„Wij verzetten ons tegen Moskou's
bedreiging van onze beschaving"
WEERBERICHT
Paul-Henri Spaak nam met een monumentale rede
a fscheid als minister van Buitenlandse Zaken
Scherpe kritiek op het Kremlin
Protest van 20.000 Nederlanders
tegen opheffing Nat. Reserve
NEDERLANDSE SCHEEPVAART
WELDRA DOOR SUEZKANAAL
96ste Jaargang
VRIJDAG 10 MEI 1957
No. 29132
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeuri i. w. Benuj DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltt" smgel u,Lel^1" °T
Hoofdredacteur! J. Brouwer t 7.50 per kwartaal: f. 2.55 per maand; f. 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041. Redactie. 21507
België verliest staatsman van formaat
(Van onze Brusselse correspondent)
Met een rede vol scherpe kritiek op de Sovjetrussische politiek heeft
Paul-Henri Spaak gistermiddag zijn carrière van Belgisch minister van
Buitenlandse Zaken beëindigd. Zoals men weet volgt hij Lord Ismay
op als secretaris-generaal van de NAVO. Spaaks laatste rede in het
bewogen luisterende parlement was een strenge veroordeling van de
Russische bedreigingen en intimidatie-politiek. In de afgelopen tien
jaren heeft de Sovjet-Unie in de Ver. Naties 83 maal gebruik gemaakt
van het vetorecht, aldus bracht Spaak in herinnering. Het Atlantisch
Verdrag (NAVO) zou niet tot stand zijn gekomen, wanneer wij het
gevaar van het Sovjetrussische imperialisme niet hadden zien opdagen.
De satellietlanden in Oost-Europa zijn het onweerlegbaar bewijs van
dat imperialisme. Welk ander land, behalve de Sovjet-Unie, heeft
miljoenen mensen, niet-Russen, gedwongen een moraal en een levens
wijze te ondergaan, die zij als vrije mensen verwerpen?
Staatsgreep in Praag was
vernietiging van vrij land
Na de staatsgreep in Praag, welke
destijds de vernietiging betekende
van een vrije democratie, hebben de
Westerse landen begrepen, dat zij
zich dienden te verdedigen. Na het
20ste communistische congres, toen
de goden van het regime omver
loerden geworpen, hebben wij noch
tans gepoogd met de Sovjet-TJnie
tot een nieuw akkoord te komen.
We hebben immers nooit opgehou
den bases van verstandhouding te
zoeken. Veel Westerse ministers
hebben gedurende de periode van
de destalinisatie de reis naar Mos
kou ondernomen, met de vaste en
oprechte overtuiging en de wil om
te zien, ivelke nieuwe kansen de
vrede kon hebben. Maar men kent
de afloop. Men kent, aldus Spaak,
mijn persoonlijk avontuur. Nauwe
lijks was de inkt van het communi
qué, dat ik samen met de toenma
lige minister van Buitenlandse Za
ken Sjepilof ondertekende, droog, of
daar vond de brutale onderdrukking
plaats van de opstand der Honga
ren, en Boedapest, ook wat er heden
ten dage in de stad nog gebeurt,
maakt een verstandhouding tussen
het Oosten en het Westen zeer
moeilijk.
Méér nodig dan een verdrag
Spaak onderzocht en bekritiseerde de
jongste ontwapeningsvoorstellen van de
Russen. Zij schijnen thans bereid de
algemene ontwapening in een verdrag
vast te leggen, aldus Spaak, maar welke
Belgische minister van Buitenlandse
Zaken of van Defensie heeft, na twee
wereldoorlogen, waarvan België het
slachtoffer werd, de moed om de tekst
van een verdrag een voldoende garantie
voor de vrede te noemen? Wij moeten
veel méér hebben. Wij moeten zien hoe
de controle van de ontwapening doel
matig georganiseerd wordt. De voorra
den atoombommen moeten worden ver
nietigd, internationale waarnemers moe
ten de wapenopslagplaatsen kunnen be
zoeken en constateren of alle regeringen
hun beloften vervullen.
