Westerse luchtinspectieplanneu zijn
thans vrijwel in kannen
en
WEERBERICHT
Van Ierland tot Oeral
Ook grondcontroleindertijd
door Rusland gesuggereerdnu
in voorstellen opgenomen
Conferentie World University
Service in Nijenrode begonnen
„Naar beter begrip tussen West en Oost
Zelfkant mag niet meedoen bij
komende Duitse verkiezingen
K.L.M.-vliegers
staken de actie
Washington niet ongerust over
de ontwikkelingen in Indonesië
96ste jaargang
DONDERDAG 1 AUGUSTUS 1957
No. 29201
LEIDSCH Üt DAGBLAD
Directeur: i J. W Herrnj DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte slDBel l* LeWen Glr° 00 57055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f.7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie; 25041; Redactie 21507
Men acht het thans te Londen waarschijnlijk dat de Westerse dele-
gaties, als gevolg van de door Dulles gevoerde besprekingen, in staat
zullen zijn begin volgende week een gemeenschappelijk standpunt in
te nemen betreffende de Amerikaanse voorstellen voor de eerste fase
eher internationale ontwapening.
Deze voorstellen omvatten plannen voor luchtinspectiezones en het
instellen van controleposten op de grond.
De Europese zone zou zich uitstrekken van de westkust van Ierland tot de Oeral
en zij zou in het zuiden de noordelijke helft van Spanje, een groot gedeelte van
Italië, Griekenland, Thracië en Europees Turkije omvatten.
Neutrale landen als Zweden en Zwitserland zouden buiten het zonegebied val
len. De positie van Ierland, Zuid-SIavië en Spanje is niet bekend. Spanje is geen
lid van de NAVO, doch er bevinden zich Amerikaanse luchtbases.
De Westerse afgevaardigden keurden een voorstel van Dulles goed voor het
instellen van een noordelijke inspectiezone, die Noord-Canada, Noorwegen en
Groenland (Deens), benevens Noord-Rusland zou omvatten. Zweden en Finland
zouden er echter buiten vallen.
„Njet" van Moskou?
Het voor Europa voorgestelde inspec-
tiegebied is veel groter en strekt zich
veel verder op Sovjetrussisch gebied uit
dan was voorzien in de jongste Russi
sche voorstellen terzake, die dertig april
j.l. werden gedaan. Waarnemers betwij
felen dan ook, of het Kremlin ze aan
vaardbaar zal achten.
Doch het denkbeeld om de luchtin-
spectie te koppelen met het instellen
van toezichtposten op de grond is van
AANBEVELING
VOOR SUNFED
Scherpe kritiek mr. Schürmann
tegen uitstel-politiek
De Economische en Sociale Raad
van de V.N. heeft gisteren met 15
tegen 3 stemmen een resolutie aan
genomen waarin er bij de Alge
mene Vergadering van de V.N.
op wordt aangedrongen om op
haar komende zitting een speciaal
fonds te stichten voor de econo
mische ontwikkeling van minder-
ontwikkelde gebieden (Sunfed).
Tegen stemden de afgevaardigden van
de V.S., Groot-Brittannië en Canada.
De Nederlandse afgevaardigde mr. C.
W. A. Schürmann verwees by het debat
naar een artikel in „The Times", waar
in wordt opgemerkt dat het voorstel om
dit fonds in het leven te roepen wel op
een beleefde manier onder tafel zal
verdwijnen.
Volgens mr. Schürmann geven deze
critici, hoewel zy geconfronteerd wor
den met een uitgehongerde mens op
de stoep van hun huis, de raad hem
niets te geven omdat zij hem over een
paar jaar misschien een heerlyk diner
kunnen aanbieden.
Mr. Schürmann vervolgde: „Wij wil
len hem nu liever vast een paar korsten
geven, omdat hij over enkele jaren wel
dood kan zijn".
Illlllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Amerikaanse ministeries
op zwart zaad
Een aantal Amerikaanse ministe
ries en regeringsdiensten zit deze
maand zonder geld, omdat de
senaat, druk doende met een om
streden wetsontwerp inzake de
burgerrechten van negers, geen tijd
heeft gehad om een noodmaatregel
goed te keuren die deze diensten
van geld moest voorzien.
