NEDERLAND VERKOOS HALF EI Engelse, Amerikaanse, Franse en Deense boycot van het Suezkanaal 20 ci. WEERBERICHT LUCHTVAARTOVERLEG AFGESLOTEN Akkoord zonder sterk begeerd landingsrecht voor Los Angeles Onwaardig Britse reders ivillen eerstdat Nasser de zes beginselen van de Verenigde Naties aanvaardt Cairo wijst plan-Dulles af middel Langzaam-aan-actie scherp in de Eerste Kamer veroordeeld Speidel aanvaardde gisteren het commando over Centraal Europa 96ste Jaargang DONDERDAG 4 APRIL 1957 No. 29104 LEIDSCH DAGBLAD Dlrecteuri J. W. Benny Hoofdredacteur! J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f.7.50 per kwartaal; f. 2.55 per maand; £.0.59 per week Witte Singel L Lelden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 (Van onze correspondent in Washington) De eerste officiële luchtvaartovercenkomst tussen Nederland en Amerika is na een spannende onderhandelingsperiode van ruim twee weken eindelijk onderte kend. Nederland heeft het halve ei verkozen boven de lege dop, maar tevens alle moeite gedaan om te bewerken, dat de andere helft van het ei in de Ijskast wordt gezet. Staatssecretaris E. H. van der Beugel,, het hoofd van de Nederlandse delegatie, heeft de onderhandelingen scherpzinnig en met beheerste felheid gevoerd en er werkelijk alles uitgehaald wat er in zat. zo spoedig mogelijk beraadslagingen daarover wil beginnen teneinde alsnog een lijn op de westkust in te lassen. Herter heeft hierop geantwoord dat de pas gesloten overeenkomst inderdaad voorziet in eventuele verdere beraadsla gingen, opdat het akkoord voor beide zijden zo bevredigend mogelijk zal zijn. Door de toevoeging van deze briefwisse ling heeft Nederland getracht de kwes tie inzake Los Angeles zoveel mogelijk open te houden. Het zal evenwel, gezien de felle oppo sitie der Amerikaanse luchtvaartmaat schappijen, uiterst moeilijk zijn deze wens ingewilligd te krijgen. Onder druk De onderhandelingen hebben duidelijk aangetoond hoezeer de Amerikaanse re gering bij het aangaan van overeenkom sten met een vreemde mogendheid onder druk kan worden gesteld door machtige belangengroepen, in dit geval de lucht vaartmaatschappijen. Het is waarlijk in drukwekkend hoe vooral de Pan Ameri can Worldairways een ware mobilisatie doorvoerde in het Congres, de Kamers van Koophandel enz., teneinde zo weinig mogelijk aan een concurrent als de KLM ten deel te doen vallen. Genoemde mobilisatie werd zo indruk wekkend. dat gedurende de laatste da gen de onderhandelingen geleken op het binnenhalen van de oogst bij dreigend onweer. Twee van de drie nieuwe concessies Welke rechten krijgt ons land door deze overeenkomst? Allereerst na tuurlijk wederom het oude recht van de luchtlijnen Amsterdam-New York alsmede naar de Antillen en Miami. Nieuw is het landingsrecht voor Houston in Texas, dat zal worden aangedaan op de route Amsterdam MontrealMexico City. Bovendien mag Nederland thans een lijn New York-Curaqao openen. Nederland krijgt derhalve twee van de drie nieuwe concessies, die waren ge vraagd. De Amerikaanse onderhande laars hebben de Nederlandse gedelegeer den toegevoegd: „Ge kunt tevreden zijn, want ge krijgt tweederde van wat ge verlangt!" Deze voorstelling van zaken is echter onjuist. Wat de waarde betreft, heeft Neder land immers op zijn hoogst de helft verkregen. Toen Nederland in zag, dat het landingsrecht voor Los Angeles op dit moment beslist niet los was te krij gen, heeft het getracht vast te leggen, dat dit recht in principe - dus niet ter stond - zou worden toegekend, maar tot zulk een formulering bleken de Ameri kanen niet te bewegen, waarschijnlijk doordat de concurrerende Amerikaanse maatschappijen hemel en aarde hebben bewogen teneinde zulk een principiële toezegging tegen te