INTERNERING VAN MAKARIOS
OP SEYCHELLEN GEËINDIGD
Soekarno tot liet leger:
WEERBERICHT
Aartsbisschop van Cyprus deed een beroep op
rebellen hun actie tegen Britten te staken
Stap naar versterking van de
zuidoostelijke NAVO-vleugel
Delegatieleider Van der Beugel
spreekt nu met minister Dulles
Discipline of de dienst uit
SUEZKANAAL GEOPEND VOOR
SCHEPEN TOT 19.000 TON
96ste jaargang
VRIJDAG 29 MAART 1957
No. 29099
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeuri J. W Benny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WItte smgel 1 Lelden Glro D0 57055
Hoofdredacteuri J. Brouwer f. 7.50 per kwartaal; f. 2.55 per maand; f. 0.59 per week. m.i.v. 1 april a.s. Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Nu de EOKA-opstand feitelijk is onderdrukt
(Van onze Londense correspondent)
De Engelse regering heeft besloten aartsbisschop
Makarios, de geestelijke en politieke leider van de
Griekse Cyprioten, die ruim een jaar geleden naar
de Seychellen-eilanden werden verbannen, vrij te laten,
ofschoon hem voorlopig niet zal worden toegestaan
naar Cyprus terug te keren. Tegelijkertijd heeft de
regering Grivas, de Griekse terroristenleider onmiddel
lijk vrijgeleide van Cyprus aangeboden. Dit aanbod
staat ook open voor alle andere buitenlandse leden
van de ,,Eoka", die zich nog op vrije voeten bevinden
en zal worden uitgebreid tot de Britse leden van deze
organisatie, mits zij zich verplichten, zolang de nood
toestand op Cyprus voortduurt, geen Brits grondgebied
te betreden. Het doel van deze maatregel is om op
snelle wijze orde en rust te herstellen.
Lennox Boyd, de Engelse minister van Koloniën, deed deze dramatische aan
kondiging gisteren in een stampvol Lagerhuis. De Labour-oppositie. die reeds
zolang voor de vrijlating van Makarios had geijverd, juichte. Deze ontwikkeling
kwam niet onverwachts. Na het wapenstilstandsaanbod van de „EOKA" van
vorige week had de regering verklaard, dat, indien de aartsbisschop in het open
baar een beroep zou doen op de terroristen om het geweld te staken, er sprake zou
zijn van een nieuwe toestand. De aartsbisschop heeft thans een verklaring afge
legd. Hoewel deze niet ten volle bevredigt, ziet de regering toch geen reden hem
nog langer te interneren.
Nog
slag om de arm
Oorspronkelijk had de EOKA
slechts aangeboden de terreur op te
schorten als Makarios zou worden
bevrijd. De regering eiste, dat Maka
rios, die zij er immers van had be
schuldigd zelf de hoofdaanstichter
van het geweld geweest te zijn, op
AARTSBISSCHOP MAKARIOS
ondubbelzinnige wijze de terreur zou
veroordelen. Makarios, die aanvan
kelijk had geantiooord, dat hij eerst
moest worden vrijgelaten en pas
daarna mee zou werken aan de paci
ficatie van Cyprus, heeft nu inder
daad de stopzetting van de terreur
aanbevolen, hoewel hij nog een slag
om de arm houdt. Hij roept immers
op tot een einde van de vijandelijk
heden aan beide zijden en stelt als
voorwaarde dat de Britse regering
nu ook de staat van beleg op Cyprus
opheft.
Lennox Boyd maakte duidelijk, dat
de regering de tijd hiervoor nog niet
gekomen acht. Maar in elk geval
voelt de Engelse regering zich thans
sterk genoeg, omdat de EOKA-op-
stand feitelijk is onderdrukt.
