Engelsen willen liet ook in Oman
eerst eens uit de lucht proberen
Krijgen
op Java
cle communisten in 1960
de absolute meerderheid?
WEERBERICHT
Primitieve opstand bedreigt de
Britse oliebelangen in Koeweit
Succes van
in arme en
intense propaganda
overbevolkte streken
DULLES WANHOOPT NIET AAN
ONTWAPENINGSGESPREK
Eerste executie in Engeland na
doodstraf discussie van 1955
96ste jaargang
DINSDAG 23 JULI 1957
No. 29193
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wltte singel 1 Lelden Giro no 57055
Hoofdredacteur J. Brouwer f.7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f. 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Pamfletten en demonstratievluchten
(Van onze Londense correspondent)
Er zijn nu bijzonderheden bekend geworden over de Britse hulp aan
de Sultan van Muskate en Oman. Vanochtend kwam de Engelse
luchtmacht in actie. Eerst zouden pamfletten boven het rebellengebied
worden uitgeworpen, welke een waarschuwing inhouden. Een tweede
stap zal zijn met straaljagers laag over de dorpen en bergtoppen te
vliegen. Een dergelijke demonstratie heeft in het Aden-protectoraat
destijds reeds de gewenste uitwerking gehad. Als dat niet helpt, zullen
andere pamfletten worden uitgestrooid, waarin ernstiger actie wordt
aangekondigd, indien de rebellen de door hen bezette strook niet ver
laten. De strijdkrachten van de Sultan (10001500 man onder een
tiental Britse officieren), zijn te zwak om de rebellen te verdrijven.
Ook de Engelsen zouden dit alleen kunnen doen door middel van een
grootscheepse militaire operatie. Eerst zullen zij echter proberen met
de luchtmacht resultaten te bereiken.
Britse strijdkrachten in actie gaan in
Centraal Oman. Verdere ontwikkelingen
zullen vandaag in het Lagerhuis ter
sprake komen. De oppositie is vooral
gekant tegen gebruik van dienstplich
tigen bij wat zij „een intern conflict op
buitenlands grondgebied noemt. Er
heerst in het parlement een ongerust
heid, dat dit een tweede Suez kan wor
den. De conservatieven eisten krachtig
optreden en oefenden kritiek op de re
gering, dat dit was nagelaten.
Want dit conflict heeft nog eens
overduidelijk aangetoond, dat in het
Midden-Oosten onmiddellijke paraat
heid noodzakelijk is. wil Engeland zijn
vertrouwen niet verspelen. Selwyn Lloyd
sprak over een beperkte locale actie,
waartoe de Engelsen eventueel zouden
overgaan. Op het ogenblik zijn slechts
kleine voorzorgsmaatregelen genomen.
De revolte zou. volgens de inlichtingen
waarover de Britse regering beschikt,
een primitief karakter dragen.
Als eerste stap zullen vier transport
vliegtuigen - twee kwamen van Aden
en twee vertrokken uit Engeland - troe
pen van Kenia naar Trucial Oman over
brengen, een gebied dat onmiddellijk
grenst aan het door onlusten geteisterde
Muskate en Oman. Voor de Engelsen
betekent deze gebeurtenis een waar
schuwing, dat in dit atoomtijdperk con
ventionele wapens niet kunnen worden
gemist, zoals sommigen denken.
Hassoena, algemeen-secretaris van de
Arabische liga, heeft gisteren een on
derhoud gehad met het hoofd van het
Omaanse Imamaatbureau in Cario. Vol
gens het blad „Al Gomhoeria" geschied
de dit om van de leden der Arabische
Liga steun te vragen in de strijd tegen
het Britse imperialisme.
Prestigekwestie
Het wordt in Londen van het
grootste belang geacht, dat Enge
land vastberadenheid toont om zijn
prestige rond de Perzische Golf te
behouden. Het gaat vooral om Koe
weit, voor Engeland het belangrijk
ste oliegebied. Achter de actie van
de rebellen ziet men in Londen in
direct Nasser en zelfs in zekere zin
de Ver. Staten, wier commerciële
oliebelangen nog altijd met die van
de Britten botsen, al erkent men dat
de Amerikaanse invloed in het Mid
den-Oosten sinds Suez heilzaam is
geweest.
