m
Van acht en zestig inzittenden twaalf gered
WEERBERICHT
SUPER-CONSTELLATION NEUTRONVERONGELUKT
Marine- en gouvernementsambtenaren aan boord
mXk
De vermiste
passagiers
BBC GAAT UITZENDINGEN
IN HET NEDERLANDS STAKEN
96ste jaargang
DINSDAG 16 JULI 1957
No. 29187
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 7.50 per kwartaal; f. 2.55 per maand; f. 0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
K.L.M. TOESTEL STORT BIJ BIAK IN ZEE
Op Schiphol zijn vanmorgen om zeven uur de
vlaggen halfstok gehesen.
Een diep tragische gebeurtenis heeft namelijk
de K.L.M. getroffen.
Een van haar Super-Constellations, de „Neu
tron" (PH-LKT), gezagvoerder R. de Roos, is in
de nacht van maandag op dinsdag, kort na het
vertrek van Biak (Ned. Nieuw-Guinea), op weg
naar Amsterdam brandend in zee, de Geelvink
baai, waar het water ruim 200 meter diep is,
terecht gekomen.
Het toestel had 59 passagiers aan boord, onder
wie 56 van Nederlandse nationaliteit, drie van
Britse nationaliteit en een bemanning van negen
personen. Er zijn twaalf overlevenden, n.l. elf
passagiers, alsmede de stewardess van de K.L.M.,
mej. D. J. Klein Klouwenberg. De passagiers van
het toestel zijn marine- en gouvernementsambte
naren met hun gezinnen.
Gisteravond om kwart voor elf kwam het eerste telegram met de rampspoedige
tijding over het verongelukken van de „Neutron" op Schiphol binnen. Tengevolge
van motistoringen is dit telegram vrg lang onderweg geweest.
De inhoud van dit eerste telegram luidde:
„Bik 476 icarus repeat icarus first general message 1 1049 e de roos kl 844 phlkt
151810 crash on water five miles ese airfield".
De betekenis van dit telegram is als volgt:
„Bik is de afkorting van Biak, Icarus wil zeggen de hoogste prioriteit voor het
telegram. De verdere inhoud was: eerste algemene mededeling Lockheed 1049
(type van het toestel) gezagvoerder De Roos vluchtnummer KL 844 PH-LKT
(registratieletters van de machine) stortte op 15 juli 18.10 uur neer in zee op vgf
mgl oostzuidoost van het Marinevliegkamp Mokmer op Biak".
Volgens het Franse persbureau AFP is aan boord van de „Neutron" brand
ontstaan, nadat het toestel van Biak was vertrokken. Het toestel stortte neer
vlak by het eilandje Owi, waar slechts enkele Papoea's wonen. Owi is een van
de vele eilandjes van de Schouten-groep, waarvan vele onbewoond zyn en waar
van op sommige enkele Papoea's aan de kust in paalwoningen leven. Deze
eilandjes zyn, ten zuiden van Biak, voor een deel dicht begroeid.
Leidende fiauren biieen produktie van de k.l.m., die op het
Lciucngc Tiyuren ui|ccn pun(. stond met dg avondmachine naar
Onmiddellijk nadat het telegram ont- New York te vertrekken, kon nog wor-
vangen was, werd een groot aantal lei- den bereikt. De heer Besancon stelde
dende figuren van de K.L.M. gewaar- zijn reis uit en nam onmiddellijk teza-
scliuwd. Ook ir. F. Besancon, directeur men met de heer J. A. Bach, de be-
De „Neutron" was op weg naar Manilla, waar
het een tussenlanding zou moeten maken. Daarna
zou men gevlogen hebben via Bangkok, Karachi,
Beiroet, Rome naar Amsterdam, waar het toestel
morgenmiddag had moeten aankomen.
De Koninklijke Marine is onmiddellijk na het
bekend worden van de ramp met alle beschikbare
materiaal te land en ter zee in actie gekomen.
Ook de Papoeabevolking heeft met prauwen
medewerking verleend aan de reddingspogingen.
De opsporings- en reddingsdienst van de Kon.
Marine te Biak heeft uitstekend werk verricht,
onmiddellijk na het bekend worden van de ramp
trad hij in werking. Van Hr. Ms. Korte^naer, welk
schip toevallig in Biak was, werden direct alle
sloepen ter assistentie gestreken, waarna zij zich
naar de plaats van de ramp spoedden.