Nu beschikt de Amerikaanse re
gering wel over krediet, maar dui
zenden ambtenaren en alle mili
tairen moeten op hun salaris wach
ten.
iiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiip
de Russen afkomstig. Men hoopt nu,
dat dit gedeelte der westerse voorstel
len geredelijk door de Sovjet-Unie zal
worden aanvaard.
Kernwapenproeven
Bepaalde Westerse delegaties overwe
gen thans een voorstel om de proefne
mingen met kernwapens voor achttien
maanden te staken, i.p.v. de door de
Amerikaanse vertegenwoordiger Stassen
voorgestelde tien maanden (welke ter
mijn vermoedelijk gebaseerd is op de
Amerikaanse vrees, dat het niet moge
lijk is de thans in overheidsdienst zijn
de Amerikaanse geleerden op het gebied
der kernenergie bijeen te houden).
De Russen willen, als gemeld, de
proefnemingen voor een periode van
twee tot drie jaar geschorst zien.
Doch ook al zou hierin een compro
mis worden bereikt, dan blijft er nog
een belangrijk geschilpunt over: de
Russen willen een onvoorwaardelijke
schorsing der proeven, terwijl het wes
ten erop staat dat schorsing gepaard
gaat met stopzetting van de aanmaak
van splitsbaar materiaal voor het ver
vaardigen van atoomwapens.
Vandaag gesprek met Pineau
Minister Dulles heeft gisteren ook ge
sproken met het hoofd van de Russische
afvaardiging, Zorin, om te trachten de
vastgelopen ontwapeningsbesprekingen
weer op gang te brengen. De twee po
litici ontmoetten elkaar in de woning
van de Amerikaanse ambassadeur.
Whitney. Ook de leiders van de Britse,
Franse en Canadese afvaardiging waren
hierbij aanwezig.
De Franse minister van Buitenlandse
Zaken, Pineau, was eveneens uitgeno
digd, maar hij kon gisteren Parijs niet
verlaten. Het onderhoud tussen Dulles
en Pineau zou vandaag plaats vinden.
Franse diplomaten te Parijs zeiden
niet te weten wat minister Dulles be
oogt met zijn uitnodiging aan Pineau.
Men had echter de indruk, dat de Ame
rikaanse minister de steun van Frank
rijk wenste te verwerven voor vergaan
de plannen tot wederzijdse luchtver-
kenning.
Nadat de burgemeester van Breukel en, de heer T. T. M. H. Byleveld, gister
ochtend in aanwezigheid van circ? 125 hoogleraren en studenten uit 41 landen
de vlag had gehesen op het terrein van kasteel Nijenrode te Breukelen ter
officieuze opening van de conferentie der World University Service, heeft de
Directeur-Generaal voor kunsten en voor de buitenlandse culturele betrek
kingen, mr. H. J. Reinink, de conferentie officieel geopend in de trouwzaal
van het Amsterdamse raadhuis.
Deze zeide o.m., dat er nauwe samen
werking bestaat tussen de W.U.S. en de
Unesco. „Het blijkt telkens," zo ging hij
voort, „dat er nog een grote kloof gaapt
tussen de Westerse en de Oosterse
wereld. Men kent eikaars geschiedenis
en kuituur niet. Vaak werkt dit rem
mend op internationale bijeenkomsten,
die juist georganiseerd worden voor de
bevordering van beter onderling begrip.
Dan ontstaan soms misverstanden, die
een durende vrede tussen de volkeren
van deze werelddelen in de weg staan.
Ik ben daarom erg verheugd te zien, dat
de W.U.S. thans het initiatief heeft
genomen tot het organiseren van een
symposium over de rol, die universitei-
en kunnen spelen tot het wekken van
beter algemeen begrip tussen West en
Oost. Op hoop, dat deze algemene ver
gadering en het symposium zullen bij
dragen tot de verwerkelijking van uw
doelen: de universiteiten te laten uit
groeien tot werkelijke centra van inter
nationaal leven."
Hierna leidde de directeur-generaal
van dc Unesco, dr. Luther Evans uit
Parijs het onderwerp „Het wederzijds
begrip voor de waarden van Oos' en
West" in, dat besproken zal worden in
een symposium door de deelnemers, die
tot en met 31 augustus a.s. op Nijenrode
bijeen zullen zijn.
