Minister Salisbury kan zich niet
verenigen met vrijlating Makarios
Westelijke landen beraden zicli op
Nassers bonding inzake Suezkanaal
WEERBERICHT
Gisteren passeerden elf schepen
Waarschuwing aan de reders
Abonnementsprijzen
Zal minister Dulles zich met de
besprekingen gaan bemoeien?
Fa. D. KRET Zn.
„Ik ben bereid een Kabinet te
vormen, me op te offeren*"
96ste jaargang
ZATERDAG 30 MAART 1957
No. 291G&
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur! 3. W. Henny
Hoofdredacteur! J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 7.50 per kwartaal; f. 2.55 per maand; f. 0.59 per week. m.i.v. 1 april a
Witte Singel 1. Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
In het Suezkanaal heerste gisteren voor het eerst sinds de blokkade een
flinke bedrijvigheid: gisterochtend voer een konvooi van tien schepen, met
het 7.000 ton metende Italiaanse vrachtschip ,,Sando Primo" voorop, bij Suez
het kanaal binnen. Egyptische, Amerikaanse en Russische loodsen voerden de
navigatie uit. Uit noordelijke richting passeerde één schip, zodat in totaal elf
schepen van het kanaal gebruik maakten. Alle schepen voldeden de tolgelden
aan de Egyptische autoriteiten.
In Parijs werd gisteren van officiële zijde vernomen, dat er op het ogen
blik Brits-Frans-Amerikaanse besprekingen worden gevoerd over het jongste
Egyptische memorandum inzake het Suezkanaal, waarin de regering van
Nasser o.m. zegt, dat zij zelf, zonder buitenlandse hulp, het kanaal zal beheren
en exploiteren en dat een kwart van de ontvangen gelden zal worden gestort
in een fonds voor ontwikkeling van het aan het Suezkanaal grenzende gebied
en het kanaal zelf. De drie Westelijke landen hebben de reders gewaarschuwd
tot nader order nog geen gebruik van het kanaal te maken. Een woordvoerder
van het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken verklaarde, dat ,,de Westerse
staten niet kunnen toestaan, dat hun economie is overgeleverd aan de genade
van Egypte". Vandaar dat Frankrijk zeer sympathiek staat tegenover de
plannen om oliebuisleidingen door Turkije en Israël aan te leggen".
In samenwerking met andere nationa
liteiten hebben de Nederlanders ook nog
deelgenomen aan de verwijdering van
nog zeven andere wrakken. Van Neder
landse zijde hebben deel uitgemaakt van
het „Survey-team": ir. G. Langelaar
Gzn.. J. M. Lolkus en P. van den Berg
en de duikers Ph. van 't Wout en A. van
der Zwan. Van de 450 man. waaruit het
personeel van de vloot van de V.N. be
stond waren er 150 Nederlanders.
Groot Nederlands aandeel in
de vrijmaking
Ofschoon het Suezkanaal thans in
technisch opzicht weer bevaarbaar
is voor schepen tot 20.000 ton en de
voornaamste bergingswerkzaamhe
den dus achter de rug zijn, moeten
er toch nog zes wrakken worden op
geruimd. Bij de gehele onderneming
hebben de Nederlanders een
zeer belangrijke rol gespeeld.
Afgezien van de technische leiding
over de gehele bergingsoperatie,
welke door L. Smit en Co's Interna
tionale Sleepdienst tezamen met
Em. Z. Svitzers' Bjernings Entre-
prise te Kopenhagen werd gevoerd,
heeft de Nederandse bergingsvloot
alleen reeds veertien wrakken uit
het Suezkanaal verwijderd, waaron
der twee die tot de moeilijkste ob
stakels behoorden, n.l. de „Louis
Terrier" en de „Edgar Bonnet".
Onze abonnementsprijzen worden
met ingang van 1 april 1957 ver
hoogd met:
4 cent per week,
20 cent per maand,,
50 cent per kwartaal.
Deze worden dus per 1 april:
per week 59 cent,
per maand t. 2.55,
per kwartaal f. 7.50.
