Venetiaanse film-jury kiest dit
jaar uit een klein aantal werken
v.jj
Valuta-onrust aanmerkelijk minder
MM,
Gondelstad houdt geen rekening
met commerciële belangen
1
Kapitaalnood schept problemen
96ste jaargang
Zaterdag 31 augustus 1957
Derde blad no. 29228
Wie krijgt ditmaal de Gouden Leeuw?
Van onze Romeinse correspondent uit Venetië)
Het heeft heel wat voeten in aarde gehad vóórdat het achttiende film-
festival in Venetië, of om het zijn juiste naam te geven, deze „tentoon
stelling van cinematografische kunst" op gang kon komen. Wat het
publiek ziet, is niet meer dan het resultaat van een organisatie-werkzaam
heid, die bijna een volledig jaar duurt. Na de weinig bevredigende resul
taten van verleden jaar, toen de jury besloot de Gouden Leeuw niet toe
te kennen, daar geen enkele film van zo hoge kwaliteit was, dat zij die
prijs verdiende, was het duidelijk, dat er iets moest gebeuren. Venetië is
nu eenmaal het filmfestival bij uitnemendheid, het oudste (sedert 1924)
en het meest serieuze.
Het toerisme behoeft in een stad, waar de hotels steeds propvol zijn, niet te
worden bevorderd en de .Biennale", waaronder het filmfestijn evengoed valt als
de tentoonstellingen van beeldende kunsten, het festival van hedendaagse muziek,
het internationale toneel festival en wat Venetië in de loop van het jaar al meer
organiseert, is een veel te hoogstaande instelling om zich te laten spannen voor
de commerciële belangen van de heren filmproducenten.
daarvan is gewijd aan de Engelse docu
mentaire film, een tweede aan de Ja
panse regisseur Kenij Misogoeki, die
twee jaar geleden is gestorven en een
derde aan vier in 1956 overleden regis
seurs: Kirsanof Doftsjenko, Ophuls en
Dupont.
Veel gegadigden voor
de grote prijs
Dat verleden jaar de Gouden Leeuw
niet werd toegewezen, komt voornamelijk
doordat enkele landen met een zeer ont
wikkelde filmindustrie: Amerika en En
geland, niet officieel waren vertegen
woordigd. Had Engeland de film
„Richard ni' ingezonden, dan zou die
waarschijnlijk de zo zeer omstreden prijs
van Venetië hebben gekregen. Ook dit
jaar waren er heel wat landen, wier
filmindustriëlen bezwaar maakten tegen
de strenge eisen van Venetië, de indus
trie wil naar Venetië precies als naar
andere festivals de films sturen welke
zij goed vindt. Venetië wil een keuze
maken uit de gehele produktie. om dan
alleen die films te aanvaarden, die als
kunstwerken kunnen worden beschouwd.
Sommige landen hebben de Venetiaanse
voorwaarden aanvaard andere (en
daaronder zijn zo belangrijke als Ame
rika. Engeland en Frankrijk) zouden het
festival hebben geboycot, indien er ten
slotte niet een compromis was gevonden
de Venetiaanse commissie zou een keuze
doen uit een beperkt aantal werken, dat
de producers geschikt oordelen.
Geen klein festival
Als men hoort, dat er maar veertien
films naar de prijzen meedingen, zou
men geneigd zijn te praten over een
„klein" festival. Niets is minder waar.
Ten eerste gaat er aan de twee weken,
waarin die speelfilms worden vertoond,
het nodige vooraf: een festival van films
voor de jeugd, van wetenschappelijke
films, van films over kunst en kunste
naars, van documentaire films, van
Keus genoeg
Filmenthousiasten kunnen dus in deze
dagen in Venetië terecht. Ze kunnen
van 's morgens negen tot 's avonds half
twee onafgebroken films zien en in de
uren. die dan nog overblijven kunnen ze
proberen de sterren, de sterretjes en de
grote regisseurs (regisseurs zijn altijd
groot) te benaderen die in deze twee
weken het Lido bevolken.
Van de veertien films die mee din
gen naar de prijzen, zijn er twee Ame
rikaanse. twee Franse, twee Japanse en
twee Italiaanse, Sovjet-Rusland, Joego
slavië, Mexico en Spanje nemen elk
met één film deel.