Geen andere leiders
De regering had Makarios gedepor
teerd in de verwachting, dat de andere
gematigde leiders zouden opstaan, met
wie tot een akkoord zou kunnen worden
gekomen. De oppositie beweerde van het
begin af. dat juist de aartsbischop zulk
een gematigde figuur was en dat een
regeling zonder hem onmogelijk zou
zijn. Er kwamen inderdaad geen ande
re leiders te voorschijn, waarschijnlijk
omdat zij bevreesd waren voor de wraak
van de EOKA. Nu de terreur is opgehe
ven. waarschuwt Makarios opnieuw, dat
de Engelse regering niet moet trachten
achter zijn rug om met andere leiders
aan te pappen. Hij maakte het ten over
vloede nog eens duidelijk, dat er zonder
hem geen oplossing mogelijk is. De En
gelse regering behoudt zich het recht
voor om te zijner tijd vertegenwoordi
gers der Cyprioten voor een ronde-tafel-
Droog weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wolkenvelden afgewisseld door opkla
ringen. Droog weer. Zwakke tot matige
wind tussen noordoost en oost. Iets kou
dere nacht, morgenmiddag iets hogere
temperaturen dan vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
30 MAART.
Zon op: 6.22 uur: onder: 19 12 uur.
Maar op: 5.41 uur: onder: 18.36 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.04 en 15.14
uur.
Laagwater te 10.59 en 23.18 uur.
conferentie uit te nodigen, maar stelt de
openbare mening op Cyprus gerust door
te beloven, dat Makarios zeker deel zal
uitmaken van de Cypriotische delegatie.
Stap voor stap
De oppositie eiste, dat terstond recht
streekse onderhandelingen over de
grondwetsvobrstellen van Lord Rad-
cliffe tussen de Engelse regering en Ma
karios dienen te beginnen. De regering
meent echter, dat er pas dan een goe
de kans van slagen voor een inwendige
regeling bestaat als eerst het Grieks-
Turkse geschil uit de weg wordt ge
ruimd. Vandaar dat de Engelse regering
dankbaar gebruik maakt van het aan
bod van Lord Ismay, de secretaris-ge
neraal van de NAVO. om te^ trachten
een verzoening tussen de beide landen
tot stand te brengen, ondanks het feit
dat Griekenland het NAVO-voorstel
reeds heeft afgewezen.
In Londen heerst bij sommigen de
vrees, dat hierdoor de dingen weer op
de lange baan dreigen te worden ge
schoven, maar de regering wil vol
gens een zorgvuldig uitgewerkt plan stap
voor stap te werk gaan, omdat dan al
leen succes kan worden bereikt. Lennox
Boyd verzekerde verontruste leden van
zijn eigen nartij, dat de bemiddeling
door de NAVO geenszins betekent, dat
Engeland een regeling zal worden opge
drongen. De Britse verantwoordelijkheid
tegenover de bevolking van Cyprus blijft
volkomen onaangetast. Regeling van de
internationale status van het eiland ziet
de regering als voorwaarde voor een in
wendig. politiek vergelijk.
Lennox Boyd kreeg echter al eerder
het verwijt te horen, dat alle op Cyprus
slaande problemen, zo nauw onderling
zijn verbonden, dat afzonderlijke behan
deling ervan onmogelijk zal blijken. Hoe
dit ook zij, Makarios' vrijlating betekent
een positieve stap naar een vreedzame
oplossing van het conflict, welks voort
during alleen maar de zuidoostelijke
vleugel van de, NAVO verder zal ver
zwakken.
IIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1
i
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Beslissing in luchtvaartoverleg
Toch liever een lege dop dan een half ei?
(Van onze correspondent te Washington)
Tenzij Foster Dulles een poging wil doen om een gunstiger regeling voor
de K.L.M. door te zetten, ziet het er somber uit voor de afloop van de lucht
vaartonderhandelingen. Onverwachts hebben beide delegaties gistermiddag
toch nog vergaderd. Na afloop vroegen wij aan de leider der Nederlandse
groep wat er nu verder ging gebeuren. Zijn antwoord was: „Voor morgen heb
ik een afspraak met minister Dulles". Onze tweede vraag was of de onderhan
delingen door de delegaties daarna zouden worden voortgezet. Staatssecre
taris E. H. van der Beugel verklaarde daarop kort en bondig: ,Dat zal van
het gesprek met Dulles afhangen".
