„Stichting van
de Arbeid
heeft
zichzelf thans overleefd
„S.E.R. moet gemiddeld
loonniveau vaststellen'"
Wordt rij bewijs bij
definitief vervallen verklaard?
ontzegging
Rijk ponst kaarten voor de leden
ener politieke partij
96ste jaargang
Donderdag 23 mei 1957
Derde blad no. 29143
Ideaal en
werkelijkheid
In de jaarvergadering van het Verbond van Prot. Chr. Werkgevers in Neder
land, die vandaag in het Kurhaus wordt gehouden, sprak de voorzitter, de heer
A. Borst Pzn., over „De ondernemer in het maatschappelijk bestel. Zijn openings
rede had als titel „Ideaal en werkelijkheid".
Daar het Ioonoverleg in de Stichting van de Arbeid in de laatste jaren niet
direct heeft bijgedragen tot het bevorderen van de goede betrekkingen tussen
werkgevers en werknemers, zei de heer Borst van mening te zijn, dat de Stichting
van de Arbeid zichzelf heeft overleefd en dat de vaststelling van het meest wen
selijke gemiddelde loonniveau in ons land geheel in de publiekrechterlijke sfeer
van de S.E.R. dient te geschieden.
Naar zijn mening dient eveneens niet
langer geaarzeld te worden met het
overbrengen naar de S.E.R. van de ad
viserende taak, welke de Stichting van
de Arbeid momenteel nog uitoefent bij
het toetsen van de uitkomsten van het
overleg in de bedrijfstakken aan de
hiervoor op centraal niveau gehanteer
de richtlijnen.
De gecoördineerde loonpolitiek heeft
volgens de heer Borst niet kunnen ver
hinderen, dat ook in ons land van een
kruipende inflatie moet worden gespro
ken. Ook al dient de oorzaak hiervan
naar zjjn mening minder te worden ge
zocht in het systeem van loonvorming
dan wel in een onjuiste uitvoering van
het systeem, niet kan worden ontkend,
dat het hanteren van niet verantwoorde
criteria of het op niet verantwoorde
wijze toepassen van op zichzelf juiste
criteria in een stelsel van gecoördineer
de loonvorming ernstige en ingrijpende
consequenties voor de volkshuishouding
met zich brengen.
West-Europa moet
samenwerken
Ook met betrekking tot de stand
van zaken ten aanzien van de Euro
pese economische integratie meende
spr. in de huidige fase een spanning
tussen ideaal en werkelijkheid te on
derkennen. Sinds tientallen jaren leeft
by velen het oprechte ideaal een defi
nitief einde te maken aan de onder
linge verdeeldheid, voorspruitend uit
een eng nationalisme. Voor dit inte
gratie-streven zijn zowel economische
als politieke oorzaken aanwezig.
Immers, naarmate het produktie-
proces in West-Europa een meer en
meer fabriekmatig karakter ging aan
nemen werd het gezien de gróte ka
pitalen, welke in de onderscheiden in
dustrieën waren geïnvesteerd nood
zakelijker, dat de ondernemers konden
rekenen op de aanwezigheid van een
ruim en koopkrachtig afzetgebied. Het
ter beschikking hebben van een grote
markt werd een der belangrijkste voor
waarden voor het welslagen van het
industrialisatiepi'oces, dat zich in de
verschillende volkshuishoudingen ging
voltrekken. Daarnaast liggen politieke
factoren ten grondslag aan de integra-
tie-idealen. Samenwerking tussen de
Westeuropese landen is een eis van de
eerste orde.
Hogere leiding
In het begin van zyn rede, sprekend
over „ideaal en werkelijkheid", zei de
heer Borst: „Als het ideaal ook onder
ons zijn glans en kracht gaat verlie
zen en los wordt gemaakt van hogere
Herdenking organist
Jan Zwart
EERSTE CONCERT TE DORDRECHT
Ter herdenking van de organist en
componist Jan Zwart, die in 1937 is
overleden, worden in verscheidene plaat
sen van het land orgelconcerten gege
ven. De organist Feike Asma gaf het
eerste gisteravond in de grote kerk van
Dordrecht. Bij deze gelegenheid werd
een krans gelegd op het graf van de
oud-Hollandse meester Hendrik Speuy.