De Sovjet-Unie praat over de afschaf
fing van militaire bases in het buiten
land. Men behoeft geen groot strateeg
te zyn om te vermoeden, dat zjj ons op
dat gebied een valstrik spant. Immers,
het zal altijd veel meer tijd vergen om
troepen uit de Ver. Staten aan te voe
ren dan uit Oost-Europa! Het Kremlin
bedreigt ons met het argument van een
oorlog, waarin een of twee atoombom
men de kleine landen, die wij zijn, zou
den kunnen vernietigen. Gesteld, aldus
Spaak, dat wij toegeven, welke minister
van Defensie zou het dan nog aandurven
om miljarden te vragen voor een natio
naal leger, dat niet over moderne
atoomwapens zal beschikken? Waarom
dan niet ook de geweren en de ma
chinegeweren vervangen door kruisbo
gen en pijlen? Dat zou even ondoel
matig zjjn, maar veel goedkoper.
Advertentie
Bü elke
weersgesteldheid
Gebr. Huisman. Hogewoerd 66-68
EigeD financiering.
Veranderlijke bewolking
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking en op de
meeste plaatsen droog weer, weinig ver
andering in temperatuur. Zwakke tot
matige wind tussen zuid en oost.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
11 MEI
Zon op: 4.55 uur: onder
Maan op: 17.40 uur; om
Hoogwater te Katwijk
13.19 uur.
Laagwater te 8.5? en 21.28 uur
20.23 uur.
onder: 3.29 uur.
te 0.50 en
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
In hun jongste nota schijnt de Sovjet-
Unie een stap te zetten in onze richting.
Zij accepteert een bepaalde controle,
o.m. het fotograferen van een gebied
van ca. 200 km. rond het ijzeren gordijn
in Duitsland. Toevallig is dit nadelig
voor West-Duitsland en de Westersen.
De Russen beschikken immers over een
militair achterland van 12000 km., wij
Westersen echter slechts over slechts
enkele honderden kilometers.
Het wezenlijk onderscheid
tussen communisme en ons
Tot slot vroeg Spaak zich af, wat het
essentieel onderscheid is tussen het com
munisme en de Westerse democratie. Hij
zag dit verschil niet zo zeer op het plan
van de economie en de sociale politiek.
Zonder de bedreiging van het commu
nisme tegen de basis zelf van onze be
schaving zouden wij het Russische eco
nomische systeem een interessant expe
riment kunnen noemen.
Maar het geweld, de onderdrukking,
het miskennen van de vrijheid, het ver
nietigen van de menselijke persoonlijk
heid, maken van ons onverbiddelijke
vijanden van het communisme. De
christelijke beschaving, de leer van
Christus, zijn daarom zo waardevol, om
dat zü de menselijke persoonlijkheid als
het centrum van de beschaving beschou
wen. „Mijn generatie", aldus riep Spaak
pathetisch uit, „heeft de opgave om te
bewijzen, dat er geen beperking is ge
steld aan de sociale emancipatie in een
regiem van vrijheid. En ondanks vele
fouten en tekortkomingen zijn wij op de
weg om te bewijzen, dat de vrijheid in
onze Westerse democratieën het uit
roeien van armoede en ellende en de
sociale emancipatie inderdaad mogelijk
heeft gemaakt. Dat zijn idealen, die wij
samen tegen de communisten moeten
verdedigen.
Die eerbied voor de menselijke persoon
is, aldus Spaak, overigens niet het enige
Internationale positie onzer
industrie noodzcak
„Als in zeker opzicht nieuw in
dustrieel land hebben wij behoefte
aan moderne hoog ontwikkelde be
drijven, die de concurrentie met
grote vaak sterk geïntegreerde on
dernemingen in Europa en elders in
de wereld aan kunnen. De interna
tionale positie, die in het verleden
op onze commerciële- en verkeers
functie steunde en dat ook nu nog
in zo sterke mate doet, moet bij de
omschakeling onzer economie wor
den aangevuld en ten dele gerem
placeerd door een overeenkomstige
internationale positie van onze in
dustrie, ivillen wij de plaats, die ivij
ons door de eeuwen heen in de we
reld hebben verworven, behouden".