Tot deze geringe verhoging heb
ben wij moeten besluiten omdat
het courantenpapier wegens de
stijging van de kosten van de
grond- en hulpstoffen met in
gang van 1 april a.s. wederom in
prijs zal worden verhoogd (waar
mede deze papierprys pl-m. 9 x dc
vooroorlogse zal zijn geworden),
terwijl andere voor het dagbladbe
drijf belangrijke kostenstijgingen
mede in aanmerking zijn genomen.
De stijging van dc kosten in de
loonsector wordt de abonnees niet
doorberekend.
De Minister van Economische
Zaken heeft zijn goedkeuring zowel
aan de verhoging van de papier
als aan die van onze abonnements
prijzen gehecht.
Niet ravitailleren in
Arabische haven
De raad van de Arabische Liga heeft
zich akkoord verklaard met een aanbe
veling. volgens welke schepen met koop
waar. met bestemming of afkomstig van
Israël, niet in Arabische havens mogen
ravitailleren, aldus bericht de corres
pondent van Belga in Cairo. Deze sche
pen mogen in de Arabische havens al
leen voldoende brandstof innemen om
de dichtst bijzijnde niet-Arabische ha
ven kunnen bereiken. De raad verwierp
voorts het plan volgens hetwelk Arabie
ren. die in Israël wonen, hun eigendom
men in dit land zullen kunnen ruilen te
gen eigendommen van Joden, die in
Arabische landen wonen.
Gemengde patrouilles in
strook van Gaza
Het internationale politieleger en de
Palestijnse politie hebben in de strook
van Gaza gemengde patrouilles opge
richt. aldus heeft Tekoah, adviseur van
het Israëlische ministerie van Buiten
landse Zaken inzake vraagstukken die
betrekking hebben op de wapenstilstand,
gisteren in Jeruzalem medegedeeld. Vol
gens hem zijn de Ver. Naties in feite
ëen instrument van de Egyptenaren ge
worden om Israël te bestrijden. Hij
sprak zich uit "voor een blijvende bar
rière tussen de strook van Gaza en het
Israëlische grondgebied.
Tekoah verklaarde dat men sinds de
terugtrekking van de Israëlische troe
pen uit de strook van Gaza had waar
genomen. dat de grens tussen dit gebied
en Israël 23 maal illegaal is overschre
den, en wel vijftien maal voor het ple
gen van sabotage daden of diefstallen,
vier keer voor het leggen van mijnen, en
vier keer voor het stelen van oogsten.
Volgens Tekoah hebben de manschap
pen van het internationale politieleger
geen bevoegdheid om de buit van dief
stallen op te sporen en de personen te
arresteren, die de grens tussen Israël en
de strook van Gaza overschrijden. ïlij
verklaarde voorts, dat de bevelhebber
van het internationale politieleger, on
der druk van de Egyptische regering,
een bevel heeft uitgevaardigd dat de
leden van het leger zich niet met de Is
raëliërs mogen verbroederen.
Zeer ernstig
Premier David Ben-Goerion van Is
raël heeft volgens een in France-Soir
(Parijs) gepubliceerd interview ver
klaard. dat de toestand in het Midden-
Oosten ..zeer ernstig" zou worden als de
verzekeringen, die aan Israël waren ge
geven ten aanzien van de Golf van
Akaba niet beter werden nagekomen dan
die aangaande het bestuur van de strook
van Gaza. Hij zei dat Israël zich niet
in oorlog met Egypte beschouwt en geen
troepen van de V N. op zijn grondgebied
wil toelaten. Elke poging van Egypte of
Arabië om de Israëlische scheepvaart
door de Golf van Akaba te blokkeren,
zou Israël dwingen van zijn recht tot
zelfverdediging gebruik te maken. Ben-
Goerion zei nog steeds te hopen, dat de
strook van Gaza onder bestuur van de
V N. komt.
