Ned. Bank neemt maatregelen
tol bescherming van de gulden
Voormalige
valt
boezemvriend van Tito
communisme zeer
aan
scherp
Devaluatie van Franse frank
vermoedelijk de aanleiding
Tirannie van groep fanatieke
machthebbersdie ivaden in het
bloed van hun aanhangers
96ste jaargang
Vrijdag 16 augustus 1957
Derde blad no. 29214
(Van onze financiële medewerker)
De Franse frank gedevalueerd. De regering heeft weliswaar het lelijke woord
devaluatie vermeden, maar de getroffen maatregelen komen niettemin op een
officiële waardevermindering van de Franse valuta, nadat er reeds een niet-
officiële waardevermindering aan was voorafgegaan. Hoewel de Franse regering
de oplossing van de steeds meer nijpende moeilijkheden heeft trachten te vinden
in een premie op de export en een heffing op de import, met uitzondering van
bepaalde, voor het dagelijks levensonderhoud belangrijke produkten, hebben de
centrale banken in Europa en ook in de VS onmiddellijk de consequentie aanvaard
en de verhouding van de eigen valuta tot die van Frankrijk gewijzigd, waarbij
de notering van de Franse frank voor ons land, zij het dan nog niet officieel,
voor derden is gesteld op 89.7591.20 cent per frs. 100, terwijl de laatste officiële
notering zich tussen 107.76 en 109.38 bewoog.
Zoals wij de vorige week reeds schre
ven, werd in vele kringen een devaluatie
van de Franse frank met stelligheid
verwacht en men is er dan ook, zowel
in het binnenland als in het buiten
land op vooruitgelopen, zodat de maat
regelen, welke thans door de Franse re
gering zijn genomen, in feite neerkomen
op de ofifciele erkenning van een be^
staande situatie. Terwijl het in de be
doeling lag de verlaagde koers van de
frank uitsluitend voor het handelsver
keer te doen gelden en het kapitaalver
keer op de oude basis te handhaven,
laat het zich aanzien dat de verwarring,
welke hierdoor in Franse handelskrin
gen en op de wisselmarkt is ontstaan,
niet alleen praktisch, maar ook officieel
tot een volledige devaluatie van de
Franse valuta zal nopen.
De betekenis van deze monetaire ma
nipulatie in Frankrijk is niet in de eer
ste plaats gelegen in de min of meer of
ficiële devaluatie van de Franse valuta
als zodanig, dan wel in de gevolgen,
welke er uit zullen voortvloeien voor de
ontwikkeling van de wereldhandel en de
tegenmaatregelen, welke eventueel door
andere landen zullen worden genomen.
Het is natuurlijk de bedoeling van de
Franse regering de export te stimuleren
en de import te beperken, maar dit wil
zeggen dat de export van andere landen
naar Frankrijk bemoeilijkt en de import
uit Frankrijk wordt vergemakkelijkt,
hetgeen zowel op de ontwikkeling van de
handelsbalans als op de deviezenpositie
van nadelige invloed zal zijn. Ons land
voert meer goederen naar Frankrijk uit,
dan het daaruit invoert, al is het uit-
voeroverschot, dat in 1956 nog f. 125 mil
joen bedroeg, in het eerste halfjaar van
1957 reeds tot f. 44 miljoen teruggelopen.
West-Duitsland. dat grote overschot
ten op zijn handels en betalingbalans
heeft en in de eerste helft van dit
jaar zijn goud- en deviezenreserves
weer met D.M. 2,4 miljard zag stijgen,
zal zich over de jongste maatregelen in
Frankrijk geen zorgen maken. Integen
deel, men heeft daar reeds enige tijd
op een devaluatie van de Franse frank
aangedrongen. Maar de andere Europese
landen, met name Engeland, België en
Nederland, zitten, zij het in veel min
dere mate, met dezelfde problemen als
Frankrijk. Ook zij zullen, om een rede
lijke verhouding tussen import en export
te verkrijgen, de export stimuleren en
dé" import moeten afremmen, hetgeen
door de devaluatie van de Franse frank
er niet gemakkelijker op is geworden.
