NIEUWE PALEISREVOLUTIE IN MOSKOU:
VIER KOPSTUKKEN UIT HET PRESIDIUM
PB
Noodweer en blikseminslag gingen
over ons land en brachten schade
WEERBERICHT
OVERWINNING VAN KROESJTSJEF OP MOLOTOF c.s.
Aanhangers van de partijleider
op de opengevallen plaatsen
Bijna nachtelijke duisternis
Uit enormedonkere tvolkenwals
kwamen zware windstoten
96ste jaargang
DONDERDAG 4 JULI 1957
No. 29177
SCH
DAGBLAD
Directeur; J. W. Henny
HoofdredacteurJ. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
MOLOTOF
MALENKOF
SJEPILOF
KAGANOWITSJ
KROESJTSJEF
overwinnaar
Opnieuw heeft zich in het Kremlin een paleisrevolutie voltrokken: vier van de voor
naamste figuren van het wereldcommunisme, Molotof, Malenkof, Kaganowitsj en Sjepilof,
zijn uit het presidium van het Centrale comité der partij en uit het Centrale comité zelf
gestoten, aldus een bekendmaking van Radio-Moskou. Uit de nieuwe ledenlijst van het
presidium (de opengevallen plaatsen zijn meteen weer bezet) kan voorts opgemaakt wor
den, dat nog een vijfde leider niet is teruggekeerd, ofschoon in het communiqué, waarin
kritiek wordt geleverd op de andere leiders, die „een tegen de partij gerichte groep had
den gevormd", van zijn geval geen melding wordt gemaakt.
In Parijs wordt deze ontwikkeling aldus telefoneerde onze correspondent heden
ochtend als een nieuwe en grote overwinning van Kroesjtsjef beschouwd. Diens leer
lingen en aanhangers zullen de opengevallen plaatsen gaan innemen. De resten van het
Stalinisme zijn thans, zij het dan ook met Stalinistische middelen(l), door Kroesjtsjef opge
ruimd en in Parijs verwacht men, dat de politiek van toenadering, waarvan Kroesjtsjef
zich als de voornaamste verdediger heeft onderscheiden, een nieuwe injectie zal krijgen.
Het is niet onmogelijk, dat de hoogste Kremlin-leiders het nodig hebben geoordeeld een
groots gebaar te maken in de hoop het isolement te doorbreken, waarin het wereldcom
munisme was geraakt na de barbaarse onderdrukking van de Hongaarse opstand. Hiervoor
hebben de uitgesproken Stalinist Molotof en ook liberaler figuren als Malenkof en Sjepilof
het gelag moeten betalen. In Parijs heeft men sterk de indruk, dat een hoogst gewichtige
operatie met doelstellingen op buitenlands-politiek gebied gekoppeld is aan een vereffe
ning van oude rekeningen op het persoonlijke en binnenlandse plan. Parijs bereidt zich voor
op een nieuw „offensief van de glimlach en de uitgestoken hand", een offensief, dat zich
het eerst zou doen gelden in de ontwapeningscommissie van de Verenigde Naties in Lon
den, waar de besprekingen juist een nieuw stadium hebben bereikt.
Commentaar van
dr. Drees
„Ik verbaas mij er telkens opnieuw
over, dat men in een land als de Sov
jet-Unie, waar men naar buiten altijd
de indruk wil wekken van een eensge
zinde regering, waarbinnen geen tegen
stellingen bestaat, het steeds opnieuw
op dergelijke uitbarstingen laat aanko
men. Over het algemeen is het het veilig
ste, over Russische zaken niet direct
commentaar te geven, daar niemand de
juiste toedracht kent. Maar mijns inziens
kan men wel aannemen, dat het hier
een conflict in de Russische leiding be
treft aangaande de buitenlandse
politiek", aldus verklaarde de minister
president, dr. W. Drees, toen hem com
mentaar gevraagd werd op het ontslag
van Molotof, Sjepilof. Kaganowitsj en
Malenkof. Dr. Drees verklaarde, in deze
„uitbarsting" een bewijs te zien voor
het bestaan van spanningen in de Rus
sische topleiding, waarvan het bestaan
altijd is ontkend. Dit omdat hier niet
één man ontslagen wordt, doch een
ganse groep, tot nu toe zeer vooraan
staande figuren.
