MEZZO
Ondanks „Gooi zé eruit" blijven tie
persoonlijke betrekkingen goed
Zuid-Italië behoort in Europa tot
meest onderontwikkelde gebieden
VÏCREM
Politiekezakelijke problemen
maargeen onvertogen woord
Automatisering van industrie
levert tal van problemen op
96ste jaargang
Vrijdag 10 mei 1957
Derde blad no. 2913
Nederlanders in Indonesië
Xi.t
f
Geen spoor van vileine vijandelijkheid
(Van onze reisredacteur)
Djakarta. De rode verf waarmee de grote letters op de witte
hotelmuur waren gesmeten, was dreigend uitgelopen. „Oesir belanda"
gooi de Nederlanders eruit! schreeuwden die woorden. Wèl om
even van te schrikken. Maar recht onder dat zwaard van Damocles
zat een groepje van die Nederlanders boordje los, dasje af, biertje
drinkend op de veranda uit te blazen van de lange hete dag. En
toen ik bijgeschoven was, kwam de bediende, die vroeger „djongos"
heette, maar nu terecht liever als „pelajan" wordt aangesproken, op
zachte voeten naderbij, een kleine bedaarde aristocraat, die graag
wilde weten waarmee de nieuwe gast zich wenste te verfrissen.
Het bier was een mooi stukje kou in de lauwe stomende hitte van
de Djakartaanse avond daar onder de hoge palmen, een kleine zweep
slag voor het sudderend brein van de nieuwkomer, die direct al na zijn
aankomst een bestek zocht uit te zetten in het Indonesië van nu.
Die aankomst op het vliegveld Kema-
joran was overigens niet zo bemoedigend
geweest, want het leek wel of de immi
gratie-ambtenaren een klein ranglijstje
hanteerden. Eerst diplomaten, dan In
donesiërs, dan bevriende Aziaten, dan
niet zo bevriende Aziaten, vervolgens
Amerikanen en tenslotte Chinezen. En
helemaal aan het eind, na anderhalf
uur in een Turks bad met kleren aan
want zo voelt het aan in de houten aan-
komstloods van Kemajoran de Neder
landers, bezweet en zwijgend geprikkeld.
Het stak echt een beetje een speld in
die ballon vol goede voornemens waar
mee men was geland: volledige aan
vaarding van het feit dat Indonesië een
soevereine staat isniet met grote
Nederlandse voeten op lange Indone
sische tenen trappenNatuurlijk is
de Duitse bezetting niet met het Neder
lands bewind te vergelüken, maar
tóch....!
Komische noot
Ook ik struikelde by het afdalen van
de vliegtuigtrap op Kemajoran van
louter tact en fyngevoeligheid by
voorbaat al haast over mijn eigen voe
ten in die typische kramphouding van
de Nederlandse nieuwkomer. Welnu, die
goede voornemens werden tydens het
zweterig wachten by de immigratie al
tot normale proporties ingekookt. En op
weg van het vliegveld naar de stad was
daar inderdaad tussen de opschriften
„Laksanakan Konsepsi Presiden" en
„Kabinet Gotong Rojong, hidoep Boeng
Karno" steeds weer dat „Oesir belanda".
Deze opschriften waren veelal vergezeld
van een klein regeltje in de trant van:
„Wee je gebeente als je deze regels van
de muur wist!"
Vandaar dat een Chinese garagehou
der wiens personeel hem op de ochtend
van de 28ste februari, de grote reclame
dag voor het presidentieel concept, stra
lend kwam vertellen dat het de hele
klodderboel netjes van de gevel had ge
spoeld, schielijk een verfkwast greep en
tandenknersend zijn pand weer vol
„Hidoep Boeng" en „Konsepsi" schil
derde.
Een komisch nootje zoals er trou
wens meer klinken, want heus, het
valt allemaal erg mee. Neem de
betjah-jongens, die politiek de heetste
hoofden heten te hebben. Een vrien
delijke glimlach, een sigaretje en men
wordt het genoegelyk afdingend altyd
eens over de prijs van een rit in zo'n
uitbundig beschilderde fauteuil op
drie wielen, die merkwaardige namen
dragen als „Shake hands", „Atoom
Express" of vanwege de voetballiefde,
„Stade de Rheims".
