Deltaplan vergt zeker 20 jaar en
miljarden guldens
kost enige
VERICHROME
PAN
met andere
Nauiv verbonden
waterstaatkundige werken
2?
Amerika zou Moskou halverwege
tegemoetkomen bij ontwapening
Oostelijk Flevoland zal 1900
boerderijen gaan tellen
Snelle continu-bouw is een vereiste
SHERRY P0MAR
meeuws
96ste jaargang
Vrijdag 24 mei 1957
Derde blad no. 29144
Memorie van antwoord
Minstens twintig jaar (waarschijnlijk zelfs een veel langere termijn)
zal de verwezenlijking van het gehele Deltaplan in waterstaatkundig
opzicht vergen, ondanks een eventuele noodzakelijk geachte snelle
aanpak van deze grootse onderneming tot afdamming van de zeegaten
en daarmede veiligstelling van zuidwestelijk Nederland. Nauw hier
mee verbonden is de verwezenlijking van de Rijnkanalisatie, welke
desnoods in verhoogd tempo voltooid dient te worden. Dit wordt door
de ministers van Verkeer en Waterstaat, Financiën en Landbouw,
Visserij en Voedselvoorziening medegedeeld in de Memorie van Ant
woord inzake de in november 1955 ingediende ontwerp-Deltawet naar
aanleiding van het in mei 1956 uitgebrachte voorlopig verslag van de
commissie van rapporteurs uit de Tweede Kamer.
Tijdschema is een
eerste eis
De ministers stellen in hun memorie
van antwoord, dat de deltawerken niet
afzonderlijk kunnen worden gezien doch
nauw verband houden met andere wa
terstaatkundige projecten, zoals bijv. de
Rijnkanalisatie en de verdere voltooiing
van de Zuiderzeewerken.
Bij hun beschouwing hebben de mi
nisters niet de eventuele afsluiting van
de Waddenzee in aanmerking genomen,
aangezien dit project enerzijds hierop
geen directe invloed uitoefent en ander
zijds nog tezeer in de speculatieve sfeer
ligt-
Noodzakelijk voor een project als de
deltawerken is het opstellgn van een
tijdschema, zo blijkt uit de memorie van
antwoord', doch dit schema en andere
'bepalende factoren zijn mede in hoge
mate afhankelijk van in de toekomst
optredende economische conjuncturen.
In grote lijn stelt de regering zich ech
ter voor, dat de stormvloedkering in de
Hollandse IJssel in 1958 voltooid kan
-worden, het drie-eilanden-plan in de
loop van 1961, de afsluiting van het Ha
ringvliet in 1968, de afsluiting van het
Volkerak nadien in hetzelfde jaar en
de overige werken in de tien jaar na
dien.
De voltooiing van de genoemde
werken in 1968 zal echter zeer afhan
kelijk zijn van de voltooiing van de
Rijnkanalisatie aangezien de Rijnaf
watering veilig gesteld moet worden.
Gestreefd zal worden naar een zo
hoog mogelijk tempo van de Rijnkana
lisatie, waardoor deze genoemde wer
ken van het Deltaproject inderdaad
in de aangegeven jaren tot stand zul
len kunnen komen.
Zuiderzeewerken
ln velerlei in de memorie van toe
lichting nader omschreven opzichten
houdt de uitvoering van de Zuider
zeewerken hiermede verband. Onder
meer wordt door de ministers opge
merkt dat men de bedijking van de
Markerwaard in 1968 voltooid denkt
te hebben, en de bedijking van de
laatste IJsselmeerpolders, Westelijk
Flevoland, in 1977.
Het verband tussen Zuiderzeewerken
en Deltaplan ligt onder meer in de be
schikking over technisdh materiaal en
arbeidskrachten. Het is begrijpelijk, dat
men het technisch apparaat en het
arbeidsarsenaal niet op grond van het
samenvallen van belangrijke werken tot
een overspannen omvang kan uitbou
wen zonder daarvan later ernstige re
percussies te ondervinden.
Hoe lang blijven Syrische
troepen nog in Jordanië?
