NEDERLAND VERKOOS HALF EI
Engelse, Amerikaanse, Franse en
Deense boycot van het Suezkanaal
20 ci.
WEERBERICHT
LUCHTVAARTOVERLEG AFGESLOTEN
Akkoord zonder sterk begeerd
landingsrecht voor Los Angeles
Onwaardig
Britse reders ivillen eerstdat Nasser de zes
beginselen van de Verenigde Naties aanvaardt
Cairo wijst plan-Dulles af
middel
Langzaam-aan-actie scherp in
de Eerste Kamer veroordeeld
Speidel aanvaardde gisteren het
commando over Centraal Europa
96ste Jaargang
DONDERDAG 4 APRIL 1957
No. 29104
LEIDSCH
DAGBLAD
Dlrecteuri J. W. Benny
Hoofdredacteur! J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.7.50 per kwartaal; f. 2.55 per maand; £.0.59 per week
Witte Singel L Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze correspondent in Washington)
De eerste officiële luchtvaartovercenkomst tussen Nederland en Amerika is na
een spannende onderhandelingsperiode van ruim twee weken eindelijk onderte
kend. Nederland heeft het halve ei verkozen boven de lege dop, maar tevens alle
moeite gedaan om te bewerken, dat de andere helft van het ei in de Ijskast wordt
gezet.
Staatssecretaris E. H. van der Beugel,, het hoofd van de Nederlandse delegatie,
heeft de onderhandelingen scherpzinnig en met beheerste felheid gevoerd en er
werkelijk alles uitgehaald wat er in zat.
zo spoedig mogelijk beraadslagingen
daarover wil beginnen teneinde alsnog
een lijn op de westkust in te lassen.
Herter heeft hierop geantwoord dat de
pas gesloten overeenkomst inderdaad
voorziet in eventuele verdere beraadsla
gingen, opdat het akkoord voor beide
zijden zo bevredigend mogelijk zal zijn.
Door de toevoeging van deze briefwisse
ling heeft Nederland getracht de kwes
tie inzake Los Angeles zoveel mogelijk
open te houden.
Het zal evenwel, gezien de felle oppo
sitie der Amerikaanse luchtvaartmaat
schappijen, uiterst moeilijk zijn deze
wens ingewilligd te krijgen.
Onder druk
De onderhandelingen hebben duidelijk
aangetoond hoezeer de Amerikaanse re
gering bij het aangaan van overeenkom
sten met een vreemde mogendheid onder
druk kan worden gesteld door machtige
belangengroepen, in dit geval de lucht
vaartmaatschappijen. Het is waarlijk in
drukwekkend hoe vooral de Pan Ameri
can Worldairways een ware mobilisatie
doorvoerde in het Congres, de Kamers
van Koophandel enz., teneinde zo weinig
mogelijk aan een concurrent als de KLM
ten deel te doen vallen.
Genoemde mobilisatie werd zo indruk
wekkend. dat gedurende de laatste da
gen de onderhandelingen geleken op het
binnenhalen van de oogst bij dreigend
onweer.
Twee van de drie
nieuwe concessies
Welke rechten krijgt ons land door
deze overeenkomst? Allereerst na
tuurlijk wederom het oude recht van
de luchtlijnen Amsterdam-New York
alsmede naar de Antillen en Miami.
Nieuw is het landingsrecht voor
Houston in Texas, dat zal worden
aangedaan op de route Amsterdam
MontrealMexico City. Bovendien
mag Nederland thans een lijn New
York-Curaqao openen.
Nederland krijgt derhalve twee van de
drie nieuwe concessies, die waren ge
vraagd. De Amerikaanse onderhande
laars hebben de Nederlandse gedelegeer
den toegevoegd: „Ge kunt tevreden zijn,
want ge krijgt tweederde van wat ge
verlangt!"
Deze voorstelling van zaken is echter
onjuist.
Wat de waarde betreft, heeft Neder
land immers op zijn hoogst de helft
verkregen. Toen Nederland in zag, dat
het landingsrecht voor Los Angeles op
dit moment beslist niet los was te krij
gen, heeft het getracht vast te leggen,
dat dit recht in principe - dus niet ter
stond - zou worden toegekend, maar tot
zulk een formulering bleken de Ameri
kanen niet te bewegen, waarschijnlijk
doordat de concurrerende Amerikaanse
maatschappijen hemel en aarde hebben
bewogen teneinde zulk een principiële
toezegging tegen te houden.
