FILMS
De economische verhoudingen laten
thans weinig opwekkend beeld zien
Prof. dr. C. de Boer overleden
DemmeniE
kl
co
35
56
d
Aandelenmarkt nu een toonbeeld
van apathie en verlatenheid
58ste jaargang
Zaterdag 10 augustus 1957
Tweede blad no. 29209
Was ook buiten universitair terrein een
zeer geziene figuur
In alle stilte vond vandaag op Westerveld de crematie plaats van het stoffelijk
overschot van prof. dr. C. de Boer, die dezer dagen in de ouderdom van 77 jaar
is overleden. Prof. dr. De Boer, die van 1931 tot 1950 hoogleraar was aan de
Leidse Universiteit, was ook buiten het terrein van zijn dagelijkse werkzaam
heden een zeer geziene figuur.
Prof. De Boer, een Leidenaar van geboorte, studeerde te Groningen en heeft
voor zijn Leidse periode het onderwijs, het hoger onderwijs en de wetenschap
gediend in Groningen, Amsterdam en Utrecht.
Carrière
in vele universiteitssteden
Cornelis de Boer werd geboren op 26
mei 1880. Reeds kort nadien werd zijn
vader tot leraar in de wiskunde te Gro
ningen benoemd, waardoor hij in het
noorden des lands zijn lagere school
opleiding kreeg en het voorbereidend
hoger onderwijs volgde.
Zijn universitaire studie ving de heer
De Boer aan in Groningen, waar hij in
1903 het kandidaatsexamen in de klas
sieke letteren aflegde en zijn studie voor
de B-akte Frans voltooide. In Parijs
zette hij zijn studies voort, om daar ook
in 1909 te promoveren op een kritische
uitgave van Chrétien de Troyes' Philo-
mena.
In datzelfde jaar werd hij benoemd
tot leraar aan de HBS met vijfjarige
Vakopleiding
Bouwbedrijf
Uitreiking van diploma's
In de Technische School aan de
Boerhavelaan vond gisteravond de uit-
reücing plaats van diplima's van de
Stichting Vakopleiding Bouwbedrijf.
Alvorens de diploma's werden uitge
reikt bracht de heer K. Meyvogel na
mens de examencommissie de gediplo
meerden hulde voor hun doorzettings
vermogen tijdens de „vierdaagse", in
welke tijd zij op hun kennis waren ge
test. Een „veldtocht", welke tot resul
taat had, dat het diploma timmeren kon
word'en uitgereikt aan: A. Anker, Lei
derdorp; B. van Beelen, Katwijk; J. J.
N. v. d. Berg, Noo
N. Bellekom, Warmond; F. A. N. v. d.
Berg, Noordwijk-Binnen; H. Beugèls-
dijk, Warmond; C. W. Bos, Katwijk aan
Zee; A. v. d. Bosch, Rijnsburg; W. den
Daas, Alphen a. d. Rijn; B. J. Dissel-
dorp, Hoogmade; Th. P. G. Dong elm ans,
Rijpwetering; N. v. Duin, Noordwijk a.
Zee; H. v. Duyn, Katwijk aan Zee; C. v.
Duivenvoorde, Katwijk aan Zee; H. v.
Egmond, Wou'brugge; P. v. Harskamp,
Alphen a. d. Rijn; A. H. Hillebrand,
Roelofarendsveen; P. Hoek, Katwijk a.
Zee; C. de Jonge, Nieuwedorp; A. G. v.
Kesteren, Voorhout; P. Kranenburg,
Noordwijk aan Zee; J. N. v. d. Krogt,
Zoeterwoude; J. v. Leeuwen, Zoeter-
woude; F. G. v. d. Linden, Lisse; M.
Oudshoorn, Katwyk aan Zee; J. Q. v. d.
Poel, Rijpwetering; J. M. v. Rossum,
Leiden; P. J. M. v. Ruiten, Roelof
arendsveen; C. J. van Ryt, Zoeter
woude; J. Scheurwater, Noordwijk aan
Zee; M. Schreuders, Alphen a. d. Rijn;
B G. M. v. Velzen, Zoeterwoude; W. J.