UIT BRITSE KABINET GETREDEN
Turkije zal protesteren icanneer Engeland
niet de aartsbisschop gaat onderhandelen
De markies van Salisbury, de voorzitter van de Britse Kroonraad en na
premier Macmillan en de minister van Binnenlandse Zaken Butler de belang
rijkste man in het kabinet, heeft gisteren zijn ontslag aangeboden, dat door
Koningin Elizabeth is aanvaard. Hij kon zich niet verenigen met de vrijlating
van aartsbisschop Makarios. Hij achtte diens vrijlating slechts gerechtvaar
digd, indien de aartsbisschop voldaan had aan hetgeen wij tot nu toe altijd
als een noodzakelijke voorwaarde voor zijn vrijlating hebben beschouwd en
onvoorwaardelijk op de Eoka een beroep had gedaan om een einde te maken
aan het terrorisme. Premier Macmillan antwoordde, dat het kabinet .ampele
overwegingen" aan het besluit had gegeven, dat met „volledige instemming"
van gouverneur Harding was genomen.
Tweede ontslag op
principiële grond
Dit is Salisbury's tweede ontslag op
principiële gronden. In 1938 nam de
thans 63-jarige markies tegelijkertijd
met Eden zijn ontslag als protest te
gen de verzoeningspolitiek ten opzichte
van Italië. De graaf van Home, minis
ter voor Gemenebestbetrekkingen, zal
zijn functie overnemen. Volgens dc
officiële bekendmaking zal de graaf
van Home optreden als leider van het
Hogerhuis met burggraaf Hailsham,
de minister van Onderwijs, als plaats
vervanger. Salisbury's verantwoorde
lijkheid voor de atoomenergie zal
werden overgedragen aan jjremier
Macmillan.
Aartsbisschop Makarios van Cyprus
heeft gisteren gezegd, niet bereid te zijn
om over de politieke toekomst van
Cyprus te onderhandelen als hem niet
wordt toegestaan naar Cyprus terug te
keren. Hij verwachtte echter binnen
kort toestemming te verkrijgen.
Hij legde er de nadruk op, dat voor
het volk van Cyprus „een democratische
en rechtvaardige oplossing slechts neer
komt op de toepassing van het zelfbe
schikkingsrecht". Dit einddoel zou hij
blijven nastreven.
Desgevraagd zei Makarios, dat hij en
zijn metgezellen een goede behandeling
hadden genoten in hun ballingschap.
Hij had er nog geen idee van wanneer
hij de Seychellen zou verlaten maar hjj
zou eerst naar Griekenland gaan en dan
naar Londen.
Van de zijde van het Turkse minis
terie van Buitenlandse Zaken is gis
teren gezegd, dat Turkije bij Engeland
zal protesteren als Engeland onder
handelingen opent met aartsbisschop
Makarios. Turkije beschouwt hem ver
antwoordelijk voor het „terrorisme"
op Cyprus, zo voegde hij eraan toe. In
Turkse politieke kringen is men zeer
verbaasd over de Britse besluiten.
Luidruchtig feest
De gouverneur van Cyprus, sir John
Harding heeft verklaard, dat het zeer
bevorderlijk voor de rust op het eiland
zou zijn, wanneer de Eokaleider Grivas
en de andere leden van zijn organisatie
Cypnis zouden verlaten. Zolang zij op
Tijdens de pauze van de opvoering
in de Amsterdamse Stadsschouw
burg ter gelegenheid van de Boe
kenweek 1957 werden enkele leden
van het Nederlands Ballet aan Prin
ses Beatrix voorgesteld, waarvan
deze foto een beeld geeft.
het eiland bleven, zouden de veiligheids-
troepen door moeten gaan met naar
hem te zoeken en hen de gerechte straf
te doen ondergaan.
Gisteravond werd in de hoofdstad
Nicosia een uitgaansverbod uitgevaar
digd tussen zonsonder- en zonsopgang
voor personen beneden de 27 jaar,
ook de Engelse militairen. Dit ge
schiedde nadat op meer dan luidruch
tige wijze uiting was gegeven aan de
vreugde over de vrijlating van de
aartsbisschop. Zelfs is het tot scher
mutselingen gekomen tussen feestvier
ders en de veiligheidspolitie, die ge
bruik maakte van traangas om de
menigte te verspreiden. Leden van de
Turkse hulppolitie voerden met gum
miknuppels een charge uit. Britse
militairen moesten in Famagusta de
opgetogen en te enthousiaste menigte
met behulp van traangas verspreiden.