Dr. Luther Evans zeide het bijzonder
belangrijk achten, dat men de levens
gewoonte van de ander leert kennen,
iets te weten van de achtergronden en
de geschiedenis van het land. waarin
de ander leeft. Eerst deze wetenschap
kan leiden tot het leggen van een basis
voor het wederzijds begrip.
„We hebben de gehele studentenge
meenschap nodig voor het scheppen
van een atmosfeer, waarin al de
activiteiten die kunnen leiden tot een
beter begrip, meer vrucht kunnen
dragen". De rol van de W.U.S. noem
de dr. Evans daarbij uitermate be
langrijk.
Vervolgens spraken namens de senio
ren-leden van het nationale comité der
W.U.S. dr. Buell Gallagher uit de V.S.
en namens de studentenafgevaardigden
de in zijn opvallend nationaal costuum
geklede heer A. O. Solaru uit Nigeria
woorden van dank tot de leden van het
Nederlands comité van de W.U.S., dat
onder voorzitterschap van prof. mr. dr.
J. P. A. Frangois deze conferentie heeft
georganiseerd.
Prof. Frangois zette daarna het doel
en de taak van de World University
Service uiteen, waarbij hij vooral wees
op het belang van de dienst aan de
ander.
Tenslotte ontving de directeur van de
afdeling onderwijs der gemeente Am
sterdam mr. W. M. Morren de gasten
namens het gemeentebestuur in de
raadzaal.
Vooraf hadden de deelnemers een
rondvaart door de grachten en havens
van Amsterdam gemaakt
Von Brentano erkent
„voorlopig" Nederlands gezag
Duitse staatsburgers, die in het
zelfkantgebied wonen kunnen niet aan
de komende Westduitse parlements
verkiezingen deelnemen, zo heeft de
minister van Buitenlandse Zaken Von
Brentano gisteren in antwoord op een
interpellatie van de liberale fractie in
de Bondsdag verklaard.
Op een volgende vraag van de vrye
democraten, „hoe de regering te Bonn
de Duitse boeren in het zelfkantge
bied tegen de daar begonnen onteige-
ningsmaatregelen zal beschermen",
antwoordde de minister, dat Neder
land in dit gebied „voorlopig" de wet
geving en de rechtspraak uitoefent.
De Westduitse ambassade te Den
Haag had het Nederlandse ministerie
herhaaldelijk voorgesteld, de genoemde
maatregelen op te schorten tot het be
ëindigen van de Duits-Nederlandse on
derhandelingen.
Von Brentano sprak persberichten te
gen, als zou by dit overleg de kwestie
van de indijking van de Dollart voor
rang genieten boven het lot van de
Duitsers in het zelfkantgebied. De
Bondsregering wil veeleer alle nog han
gende kwesties tussen beide landen te
gelijk regelen, waarbij alle vraagstukken
in nauw onderling verband worden be
keken.
Droog weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met enkele overdrijvende
wolkenvelden voornamelijk in h noor
den van het land Weinig verandering
in temperatuur. Matige tot zwakke
wind in hoofdzaak uit noordel ijk i rich
tingen. (Opgemaakt te 11.15 uur)
2 AUGUSTUS
Zon op: 5.05 uur; onder: 20.31 uur.
Maan op: 13.34 uur; onder: 23.10 uur
(Eerste kwartier).
Hoogwater te Katwijk aan Zee te
7.34 en 20.04 uur; laagwater 3.29 en
15.44 uur.
Dit nummer bestaat uit acht pagina's
Gistermiddag vond in het stad
huis te Amsterdam een ontvangst
plaats van de deelnemers aan de
conferentie van de "World Univer
sity Service?'.
Op de foto ziet men (v.l.nr.) Mr.
W. M. Morren, directeur van het
onderwijs, die namens burgemeester
en wethouders de gasten ontving,
de heer Bola Igen uit NigeriaDr
L. Evans, directeur-generaal van de
Unesco te Parijs. Banjo Solaru.
eveneens uit Nigeria en Mr. F. H.