Met deze woorden heeft de secreta
ris-generaal van het ministerie van
Economische Zaken, prof G. Brouwers,
vandaag de overwegingen geschetst, die
Nederland er toe brengen vestiging van
buitenlandse industrieën hier te lande
aan te moedigen De secretaris-generaal
deed dit bij de opening van een nieuwe
chemisch-farmaceutische fabriek van
een Amerikaanse onderneming te Haar
lem
Prof. Brouwers zei dat men niet on
tevreden mag zijn over de versterking
van de industriële structuur van ons
land. Sinds 1950 is de kapitaalgoede
renvoorraad met ongeveer 40 geste
gen. Het gaat hierbij niet uitsluitend
om het totale bedrag De aard van de
investeringen is. gezien ook de momen
tele kapitaalschaarste in ons land, van
tenminste zo grote betekenis.
Sergeant van Domselaar met koffertje
met handtekeningen naar minister Staf
Een vrüwilliger van de Nationale Reserve te Driebergen-Rüsenburg, sergeant
J. van Domselaar, heeft vanmiddag een petitie aangeboden aan de minister voor
Defensie, welke is ondertekend door duizenden Nederlanders, o.w. hoge functio
narissen, predikanten, rooms-katholieke geestelijken, burgemeesters, etc. Sergeant
Van Domselaar droeg de bijna 20.000 verklaringen in een koffer, waarop het
embleem van de Nationale Reserve, met zich mee.
Zoals bekend is heeft de minister voor
Defensie, ir. C. Staf, besloten de Natio
nale Reserve op te heffen, omdat naai
zij n mening dit instituut niet voldoende
zou leven in het Nederlandse volk, ter
wijl volgens hem bovendien voldoende
dienstplichtigen aanwezig zouden zijn
om de taak van de Nationale Reserve
over te nemen.
Dit besluit van de minister heeft, naar
de mening van sergeant Van Domselaar,
onder de ruim 12.000 vrijwilligers grote
verontwaardiging gewekt. Volgens hem
richten de talrijke reacties zich tevens
op de verklaringen van de minister,
vastgelegd in de Memorie van Antwoord,
waarbij volgens sergeant Van Domse
laar niet de les wordt getrokken uit de
wrange ervaring die de vrije wereld
heeft opgedaan bij de opstand in Hon
garije.
Sergeant Van Domselaar die het
initiatief heeft genomen tot het op
stellen van de petitie, acht het zeer
betreurenswaardig, dat duizenden ge
zagsgetrouwe vaderlanders aan de dijk
worden gezet, alsof zij een misgreep
hebben gedaan, inplaats van de be
reidheid hebben getoond, het land
vrijwillig vanaf 1948 te dienen.
De vrijwilligers van de Nationale Re
serve zijn, aldus sergeant Van Domse
laar, niet voornemens het advies om
zich aan te sluiten bij het Korps Lucht-
machtdienst of de Reservepolitie, te vol
gen, omdat zij zich verdedigers achten
van huis en haard en bestrijders van de
vijfde colonne, die, naar de mening van
sergeant Van Domselaar, zelfs nu in
Nederland veel activiteiten aan de dag
legt.
Naar hij mededeelde is men ook in de
Staten-Generaal geschokt door het be
sluit van de minister. Dinsdag zal het
A.-R. kamerlid mr. A. B. Roosjen, hier
over in de Tweede Kamer een interpel
latie houden.
De ondertekenaars van de petitie
zeggen van mening te zijn. dat het
voortbestaan van de Nationale Re
serve beschouwd moet worden als een
landsbelang van eerste orde. daar h.i.
een voor 100 betrouwbaar uit vrij
willigers bestaand legeronderdeel, dat
in staat en bereid is in geval van
agressie en/of binnenlandse subver
sieve acties onmiddellijk gewapender
hand op te treden, voor de veiligheid
van land en volk onmisbaar is.