Voor Nederland is dit recht verreweg
het belangrijkste punt van zijn ver
langlijst en tot dusverre krijgt men in
het Nederlandse kamp sterk de indruk
dat ons land prefereert geen overeen
komst af te sluiten, indien deze voor
naamste wens niet wordt ingewilligd.
De lijn op de westkust van Amerika
wordt zo belangrijk geacht dat Neder
land geneigd is het spreekwoord om te
draaien en te zeggen dat een lege dop
beter is dan een half of een kwart ei.
Of men. wanneer puntje bij paaltje
komt, bij deze leus zal volharden, dient
te worden afgewacht, doch dit is in ie
der geval de stemming op het ogenblik
en Nederland kan vrij moeilijk meer te
rug.
Er is waarlijk een impasse bereikt en
er is alle reden voor de heer Van der
Beugel om de tussenkomst van minister
Dulles in te roepen De Nederlandse ver-
Briften toegejuicht
E Britse militaire patrouilles wer- 1
den gisteravond in de straten van g
Nicosia, de hoofdstad van Cyprus,
p toegejuicht. Er werden dozijnen m
handdrukken gewisseld. Zelfs in de p
1 Ledra-straat, die bekend staat als i
p „de straat der moorden", werden g
de Britse troepen door "Cyprische g
- jongelieden toegejuicht. De Cyprio- m
tische jeugd riep: „Vanavond zijn g
Britten en Grieken één". Men -
achtte het waarschijnlijk, dat de
Britse veiligheidstroepen hun ope- -
ra ties tegen de verzetsbeweging g
Eoka met ingang van hedenoch-
tend zouden staken. Gisteravond
werd de grootscheepse actie tegen
de verzetsstrijders, die dertien da-
- gen geleden begon, nog voortgezet.
r=- Britse militairen trokken de ring
dichter om een Eoka-groep, die in
g West-Cyprus is omsingeld.
In Amerikaanse officiële kringen
r was men zeer voldaan over het
Britse besluit. Men hoopt, dat deze
maatregel ertoe zal bijdragen een
oplossing voor het geschil om Cy-
prus te vinden.
Amerikanen honden
hun standpunt vast
Nog altijd zijn de onderhandelaars
verplicht de feitelijke inhoud van
hun besprekingen met een rookgor
dijn te verhullen. De rook is thans
evenwel zeer doorzichtig geworden
en de volgende voorstelling van za
ken kan als verantwoord worden be
schouwd: de bijeenkomst der beide
delegaties heeft gistermiddag slechts
een kwartier geduurd. De Amerika
nen hadden hun standpunt niet ge
wijzigd en weigerden nog steeds de
KLM landingsrechten voor Los An
geles te geven.
Gisteren zijn Prins Bernhard en
Minister Algera benoemd tot skip
persvan de KLM. De nieuwe skip
pers bewonderen de attributen van
hun waardigheid in gezelschap van
de heer Aler (links), de president-
directeur van de KLM.
imiiiiiiiiiiiiii
President Soekarno heeft gisteravond in een dagorder via de radio een
beroep op de leden van de strijdkrachten gedaan om de discipline te hand
haven of de dienst te verlaten, indien zij zich niet in staat voelen zich aan de
militaire eed te houden. De president, die opperbevelhebber van de strijd
krachten is, legde er de nadruk op, dat het militair gezag de bevoegdheden
van de Staat had overgenomen, sedert hij veertien dagen geleden de staat
van oorlog en beleg had afgekondigd.
Hü zei, dat hij de militaire cofnman- bevelen te gehoorzamen, zelfs indien na
danten, die kortgeleden de conferentie vele discussies geen overeenkomst kon
van hoogste legerleiders hadden byge- worden bereikt en ik als opperbevelheb-
woond. had opgedragen „de problemen, ber een beslissing genomen heb."
waarvoor wij gesteld zyn, eens, twee j Hn verklaarde, dat deze boodschap
keer en zelfs drie keer te bespreken, nje^ siechts gericht was aan de com-
teneinde de best mogelijke oplossingen -
te bereiken". Hij had hun ook de op
dracht gegeven als echte soldaten de
Grootse bergingsactie voltooid
Israël besloot een „proefschip'9 te zenden
De Egyptische kanaalautoriteit
heeft gisteravond bekendgemaakt,
dat het Suezkanaal met ingang van
vandaag toegankelijk is voor sche
pen tot omstreeks 19.000 ton. Het is
nog maar een kivestie van dagen en
het kanaal is weer geheel open. Dan
is de grootste bergingsactie van alle
tijden met succes volbracht. Meer
dan veertig obstakels moesten wor
den verwijderd door 450 man uit ze
ven landen: België, Denemarken,
West-Duitsland, Italië, Neder
land, Joego-Slavië en Zweden.
