Londense conferentie akkoord over
vermindering klassieke bewapening
Westduitse bureau-officieren (met
ervaring) gaan de troepen leiden
WEERBERICHT
Westelijke overeenstemm ing
inzake opschorting kernproeven
28 juni
Toch weer Franse loonronde
Defensiepolitiek juist, maar
gebrek aan jonge officieren
ja^-i-ang
DONDERDAG 27 JUNI 1957
No. 29171
LEIDSCH A DAGBLAD
Directeur 1 J. W. Henny
Hoofdredacteuri J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
L7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week.
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041: Redactie: 21507
Voortgang bij ontwapeningsoverleg
Het nieuws van de ontwapeningsconferentie in Londen wordt beter. Aanvan
kelijk waren er nogal hoge verwachtingen, die later niet vervuld werden en tot
teleurstelling aanleiding gaven. Thans hebben de Sovjet-Unie en de vier Weste
lijke mogendheden in beginsel overeenstemming bereikt over de wijze waarop de
klassieke bewapening moet worden verminderd in het eerste stadium van het
ontwapeningsplan. De Amerikaan Stassen heeft voorgesteld, dat deze verminde
ring geschiedt op basis van onderling goedgekeurde lijsten. Het oorlogsmateriaal,
dat op deze lijsten wordt geplaatst, komt in depots te berusten onder internatio
naal toezicht. Het blijft evenwel op het grondgebied van het bezittende land.
Stassen heeft de Sovjet-Unie uitgenodigd een lijst op te stellen, waarop ongeveer
vijftien procent van het aanwezige oorlogsmateriaal voorkomt, Amerika zal dan
hetzelfde doen. Het moet modern materiaal zijn. De Rus Zorin deelde mede, dat
hij het Amerikaanse voorstel in beginsel aanvaardde. Wel vroeg hij nadere
inlichtingen.
Een ander gunstig bericht uit Londen is, dat de vier Westelijke landen in
beginsel overeenstemming hebben bereikt over tijdelijke opschorting van kern
proeven. Deze vier, de Verenigde Staten, Engeland, Frankrijk en Canada, zouden
hier echter de voorwaarde aan verbinden, dat er overeenstemming bestaat om
later ook de produktie van kernmateriaal voor militair gebruik stop te zetten.
Eisenhower over „schone"
waterstofbom
Franse aarzeling
De Franse delegatie zou het langst
geaarzeld hebben in te stemmen met
tijdelijke opschorting van kernproeven.
Zij was van mening, dat elk verbod van
kernwapens gepaard moet gaan met een
gelijktijdig verbod om kernenergie voor
militaire doeleinden te produceren. An
ders zou Frankrijk, dat hoopt de vierde
atoommogendheid te worden, in het na
deel komen. De Verenigde Staten, de
Sovjet-Unie en Engeland zouden immers,
zolang de proeven verboden zijn, voort
kunnen gaan met de vervaardiging van
kernwapens, die reeds beproefd zijn, zo
luidde het Franse standpunt.
Thans zouden de Fransen echter wel
willen instemmen met een verbod van
atoomproeven voor een jaar of twee.
Frankrijk zou toch minstens twee jaar
nodig hebben om eigen atoomproeven
voor te bereiden. Als het moratorium
dus een mislukking zou blijken te zijn,
zou Frankrijk na afloop van die periode
met de eigen proeven kunnen beginnen.
Men acht de gisteren bereikte over
eenstemming een aanzienlijk succes voor
de Amerikaanse vertegenwoordiger op
de Londense conferentie, Harold Stassen.
Alleen in de eerste etappe
Wat de vermindering van de klassieke
wapens betreft zie de aanhef wa
ren ook Frankrijk, Engeland en Canada
het in principe met Stassen eens. Zij
maakten echter het voorbehoud, dat er
overeenstemming moet zijn tussen be
wapening en troepensterkte. De Sovjet-
Unie en de V.S. hebben namelijk een
overschot aan wapens.
Stassen zei, dat zijn voorstel alleen
voor de eerste ontwapeningsetappe zou
gelden en uitsluitend voor Amerika en
de Sovjet-Unie. De landen, die geen
wapenoverschot hebben, zouden hun lijs
ten op andere wijze kunnen invullen. De
Rus Zorin vroeg nog, welke kwesties
Stassen op het oog had, toen hij dezer
dagen zei, dat de overgang van het
eerste stadium naar de volgende afhan
kelijk zou zijn van de oplossing van be
paalde politieke problemen. Stassen wees
er toen op, dat president Eisenhower en
Bondskanselier Adenauer onlangs in
Washington hebben afgesproken, dat een
veelomvattende ontwapeningsovereen
komst een hereniging van Duitsland
vooronderstelt.
