaan. In strijd met de gewoonte spreken
functionarissen te Washington vrijuit
over dit geval van militaire hulp aan
het buitenland.
Israël en Jordanië
De Israëlische afvaardiging bij de
Ver. Naties heeft bij de Veiligheidsraad,
die heden zou bijeenkomen naai' aan
leiding van een Jordaanse klacht over
„Israëlische inbreuken op de bestands
overeenkomst". een tegenklacht tegen
Jordanië ingediend waarin de door Jor
danië gepleegde schendingen van de
overeenkomst worden opgesomd. Vol
gen^ de Israëlische klacht hebben deze
schendingen de culturele en medische
instellingen van Jeruzalem bij hun
werkzaamheden moeilijkheden in de
weg gelegd. Ook zijn godsdienstige
plechtigheden bij de heilige plaatsen er
door belemmerd, aldus de Israëlische
nota.
Egypte en Syrië
Ali Sabri, Egyptisch minister van
Staat en adviseur van president Nas
ser, heeft verklaard, dat iedere aanslag
op de veiligheid en onafhankelijkheid
van Syrië, door Egypte zal worden be
schouwd als een aanslag op zijn eigen
veiligheid en onafhankelijkheid. Hij zei
dit volgens Radio-Cairo in een vraag
gesprek met het door de Egyptische re
gering gesteunde persbureau voor het
Midden-Oosten.
„De campagne die de Westelijke mo
gendheden tegen Syrië voeren, gelijkt
sterk op die tegen Egypte na de na
tionalisatie van het Suezkanaal", zei hij.
sen tijdens en na de opstand in Honga
rije een binnenlandse aangelegenheid
vormen), zal steunen, wanneer het V.N.
rapport over deze kwestie in de Algeme
ne Vergadering wordt behandeld. Syrië
is gekant tegen inmenging in de bin
nenlandse aangelegenheden van elk
land, aldus de premier, die dit zei na
een onderhoud met de Hongaarse on
derminister van Buitenlandse Zaken
Sarka. Deze laatste maakt thans een
reis door verscheidene landen, onder
meer in Azië en het Midden-Oosten, om
het Hongaarse standpunt aangaande de
betrokken gebeurtenissen ,,toe te lich
ten".
HOTEL RESTAURANT
Spécialité de la Maison
Poussin a la Broche.
Aan de vleugel: PETER KORZELIUS.
Katwijk aan Zee:
Noord-Boulevard 1 - Tel. 2660
Schoolbestuur verzocht federale rechter
toelating van negers af te gelasten
President Eisenhower, die thans met vakantie te Newport (Rhode Island) ver
blijft, zal morgen laar Washington gaan voor overleg met de minister van
Justitie, Brownell, die een onderzoek heeft gelast naar de toestand in Little Rock
in de staat Arkansas, waar de gouverneur een kordon van de Nationale Garde om
een lyceum heeft laten plaatsen teneinde aan negerleerlingen de toegang tot de
school te ontzeggen. Volgens een nieuwe federale wet was het exclusief blanke
karakter van de school vervallen, maar de gouverneur beroept zich op het hand
haven van de orde. Hjj vreest namelijk ongeregeldheden, indien de leerlingen uit
negergezinnen wel worden toegelaten. President Eisenhower heeft intussen aan
gouverneur Faubus laten weten, dat hij de Amerikaanse grondwet met alle mid
delen zal handhaven. Het schoolbestuur heeft een federale rechtbank verzocht de
openstelling van de school voor alle rassen voor onbepaalde tjjd te mogen
afgelasten.
doet, zult U van hier moeten verdwij
nen". Toen de verslaggever zijn poging
voortzette, werd hij door de kolonel
weggeleid.
De bevelhebber van de troepen te
Little Rock. generaal-majoor Clinger,
zei later tot de journalisten bij de
school, dat zij zullen worden gearres
teerd. indien zij iets zouden doen, waar
door onrust zou worden teweeggebracht.
De menigte voor de school verspreid
de zich, toen het duidelijk werd, dat de
negen negerscholieren niet zouden ko
men.
Te Arlington in Virginia hebben
hoofden van scholen zes negerkinderen
niet tot hun onderwijsinrichtingen wil
len toelaten.
Negerscholieren kwamen
gisteren niet opdagen
Een kolonel heeft gisteren verhinderd,
dat een journalist sprak met voorstan
ders van rassenscheiding op scholen.
Deze voorstanders hadden zich namelijk
voor de derde achtereenvolgende dag
verzameld voor de middelbare school te
Little Rock.
Geen van de negen negerkinderen, die
de school willen bezoeken, zijn gister
ochtend in de omgeving van de school
gezien. De journalist trachtte met de
menigte voor de school te spreken toen
een kolonel van de bij de school opge
stelde militairen zei: „Als U dat weer