Het werk «as veel eerder voltooid,
dan aanvankelijk werd verwacht. Gene
Gisteravond zijn Wim Kan en
Corrie Vonk op Schiphol aangeko
men na hun succesvolle tournee
door Zuid-Afrika. Het echtpaar tij
dens de persconferentie direct na
aankomst.
tegenwoordiger staat hierbij voor een
moeilijke taak. want Dulles raakt niet
graag overhoop met het Congres, dat
geneigd is de Amerikaanse luchtvaart
maatschappijen te steunen tegen de
concurrentie.
Van het gesprek van Dulles met de
heer Van der Beugel zal waarschijn
lijk veel afhangen. De kans bestaat, dat
vandaag duidelijk zal worden of de on
derhandelingen alsnog tot een goed ein
de kunnen worden gebracht, dan we! of
volkomen zullen mislukken. Het kan
dmter ook zijn, dat Dulles, alvorens zijn
gezag te laten gelden, eerst nog overleg
wenst te plegen met speciale adviseurs
en medewerkers.
De vereniging van Amerikaanse lucht
vaartmaatschappijen. de „Air Transport
Association", heeft er vandaag in een
telegram aan president Eisenhower op
aangedrongen, dat haar standpunt ten
aanzien van de kwestie van nieuwe
luchtroutes voor de KLM in de Ver.
Staten gehoord wordt.
Erkend dient te worden, aldus het te
legram. dat „een gezond stelsel van
luchtvervoer naar het buitenland onder
Amerikaanse vlag een van de doorslag
gevende overwegingen van nationaal be
lang is".
Vooruitgang.
De commandant van de Amerikaanse
twaalfde luchtmachtgroep in Europa,
generaal-majoor John Gerhart, heeft
donderdag in een rede te Parijs ver
klaard. dat twQp van zijn supersonische
jachtbommenwerpers van het type
Sabre F-100, uitgerust niet atoomwa
pens, een zelfde vernietigende kracht
hebben als duizend bommenwerpers van
het type B-17 uit de tweede wereld-
oorlof.
raai Wheeler heeft gezegd: „We hebben
een prachtige ploeg, het beste materiaal
en de beste mensen, die er te krijgen
waren. Er is schitterend samengewerkt.
Het was een echte V.N.-ploeg".
Het feit, dat er zeven verschillende
nationaliteiten en technieken waren, is
eerder een voor- dan een nadeel geble
ken. De bergers vinden, dat men veel
van elkaar heeft geleerd. Ieder deed het
werk. dat hem het beste lag. De gemoe
delijke concurrentie was een aanspo
ring om harder te werken.
De Egyptische regering heeft in een
officieel memorandum aan de Ameri
kaanse regering verklaard, dat zij zelf,
zonder buitenlandse hulp. het Suezka
naal zal beheren en exploiteren, zo
meldt de „New York Times". Welinge
lichte kringen geven te kennen, dat in
Washington deze voorstellen met een
duidelijk gebrek aan enthousiasme be
studeerd worden. Tot dusver zou er nog
geen overleg met Frankrijk en Enge
land hebben plaats gehad. Het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse Za
ken heeft gisteren de reders aangeraden
geen gebruik te maken van het Suezka
naal alvorens de fysieke en juridische
hinderpalen volledig uit de weg zijn ge
ruimd. Een verbod werd echter niet op
gelegd.
De Israëlische regering heeft besloten
een „proefschip" door het kanaal te zen
den. Dit zou evenwel niet geheuren voor
dat Engeland en Frankrijk gepoogd
hebben hun geschil met Egypte over de
vaargelden te regelen. Volgens scheep
vaartkringen in Haifa zou het proefschip
onder Israëlische vlag uit Haifa vertrek
ken.
