IN ENGELAND DREIGT NU OOK
NOG EEN SPOORWEGSTAKING
Mevr. Meir sprak met Foster Dulles
en secr.-generaal Hammarskjöld
WEERBERICHT
De gehele natie wordt slachtoffer
en de concurrentie lacht,
waarschuwt Macmillan
Wie wél?
Soewirjo wordt geen premier
Denen en Noren trekken zich
terug als er gevochten wordt
De heer Sp eekenbrink wordt
gouverneur der Ned. Antillen
96ste jaargang
DINSDAG 19 MAART 1957
No. 29090
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.7.— per kwartaal: f. 2.35 per maand: f. 0.55 per week
Witte Singel 1. Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
(Van onze correspondent in Londen)
Zwart is de wolk, die boven Engeland hangt: een algemene scheeps-
bouwstaking, een reeds aangekondigde staking in de metaalindustrie en
misschien ook nog een spoorwegstaking.
Achter de schermen doet de Engelse regering pogingen beide partijen
betrokken bij de staking in de scheepsbouw, tot elkaar te brengen. Vol
gens de minister van Arbeid, Macleod, is de kloof tussen beide zijden
geenszins onoverbrugbaar, temeer omdat zij tenslotte toch aan één tafel
zullen moeten gaan zitten.
De regering beschouwt de scheepsbouwstaking en de andere drei
gende stakingen als mokerslagen, welke Engelands economisch herstel
voor jaren kunnen vertragen. Deze industriële conflicten kunnen elke
hoop op betere begrotingen in de komende drie jaar teniet doen!
Minister-president Macmillan heeft in een grote rede te Leicester gis
teravond scherpe kritiek uitgeoefend op al degenen, die menen dat
zoals vroeger dagen de industrie zijn eigen conflicten kan uitvechten.
Thans dreigt de natie er 't slachtoffer van te worden. Slechts de buiten
landse concurrenten kunnen er profijt van trekken. Macmillan deed een
beroep op alle betrokkenen om de een of andere vorm van bemiddeling
te aanvaarden.
Veel gelijkenis met
werkstaking van 1926
Helaas is de stemming nog altijd zo,
tenminste bij de fanatici, die de toon
aangeven, dat men het elkaar aan beide
zijde wil „inwrijven". Een hopeloze
geestesgesteldheid in een modern tijds
gewricht.
De werkgevers hebben weliswaar op
het laatste ogenblik een onpartijdige
bemiddelaar aanvaard en toonden zich
bereid elke door deze aanbevolen loons
verhoging te aanvaarden. Dit was reeds
een belangrijke concessie jegens de bon
den, welke tot dat moment nul op het
request hadden ontvangen. De bonden
wilden echter, dat de werkgevers van te
voren een bedrag zouden noemen. Om
zeker te zijn dat er inderdaad van een
verhoging sprake zou zijn.
De regering doet thans alles om een
uitbarsting van een staking of een reeks
van stakingen in de metaalbedrijven te
voorkomen, waarbij drie miljoen arbei
ders betrokken kunnen worden en welke
praktisch het gehele Engelse bedrijfsle
ven zouden aantasten! Indien daarbij
dan nog een spoorwegstaking komt, wel
ke ook al in de lucht hangt, dan is de
maat vol en is de situatie van de alge
mene werkstaking van 1926 al zeer dicht
genaderd.
„Poolse staatskas is
leeg", zegt minister
Onrust in houtindustrie
Op een dezer dagen in Warschau ge
houden congres van arbeiders in de
houtindustrie en de bosbouw is gezegd,
dat men een staking zal uitroepen als
de lonen niet worden herzien, zo wordt
van welingelichte zijde vernomen. De
minister van Bosbouw en Houtindustrie.
Dab-Kociol, zei dat de staatskas leeg
was. „De neiging tot staken moet ge
camoufleerd worden", zei hij. „want wij
bouwen het socialisme op onze eigen
manier op onder het wantrouwend oog
van onze buren. Elke onlust kan de lont
in het kruit werpen en een tweede
Hongarije veroorzaken"
Voroshilov komt naar
Indonesië
Ook chef-staf V.S.