Nederlandse werd
„Miss Europa"
Corinne Rottschaefer, de 19-jarlge
„Miss Holland", is gisteren tot „Miss
Europa" uitgeroepen. Zij werd gekozen
uit deelneemsters van 15 Europese
landen.
Advertentie
Vrij warm
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog en overwegend zonnig weer.
Zwakke tot matige wind tussen west en
zuid. Opnieuw warmer.
(Opgemaat te 11.15 uur)
28 juni
Zon op: 4.24 uur; onder: 21.06 uur.
Maan op: 5.19 uur; onder: 21.14 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.15 en 15.44
uur.
Laagwater te 11.26 en 23.50 uur.
President Eisenhower deelde gisteren
op zijn persconferentie mede, dat voor
aanstaande Amerikaanse geleerden hem
hebben gezegd, dat zij een absoluut
„schone" waterstofbom kunnen produce
ren, als zij nog vier of vijf jaar de ge
legenheid hebben voor proefnemingen.
Een dergelijk wapen zou echter volko
men militair kunnen worden gebruikt
op het slagveld. Doordat er geen radio
actieve neerslag zou zijn, zouden er geen
burgers of andere onschuldigen worden
getroffen, mits zij zich op de vereiste
afstand bevinden.
Dit betekende evenwel niet, dat de
V.S. nu hun voorstel om als onderdeel
van een algemene eerste stap tot ont
wapening de proeven met kernwapens te
staken, zouden intrekken.
De psychologische factoren en de vrees
van de wereld voor een oorlog met kern
wapens zyn van dien aard, dat de V.S.
hun aanbod moeten handhaven, zo
meende de president. Hij herhaalde, dat
er in een volgende wereldoorlog geen
overwinnende partij zal zijn.
Op een vraag over de mogelijkheid,
dat de Sovjet-Unie er wellicht niet in
zal slagen, een „schone" H-bom te ver
vaardigen, antwoordde Eisenhower, dat
hij zich dit zelf ook had afgevraagd. Hij
hoopte dat de Russen er wel in zullen
slagen, een dergelijke bom te construe
ren. Het ging weliswaar om speciale
wapens, die echter niet oncontroleer
bare mate verwoestingen aanrichten. Als
de wereld volledig profijt wil trekken
van de atoomwetenschap ten behoeve
van vreedzame doeleinden, moeten de
proeven doorgaan, aldus verklaarde pre
sident Eisenhower.
In dit verband merkte hij op, dat men
bij het aangaan van akkoorden om de
proefnemingen te staken er voor moet
waken, dat hierdoor niet het tegenge
stelde van wat men wenst, wordt bereikt.
Advertentie
AMSTERDAM SCHIPHOL
dagelijks van 10-22 uur 's zondags van 12-22
uur entree 50 cent (toegarfg luchthaven
inbegrepen)
in actie kwam. heeft het nieuwe kabinet
van Bourgès-Maunoury nu klaarblijke
lijk ingezien, dat verder verzet hier on
mogelijk is geworden. De regering kan
ten hoogste trachten na vier jaar be
trekkelijke stabilisatie on een hoger
loon- en prijsniveau naar een nieuw
evenwicht te zoeken - in de hoon dat de
Franse franc het experiment zal mogen
overleven.
Dit nummer bestaat alt 10 pagina's.
Tivee dagen geleden ontkende minister van
Financiëndat daartoe plannen bestonden
(Van onze Parijse correspondent)
Het Franse parlement heeft vannacht zijn definitieve goedkeuring gehecht aan
de noodbelastingwet, die Jiet land dit jaar meer dan 150 miljard francs aan
nieuwe belastingen gaat kosten en volgend jaar circa 300 miljard.
Zowel de Nationale Vergadering (Tweede Kamer) als de Raad van de Republiek
(Eerste Kamer) zijn tot diep in de nacht bijeengeweest om de verschillen die
steeds weer tussen goedgekeurde lezingen van de wet bleken te bestaan, weg te
werken. Na drie stemmingen in elk der beide Kamers kon tenslotte de Nationale
Vergadering in vierde en laatste lezing (met 280 tegen 221 stemmen) haar fiat
geven aan een versie die vrijwel overeenkomt met de lezing, die maandagnacht
bij een vcrtrouwensstemming werd goedgekeurd.
Intussen zijn, na onderhandelingen tussen de vakverenigingen en de directies
der voornaamste Parijse staal-industrieën, die onafgebroken bijna 24 uur hebben
geduurd, beide partijen gisteren tot een akkoord gekomen, waarbij in deze sector
per 1 juli a.s. alle salarissen met 10 zullen worden verhoogd. Het minimumloon
van een gespecialiseerde arbeider in de metaalindustrie zal dan 220 franc per uur
bedragen. Ruim 600.000 arbeiders zijn bij deze loonregeling betrokken.