Rusland heeft gisteren „extremisti
sche kringen" in Israël en Frankrijk er
voor gewaarschuwd geen geweld te ge
bruiken tegen de landen van het Mid
den-Oosten. Volgens het persbureau
„Tass" zouden Israël en Frankrijk een
nieuw en gevaarlijk militair avontuur
voorbereiden. Maar een nieuwe aanval
op Egypte zou gevaar opleveren voor een
militair conflict over een uitgestrekt ge
bied met ernstige gevolgen voor de zaak
van de vrede Vertegenwoordigers van
de Franse regering zouden - volgens
„Tass" - Israël verzekerd hebben van
Franse steun voor het geval de Israëli
sche regering zou besluiten tot een nieu
we aanval op Egypte. De Fransen zou
den met vliegtuigen aan deze strijd
deelnemen.
mandanten, maar aan alle militairen,
van de leden van de gezamenlijke
stafchefs tot de soldaten van de laag
ste rang. Hij deed ook een beroep op
de strijdkrachten, niet betrokken te
raken in politieke of handelsaange
legenheden. Indien U optreedt als
echte soldaten, zullen wij met Gods
hulp al onze vraagstukken kunnen
oplossen en het gezag en de eenheid
van de strijdkrachten en het gezag en
de eenheid van de Staat, die wij in
1945 hebben afgekondigd, eerbiedigen.
Kabinet van „deskundigen"
Volgens politieke kringen heeft de
Indonesische kabinetsformateur, Soe-
wirjo, thans besloten te pogen een
kabinet van deskundigen samen te
stellen, dat geheel bestaat uit leden
van zijn eigen partij (PNI) en partij
lozen, indien de islamitische Nahdatoel
Oelama niet bereid zou blijken tot
deelneming.
Soewirjo consulteerde gisteren de af
getreden partijloze minister van Staats-
planning, ir. Djoeanda, en de voorzit
ter van het linkse „volkscongres"
Hanafi.
Men was van mening, dat een kabinet
van nationalistische en partijloze poli
tici geen parlementaire meerderheid
zou kunnen verkrijgen zelfs indien de
communisten dit zouden steunen. Maar
men voegde eraan toe. dat de mogelijk
heid bestaat dat het Parlement niet zal
bijeenkomen, zolang de staat van oorlog
en beleg voor heel Indonesië van kracht
biyft.
Masioemileider waarschuwt
Isa Anshary, een der leidende figu
ren van de Masjoemi, heeft de waar
schuwing geuit niet te trachten de
Masjoemi buiten de nieuwe regering
te houden. Een dergelijke poging zou
volgens hem gelijk staan met „spelen
met vuur".
Hij zeide ervan overtuigd te zijn, dat
ook de andere islamitische partijen een
uitsluiting van de Masjoemi niet zullen
willen aanvaarden, in verband met de
daaraan verbonden grote gevaren. „Een
kabinet zonder de Masjoemi, die bij de
algemene verkiezingen in de meeiste
buitengewesten een absolute meerder
heid behaalde, zou in feite alleen maar
over Java kunnen regeren. De Masjoemi
weigert zich te laten verdrukken, aldus
Anshary.
Tot slot zeide hy de overtuiging te
hebben, dat Soekarno zelf moet optre
den en een regering moet vormen, sa
mengesteld uit „eerste klasse-leiders"
van land en partij.
„FOTOGRAFEREN
MILITAIRE OBJECTEN".
Binnenkort voor Alkmaarse Rechtbank
De Officier van Justitie bij het Kan
tongerecht te Alkmaar mr. F. H. Vrij
land .heeft hoaer beroep aangetekend
tegen hPt vonnis van de kantonrechter
te Den Helder, mr. C W. F Pot. die
twee Helderse journalisten dinsdag jl.
terzake van het fotograferen van mili
taire objecten van rechtsvervolging had
ontslagen. Beide journalisten zullen dus
binnenkort voor de meervoudige kamer
van de rrondissementsrechtbank te