Maxwell Taylor
Het Indonesische ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft vandaag
hekend gemaaktdat de president
van de Sovjet-Unie, Voroshilov, be
gin mei in Indonesië wordt verwacht
voor een staatsbezoek van 17 dagen
op uitnodiging van president Soe-
karno.
De Russische president zal worden
vergezeld door een aantal burgerlijke en
militaire autoriteiten.
Het gezelschap zal bezoeken brengen
aan Bandoeng, Djokjakarta, Soerakarta.
Soerabaja. Bali en Medan.
Zoals bekend, bracht president Soe-
karno vorig jaar een bezoek aan de
Sovjet-Unie.
m
Voorts maakte het ministerie van Bui
tenlandse Zaken bekend, dat generaal
Maxwell Taylor, de chef-staf van het le
ger der V.S. in april in Djakarta wordt
verwacht. Dc generaal maakt op het
ogenblik een reis van drie weken door
het Verre Oosten en de gebieden van dc
Pacific.
Enige regen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veel bewolking met enige regen of
motregen. Matige tot krachtige zuid
westelijke wind. Weinig verandering in
temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
20 MAART
Zon op: 6.4li uur: onder: 18.55 uur.
Maan op: uur: bnder: 8.41 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.05 en
18.29 uur.
Laagwater te 1.51 en 14.19 uur.
Minister Macleod heeft vandaag de
vertegenwoordigers van beide zijdén in
het dreigende conflict in de metaal
industrie afzonderlijk bij zich genodigd.
Er lijkt hier nog iets te redden, aange
zien het mogelijk is dat de bonden een
algemene stopzetting van de metaalbe
drijven willen vermijden. Maar de kans
op voorkoming van de staking is zeer
gering.
Verder loopt de toestand echter pa
rallel met de scheepsbouw, omdat nage
noeg dezelfde bonden de acties in han
den hebben! Ook de metaalbewerkers
eisen 10 meer loon. terwijl ook de
werkgevers elke verhoging hebben ge
weigerd.
Koersdaling van hef pand
De staking op de Engelse scheepswer
ven heeft maandag de koers van het
pond sterling doen dalen. Door verko
pen van bezitters van ponden op het
Europese vasteland en elders in het bui
tenland daalde de koers voor het eerst
sedert januari j.l. tot beneden de 2.79
dollar per pond sterling.
Ook op de effectenbeurs waren de ar
beidsconflicten van invloed. Zij deden
daar de koersen van staatsfondsen en
van vooraanstaande industriële aande
len dalen.
Solidariteif elders
De Belgische metaalbewerkersbond
heeft zijn leden in Antwerpen opgedra
gen geen werk te verrichten aan even
tuele schepen, die wegens de staking in
de Britse scheepsbouw naar België wor
den gebracht. Uit Kopenhagen wordt
gemeld, dat de Deense metaalbewerkers
een soortgelijk besluit hebben genomen.
Ook het Algemeen Vakverbond (CGT)
in Frankrijk heeft er bij zijn leden op
aangedrongen scheepsbouwwerk uit En
geland te weigeren.
De m in isterslijst is nu gereed
Gisteravond heeft de Indonesische kabinetsformateur Soewirjo
voorzitter van de Nationalistische Partij een onderhoud gehad met
president Soekarno.
Nadat Soewirjo het paleis had verlaten deelde hij mede geen minister
presidennt te zullen worden. „Ik ben er niet voor geschikt", zei hij.
Soewirjo deelde eveneens mde dat Soekarno het nieuwe regerings
programma had goedgekeurd, maar details wilde hij in dit stadium niet
meedelen.
De formateur deelde mede dat hij de ministerslijst gereed had, maar
nog geen namen wilde noemen. Op een vraag of de Masjoemi deel nam
aan het kabinet, zeide Soewirjo: „Laten we het daar later liever over
hebben". Vanavond zal Soewirjo opnieuw een onderhoud met Soekarno
hebben.
in de gebieden buiten Java waar de
revoltes waren uitgebroken zeer hoog in
aanzien stond en dat, als de Masjoemi
niet in de regering wordt uitgenodigd,
het zeer moeilijk zal zyn de moeilijk
heden te overwinnen.