Het Engelse besluit om de sultan bij
te staan schijnt reeds onmiddellijk het
vertrouwen in de omliggende gebieden,
waar de bevolking aarzelde, te hebben
hersteld. Zo wordt gemeld, dat in een
dorp waar de zwarte vlag van de hei
lige oorlog was gehesen, deze weer werd
neergehaald, zodra de Engelsen in be
weging waren gekomen. u:"'
men zich rustig.
Daarna hield
Dat in de ondragelijke hitte van dit
jaargetijde een campagne zou beginnen,
was geheel onvoorzien. In december
1955 heeft de sultan een vorige revolte
in de kiem gesmoord, maar zijn ambi
tieuze broeder heeft sindsdien Saoedi-
Arabië en Cario bezocht. Wapens en
geld stroomden uit Saoedi-Arabië het
rebellengebied binnen. De gevechten op
de grond zijn op het ogenblik echter tot
stilstand gekomen.
Lagerhuis in beroering
In het Lagerhuis heerste gisteren be
roering, toen de minister van Buiten
landse Zaken. Selwyn Lloyd, zijn ver
klaring over de Britse hulp voor „een
trouwe vriend" aflegde. Engeland is
niet bij verdrag verplicht te helpen,
maar het feit. dat de actie tegen de
sultan van buitenaf wordt gesteund, gaf
voor de Britse regering de doorslag.
Overigens is algemeen bekend, dat de
Britse belangen en de Britse invloed in
dit gebied groot zijn. Engeland is er
praktisch de baas, al is het land van
Muskate en Oman formeel zelfstandig.
Selwyn Lloyds verklaring werd door
de conservatieven toegejuicht. Labour
echter protesteerde en eiste een onmid
dellijk debat voordat Britse troepen aan
de strijd zouden deelnemen. Selwyn
Lloyd weigerde de toezegging te geven,
dat hij het Huis zou inlichten, voordat
K.L.M. boekte laatste
maanden grote winst
De KLM heeft in het eerste half
jaar van 1957 een winst gemaakt van
7.776.000 gulden (zelfde periode 1956:
6.276.000 geilden), aldus heeft de direc
tie van de KLM medegedeeld aan de
aandeelhouders.
Zij deelt voorts mede, dat de cijfers
in dit verslag aan de aandeelhouders
voorlopig zijn en niet door accountants
van de KLM zijn gecontroleerd.
Het vervoer van passage en bagage
was in het eerste halve jaar van 1957
21 meer dan in het eerste halve jaar
van 1956. Het vervoer van vracht steeg
met 18 dat van post met 8 Het
totaafl vervoer steeg met 20
Advertentie
Amerikaans standpunt
Lincoln White, de woordvoerder van
het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken, heeft verklaard, dat
de V.S. alles wat spanningen in het
zeer ernstig opvatten De V.S. doen al
les wat zij kunnen om de gemoederen
tot rust te brengen, aldus White.
Hij was van mening, dat de Engelsen
de V.S. op de hoogte houden van de
toestand in Oman. Naar zijn weten heb
ben de Ver. Staten geen voeling gehou
den met Saoedi-Arabië. Afgezien van
de wapens, die Amerika aan Saoedi-
Arabië had verkocht, waren er, voorzo
ver White wist, geen Amerikaanse wa
pens in het bewuste gebied. Hij noem
de het doel waarvoor de Amerikaanse
wapnes aan Saoedi-Arabië waren ver
strekt, duidelijk bepaald.
Volgens White houdt het geschil om
de oase van Boerami verband met het
huidige conflict. De Ver. Staten hadden
officieel niets gedaan om hun goede
diensten tussen Engeland en Saoedi-
Arabië aan te bieden, landen waarmee
de V.S. bevriend zijn, aldus White.