Aanspraken voorbehouden
Intussen is Nederland er toch in ge
slaagd zich aanspraken op Los Angeles
voor te behouden door aan de thans ge
sloten overeenkomst de briefwisseling
toe te voegen tussen de heren Van der
Beugel en Herter, Amerika's onder-mi-
nistër van Buitenlandse Zaken.
De heer Van der Beugel spreekt in zijn
brief teleurstelling uit over het feit dat
geen landingsrecht voor Los Angeles is
verkregen en kondigt aan dat Nederland
Nood-kabinet
van Soekarno
Hatta niet op de lijst
Volgens politieke kringen in Dja
karta is het mogelijk, dat president
Soekarno een nood-kabinet zal vor
men, dat door hemzelf zal worden
geleid, om een einde te maken aan
de ingewikkelde crisis waarin het
land is geraakt. Soekarno heeft 74
politieke leiders en andere vooraan
staande Indonesiërs, vrijwel alle po
litieke partijen vertegenwoordigend,
uitgenodigd voor de bijeenkomst, die
vanavond in het presidentiële paleis
zal worden gehouden. De naam van
dr. Hatta komt niet op deze lijst
voor.
Nieuwe
atoomproeven in
Verenigde Staten
De Amerikaanse commissie voor
atoomenergie heeft gisteren bekend
gemaakt, dat circa 15 mei op de proef-
terreinen in de Amerikaanse staat
Nevada een nieuwe serie atoomproe
ven zal beginnen, die met onderbre
kingen de gehele zomer door duren
zal.
De commissie maakte voorts bekend,
dat op 10 april een proef „die verband
houdt met de veiligheid bij de behan
deling en het opslaan van kernwapens"
gehouden zal worden, die gelijkt op de
proeven die in november 1955 en ja
nuari 1956 genomen zijn. Daarbij zullen
geen ontploffingen tot stand gebracht
worden, zodat men er buiten het proef-
terrein niets van zal merken. Proeven
van deze aard zullen ook deze zomer en
in de herfst genomen worden.
Zonnig
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog en zonnig weer, maar in de
nacht en ochtend plaatselijk mist. Over
wegend zwakke wind. Dezelfde tempera
turen als vandaag of iets hogere.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
5 APRIL
Zon op: 6.09 uur; onder: 19.22 uur.
Maan op: 8.46 uur; onder: 0.10 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.12 en
18.33 uur.
Laagwatar te 1.56 en 14.21 uur.
Wö vroegen de heer Van der Beugel
of hij president Eisenhower een behulp
zame dan wel een remmende factor had
gevonden ter bereiking van een voor Ne
derland vrij gunstig resultaat.
De staatssecretaris antwoordde: „Be
slist behulpzaam".
Het „State Department", dat zich
waarschijnlijk enigszins moest dekken
tegen de verbolgenheid der Amerikaan
se maatschappijen, heeft beslist gewenst
dat Eisenhower ruim gelegenheid zou
krijgen de overeenkomst te bezien, alvo
rens deze werd ondertekend. Daar Ei
senhower gistermiddag echter niet be
reikbaar was, heeft het tot zeven uur
geduurd voordat Herter en Van der
Beugel hun handtekening konden zet
ten.
Britse en Russische
H-bomexpJosies zijn
„onmerkbaar"
Tijdens de ontwapeningsconferentie
in Londen hebben Engelse en Ameri
kaanse woordvoerders verklaard, dat de
Sovjet-Unie beschikt over waterstofbom
men welker explosie niet waarneembaar
is in het buitenland, hetgeen met vorige
proefexplosies wel het geval was. Sinds
dien zijn er aanduidingen geweest, dat
ook de Engelse waterstofbommen van
een dergelijk type zijn. Hun explosie kan
niet waargenomen worden op de con
ventionele manieren door middel van
seismografen, of door meting van het
radio-actief gehalte der luchtlagen.
Ook Sir Esler Dening, de Britse am
bassadeur in Tokio, heeft gezegd, dat
kernwapens thans op zodanige wijze tot
ontploffing kunnen worden gebracht,
dat ontdekking nagenoeg onmogelijk is.
In Japan had men van de laatste Rus
sische proef niets gemerkt en ook van
enkele vorige niet.