Verhagen, Leidschendam; P. Versteegt,
Katwijk aan Zee; G. Vonk, Alphen a. d.
Rijn; J. C. Vos, Katwijk a. d. Rijn; A.
Vreugdenhil, Haizerswoude; W. Zwa
nenburg, Katwijk aan Zee; W. A. J.
Meester, Leidschendam. Afgewezen 5.
Het diploma metselen werd deze
avond ter hand gesteld aan: P. E. Al-
torf, Noordwijk aan Zee; J. v. Beelen,
Noordwijk; J. H. de Haas, Leiden; J.
Plug, Noordwijk; I. Schaddee v. Doorn,
Katwijk aan Zee.
De heer A. P. de Rooy, voorzitter van
de plaatselijke commissie Vakopleiding
Bouwbedrijf, had voor vijf gediplomeer
den, die met een prachtige puntenlijst
uit de bus kwamen, nog een verrassing
in petto. Het waren de timmerlieden
J van Leeuwen, F. G. v. d. Linden, P.
J. M. van Ruiten en W. J. Verhagen
en de metselaar I. Schaddee van Doorn,
die met een etra prijs naar huis gingen.
De heer De Jong, die zich als contro
leur van de Stichting voor de jongens
buitengewoon verdienstelijk had ge
maakt, wees nog eens op de prettige
sfeer, waaronder de examens waren ver
lopen en bracht de gediplomeerden
'tevens onder het oog, dat zij er met het
behalen van dit diploma nog niet zijn.
cursus te Groningen, waarna dr. De Boer
twee jaar later leraar in het Frans werd
aan het gymnasium te Amsterdam. In
1912 aanvaardde hij daarnaast een pri
vaat-docentschap aan de Rijksuniversi
teit te Utrecht in de Franse taal in
Middeleeuwse letterkunde met een open
bare les over „La Normandie et la
reanissance classique dans la littérature
francaise du Xlle siècle".
Prof. Dr. C. DE BOER.
Na voorts een lectoraat in Amsterdam
te hebben bekleed, aanvaard met een
openbare les onder de titel „Autour d'un
mot", werd dr. De Boer benoemd tot
lector aan de Leidse Universiteit. Hij
aanvaardde deze positie op 9 oktober
1920 met een openbare les over „Consi-
dérations sur l'intérêt de l'étude de la
litteraire franqaise du moyen-age".
Eerst bij het aanvaarden van deze func
tie beëindigde hij zijn Amsterdamse
leraarschap.
De studie van en academische oplei
ding in de moderne talen werd in ons
land zeer laat officieel geregeld, het
geen, tezamen met de financiële moei
lijkheden van het Rijk in later jaren,
heeft veroorzaakt dat dr. De Boer eerst
op 7 april 1931 tot hoogleraar werd
benoemd met ingang van 21 april van
dat jaar. Prof. De Boer aanvaardde
zijn ambt op 20 mei 1931 met een
oratie over „De drift naar het verleden
in de Romaanse linguïstiek".
Eerst in 1921 werd door wijzigingen
in het Academisch Statuut de mogelijk
heid geschapen voor de reeds lang
hoogstnoodzakelijke volwaardige acade
mische studie in de moderne talen. In
1920 telde ons land slechts een lector in
de Romaanse talen te Leiden, een te
Groningen en een in Amsterdam. Bij
zijn afscheid als hoogleraar waren er in
Leiden twee hoogleraren voor de Franse
taal- en letterkunde en een lector voor
het Spaans.
In zijn wetenschappelijk werk heeft
prof. De Boer aanvankelijk zijn aan
dacht voornamelijk gericht op de Franse
taal en letterkunde van de Middel
eeuwen, doch hij heeft zich daarna ook
als syntactius ontplooid. Van zijn hand
zyn circa honderd publikaties versche
nen, deels in tijdschriften, deels als
zelfstandige uitgaven.
Reeds voor zyn benoeming tot hoog
leraar werden de wetenschappelijke
verdiensten van het werk van prof.
De Boer erkend door zijn benoeming
tot lid van de Koninklijke Akademie
van Wetenschappen in 1927, terwijl
hem tevens het eredoctoraat van de
Universiteit van Lille ten deel viel.