Tijdens de concerten in Delft en Leiden
zullen kransen worden gelegd op de gra
ven van Cornelis van Schoonhoven en
Cornells Schuyt, die, evenals Hendrik
Speuy in de 17e eeuw behoorden tot de
na-Sweelinckse school van de orgel-
koraalkunst.
De krans op het graf van Hendrik
Speuy werd gelegd door de burgemees
ter van Dordrecht, mr. J. A. H. J. van
der Dussen en ds. A. J. Kret uit Krim
pen a. d. Lek, voorzitter van het comité
tot herdenking van Jan Zwart. De
NCRV zal een aantal orgelconcerten ter
herdenking van deze organist en com
ponist uitzenden.
Bibliotheekcongres te Haarlem
Ter gelegenheid van het bibliotheek
congres te Haarlem zijn sectie-bijeen
komsten gehouden.
Prof. dr. S. Dresden, hoogleraar te
Leiden, sprak in de sectie wetenschap
pelijke bibliotheken over „Enkele op
merkingen over de detective-roman",
waarna de heer E. van Gulik het on
derwerp ..Een kostbaar Erasmus-uit
gaafje in de Leidse Universiteitsbiblio
theek'- behandelde.
De Nederlandse Vereniging van
Bibliothecarissen heeft onder leiding
van dr. A. Kessen (Leiden) haar alge
mene ledenvergadering gehouden. Blij
kens het jaarverslag bedroeg het aantal
leden op 31 december 1956 1017.
De voorzitter zeide. dat in november
van Oostenrijkst bibliothecarissen een
verzoek was binnengekomen om Hon
gaarse collega's te helpen. Daar er in
ons land vele activiteiten ontwikkeld
werden was het bestuur van mening een
afwachtende houding aan te nemen, om
de landelijke actie niet te doorkruisen.
Wanneer individueel aan Hongaarse
collega's hulp moest worden verleend
was het bestuur tot medewerking bereid
Uitslag Toverbal-actie op
vrijdagavond 31 mei
In een radiouitzending onder de titel
Toverbal-capriolen zal vrijdag 31 mei
des avonds van negen uur tot half tien
de uitslag bekend worden gemaakt van
de grote Toverbal-actie ten bate van
jeugdige Hongaarse vluchtelingen. Ds.
N. O. Steenbeek, voorzitter van de Ne
derlandse Jeugdgemeenschap heeft bij
de prijzenbekendmaking het woord. De
Jonge Flierefluiters onder leiding van
Johan Jong en Peter de Boorder zullen
spelen en zingen. Joop Söhne heeft de
regie van dit programma.
leiding in het mensenleven, als de
werkelijkheid van het maatschappelijk
leven ook ons verontrust of teleurstelt,
als uit de gebroken maatschappij de
roep om verlossing klinkt en wij ant
woord moeten geven op die roep. moet
een ding voor ons vaststaan, n.l. dat
uit en door de mens geen blijvend
herstel kan worden verkregen. Zulk
herstel is alleen mogelijk wanneer
men, geleid door een gelovig denken
en handelen, het ideaal niet los maakt
van het bovenmenselijke, dat is van
God.
Ondernemer en overheid
Sprekende over ondernemer en over
heid zei de heer Borst om., dat wij
mensen van de 20ste eeuw, levende te
midden van machtsgroeperingen in het
economische leven, weten, dat een on
beperkt nastreven van eigenbelang tot
een chaos leidt, tot een strijd van allen
tegen allen, met afzichtelijke consequen
ties. Wij moeten daar het leven vanuit
het liefdegebod tegenover zetten. Alleen
die conceptie en het leven daaruit zal,
aldus spreker, een dam kunnen opwer
pen tegen de dreiging van de totale
staat. Die dreiging is groot. Er zijn men
sen, ook politieke en maatschappelijke
groeperingen, die van de zelfwerkzaam
heid en de verantwoordelijkheid van
het maatschappelijk leven niets ver
wachten. Zij zien blijkbaar in de dwin
gende macht van de Staat het enige
middel om een leefbare wereld tot stand
te brengen en zij zyn in die richting
voortdurend werkzaam.