Een internationaal verbgd van kern
wapens is er des te noodzakelijker om,
maar zo'n verbod moet worden gekop
peld aan algemene ontwapening.
De ambassadeur sprak tot een groep
buitenlandse journalisten.
De Britse reders hebben gisteren, na een onderhoud met de minister van
Vervoer, Watkinson, besloten het Suezkanaal te boycotten totdat president
Nasser de zes beginselen van de Verenigde Naties voor vrije vaart, de tol
gelden en het onderhoud en verbetering van het kanaal zal hebben aanvaard.
In Londense scheepvaartkringen werd gezegd, dat ook de Verenigde Staten,
Frankrijk en Denemarken geen gebruik van het kanaal zullen maken, zolang er
geen akkoord, zij het ook een voorlopige, met Egypte, is gesloten. De Italiaanse
en Noorse regeringen zouden nog aarzelen welke instructies zij aan de reders
moeten geven, terwijl de Zweedse regering besloten heeft dat de scheepvaart
maatschappijen zelf een beslissing moeten nemen. Minister Watkinson ver
klaarde in het Lagerhuis, dat de regering wacht op intrekking van de Egyp
tische waarschuwing van november, dat er in een bepaald gebied van de Golf
van Suez mijnen gelegd waren. Londen betwijfelt voorts, of de technische uit
rusting van het kanaal compleet is.
Kosten kunnen desnoods in
een jaar worden afbetaald
Radio-Cairo deelde gisteravond
Dit nummer bestaat uit 20 pagina's.
mede, dat Egypte internationalisatie
van het Suezkanaal weigert en „nog
steeds in zijn weigering volhardt".
Hét radio-station antwoordde (in
het Arabisch) op een uitnodiging
van Dulles aan Egypte om binnen
48 uur akkoord te gaan met het voe
ren van onderhandelingen over een
aanvaardbaar plan voor het beheer
van het Suezkanaal.
„Als wij ons verlaten op de verkla
ringen van Dulles, zullen wij zien dat
het voorgestelde plan binnenkort
neerkomt op internationalisatie van
het kanaal en het stellen van het
kanaal onder beheer van het Wes
telijke blok", aldus het radio-station,
dat hieraan toevoegde: „Maar het
kanaal is Egyptisch en zal Egyptisch
blijven".
„De kosten voor de vrijmaking van
het Suezkanaal kunnen in een jaar wor
den afbetaald door een extra-bedrag bo
ven de tolgelden. Dit bedrag zou onbe-
ttekenend zijn en niemand zou het voe
len". aldus verklaarde John McCloy. fi
nancieel adviseur van secretaris-gene
raal Hammarskjöld voor kwesties be
treffende het Suezkanaal. gisteren bij
aankomst te New York na besprekingen
met president Nasser.
Bij zijn besprekingen met de Egypti
sche autoriteiten was nog geen besluit
genomen ten aanzien van de methode
van de betaling der kosten. Hij schatte
deze op ruim 15 miljoen dollar.
McCloy zei, dat president Nasser ge
voelig was voor de idee van terugbeta
ling aan degenen, die door him bijdra
gen een snelle vrijmaking van het ka
naal mogelijk hadden gemaakt
Afrastering langs grens
tussen Israël en Gaza?
Israël zal njisschien besluiten een af
rastering langs de 48 kilometer lange
grens tussen Israël en het gebied van
Gaza op te richten, indien de Ver. Na
ties him plannen tot het bouwen van
een dergelijke versperring niet uitvoe
ren, aldus heeft een woordvoerder van
het. Israëlische ministerie van Buiten
landse Zaken gisteren in Jeruzalem
meegedeeld.
Deze ambtenaar zei. dat zijn regering
nog altijd bij de bevelhebber van de po
litiemacht van de Ver. Naties, generaal
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Suurhoff heeft gisteravond in de Eerste Kamer betoogd, dat
hij de Jangzaam-aan-actie" in de mijnen beschouwt als een zeer betreurens
waardig incident, dat gelukkig tot het verleden behoort, reden waarom hij
er goed aan meende te doen er niet te veel meer over te zeggen. De regering
heeft de actie betreurd en zolang deze duurde zijn er geen onderhandelingen
gevoerd. De vergadering in het Kurhaus te Scheveningen, die leidde tot de
stopzetting van de Jangzaam-aan-actie", bracht in zoverre overeenstemming,
dat de sfeer van onderling begrip is hervonden en dat men van werkgevers
zijde zich bereid verklaarde de voorstellen van de bonden in constructieve
geest te benaderen. Beslissingen over de arbeidsvoorwaarden kunnen echter
alleen worden genomen in de Mijn-Industrie-Raad en er zijn in Scheveningen
dus geen beslissingen genomen.