Voorts was prof. De Boer Officier
van het Legioen van Eer en Ridder in
de Orde van de Nederlandse Leeuw.
Prof. De Boer ging in 1950 met emeri
taat bij het bereiken van de pensioen-
Aanbod van werkkrachten
stijgt
De geregistreerde arbeidsreserve
aanbod steeg in de periode van 29 juli
tm. 3 augustus van 205 tot 240. Een
stijging t.o.v. de vorige stand van 35. In
de groep losse arbeiders en in geringe
mate in de sector bouwnijverheid treedt
de toename van het aanbod naar voren.
De steeds gedurende de zomermaanden
optredende schommelingen van het aan
bod, verband houdende met het gelegen
heidswerk, doen zich dit jaar wel bij
zonder sterk gevoelen, temeer nu de
weersgesteldheid van dien aard is, dat
van een opeenhoping van werk in de
land- en tuinbouw nog geen sprake is
geweest.
KANTOORMEUBELEN
Haarlemmerstraat 184
Telef. 21400
Een vergelijking met het overeen
komstige tijdstip in 1953, 1954, 1955 en
1956 wijst uit, dat ten aanzien van 1953
en 1954 nog beduidend voordelige ver
schillen, t.w. resp. 940 en 335 bestaan,
maar dat t.o.v. 1955 en 1956 nadelige
verschillen aan de dag treden en wel
resp. 50 en 100.
Verwacht kan worden, dat de werk
loosheid, behoudens enkele uitzonderin
gen in verband met de weersgesteldheid,
een stijgende tendenz zal blijven verto
nen, mede als gevolg van maatregelen
op economisch gebied.
De vraag naar mannelijke arbeids
krachten onderging geen wijziging en
beliep 700 geregistreerde aanvragen,
waarvan er 26- betrekking hadden op
jeugdigen (15 t.m. 18 jaar).
De werkgelegenheid in de metaal
industrie en de textielindustrie is nog
gunstig. In laatst genoemde sector be
staat vooral behoefte aan jeugdig per
soneel. In de overige bedrijfstakken,
behoudens de bouwnijverheid, waar met
een vermindering van de vraag in de
komende maanden gerekend moet wor
den, als gevolg van economische maat
regelen, bestaat goede plaatsingsmoge
lijkheid.
De arbeidsreserve van vrouwelijke ar
beidskrachten vertoonde een toename,
t.w. van 80 tot 95. De geregistreerde
vraag handhaafde zich en bedroeg ruim
300 aanvragen, waarvan bijna 40% be
trekking had op jeugdigen.
Advertentie
In Nederland overal en
altijd sportief verkeer
Een sportief gebaar op de weg is
welkom als een tintelende lentedag.
Sportieve gebaren worden steeds
meer gemaakt. Auto's stoppen voor
voetgangers, prima! Fietsers geven
voorrang aan een oude dame. Geluk
gewenst! Een brommer gaat hoffelijk
voor een fiets op zij. Goed zo! Het
Verbond voor Veilig Verkeer vraagt
nog meer sportieve mensen voor een
veilig verkeer.
„Du bist musik"
Voortreffelijke Duitse
show film!
LIDO In meer dan één opzicht
fantastisch ils het op celluloid vastge
legde droomverhaal over de echte en
onechte vorst van het denkbeeldige
Montanië, een land, waar men geen be
lastingen hoeft te betalen en waar men
het ook om allerlei andere redenen ge
rust kan uitzingen van plezier. Caterina
Valente doet dat als de temperament
volle Marina Rosario op buitengewoon
charmante wijze en zij danst er boven
dien nog bij dat het een lieve lust is.
Verder beschikt deze jonge Duitse ar
tieste over opvallend goede acteertalen
ten, welke in deze met zeer grote zorg
vervaardigde Duitse rolprent meerdere
malen tot ontplooiing konden komen.