Rechtsgrond huurblokkering
aanvechtbaar
Een symptoom hiervan noemde hij
de voorgestelde huurblokkering, „waar
van het idee notabene is opgekomen
in een ondernemersorganisatie, de
Maatschappij voor Handel en Nijver
heid. De regering wil deze blokkering
invoeren, opdat dadeljjk als op de
woningmarkt de normale concurrentie
weer terugkeert de huiseigenaren
over het geld zullen beschikken om
door verbetering aan hun oude huizen
de concurrentie met de nieuwe huizen
te kunnen doorstaan. Het gaat er dus
om de huiseigenaren zodanig te leiden,
dat zij zich in de concurrentiestrijd
met nieuwe woningen staande kunnen
houden. Dit nu is het. wat ik zoeven
bedoelde: een volkomen gebrek aan
vertrouwen in het vrije maatschappe
lijke leven, zelfs in werkgeverskringen.
Ik acht de rechtsgrond, welke de re
gering onder het blokkeringsvoorstel
schuift uitermate aanvechtbaar, aldus
de heer Borst.
Opleiding
amateurregisseurs
PLAN VAN DE N.A.T-U.
Het hoofdbestuur van de Nederlandse
Amateur Toneel Unie zal de komende
vergadering van 29 mei te Haarlem
een plan voorleggen waarmee men de
opleiding van amateurregisseurs
krachtig ter hand wil nemen. Het ligt
in de bedoeling te komen tot een al
gemeen landelijke basisopleiding van
drie jaar.
In iedere provincie hoopt men een
curims te organiseren, waarvoor alle ge-
interesseerde leden zich kunnen melden.
Het eerste jaar omvat het plan voor deze
cursus 12 lessen, gewijd aan de drama
turgie en 12 gewijd aan de elementaire
spel- en regievorming en de mise en
scène. Het jaar daarop volgen twee
reeksen van elk 12 lessen, die betrekking
hebben op stijl en bewegingsleer, als
onderdeel van de cultuurgeschiedenis,
benevens taalritmiek en melodie. Het
derde cursusjaar is afgestemd op de
praktische toepassing, waarbij een be
paald toneelstuk geheel wordt doorge
nomen. De cursus, aldus deelde de alge
meen secretaris van de NATU mr. H
J. Zeevalking. gisteren tijdens een pers
conferentie te Haarlem mee, staat los
van de opleiding aan de Arnhemse
Toneelschool waarvoor een toelatings
examen nodig is en die op het ogenblik
door 15 cursisten wordt gevolgd. Het
hoofdbestuur van de NATU oordeelt het
echter nodig dat op meer uitgebreide
schaal de opleiding van amateurregis
seurs ter hand wordt genomen, niet in
het minst, omdat daarvoor naast veel
behoefte ook grote belangstelling be
staat.
Tien militairen tegelijk voor Krijgsraad
Vier weken wegens ongehoorzaamheid
<Van onze Haagse redactie)
Niet minder dan tien soldaten stonden
gisteren tegelijk terecht voor de krijgs
raad te velde west te Den Haag terzake
van „opzettelijke ongehoorzaamheid in
tjjd van oorlog".
Zij hadden op 4 april j.l. te Delft niet
gehoorzaamd aan een bevel van de ser
geant van de week om buiten aan te
treden teneinde aan de exercitie deel
te nemen, maar waren in plaats daarvan
op de slaapzaal gebleven.
Vakantiewerk scholieren in loondienst
Sociale verzekering
Ook dit jaar zullen weer verschei
dene scholieren en andere jongelieden
gedurende een deel van hun vakantie
in loondienst gaan werken.