Op de deplorabele ontwikkeling van
de Nederlandse handelsbalans hebben
wij meer dan eens gewezen. Het tekort,
dat in 1955 nog slechts f. 2 miljard be
droeg, is in 1956 tot f. 3% miljard geste
gen en voor het eerste half jaar van 1957
was het reeds f. 2,3 miljard, op basis
waarvan voor het gehele jaar een im
port overschot van ca f. 4% miljard is
te wachten.
Het is dan ook geen wonder dat de
Nederlandse goud- en deviezenvoorraad
nog steeds achteruitloopt en in de week
geëindigd 5 augustus zelfs met f. 100
miljoen tot een nieuw laagterecord is
teruggegaan, een proces, waaraan toch
eens een eind moet komen. Dit is dan
ook wel de voornaamste reden, waarom
de Ned. Bank het disconto nogmaals
en nu met tot 5% heeft verhoogd.
Want al is de gulden, evenals het
Engelse Pond en de Belgische frank
heel wat sterker dan de Franse frank,
de ongunstige ontwikkeling van de han
dels- en betalingsbalans en de vermin
dering van de goud- en deviezenvoor
raad in die landen betekent ook een
ondermijning van het vertrouwen in
hun valuta, waarvan de symptomen de
laatste tijd steeds duidelijker worden.
De vrees voor een devaluatie in En
geland en Nederland is, hoezeer men er
ook tegen gekant mag zijn, niet meer te
miskennen. Ze blykt uit het feit dat
Nederlandse importeurs van goederen
uit Zwitserland en Duitsland hun schul
den zo spoedig mogelijk betalen en Ne
derlandse exporteurs hun tegoed in die
landen zoveel mogelijk laten blijven,
hetgeen er toe heeft geleid dat de Zwit
serse frank en de Duitse mark reeds bo
ven de officiële noteringen worden be
taald. Ook uit anderen hoofde worden
thans in Duitsland grote Nederlandse
tegoeden aangehouden, niet alleen van
wege de hoge rente, welke daar geldt,
maar ook omdat men zich by de Duitse
mark veiliger voelt dan by de gulden en
het pond. Vandaar dat de Ned. Bank
de verdere ontwikkeling in de hand
tracht te houden door de afgifte van
dollars en marken voor zakelijke trans
acties en de vorming van niet zakelijke
tegoeden in Duitsland niet toe te staan.
Men zal moeten afwachten in hoeverre
deze maatregelen het vertrouwen in de
gulden zullen schragen.
Want op de beurzen komt de men
taliteit tot uitdrukking, daar reeds ge
ruime tijd voor Duitse fondsen een gro
tere belangstelling is ontstaan, welke
de laatste weken nog is toegenomen.
Men zie hiervoor het volgende staatje
van enkele Duitse obligaties, welke aan
de Amsterdamse beurs worden geno
teerd
28 juni
8% Alg. Elektr. Ges. IO6Y4
7% Aug. Thyssen 03%
7% Dortmund-Horder
Hutten-union 97%
5%% Mannesmann 86%
7%% Siemens «SzHalske 99%
Ook de participatie bewijzen van
Duitse aandelen- en obligatiedepots in
ons land zjjn in koers gestegen en daar
buitenlandse aankopen op de Duitse
beurzen alleen kunnen geschieden met
de z.g. Libkamarkt (Liberalisierte Kapi-
talmark) wordt voor deze marken reeds
2% boven de pariteit betaald, wat dus
wil zeggen dat men ten onzent bereid is
voor de Duitse fondsen meer te betalen
dan de notering op de Duitse beurzen.
De z.g. effectenmark is reeds tot on
geveer 1 gulden gestegen d.i. 10% boven
de pariteit.