Kosten noch moeite hebben onze oos
terburen gespaard om van ,J)u bist
musik" een voortreffelijke showfilm te
maken, waarin de verschillende kleur
rijke beelden elkander in sneltreinvaart
opvolgen en waarin het aan enkele vin
nige satires waarlijk niet ontbreekt! Het
dolle verhaal navertellen zou weinig zin
hebben. Volstaan wij dus met de ver
zekering, dat er de eerstkomende da
gen in het Lido-theater veel te genie
ten valt niet alleen van muziek en
dans, maar ook van zang en spel. Het
orkest van Kurt Edelhagen speelt en
Caterina Valente zingt een groot aan
tal Schlagers tegen een achtergrond
van schitterende decors en dat is o.i.
alleen al een gang naar Lido waard. Zij
nog vermeld, dat ook de sympathieke
Grethe Weiser in deze hartverwarmende
amusementsfilm optreedt en er wat de
vrolijkheid betreft nog een aardig
schepje bovenop weet te gooien. Vooraf
draait een filmpje over onderwatervis
serij en over de strijd, die men in India
tegen het allesvernielende onkruid heeft
moeten voeren.
Artists en Models'*
Amerikaanse humor
Luxor Een volkomen pretentieloos
en dolzinnig verhaaltje van een totaal
berooid tekenaar en een al even slecht
bij kas zittende uiterst dom kijkend
jongmens, dat schrijver poogt te wor
den. Tezamen delen zij een kaal be-
gerechtigde leeft^d. Hij werd opgevolgd
door prof. Kukenheim.
Buiten Universitair terrein is prof. De
Boer eveneens werkzaam geweest, na
melijk geruime tijd als voorzitter van
Volksonderwijs en van de Kweekschool
voor Voorbereidend Onderwijs aan de
Vliet, terwijl prof. De Boer eveneens het
voorzitterschap heeft bekleed van de
afdeling Leiden van de V.V.D. In deze
kwaliteit had hij een groot aandeel in
de totstandkoming van de Vredemo-
flats aan de Burggravenlaan.
Voorts was prof. De Boer, aan wiens
innemende persoonlijkheid velen een
goede herinnering bewaren, nog regent
van het Oudeliedenhuis aan de Heren
gracht.
VAN DEZE WEEK:
lilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
staan, intussen vergeefs pogend tot pro-
duktief werk te komen.
Wij zullen hier niet trachten de details
van deze uiterst verwarde geschiedenis
te geven. Het is trouwens van onderge
schikt belang, hoofdzaak is deze twee
sterke troeven van de moderne Ameri
kaanse filmhumor bezig te zien. Zij rol
len van de ene" gelkke situatie in de
andere, waarbij vele grapjes werkelijk
niet uitblinken van originaliteit. Het
doet vaak erg geforceerd aan, maar daar
staan ook wel echt komische momenten
tegenover. In ieder geval heeft de
regisseur ervoor gezorgd, dat dit niet
altijd gemakkelijk verteerbare komische
menue rijkelijk werd gegarneerd met
een grote hoeveelheid vrouwelijk schoon,
zodat tenminste het oog bekoord wordt.
En dat wil ook wat
„De drie Musketiers
Drie eeuwen geleden
Rex De film „De drie Musketiers"
speelt in het begin van de 17de eeuw in
Frankrijk. D'Artagnan verlaat het roe
rige Gascogne om in Parijs zijn geluk te
beproeven. Doch alles loopt niet zo vlot
als hij gaarne had gewenst. Hij bereikt
Parijs in ieder geval op gehele andere
wijze dan hij zich had voorgesteld.
Onderweg wordt hij n.l. overvallen door
het escorte van lady de Winter, een
avonturierster, die geheel onder invloed
van minister Richelieu staat. Richelieu
wil niets liever dan de slappe koning
Lodewijk XIII van de troon stoten, en
het plan daartoe wordt dan ook ge
maakt.
De overvaller d-Artagnan wordt aan
gesteld bij de musketiers van de koning,
en daar maakt hy reeds spoedig kennis
met de drie stoutmoedigsten: Athos,
Porthos en Aramis. In korte tyd heeft
d'Artagnan het vertrouwen gewonnen
van dit drietal, en dan begint het pas
goed
In de middaguren is er een speciaal
kinderprogramma met Tom en Jerry.
Het is een vrolijke film, waarmee de
kinderen veel plezier kunnen hebben.