Nooit een haar gekrenkt
Op mijn menigvuldige afstekertjes per
betjah door de donkerste kampong is
mij nooit een haar gekrenkt, nooit één
onvertogen woord toegevoegd. Ik kan
met- de hand op het hart verklaren, dat
ik gedurende mijn vijf weken in Indo
nesië niet één keer onheus bejegend
werd. Iedere ontmoeting met een Indo
nesiër, hoog of laag, werd by de weder
party gekenmerkt door een hoffelijke
vriendelijkheid, waarin ten hoogste af
en toe een licht nerveuze verlegenheid
aanduidde, dat niet allleen de Nederlan
der bij het bejegenen van de gewezen
tegenstander wel eens psychisch in de
knoop zit.
Maar nergens is er in Indonesië iets
te bespeuren dat ook maar in de ver
ste verte lykt op de vileine vyandelyk-
heid, die men als Westerling tegen
woordig bijvoorbeeld in de Arabische
landen kan ontmoeten, waar een dikke
straatslenter zo ereis een minuut lang
met belangstellende glimlach op uw
voet kan gaan staan om by te dragen
tot de bestraffing van het Westers-
joods imperialisme. Zelfs op die 28ste
februari, de dag van de massa-demon
straties, kwam het daar in Indonesië
niet toe.
Misschien heeft het bericht dat Ne
derlandse ouders die dag hun kinderen
thuis hielden, in ons land het beeld op
geroepen van een Hollands moedertje
dat beschermend haar armen om haar
kleintjes knelde, terwyl buiten de massa
schuimbekkend grauw stenengooiend
naar de hekken opdrong. Welnu, de
waarheid was dat de scholen na lang
aarzelen slechts by wijze van voorzorgs
maatregel sloten. De kinderen hadden
Moeilijkheden maar ook compen
saties Een kijkje op de rede
van Makassar. Men kan er na een
week hard werken heerlijk een
dagje zeilen.
grote pret over een extra vakantiedag
en niemand had een cent last.
Geen gevaarlijk bestaan
Nee, naast een gezond Nederlands
aanpassingsvermogen heeft men de
grote mate van kalmte en vriendelijk
heid der Indonesiërs te loven, die er
oorzaak van zijn dat de persoonlijke
betrekkingen nog steeds niet ernstig
gedeukt zijn.
Het „Oesir Belanda" geldt politiek
en zakelyk, in onpersoonlijke zin dus.
Het is ingegeven door achterdocht je
gens vermeende koloniale restanten,
door wrok om Nieuw-Guinea, rancunes
tegen de laatste banden.
Het werkt door op zakelyk terrein in
een plagerijen-campagne met visa, sta
kingen en discriminatie. Toegegeven: er
Onze reisredacteur, W. L. Brugs-
ma, begint vandaag aan het tweede
deel van zyn reportage over Indo
nesië. Nadat hy in het eerste de
belangrijkste interne problemen van
het land heeft behandeld, begint hy
thans met die van de buitenlanders
in de Republiek, uiteraard vooral
van de grootste groep ofider hen:
de Nederlanders, de groep van de
employé's (ongeveer 18.000) en de
„Indische Nederlanders (plus minus
36.000). Tot besluit van deze repor
tage zal hij zijn gedachten laten
gaan over de mogelykheid van ge
normaliseerde betrekkingen tussen
Indonesië en Nederland en de
vraagstukken, die een gezonde ver
houding tussen deze landen in de
weg staan.
zyn bepaalde arrestaties en processen
geweest. Maar door de bank genomen
voert de Nederlandse gemeenschap in
Indonesië bepaald geen benard of ge
vaarlijk bestaan. De voornaamste zorg
van de doorsnee-Nederlander in Indo
nesië geldt de zorg. die men zich thuis
nodeloos over hem maakt! Zijn leven
kent* naast moeilykheden ook compen
saties. Het verschilt in feit weinig van
dat van een Europeaan in vele andere
Aziatische of zelfs sommige Zuid-Ame
rikaanse landen.
Punten voor
„gewetensonderzoek"
Die laatste vergelijking doet mij den
ken aan de „korte handleiding voor het
bepalen van je houding", die een byzon-
der verstandige Nederlander in Indo
nesië mij gaf.