Ook de staatssecretaris van buiten
landse zaken, drs. E. H. van den Beugel,
zei zeer voorzichtig te willen zijn in
zake Russische aangelegenheden. „Er
zijn blijkbaar grote internespanningen
in de SovjetrUnie", zo zei hij, „doch
niemand kan zeggen of dit een keer in
de politiek zal betekenen, en zo ja, of
dit een keer ten goede of ten kwade zal
zijn. In Russische aangelegenheden is
eigenlijk iedereen in het buitenland een
volkomen outsider, en het geven van
commentaren heeft daarom weinig zin".
Gouverneur Van Baal naar
Nederland
De gouverneur van Nederlands Nieuw-
Guinea, dr. J. van Baal, zal morgen uit
Biak naar Nederland vertrekken voor
besprekingen met minister Helders. Hij
zal ongeveer een week in Nederland blij
ven.
Trein reed Canadees
beide voeten af
Ontsteltenis te Arnhem
(Speciale berichtgeving)
Gisteravond is op het derde perron
in Arnhem, waar de internationale
treinen aankomen en vertrekken, een
ernstig ongeval gebeurd. Toen namelijk
de internationale trein vanuit Duits
land, richting Hoek van Holland, zich
op dat tijdstip weer in beweging zette,
wilde een Canadese militaire verlof
ganger weer in de restauratiewagen
van de trein springen. Dit lukte hem
niet en hij viel tussen de trein en het
perron, met als gevolg dat hij beklemd
raakte en zijn beide voeten werden
verbrijzeld.
Hij was uit de trein gegaan om enkele
douane-formaliteiten te vervullen en het
ongeval speelde zich af voor het wissel
kantoor. Per ambulance werd de man
naar het St. Elisabethgasthuis in Arn
hem vervoerd. De trein heeft na het
ongeval nog gestopt, doch toen waren de
wielen van verschillende rijtuigen al over
de voeten van het slachtoffer gereden.
De ontsteltenis op het station was vooral
bij hen, die het ongeluk voor hun ogen
zagen gebeuren, groot. Het onderzoek in
deze tragische gebeurtenis is in handen
van de marechaussee.
Tandartsen naar minister
(Van onze Haagse redactie)
Vertegenwoordigers van de Zieken
fondsen en tandartsen hebben vandaag
een onderhoud met de minister van So
ciale Zaken en Volksgezondheid, de
heer Suurhoff. Het overleg over de
tandheelkundige behandeling van zie
kenfondsen zal hier worden voortgezet.
Aan onze abonnees
Voor het geval U ons blad 's avonds
een keer niet mocht ontvangen, verzoe
ken wij U vóór 7 uur 's avonds no. 25041
op te bellen, dan kan nog dezelfde avond
voor bezorging gezorgd worden.
Minister Samkalden: „Teveel risico's bij
geënsceneerde inbraak te Valkeuswaard"
De minister van Justitie, prof. dr. I.
Samkalden, heeft in antwoord op door
het Tweede Kamerlid de heer Berk-
houwer gestelde vragen over de ge-
ensceneerde inbraak in de nacht van
25 op 26 april j.l. in een notariskan
toor te Valkenswaard, medegedeeld,
dat hij, hoewel hij begrip heeft voor
het streven van de Officier van Justitie
naar een zo volledig mogelijke bewijs-
constructie, de gehele enscenering toch
niet kan bewonderen.
De minister vindt deze wel zeer zwaar
van opzet, en meent dat het plan, al kan
niet van provocatie tot misdrijf gespro
ken worden, te veel provocatieve ele
menten bevat. Het komt hem tevens on
juist voor dat het plan voor de arrestatie
van een 70-jarige Amsterdammer zoda
nig ,was opgesteld, dat het welslagen
voor een belangrijk deel afhankelijk was
van de medewerking van een particulier
burger. Ook hebben de politie-ambtena-
ren zich niet in een zodanige gevaarlijke
situatie bevonden, waarin het lossen van
pistoolschoten gerechtvaardigd was.
Wel moet het in de gegeven omstan
digheden gerechtvaardigd worden ge
acht, dat zij met een pistool bewapend
waren. Gezien de resultaten van het in
gestelde uitvoerige onderzoek, mag als
vaststaand worden aangenomen, dat niet
opzettelijk is geschoten. Vermoed wordt,
dat de brigadier, die gevuurd heeft, is
aangestoten of zich gestoten heeft, en
dat daardoor het eerste schot is afge
gaan. Het onmiddellijk afgevuurde twee
de schot zou dan het gevolg van een
reflexbeweging zijn geweest.