Het is prettig dat ook het Rex-theater
een steentje bijdraagt aan de vakantie
bezigheden.
„Trouwe kameraden"
Première voor Nederland
Casino Het middagprogramma van
het Casino-theater is geheel voor de
jeugd. Als hoofdfilm draait „Trouwe
kameraden", waarin het verhaal vertelt
wordt van een weesjongen, die met zijn
herdershond Tarzan bij een oom onder
gebracht wordt. Hij heeft het daar
helemaal niet prettig en op een zeker
moment loopt hij dan ook weg, met zijn
hond. Intussen verricht hij vele helden
daden en tenslotte kan zijn hartewens
in vervulling gaan: een beurs stelt hem
in staat voor dierenarts te gaan leren.
„Trouwe kameraden" is een Neder
landse film, die deze week in première
gaat in Leiden en Arnhem. Het is ver
heugend dat deze film nog juist in de
vakanties in de bioscopen verschijt, zo
dat nog talloze kinderen er een prettige
middag aan kunnen beleven.
De film ls bestemd voor alle leeftijden,
maar toch lykt het ons goed, dat niet
al te jonge kinderen deze rolprent gaan
zien. In een boek kan men dezelfde
taferelen beschrijven zonder dat het
dramatisch effect bijzonder groot is. Er
wordt dan veel overgelaten aan de ver
beeldingskracht van de kinderen zelf. In
een film is dat anders: het beeld wordt
de kinderen voor ogen gebracht en het
lijkt ons dat het op de allerjongsten wel
eens een beetje te véél indruk maakt
Overigens leven de kinderen hartelijk
mee met de avonturen van Jan en zijn
hond: horen en zien verging je soms,
zoveel lawaai maakte „het publiek".
Het spel was over het algemeen voor
treffelijk, doch de gesprekken waren wel
eens wat „houterig", en leken meer op
een uit het hoofd geleerd lesje. Of het
verhaal paedagogisch overal even goed
is, laten wij gaarne ter beoordeling over
aan de deskundigen op dit terrein.
Een spannende jongensfilm, die onge
twijfeld en niet ten onrechte veel
jeugdige bezoekers zal trekken.
„Die man is gevaarlijk"
Eddie Constantine in
rol vol gangster-romantiek
Casino Hoe benard de omstandig
heden mogen zijn, waarin Lemmy Cau
tion, de ontvluchte Amerikaanse gang
ster, in deze film komt te verkeren, toch
weet hij er zich altyd uit te redden: als
de onverslaanbare held wandelt hij,
steeds correct gekleed, door dit filmpro-
dukt, dat in Franse studio's vervaardigd
werd naar een boek van Peter Cheyney.
Een bij uitstek geschikte rol voor Eddie
Constantine, wiens gevaarlijke vuist
menige tegenstander weet te vellen. Al
bij al een niet altijd glasheldere, maar
niettemin boeiende film, waarin de ge
vaarlijke man een edele rol speelt. Hu
moristische scènes ontbreken niet en
het verrassende slot voert de spanning
ten top: de bende handelaars in ver
dovende middelen, die een meisje willen
ontvoeren, delft het onderspit in de wis
selvallige strijd met Lemmy en zijn on
verwachte helpers. Maar wie dat zijn,
daarover bewaren we het stilzwijgen.
„Tienduizend slaapkamers"
Luchtige comedie
Trianon. In de kleurenfilm „Ten
Thousand Bedrooms" brengt Hollywood
weer eens de „droomfiguur" op het
grootbeeldscherm van een jeugdig mil
jonair, hoofd van een hoteltrust en
voorzien van alle kwaliteiten, welke een
man in de ogen van knappe vrouwen
aantrekelijk en begerenswaardig maken.
In zijn luxueuse privé-vliegtuig komt
deze Ray Hunter naar Rome om de
contracten te tekenen voor de overname
van een gerenommeerd hotel. Bij de
afhandeling van deze zaken komt hy in
contact met de vier charmante zusjes
Martelli en wordt miljonair Ray Hun-
ter in het hart geraakt. Er is evenwel
de technische moeilijkheid, dat hij ze
niet alle vier kan trouwen en de keus
is werkelijk uiterst moeilijk. Hoe deze
sprankelende comedie aan een goed
eind komt, is moeilijk na te vertellen,
maar het is de moeite waard om dat
te gaan bekijken. Dean Martin, Anna
Maria Alberghetti, Eva Bartok en Wal
ter Slezak (bijzonder grappig als de
vader van de vier schoonheden) spelen
de hoofdrollen.
