maggi VERMICCLLIfOEP
0E UX de
Willem van den Berghstichting te
wordt binnenkort weer belangrijk
Noortlwijk
uitgebreid
Vrolijke middag voor Leidse jeugd
.li ii h rrm
t rrm
t "tt tl
Met drie verpleegpaviljoens en één zusterhuis
JJ -Tl 11 n li TT
r-nn
rrr n
96ste jaargang
Woensdag 14 augustus 1957
Tweede blad no. 29212
Advertentie
«cICHT-GEKRU»DE SOEP
MOGSUJKH
PER ZILVERZAKJE
JR
(Van een onzer redacteuren)
Het aantal geesteszieken wordt in Dns land
steeds groter. Er zijn daarvoor verschillende oor
zaken aan te wijzen, zoals de betere lichamelijke
medische zorg, waardoor ook de geestelijk minder
bedeelden een hogere leeftijd kunnen bereiken, en
de veranderende woontoestanden, waardoor een
geesteszieke vaak niet meer in huis gehouden kan
worden. Het gevolg van deze toename van het
aantal patiënten is dat de inrichtingen, waar deze
zieken worden opgenomen, steeds meer ruimte
beschikbaar moeten hebben, om aan alle aanvra
gen te kunnen voldoen. Helaas is de opname
capaciteit steeds te gering, zodat de patiënten te
lang in de normale maatschappij blijven, tenzij de
verschillende inrichtingen door uitbreidingen een
groter aantal patiënten kunnen opnemen.
Sieraad
De begroting van de vier nieuwe
gebouwen was f 1.185.625, doch een
groot aantal inschrijvers was beneden
dit bedrag gebleven. De provincie ver
strekte een lening van f 1.960.000, en
het verschil is dus bestemd voor de
inrichting van de gebouwen. Het zal
nog wel even duren eer de gebouwen
betrokken kunnen worden, maar dan
zal de Dr. mr. Willem van den Bergh
stichting ook vier prachtige moderne
gebouwen rijker zijn, die ongetwijfeld
een sieraad zullen vormen voor het
gehele complex.
Maquette van
het verpleeg-
paviljoen, waar
van er drie
gebouwd zullen
worden, met
uitzicht op de
duinen.
(Foto L.D./V. Vliet)
Maquette van
het nieuwe
zusterhuis, dat
in het centrum
van het complex
komt te liggen.
(Foto L-D./v. Vliet)
IIWMUIIIIIIIIIHIIIIMIHIIIIIIIIIII
Er zijn lange wachtlijsten van patiënten
opname-capaciteit blijft nog onvoldoende
De Dr. Mr. Willem van den Berghstichting te Noordwijk-Binnen kampt ook
met een gebrek aan ruimte. Er zijn lange wachtlijsten, die dagelijks groter wor
den, en niet al te vaak krijgt men gelegenheid een aantal patiënten van deze
lijsten in de stichting op te nemen. Het is daarom verheugend dat binnenkort
kan worden begonnen met de bouw van drie verpleegpaviljoens tezamen voor
ongeveer 100 patiënten en een zusterhuis. De aanbesteding heeft vorige week
plaats gehad (zie ons blad van maandag), en naar aanleiding hiervan heeft de
geneesheer-directeur, dr. C. Steketee, ons het een en ander verteld over de
uitbreiding.
men dienen te worden en Rotterdam en
Den Haag hebben dan samen nog eens
28 kandidaten. Deze aanvragen zijn alle
gecontroleerd door de inspectie geeste
lijke volksgezondheid, die rechtsstreeks
onder de directeur-generaal voor de
volksgezondheid ressorteert, en die de
uiteindelijke controle over de verpleging
van zwakzinnigen heeft.
Voorlaatste uitbreiding
Het werk van de Dr. mr. Willem van
den Berghstichting valt onder de bepa
lingen van de oude krankzinnigenwet
van 1884. Het is duidelijk dat er in de
loop der jaren wel het een en ander is
veranderd op het gebied van de verple
ging van krank- en zwakzinnigen. Men
treft dan ook thans voorbereidingen te
komen tot een nieuwe wet. In de oude
wet is de zorg voor de krank- en zwak
zinnigen opgedragen aan de provinciale
besturen, die deze zorg echter wat de
verpleging betreft hebben overgedragen
aan particuliere instellingen. De provin
cie blijft er echter aansprakelijk voor
dat er voldoende plaatsen zijn voor alle
noodzakelijke gevallen. Zo kan men de
uitbreiding van de Van den Berghstich
ting dan ook zien als een uitbreiding
door de stichting zelf en door de pro
vincie.
In de Van den Berghstichting zijn
uitsluitend zwakzinnigen ondergebracht.