Wat hiervan zij, naar het oor
deel van de minister leverde in de ge
geven situatie, waarin verscheidene
personen binnen een betrekkelijk klei
ne ruimte bijeen waren, een optreden
van de betrokkene, waarbij hij een
pistool in de hand had, dat niet op
veilig was gesteld, te grote risico's op.
In zij nieuwe vorm bestaat het presidium (vroeger Politbureau, politiek bureau,
geheten en de top vormend van de communistische partijstructuur) uit vijftien
leden met volledig lidmaatschap. Voor de „zuivering" van gisteren waren het er
elf. De minister van Defensie, maarschalk Zjoekof, mevr. Foertsewa, Brezjnef en
Swjernik zijn van toegevoegd (kandidaat-)lid volledig lid geworden. Als toege
voegd lid konden zij wel de vergaderingen bijwonen maar zij hadden geen stem
recht. Voorts maken thans van het presidium o.m. deel uit: Boelganin, Ignatjef,
Kroesjtsjef, Mikojan, Soeslof en Worosjilof. Onder de nieuw-benoemden bevinden
zich verscheidene voormalige leden van het presidium, die hun posten verloren
bij de wijziging in de regering na Stalins overlijden in maart 1953. De 56-jarige,
niet teruggekeerde Maxim Saboerof is een der bekendste Russische deskundigen
op het gebied van geleide economie en organisatie. Reeds in december j.l. scheen
zijn ster te dalen, hetgeen nu door zijn verwijdering uit het presidium is beves
tigd. Mevr. Foertsewa is een der naaste medewerkers van partijsecretaris
Kroesjtsjef.
dat zij zich verzetten tegen maatrege
len ter bestrijding van de bureaucratie
en tot vermindering van de omvang van
het staatsapparaat. Voortdurend hadden
zij oppositie gevoerd tegen reorganisatie
van de industriële leiding en de oprich
ting van economische raden en dit ver
zet hadden zij voortgezet nadat de plan
nen op vergaderingen in het gehele land
was goedgekeurd;
ook hadden de vier (resp. vijf, met
Saboerof inbegrepen) bezwaren tegen
een nieuwe politiek voor de collectieve
boerderijen, waardoor deze meer initia
tieven kunnen nemen en zij wilden niet
weten van de afschaffing van de ver
plichte leveranties van landbouwproduk-
ten door deelnemers aan de collectieve
boerderijen uit hun individuele bezit;
de ontslagen leiders hadden zich voorts
verzet tegen de partijoproep om de V.S.
voorbij te streven wat betreft de pro-
duktie per hoofd van melk, boter en
vlees
kameraad Molotof gaf blijk van een
conservatieve en bekrompen houding
door bezwaar te maken tegen het in
cultuur brengen van 35 miljard ha.
woeste grond;
met Malenkof en Kaganowitsj had
Molotof zich hardnekkig verzet tegen de
actie contra de persoonsverheerlijking;
Molotof wordt voorts verweten, dat hij
zich verzet heeft tegen de politieke en
internationale ontspanning en in het
bijzonder tegen de toenadering tot
Joego-Slavië en een vredesverdrag met
Oostenrijk en Japan.
Uitgestotenen waren
in de oppositie
Wat wordt nu als officiële reden op
gegeven voor de verwijdering van de vijf
kopstukken door Kroesjtsjef c.s.? Uit de
publikaties van het Centrale comité kan
men opmaken,
dat de uitgestotenen verdeeldheid
zaaiden in de partij en dat hun activi
teit niet verenigbaar was met de Le
ninistische beginselen;
Ook Roemeense rode
leiders afgezet
Het Roemeense persbureau Agerpress
deelt mede, dat twee leden van het po
litiek bureau van het Centrale comité
der Roemeense Arbeiderspartij van hun
functie zijn ontheven. Het zijn Josef
Chisinevski, lid van het Politbureau en
secretaris van het Centrale comité en
Miron Constantinescu, lid van het Polit
bureau.
Stalins vertrouwde
onderhandelaar
Wjatsjeslaf Molotof, die 67 jaar is,
was Stalins meest vertrouwde onderhan
delaar op het gebied der buitenlandse
zaken. De 55-jarige Georgi Malenkof
was premier na de dood van Stalin in
maart 1953. Op 8 februari 1955 werd hij
vervangen door maarschalk Boelganin.