De puntjes op de i
PLANTSOEN DE SITTERLAAN WEER
IN ONDERHOUD BIJ GEMEENTE
Spraken wij gisteren de verwachting
uit, dat, na gezamenlijke actie van de
bewoners, welke ten doel had het plant
soen in de De Sitterlaan weer in orde
te brengen, van gemeentewege „de
puntjes op de i zouden worden gezet",
nog dezelfde middag is men hiermede
begonnen. Personeel van de Gem. Plant
soenendienst is met man en macht aan
het werk gegaan om het plantsoen nog
voor de zondag keurig in orde te heb
ben. Een schrijven aan B. en W. om
het plantsoen, gelegen tussen de Van 't
Hoffstraat en de Van der Waalsstraat,
weer in onderhoud bij de gemeente op
te nemen en het voorbeeld van de be
woners, vormden de aanleiding, dat het
College tot het nemen van deze door de
bewoners zeer toegejuichte maatregel
besloot.
Bij Koninklijk besluit is de heer H.
van Egmond, tuinder te Leiderdorp be
noemd tot plaatsvervanger van het
eerste lid van de pachtkamer van het
kantongerecht te Leiden.
V erk eersongevallen
in Leiden
3
r»
I
CS
D
-J
D
r>
«O
3
CM
D
r>
O»
vO
CS
«O
I
D
CM
In de week van 2 t/m 8 augustus 1957
totaal: 36 waarvan 22 materiele schade,
14 lichamelyk letsel. Geheel totaal: 1127.
Massale vlucht in goud en deviezen
(Van onze financiële medewerker)
De effectenbeurzen hebben ook deze week geen florissant beeld
vertoond. New-York is kennelijk „van de kook" en heeft over de gehele
linie een scherpe koersdaling doen zien, met name echter voor de
industriële aandelen, welke het indexcijfer, dat dit jaar nog een
hoogste punt van 520 heeft gekend, tot beneden 500 heeft doen terug
vallen, zij het dan ook dat het nog een veertigtal punten van de laagste
stand sinds het begin van dit jaar is verwijderd.
Amsterdam, dat New-York veelal slaafs volgt, is deze week ook
weer naar een lager niveau afgezakt onder leiding van de internatio
nale fondsen, welke sinds enige tijd de steun van buitenlandse aan
kopen missen.
Veertig landen op
nominatie inflatie
Onder de invloed hiervan, maar ook
door de afbrokkeling van de Nederlandse
industriële aandelen, de bank- en de
scheepvaartaandelen, is het algemeen
indexcijfer, dat dit jaar op ca. 203 begon
en tot 241 opliep, tot ca. 220 teruggelo
pen en wel blijven dus ook ten onzent
de koersen van internationals, met uit
zondering van die voor de Aku, nog vrij
belangrijk boven het dieptepunt van dit
jaar, de aandelenmarkt heeft niette
min sinds de laatste tijd toch weer een
gevoelige koersdaling achter de rug.
Deze koersdaling gaat gepaard met en
is ten dele een gevolg van de sterk ver
minderde omzetten, waardoor voor vele
fondsen z.g. dunne markten ontstaan,
zodat de verkopers aan de genade van
slechts enkele kopers, dan wel van een
koper, zijn overgeleverd. Flauwe mark
ten hebben de eigenschap dat zij gedu
rende enige tijd steeds meer verkopers
naar de markt brengen, ook al doet dit
verschijnsel zich in deze tijd in veel
minder sterke mate voor dan voorheen,
toen een groot deel van de fondsen met
geleend geld werd gekocht en men door
een koersdaling vaak tot verkoop werd
gedwongen.