Zij zijn er voorts van overtuigd, dat
wanneer de Nationale Reserve zou wor
den opgeheven, er onmiddellijk overal
in den lande weerbaarheidskorpsen zul
len worden opgericht, welke dan niet
onder directe controle van de regering I
staan en ook niet het effect zullen kun
nen sorteren, dat de Nationale Reserve
kan hebben, hetgeen volgens hen een
verspilling van goedwillende krachten
zal betekenen.
Tenslotte wordt de minister voor De
fensie verzocht zodanige maatregelen te
nemen, -dat het voortbestaan der Natio
nale Reserve en haar verdere uitbouw
als volwaardig oorlogsonderdeel der
Kon. Landmacht is gewaarborgd
wat ons met de christenen verbindt. De
politiek, die wij aldus tien jaar lang
hebben gevoerd, was niet die^van één
man, maar van gans het land".
Dat waren Spaaks laatste woorden
als Belgisch minister van Buitenlandse
Zaken. De katholieke oud-premier, prof.
Evskens. bracht warme hulde aan
Spaak. Het was een grote rede en de zo
enthousiaste woorden van Spaak over
de leer van Christus waren klaarblijke
lijk bedoeld als een oproep tot alle leden
van het parlement meer verdraagzaam
heid te beoefenen, en voor de toekomst
een samenwerking tussen de beide grote
Belgische partijen niet onmogelijk te
maken. Vertrouwelijk heeft Spaak dezer
dagen nog verklaard, dat in België,
evenals in Nederland, geen enkel pro
bleem op lange termijn kan worden op
gelost, wanneer één van de grote par
tijen niet mede verantwoordelijk voor
het regeringsbeleid wordt gesteld.
Advertentie
Voor
MOEDERDAG
VOLOP NYLONS
Mooie geminderde
NYLONS 1.98
Eerst kijken, dan kopen bij
HAARLEMMERSTRAAT
172 - 174 - 179
HERENSTRAAT 9
MIDZA-BONNBN
voor onze cliënten.
Toestand Amsterdams
burgemeester redelijk
De burgemeester van Amsterdam, mr.
G. van Hall, die. gelijk gisteren gemeld,
door een maagbloeding, in verband met
een maagzweer, getroffen is, heeft een
rustige nacht gehad. Zijn toestand is
redelijk, zo vernemen wij van de be
handelende medicus.
Dit is dan het definitieve model
van de aard-satellietdie waar-
schijnlijk nog in de loop van dit
jaar gelanceerd zal worden. Het
model is te zien op een expositie,
die in Londen is samengesteld door
de organisatoren van het Inter
nationaal Geofysisch Jaar.
Prins Bernhard heeft gisteren een
inspectiereis naar Soesterberg ge
maakt. De piloten van onze lucht
macht worden daar o.m. getraind in
het zich verplaatsen in onherberg
zame oorden. De Prins in bewon-
aering voor de capriolen van een
piloot, die met behulp van touwen
van boom tot boom moet klimmen.
Langer uitstel is slechts schadelijk
(Van onze Haagse redactie)
„Het is zonneklaar, dat de Nederlandse rederijen binnenkort weer
door het Suezkanaal zullen gaan varen", aldus werd heden van de
zijde van de Koninklijke Nederlandse Redersvereniging verklaard als
commentaar op een communiqué van de Vereniging van Gebruikers
van het Suezkanaal, die in Londen vergaderen. De leden waren het
algemeen eens over de zienswijze, dat de Egyptische verklaring inzake
de vaart door het kanaal onvoldoende is en niet voldoet aan de zes
vereisten van de Veiligheidsraad. Indien de schepen van de leden-
staten het kanaal weer gaan gebruiken, aldus het communiqué wil dit
niet zeggen, dat zij de Egyptische verklaring aanvaarden als een rege
ling voor de kwestie. Zij houden zich dus bestaande rechten voor,
voortvloeiende uit de Conventie van Constantinopel (1888).
In Parijs verwacht men, dat de Franse scheepvaart haar boycot van
het Suezkanaal zal voortzetten.