De 64-jarige Lazar Kaganowitsj, een
zwager van Stalin, was de enige Joodse
leider in de Sovjet-Unie. Dmitri Sjepilof
(52 jaar) was hoofdredacteur van de
Prawda, toen hij in juni van het vorige
jaar Molotof opvolgde als minister van
Buitenlandse Zaken. Hij werd zelf in
februari van dit jaar vervangen door
Andrei Gromyko. Het merkwaardige is,
dat hij werd beschouwd als bescherme
ling van partijsecretaris Kroesjtsjef.
In welingelichte kringen te Belgrado
was men van oordeel, dat de beschul
diging van het Centrale comité, dat
Malenkof, Kaganowitsj, Molotof en Sje
pilof vasthielden aan oude methoden,
volledig in overeenstemming is met de
mening van leiders van de Joegosla
vische communistische partij. Men ver
wacht verbeterde betrekkingen tussen
Moskou en Belgrado.
De woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken zei dat het ernstige karakter van
de meningsverschillen tussen de Rus
sische leiders blijkt uit het aantal per
sonen, dat is vervangen. Het ministerie
aldus deze woordvoerder, volgt natuur
lijk nauwlettend de ontwikkeling van de
toestand en let in het bijzonder op even
tuele gevolgen van de afzetting van de
vier Russische leiders voor de Russische
politiek.
Ook de gouverneur van de Staat New
York en oud-ambassadeur te Moskou,
Harriman, gaf zijn voldoening te
kennen over de val van Molotof. Hij zei
zestien jaar te hebben verlangd naar de
uitschakeling van deze Russische leider.
Volgens Harriman had hij in oktober
1941 president Roosevelt meegedeeld, dat
er naar zijn oordeel geen mogelijkheid
was met de Sovjet-Unie tot overeen
stemming te komen over politieke kwes
ties zolang Molotof nog invloed had in
het Kremlin.
2o'n
servtce
Reactie elders
In Bonn verklaarden Westduitse re
geringsambtenaren, dat uit de ontslagen,
blijkt, dat de spanning in de communis
tische partij van de Sovjet-Unie voort
duurt en dat het partijcongres, waarop
Kroesjtsjef Stalin ontluisterde, nog al
tijd gevolgen heeft.
In Belgrado kwam het nieuws als
een volkomen verrassing. Buitenlandse
waarnemers zeiden te verwachten, dat
de Joegoslavische communistische partij
de val van de vier leiders geestdriftig
zal toejuichen.
Hogewoerd 66-68
Eigen financiering
Afnemende warmte
De Bilt verwacht tot morgenavond;
Plaatselijk enkele regen- of onweers
buien, maar morgen overdag ook zon
nige perioden. Zwakke tot matige wind
in hoofdzaak uit westelijke richtingen.
Minder warm dan vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
5 JULI
Zon op: 4.29 uur; onder: 21.04 uur.
Maan op: 14.31 uur; onder: 0.05 uur.
Hoogwater te Katwijk te 9.06 en 21.39
uur. Laagwater te 4.38 en 17.05 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's.
Boerderijen brandden af; paniek onder
duizend schoolkinderen voorkomen
Met een constante snelheid van 60 kilometer per uur is gistermiddag een zwaar
onweer van west naar oost over ons land getrokken, daarbij grote schade en veel
overlast veroorzakend. Boerderijen brandden af als gevolg van blikseminslag,
treinen kwamen tot stilstand, straten en wegen kwamen by de zware regenval
onder water te staan. De onweersbuien, die tezamen een groot front vormden,
bereikten de Nederlandse kust vanuit de Noordzee omstreeks het middaguur. De
buien werden voorafgegaan door een donkere wolkenwals, waaruit zware wind
stoten kwamen. In de Bilt werd een windstoot van 90 kilometer per uur gemeten.
Doordat de wolkentoppen tot een enorme hoogte reikten veroorzaakten de buien
op vele plaatsen een bijna nachtelijke duisternis. Volgens het KNMI bewoog de
wolkenwals met het er op volgende onweer zich van west naar oost over het
gebied ten noorden van de grote rivieren. In Zeeland, Noord-Brabant en Limburg
kwam maar op enkele plaatsen onweer voor. Omstreeks half zes was de bui over
de Duitse grens verdwenen.