Het „grootste struikelblok"
Betrouwbare kringen in Djakarta
deelden mede dat het door president
Soekarno goedgekeurde programma o.m.
het instellen van een Nationale Raad
van Advies behelst waarin ook de com
munisten zitting zouden hebben. Deze
Raad zou het door Soewirjo geformeer
de kabinet adviseren inzake het oplos
sen van de problemen geschapen door de
militaire revoltes op Sumatra en Oost-
Indonesië en Borneo.
De ondervoorzitter van de Nahdatoel
Oelama. K. H. Dahlan, verklaarde giste
ren, nadat hij een onderhoud met Soe
wirjo had gehad, dat de Masjoemi juist
Deze verklaring werd in kringen van
politieke waarnemers algemeen het
„grootste struikelblok" genoemd voor
Soewirjo, die zich nu in de positie be
vindt waarin hü door het uitsluiten
van de Masjoemi moeilijkheden met
de Nahdatoel Oelama krijgt, en door
het uitnodigen van de Masjoemi de
communisten tegen zich in het harnas
jaagt. (Men zie ook elders).
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
Uniforme en sobere
4 mei-herdenking
De Commissie Nationale Herden
king heeft in grote lijnen een sche
ma vastgesteld voor een uniforme,
sobere herdenking van de in de
laatste ivereldoorlog gevallenen op
de avond van de 4e mei.
18.00 uur: Van dat tijdstip zal van alle
openbare gebouwen de nationale drie
klem- halfstok hangen. De Neder
landse bevolking wordt dringend ver
zocht dit voorbeeld te volgen.
19.30 uur: Aanvang van een „stille
tocht" - waaraan een ieder zonder
uitzondering of voorkeur kan deelne
men - naar het oorlogsmonument,
waar geen toespraken zullen worden
gehouden. De weg naar deze plaats
zal te voet en in volkomen stilzwij
gen zonder vlag of vaandel worden
afgelegd.
19.45 uur: De klokken van alle kerken
beginnen te luiden. Zij staken hun
activiteit eerst om dertig seconden
voor acht uur. wanneer in de meeste
plaatsen de straatverlichting zal gaan
branden ten teken, dat nog slechts
enkele ogenblikken resten voor de 2
minuten stilte, die om 20.00 uur pre
cies in acht zullen worden genomen.
In aansluiting met deze plechtigheden
zullen in kerken of andere gebouwen
van elke gemeente herdenkingsbijeen
komsten worden belegd.
Dc „Horecaf" heeft ziin leden ver
zocht op zaterdagavond 4 mei van 7 tot
9 uur het cafébedrijf tot het minimale
te beperken, de buitenverlichting van
7 uur af te doven en in de lokaliteiten
geen andere muziek ten gehore te bren
gen dan die van de officiële Neder
landse radioprogramma's. De Neder
landse Bioscoopbond heeft haar leden
geadviseerd de theaters op de betref
fende avond van 6 tot 9 uur te sluiten
en gedurende die avond geen lichtre
clame te bezigen. Het hoofdbestuur ver
trouwt erop. dat de leden aan deze op
roep gehoor zullen geven.
Voortdurend wordt in Gaza ge-1 te met spandoeken verzamelde zich
aemonstreerd tegen de daar gesta- voor het VN-hoofdkwartier.
tioneerde VN-troepen. Deze menig-
Het Amerikaanse leger heeft een
nieuw model mijn-detector ontwor
pen. Het instrument wordt op de
voorzijde van een jeep bevestigd en
is zo geconstrueerd, dat het de auto
ogenblikkelijk stopt wanneer het
boven een zich in de grond bevin
dende mijn komt.
Beide mannen verklaarden uit Gaza te
zyn gevlucht uit vrees voor de zelf
moord-commando's, die hen beschuldig
den van collaboratie met Israël.
Een woordvoerder van het Israëlische
ministerie van Defensie zou volgens
Radio-Jeruzalem hebben verklaard, dat
in het gebied bij de grens met Gaza,
De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, mevr. Meir, heeft
gisteren achtereenvolgens een gesprek van een uur met haar Ameri
kaanse collega Foster Dulles in Washington gehad en een onderhoud
in New York met de secretaris-generaal der Verenigde Naties,
Hammarskjöld, dat ongeveer twee uur duurde. Na het overleg van
mevr. Meir met Dulles volgden nog beraadslagingen van anderhalf uur
tussen een Israëlische delegatie en hoge Amerikaanse ambtenaren.