Het zint de Syriërs weinig, dat Jor
danië de terugtrekking van de Syrische
troepen van zijn grondgebied gevraagd
heeft. Die troepen zijn daar sinds de
Israëlisch-Brits-Franse aanval maat
regelen tegen Egypte, maar Jordanië,
dat zich sindsdien uit de knellende om
arming van Syrië en Egypte heeft los
gemaakt, zou nu wel graag zien. dat die
Syrische soldaten verdwijnen. In deze
geest heeft de regering in Amman een
verzoek tot die in Damascus gericht,
waarbij als motief werd opgegeven, dat
de oorspronkelijke reden vrees voor
een Israëlische aanval niet meer be
staat. In Damascus is dit verzoek echter
niet in goede aarde gevallen. Syrië zou
geantwoord hebben, dat de Syrische
troepen op Jordaans grondgebied zijn
uit hoofde van 't inter-Arabisch akkoord
over een gemeenschappelijk opperbevel,
waarbij de Egyptische opperbevelhebber
als chef van de legers van Egypte, Sy
rië en Jordanië werd aangewezen. De
Jordaanse regering zou hier weer tegen
over gesteld hebben, dat genoemd ak
koord nog door geen van de betrokken
landen (Egypte, Syrië en Jordanië) par
lementair is goedgekeurd.
Opmerkelijk is intussen, dat van Jor
daanse zijde in het geheel niet gerept
wordt van de Saoedi-Arabische troepen,
die ook in het land aanwezig zijn.
Bewoners van Atol Rongelap
mogen weer terugkeren
De 82 bewoners van de atol Rongelap
in de Stille Oceaan, die in maart 1954
getroffen werden door radio-actieve as
van Amerikaanse kemproeven op Eni-
wetok, zullen binnen twee maanden naar
hun eiland mogen terugkeren. De ra
dio-activiteit op Rongelap is vrijwel ver
dwenen. Alleen zullen de bewoners van
het eiland voorlopig nog geen krabben
mogen vangen en eten, omdat nog niet
vaststaat dat deze geen sporen van ra
dio-activiteit meer vertonen. De bewo
ners van Rongelap zijn geheel genezen
van de gevolgen der radio-actieve be
smetting. Hun brandwonden zijn gene
zen en hun haar is weer aangegroeid.
Zij blijven evenwel nog onder toezicht
van Amerikaanse dokters.
137 opstandelingen
op Zuid-Celebes gedood?
Volgens de legerwoordvoerder in Dja
karta zijn tijdens militaire operaties in
Zuid-Celebes. welke deze maand werden
uitgevoerd, 137 opstandelingen van de
Daroel Islam gedood.
In de omgeving van Maros en Paloppo
werd een aantal schuilplaatsen van ben
den door vliegtuigen van de Indone
sische luchtmacht vernietigd.
Kosten
Wat de kosten van de deltawerken
betreft wordt in de memorie van ant
woord gezegd, dat er geen reden is te
vrezen, dat deze zullen oplopen tot een
veelvoud van de huidige raming van
twee en een half miljard gulden. Die
kosten kunnen overigens bij een derge
lijk object nooit bepalend zijn voor de
beslissing van de Staten Generaal. Een
principiële beslissing wordt thans ge
vraagd, aangezien hiervoor niet anders
dan hoofdlijnen en ramingen geboden
kunnen worden.
In de boezem van de regering wordt
nog nader overwogen, of niet een cen
traal orgaan of een centrale instantie in
het leven kan worden geroepen, die de
te verwachten geleidelijke veranderin
gen in plannen, realisatie en kosten
overziet en daarvan verantwoording
ajflegt.
De technische moeilijkheden worden
in de memorie van antwoord niet on
derschat doch hieruit wordt tevens de
vaagheid van de thans van gelding
zijnde plannen gerechtvaardigd.
België
Voorts wordt in de memorie van ant
woord de nadruk gelegd op het contact
met België dat ten aanzien van de con
sequenties van het project niet onver
schillig kan zijn. België heeft getoond
volledig begrip te hebben voor de Ne
derlandse plannen tot beveiliging van
haar zuidwesthoek doch heeft aan dit
begrip bezorgdheid gekoppeld over eigen
materiële en economische veiligheid op
uiteenlopend terrein. Uiteraard zal Ne
derland de bezorgdheid en het van Bel
gië uitgaande streven naar overleg niet
met dovemansoren bejegenen.
koffie hoort
koffieklaar
Extra voordelig
Verkrijgbaar bij de melkhandel ^v.