Naar een Britse woordvoerder in
Washington heeft verklaard, zijn er
geen aanwijzingen, dat Amerikaanse
belangen achter de opstand tegen de
sultan van Oman en Muskate staan. Er
wetrd voortdurend overleg gepleegd tus
sen de Britse ambassade en het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse Za
ken over de toestand in centraal Oman.
Arabische schiereiland kan oproepen ber 1955.
Funeste tweedracht bij andere partijen
Indonesische politieke waarnemers in Djakarta voorspellen, dat de
communisten door de verkiezingen niet alleen in Midden-, maar ook
in Oost-Java de provinciale- en gemeenteraden zullen gaan beheersen.
Pessimisten onder de politici in de Indonesische hoofdstad voorspellen
zelfs, dat tegen 1960 de communistische partij op Java de absolute
meerderheid zal behalen bij de dan te houden algemene verkiezingen.
Een van de vooraanstaande leiders van de Masjoemi, Isa Anshary,
heeft onlangs gewaarschuwd, dat de communistische partij de grootste
in geheel Indonesië zal worden na de volgende algemene verkiezingen,
indien de niet-communistische en anti-communistische partijen hun
passieve houding zullen handhaven en zullen doorgaan met hun onder
linge strijd inplaats van een vastbesloten front tegen de communisten
te vormen.
De inwoners van Djakarta stemden
de vorige maand wat de grote partijen
betreft bij de gemeenteraadsverkiezin
gen. vergeleken met de algemene ver
kiezingen in 1955, als volgt:
1955 1957
PKI (communisten) 96.351 137.313
Masjoemi 200.478 154.050
Nahdatoel Oelama 120.696 104.663
PNI 151.733 123.955
De onmerkelijke winsten van de com
munistische partij van de afgelopen tijd
worden beschouwd als een bewijs voor
de betrouwbaarheid van deze voorspel
lingen. In Djakarta is de communisti
sche partij, die een indrukwekkende en
ongetwijfeld zeer kostbare campagne
heeft gevoerd, gestegen van de vierde
naar de tweede plaats van de ongeveer
40 partijen, die aan de verkiezingen
in de Indonesische hoofdstad hebben
deelgenomen.
Overal hamer en sikkel
Een ieder, die een reis door Mid
den- en Oost-Java maakt, komt on-
I der de indruk van de intensiteit van
de communistische propaganda in
deze arme en overbevolkte streken.
Het is niet overdreven te zeggen, dat
biljetten met het hamer- en sikkel
embleem om de honderd meter zijn
aangeplakt op bomen langs de gehe-
Opmerkelijke resultaten
De resultaten van de verkiezingen in
Djakarta waren, dat de communisten
de enige partij vormden, die meer stem
men - en wel 43 procent - kregen dan
bij de algemene verkiezingen in septem-
Rustig weer
De Bilt verwadhit tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking en op de
meeste plaatsen droog weer. Zwakke tot
matige wind tussen west en noordwest.
Dezelfde temperaturen als vandaag of
iets hogere. (Opgemaakt te 11.15 uur).
24 JULI
Zon op: 4.51 uur; onder: 20.45 uur.
Maan op: 1.55 uur; onder: 18.15 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee te 0.15
en 12.53 uur; laagwater te 8.20 en 20.58
uur.
Dit nummer bestaat oit acht pagina's
Gistermiddag werd aan het Prin-
senhoofd te Rotterdam het nieuwe
opleidingsschip ..De Nederlander"
voor de opleiding van matrozen bij
de koopvaardij in gebruik genomen.
Het voormalige veerschip van de
aienst Enkhuizen-Staveren werd
voor dit doel omgebouwd en kan
thans honderd leerlingen herbergen.
De foto geeft een beeld van het
hijsen van de vlag door de leerlin
gen op het nieuwe schip.
Ie weg van 500 1cm lang tussen Baii-
joemas op de grens van West- en
Midden-Java en Soerabaja in Oost-
Java. Kantoren van de partij wor
den zelfs aangetroffen in gehuchten
met niet meer dan 700 inwoners.