Tunnissen. directeur van het Unes-
co-centrum Nederland-
In afwachting bemiddeling
De K.L.M. vliegers hebben beslo
ten op vrijdagnacht één minuut
voor middernacht de normale
dienstuitvoering, alle extra-presta
ties inbegrepen, te hervatten.
In een verklaring ivordt gezegd,
dat dit besluit werd genomen, niet
vanwege een verandering van ge
voelens ten opzichte van de directie
van de K.L.M.maar omdat de vlie
gers er overtuigd van zijn, dat een
rustige atmosfeer gewenst is tijdens
de komende bemiddeling in het
loonconflict door het College van
Rijksbemiddelaars.
Het besluit werd principieel reeds
maandag j.l. genomen, maar de uitvoe
ring werd vertraagd door een persoon
lijke brief van de president-directeur
van de maatschappij aan alle vliegers,
welke dinsdagmorgen door hen werd
ontvangen. De inhoud van dit schrijven,
aldus de verklaring van de zijde van de
vliegers, was zo prikkelend en behelsde
zulke'pertinente onjuistheden, dat daar
mede de laatste hoop van de vliegers op
een in de toekomst mogelijk herstel van
vertrouwen in en een goede verstand
houding met de directie te niet werd ge
daan. De besturen van de vliegerorgani
saties kwamen door deze brief ten op
zichte van hun leden tevens in een po
sitie. waarin de schijn zou worden ge
wekt. dat een besluit" tot herstel van de
normale dienstuitvoering genomen zou
worden op initiatief of onder druk van
de directie van de KLM.
Niettegenstaande de psychologische
moeilijkheden, door bedoeld schrijven
geschapen en het feit. dat de brief werd
verzonden na het aangekondigde be
sluit van de KLIVI directie om het loon
conflict voor te leggen aan het College
van Ryksbemiddelaars. werd door de
besturen van de vliegerorganisaties be
sloten de normale dienstuitvoering te
hervatten.
Drie emmertjes water halen
ieder doet dat op zijn eigen ma
nier. en deze twee meisjes uit Zuid-
Rhodesia, die deelnemen aan het
wereldkampioenschap van de gid
sen. dat in Engeland wordt ge
houden. doen het op deze wijze.
Het is maar wat je gewend bent!
Churchill wil herziening van
V.N.-structuur
Sir Winston Churchill heeft gisteren
op een banket ter ere van Amerikaanse
juristen, die een bezoek aan Londen
brengen, gepleit voor een herziening
van de structuur van de V.N., omdat er
z.i. in de volkerenorganisatie geen recht
wordt gedaan.
M.I.R. stelt ontwerp
verordening premies gehele
mijnpersoneel vast
Met 21 stemmen voor en 1 tegen
heeft de Myn'ndustrieraad gisteren de
ontwerp-verordening betreffende een
premieregeling voor het gehele myn-
personeel vastgesteld.
De verordening behoeft nog de goed
keuring van de ministers Zylstra en
Suurhoff, die gekant zijn tegen ~en
premie voor bovengronders. De pre
mies zullen volgens de ontwerp-ver
ordening variëren tussen f. 25 en f. 75
per maand.
Vóór vaststelling van de verordening
waren de elf werkgeversvertegenwoordi
gers, de zes vertegenwoordigers van de
Nederlandse Katholieke Mijnwerkers-
bond, de twee van de Katholieke Ver
eniging voor Mijnbeambten, de verte
genwoordiger van de Protestant-Chris
telijke Mijnwerkersbond en die van de
Algemene Bond van Werkers in het
Mijnbedrijf. Tegen stemde de vertegen
woordiger van de bij het N.V.V. aange
sloten Algemene Nederlandse Bedrijfs-
bond in de mijnindustrie.
Verder stelde de Mynindustrieraad
de ontwerp-verordening diensttydtoe-
slag vast. Deze houdt in, dat onder-
gronders na 10, bovengronders na 15
dienstjaren een toeslag ontvangen van
f. 60 per jaar, die daarna wordt ver
hoogd met f. 6 per bjj de mynen door
gebracht dienstjaar, tot een maximum
van f150 per jaar.