Het ministerie van Sociale Zaken
wijst er o.m. op, dat het Burgerlijk
Wetboek er in beginsel vanuit gaat, dat
minderjarigen slechts met toestem
ming van hun ouders een arbeids
overeenkomst zullen aangaan. Werkt
een minderjarige langer dan vier we
ken bij eenzelfde werkgever, zonder dat
de ouders er bezwaar tegen maken,
dan wordt verondersteld, dat zij
daarvoor mondelinge toestemming
hebben gegeven.
Vakantiewerk in arbeid
De voorschriften, die voor normale ar
beid gelden, zijn ook op vakantiewerk
van toepassing. Is er een collectieve ar
beidsovereenkomst (C.A.O.) of bindende
loonregeling, dan moet de vakantiewer
ker het voorgeschreven loon, dat bij zijn
leeftijd en ervaring past, ontvangen. De
werktijdbepalingen zijn uiteraard op
hem van toepassing, evenals de veilig
heidsvoorschriften.
Arbeiders dus ook vakantiewerkers
beneden 18 jaar moeten een arbeids
kaart hebben en deze aan hun werk
gever afgeven. Die arbeidskaart, een
soort uittreksel uit het bevolkingsregis
ter, kan men op het gemeentehuis, waar
men staat ingeschreven, aanvragen. Zo
als bekend mogen jongens beneden 14
jaar en meisjes beneden 15 jaar nog
geen arbeid veiTichten, dus ook geen
vakantiewerk. Zij kunnen dus ook geen
arbeidskaart krijgen. Wel mogen 14-
jarige meisjes huishoudelijke arbeid in
gezinnen verrichten. Voor huishoude
lijke arbeid in gezinnen is echter geen
arbeidskaart vei-eist.
HoewL. vakantiewerk normale arbeid
is, wil dit niet zeggen, dat steeds alle
risico's door de sociale verzekering wor
den gedekt. Slechts tegen het ongeval
lenrisico zal deze verzekering doorgaans
een voorziening bieden, indien tenminste
in een verzekeringsplichtig bedrijf wordt
gewerkt. Het Ziekenfondsenbesluit. de
Ziektewet en de Invaliditeitswet worden
doorgaans alleen toegepast, indien de
arbeid in totaal langer dan 14 dagen
duurt. Dan zal ook de premie voor de
kinderbijslagwet moeten worden betaald.
Ook premie voor de Algemene Ouder
domswet is steeds vanaf de 15-jarige
leeftijd verschuldigd. De Werkloosheids
wet geldt in het algemeen niet ten op
zichte van vakantiewerk.
Bij de behandeling van deze zaak
bleek, dat de betrokken soldaten, die
vandaag met klein verlof zouden zijn
gegaan, in de laatste maanden herhaal
delijk waren overgepa-atst. totdat zij
tenslotte in Delft terecht kwamen. Daar
moesten zij werkzaamheden in een ma
gazijn verrichten, samen met burgers. De
militaire discipline was door dit alles
danig verslapt.
Een nieuwe commandant in de kazer
ne nam qp zich daar verandering in te
brengen. Tlij stelde, dat van 1 april af
elke dag twee maal twintig minuten
voor exercitie moesten worden bestemd.
Op 1 en 2 april kwam er echter niets
van en op 3 april werd slechts een deel
van de jongens naar buiten geroepen,
terwyi een andere groep weer niet be
hoefde te exerceren.
Dit deed de tien soldaten, die gisteren
terecht stonden, besluiten op 4 april ook
niet meer te gaan. Zij deden verder die
dag normaal dienst, maar werden
's avonds aangehouden en negen dagen
in hechtenis genomen.
Hoewel de auditeur-militair begreep,
dat er onder de groep van tien enkele
aanstokers waren en dat de rest wellicht
wèl had willen exerceren, wilde hij de
beklaagden thans allen over een kam
scheren. Hij eiste zes weken militaire
detentie met aftrek.