Hoewel het natuurlijk dwaas is een
oordeel uit te spreken over films, die
nog nergens zijn vertoond (behalve dan
voor de kleine commissie van vier perso
nen) wordt er toch al geredetwist over
wie tenslotte de Gouden Leeuw mee
naar huis zal nemen. Men gaat daarbij
natuurlijk doorgaans uit van de naam
van de regisseur. Japan komt opnieuw
met een film (De bloedige troon) van
Akira Koerosawa, de regisseur die met
..Rasja Mon" en met „De zeven Samoe
rai" tweemaal te Venetië met de palm
ging strijken. Italië heeft twee films,
waarvan men veel goeds zegt. „Witte
Nachten" van Luchino Visconti is een
in Italië en in onze tijd verplaatst ver
haal van Dostojefski. Zijn acteurs zijn
Maria Schell, Mastroianni en Jean Ma
rais. Ook onze landgenoot, Dick Sanders,
een te Parijs zeer bekende, om niet te
1
pa
journaalfilms (dit laatste werd gewon
nen door Nederland: het Polygoon
journaal werd met algemene stemmen
bekroond als het beste en meest boeien
de ter wereld). Bovendien worden er
in de twee „grote" weken behalve die
veertien films en een vijftiende, „La
porte des Lilas" van René Clair, die bui
ten mededinging op de laatste avond het
feest zal besluiten nog een groot aan
tal andere vertoond. Ten eerste is er de
„informatieve sectie" waar ruim der
tig films worden gedraaid, die de com
missie wel waardig vindt te Venetië te
worden vertoond, maar niet van zo hoog
gehalte, dat ze voor mededinging in
aanmerking komen. Verder zijn er „ten
toonstellingen" (zo noemt men dit nu
eenmaal in Venetië) betreffende de ge
schiedenis van de cinematografie. Een
Renato Castellani, die twee jaar geleden
zijn „Romeo en Juliette" bekroond zag.
Ook de Russische film „Marva", die te
rug gaat op een jeugdwerk van Maxim
Gorki wordt gedoodverfd als een der
kandidaten, die het meest in aanmer
king komen voor de bekroning. Maar
dit alles is vooruitlopen op de gebeurte
nissen.
De jury is ditmaal volkomen interna
tionaal. Er hebben naast twee Italianen
ook Fransen. Russen, Engelsen, Ameri
kanen en Japanners zitting in. Voorzit
ter is René Clair. Van sommige zijden
wordt er aanmerking op gemaakt, dat
naast critici van verschillende natio
naliteit ook regisseurs zitting hebben in
de jury. Zelden is een regisseur in staat
het werk van een collega onbevangen te
beoordelen zegt men. Persoonlijk menen
wij, dat deze jury, bestaande uit zo
vooraanstaande critici en cineasten uit
verschillende landen, de beste is, die
Venetië ooit heeft gehad, ook al begrij
pen wij de bezwaren, welke hier en daar
rijzen.
Ook de Russinnen ontbreken niet:
Nadja Ceredni Cenko (links) en
Tatjana Pilezkaja gereed voor een
tochtje per motorboot op de lagune
van Venetië.
Dodelijke val van Deense
matroos
De 22-jarige Deense matroes H. J.
Nielsen uit Kopenhagen is gisteren bij
het dichtmaken van de luiken van het
Noorse s.s. „Feggen", dat in de Waal
haven te Rotterdam ligt, misgestapt en
in een negen meter diep ruim gevallen.
Hij overleed kort «daarna aan de ver
wondingen.
Militaire colonne liep op
verboden weg vast
Er is een schade aangericht van
f.5000 aan materieel en van f.14500
aan de weg toen op 16 augustus twee
vuurmonden, een vrachtauto en een
aanhangwagen met aggregaat in een
sloot terecht zijn gekomen bij Weesper-
karspel. nadat een voor alle motorver-
keer gesloten weg was ingeslagen. De
minister van Oorlog heeft dit meege
deeld in antwoord op vragen, die hem
schriftelijk waren gesteld door het lid
van de Tweede Kamer de heer Vermeer.
De minister deelt voorts mee, dat het
onderzoek naar de oorzaak van het on
geval, ingesteld door personeel van het
■wapen der Kon. Marechaussee, nog niet
geheel is voltooid, weshalve hij er de
voorkeur aan geeft de uislag van dit
onderzoek af te wachten alvorens na
dere mededelingen te doen.
De minister stelt zich voor om, zodra
de uitslag van het onderzoek hem heeft
bereikt, nadere inlichtingen te ver
strekken.