Op de vergadering in het Kurhaus was
minister Suurhoff niet aanwezig. Hij
was dinsdag in Den Haag wel bij een
bespreking tussen de Mijn-Industrie-
Raad en de ministers van Economische
en Sociale Zaken over een verordening
van de M.I.R. om de ondergrondse
mijnarbeiders eenmaal in de vier weken
een vrije zaterdag te geven. Die ont-
werp-verordening bevatte ook een rege
ling om de bovengrondse arbeiders, die
in direct contact staan met de onder
grondse werkers, eveneens eenmaal in
de vier weken een vrije zaterdag te
geven.
De regering stond echter op het
standpunt, dat zij er niet aan kon
denken een verordening goed te
keuren, die een verkorting van de
werktijd voor de bovengrondse arbei
ders zou inhouden, omdat zij van me
ning is, dat de tijd voor een algemene
verkorting van de werktijd in Neder
land nog niet is aangebroken. Eerst
Burns, aandringt op bouw van een der
gelijke afrastering door de wereld-orga
nisatie. Deze afrastering zou moeten be
staan uit prikkeldraadversperringen.
Grensincidenten
Israël-Jordanie
Een woordvoerder van het Israëlische
leger deelde gisteren in Tel Aviv mee,
dat bij incidenten aan de grens van
Jordanië, die dinsdag plaats vonden, een
Israëlische herdersjongen om het leven
is gekomen en twee Israëlische politie
mannen zijn gewond.
De jongen trapte op een mijn en
werd bij de ontploffing hiervan gedood.
De politiemannen werden onder vuur
genomen en gewond, toen de auto waar
in zij zaten in een door Jordaniërs ge
legde hinderlaag reed op ongeveer 1 Yz
km van de Jordaanse grens.
Volgens de woordvoerder hebben
Israëlische en Syrische voorposten el
kaar 20 minutenlang beshoten ten
oosten van het Hoelehmeer. De Israë
liërs leden geen verliezen, aldus de
woordvoerder.
Gisterochtend is het geregelde le
ven in de Limburgse mijnen weer
begonnentoen de dagploeg de
nachtploeg kwam aflossen, zoals bij
de staatsmijn Emma te Heerlen,
waarvan deze foto een beeld geeft
zullen andere sociale wensen en voor
zieningen op het gebied van het on
derwijs moeten worden verwezenlijkt.
Voor die opvatting van de regering
bestond begrip.
In de laatste paar maanden hebben
de vakbonden van de mijnwerkers voor
stellen gedaan tot verbetering van de
arbeidsvoorwaarden van groepen mijn-
personeel. Men heeft daarvoor in en
kele vergaderingen van gedachten ge
wisseld. maar men was nog niet tot een
resultaat gekomen, hoewel de mijn-
directies niet afwijzend stonden tegen
over de voorstellen. Terwijl dus het
overleg nog gaande was, begon de
„langzaam-aan-actie", die als gevolg
van de besprekingen in het Kurhaus
tussen werkgevers en arbeiders is ge
staakt. Die vergadering heeft minister
Suurhoff niet bijgewoond, maar hij wist
wel het hierboven vermelde resultaat.
De „langzaam-aan-actie" in de mijnen
was in de Eerste Kamer zeer slecht
beoordeeld. Nadat prof. Molenaar
(VVD) had geconcludeerd, dat de actie
in strijd was met de P.B.O.-gedachte,
die gebaseerd is op samenwerking tus
sen werkgevers en arbeiders en ook in
strijd met 's lands belang, noemde de
heer Ruppert (A.R.), voorzitter van het
Chr. Nat. Vakverbond, het in hoge mate
onjuist, dat naar een machtsmiddel was
gegrepen, terwijl een onderzoek naar de
lonen nog gaande was.
Bovendien vond hij de „langzaam-
aan-actie" voor een bonafide katholieke
organisatie een onwaardig middel. Men
presteert weinig, maar wil wel aan het
einde van de week het volle loon ont
vangen. Evenals prof. Molenaar was hij
van mening, dat de actie niet paste in
het kader van de P B O.