Omtrent de 56 vermisten is niets bekend, doch
voor hun lot wordt gevreesd. Een extra-vliegtuig
is van Hollandia naar Biak vertrokken met dok
ters en met extra-geneesmiddèlen.
Het enige beman
ningslid van de
..Neutron", dat de
ramp overleefde:
de stewardess mej.
D. J. Klein Kou-
wenberg. De ove
rige acht beman
ningsleden zijn om I
liet leven gekomen
j&sirWf
De K.L.M. toestellen uit de ..atoom
serie" zijn onderling volkomen gelijk
Deze foto van de Superconstellation
..Proton"zou evengoed een foto
kunnen zijn van de ..Neutron" die
vannacht bij Ned. Nieuw-Guinea is
neergestort.
Gezagvoerder R. de Roos
drijfsdirecteur vluchtproduktie en ir. J.
Luymes, directeur van het technisch
bedrijf van de K.L.M. de eerste maat
regelen.
Via de directe telefoonlijn hielden de
heren Besancon, Bach en Luymes per
manent contact met de president
directeur van de K.L.M., de heer I. A.
Aler en mr. J. van der Wiel, directeur
Algemeen Beheer, die direct na het
eerste bericht naar het hoofdkantoor
van de K.L.M. in Den Haag waren ge
komen.
In het vluchtproduktiegebouw waren
binnen zeer korte tijd ook de heren J. J.
Mulder onderdirecteur vluchtproduktie,
J. A. Abspoel, hoofd vliegbedrijf, J. Bak,
hoofd vliegtechnische dienst en dr. K.
Slotboom hoofd geneeskundige dienst
aanwezig, die rustig en zakelijk en diep
onder de indruk, de nodige maatrege
len troffen
Een kwartier na middernacht Ned.
tijd kwam een tweede telegram uit Biak
binnen, waarin werd medegedeeld, dat
elf passagiers en de stewardess tot de
overlevenden behoorden. Inmiddels had
de heer J. A. Bach onmiddellijk pogin
gen in het werk gesteld telefonisch con
tact met Biak, dat 17.000 km. van
Schiphol ligt, op te nemen, maar on
danks alle middelen, die daartoe werden
aangewend, mocht dat vannacht niet
gelukken.
Donderdag zal een speciale commis
sie, bestaande uit zeven personen van
de operationsafdeling en technici naar
Biak vertrekken. Een of meer leden
van de staf, die gestationneerd zijn in
een der steden op de route naar het
Verre Oosten, zullen naar Biak gaan,
terwijl naar bekend is, op het vlieg
veld van Biak een groot aantal tech
nici ter beschikking staat.
(Men zie ook elders).
Brits plan voor
een atoomtanker
Engeland is „actief" bezig met het
ontwerpen van een met behulp van
kernenergie aangedreven koopvaardij
schip. Dit is gisteren te Londen bekend
gemaakt door de „Hawker Siddeley
Groep" en de scheepswerven van John
Brown en Co. Deze maatschappijen heb
ben een nieuwe onderneming gesticht.
De directeur van deze onderneming, dir.
Roy Dobson. deelde mee. dat het proto
type waarschijnlijk een tankschip van
omstreeks zestigduizend ton zal zijn
De namen van de 48 vermiste
passagiers van de „Neutron" zijn:
J. J. van der Gaag, H. J. Goossens,
L. J. Mijnders. P. T. van Vliet. J. G.
van Vliet, W. P. van Vliet, J. Zijder-
veld, J. A. Okkema, A. Paulusse, A.
A. Leiker, M. G. Leiker, C. H.
Leiker, M. C. Leiker, W. Jansen, C.
Jansen, W. R. Jansen, W. L. J. G.
de Rouchemont, R. L. Kollner, I.
E. Kollner. H. Kollner, C. C. R.
Laarmene, T. E. Laarmene, C.
Laarmene. C. Mac Mootry (Ned.),
P. J. Mac Mootry, J. D. Mac
Mootry, R. Mac Mootry, F. M. Mac
Mootry, A. W. Mac Mootry, F. M.
Kraake, L. H. Kraake, R. W.
Kraake, D. Kraake, W. C. Kraake,
F. M. P. van Doorenmalen, G. G.
van der Wende, W. van der Wende,
C. C. van der Wende, C. H. van der
Wende, M. van der Wende, J. G.
Winkel, J. R. Meijer Ranneft, E. S.