In deze twee provincies heeft de com
munistische partij ook haar grote suc
cessen geboekt in de vorige algemene
verkiezingen. Van de 39 communistische
zetels in de volksvertegenwoordiging
zijn er 29 uit deze provincies afkomstig.
Tot verbazing van politici in Djakarta,
die hadden verwacht dat de PKI slechts
stemmen zou trekken in de industriële
centra en in de grote steden en geen
grote invloed zou krijgen op het platte
land, werden de communisten de vierde
partij in Indonesië. Sindsdien weet men,
dat de communistische slagzinnen, die
voorspoed beloven aan iedereen, vele
dorpsbewoners winnen, die gewend zijn
te leven op één van de laagste gemid
delde jaarinkomens ter wereld. Boven
dien zijn zij beroofd van vele bestaans-
bronnen van voor de oorlog als gevolg
van de politiek der verbrande aarde der
Indonesische vrijheidsstrijders, waarbij
alleen al bij Jogja zes suikerfabrieken in
de as werden gelegd. Voorts zijn vele
koffie-, thee- en rubberondernemingen
gesloten na de overdracht van de soe
vereiniteit in 1949.
Slot op pag. 2
ue tiaagse oaKKerijucunjvcii zuntn
in de periode van 22 juli tot en met
17 augustus geen brood aan huis
bezorgen. Dit is besloten om de
werknemers in de bakkerijbedrijven
twee weken aaneengesloten vakan
tie te kunnen geven. De melkbezor
gers. eveneens niet aan huis bezor
gen. zullen van 22 juli tot en met 27
juli en van 5 tot en met 10 augustus
op straat zonder aan te bellen hun
waren verkopen.
Foto links .door luid gebel geeft
de melkboer te kennen dat hij in de
straat is gearriveerd. Rechtsde
bakker heeft zelfs nu even tijd om
zijn krantje erbij op te slaan.
Dr. Vixeboxse voorzitter van
V.N. commissie
Onze landgenoot dr. J. Vixseboxse is
gisteren bij acclamatie tot voorzitter
gekozen van de V.N.-commissie voor
inlichtingen uit gebieden zonder zelf
bestuur.
Hij werd voor deze functie voorge
dragen door de Brit Barry Gidden, die
verwees naar de diensten, die de heer
Vixseboxse de commissie in de afgelo
pen 3 jaar heeft bewezen en naar het
werk van de heer Vixseboxse als rap
porteur op de zitting van het vorig
jaar. Na zijn benoeming sprak de heer
Vixseboxse over de vriendschappelijke
geest, waardoor de uit 14 leden be
staande commissie gekenmerkt wordt.
Deze geest kan bijdragen tot het ves
tigen van „betere internationale be
trekkingen in de gehele wereld", aldus
dde heer Vixseboxse.
Rusland moet bewijs van goede ivil geven
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Dulles, heeft in
een door radio en televisie uitgezonden toespraak gezegd, dat er geen
enkele reden bestaat om te wanhopen aan het welslagen van de Lon
dense ontwapeningsconferentie, maar zolang de Sovjet-Unie geen
bewijs van goede trouw gaf, moest Amerika zijn defensie op peil hou
den, voornamelijk door collectieve veiligheidsverdragen.
Wij zullen niets doen, aldus de minister, dat de veiligheid van
West-Europa in gevaar brengt, de verdeeldheid van Duitsland besten
digt of de menselijke vrijheid en de onafhankelijkheid der naties
beknot onder de naam van ontwapening.
Nieuwe acties in Lagerhuis opkomst?
(Van onze Londense correspondent)
De laatste pogingen van een groep Lagerhuisleden om de 22-jarige
John Vickers van de galg te redden, hebben gefaald. Vickers is van
ochtend om negen uur in de gevangenis van Durham opgehangen. Hij
is de eerste misdadiger, die sinds augustus 1955 toen het wetsontwerp
inzake afschaffing van de doodstraf aan de orde kwam, werd geëxecu
teerd. Hoewel zelfs opperrechter Lord Goddard twijfelde, of Vickers
met voorbedachte rade de moord heeft gepleegd, kon zijn terechtstel
ling niet worden voorkomen.