houden. Aanspraken voorbehouden Intussen is Nederland er toch in ge slaagd zich aanspraken op Los Angeles voor te behouden door aan de thans ge sloten overeenkomst de briefwisseling toe te voegen tussen de heren Van der Beugel en Herter, Amerika's onder-mi- nistër van Buitenlandse Zaken. De heer Van der Beugel spreekt in zijn brief teleurstelling uit over het feit dat geen landingsrecht voor Los Angeles is verkregen en kondigt aan dat Nederland Nood-kabinet van Soekarno Hatta niet op de lijst Volgens politieke kringen in Dja karta is het mogelijk, dat president Soekarno een nood-kabinet zal vor men, dat door hemzelf zal worden geleid, om een einde te maken aan de ingewikkelde crisis waarin het land is geraakt. Soekarno heeft 74 politieke leiders en andere vooraan staande Indonesiërs, vrijwel alle po litieke partijen vertegenwoordigend, uitgenodigd voor de bijeenkomst, die vanavond in het presidentiële paleis zal worden gehouden. De naam van dr. Hatta komt niet op deze lijst voor. Nieuwe atoomproeven in Verenigde Staten De Amerikaanse commissie voor atoomenergie heeft gisteren bekend gemaakt, dat circa 15 mei op de proef- terreinen in de Amerikaanse staat Nevada een nieuwe serie atoomproe ven zal beginnen, die met onderbre kingen de gehele zomer door duren zal. De commissie maakte voorts bekend, dat op 10 april een proef „die verband houdt met de veiligheid bij de behan deling en het opslaan van kernwapens" gehouden zal worden, die gelijkt op de proeven die in november 1955 en ja nuari 1956 genomen zijn. Daarbij zullen geen ontploffingen tot stand gebracht worden, zodat men er buiten het proef- terrein niets van zal merken. Proeven van deze aard zullen ook deze zomer en in de herfst genomen worden. Zonnig De Bilt verwacht tot morgenavond: Droog en zonnig weer, maar in de nacht en ochtend plaatselijk mist. Over wegend zwakke wind. Dezelfde tempera turen als vandaag of iets hogere. (Opgemaakt te 11.15 uur) 5 APRIL Zon op: 6.09 uur; onder: 19.22 uur. Maan op: 8.46 uur; onder: 0.10 uur. Hoogwater te Katwijk te 6.12 en 18.33 uur. Laagwatar te 1.56 en 14.21 uur. Wö vroegen de heer Van der Beugel of hij president Eisenhower een behulp zame dan wel een remmende factor had gevonden ter bereiking van een voor Ne derland vrij gunstig resultaat. De staatssecretaris antwoordde: „Be slist behulpzaam". Het „State Department", dat zich waarschijnlijk enigszins moest dekken tegen de verbolgenheid der Amerikaan se maatschappijen, heeft beslist gewenst dat Eisenhower ruim gelegenheid zou krijgen de overeenkomst te bezien, alvo rens deze werd ondertekend. Daar Ei senhower gistermiddag echter niet be reikbaar was, heeft het tot zeven uur geduurd voordat Herter en Van der Beugel hun handtekening konden zet ten. Britse en Russische H-bomexpJosies zijn „onmerkbaar" Tijdens de ontwapeningsconferentie in Londen hebben Engelse en Ameri kaanse woordvoerders verklaard, dat de Sovjet-Unie beschikt over waterstofbom men welker explosie niet waarneembaar is in het buitenland, hetgeen met vorige proefexplosies wel het geval was. Sinds dien zijn er aanduidingen geweest, dat ook de Engelse waterstofbommen van een dergelijk type zijn. Hun explosie kan niet waargenomen worden op de con ventionele manieren door middel van seismografen, of door meting van het radio-actief gehalte der luchtlagen. Ook Sir Esler Dening, de Britse am bassadeur in Tokio, heeft gezegd, dat kernwapens thans op zodanige wijze tot ontploffing kunnen worden gebracht, dat ontdekking nagenoeg onmogelijk is. In Japan had men van de laatste Rus sische proef niets gemerkt en ook van enkele vorige niet. Een internationaal verbgd van kern wapens is er des te noodzakelijker om, maar zo'n verbod moet worden gekop peld