Belangrijke besluiten in Washington
In Washington wordt verwacht, dat de Verenigde Staten volgende week op de
ontwapeningsbesprekingen in Londen een voorstel zullen indienen tot een kleine
beperking van het aantal wapens als eerste stap in de richting van een algemene
ontwapeningsovereenkomst. Van welingelichte waarnemers in Washington werd
vernomen, dat dit gisteren is besloten in het Witte Huis op de vergadering van
president Eisenhower met de leden van de Nationale Veiligheidsraad.
Dit plan voor een kleine beperking zou inhouden, dat wapens uit de nationale
voorraden zullen worden overgedragen aan internationale inspectiedepots, die
onder toezicht zouden moeten komen van een orgaan van de Verenigde Naties.
Onder de wapens zouden vliegtuigen, onderzeeboten en andere schepen, tanks,
geleide projectielen en artillerie vallen.
Nieuwe bevelhebber voor
her Argentijnse leger
De Argentijnse minister voor het Le
ger, luitenant-generaal Majo, zal in het
vervolg ook optreden als opperbevelheb
ber van het leger. Hij vervangt generaal
Busetti, die volgens onbevestigde geruch
ten onder arrest is geplaatst, evenals
generaal Pachecho, voormalig militair
attaché in Madrid, omdat hij zich
maandag tegen de benoeming van ge
neraal Majo tot minister van het Leger
zou hebben verzet.
Er zouden nog twee generaals gear
resteerd zijn, die geprotesteerd hadden
tegen de benoeming van Majo zonder
dat overleg met hen was gepleegd.
De benoeming van generaal Majo, die
„neutraal" zou zijn, zou geen van de
verschillende stromingen in het Argen
tijnse leger bevredigen.
Men houdt rekening met de mogelijk
heid van gemeenschappelijk verzet van
het leger en de luchtmacht tegen pre
sident Aramburu. De president schijnt
alleen nog maar op de volledige steun
van de marine te kunnen rekenen.
Talloze Rheumatieklijders
vonden baat bij 'n
bloedzuiverende kuur met
Kruschen Salts.
En 't betekent als het ware een her
wonnen leven, als ge, bevrijd van Uw
reumatische pijnen, weer monter en vief
uit de voeten kunt, bevrijd van stijfheid
en stramme pijn. Begin morgen zonder
verwijl met Kruschen Salts; U zult al
gauw zelf ervaren, hoe goed ge er U
bij voelt
Opnieuw inval bij arts
te Rotterdam
HIJ WERKTE VOOR „DENTILIA".
(Speciale berichtgeving)
Niet alleen het Vacupan-instituut
houdt zich bezig met het trekken van
tanden en kiezen en het plaatsen van
een kunstgebit in één dag! Het is de
Rotterdamse recherche gebleken dat
dit ook het instituut Dentilia aan de
Hoogstraat te Rotterdam doet. Er
wordt ook voor Dentilia druk reclame
gemaakt, zodat de 75-jarige arts, naar
wie de patiënten werden doorgezonden,
wordt verdacht van overtreding van
de wet op de tandheelkundige inrich
tingen.
In die wet staat immers dat een me
dicus niet mag werken voor een tand
heelkundige inrichting waarvoor re
clame wordt gemaakt. De recherche
heeft nu zowel bij Dentilia als bij de arts
een inval gedaan. Bij de laatste, die in
een pand aan de Lombardkade drie
kamertjes heeft gehuurd, werden zes pa
tiënten aangetroffen. Eén patiënt zat in
de extractiestoel en van een tweede was
juist de mond leeggetrokken. Vier per
sonen wachtten op hun beurt in het
wachtkamertje. De arts werd aangehou
den en naar het hoofdbureau overge
bracht; de patiënten werden als getuigen
gehoord. Het instrumentarium is inbe-
slag genomen en ter beschikking van de
Justitie gesteld. Het was overigens een
heel beperkt instrumentarium, een ex
tractiestoel. een scherm en wat instru
menten. De patiënten hadden het geld
voor het kunstgebit voldaan bij Den
tilia. Het narcosegeld hadden de pa
tiënten aan de arts voldaan.