Verder verzet onmogelijk
Ofschoon niet moeilijk was te voor
zien, dat de talrijke belasting-, tariefs-
en prijsverhogingen, waarover parle
ment en regering vannacht definitief
tot een akkoord zijn gekomen, hun on
middellijke invloed op de lonen zouden
moeten uitoefenen, werd over het alge
meen toch niet verwacht dat die conse
quenties reeds zo spoedig getrokken
zouden worden.
Twee dagen geleden ontkende de mi
nister van Financiën. Felix Gaillard.
nog pertinent, dat nieuwe loonronden
door de regering in overweging zouden
worden genomen. Gezien het massale
aantal werknemers, dat bij de salaris
herziening van gisteren is geintersseerd.
kan het evenwel geen twijfel leiden, of
de hele loonspiraal zal binnen afzien
bare tijd in werking moeten treden.
Nadat de vorige regering, en de so-
eialislische minister Paul Ramadier in
het bijzonder, met tal van kunstgrepen
had weten te voorkomen dat het me
chanisme van de bewegende loonschaal
Veertien gewonden
bij aulobotsing
Gisteravond omstreeks kwart voor zes
is op de Zuiderzeestraatweg te Olde-
broek een autobusje met arbeiders in
volle vaart in botsing gekomen met
een van de tegenovergestelde richting
komende personenauto. De arbeiders
konden slechts met moeite uit het
geheel verwrongen busje worden be
vrijd. Alle inzittenden waren min of
meer ernstig gewond, zo ook drie in
zittenden van de personenauto. In
totaal waren er vee^'.ien gewonden,
van wie er elf in het ziekenhuis zijn
opgenomen. Twee personen werden
levensgevaarlijk gewond.
De beide wagens zijn in volle vaart
met elkaar in botsing gekomen. De be
stuurder van het busje, komende uit de
richting Harderwijk, wilde enkele in
dezelfde richting rijdende militaire jeeps
passeren. Te laat merkte hij de uit de
richting Zwolle komende personenauto
op. Hij trachtte nog, sterk remmend,
iets uit te wijken, waardoor het busje
over het rechter voorwiel draaiend, over
de kop sloeg. Op dat ogenblik werd de
bus door de personenauto gegrepen.
Het hotel ,,'t Losse Hoes" op de i vlammen geworden. De brand be-
Holterberg is gisteren een prooi der\gon met een schoorsteenbrandje. De
foto geeft een beeld van de brand
en de blussingswerkzaamheden.
Aankondiging van minister Strauss
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
De Westduitse minister van Verdediging, Franz Joseph Strauss, heeft gisteren
in de Bondsdag ontkend, dat men bij de organisatie van het Westduitse leger te
vlug te werk was gegaan en bij wees, toen de twee tragische ongelukken van de
laatste tijd ter sprake werden gebracht, waarbij zestien jonge militairen de dood
hebben gevonden, alle beschuldigingen van de hand als zouden deze het gevolg
zijn van een verkeerde verdedigingspolitiek van de regering. Maar toch kondigde
hij aan, dat men een aantal bureau-officieren, die over voldoende troepen-ervaring
beschikken, van achter hun schrijftafels zal weghalen om hen met de opleiding
van onder-officieren en soldaten te belasten. Er zijn in het Westduitse leger blijk
baar nog altijd niet voldoende jonge officieren. Minister Strauss deelde mede, dat
er 564 tweede luitenants, 1196 eerste luitenant en meer dan 2000 kapiteins zijn.
Hij hoopte, dat het aantal jonge officieren spoedig worden uitgebreid.
Eerste gevallen van verzet
tegen bevelen voor rechter
In verband met het verdrinken van
vijftien recruten in de rivier de Uier is
er herhaaldelijk op gewezen, dat West
duitse soldaten wel degelijk het recht
hebben het uitvoeren van bevelen te wei
geren, wanneer deze hun zinloos en ge
vaarlijk voorkomen. Dat wil natuurlijk
niet zeggen, dat ze altijd maar nee kun
nen zeggen wanneer een meerdere hen
wat beveelt.
Het is wel een merkwaardige samen
loop van omstandigheden, dat juist nü
de eerste Westduitse militairen, die zich
tegen het uitvoeren van bevelen hebben
verzet, voor hun rechter staan. Niet voor
een militaire krijgsraad, want die heeft
men in Duitsland niet ingevoerd. Ze ko
men voor een jeugdrechter, wanneer de
soldaten nog minderjarig zijn en voor
gewone rechtbanken wanneer de mili
tairen ouder zijn.
De allereerste Westduitse recruut, die
werd veroordeeld, stond voor de jeugd
rechter te Höxter aan de Weser terecht.