Kort samengevat komt zij hier
op neer:
a. degenen die zeggen „de Indone
siërs kunnen het niet, dat hébben
wij altijd wél gezegd", zijn ir
realisten. De essentie van ieder
koloniaal conflict is dat het geko
loniseerde volk materieel nooit
gereed is (ook nooit de kans heeft
gekregen dat te wordenvoor de
onafhankelijkheid, die men het
niet langer kon weigeren.
b. de weinigen die aan de borrelta
fel leedvermaak koesteren over
Indonesië's huidige moeilijkheden
zijn gevaarlijke dwazen, die niet
beseffen dat Nederlands econo
mische belangen alleen maar ge
baat zijn bij een gezond, sterk en
stabiel Indonesië.
c. de velen die maar niet begrijpen,
waarom Nederland na al die tijd
niet iets van zijn voortreffelijk
heid heeft achtergelaten, lijden
aan een schoonmoeder complex.
Het is onzinnig Indonesië te ver
gelijken met Nederland of Neder-
lands-Indië.
Geldige vergelijkingsmogelijkhe
den zijn wèl Pakistan, Birma of
Prijsverhoging visakte
(Van onze parlementaire redacteur)
In de Tweede Kamer heeft de heer
Wagenaar (CPN) aan minister Mans-
holt gevraagd het totale bedrag van de
opbrengst van de visakten voor het tyd-
vak van 1 juni 1957 tot 31 mei 1958 te
gebruiken voor verbetering van de vis
stand in de binnenwateren. Voorts ver
zocht hij, degenen, die op 1 juni a.s. de
leeftijd van 65 jaar hebben bereikt, vry
te stellen van de betaling van de aange
kondigde verhoging.
Minister Mansholt antwoordde, dat
het totaalbedrag wordt gebruikt voor
onderzoek (f30.000.aankoop en kwe
ken van pootvis en de financiering van
een nieuwe grote kwekerij, die zal wor
den aangelegd in oostelijk Flevoland. De
opbrengst van de verhoging van 50 cent
tot 150 cent zal voor de aanleg van deze
kwekerij worden gebruikt. In totaal is
voor de kwekerij drie miljoen gulden
nodig, waarin het Rijk een miljoen gul
den bydraagt. In 1959 zal met de uit
voering van het plan worden begonnen.
De prijs van het hengelbewys was sedert
1943 niet verhoogd. Een bedrag van f 1.50
per jaar is zeer laag voor degenen, die
het hele seizoen kunnen vissen.
koffie hoort
Extra voordelig
Verkrijgbaar bi/ de melkhandel
koffieklaar
Onder het opschrift op de muur
de onbezorgde zondagochtend
drank.
Thailand, of zo men wil Egypte.
Het mag zijn dat Indonesië mo
menteel een crisis doormaakt, de
balans van de laatste jaren is ze
ker niet ongunstiger dan in die
landen.
Het komt mij voor dat deze pun
ten aanleiding zouden kunnen ge
ven tot enig gewetensonderzoek.
Vertegenwoordiger van
„Bantengraad" in arrest
De legerwoordvoerder in Djakarta
heeft donderdag bekendgemaakt, dat
Ramawi Izhar, vertegenwoordiger in
Djakarta van de „Bantengraad" van
Midden-Sumatra, om „veiligheidsrede
nen" door de militaire politie is gear
resteerd.
Kortgeleden arresteerde het leger in
Djakarta de voorzitter van de indus
triële raad, Omar Toesin, en tien an
dere leden van de Zuidsumatraanse
„Garoedaraad". Later werd aan hen
stadsarrest opgelegd.
Koningin opent
gemeente-congres
DEELNEMERS DIT TALRIJKE
LANDEN.
H. M. Koningin Juliana zal op
12 juni in de Ridderzaal te 's-Graven-
hage het 13e internationale gemeen
tencongres openen. Dit congres wordt
van 12 tot en met 18 juni in Den Haag
Scheveningen gehouden.
De Koningin heeft het bescherm
vrouwschap van het congres aanvaard.
Na een begroeting door de burgemees
ter van 's-Gravenhage, mr. H. A. M. T.
Kolfschoten, en door de voorzitter van
de „Union internationale des villes et
pouvolrs locaux", prof. dr. P. J. Oud, zal
de Nederlandse minister van Binnen
landse Zaken, bezitsvorming en P.B.O.,
mr. A. A. M. Struycken. een rede uit
spreken.