KODAK
(Speciale berichtgeving)
FILM
In alle gangbare
rolfilmformaten.
Koop vandaag nog
een paar rolletjes
- of beslist morgen
Voor een werkelijk getrouwe
weergave
van elk
onderwerp
bij elk
licht I
Westduitse socialisten
hebben herenigingsplan
Ata over enkele jaren de polder Oostelijk Flevoland geheel in cultuur ral zijn "art" hSt meStoSS
gebracht en de 1900 boerderijen betrokken zullen zyn, zullen naast deze ge-
gedaan over een plan van de party voor
bouwen 5000 woningen, ongeveer 60 scholen, een 40 kerken en plus minus 200 de hereniging van Duitsland, waarover
I nnrtnloinov nilorthonor nrnnnenntr nn pon
winkels en bedrijfspanden verrezen zijn, geconcentreerd in Zeihorst,
partijleider Ollenhauer woensdag op een
Hoophuizen, besloten bijeenkomst had gesproken.
Brcmerberg, Abbert, Roggebot, Dronten, Biddinghuizen, Swifterband, Larsen, Zee- i Volgens dit plan zou hereniging hand
I in hand moeten gaan met de instelling
wolde, Burchtkamp en Lelystad, dorpen, die men op nog geen enkele in de handel van een Europees beveiligingssysteem.
zijnde atlas of kaart zal kunnen vinden, daar zy nog slechts bestaan op de teke
ningen van de planologische diensten.
Stassen naar Londen met
nieuwe instructies
Volgens de waarnemers in Washing
ton zijn de vyf mogendheden, die in
Londen over ontwapening beraadslagen,
van oordeel, dat aan een eerste, be
perkte overeenkomst over ontwapening
meer landen moeten deelnemen, wil de
overeenkomst doelmatig zijn.
In Washington is men over het alge
meen van mening, dat president Eisen
hower en de Nationale Veiligheidsraad
besloten hebben een krachtige poging te
doen om de Sovjet-Unie inzake het ont-
wapeningsvraagstuk „halverwege" tege
moet te komen.
De speciale adviseur van Eisenhower
voor ontwapening, Harold Stassen, zou
deze week naar Londen terugkeren met
nieuwe instructies, die moeten leiden tot
een „eerste stap" om tot een ontwape
ningsovereenkomst te komen.
Het doen verrijzen van al deze gebou
wen zal echter geen sinecure zijn. Met
uitzondering van enige (toevallige) zand-
terreinen 4 beslaande van de totale
oppervlakte van de 54.200 hectare is
de bodem sterk waterhoudend en bezit
derhalve een te verwaarlozen draag
kracht. De kleigrond beslaat dan ook
50 van de polder-oppervlakte en de
zware zavel 39 De polder mag men
dan ook gerust „zwaarder" noemen dan
de Noord-Oostpolder.
Zelfs de meest lichte gebouwen van
enigszins grotere omvang zullen dus een
fundering van heipalen moeten krijgen
en bovendien vrijdragende vloeren daar
de bodem in de loop der jaren nog sterk
zal inklinken, hetgeen onaangename
consequenties zal hebben voor waterlei
dingen en rioleringen. Bovendien zal
rond de gebouwen het talud geregeld
opgehoogd moeten worden, wat de no
dige extra kosten met zich mee brengt.
Men raamt deze thans op zo'n f 10.000.
per bedrijf.
De klink zal overigens 50 tot 100 cm.
gaan bedragen. Geen te verwaarlozen
zakking van de grond dus.
Hoopt men volgend jaar in Dronten
Advertentie
de meest gedronken sherry in -.W
Leiden en omgeving Mk 45 1
bi/ 6 flessen 4.25 per fles, -
WIJNEN
Ha Breestraat III-Leiden
Tel: K 1710 - 23232
Nog eert beeld uit de
eerste dagen van het
Koninklijk bezoek aan
Zweden. Koningin Juliana
in genoeglijk gesprek met
haar gastheer. Koning
Gustaaf Adolf van Zwe
den.
gelegen in het noordoosten van de
polder de eerste arbeidersverblijven
te kunnen optrekken, de eerste perma
nente bebouwing zal uit z.g. ontginnings-
schuren gaan bestaan, die als steunpunt
zullen dienen voor de ontginningswer
ken. Op iedere 300 ha. wil men, zoals de
heer A. D. van Eek, hoofd van de bouw
kundige afdeling van de directie van de
Wieringermeer ons mededeelde tydens
een persbezoek aan de nieuwe polder,
zulk een schuur bouwen, en wel in de
vorm van een boerdery-bedrijfsgebouw,
zodat zij later normaal verpacht kunnen
worden.