Luclitvaartoverleg in impasse
De nu reeds anderhalve week durende luchtvaartonderhandelingen in
Washington zijn volledig in een impasse geraakt. Dit werd door de leider van
de Nederlandse delegatie, staatssecretaris E. H. van der Beugel gisteren toe
gegeven tegenover verslaggevers, nadat hij een onderhoud van drie kwartier
met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Foster Dulles had
gehad. De heer Van der Beugel verwacht, dat Dulles zich als resultaat van
de besprekingen in het komende weekeinde persoonlijk zal gaan bemoeien
met de besprekingen. Hij heeft over deze kwestie nauw contact met president
Eisenhower. Wellicht zal door deze bemiddeling nog een compromis mogelijk
worden. Maandag zal dan waarschijnlijk een misschien laatste bespre
king tussen de delegaties worden gehouden.
Nog een brief.
Na de brief van maarschalk Boelga-
nin aan de Noorse premier Gerhard-
sen (zie het hoofdartikel „Brief" in de
eerste kolom van pagina 2) heeft ook
de Deense premier Hansen een brief
van de Sovjetrussische premier ontvan
gen. Deze werd hem gisteren door de
Russische ambassadeur in Kopenhagen
overhandigd. De commissie voor Bui
tenlandse Zaken uit het Deense parle
ment zou dit correspondentiestuk van
daag bespreken.
(lngez ftled.-Adv.)
LOODG1ETERSBEDK1JF EN
SANIT-MT?E TNSTAI I A TIES
Iloge Rijndijk 71 - Leiden
Telefoon 20023—24350
Soekarno's eerste echtgenote:
Soekarno roept wederom op tot eenheid
Mevrouw Fatmawati Soekarno, (eerste) echtgenote van de Indonesische
president, heeft aan hem en aan de voormalige vice-president Moh. Hatta,
een brief geschreven, waarin zij de vraag stelt ivaarom een vrouw niet zou
kunnen worden belast met de vorming van een nieuw Indonesische ka
binet. „Als moeder van het Indonesische volk en eerste dame des lands,
die in het presidentiële paleis heeft gewoond, ben ik bereid mij voor het
heil van volk en staat op te offeren", aldus mevrouiv Fatmawati Soekarno.
In haar open brief stelde mevrouw Fatmaivati aan de moeders in Indo
nesië voor om een vrouw, die niet bij enige politieke partij is aangesloten,
tot kabinetsformatrice te benoemen. „De vaders zijn niet rein", aldus de
schrijfster, met een verwijzing naar de huidige crisis in de jonge republiek.
Tot slot deed mevrouw Fatmawati een beroep op de bevolking om één te
blijven.
Droog weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk veel bewolking, later
ook opklaringen. Droog weer. Zwakke
tot matige wind tussen Noordoost en
Oost. Dezelfde of iets hogere tempera
turen (Opgemaakt te 11.15 uur).
31 MAART
Zon op: 6.20 uur; onder: 19.14 uur.
Maan op: 6.01 uur; onder: 19.43 uur
(N.M.).
Hoogwater te Katwijk te 3.30 en
15.43 uur.
Laagwater te 11.32 en 23.50 uur.
Dit nummer bestaat uit I) pagina's
en een Bijvoegsel
De gouverneur van de Ned. An'
tillen, de heer A. B. Speekenbrink
werd gisteren in Huis ten Bcsch
door Koningin Juliana beëdgd. De
aankomst van de gouverneur bij het
pateiSi
Tegen corruptie
Eenzelfde beroep deed Soekarno gis
teren. toen hij in Rangkasbitoeng. in
West-Java, een massabijeenkomst toe
sprak. Hij betoogde dat alle problemen
en moeilijkheden van tegenwoordig, die
hij omschreef als kleine kwaaltjes, waar
mede elke jonge natie (e kampen heeft,
voortsproten uit tweedraeht tussen de
politieke leiders.
West-Irian is nog niet tot het grond
gebied van Indonesië teruggekeerd, het
werk op het gebied van de opbouw ver
loopt traag, en het volk wacht nog
steeds op de uitvoering van de opzeg
ging der RTC-overeenkomsten. omdat
de leiders niet eensgezind zijn. aldus de
president, die in zijn rede ook de cor
ruptie ten sterkste veroordeelde.