Nieuw uitstel voor Chessman
Caryl Chessman, de terdoodveroor-
deelde auteur van drie in de gevan
genis geschreven romans, die er negen
jaar lang in geslaagd is zijn terechtstel
ling te voorkomen, heeft een nieuwe ju
ridische overwinning behaald. Zijn
zaak is terugverwezen naar het opper-
gerechtshof van Los Angeles, dat hem
in 1948 voor het eerst heeft berecht.
Prof. Suhr, burgemeester van
West-Berlijn, overleden
Otto Suhr, burgemeester van West-
Berlijn, is gisteren op 63-jarige leeftijd
overleden. H(j was al enige tijd ziek.
Vorige maand was hij in Bonn tot
voorzitter van de Bondsraad gekozen.
Volgende week zou hij daar met zijn
werk beginnen.
Prof. Suhr heeft grote bekendheid
gekregen door zijn verzet tegen de Rus
sische druk op Berlijn, in de eerste ja
ren na de oorlog. In 1948 wees hij een
bevel van de toenmalige Russische com
mandant in Berlijn, generaal Kotikof,
van de hand, dat alle anti-Russische
propaganda in de stadsraad, waarvan
Suhr voorzitter was, moest ophouden.
Prof. Sulhr was overtuigd socialist. Als
tegenstander van Hitier verloor hij in
1933 zijn functie als docent aan de Ber-
lijnse Politieke Academie. Hij was twee
jaar werkloos en begon toen als free
lance journalist. In 1946 werd hij tot
algemeen secretaris van de Berlijnse
socialistische partij gekozen. Zijn func
tie van burgemeester kreeg prof. Suhr
in 1954.
Afwachtende houding door onzekerheid
(Van onze financiële medewerker)
,,'t Is maar hoe je het ziet", zingt Jules de Corte in een van zijn liedjes en ook
op de beurzen blijkt telkens weer dat niet alleen feiten en cijfers de koersont
wikkeling van de fondsen bepalen, maar dat deze in soms vrij sterke mate ook
door stemmingen wordt beïnvloed. Het bewijs daarvan kan men zien in het
koersherstel voor Nederlandse staatsfondsen, dat deze week is ingetreden, hoewel
er ten aanzien van de positie van de gulden en de stand van 's Rijks schatkist
geen verbetering is ingetreden. Integendeel, de weekstaat van de Nederlandsche
Bank heeft - gelijk gemeld - per 26 augustus een nieuw verlies aan goud en
deviezen te zien gegeven van f. 161 miljoen, waardoor de voorraad thans tot
f. 3200 miljoen is gedaald, terwijl voorts blijkt dat het Rijk zijn schuld aan de
Nederlandsche Bank met f. 21 miljoen tot f. 131 miljoen heeft vergroot, hetgeen
er dus op wijst dat de belastingstroom nog altijd niet voldoende is om de uitgaven
van de Staat te dekken.
Onder de vele filmactricesdie elk
festival een bijzondere charme ver
lenen. bevindt zich dit jaar in Ve
netië ook de Britse June Cunning
ham.
zeggen beroemde, jonge dansers, heeft
een belangrijke rol in dit werk van de
kunstzinnige graaf-regisseur. Visconti is
twee jaar geleden, toen zijn bijzonder
fraaie film „Senso" door de jury zelfs
niet werd vermeld, te Venetië bijzonder
onheus behandeld. Verleden jaar had hij
zelf zitting in de jury. Ditmaal heeft hij
op uitdrukkelijk verzoek van de organi
satoren zijn nieuwe film ingezonden.
De tweede Italiaanse filfm „I sogni nel
Cassetto" (De verborgen wensen) is van
Er zijn echter „op hoog niveau" enke
le verklaringen geweest met de bedoe
ling de publieke onrust te verminderen
en dit is tot dusver gelukt. De Neder
landsche Bank. die overigens niet erg
mededeelzaam is, heeft ditmaal de
weekstaat van de geruststellende ver
klaring vergezeld doen gaan dat het de-
viezenverlies aanzienlijk is beïnvloed
door transacties van vóór 19 augustus
en dat sindsdien de dagelijkse afgiften
van deviezen belangrijk zijn teruggelo
pen. Terecht is er op gewezen dat de
Nederlandse goud- en deviezenvoorraad
nog altijd respectabel is en het er voor
lopig slechts om gaat een verdere terug
gang te remmen.