Het is ook noodzakelijk dat deze patiën
ten een geheel eigen inrichting hebben,
en niet samen met zwakzinnigen. Het
karakter van de ziekte is geheel anders
en bovendien moeten de zwakzinnigen
meestal reeds op zeer jeugdige leeftijd
in een inrichting worden opgenomen.
Een combinatie van beide soorten pa
tiënten is dus niet wenselijk.
Lening
Ten behoeve van de verpleging van
zwakzinnigen in Noordwijk heeft de
provincie voor de komende uitbreiding
een bedrag van f 1.960.000.als le
ning, tegen een aantrekkelijke rente,
ter beschikking gesteld van de Van
den Berghstichting. Door het verstrek
ken van een lening is het stichtings
bestuur, dus vrij in de besteding
ervan, hoewel de provincie natuurlijk
wel „een vinger in de pap houdt". Uit
eindelijk betaalt de provincie deze
uitbreiding toch, aangezien gemeenten
en provincie de verpleeggclden dienen
te bekostigen.
Wachtlijsten
Inmiddels was aan de Rotterdamse
architect Drexhage opdracht gegeven
een plan te ontwerpen voor de bouw van
drie verpleegpaviljoens en één zuster
huis. De drie paviljoens zijn geschikt
voor de opname van samen 100 patiën
ten. en eigenlijk is deze uitbreiding dus
niet groot genoeg, aangezien er een
wachtlijst is van 141 personen. De wacht
lijst voor het zuidelijk deel van onze
provincie telt 33 namen, die van het
noordelijk deel 75 namen, Leiden heeft
5 patiënten, die noodzakelijk opgeno-
Verschillende oorzaken
Er zijn, zo vertelde dr. Steketee ons,
verschillende oorzaken aan te wijzen
voor deze grote aantallen op de
wachtlijsten. In de eerste plaats
wordt de bevolking steeds groter en
dus wordt ook het aantal zwakzinni
gen groter. Bovendien is de medische
wetenschap zoveel vooruit gegaan, dat
ook de zwakzinnigen, die lichamelijk
meestal niet zo sterk zijn, betere le
venskansen hebben, en ouder worden.
Ten derde is de toenemende urbani
satie een van de oorzaken.
Gezinnen, die vroeger op het platte
land woonden, verhuizen nu naar de
stad, waar de behuizing vaak veel klei
ner is dan buiten. Een kind dat zich
vroeger buiten op het erf van de boer
derij kon vermaken, is nu aangewezen
op een enkele kamer, drie of vier hoog,
en dat brengt moeilijkheden met zich
ting en 40 In de gezinsverpleging, bui
ten de stichting dus. De gunstige resul
taten worden mede bereikt door het
werk in de school voor buitengewoon
lager onderwijs, waarin elf klassen zijn
en twaalf leerkrachten.
Bijna volgebouwd
Sinds 1950 heeft men bijna ieder jaar
het aantal beschikbare plaatsen met 100
kunnen uitbreiden, en ook dit jaar staat
men weer voor een flinke uitbreiding.
Het zal wel de voorlaatste uitbreiding
zijn, want het 55 ha grote terrein is
bijna volgebouwd, en bovendien een
dergelijke inrichting moet niet al te
groot worden. In het buitenland heeft
men wel inrichtingen met 4000 patiën
ten, doch men erkent dat dat veel te
groot is. Er is geen onderling contact
meer mogelijk tussen alle medewerkers
en de organisatie wordt inefficient.
Zusterhuis
Het zusterhuis, dat in het centrum
van het gehele complex zal komen te
liggen, is bedoeld voor het opvangen
van het nieuwkomend personeel. Het
ideaal is dat de verpleegsters wonen
in het paviljoen waar zij werken, doch
het aantal zusters is de laatste jaren
zo sterk uitgebreid dat dit niet altijd
mogelijk is. De groei van het aantal
verpleegsters is vooral veroorzaakt
door de wettelijke regeling van de
8-urige werkdag.
Er komen in het nieuwe huis 24 ge
wone plaatsen en 2 kamers voor het
hoofd en het waarnemend hoofd van de
verpleging. Voorts treft men in dit ge
bouw een grote recreatieruimte aan
voor de gehele stichting, een keuken,
waar ook kooklessen gegeven kunnen
worden, een fietsenbergplaats en een
ruimte waar het personeel haar eigen
wasje kan doen «niet alle goederen zijn
geschikt om in de centrale wasserij te
mee. Om een voorbeeld te noemen: er| worden gegeven». Op de bovenverdie
ping liggen de kamers voor het perso
neel, terwijl de recreatieruimte bene
den is.
was in onze provincie een kind dat met
zijn ouders verhuisde van het platte
land naar een flat met veel glas. Het
kind was zwakzinnig en gooide steeds
voorwerpen door de ruiten van de flat:
de toestand was onhoudbaar en het
kind moest opgenomen worden in een
inrichting. Vroeger toen het kind buiten
speelde had men van deze neiging alles
weg te gooien, weinig of geen last, doch
de nieuwe behuizing riep een probleem
op, waarvoor alleen in een stichting als
te Noordwijk een oplossing was te vin
den.