Niet alleen de obligaties, maar ook de
aandelen zijn de laatste tijd in Duitsland
in koers gestegen, mede dank zij buiten
landse aankopen, hoewel de kapitaal-
opbrengstbelasting (Kapitalertragsteuer)
van 25% aan buitenlandse aandeelhou
ders niet wordt terugbetaald, wat met die
van 30% voor de obligaties wel het ge
val is.
De valuta-onrust komt ook uit in de
deze week opnieuw lagere koersen voor
Nederlandse Staatsfondsen, met uitzon
dering van de Nederlandse dollarle
ning, welke sinds het eind van. juni van
94 tot 96% is opgelopen. Ook de 4% dol
larlening van Philips is van 98% tot 101
aangetrokken, zomede de 5%% dollar
lening van de Eur. Kolen en Staalge
meenschap, die van 102% tot 105 is ge
stegen. Hoewel gedurende de laatste tijd
in ons land voor Amerikaanse aandelen
meer vraag aan de dag wordt gelegd, is
hier van en koersstijging geen sprake,
omdat New-York reeds enige tijd lagere
koersen zendt als gevolg van de onzeker
heid, welke in de V.S. bestaat over de
conjunctuurontwikkeling, waarvan de
symptomen thans zeer uiteenlopend
ztfn.
Op de markt- voor Nederlandse aan
delen, met name voor de internationale
fondsen, welke tevoren voor de beschou
wingen over inflatie en de geruchten
over devaluatie ongvoelig was gebleven,
is deze week de stemming plotseling om
geslagen. zodat een vry scherp koers-
herstel is ingetreden. Juist de vorige
week schreven wij over de factoren,
welke aan een inflationistische koers
stijging op de aandelenmarkt in de
weg staan, maar het blijkt nu alweer
dat ook op de beurs de natuur tenslotte
sterker is dan de leer. Als het dan toch
tot een devaluatie moet komen, dan
toch maar liever aandelen dan obli
gaties. Zo hebben althans velen deze
week blijkbaar geredeneerd.
Het is overigens duidelijk dat wy thans
zowel wat de conjunctuur, als wat de
onderlinge valutaverhoudingen betreft,
in een toestand van grote onzekerheid
leven, welke op zich zelf reeds een be
lemmering vormt voor een gezonde ex
pansie van de wereldhandel. Ook de
voorgenomen integratie door het tot
stand komen van de Euromarkt komt
op losse schroeven, nu Frankrijk, dat
zich toch reeds bepaalde faciliteiten
had voorbehouden, door de waardever
mindering van zyn valuta zijn positie
tracht te verbeteren. En minister Erhard
heeft gelijk als hij zegt dat het tot een
internaionale conferentie moet komen
om al of niet met wijziging van de on
derlinge valutaverhoudingen weer tot
een gezonde basis voor de wereldhan
del te scheppen
Waarbij echter niet mag worden ver
geten dat internationale conferenties en
devaluaties geen baat brengen als niet
elk land de tering naar de nering zet en
aan de tekorten op de staatsbegroting
en de betalingsbalans een einde maakt.
Voor deze opgaaf staat thans ook de
Nederlandse regering, die de volgende
maand met haar begroting voor 1958 voor
den dag moet komen.
VIERJARIG JONGETJE
OVERREDEN.
Op de Stekkeberg te Groespeek bij
Nijmegen is gisteren de 4-jarige Piet
Gerrits door een vrachtauto overreden.
Hij was onmiddellijk dood. De knaap
speelde met enige vriendjes op het erf
van een brandstoffenhandelaar. Deze
waarschuwde de jongens om weg te
gaan, maar de kleine jongen is blijk
baar blijven staan zonder dat de chauf
feur het gemerkt had. Toen deze de
auto achteruit reed kwam de knaap on
der het achterwiel van de vrachtauto.
Advertentie
AGFA films voor elke camera,
voor elke foto
Hebben (lieren angst
voor straaljagers?
Het aantal geboorten in het dieren-,
park te Rhenen is de laatste jaren
teleurstellend en het aantal jonge
dieren ,dat slechts een kort leven be
schoren is, is groter dan vroeger.