Wat wij in deze rubriek herhaaldelijk
hebben betoogd n.I. dat devaluatie geen
reële oplossing is van de moeilijkhe
den, waarin wij thans verkeren, is door
vooraanstaande bankdirecteuren nog
eens met nadruk verklaard en heeft
blijkbaar op de publieke opinie een kal
merende invloed gehad. Ook de handel
is er vermoedelijk van onder de indruk
gekomen, zoals wel blijkt uit het ver
minderde agio op de termijnaffaires in
vreemde valuta.
Men kan zich hierover slechts ver
heugen. want. zoals mr. Rost Onnes van
de Hollandsche Bank Unie terecht heeft
opgemerkt: geruchten kweken angst en
deze drijft naar angstige voorzorgs
maatregelen. welke op hun beurt weer
de geruchten versterken en zo een
kringloop vormen, waarvan de gevolgen
voor de positie van de valuta funest
kunnen zijn.
Het is van grote betekenis dat de Ne
derlandse regering en met name de mi
nister van Financiën zich met grote
ernst rekenschap geven van de gevaren,
welke onze economie bedreigen en al
kan men niet met alle maatregelen,
welke genomen ziin en genomen zullen
worden, sympathiseren, men zal toch
moeten hopen dat zij resultaat zullen
hebben. Vast staat ook. dat de sterke
afvloeiing van de deviezenvoorraad bij
de Nederlandsche Bank. althans ten
dele, een geforceerd karakter heeft ge
dragen als gevolg van speculatieve
transacties en als deze kunnen worden
beperkt is er reeds veel gewonnen.
Als gezegd zijn dez- speculatieve
transacties reeds aanmerkelijk vermin
derd. 'hetgeen uiteraard aan een gunsti
ge uitwerking van de genomen en te
nemen maatregelen ten goede zal ko
men. De jongste discontoverhoging tot
5 en de 'hogere bankrente. welke
daarvan het gevolg is. zal ongetwijfeld
tot een inperking van de investeringen
en een vermindering van de krediet-
vraag leiden, ook al wordt de kapitaal-
schaarste er niet door opgeheven. Het
feit ligt er nu eenmaal dat de besparin
gen. met name die in de particuliere
sector tot dusver elke maand teleurstel
len en beneden het percentage blijven
dat in deze tijd nodig is.
Oud-minister Van de Kieft had met
zijn bewering dat de rentevergoeding op
dè besparingen niet van invloed is, in
zoverre wel gelijk dat deze rentevergoe
ding een steeds kleinere rol gaat spelen
naarmate het vertrouwen in de valuta
afneemt. Maar als de mening veld wint
dat de gulden zijn positie in het inter
nationaal kapitaalverkeer kan handha
ven en maatregelen worden genomen
om de inflatie tegen te gaan, wint toch
de rentevergoeding aan betekenis. De
vele jaren gevolgde goedkoop-geld-po-
litiek heeft niet alleen hier en daar tot
excessieve investeringen geleid, maar
ook op de uitgavenpolitiek in de par
ticuliere sector invloed uitgeoefend en
niet in de laatste plaats bij de lagere
overheidsorganen de indruk gewekt dat
men „maar raak" kon uitgeven. Aan
deze politiek wordt nu paal én perk ge
steld. waarbij zich thans echter moei
lijkheden voordoen, waarvan men zich
afvraagt op welke wijze de regering
deze tot een oplossing zal brengen.
De goedkoop-geld-politiek is steeds
gemotiveerd met de wenselijkheid om
de woningbouw te bevorderen, maar
juist deze raakt nu in de knel. daar de
gemeenten niet meer met z.g. kort geld
mogen financieren en het rentegamma
nog altijd aan de uitgifte van openbare
leningen in de weg staat.
Dc grote institutionele beleggers zijn
voor het lopende jaar grotendeels uitge
schakeld, nadat zij een bedrag van
f. 600 miljoen voor de woningbouw heb
ben toegezegd tegen een rente van ca.