Deze koersdaling op de aandelen
markt is eigenlijk wel een vreemd ver
schijnsel. Want de kranten staan vol
van beschouwingen over de inflatie en
de lucht gonst van geruchten over deva
luatie, voor welke operatie volgens een
Engels scribent thans niet minder dan
40 landen op de nominatie staan. Onder
dergelijke omstandigheden placht de ka
pitaalbezitter vroeger dekking te zoe
ken op de aandelenmarkt, op grond van
de overweging dat men met aandelen
zakelijke waarden koopt, waarvan de
geldprijs stijgt naarmate de waarde
(koopkracht) van het geld vermindert.
En het is in zoverre dus een zekere
tegenstrijdigheid, dat. terwyl ook in
ons land de aanwezigheid van inflatie
wordt geconstateerd en in sommige
kringen aan de komst van een nieuwe
devaluatie op betrekkelijk korte termijn
niet wordt getwijfeld, de aandelenmarkt
een toonbeeld is van apathie en verla
tenheid met steeds afbrokkelende koer
sen.
Oorzaken
Zoekt men naar de oorzaken van dit
verschijnsel, dan is een daarvan onge
twijfeld te vinden in de sinds de laat
ste jaren sterk gegroeide invloed van het
regeringsbeleid, dat op zijn beurt weer
in sterke mate afhankelijk is geworden
van de machtsconcentratie in de we
reld van de arbeid, welke de volkomen
menselijke eigenschap vertoont dat men
het eigenbelang, althans het ogenschijn
lijk eigenbelang, aan het algemeen be
lang laat prevaleren. Dit wordt duide-
ijk geillustreerd door de uitlating van
een leidende figuur uit de werknemers
wereld dat het er niet toe doet of het
geld in waarde daalt, als men er maar
genoeg van krijgt. In de V.S. zijn er ook
geleerde heren (prof. Slichter)die te
gen een z.g. kruipende inflatie minder
bezwaar hebben. Het is nu eenmaal zo,
aldus deze Amerikaanse econoom, dat
de vakbonden gebruik maken vaii de
macht die zy bezitten als gevolg van de
bestaande situatie van „full employ
ment," om de loonsverhogingen groter te
doen zijn dan de toeneming van de pro-
duktiviteit eigenlijk wettigt.
Men moet in deze onvolmaakte we
reld nu eenmaal vaak tussen twee kwa
den kiezen en als het er om gaat een
keuze te doen tussen genoeg werkloos
heid om een einde te maken aan de
stijging der lonen, directe prys- en loon-
controle en kruipende inflatie .laten wy
dan, zo zegt hy. het laatste nemen.
Want van alle drie is dit het minste
kwaad.
Grootste greep
Natuurlijk en terecht vindt deze op
vatting bestryding, maar zowel in de
V.S. als in ons werelddeel is er een
brede groep van de bevolking, welke
praktisch met deze zienswijze akkoord
gaat en zich dienovereenkomstig ge
draagt. Deze brede groep is zelfs de
grootste groep, zoals wel blijkt uit het
feit dat in ons land van het totale fis
cale inkomen der bevolking meer dan
60 op rekening komt van de werk
nemers, ca. 30% op die van de zelf
standigen en niet meer dan 5% op die
van gepensioneerden. Het is duidelyk
dat als de produktiviteit niet overeen
komstig de stijging van lonen en sala
rissen toeneemt, dit moet gaan ten
koste van de zelfstandigen en de ge
pensioneerden en allen, die in een
soortgelijke positie verkeren.
Dit wil dan zeggen dat een verho
ging van lonen en salarissen, welke niet
correspondeert met een verhoging van
de produktiviteit, het kapitaal van de
laatstgenoemde categorie aantast en
derhalve tot een vermindering van het
kapitaalaanbod moet leiden, een ver
schijnsel, dat men de laatste tyd, zowel
hier als in andere landen, reeds kan
constateren.