Men neemt aan dat er verband ge
zocht moet worden tussen dit ver
schijnsel en het steeds groeiende aan
tal straaljagèrs, dat regelmatig over
het park giert.
Vast staat in elk geval dat vele dier
soorten uitermate zenuwachtig op het
geluid der vliegtuigen reageren. De
twee reuze kangoeroes rennen met enor
me sprongen het nachthok in zodra zij
een straaljager horen en ook de zebra's
reageren bijzonder schichtig.
In de afgelopen maanden heeft een
pinguin volkomen onverwacht het nest
verlaten, waarop zij zat te broeden. Bij
de panters en de zeeleeuwen blijft het
jonge leven weg, waarop men meende
te kunnen rekenen. Op het wolventer-
ras werden slechts twee welpen geboren
en zelfs de vogels vertonen een veel
kleinere gezinsuitbreiding dan normaal.
De Jonge zebra die enkele weken ge
leden in het dierenpark werd geboren
en in de afgelopen dagen is overleden,
kon bij zijn zenuwachtige moeder geen
melk meer vinden, hetgeen zeer wel
een gevolg van hetzelfde verschijnsel
kan zijn, aldus meent de directie van
het park.
Jongetje viel vijf meter
De byna 2-jarige Cornells Glas, die in
een stoel voor het raam van de ouder
lijke woning aan de Dordtsestraatweg
met een spanjolet van het venster zat
te spelen, is, doordat het raam opeens
naar buiten open ging, naar buiten ge
vallen Het kind kwam van vyf meter
hoogte op straat terecht en moest met
verwondingen aan hoofd en schouder
in het kinderziekenhuis worden opge
nomen.
Mevrouw C. J. van der Schoor-Hage-
stein, die ook aan de Dordtsestraatweg
woont, wandelde aan de overzijde van
de straat, toen zij het kind naar bene
den zag vallen. ZjJ wilde de straat over
hollen om zodoende te trachten het
kindje op te vangen, lette daarbij niet
op het verkeer en liep tegen een auto
op. Met kneuzingen en een bloeduit
storting aan het rechterbeen is zij naar
het ziekenhuis overgebracht.
Verkrijgbaar bij de Horeca-bedrijven
en Uw wijnhandelaar
Djilas
gingen de ogen open
Milovan Djilas, eens de boezemvriend van Joego-Slavië's maarschalk Tito, doch
thans in een gevangenis boetende voor zyn rebellie, heeft in een te New York
verschenen boek: „De nieuwe klasse", een felle aanval gedaan op het cc
munisme.
De kopie van dit boek is uit Djilas' gevangenis gesmokkeld en is thans in
New York (door Feredrick Prager) in de Engelse taal uitgegeven.
Het communisme is een „monsterachtig bedrog en een tirannie", de commu
nistische staat „corrumpeert zichzelf", de ware communist is „een mengsel van
een fanaticus en een ongeremde machthebber", bjj de communisten is „de dorst
naar macht onverzadigbaar".
Dit zijn enkele van de krasse uitspraken, die Djilas in „The new class" doet
ten aanzien van de leer en haar aanhangers, die hij van zo nabij heeft gekend.
Rose Eberwein
uit Singapore zal
voor de Britse te
levisie optreden
met Oosterse dan
sen. - Deze foto
werd gemaakt tij
dens een van de
repetities.
„Volstrekt gezag van
een enkele klasse"
Die nieuwe klasse, waarop de schrij
ver doelt, is door het communisme in
het leven geroepen. Het is een klasse
van „oligarchen, die waden in het bloed
van alle aanhangers van de communis
tische idee en die zich voeden met de
slavenarbeid van de verraden massa's,
die hen volgden".
Het communisme aan de macht heeft
aldus Djilas, „de meest verfijnde tiran
nie en de meest brutale exploitatie" te
weeg gebracht. Waar het communisme
ook maar aan de macht komt, is het ge
worden tot „het juk, waaronder het
bloed en het zweet van alle leden der
maatschappij vloeit."