Tot op heden hebben zich reeds 100
burgemeesters opgegeven (o.a de bur
gemeesters van Rome. Helsinki. Stock
holm. Karthoem, Genève en Bangkok);
70 wethouders, een 30-tal gemeentese
cretarissen. meer dan 50 raadsleden en
vertegenwoordigers van gemeentedien
sten, Raad van Europa, Ford Founda
tion. Europese Gemeenschap voor Ko
len en Staal en autoriteiten van buiten-
tenlandse regeringen en provinciale
overheden.
Er zyn deelnemers uit Spanje. Israël.
Zweden, Finland. Noorwegen, Engeland,
Canada, Ver. Staten, Zuid-Slavië, Dene
marken. IJsland, Monrovia. Zwitserland,
Belgie, Frankryk. Iran en Griekenland.
Zowel uit Thailand als Japan hebben
zich tien deelnemers gemeld.
r c r e m e
Grote pot 1.65 - tube 1.20
Congres Internationale K. v. K. in Napels
(Van onze Romeinse correspondent)
Te Napels wordt het congres gehouden van de Internationale Kamer
van Koophandel. Het is een enorm lichaam, het grootste lichaam, dat
zich bezig houdt met de particuliere onderneming en de vrijheid van
de handel. Leden zijn niet alleen de plaatselijke Kamers van Koop
handel in zestig verschillende landen, waartoe natuurlijk ook Neder
land behoort, maar bovendien tal van grotere en kleinere industriëlen,
assuradeurs, kooplieden enz. In Nederland zijn vele honderden leden,
zowel uit de grote bedrijven als uit de middenstand. Te Napels zijn
zeventig Nederlandse afgevaardigden aanwezig, met als hoofd van de
delegatie prof. Ten Doesschate, directeur van de Hoogovens en Staal
fabrieken te IJmuiden.
Waarom heeft men nu juist Napels gekozen voor dit congres? Dat
is gebeurd op voorstel van de Italiaanse afdeling en met het doel aan
de gedelegeerden gelegenheid te geven kennis te nemen van de toe
standen in de grootste stad van Zuid-Italië, dat tot de meest onder
ontwikkelde gebieden behoort van Europa.
nale Kamer van Koophandel, die uitgaat
van het. standpunt, dat alle partyen
daar belang by hebben, omdat de tot nu
toe arme bevolking van die gebieden,
wanneer zij tot grotere welstand komt,
steeds mee markten zal gaan vormen
voor de produkten van de thans reeds
welvarende streken.
Sommigen komen tijdelijk
in onaangename positie
Men kan hier zien, hoe verstandige
regeringsmaatregelen, gepaard aan in
ternationale technische en financiële
hulp. een onderontwikkeld gebied tot
grotere welvaart doen geraken. In zyn,
openingsrede heeft de voorzitter, de
Amerikaan Warren Lee Pearson. Zuid-
Italië ten voorbeeld gesteld en gewaagd
van de mogelijkheid om op soortgelyke
wijze de gehele groep van onderontwik
kelde gebieden in het westelyk bekken
van de Middellandse Zee tot meerdere
welstand te brengen. In Italië heeft
het rijke geïndustrialiseerde noorden
van het land medegewerkt tot de op
heffing van het zuiden. Op dezelfde
wyze zou een samenwerking tussen
Italië, Frankrijk (natuurlijk met inbe
grip van Algerije), Spanje, Marokko en
Tunesië een groot gebied ten voordeel
kunnen zyn.
Verbetering van de toestanden in de
onder ontwikkelde gebieden is een van
de hoofddoeleinden van de Internatio-
Meer welstand voor allen
Het onderwerp onderontwikkelde ge- i
bieden neemt dus een belangryke plaats
in op de agenda. Een ander onderwerp
van betekenis is de automatisering van
de industrie. Daarover is een belangryk j
rapport uitgebracht van de Duitser prof.