aan algemene ontwapening. De ambassadeur sprak tot een groep buitenlandse journalisten. De Britse reders hebben gisteren, na een onderhoud met de minister van Vervoer, Watkinson, besloten het Suezkanaal te boycotten totdat president Nasser de zes beginselen van de Verenigde Naties voor vrije vaart, de tol gelden en het onderhoud en verbetering van het kanaal zal hebben aanvaard. In Londense scheepvaartkringen werd gezegd, dat ook de Verenigde Staten, Frankrijk en Denemarken geen gebruik van het kanaal zullen maken, zolang er geen akkoord, zij het ook een voorlopige, met Egypte, is gesloten. De Italiaanse en Noorse regeringen zouden nog aarzelen welke instructies zij aan de reders moeten geven, terwijl de Zweedse regering besloten heeft dat de scheepvaart maatschappijen zelf een beslissing moeten nemen. Minister Watkinson ver klaarde in het Lagerhuis, dat de regering wacht op intrekking van de Egyp tische waarschuwing van november, dat er in een bepaald gebied van de Golf van Suez mijnen gelegd waren. Londen betwijfelt voorts, of de technische uit rusting van het kanaal compleet is. Kosten kunnen desnoods in een jaar worden afbetaald Radio-Cairo deelde gisteravond Dit nummer bestaat uit 20 pagina's. mede, dat Egypte internationalisatie van het Suezkanaal weigert en „nog steeds in zijn weigering volhardt". Hét radio-station antwoordde (in het Arabisch) op een uitnodiging van Dulles aan Egypte om binnen 48 uur akkoord te gaan met het voe ren van onderhandelingen over een aanvaardbaar plan voor het beheer van het Suezkanaal. „Als wij ons verlaten op de verkla ringen van Dulles, zullen wij zien dat het voorgestelde plan binnenkort neerkomt op internationalisatie van het kanaal en het stellen van het kanaal onder beheer van het Wes telijke blok", aldus het radio-station, dat hieraan toevoegde: „Maar het kanaal is Egyptisch en zal Egyptisch blijven". „De kosten voor de vrijmaking van het Suezkanaal kunnen in een jaar wor den afbetaald door een extra-bedrag bo ven de tolgelden. Dit bedrag zou onbe- ttekenend zijn en niemand zou het voe len". aldus verklaarde John McCloy. fi nancieel adviseur van secretaris-gene raal Hammarskjöld voor kwesties be treffende het Suezkanaal. gisteren bij aankomst te New York na besprekingen met president Nasser. Bij zijn besprekingen met de Egypti sche autoriteiten was nog geen besluit genomen ten aanzien van de methode van de betaling der kosten. Hij schatte deze op ruim 15 miljoen dollar. McCloy zei, dat president Nasser ge voelig was voor de idee van terugbeta ling aan degenen, die door him bijdra gen een snelle vrijmaking van het ka naal mogelijk hadden gemaakt Afrastering langs grens tussen Israël en Gaza? Israël zal njisschien besluiten een af rastering langs de 48 kilometer lange grens tussen Israël en het gebied van Gaza op te richten, indien de Ver. Na ties him plannen tot het bouwen van een dergelijke versperring niet uitvoe ren, aldus heeft een woordvoerder van het. Israëlische ministerie van Buiten landse Zaken gisteren in Jeruzalem meegedeeld. Deze ambtenaar zei. dat zijn regering nog altijd bij de bevelhebber van de po litiemacht van de Ver. Naties, generaal (Van onze parlementaire redacteur) Minister Suurhoff heeft gisteravond in de Eerste Kamer betoogd, dat hij de Jangzaam-aan-actie" in de mijnen beschouwt als een zeer betreurens waardig incident, dat gelukkig tot het verleden behoort, reden waarom hij er goed aan meende te doen er niet te veel meer over te zeggen. De regering heeft de actie betreurd en zolang deze duurde zijn er geen onderhandelingen gevoerd. De vergadering in het Kurhaus te Scheveningen, die leidde tot de stopzetting van de Jangzaam-aan-actie", bracht in zoverre overeenstemming, dat de sfeer