\xh welke thans ver beneden de
markt ligt. Ook al zouden zij nog nieu
we kapitalen beschikbaar kunnen stel
len, dan nog zou zulks alleen tegen een
hogere rente geschieden. Aan de finan
eiering van de woningbouw met goed
koop geld is vooreerst een eind gekomen
en dc regering staat dus voor het di
lemma: of de gemeenten toe te staan
tegen een hogere rente nieuw kapitaal
op te nemen en dan de subsidies voor
de woningbouw te verhogen, öf zich bfj
een inkrimping van de woningbouw
neer te leggen, waartoe zij uit een so
ciaal en politiek oogpunt niet gemakke
lijk bereid zal zfjn. Haar moeilijkheden
worden nog vergroot door de toezegging,
welke, naar verluidt aan de institu
tionele beleggers zou zijn gegeven dat
niet tot uitgifte van een Staatslening
zal worden overgegaan met een hogere
rente dan die, waartegen de eerder ge
noemde f. 600 miljoen zijn ter beschik
king gesteld. Er blijft dan niets anders
over dan een gedwongen lening tegen
een lage rente, waartegen de minister
van Financiën terecht zijn bezwaren
heeft kenbaar gemaakt.
Het is dus duidelijk dat de regering
door haar goedkoop-geld-politiek ge
ducht in de knoei is geraakt, zodat met
spanning wordt afgewacht niet alleen
wat de komende begroting voor het her
stel van het budgettair evenwicht aan
maatregelen zal doen zien, maar niet
minder op welke wijze in de kapitaal-
nood van Rijk en Gemeenten zal wor
den voorzien.
Het is daarom inderdaad te hopen,
dat de bestedingsbeperking, ook al heeft
men tegen de wijze waarop zij wordt
toegepast, bezwaar, tot resultaat zal
hebben dat op de kapitaalmarkt gelei
delijk enige ontspanning intreedt.
Het ministerie van Economische Za
ken heeft in een toelichting op de cij
fers van de buitenlandse handel voor
't eerste halfjaar terecht de nadruk ge
legd op de noodzakelijkheid het tekort
op de handelsbalans te verminderen.
Het eerste halfjaar van 1957 was dit te
kort f. 850 miljoen groter dan in die
periode van 1956, maar in vergelijking
met het tweede halfjaar van 1956 is er
enige verbetering ingetreden, terwijl in
de maand juli de export in sterkere
mate is toegenomen dan de invoer,
tengevolge waarvan het dekkingspercen
tage 75 bedroeg tegen 65 in die maand
van 1956, ook al blijft het voor de eerste
zeven maanden met 71 nog altijd 6 be
neden dat van dezelfde periode van het
vorig jaar. De belangrijke stijging van
de export in juli (f. 1 miljard tegen
f. 800 miljoen in juli 1956) is zeer ver
heugend. maar het ministerie is terecht
van oordeel dat een betere verhouding
tussen im- en export vooreerst in
hoofdzaak zal moeten worden gevonden
door een vermindering van de invoer.
De bestedingsbeperking kan hiertoe een
middel zijn, al zal zij vermoedelijk ook
op de uitvoer van invloed zijn.
Toch krijgt men de indruk dat de
kapitaalnood in ons land niet zal
kunnen worden opgeheven zonder
in het buitenland een of meer lenin
gen te plaatsen, hetgeen dan alleen
tegen een hoge rente mogelijk zal
zijn, waardoor dan een oordeel
wordt uitgesproken over de ver
vroegde aflossing van buitenlandse
schuld, waartoe onder minister Van
de Kieft in een lichtvaardig opti
misme werd overgegaan, een bui
tenlandse schuld, waarvoor slechts
een lage rente gold.
Hoe dit zij, er staan ons in de ko
mende weken, hoogst belangrijke
besluiten en maatregelen te wach
ten, met het oog waarop het niet
kan verwonderen dat de beurs voor
eerst een afwachtende houding aan
neemt, vooral nu onzekerheid het
voornaamste kenmerk van de Ame
rikaanse conjunctuur is.
wEGEns DE
AmOEW/tip V
OR ft TOB VOOR
$J£LLirio
POOR
Deze week mei
wlndkeockt |2 ..tewwl
voor c'uxos Muitms.
aan
mooi conc&fct
Leiden houdt fuet
Metewptcm noO) steeds
\iast(de aovikoadftc... i
O---
ftlpkiux an (ISA xlsui
ftun voetbattoekomil
ajcg drmkee ui.. xisóS%
rrf' I
JUdfivï -v ovn-sleeWa
eüittdejoovtstoï unq
feüdtU fvai cjomXüekt
DurtSdafj a's cjrót de
Opoxa \LaLumc». botste
a\sdrvcic)LS0üJomX