De negentienjarige jongen was op 1 april
onder de wapens gekomen, maar hij nad
zich blijkbaar niet met de discipline
schriften kunnen verenigen. Dat kwam
vermoedelijk, zo meende de rechter, om
dat hij al een vrij goed betaalde en nogal
zelfstandige betrekking als machinist
had gehad. Dezer dagen moet in Neu-
münster een feldwebel voor een recht
bank verschijnen. Tot viermaal toe heeft
hij geweigerd recruten op te leiden. Als
reden had hij opgegeven, dat hij dat nog
nooit had gedaan en dat hij zich zelf
daarvoor ook niet bekwaam genoeg voel
de. Een recruut van het garnizoen Fritz-
lar heeft, toen hij met verlof by zijn
familie thuis was, een telegram aan zijn
commandant gestuurd, dat hij niet terug
Hoorn viert feest, want 600 jaar I
geleden kreeg de plaats stadsrech-\
ten. De feestelijkheden begonnen I
gisteren met de intocht van Graaf
Willem V en zijn gevolg. Burge
meester B. R. Canneman overhan
digde de sleutel van de stad
Graaf Willem.
kon komen omdat hij plotseling ziek was
geworden. De militaire politie kwam er
achter, dat hij zo gezond als een vis was
en bracht hem daarom naar zijn garni
zoen terug. Een jeugdrechter veroordeel
de hem nu tot vier weken arrest. Een
andere soldaat uit Fritzlar moet eveneens
vier weken brommen. Hij was zich nota-
bene vrijwillig voor de militaire dienst
voor 18 maanden komen aanmelden,
maar toen men hem tijdens zyn verlof
een betrekking als operateur in een bio
scoop had aangeboden, keerde hij niet
meer naar zijn garnizoen terug.
Merapi actief?
Aardverschuivingen, rook
en asregen
Volgens berichten uit Midden-Java ls
de vulkaan Merapi weer actief. Als ge
volg van aardverschuivingen zijn grote
delen van de beddingen van de rivieren
Apu, Senowo, Trising, Blongkong en
Lomat aan de voet van de berg opge
vuld.
Twee jaar geleden kwam het tot een
uitbarsting van de Merapi met zware
asregen en lava. Tienduizenden mensen
in de omgeving moesten toen worden
geëvacueerd. Sindsdien is de vulkaan
niet meer rustig geweest, doch zware
uitbarstingen zijn uitgebleven.
Dinsdag echter deden zich aardver
schuivingen voor, die gepaard gingen
met zwarte rook en stoom, die uit de
krater opsteeg. Deze verschijnselen
werden gevolgd door een zware as
regen. Deze is ook neergekomen op
Semarang. Huizen, straten en bomen
werden bedekt met anderhalve cm
grijze sneeuw".
Overwogen wordt de bevolking uit de
gevaarlijke omgeving van de vulkaan te
evacueren.
Opgeviste lijk was
inderdaad van Crabb
(Van onze Londense correspondent)
Het onlangs aan de Engelse zuidkust
gevonden lijk van een kikvorsman blijkt
dat van commandant Lionel Crabb ge
weest te zyn, die verdwenen was tij
dens de aanwezigheid van Russische
oorlogsschepen in de haven van
Portsmouth in april vorig jaar. Met een
van deze schepen waren Boelganin en
Kroes.jtsjef naar Engeland gekomen. Het
is nooit duidelijk geworden of com
mandant Crabb al of niet in officiële
opdracht in de nabijheid van de Rus
sische vaartuigen had gedoken, zoals
beweerd was. Volgens de Britse Admira
liteit was hij niet teruggekeerd van
proefnemingen met een nieuw onder
waterapparaat, in de Stokes Bay in het
gebied van Portsmouth. Maar er was ge
suggereerd, dat Crabb voor de Ameri
kanen had gewerkt. Crabbs advocaat
ontkende dit gisteren, toen hij ver
klaarde, dat Crabb in dienst van het
vaderland en van niemand anders was
omgekomen.
De Russen hadden toentertijd in Mos
kou verklaard, dat zij een kikvorsman
hadden waargenomen in de nabijheid
van de Sovjetrussische schepen. Sir
Anthony Eden, destijds minister-presi
dent, verklaarde in het Lagerhuis, dat
het niet in het openbaar belang was om
de omstandigheden te onthullen, waar
onder Crabb de dood had gevonden,
maar hij voegde eraan toe, dat wat er
gedaan was, gebeurd was zonder roe
stemming of voorkennis van ministers.
Op deze wijze werd Crabb gedes
avoueerd, hoewel nooit is ontkend, dat
hij niet op last van lagere organen heeft
gehandeld. Bij het gerechtelijk onder
zoek werd gisteren namens de Admirali
teit nog eens bevestigd, dat Crabb in
april 1955 de Marine had verlaten en er
sindsdien helemaal los van stond.