Jonge kinderen
Het liefst krijgt men in de Van den
Berghstichting jonge kinderen. Men
kan dan mede dankzij de moderne
methoden soms heel goede resul
taten bereiken en de kinderen weer
gereed maken voor de maatschappij.
Helaas lukt dit lang niet altijd, omdat
men rekening moet houden met de ver
standelijke vermogens, maar de meest
begaafden onder de zwakzinnigen berei
ken toch dikwijls zeer behoorlijke posi
ties in de maatschappij, althans zo goed
dat zij geheel voor zich zelf kunnen zor
gen, ook financieel. Men heeft op het
ogenblik 1280 verpleegden in de stich-
Verpleegpaviljoens
.>e drie verpleegpaviljoens zijn te
verdelen in twee gedeelten. Aan de
linkerzijde op de foto hierboven, ziet
men de slaapafdeling voor de patiën
ten, waarboven de kamers voor het
verplegend personeel zijn gelegen. Aan
de rechterzijde van het gebouw zijn
de dag- en werkzaal gelegen.
Op de hoek van deze twee vleugels
liggen, geheel centraal dus, de toiletten,
de keuken en de vuilwas-afdeling. Aan
de achterzijde van het gebouw loopt
een gang, die de verbinding is tussen
het dag- en het nachtverblijf. Verder
treft men aan de achterzijde een ruime
speelplaats aan.
In de drie nieuwe paviljoens er
zijn er in totaal 40 op het terrein
zullen waarschijnlijk jonge kinderen
worden ondergebracht, misschien jnet
enkele ouderen, die een handje kunnen
helpen, doch dat hangt weer af van de
ontwikkeling en het karakter van de
patiënten.
LEID9CHE SPAARBANK
In de maand juli werd er bij de Leid-
sche Spaarbank ingelegd f. 1.397.152.12
en terugbetaald f. 1.358.876.95.
Het aantal nieuwe boekjes bedroeg
298 en het aantal afbetaalde boekje 233.
Op 6.272 rekeningen van deelnemers aan
de Afhaaldienst werd f. 125.778 bijge
schreven.
Er werden 691 spaarbusjes ter lediging
aangeboden met een gezamenlijke in
houd van f. 19.605.78.
Het tegoed der 39.692 inleggers bedroeg
aan het einde der maand f. 28.230.532.07.
„Romantiek en
bloemen" verlengd
Tot en met zaterdag
Het tentoonstellingscomité heeft be
sloten de expositie „Romantiek
Bloemen" in het Van der Werfpark
te Leiden, te verlengen tot en met
zaterdag, teneinde nog meer mensen
in de gelegenheid te stellen deze
unieke tentoonstelling te gaan zien.
De toegangsprijs is met ingang van
hedenavond 7 uur gehalveerd.
Adj. Koppijn ontving
de gouden medaille
36-JARIGE TROUWE DIENST
Werd de adjudant onderofficier in
structeur L. Koppijn op de verjaardag
van H.M. de Koningin verrast met de
zilveren medaille met de zwaarden, van
daag ontving hij op het plein van de
Doelenkazerne voor het front van de
troep uit handen van brigade-generaal
G. Dijkstra, territoriaal bevelhebber
West, de gouden medaille voor 36-jarige
trouwe dienst. Als gewoon dienstplich
tig soldaat in dienst gekomen tekende
adjudant Koppijn in 1931 voor soldaat in
het Kon. Ned. Indisch Leger. Na afloop
van de laatste wereldoorlog ging hij over
naar de Kon. Landmacht. Adjudant
Koppijn werd vanmorgen o.m. in tegen
woordigheid van zijn echtgenote en
dochters hartelijk gehuldigd. Na de
hoge onderscheiding op de borst van de
adjudant gespeld te hebben hield gene
raal Dijkstra een korte toespraak, waar
in hij de goede eigenschappen van de
gehuldigde militair op de voorgrond
stelde. Spreker vestigde er de aandacht
op. dat adjudant Koppijn ook in Japanse
krijgsgevangenschap karakter heeft weten
te tonen en vele moeilijkheden te boven
is gekomen. Nadat de 4de compagnie
van Van Heutsz. die op het kazerneplein
stond aangetreden, was ingerukt volgde
nog een gezellig samenzijn in de onder
officierskantine. waar o.m. enkele waar
derende woorden werden gesproken
door de compagniescommandant kapi
tein J. Boon.