Voor tienduizenden
guldens schade
Tussen twaalf uur en half zes is
op allerlei plaatsen in ons land voor
in totaal tienduizenden guldens
schade aangericht. In Barneveld
brandde een grote boerderij tot de
grond af, nadat de bliksem in het
achterhuis was geslagen. In dezelfde
gemeente ging ook een grote land-
bouwschuur in vlammen op. Mede
dank zij de hulp van militairen, die
in de omgeving aan het oefenen wa
ren, kon de boerdrij, waarbij de
schuur behoorde, worden behouden.
Te Schermerhorn is een van de be
kende seinmolens, behorende tot de
groep Noorder Ringmolens, door de
bliksem getroffen en afgebrand. Ook
te Heerhugowaard is een boerderij
na blikseminslag totaal afgebrand.
In Delft kwamen by de brandweer
vier meldingen van brand als gevolg van
blikseminslag binnen. Een van deze
branden woedde in een schakelstation
van het elektriciteitsbedrijf en breidde
zich later uit tot een hoeveelheid in dit
station opgeslagen rubber en olie, het
geen een zware rookontwikkeling ver
oorzaakte. Enkele duizenden liters olie
raakten in brand en omdat ook de olie
tanks in de nabijheid gevaar liepen werd
het verkeer over de vlakbij gelegen
Rijksweg Den HaagRotterdam tijdelijk
omgelegd. Om half drie was men het
vuur meester.
Den Haag aardedonker
De eerste grote stad waarboven het
onweer woedde was Den Haag. Daar
was het zó donker, dat de straatverlich
ting werd ontstoken en het verkeer met
de lichten op reed. Van ernstige schade
is geen melding gemaakt. In Rotterdam
liepen kelders onder. Twee fabrieks
schoorstenen moesten het bij bliksem
inslag ontgelden. Die van het elektrici
teitsbedrijf werd ten dele vernield. Een
schoorsteen die op instorten stond viel
in handen van de brandweer, die erger
voorkwam. Het tramverkeer had hier en
daar vertraging doordat de bliksem de
bovenleiding onklaar maakte. Boven de
weekmarkt heeft een wervelstorm ge
woed, die een chaos veroorzaakte. Kra
men gingen tegen de vlakte en tal van
goederen waaiden weg. De kooplieden
schatten hun schade op ongeveer een
ton. Ook in Amsterdam heeft het tram
verkeer vertraging gehad door het in
slaan van de bliksem op de bovenlei
ding. Het verkeer reed ook daar met de
lichten op, doch de stadsverlichting
werd niet ontstoken, omdat het onweer
van korte duur was en de extra belas
ting van het net niet verantwoord werd
geacht. Ook Amsterdammers hadden last
van ondergelopenkelders. Op Schiphol
waren de wind en de regen zo hevig, dat
het beladen van de gereedstaande vlieg
tuigen moest worden onderbroken en
alle vertrektijden een uur moesten wor
den uitgesteld. Door het ophouden van
de vertrektijden waren de Europa-hal
en de intercontinentale-hal overvol.
Twee toestellen moesten voor het nood
weer uitwijken naar Eelde, vanwaar ze
later naar Schiphol vlogen.
In Schipluiden kwam een geval van
blikseminslag voor met merkwaardige
gevolgen. De bliksem sloeg daar in de
stalen tuien, die de toren van de in res
tauratie zijnde Hervormde kerk schra
gen. Vier arbeiders die voor de bui zaten
te schuilen schrokken zo hevig, dat ze
achterover in een kalkput tuimelden. Zij
kwamen er zonder letsel af, doch zagen
wel wat bleek
Slot op pag. 2
Geen kort geld meer
voor woningen
(Van onze Haagse redactie)
De minister van Binnenlandse Zaken
en van Financiën zullen er op aan
dringen de financiering van de wo
ningbouw met kort geld stop te zet
ten. De bewindslieden doen dit van
daag tijdens een bijeenkomst met het
bestuur van de vereniging voor Ne
derlandse gemeenten, vertegenwoor
digers van Ged. Staten, van provin
cies en van verschillende gemeentebe
sturen.
De regering ziet geen andere midde
len meer om de steeds stijgende vraag
stop te zetten. De gezamenlijke kort
lopende schulden van de gemeenten
belopen op het ogenblik een bedrag
van anderhalf miljard gulden.