Meijer Ranneft. J. W. Meijer Ran
neft, D. P. Meijer Ranneft, G. Mac
Robert (Brits), L. Newman (Brits).
De overlevenden
De geredde stewardess, mej. D. J.
Klein Klouwenberg, werd geboren op
22 februari 1928 te Hengelo. Zij is on
gehuwd en sedert 1 december 1954 in
dienst van de K.L.M. De andere ove. -
levenden zgn mr. J. O. de Rijke die
een advocatenpraktijk in Hollandia
heeft met echtgenote en drie kin
deren, de heer H. O. Wagenaar,
vertegenwoordiger voor Nederlandsch
Nieuw-Guinea van Geveke en Co's
Technisch Bureau N.V., gevestigd te
Hollandia, met echtgenote en één
kind, de heer S. M. de Boer van de
K.P.M. te Biak en de heer D. L.
Leiker, hoofd van de afdeling lepra
bestrijding bij de dienst van Gezond
heidszorg in Hollandia, met één kind.
Acht leden van de
bemanning vermist
Van de bemanning van de „Neutron"
worden vermist:
De 36-jarige gezagvoerder, vlieger eer
ste klasse, Rob de Roos. De heer De
Roos is 7 oktober 1920 te Batavia ge
boren. Hij is gehuwd, heeft drie kin
deren. Woonplaats Laren (N.H.). Hij
trad op 1 november 1945 in dienst van
de K.L.M.
De 27-jarige vlieger derde klasse,
Elias Hendrik Chardon. De heer Char-
don is 15 februari 1930 te Woerden ge
boren. Hij is gehuwd en heeft twee
kinderen. Woonplaats Amstelveen. Hg
trad op 27 oktober 1953 in dienst bij de
K.L.M.
De 35-jarige boordwerktuigkundige
eerste klasse. Jan Oudejans. De heer
Oudejans is 24 juli 1921 te Purmerend
geboren. Hij is gehuwd en heeft twee
kinderen. Woonplaats Hilversum. Hij
trad op 24 februari 1947 in dienst by de
K.L.M.
De 30-jarige boordwerktuigkundige
derde klasse. Hans Henri Frans Iseke.
De heer Iseke is 14 juni 1927 te 's-Gra-
venhage geboren. Hij is gehuwd en heeft
één kind. Woonplaats Nieuw-Loosdrecht.
Hij trad op 8 september 1952 in dienst
bij de K.L.M.
De 39-jarige radiotelegrafist eerste
klasse, Johannes Gerardus Machielse.
De heer Machielse is 5 augustus 1917 te
Amstelveen geboren. Hij is gehuwd en
heeft geen kinderen. Woonplaats Bad
hoevedorp. Hij trad op 15 januari 1946
in dienst
De 32-jarige radiotelegrafist tweede
klasse, Petrus Theodorus Hooyboer. De
heer Hooyboer is op 1 september 1924 te
Venhuizen geboren. Hij is gehuwd en
heeft twee kinderen. Woonplaats Bad
hoevedorp. Hij trad op 1 februari 1948
in dienst.
De 29-jarige purser tweede klasse.
Martinus Jacobus Almekinders. De heer
Almekinders is op 16 maart 1928 te Ka-
pelle geboren. Hij is gehuwd en heeft
geen kinderen. Woonplaats Alkmaar. Hij
trad op 3 oktober 1949 in dienst.
De 23-jarige hofmeester, Klaas de
Groot. De heer De Groot is op 30 april
1934 te Amsterdam geboren. Hij is onge
huwd. Woonplaats Amsterdam.
De Neutron
99
De „Neutron" is een van de 18 Lock
heed „Super Constellation"-vliegtuigen
die de K.L.M. bezit. Twaalf zijn er van
het type L 1049E zes van het nieuwere
type L 1049G, dat uitgerust is met vleu
geltiptanks.
De eerste vliegtuigen van het type
1049E waren nog maar net in gebruik
genomen bij de KLM, toen een vliegtuig
van dit type, de „Triton", op 5 septem
ber 1954 bij Shannon verongelukte.
De „Super Constellations" van het
type L 1049E kunnen, afhankelijk van de
inrichting van de kajuit, van 43 tot 81
passagiers vervoeren. Het totaalgewicht
van deze met vier zuigermotoren uit
geruste vliegtuigen bedraagt 60382 kg.
De kruissnelheid van deze toestellen is
544 km per uur.