van onderling begrip is hervonden en dat men van werkgevers zijde zich bereid verklaarde de voorstellen van de bonden in constructieve geest te benaderen. Beslissingen over de arbeidsvoorwaarden kunnen echter alleen worden genomen in de Mijn-Industrie-Raad en er zijn in Scheveningen dus geen beslissingen genomen. Op de vergadering in het Kurhaus was minister Suurhoff niet aanwezig. Hij was dinsdag in Den Haag wel bij een bespreking tussen de Mijn-Industrie- Raad en de ministers van Economische en Sociale Zaken over een verordening van de M.I.R. om de ondergrondse mijnarbeiders eenmaal in de vier weken een vrije zaterdag te geven. Die ont- werp-verordening bevatte ook een rege ling om de bovengrondse arbeiders, die in direct contact staan met de onder grondse werkers, eveneens eenmaal in de vier weken een vrije zaterdag te geven. De regering stond echter op het standpunt, dat zij er niet aan kon denken een verordening goed te keuren, die een verkorting van de werktijd voor de bovengrondse arbei ders zou inhouden, omdat zij van me ning is, dat de tijd voor een algemene verkorting van de werktijd in Neder land nog niet is aangebroken. Eerst Burns, aandringt op bouw van een der gelijke afrastering door de wereld-orga nisatie. Deze afrastering zou moeten be staan uit prikkeldraadversperringen. Grensincidenten Israël-Jordanie Een woordvoerder van het Israëlische leger deelde gisteren in Tel Aviv mee, dat bij incidenten aan de grens van Jordanië, die dinsdag plaats vonden, een Israëlische herdersjongen om het leven is gekomen en twee Israëlische politie mannen zijn gewond. De jongen trapte op een mijn en werd bij de ontploffing hiervan gedood. De politiemannen werden onder vuur genomen en gewond, toen de auto waar in zij zaten in een door Jordaniërs ge legde hinderlaag reed op ongeveer 1 Yz km van de Jordaanse grens. Volgens de woordvoerder hebben Israëlische en Syrische voorposten el kaar 20 minutenlang beshoten ten oosten van het Hoelehmeer. De Israë liërs leden geen verliezen, aldus de woordvoerder. Gisterochtend is het geregelde le ven in de Limburgse mijnen weer begonnentoen de dagploeg de nachtploeg kwam aflossen, zoals bij de staatsmijn Emma te Heerlen, waarvan deze foto een beeld geeft zullen andere sociale wensen en voor zieningen op het gebied van het on derwijs moeten worden verwezenlijkt. Voor die opvatting van de regering bestond begrip. In de laatste paar maanden hebben de vakbonden van de mijnwerkers voor stellen gedaan tot verbetering van de arbeidsvoorwaarden van groepen mijn- personeel. Men heeft daarvoor in en kele vergaderingen van gedachten ge wisseld. maar men was nog niet tot een resultaat gekomen, hoewel de mijn- directies niet afwijzend stonden tegen over de voorstellen. Terwijl dus het overleg nog gaande was, begon de „langzaam-aan-actie", die als gevolg van de besprekingen in het Kurhaus tussen werkgevers en arbeiders is ge staakt. Die vergadering heeft minister Suurhoff niet bijgewoond, maar hij wist wel het hierboven vermelde resultaat. De „langzaam-aan-actie" in de mijnen was in de Eerste Kamer zeer slecht beoordeeld. Nadat prof. Molenaar (VVD) had geconcludeerd, dat de actie in strijd was met de P.B.O.-gedachte, die gebaseerd is op samenwerking tus sen werkgevers en arbeiders en ook in strijd met 's lands belang, noemde de heer Ruppert (A.R.), voorzitter van het Chr. Nat. Vakverbond, het in hoge mate onjuist, dat naar een machtsmiddel was gegrepen, terwijl een onderzoek naar de lonen nog gaande was. Bovendien vond hij de „langzaam- aan-actie" voor een bonafide katholieke organisatie een onwaardig middel. Men presteert weinig, maar wil wel aan het einde van de week het volle loon ont vangen. Evenals prof. Molenaar was hij van mening, dat de actie niet paste in het kader van de P B O. Slot op pag. 2 (Ingez Med.