Van regeringszijde werd ons meege
deeld, dat er geen verandering is geko
men in het standpunt van de regering,
zoals dat uiteen is gezet in de verkla
ring van maandag jl.
Geen hoop
voor Sr. James Theater
De Engelse minister van Huisvesting,
Henry Brook, heeft Vivien Leigh ver
klaard, dat hij niets kan doen tot red
ding van het St.-James Theater te
Londen.
De minister had nog een onderhoud
gehad met Felix Fenston, de financier
die het theater vorige maand gekocht
heeft voor de sloop, en de minister heeft
geconcludeerd dat hij machteloos staat.
Vivien Leigh had de minister bezocht
om hem te verzekeren, dat twee Ameri
kaanse miljonairs bereid waren de
nieuwe eigenaar van het theater uit te
kopen en het openblijven te financieren.
Staatsgreep praktisch uitgesloten geacht
Hoewel men in Washinrton met de grootste aandacht de crisis in Indo
nesië gadeslaat, maakt men zich daar, naar het schynt, op het ogenblik toch
niet ongerust.
Uit een onderzoek in welingelichte kringen is gebleken, dat Amerikaanse
deskundigen, hoewel zy menen, dat de toestand verward blijft, over het alge
meen toch niet verwachten, dat de vreedzame opstand van Borneo, Sumatra
en Celebes tegen het centrale gezag van Java, zich tot een gewapende revolte
zal ontwikkelen.
Protesten tegen Nikes
bij Darmstadt en Mainz
De Westduitse sociaal-democraten
hebben gisteren te Bonn geprotesteerd
tegen de aanleg van Amerikaanse lan-
ceerinrichtingen voor Nike-raketten in
de omgeving van de steden Darmstadt en
Mainz.
De Amerikanen hebben de bezwaren
van de bevolking naast zich neer gelegd
en waren zonder verdere onderhande
lingen met de bouw begonnen. De so
ciaal-democraten hebben de Bondsre
gering gevraagd of zij in staat en bereid
is in te grijpen.
Zij baseren dit oordeel op de volgende
overwegingen: 1) de anti-communistische
Hatta, die zijn stem nog vaak laat ho
ren, maant voortdurend de beide be
trokken partijen tot gematigdheid aan,
na aanvankelijk, bij het begin van de
vreedzame opstand, de indruk te hebben
gewekt de partij van de „separatisten"
te kiezen; 2) de centrale regering op
Java het dichtstbevolkt van de grote
eilanden van Indonesië is in econo
misch opzicht voor een groot deel af
hankelijk van de natuurrijkdommen van
Borneo, Sumatra en Celebes, terwijl aan
de andere kant de „rebellen'-leiders
zich er rekenschap van moeten geven,
dat deze drie eilanden moeilijk los van
Java kunnen bestaan; 3) president Soe-
karno is, naar het schijnt, nog steeds
populair in de gehele Indonesische Ar
chipel. Bovendien heeft hij zijn plannen
met betrekking tot de Nationale Raad,
welke volgens de eerste aanwijzingen
Indonesië had moeten „besturen", niet
tot het uiterste doorgedreven. Volgens
de laatste in Washington bekende in
lichtingen zal deze Raad, waarvan aan
vankelijk werd gevreesd, dat hij het
Kabinet opzij zou schuivm, slechts drie
maal per maand bijeenkomen, m.a.w.,
de rol van deze raad zal vrij beperkt
zijn; 4) de recente overwinningen van
de communisten bij de regionale verkie
zingen op Java. schijnen op het natio
nale vlak geen belangrijke consequen
ties te zullen hebben In dit verband
wijst men er op, dat de communisten
in de gebieden buiten Java veel minder
talrijk zijn.
Onder deze omstandigheden is een
communistische staatsgreep in Indo
nesië op het ogenblik naar het in
zicht van Amerikaanse deskundigen
practisch uitgesloten.
Hoe het ook zij, welingelichte Ame
rikaanse kringen menen, dat de
vreedzame opstand der Buitengewes
ten tegen Java een volkomen nieuwe
situatie heeft geschapen, die voor i-
donesië aanleiding moet zijn zich te
reorganiseren in een meer gedecen
traliseerd, en wellicht federaal, rege
ringsstelsel.