Montage-systeem
Bij de bouw der boerderyen wil men
zo veel mogelyk gebruik maken van
het montagesysteem. De indeling der
bedrijfsgebouwen de grootsten zul
len 23 by 29 meter gaan meten zal
men echter aan de pachters overlaten,
zodat zy een kale ruimte, met slechts
een box voor een trekker of auto plus
een ruimte voor twee paarden (of een
trekker, te hunner beschikking kry
gen. De aanzienlyke resterende ruimte
kan dan naar eigen smaak en behoefte
ingedeeld en ingericht worden.
De ontwikkeling in de Wieringermeer
en de Noordoostpolder heeft namelijk
wel geleerd, dat de behoefte aan tas-
ruimte kleiner wordt en een grotere be
hoefte ontstaat aan werktuigen-ruimte,
terwijl het paard meer en meer vervan
gen wordt door de trekker. Verder gaat
men er gestadig toe over aardappelen in
speciale ruimten op te slaa,n en niet
meer in te kuilen, terwyl het kunstmatig
drogen van granen steeds meer terrein
wint. De personenauto gaat tenslotte
ook tot een gebruiksartikel behoren.
Montagebouw is overigens noodzake
lijk, daar slechts by deze methode in
hoog tempo met deels ongeschoolde ar
beiders gebouwd kan worden. Ook de
pachterswoningen wil men in montage-
bouw uitvoeren, waarbij men denkt aan
een bungalow-type met onder de kap
een grote ruimte, die ook al naar eigen
smaak kan worden ingericht.
Het bouwtempo zal bij een normale
gang van zaken en zich aanpassend aan
de voortgang der ontginningswerken
moeten liggen op één boerderij per
werkdag, 5 per week dus daar in de pol
ders zaterdags niet wordt gewerkt.
In tegenstelling met in de Noordoost
polder wil men in Oostelyk Flevoland
systematisch te werk gaan. dus tegely-
kertijd volledige dorpen uit de grond
stampen, inclusief kerken e.d.
Continu bouwen is verder een nood
zaak. reden waarom de toewijzing der
fondsen gelijkmatig dient te geschieden,
in welk verband men van de zijde van
de dienst Wieringermeer verheugd is
geen nadelige gevolgen te ondervinden
van de bestedingsbeperking.
De bedrijven zullen een grootte kry
gen van 15 ha. (een halve kavel), te be
werken door een boer met volwassen
zoon (of knecht), 30 ha. of 45 ha., te be
werken door 4 tot 5 man.
In de Noordoostpolder heeft men reeds
8 proef-boerderyen neergezet. De pach
ters en ook hun vrouwen waren er
(boven verwachting) verheugd over, het
geen wel aanduidt, dat iets goeds ge
schapen werd.
Daar Oostelyk Flevoland t.z.t. niet
Er zou een Duitse Nationale Vergadering
gekozen moeten worden bij vrije verkie
zingen onder internationaal toezicht.
Deze vergadering zou een tussentydse
wet moeten uitvaardigen waarin de be
voegdheden van een regering voor ge
heel Duitsland worden omschreven en
de fundamentele mensenrechten worden
verzekerd in afwachting van een grond
wet.
De Grote Vier zouden als tussentydse
maatregel de onschendbaarheid van het
Europese gebied met inbegrip van Duits
land moeten garanderen, alsmede het
afzien van oorlogsdaden en het aan
vaarden van de V.N.-procedure voor de
regeling van geschillen.
Syrië verzet zich tegen
opruimen stinkend moeras
De Syrische afgevaardigde Rafik Asja
heeft de Veiligheidsraad gisteren ver
zocht. Israël te veroordelen wegens
schending van de bepalingen van de al
gemene wapenstilstandsovereenkomst en
in het byzonder die betreffende de ge
demilitariseerde zone. De Veiligheids
raad kwam gisteren bijeen om dë Syri
sche klacht tegen Israël te behandelen.