-Adv.) Bonn wilde terugkrabbelen, maar Parijs weigerde capitulatie voor de communisten (Van onze Parijse correspondent) In nog geen acht minuten heeft zich gisteren in het NAVO-hoofdkwartier in Fontainebleau, vijftig kilometer ten zuiden van Parijs, een militaire plechtigheid voltrokken, waardoor de Duitse luitenant-generaal Hans Speidel het commando over de grondtroepen in Centraal Europa op zich nam. Speidel, die de eerste Duitse generaal is, die in Atlantisch verband een leidende functie gaat bekleden, waarin hij troepen uit acht verschillende landen onder zijn commando krijgt, was in de nieuwe grijze uniform van het herboren Duitse leger gekleed. Commandant over troepen van een achttal landen De Franse onderbevelhebber van deze sector, generaal Jean Valluy, heeft, na dat een Frans muziekkorps de nationale volksliederen had uitgevoerd, de opper - officieren aan de nieuwe Duitse com mandant voorgesteld. Onder hen, die nu onder het directe bevel van generaal Speidel zijn geplaatst, bevonden zich ook de Nederlandse generaals Valk en Musch. terwijl onze landgenoot admi raal Bos in de militaire hiërarchie de gelijke is van de Duitse generaal en ver antwoordelijk voor alle Atlantische zee- strijdkrachten van de Centraal-Europese sector. Uit doorgaans zeer betrouwbare bron hebben wij gisteren nog vernomen, dat kanselier Adenauer in overleg met zijn minister van Oorlog met het oog op de felle reacties, die de benoeming van ge neraal Speidel in Frankrijk had opge- Jonge Joden willen uit de Sovjet-Unie naar Israël De Israëlische premier, David Ben Goerion, heeft gisteren in Tel Aviv medegedeeld, dat wellicht een groot scheepse emigratie van joden uit de Sovjet-Unie naar Israël verwacht kan worden. Vooraanstaande Israëliërs, die onlangs een bezoek aan de Sovjet-Unie hebben gebracht, verklaren, dat bijna alle jonge joden in Rusland naar Israël willen vertrekken, aldus Ben Goerion. (Tot op heden heeft de Sovjet-Unie emigratie van Joden naar Israël verhin derd. In de afgelopen maanden hebben slechts kleine groepjes Russische joden toestemming gekregen om de Sovjet- wekt, op het laatste moment nog had voorgesteld van deze leidende militaire functie af te zien. In de persoon van de generaal zou, zo vreesde Bonn, de eer van het hele nieuwe Duitse leger w orden aangetast. Het moet echter Parijs zijn geweest, dat voor die Duitse suggestie niets gevoelde, omdat de Franse com munisten, die de actie tegen Speidel hebben geleid, dan de voldoening van een capitulatie van hun politieke tegen standers. of wel de regering-MoIlet had den kunnen smaken. En zo is generaal Speidel die in de jongste oorlog in Frankrijk reeds een belangrijk commando voerde, waarbij hij zich niet steeds van zijn zachtzin nigste zijde heeft getoond, van gisteren af dus opnieuw in een leidende militaire post bevestigd in het raam van de At lantische verdediging van Europa. Russische ambassade in Djakarta spionagecentrum? De leider van de beweging van Russi sche solidaristen, dr. Vladimir D. Po- remsky heeft tegenover de Amerikaanse Senaatscommissie voor binnenlandse veiligheid verklaard, dat de Russische ambassade te Djakarta het grootste Sovjet-spionageknooppunt in het Verre Oosten is. Ongeveer 500 personen zouden er voor werkzaam zijn. De Russische ambassade in Mexico- City noemde hij een tweede spionage centrum, met 900 agenten in alle landen van het westelijk halfrond, tot in da Philippijnen toe. De organisatie van Poremsky, met haar hoofdkwartier in Frankfurt zou inlichtingen ontvang- van duizenden jjrrpntpn o»h'4or TT -on Cïofdiin.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1957 | | pagina 1