Hans Boden, directeur van de Allge-
meine Elektrizitats Gesellschaft (AEG). 1
Automatie, in de zin die wij sedert kort
aan dit woord geven, komt vooral hier
op neer, dat elektronische apparaten tot
op grote hoogte het toezicht zullen over-
nemen over een groot aantal machine
rieën. die tot nu toe bediend moesten
worden door een aanzieniyk aantal ge- I
specialiseerde arbeiders. Dit betekent
dus, dat een veel geringer aantal arbei- 1
ders een veel groter aantal produkten
zal kunnen leveren. Die grotere produk-
tie verhoogt in aanmerkelyke mate het
nationale inkomen. Maar het verleden
leert, dat. wanneer nieuwe machine
rieën aan het werk worden gesteld, dit
telkens weer gepaard gaat met geboor
teweeën, daar die machinerieën het werk
uit handen nemen aan de werklieden.
De ervaring leert echter ook, dat die
nadelige gevolgen altijd weer te boven
werden gekomen en dat het slotresul-
taat steeds geweest is: hogere produktie
der arbeiders en toeneming van de wel
stand voor allen.
Massaprodukten goedkoper
Prof. Boden meent, dat de automatie
op zichzelf niet zulk een schok zal ver
oorzaken als destyds de toepassing van
de elektrische energie of in de toekomst
het in gebruik nemen van de atoomener
gie. De bouw van die grote elektronische
apparaten zal op zichzelf heel wat werk
verschaffen, maar er zullen natuurlyk
arbeiders zyn, die hun werk verliezen.
Dat is een punt. dat terdege moet wor
den bestudeerd ên opgelost. Ook in het
belang van de ondernemers, voor wie
die arbeiders niet alleen werkkrachten
zyn, maar ook verbruikers en afnemers.
Werktijden zullen stellig aanmerkelijk
worden verkort, hetgeen prof. Boden
toejuicht, mits het geleidelijk gebeurt,
zodat, de mensen leren verstandig ge
bruik te maken van de meerdere vrye
tijd, waarover zij 'zullen gaan beschik
ken.
De gevolgen van de automatie zullen
zyn, dat alles wat in massa kan worden
geproduceerd, veel goedkoper zal wor
den, terwijl datgene, wat persoonlijk
werk op persoonlijk toezicht vereist, in
prijs zal stijgen, omdat natuurlyk de
werkers, die daarby betrokken zijn op
den duur een even hoog loon zullen
gaan verlangen als de mensen, die de
elektronische supermachines bedienen.
Het persoonlijk element zal op heel wat
gebieden blyven. Kantoorwerk kan stel
lig sterk worden geautomatiseerd, en
dat is geen verlies, want tenslotte is het
werk van een kantoorbediende vaak
even eentonig als dat van een fabrieks
arbeider. Maar om een voorbeeld te noe
men: Een boer kan zyn koeien melken
met elektrische apparaten, maar hy
blijft genoodzaakt om op elke koe toe
zicht te houden en haar persoonlijk te
verzorgen.
Hoogst bedenkelijk
Het klonk alles erg optimistisch en op
gewekt en wy hoorden al praten over
de vele vrye tyd, die wy allemaal zul
len krijgen en de manieren, waarop wy
die tijd zullen gaan besteden. Maar een
paar dagen te voren hadden wy in een
Italiaans weekblad gelezen over de grote
hoogovens te Terni, het meest geïndus
trialiseerde stadje van Midden-Italië.
Daar is het bedrijf sterk geautomati
seerd en het gevolg is, dat het aantal
arbeiders tot de helft is teruggebracht,
terwijl de produktie veel en veel groter
is dan enkele jaren geleden.
De gemiddelde leeftijd van de arbei
ders is op het ogenblik 43 jaar 'en hun
kinderen van 18 of 20 in het algemeen
de jongelui, die in hun kindertijd altyd
geleefd hebben in het vooruitzicht op
1 hun tyd in de fabriek te gaan werken,
waar vader ook werkte zyn zonder
uitzondering werkloos. Het gaat zo ver.
dat menige vader aan de directie heeft
voorgesteld hem maar te ontslaan en
zyn zoon aan te nemen, iets wat de di
rectie alleen maar doet, wanneer de be
trokken man minstens 55 jaar oud is.
Hier is het probleem zeker niet goed
opgelost en dat vooruitzicht van een
jeugd, die niet aan de slag zal kunnen
komen, lykt ons hoogst bedenkelijk, ook
al zal dat op den duur wel weer in orde
kunnen komen.