De verdediger, mr. dr. J. Hazenberg,
wees erop, dat de jongens zich voor
elkaar groot hebben willen houden. Naar
zijn mening had. veel ellende kunnen
worden voorkomen, wanneer de directe
leiding meer begrip voor de situatie
van de soldaten had getoond. Na raad
kamer vonniste de Krijgsraad alle tien
militairen met vier weken militaire de
tentie.
A.N.W.B.
onthutst over
antwoord
ministerieel
Het rijbewijs moet totaal vervallen zodra de rqbevoegdheid door de rechter
aan een automobilist ontzegd wordt. Dit is de strekking van een ontwerp van
wet. dat bij het Ministerie van Verkeer en Waterstaat in voorbereiding is ter
wijziging van de Wegenverkeerswet.
Mededeling hiervan werd namens Mi nister Algera gedaan in een brief aan
de A N-W B. Deze br'~f is een antwoord op een request dezer organisatie met
het verzoek verlopende rijbewuzen tijdens een ontzeggingsperiode van de
rybevoegdheid automatisch te verlengen.
Een van de eerste stappen opgen. Voor dit rietzaaien heeft men
weg naar het in cultuur brengen zijn toevlucht genomen tot het
van de nieuwe polder Oc lelijk Fle- i Hegtuig .dat grote oppervlakten in
voland is het inzaaien van riet. dat korte tijd kan bewerken. Een van de
de bodem moet verstevigen en daar- zaaivliegtuigen met een pluim van
door toegankelijk maakt voor de
zware moderne landbouwwerktui-
zaad achter zich scheert over de
maagdelijke bodem.
Dit antwoord is als een donderslag bij
heldere hemel gekomen.
1 Het is voor de functionarissen van
deze grote verkeersbond onthutsend,
jomdat in 1952 een speciaal ontwerp van
Iwet ter wijziging van de toen één jaar
joude Wegenverkeerswet de Kamers pas
seerde. waarin werd bepaald, dat rijbe-
i wijzen „hun geldigheid voor de duur van
ontzegging'' verliezen (artikel 19). In de
Memorie van Toelichting op deze wijzi
ging zeide minister Algera het met
redelijk te achten, dat na afloop van de
bijkomende straf van ontzegging van de
rijbevoegdheid een rijbewijs geldigheid
jzou hebben verloren. „De rechterlijke
uitspraak bedoelt iemand als straf tij
delijk de rijbevoegdheid te ontnemen,
zonder daarbij over de rijvaardigheid
een uitspraak te doen. Het is daarom
aangewezen duidelijk te doen uitkomen,
dat de rijbevoegdheid herleeft, zodra de
termijn van de ontzegging van de be
voegdheid is verstreken", aldus minister
Algera destijds in de Memorie van Toe
lichting
Thans wordt namens deze zelfde
minister medegedeeld, dat het rijbewijs
moet vervallen, zodra een rechter de
rijbevoegdheid tijdelijk heeft ontzegd.
Zulks, terwijl de vaste commissie van
Verkeer en Water-taat uit de Tweede
Kamer in 1952 verklaarde „er zich mee
te kunnen verenigen, dat na het ver
lopen van het tijdvak, waarvoor iemand
de rijbevoegdheid is ontnomen, zijn
.rijbewijs zijn geldigheid hei-krijgt".
Tegen de opvatting van de minister
en de vaste commissie uit de Tweede
Kamer in wordt thans namens dezelfde
minister in feite medegedeeld, dat deze
minister van mening is, dat bij uit
spraak omtrent ontzegging van rijbe
voegdheid voor enige termijn het rij
bewijs vervallen moet worden verklaard.
Dit is, volgens het antwoord aan de
ANWB., neergelegd in het ontwerp
van wet, dat op korte termijn bij de
Sta ten-Generaal zal worden ingediend.
Het antwoord heeft requestn ante. de
A.N.W.B., in hoge mate bevreemd.
De Bond hoopt, dat dit ontwerp van
wet de Statcn-Generaal nimmer zal
bereiken en dat alsnog aan het door
hem gedane verzoek om een eenvou
dige administratieve aanwijzing ter
wille van een geiykmatige rechtsver-
deling, zal worden voldaan.