„De communistische revolutie, uitge
voerd in naam van het idee, dat alle
klassen verdwijnen, heeft geleid tot het
meest volstrekte gezag van een enkele
klasse."
„De geschiedenis zal het communisme
veel vergeven", zo betoogt de Joegosla
vische schrijver. „Zij zal vaststellen dat
het tot vele brute daden is gedwongen
door de omstandigheden en door de
noodzaak zijn bestaan te verdedigen.
Maar het verstikken van iedere afwij
kende gedachte, het exclusieve monopo
lie over het denken met het doel per
soonlijke belangen te verdedigen, zal
de communisten in de historie nagelen
aan een kruis van schande".
Djilas noemt zijn boek een beeld van
het „hedendaagse communisme". Nog
nimmer tevoren heeft een eens vooraan
staand communist zich zo venijnig en
fel gekeerd tegen de ideologische wor
tels van het communisme en tegen de
profeten van het communisme: Tito,
Stalin, Kroesjtsjef, Mao Tse-toeng.
Zelfs Lenin ontkomt niet aan een ver
oordeling van zijn fouten en „stupidi
teiten", en Marx wordt opzij gezet, om
dat er tussen hem en het moderne com
munisme geen enkele schakel meer be
staat!
Geen enkel ideaal
De communistische revolutie vormt
een verdraaiing der waarheid, zo be
toogt Djilas verder in zijn boek. „De
communistische revolutie kan geen en
kel ideaal aanwijzen, dat onder haar
drijfveren wordt genoemd en dat ver
wezenlijkt is. Geen andere revolutie
heeft zo veel beloofd en zo weinig tot
stand gebracht. Demagogie en valse
voorstellingen zijn onvermijdelijk onder
communistische leiders".
Communisten kunnen dit niet toege
ven. aldus Djilas, zonder te bekennen
dat hun revolutie overbodig was en dat
zij slechts een nieuwe klasse heeft ge
creëerd. „die sterker wordt naarmate de
partij verzwakt".
„Het lidmaatschap van de partij be
tekent, dat men behoort tot een bevoor
rechte klasse. In het hart, van de partij
zitten de oppermachtige exploitanten en
volksmenners. De nieuwe klasse heeft
het leeuwedeel genomen van de econo
mische en andere verwervingen, die be
reikt werden dank zij de offers en de
inspanningen der massa", zo zegt Djilas.
Djilas doet een aantal .bekentenissen"
die aan communisten verboden zijn. Hy
zegt dat de Sovjet-Unie schuldig was
aan de massamoord op duizenden Po
len in het woud van Katyn, dat het
communisme in Oost-Europa is geves
tigd door de sterke arm van 't Russische
leger, dat Stalin een „communistische
tsaar" was en dat ziin tegenhangers in
de satellietlanden satrapen zijn, dat er
geen dictatuur van het proletariaat
heeft bestaan, doch slechts een totali
taire dictatuur.
Het „socialistische realisme", zo zegt
hij, verschilt niet, zelfs niet in de ter
minologie, van Hitiers nationaaJ-so-
cialisme.
„Schandelijke bladzijde"
De nieuwe klasse, hoofdthema van
Djilas' boek, „is een klasse welker macht
over de mensen de volledigste is, die de
historie ooit gekend heeft. De nieuwe
Prijs baconvarkens verlaagd
Aangezien door havenstakingen in
Engeland de afzet van bacon ernstig
wordt belemmerd en de varkensvlees-
prijzen op de binnenlandse markt een
daling hebben ondergaan heeft het
produktschap voor vee en vlees besloten
de prijs voor baconvarkens waarvan
bij de berekening van de toeslag op
uitgevoerde bacon wordt uitgegaan
met ingang van maandag 19 augustus
1957 met 5 cent per kg te verlagen.