De Israëlische afgevaardigde bij de Verenigde Naties, Abba Eban, had
bovendien nog geruime tijd een onderhoud met de Amerikaanse onder
minister van Buitenlandse Zaken, Rountree, die speciaal de zaken van
het Midden-Oosten behandelt. Mevr. Meir gaf uiting aan de grote be
zorgdheid van Israël over de terugkeer van de Egyptenaren naar Gaza.
Foster Dulles verklaarde, dat de Verenigde Staten hun invloed zullen
aanwenden om vrede en rust in het gebied van Gaza te bewaren.
Na afloop van haar gesprek met Ham
marskjöld zei mevr. Meir, dat de toe
stand grondig is besproken. De Israëli
sche afgevaardigden hebben er de aan
dacht van de secretaris-generaal op ge
vestigd, dat Israël er niet mee kan in
stemmen, dat een oorlogvoerend Egypte
naar Gaza terugkeert. Hammarskjöld zou
heden naar Cairo vertrekken voor be
sprekingen met president Nasser van
Egypte.
Zowel van Noorse als van Deense zijde
is bekend gemaakt, dat de contingenten
van deze Scandinavische landen, die deel
uitmaken van het internationale politie-
leger, onmiddellijk zullen worden terug
getrokken als tussen Egypte en Israël
opnieuw een oorlog zou uitbreken. Zowel
de Deense als de Noorse soldaten zijn
namelijk alleen met lichte wapenen voor
politie-actie uitgerust en niet voor vol
ledige oorlogsoperaties.
Israël pakt „infiltranten"
Radio-Jeruzalem heeft bekend ge
maakt. dat twee gewapende „infiltran
ten" uit het gebied van Gaza op Israë
lisch grondgebied zijn gearresteerd.
Politie schoot
«lronkeman in buik
Na zware bedreiging
In Alblasserdam is 's avonds een
man door een politieman in de buik
geschoten. Omstreeks zeven uur
kwam de 21-jarige A. Boer dronken
bij zijn ouders thuis. Er ontstond een
woordenwisseling en daarbij bedreig
de de zoon zijn ouders met een mes.
Zij vroegen assistentie van de Rijks
politie. Twee politiemannen tracht
ten Boer tot rede te brengen en
sommeerden hem het mes waarmee
hij hen bedreigde neer te leggen.
Inplaats van dit te doen kwam de
man met het mes op de politiemannen
af. dreigend hen te zullen neersteken.
De politiemannen kenden Boer zeer
goed en achtten hem inderdaad in staat
zijn bedreigingen waar te maken. Daar
om trok een hunner zijn pistool en
vuurde op Boer. Deze werd in de buik
getroffen en zwaar gewond. Hij werd
overgebracht naar het R.-K ziekenhuis
te Dordrecht, waar hij werd geopereerd.
Op het ogenblik maakt de man het
naar omstandigheden redelijk wel.
Naar de politie mededeelde is Boer
reeds verscheidene malen met haar in
aanraking geweest. Hij heeft vijf jaar
in een opvoedingsgesticht doorgebracht.
waar een Israëlische tractor werd opge
blazen, drie landmijnen zijn gevonden.
Sporen leidden naar de wapenstilstands
grens. Bij de mijnexplosie hebben zich
geen persoonlijke ongevallen voorgedaan.
Arabië en de Golf van Akaba
De Saoedi-Arabische minister van Bui
tenlandse Zaken, kroonprins Feisal,
heeft gisteren in Cairo verklaard, dat
zijn land zich „met alle ter beschikking
staande middelen" zal verzetten tegen
internationalisatie van de Golf van
Akaba.
Minister Feisal was op weg naar Tu
nesië om de viering van de onafhanke
lijkheidsdag bij te wonen. In de Egyp
tische hoofdstad sprak hij met president
Nasser over de kwestie-Gaza.