72-jarige winkelierster werd ontdekt,
had hij haar waarschijnlijk uit angst
neergeslagen. Hij gebruikte daarbij geen
wapen, maar de oude vrouw stierf. De
klappen, die hij haar had toegebracht,
waren volgens de patholoog „matig tot
licht".
Niemand heeft sympathie voor de
jonge Vickers, doch voor de tegenstan
ders van de doodstraf is dit een
zwarte dag. Velen hebben ten onrechte
gemeend, dat de galg voor goed tot
het verleden zou behoren. Het be
langrijkste argument tegen de dood
straf is altijd geweest, dat het immo
reel is om moord te doen vergelden
door een andere moord uit naam van
de gemeenschap.
Vickers had in de stad Carlisle in
Noord-Engeland zich schuldig gemaakt
aan winkelroof. Toen hij door de ruim
Dulles zei, dat Amerika bereid is in
spectie van zijn gehele gebied toe te
laten als de Amerikanen het Russische
gebied mogen inspecteren. Met Canada
was overleg gaande om ook dit land
bij de Noord-Amerikaanse inspectiezone
te betrekken. Amerika is ook bereid te
beginnen met kleinere zones, die later
kunnen worden uitgebreid. Ook aan een
zone in Europa wordt gedacht. Hier is
de zaak echter veel ingewikkelder.
Amerika wil niet voorstellen, aldus
de minister, de bestaande kernwapens
te vernietigen of het gebruik ervan te
verbieden, daar op die punten geen ze
kerheid kan wordenn verkregen. De
omvang van het kernwapenprobleem
zou echter kunnen worden verkleind en
men zou kunnen voorkomen, dat zulke
wapens zich over de gehele wereld ver
spreiden.
Wat Amerika wel wil, is dat na een
bepaalde datum geen splijtbaar mate
riaal voor kernwapens meer wordt ge
produceerd, dat er een systeem wordt
ontworpen om de bestaande voorraden
kernwapens geleidelijk te verminderen
door overgang op vredesdoeleinden en
dat bijwijze van proef de proefnemin
gen met kernwapens voor tien maanden
worden gestaakt.
In deze proefperiode zou een inspec
tiesysteem moeten worden ingevoerd
Amerika is voorts bereid een over
eenkomst te sluiten, op grond waarvan
het gebruik van ruimteprojectielen
wordt beperkt tot vreedzame en we
tenschappelijke doeleinden.
Het parlement heeft destijds gewei
gerd het voorstel tot algehele afschaf
fing van de doodstraf te aanvaarden.
Zij bleef onder andere bestaan voor
moorden, die worden gepleegd als on
derdeel van een ander misdryf. zoals
inbraken, maar daarby zou moeten
vaststaan, dat de moord met voorbe
dachte rade was gepleegd.
Er heerst grote twyfel. of dit in het
geval van Vickers zo was. De regering
weigerde haar goedkeuring te hechten
aan een beroep van Vickers op het Ho
gerhuis, dat in Engeland de hoogste
juridische instantie is. Gezien zijn jeug
dige leeftijd, het feit dat hij geen en
kel ander misdrijf had gepleegd en dat
hij niet met opzet had gemoord, zouden
argumenten zijn geweest voor gratie.
Het geval Vickers heeft tot een
nieuwe felle agitatie geleid tegen de
doodstraf. Zo goed als zeker zal het
Lagerhuis trachten de doodstrafwet te
amenderen om een herhaling onmoge
lijk te maken. Waarschijnlijk is to
tale afschaffing van de doodstraf de
enige logische oplossing, omdat deze
halfslachtige regeling niemand bevre
digt, maar deze is weer een gevolg van
de nog steeds bestaande aarzeling van
de publieke opinie.