Slot op pag. 2
(Ingez Med.-Adv.)
Bonn wilde terugkrabbelen, maar Parijs
weigerde capitulatie voor de communisten
(Van onze Parijse correspondent)
In nog geen acht minuten heeft zich gisteren in het NAVO-hoofdkwartier in
Fontainebleau, vijftig kilometer ten zuiden van Parijs, een militaire plechtigheid
voltrokken, waardoor de Duitse luitenant-generaal Hans Speidel het commando
over de grondtroepen in Centraal Europa op zich nam. Speidel, die de eerste
Duitse generaal is, die in Atlantisch verband een leidende functie gaat bekleden,
waarin hij troepen uit acht verschillende landen onder zijn commando krijgt,
was in de nieuwe grijze uniform van het herboren Duitse leger gekleed.
Commandant over troepen
van een achttal landen
De Franse onderbevelhebber van deze
sector, generaal Jean Valluy, heeft, na
dat een Frans muziekkorps de nationale
volksliederen had uitgevoerd, de opper -
officieren aan de nieuwe Duitse com
mandant voorgesteld. Onder hen, die nu
onder het directe bevel van generaal
Speidel zijn geplaatst, bevonden zich ook
de Nederlandse generaals Valk en
Musch. terwijl onze landgenoot admi
raal Bos in de militaire hiërarchie de
gelijke is van de Duitse generaal en ver
antwoordelijk voor alle Atlantische zee-
strijdkrachten van de Centraal-Europese
sector.
Uit doorgaans zeer betrouwbare bron
hebben wij gisteren nog vernomen, dat
kanselier Adenauer in overleg met zijn
minister van Oorlog met het oog op de
felle reacties, die de benoeming van ge
neraal Speidel in Frankrijk had opge-
Jonge Joden willen uit de
Sovjet-Unie naar Israël
De Israëlische premier, David Ben
Goerion, heeft gisteren in Tel Aviv
medegedeeld, dat wellicht een groot
scheepse emigratie van joden uit de
Sovjet-Unie naar Israël verwacht kan
worden. Vooraanstaande Israëliërs, die
onlangs een bezoek aan de Sovjet-Unie
hebben gebracht, verklaren, dat bijna
alle jonge joden in Rusland naar Israël
willen vertrekken, aldus Ben Goerion.
(Tot op heden heeft de Sovjet-Unie
emigratie van Joden naar Israël verhin
derd. In de afgelopen maanden hebben
slechts kleine groepjes Russische joden
toestemming gekregen om de Sovjet-
wekt, op het laatste moment nog had
voorgesteld van deze leidende militaire
functie af te zien. In de persoon van de
generaal zou, zo vreesde Bonn, de eer
van het hele nieuwe Duitse leger w orden
aangetast. Het moet echter Parijs zijn
geweest, dat voor die Duitse suggestie
niets gevoelde, omdat de Franse com
munisten, die de actie tegen Speidel
hebben geleid, dan de voldoening van
een capitulatie van hun politieke tegen
standers. of wel de regering-MoIlet had
den kunnen smaken.
En zo is generaal Speidel die in de
jongste oorlog in Frankrijk reeds een
belangrijk commando voerde, waarbij
hij zich niet steeds van zijn zachtzin
nigste zijde heeft getoond, van gisteren
af dus opnieuw in een leidende militaire
post bevestigd in het raam van de At
lantische verdediging van Europa.
Russische ambassade in
Djakarta spionagecentrum?
De leider van de beweging van Russi
sche solidaristen, dr. Vladimir D. Po-
remsky heeft tegenover de Amerikaanse
Senaatscommissie voor binnenlandse
veiligheid verklaard, dat de Russische
ambassade te Djakarta het grootste
Sovjet-spionageknooppunt in het Verre
Oosten is.
Ongeveer 500 personen zouden er voor
werkzaam zijn.
De Russische ambassade in Mexico-
City noemde hij een tweede spionage
centrum, met 900 agenten in alle landen
van het westelijk halfrond, tot in da
Philippijnen toe.
De organisatie van Poremsky, met
haar hoofdkwartier in Frankfurt zou
inlichtingen ontvang- van duizenden
jjrrpntpn o»h'4or TT -on Cïofdiin.