Antwoord aan de heer Ritmeester:
Geen aanleiding de arbeid stop te zetten
Op vragen van het Tweede Kamerlid, de heer Ritmeester, heeft de minister
van Binnenlandse Zaken, Bezitsvorming en P.B.O. schrifteiyk geantwoord, dat
het juist is, dat de Rykscentrale voor Mechanische Administratie belast is met
het ponsen van de kaarten voor de leden-administratie van een politieke party
(K.V.P.) ten getale van ongeveer 300.000 stuks. Met dien verstande, dat deze
Centrale heeft bedongen, dat het ponsen slechts zal plaatsvinden op haar pas
sende tijdstippen.
Op de vraag, welke redenen de minis
ter ertoe hebben geleid goed te vinden,
dat deze arbeid aan die Rijksdienst
werd opgedragen, heeft minister Struyc-
ken geantwoord, dat het bij de RMA
noodzakelijk is de personeelsbezetting
van de afdeling, belast met het vervaar
digen van ponskaarten, zo veel mogelijk
af te stemmen op de voorzienbare
maximale eisen, aan deze afdeling te
stellen De wervingsmoeilijkheden met
betrekking tot Hollerith-typistes en het
grote personeelsverloop onder deze cate
gorie van personeel nopen daartoe. An
derzijds brengt dit beleid met zich mede,
dat zich somtijds op deze afdeling een
situatie voordoet, dat meer ponskaarten
zouden kunnen worden vervaardigd dan
voor eigen RMA-werkzaamheden moet
Veel hartpatiënten onder
broodbezorgers
Onder de groep broodbezorgers
worden de laatste tijd veel hart
patiënten aangetroffen.
Dit verklaarde de heer L. Witte,
secretaris van de Algemene Be-
drijfsbond Voedings- en Genotmid
delen. op het gisteren gehouden
congres van deze Bond. De heer
Witte schreef deze kwaal toe aan
de hoogbouw die de laatste tijd
zeer is toegenomen en waardoor de
broodbezorgers iedere dag trap op,
traf af moeten.
De heer Witte vroeg zich verder
af, hoe het niet de voortschrijden
de motorisering te rijmen is. dat
men nog steeds brood karren langs
de weg ziet en daarvoor ook nog
personeel kan krijgen.
geschieden. Het aanvaarden van op
drachten tot het vervaardigen van pons
kaarten van particulieren vermindert
het financiële nadeel, hetwelk verbon
den is aan het noodgedwongen te voe
ren inderdaad van tijd tot tijd tot enige
overbezetting leidende personeelsbeleid.
De minister heeft evenmin als zijn
ambtsvoorganger daarom tegen het aan
vaarden van zodanige opdrachten be
zwaar gemaakt, doch daarbij wel gesti
puleerd dat slechts sprake zou mogen
zijn van een incidenteel aanvaarden van
dergelijke opdrachten, voor zoveel de
normale werkzaamheden daartoe gele
genheid geven, en dat deze werkzaam
heden nimmer tot overwerk aanleiding
mogen geven. De met betrekking tot de
onderhavige order gemaakte afspraken
zijn geheel met het vorenstaande in
overeenstemming.
De minister meent dat er geen aan
leiding bestaat de arbeid stop te zet
ten en evenmin om toe te zeggen, dat
in den vervolge dergelijke opdrachten
niet meer zullen worden aangenomen,
aangezien ze dienstbaar kunnen wor
den gemaakt aan het financieel be
lang van het Ryk.
Ziekenfondsen bereid tot
arbitrage
De organisaties van Algemene Zie
kenfondsen hebben telegrafisch aan de
minister van Sociale Zaken en Volks
gezondheid bericht, dat zij het minis
teriële voorstel tot arbitrage omtrent
de tussen de Ned. My tot Bevordering
der Tandheelkunde en de organisaties
van Algemene Ziekenfondsen gerezen
geschilpunten, aanvaarden.
Zy stellen het op prys. indien de
minister overeenkomstig zün aanbod,
hun hierby terzijde wil staan.