Het vliegveld Biak
Het vliegveld van Biak. dat «.p de
Schouteneilanden aan de noordkust van
Nederlands Nieuw-Guinea ligt is eind
punt en beginpunt van de eenmaal per
week in beide richtingen onderhouden
dienst Amsterdam-Biak en tussenlan
dingsplaats van de eenmaal per week
in beide richtingen onderhouden dienst
Amsterdam-Sydney.
Het is het enige voor internationaal
burgerluchtverkeer ingerichte luchtsta
tion in Nieuw-Guinea.
Het vliegveld van Biak is ook l-«t
centrale punt van het luchtverkeer in
Ned. Nieuw-Guinea, vanwaar de „Da-
kota's en „Beavers" van de luchtvaart
maatschappij „Kroonduif" de verbin
dingen met Hollandia, Merauke, Mano-
kwari, Sorong en andere plaatsen on
derhouden. De passagiers met bestem
mingen buiten Nieuw-Guinea dienen
dan ook eerst met een toestel van de
„Kroonduif" naar Biak te vliegen, voor
dat zij op het KLM-toestel kunnen
overstappen.
Als regel vliegt dezelfde bemanning
van het KLM-vliegtuig na de rustpoos
in Biak het traject naar Manilla terug,
een afstand van ongeveer vijf uur vlie
gen. In Manilla ..slipt" de bemanning
en een andere brengt het vliegtuig ver
der.
Het vliegveld van Biak werd in 1954
geheel gemoderniseerd om te worden
aangepast aan de eisen, die worden ge
steld aan een internationale luchtha
ven. Het bestaat uit een baan, die vrij
wel evenwijdig aan de zuidkust van het
eiland loopt en die van nachtverlichting
is voorzien. Op Biak is ook gevestigd
het Bureau voor Luchtvaart en Meteo
rologie voor het toezicht op het bur-
gerluchtvaartverkeer. Het beschikt over
moderne radioverbindingen en radio
navigatiemiddelen overeenkomstig de
aanbevelingen van de ICAO en een
apparatuur voor de radio-telefoonver-
binding met vliegtuigen. Dit jaar is be
gonnen met de verlenging van de baan
voor de ontvangst van de straalver-
keersvliegtuigen.
Tegenover het vliegveld ligt het
KLM-hotel, dat destijds werd gebouwd
van vrijwel geheel uit Nederland aan
gevoerd materiaal. Op Biak is ook de
basis van de Marine Luchtvaartdienst,
die o.a. over vliegboten van het type
„Catalina" en ..Mariner" beschikt.
het Midden Oosten
Uitbreiding voor
Groot-Brittannië zal in de komende
twee jaar de uitgaven ten behoeve van
de voorlichtingsdienst voor de landen
Hogewoerd 66-68
Eicon financiering
Aanhoudend koel
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met plaatselijk
enkele buien. Zwakke tot matige wind
uit westelijke richtingen. Weinig ver
andering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
17 juli
Zon op: 4.42 uur: onder: 20.54 uur.
Maan op: 22.39 uur; onder: 10.45 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6 19 en 18.40
uur. Laagwater te 2.12 en 14.25 uur.
Dfe nummer bestaat nit 8 pagina's.
overzee van 13 miljoen pond sterling
verhogen tot ongeveer 15 miljoen, al
dus is officieel in Londen bekendge
maakt.
Uit een regeringsrapport blijkt dat de
Britse voorlichtingsdiensten in Tunesië,
Marokko, het gebied om de Perzische
Golf, Perzië, Indonesië, en bepaalde
landen van het Britse Gemenebest uit
gebreid zullen worden.
De uitbreiding is noodzakelijk om de
Britse voorlichtingsdienst op een niveau
te houden dat overeenkomt met de
wereldomspannende verantwoordelijk
heid van Groot-Brittannië.
Volgens het regeringsrapport zullen
de uitzendingen in het Frans en Ita
liaans beperkt worden en de uitzendin
gen voor Oostenrijk en Duitsland tot
èèn geheel worden samengevoegd.
De uitzendingen in het Portugees,
Nederlands en Deens zullen ge
heel omen te vervallen.
In het regeringsrapport wordt ge
zegd, dat aanvankelijk was aanbevolen
ook de Franse en Italiaanse uitzen
dingen geheel te staken, doch men had
hiervan afgezien.
Tweede piloot B. Chardon
Navigtor F. Machielsen
Boordwerktuigkundige Oudejans
Marconist P. T. Hooyboer
Steward A. j. Almekinders