Zeevarende naties niet
tevreden over Egypte
De woordvoerder van de Koninklijke
Nederlandse Redersvereniging deelde
mede, dat er reeds verscheidene schepen
voor de ingang van het kanaal liggen te
wachten. Het standpunt van de rege
ring kan nog niet worden geformuleerd,
omdat nog steeds met de Egyptische re
gering overleg over de betalingsregeling
gaande is. Vandaag wordt in Egypte een
nationale feestdag gevierd, zodat de be-
Vliegramp bij Madrid:
37 slacliJoffers
Bü het Madrileense vliegveld Bara-
jas is gisteravond een Spaans verkeers
vliegtuig, dat van Santiago naar Madrid
vloog, neergestort en verbrand. De vüf
bemanningsleden en de tweendertig pas
sagiers zijn om het leven gekomen.
Een Amerikaans vliegtuig met zeven
man aan boord is gisteren ter hoogte van
de Azoren in zee gestort, nadat drie van
de vier motoren van het toestel het had
den begeven. De piloot had toen geen
andere keus dan op zee te dalen. De
zeven mannen wisten zich op een vlot
drijvende te houden en werden tenslotte
door een Noorse tankboot opgepikt. Zij
verkeerden allen in goede welstand.
Twee jongens op overweg
door trein gedood
Op de met knipperlichten en een
belsignaal beveiligde spoorweg over
gang in de Maanderbuurtweg te Ede
zijn gisteravond even na zes uur twee
jongens de 17-jarige J. Tamis en de
9-jarige E. Jansen beide wonende te
Ede door een elektrische trein van de
lijn Utrecht-Arnhem gegrepen en op
slag gedood. De slachtoffers waarvan
de jongste bij de oudste achterop de
fiets zat bemerkten niet dat twee
elektrische treinen in tegenoverge
stelde richting vrüwel gelijktüdig de
overweg naderde. Een lieten zij passe
ren doch door de andere werden zü
gegrepen en vele meters meegesleurd.
sprekingen eerst morgen kunnen worden
voortgezet.
In Jenin en Jordaans Jeruzalem zijn
gisteren betogingen gehouden, waarin
bestraffing van de leden der vorige re
gering, die van Naboelsi, wordt geëist.
De links partijen werden op deze verga
deringen beschuldigd van sabotage door
middel van demonstraties en relletjes.
Het verbod op invoer van rechtse Ara
bische bladen in Jordanië is gisteren
opgeheven, evenals het publikatieverbod
dat aan de weekbladen van de ontbon
den linkse partijen was opgelegd. Waar
nemers verwachten aanzienlijke wijzi
gingen in het bestuur en de bezetting
der diplomatieke posten van Jordanië in
het buitenland.
De Israëlische premier, Ben Goerion,
heeft gisteren in Jeruzalem anderhalf
uur met de secretaris-generaal van de
Ver. Naties, Hammarskjöld, besprekin
gen gevoerd. Na dit onderhoud onder
vier ogen, dat volgens een officiële be
kendmaking ging over de vraag hoe
men tot vreedzame betrekkingen in het
Midden-Oosten kan komen, werd het
gesprek tezamen met Hammarskjölds
assistenten, de Israëlische minister van
Buitenlandse Zaken, Meir, en hoge Is
raëlische functionarissen voortgezet.
Vandaag zou het overleg hervat wor
den.
Russische geleerden
tegen kernproeven
Een groep Sovjetrussische atoomge
leerden heeft gisteren een beroep gedaan
op de landen van de gehele wereld de
proefnemingen met atoom- en waterstof
bommen op te geven als een eerste stap
naar de wereldontwapening. De geleer
den, die werkzaam zijn aan het Inter
na tionaa. Instituut voor Kernonderzoek,
dat verleden jaar door het communis
tische blok in de buurt van Moskou is
opgericht, publiceerden hun oproep gis
teren, waarna deze door Radio-Moskou
werd uitgezonden en in Londen opge
vangen. De verklaring zegt, dat de Rus
sen de oproep van Duitse geleerden voor
het verbieden van atoomproefnemingen
steunen.