De verklaring van minister Feisal on
derstreepte nogmaals de verklaring van
Saoedi-Arabië, vorige week, dat het zich
zal verzetten tegen de doorvaart van Is
raëlische schepen in de Golf van Akaba.
In gezaghebbende Egyptische kringen
is voorts vernomen, dat ook Egypte zich
tegen de doorvaart van Israëlische sche
pen heeft gekant.
Naar aanleiding van berichten, dat
Israël geweld zou gebruiken indien po
litieke middelen zouden falen om Egypte
uit Gaza te krijgen, zei Feisal, dat hij
in de tegenwoordige crisis „Israëlische
actie niet onmogelijk achtte".
Thans buitengewoon gezant te Washington
(Van onze correspondent in Washington)
De thans 51-jarige heer A. B. Speekenbrink, die als buitengewoon gezant
en gevolmachtigd minister belast is met de behartiging onzer economische
zaken aan onze ambassade in Washington is bij K b. met ingang, waarop hij
zijn ambt aanvaart, benoemd tot Gouverneur van de Nederlandse Antillen.
Men kan de heer Speekenbrink wellicht het best beschrijven als een man
met nuchtere werkelijkheidszin. Dat bleek wederom toen wij hem in een exclu
sief onderhoud de vraag stelden wat hij in zijn nieuwe functie het voornaamste
achtte.
De toekomstige gouverneur beseft duidelijk, dat zijn ambt een nieuw aspect
heeft gekregen, nu het nieuwe Rijksverband tot stand is gekomen. Hü gaat
daarom naar Curacao met grote onbevangenheid en zal in de nieuwe situatie
naar bevind van zaken handelen.
Tot dusverre is de heer Speekenbrink
werkzaam geweest op economisch ter
rein. Hij deed in 1933 zijn doctoraal aan
de Handelshogeschool in Rotterdam en
trad daarna in dienst bij het ministerie
van Economische Zaken. Gedurende de
oorlog was hij belast met diverse taken
voor de Nederlandse regering in Lon
den. Hij vertegenwoordigde tijdens en
na de oorlog ons land op verschillende
internationale conferenties en was bo
vendien van 1950 tot 1952 economische
vertegenwoordiger voor Nederland in
Djakarta.
Aan de ambassade in Washington zal
de heer Speekenbrink zeer worden ge
mist. Op onze vraag welke werkzaam
heden hem in het bijzonder hebben ge
ïnteresseerd tijdens zijn vierjarig ver
blijf in de Amerikaanse hoofdstad, ant
woordde hij dat de opbouw van het
Nederlandse handelsapparaat met han
delscommissarissen in diverse steden
zijn grote belangstelling heeft gehad.
Bovendien heeft hij achter de scher
men grote steun verleend aan de vesti
ging van Amerikaanse bedrijven in
Nederland. De laatste tijd heeft hij veel
te doen gehad met het sluiten van de
tweede bilaterale atoomovereenkomst
tussen Nederland en Amerika.
Veel energie heeft de heer Speeken
brink ook besteed aan de luchtvaarton
derhandelingen met de Ver. Staten.
Gelijk bekend worden deze onderhan
delingen. die het vorig jaar zijn vastge
lopen, thans heropend.
Naar men mag hopen, is thans de
laatste fase in de besprekingen bereikt
en in het Nederlandse kamp heerst een
gematigd optimisme over de afloop. De
heer Speekenbrink, die vrijdag naar
Nederland vertrekt, is thans uit onze
delegatie getreden. Hij zal dus het pluk
ken van eventuele vruchten aan ande
ren overlaten
Zoals gebruikelük. is wederom een
katholiek aangewezen voor het gou
verneurschap van de Antillen. Het is
steeds de opvatting van de heer
Speekenbrink geweest, dat een hoog
geplaatst diplomaat beter geen lid van
en politieke party kan zijn. Vandaar
la» de nieuwe gouverneur ook geen lid
s van de KVP.
'Ie heer Speekenbrink is gehuwd en
■eeft vier kinderen. Hij zal alleen
vergezeld van zijn eehtgenote naar
Curacao gaan. De jongste twee kinde
ren zullen hun studie in de Ver.
Staten voltooien.