Aanleiding tot de klacht is de bouw van
een bailybrug door de Israëliërs in de
buurt van de gedemilitariseerde zone.
De Israëlische afgevaardigde, Kidron,
verklaarde. dat de omstreden brug al
leen gebouwd is om de aanvoer van ma
teriaal vr/)r de voltooiing van het Hoe-
lehproject mogelijk te maken. Een stin
kend moeras is reeds in bouwland ver
anderd en er moeten alleen nog twee
kanalen worden gegraven, waarna het
Hoelehmeer zal leeglopen, zo zei hij.
Kidron bracht in herinnering, dat de
meerderheid van de Raad zich in 1951
voor de uitvoering van het Hoeleh-pro-
jeet had uitgesproken, omdat dit pro
ject het gehele gebied ten goede zou
komen.
Wat een oppmerking van kolonel
Leary, de waarnemende stafchef van de
V.N.-bestandscommissie, over mijnen
velden bij de brug betreft, zei Kidron
nog, dat hij instructie heeft gekregen de
Raad mede te delen, dat „alle mijnen in
dat gebied opgeruimd zijn en dat ko
lonel Leary hiervan op de hoogte is ge
bracht".
Hierna werd de vergadering tot dins
dag verdaagd om de leden gelegenheid
te geven de kwestie aan de hand van
de verklaringen van donderdag te be
studeren.
Autobus rolde van de weg
EEN ZWAARGEWONDE
Gistermiddag is op het kruispunt
ZuidendijkPatersweg te Dordrecht
een ernstig auto-ongeluk gebeurd. Een
autobus van het Gemeentelijk Auto-
busbedryf Dordrecht naderde dit
kruispunt, terwijl van rechts een grote
personenauto kwam. Door tot nu toe
onbekende oorzaak is de personen
auto, bestuurd door een 35-jarige
chauffeur uit Dubbeldam, tegen de
rechter-achterzijde van de autobus ge
reden. waardoor de 23-jarige chauf
feur van de bus uit Dordrecht, de
macht over het stuur verloor.
Aan de rechterzijde van dit kruispunt
bevindt zich een grasvlakte, welke onge
veer 5 meter lager ligt dan het kruis
punt. De autobus, waarin zich een 15-
tal passagiers bevond, rolde om zyn
lengte-as van het wegdek af en kwam
in het weiland terecht, waar hij op zijn
zijkant bleef liggen, zodat het noodluik
kon worden geopend.
Acht passagiers deels gewond, deels
ook aan alle kinderen werk zal kunnen i Yier ambu"
verschaffen od het boerenbedrijf, wer- unarH k k n ^\Z^n* ver"
voerd. Zy konden, na behandeld te zyn,
verschaffen op het boerenbedrijf, wer
den industrieterreinen uitgestippeld. De
kanalen, die naar Lelystad zullen gaan
leiden, zullen voor schepen var 600 ton
bevaarbaar zijn, terwyl de aanleg van
een spoorlijn niet tot de onmogelijk
heden behoort. Concrete havenplannen
zyn er echter nog niet.
naar huis terugkeren, behalve de ernstig
gewonde mevrouw L. M. Berkhout-Van
der Wulp uit 's Gravendeel, die in het
Gemeenteziekenhuis moest worden opge
nomen. De schade aan beide wagens was
aanzienlijk.
ONTSLAG DOOR
BESTEDINGSBEPERKING
De N.V. Betonmaatschappij „Diamant"
te Hardenberg heeft ongeveer twintig
man personeel moeten ontslaan in ver-
bevolking te gaan vormen met alle j band met het feit. dat tengevolge van
anderen, die zich aldaar zullen gaan de bestedingsbeperking de afzet is te-
vestigen - van rond 50.000 vielen. JK
In de tweede week van april 1959 betonnen staatstenen, waarvan de afzet
hoopt men de oproepen voor aanmel- j^|st aan de
wegenbouw de grootste beperkingen
ding te kunnen plaatsenIzyn opgelegd.
Thans is het wachten op 1960, wan
neer de eerste pachters de polder zul
len gaan bevolken om tenslotte een