Ongerustheid
De spaarcijfers, ook weer die van Juli
al zijn ze in deze tyd niet maatgevend
voor de omvang van de kapitaalvorming
duiden hier o.m. op. En daar een vol
doend kapitaalaanbod nodig is om het
economisch leven op gang te houden,
kan het niet verwonderen dat hier en
daar ongerustheid ontstaat ten aanzien
van de toekomstige economische ont
wikkeling en men zich bij de aandelen
niet meer veilig voelt. Want. de poli
tieke machtsconcentratie is, zowel in
de V.S. als ten onzent, zodanig dat de
tijdduur tussen prijsstijgingen als ge
volg van de inflatie en de loonsverho
gingen aanmerkelijk is ingekort en van
de z.g. inflatiewinsten bij de bedrijven
in veel mindere mate dan vroeger, mis
schien zelfs in het geheel geen sprake
meer kan zijn.
In deze situatie verkeren wij thans,
als gezegd niet alleen ten onzent, maar
evengoed in de V.S., in Engeland, in
België en in Frankrijk, waar de rege
ring zich nog wel met hand en tand
tegen de devaluatie verzet, maar velen
haar met stelligheid verwachten, zodat
er een massale vlucht is in goud, de
viezen etc.. waardoor het steeds moei
lijker wordt de devaluatie tegen te gaan.
In België, waar men tot voor kort nog
een overschot op de handelsbalans had,
wordt thans de stijging van de export
ook door de stijging van de import over
troffen en heeft de bestedingsdrang ook
tot een kapitaalnood geleid, welke de
Nationale Bank tot een verhoging van
het disconto met 1% tot 4%% heeft
doen besluiten. Ook daar heeft men
thans een lege schatkist en dalende
goud- en deviezenreserves en ook daar
zijn de politieke machtsverhoudingen
zodanig dat men niet in staat is de
kruipende inflatie tegen te gaan.
Onzekerheid
Onder deze omstandigheden ligt het
voor de hand dat er ten aanzien van
de ontwikkeling op de geld- en kapi
taalmarkt zowel als met betrekking tot de
verdere ontwikkeling van het bedrijfs
leven, een grote mate van onzekerheid
ontstaat, die het kapitaal, voor zover
dit nog voor belegging beschikbaar is,
tot grote terughoudendheid noopt.
Schatkistpapier, dat na drie of zes
maanden vervalt, vindt daarom gerede
aftrek, niet alleen omdat men er thans
een redelijke rente van maakt, maar
vooral omdat men na verloop van korte
tijd zijn geld terugkrijgt en de handen
dan weer vrij heeft.
Daar komt dan bij dat zich hier en
daar symptomen van een teruggaande
conjunctuur voordoen. Was er voor eni
ge tijd geen scheepsruimte genoeg om
de wereldhandel te verwerken, thans is
de vraag naar scheepsruimte dermate
gedaald dat de vrachtprijzen sterk zijn
teruggelopen en de Amerikaanse rege
ring reeds 20 van de z.g. mottenballen-
vloot uit de vaart heeft genomen, om
dat de oude schepen van voor de oorlog
nog nauwelijks of in het geheel niet
meer lonend zijn.
Weinig opwekkend
Dit alles behoeft nog niet te beteke
nen dat inderdaad een ernstige econo
mische crisis op komst is. Het is zeer
zeker mogelijk dat men hier met ver
schijnselen van vrij korte duur te doen
heeft, omdat de prijsdaling van ver
schillende produkten en de verminderde
afzet by de producenten voor een deel
het gevolg is van de hoge rente, welke
de bedrijven tot een inkrimping van de
voorraden noopt. Weliswaar valt in
verschillende zaken een bestedingsbe
perking te constateren en blyft het stre
ven van de regeringen daarop gericht,
maar het is zeer de vraag of deze het
tot een werkloosheid van enige omvang
zullen laten komen en niet tot een
nieuwe geldcreatie zullen worden ge
dwongen.
Met dat al is het beeld, dat de eco
nomische verhoudingen nationaal en
internationaal vertonen, weinig op
wekkend en de effectenbezitter in ons
land kan zich alleen troosten met de
wetenschap dat zowel obligaties als
aandelen zich in verhouding tot de
rente en het dividend, dat er op wordt
ontvangen, op een zo laag niveau be
vinden dat het risico van de vele on
zekere factoren, welke thans het eco
nomisch leven en de beurzen beheer
sen, geacht mag worden daarin goed
deels te zyn verdisconteerd.
Al moet worden toegegeven dat dit
een schrale troost is....