..Ik kan zeker begrijpen, dat U grieven
hebt ten aanzien van de hooggeplaatste
functionarissen en dat U niet alleen
voor hun belangen gebruikt wilt worden"
aldus Soekarno ..Het is twijfelachtig of
de leiders, die in luxe en weelde leven
en eten van gouden borden en zilveren
schalen, wel op een eerlijke manier aan
hun welstand komen". Soekarno zeide
voorts, dat vele Indonesiërs ontstemd
zijn over de partijtwisten in Djakarta.
Deze werken slechts vertragend op de
ontwikkeling van het land. Soekarno
deed een beroep op het Indonesische
volk om af te rekenen met partijstrijd
en kleinzielige twisten, aangezien het
land nog vele projecten in uitvoer heeft.
Talrijk® verhoren
In verhand met de corruptiebestrij
ding wordt vernomen, dat na de aan
kondiging van de chef-staf van de
landmacht, generaal-majoor Nasoetion,
dat tegen corrupteurs en bedriegers
krachtig zal worden opgetreden, onge
veer 40 politieke leiders door de mili
taire politie naar Bandoeng zijn opge
roepen. Tot dusver zijn 12 van hen ver
hoord. Hieronder waren oud-ministers
en parlementsleden van praktisch alle
partijen.
Een woordvoerder van het leger in
Djakarta verklaarde, dat mogelijk ook
het plaatselijk militair commando van
Djakarta, tot soortgelijke stappen zal
overgaan in de komende dagen
Volgens het nationalistische blad ..Mer-
deka" behoren tot de opgeroepenen ook
twee commissarissen van politie en ten
minste twee oud-ministers van Finan
ciën.
De demissionaire vice-minister van
Economische Zaken. F. Oemas onthulde,
dat de omvang van de smokkelarij in
Indonesië op het ogenblik is toegenomen
tot een waarde van 3 miljard roepiahs
per jaar.
Moeilijkheden aan
Amerikaanse zijde
Minister Dulles had de heer Van
der Beugel verteld van „interne
moeilijkheden", die er aan Ameri
kaanse zijde bestaan, maar deson
danks had de Nederlandse delega
tieleider vastgehouden aan zijn
standpunt. De staatssecretaris had
verklaard, dat in Nederland zeer veel
gewicht wordt gehecht aan deze be
sprekingen. De leden van de delega
tie zijn algemeen van gevoelen, dat
zeker na zulke langdurige onder
handelingen enig resultaat moet
worden bereikt.
Waarnemers in Washington nemen
aan. dat de onderhandelingen ernstig
bemoeilijkt worden door pogingen van
Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen
om te voorkomen, dat de KLM nieuwe
landingsrechten in de Ver. Staten krij
gen. daar zij daardoor hun belangen
bedreigd achten. Van Nederlandse zijde
wordt vooral aangedrongen om lan
dingsrechten in Los Angeles in Cali-
fornië Voorts in Houston in Texas en
het recht in New York passagiers op te
nemen op de route naar Curagao via
Miami. Tegen deze verlangens is in de
Amerikaanse Senaatscommissie voor de
Buitenlandse Handel enkele dagen gele
den sterke oppositie gerezen
Het Tweede Kamerlid de heer De
Kadt heeft aan de minister van Bui
tenlandse Zaken schriftelijk vragen ge
steld over deze onderhandelingen. In de
berichtgeving was doorgedrongen, als
zou er een zekere samenhang bestaan
tussen de KLM en de Nederlandse de
fensie. Een mislukken van het overleg
zou wel eens kunnen leiden tot een ze
kere beperking van de Nederlandse de
fensie. aldus de berichten. Mag worden
aangenomen, dat deze mededelingen zijn
geïnspireerd door de Nederlandse dele
gate. zo vraagt de heer De Kadt zich
af.
Doch hoe zeer de belangen van de
KLM ook de regering ter harte gaan. de
nationale defcnsiebelangen mogen in
geen enkel opzicht in het geding worden
gebracht voor het hereiken van een op
zichzelf gewichtig economisch doel.
Daarom verzoekt hij de minister een
duidelijke verklaring in die richting af
te geven, opdat eventuele verwarrende
berichten ongedaan worden gemaakt.