Aan verwondingen overleden
LEÏDENAAR WERD IN
VOORSCHOTEN AANGEREDEN
De 41-jarige heer A. J. Duk, uit de
Vreewijkstraat, die op 1 mei bij een aan
rijding onder Voorschoten ernstig werd
gewond, is maandag aan zijn daarbij
opgelopen verwondingen overleden.
OPENING BEDRIJFSTECHNISCHE
SCHOOL
Mr. ir .M. Goote, inspecteur-generaal
van het onderwijs zal dinsdagmiddag
om drie uur de opening verrichten van
I de Gem. Bedrijfstechnische School, ge
vestigd Medusastraat 24. Deze school is
de eerste in ons land, die speciaal is
ingericht voor technisch onderwijs aan
eenvoudig begaafde jongens.
EXAMEN VERKOOPKUNDE.
Voor het te Utrecht afgenomen exa
men van de Stichting Ontwikkeling Ver-
koopkunde slaagden de dames A. M. v.
d. Heide te Oegstgeest, R. de Jong te
Katwijk, H. de Vogel te Hazerswoude
en C. v. Zwieten te Leiderdorp en de
heren J. L. Bakker te Noordwijk. M.
Noort jr en J.
Leiden. De heer M. Noort slaagde
vendien voor het diploma vertegenwoor
diger.
Kapt. t. zee Witholt
verliet Valkenburg
Kapitein ter zee Witliolt.
De kapitein ter zee A. W. Witholt
heeft gisteren afscheid genomen van
het Marine Vliegkamp Valkenburg.
Hij heeft zijn commando overgedra
gen aan de kapitein ter zee W. O. P. R.
Aernout. - Binnenkort zal de heer
Witholt in dienst treden bij de K.L.M.
AUTO DOOR TRAM GEGREPEN
Gisteravond is ter hoogte van de
Lammebrug een auto, waarvan de be
stuurder, een 43-jarige Noor en thans
wonende te Wassenaar, geen voorrang
verleende aan de uit de richting Den
Haag komende tram, door deze tram
gegrepen. Hoewel de auto aan de rech
terzijde ernstig werd beschadigd, liep
de bestuurder slechts enkele verwondin
gen aan zijn linkerhand op. Zijn naast
hem zittende edhtgenote liep geen let
sel op.
IN TEIL MET KOKEND WATER
GEVALLEN
Een 2-jarig meisje uit Katwijk, dat
bij een familie in de De Mey van Streef
kerkstraat haar vakantie doorbracht, is
gisterochtend in een teil met kokend
water gevallen. De E.HD. heeft het
kind, dat brandwonden opliep aan
armen, benen en rug, naar het Acad.
Ziekenhuis overgebracht.
?r te Noordwijk. M. i
i Z?i tS" bote Officiële publikaties
Gisteravond is een 14-jarige jongen
uit de Kagerstraat op de Maredijk in
aanraking gekomen met een naast hem
rijdende wielrijder. De jongen viel en
brak zijn linkeronderbeen.
WACHT VERBOD RAPENBl'RG.
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter openbare kennis, aat zij
hebben besloten een wachtverbod vast te
stellen voor het Rapenburg, westzijde,
voorzover gelegen tussen de percelen 1 en
9, aan de waterzijde, zulks met ingang
van heden en voor de duur van de werk
zaamheden aan het peroeel Rapenburg 1 a.
Gisteren verschafte de Brandweer de Leidse jeugd
op het Schuttersveld niet alleen een interessante,
doch vooral ook vrolijke middag. In het kader van
de Leidse vakantiebezigheden vonden tal van de
monstraties plaats. Begonnen werd met het blussen
van een vloeistofbrand, gevolgd door diverse redlijn-
demonstraties. Het werd voor de jeugd in hoge mate
interessant toen enkele jongens en meisjes van de
ladderwagen in een springzeil mochten springen.
De grootste hilariteit verwekte echter een partijtje
spuitbal. Tivee tegenover elkaar opgestelde ploegen
moesten proberen een kolossale bal in een doel te
„schieten". Voor ditmaal bediende de keeper zich
van 'n brandslangwelke op de motorspuit ivas aan
gesloten. Gevolg: een waterballet, dat bij de jeugd
groot enthousiasme verwekte en de spelers menig
opfrissertje bezorgde.
Tot slot van deze genoeglijke middag volgde een
demonstratie met de motorspuit, waarop zes slangen
waren aangesloten.
Met groot enthousiasme wierp de jeugd zie foto
zich op het partijtje spuitbal. Een actief aandeel
hadden de jongens en meisjes ook in het springen
in een vangzeil.
Foto LDIVan Vliet)