Met ingang van de genoemde datum
zal de prijs voor baconvarkens binnen
de gewichtsgrenzen van 63 t.m. 68 kg in
de kwaliteitsklassen 1 t.m. 4 respectieve
lijk f. 2.29, f. 2.25, f. 2.21 en f. 2.17 per
kg koud geslacht gewicht bedragen.
klasse kan thans niets meer doen dan
haar brute macht versterken en het
volk plunderen. Haar geestelijke erfenis
is overwonnen door duisternis, haar
methoden van controle behoren tot. de
schandelijkste bladzijden uit de mense
lijke geschiedenis. Men zal zich verba
zen over de grandioze waagstukken die
zij volbracht heeft, en men zal zich
schamen over de daartoe aangewende
middelen".
„Als de nieuwe klasse het toneel der
geschiedenis zal verlaten - en dat moet
gebeuren -" zo verzekert Djilas, „dan
zal er minder spijt zijn over haar on
dergang dan er ooit over de ondergang
van enige andere klasse geweest is. Al
les onderdrukkende behalve wat in
haar kraam te pas kwam, heeft zij zich
zelf veroordeeld tot mislukking en een
schandelijke ruïne".
Op sommige plaatsen in zijn boek,
voelt men hoe Djilas met moeite schrijft
blijkbaar lijdende onder zijn eigen in
tellectuele zelf-ontdekking. Met Mar
xistische dialectiek en communistische
logica valt hij de communistische „my
then" aan.
Zyn autoriteit voor deze aanval ligt
in zyn eigen carrière. Als student een
radicaal-politiek leider, later verzets
man, tenslotte een der vier mannen, die
het Joegoslavische communisme be
heersten (met Tito, Rankowitsj en Kar-
delj). In 1954 werd hij uit ziin ambten
ontzet, wegens afwijkende meningen.
Het vorige jaar kritiseerde hij het feit
dat Joego-Slavië niet openlijk de Sov-
jetrussische agressie in Hongarije ver
oordeelde. Hij werd voor deze nieuwe
rebellie veroordeeld tot drie jaar gevan
genisstraf
Moskou en Katyn
Zoals gezegd legt Djilas opnieuw de
vinger op een van ide meest tere plekken
in de Pools-Russisohe betrekkingen: de
moord op 11.000 Poolse officieren in de
bossen van Katyn, de Russen hebben
de schuld hiervan steeds geworpen op
de Duitsers, maar Tito's vroegere rech
terhand wijst in zijn boek de Russen
aan als de schuldigen, zoals trouwens
tot. dusver ook alle nietcommunistische
Polen dat al deden, met vele anderen.
De eerste berichten van deze moord
van Katyn bereikten Warschau in 1943.
De Poolse ondergrondse publiceerde
deze berichten, waarvan de bron nooit
bekend is geworden. Waarschijnlijk wa
ren het Russische krijgsgevangenen,
die vertelden, dat een aantal officieren
uit het gevangenenkamp Kozielsk in
Katyn bij Smolensk vermoord waren.
De familieleden van deze officieren, die
in 1939 na de Russische aanval op Po
len weggevoerd waren, hadden in 1940
de laatste brieven van hen ontvangen.
Zij deden nu een beroep op het Poolse
Rode Kruis, dat korte tijd later de brie
ven, foto's en persoonlijke bezittingen
van de vermoorden aan de familieleden
deed toekomen.
Toen maakte Goebbels' propaganda
machine zich meester van deze affaire
om haar te gebruiken tegen de Sovjet-
Russen. Deze op hun beurt grepen deze
nazi-pro pagan da aan als een voorwend
sel om de betrekkingen met de Poolse
regering in Londen te verbreken en te
beginnen aan de opbouw van een com
munistische Poolse regering. Na de oor
log beschuldigde deze regering in navol
ging van de Russen, de Duitsers van de
massamoord.
Er werd nog slechts binnenskamers
over Katyn gesproken, tot de ommekeer,
die vorige herfst in Polen plaats vond,
toen de mensen die demonstreerden
voor het onitslag van de Rus Kokossofski
als Poolse minister van Oorlog, lulde
„Katyn, Kajtyn" riepen.