Rozig toekomstbeeld
Een aardig rapport werd uitgebracht
door de heer Slotemaker, waarnemend
vice-president van de KLM, over de
wyze waarop tyd en ruimte worden
overwonnen door de moderne transport
middelen. Hy vertelde o.a. dat reizen
per vliegtuig zeer binnenkort veel
goedkoper zal zyn dan het reizen
per trein of per boot. Een
vliegtuig met straalaandrijving kost 5
miljoen dollar. Men kan in vyf of zes
uur de afstand tussen Europa en Ame
rika afleggen. Men kan per jaar 450
keer de Atlantische Oceaan oversteken
en op die wyze 60.000 passagiers ver
voeren. Dat is ongeveer evenveel als een
groot schip in een jaar vervoeren kan.
Maar zulk een schip kost 50 miljoen
dollar en heeft veel meer personeel no
dig aan boord! Het vliegen zal dus heel
wat goedkoper zyn dan het varen. Op
den duur zullen zeereizen niet anders
zyn dan luxe voor vakantiegangers die
eens een tyd rust willen hebben. De
Nederlandse spreker gaf een groot aan
tal van dergelyke toekomstbeelden, die
ons erg optimistisch leken en wel een
heel rozig beeld gaven van de wereld
van morgen.
Azië maakt zich bezorgd
Belangryk was dinsdagochtend de
zitting van een der secties, voorgezeten
door prof. Ten Doesschate,'waarin werd
gesproken over de Europese markt, de
vryhandelszone en Euratom. Er was een
belangryk debat, aan het einde waar
van prof. Ten Doesschate ons vertelde,
dat zijn indruk was dat de Euratom een
zeer gespecialiseerd onderwerp is dat
slechts weinigen begrijpen en dat daar
om zonder veel moeilykheden door de
regeringen, door de parlementen en
door de bevolking zal worden aanvaard!
In dit byzondere milieu van de Inter
nationale Kamer van Koophandel wordt
de Europese markt, al moeten de parle
menten er de discussie nog over openen,
reeds aanvaard als iets bestaands.
Daarentegen ryzen er nogal bezwaren
tegen de vryhandelszone. In de discus
sie bleek, dat bepaalde landen, bijvoor
beeld India in de Europese markt het
vormen zien van een nieuw blok, naast
de reeds bestaande economische blokken,
die gevormd worden door de Ver. Staten
en de Sovjet-Unie. De spreker van In
dia zinspeelde op de mogelijkheid, dat
de vrye Aziatische staten op hun beurt
zich misschien ook tot een blok zouden
moeten verenigen, een blok. dat dan
over een zeer belangryke hoeveelheid
grondstoffen zou beschikken. De Indo
nesische spreker meende, dat de Euro
pese markt tenslotte het voordeel zou
geven van lagere prijzen voor bepaalde
goederen, maar dat Indonesië er in de
eerste tyd stellig nadeel van zal onder
vinden, omdat er minder kapitaal be
schikbaar zou blyven voor belegging in
Indonesië, nu de zes landen van de
Europese markt hebben besloten kapi
taal te investeren in de onderontwik
kelde gebieden van hun eigen overzeese
gebiedsdelen, voornamelijk in Afrika.
Engeland en Amerika zijn
vóór vrijhandelszone
De voorzitter van de Engelse Kamer
van Koophandel liet een optimistisch en
opwekkend geluid horen: hy verklaarde,
dat de beide grote politieke partyen in
Engeland met sympathie staan tegen
over de plannen voor het vormen van
een vryhandelszone. Er zyn op dit ogen
blik drie werkgroepen bezig, die eind
juli hun rapport moeten indienen, zodat
het waarschijnlijk in hei najaar mogelijk
zal zyn voor Groot-Brittannië om be
kend te maken, of het al dan niet in zulk
een vryhandelszone geïnteresseerd is.
Naar zyn mening zal Groot-Brittannië
er wel voor voelen, mits landbouwpro-
dukten uitgesloten worden.
De Amerikaanse spreker zei. dat in
zyn groep eenheid van markten altijd
op sympathie kan rekenen en dat de
tekst van de in Rome ondertekende
overeenkomst niet strydig is met de
denkbeelden, die men in Amerikaanse
handelskringen over zulk een integratie
heeft. Hy wees er echter op, dat men
ervoor moest waken, dat de Europese
markt niet tot een gesloten blok gaat
worden, dat een vyandige economische
politiek zou gaan voeren tegenover de
rest van de wereld.