Heden tweehonderdduizend stakers
in Britse sclieepsbouwindust r e
Israël zoekt weg naar vreedzame
oplossing van de kweslie-„Gaza"
WEERBERICHT
Bovendien dreigt een algemene staking van het
vakverbond van metaalarbeiders
Bemiddeling regering mislukt
Fa. D. KRET Zn.
Verbitterd commentaar op V.N.
DE ZAAK VAN MAJOOR K.
GING VOLKOMEN CORRECT
96ste Jaargang
ZATERDAG 16 MAART 1957
No. 29088
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
per kwartaal; f. 2.35 per maand: l 0.55 per week
f.7.-
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie; 21507
(Van onze Londense correspondent)
Gisteravond verdween de laatste hoop, dat de staking van 200.000
arbeiders in de Britse scheepsbouwindustrie nog kon worden tegenge
houden: heden ochtend was zij een feit. Dit geschiedt juist op een tijd
stip, dat Groot-Brittannië op het gebied van scheepsbouw aan een
hevige buitenlandse concurrentie het hoofd moet bieden. Japan heeft op
dit terrein voor de eerste maal in de geschiedenis de leiding, West-
Duitsland volgt dadelijk hierna.
Tegelijkertijd worden de Britse industrie en economie bedreigd
door een nog ernstiger slag: het vakverbond van metaalarbeiders heeft
besloten tot een algemene staking, die zaterdag 23 maart zal beginnen.
Tengevolge van de beide stakingsparolen zullen meer dan drie miljoen
arbeiders het werk neerleggen. In beide gvallen gaat het om een loons
verhoging van tien procent.
Meer dan driehonderd schepen met een gezamenlijke tonnage van
bijna 2.250.000 ton staan op het ogenblik in de Britse werven op stapel.
Hiervan zijn 63 tankers met een gezamenlijke tonnage van een miljoen
ton.
Het ministerie van Arbeid heeft met zijn bemiddelingspogingen geen succes
gehad, al hadden de werkgevers zich te elfder ure tot arbitrage bereid verklaard.
De bonden willen namelijk in dit stadium van arbitrage niets weten en staan
erop, dat de scheepsbouwfirma's eerst met een concreet aanbod komen.
Nadat de maandenlange besprekingen waren vastgelopen, leek het alsof bij
beide partijen de steminng overheerste, dat zij het conflict zelf wilden uitvech
ten zonder inmenging van de regering. Deze moet nu werkloos toezien hoe thans
moedwillig een nieuwe zware slag aan de reeds door Suez en de inflatie ernstig
verzwakte Britse economie wordt toegebracht. De vakbonden beschouwen de aan
vaarding door de werkgevers van regeringsbemiddeling als louter camouflage,
aangezien dezen zich tegen alle loonsverhoging hebben verzet. De werkgevers
wilden alleen arbitrage aanvaarden op voorwaarde dat de bonden hetzelfde
zouden doen.
hoogst onhandige nieuwe huurvoorstel-
len, welke alom de grootste onrust heb
ben veroorzaakt, omdat tallozen, die tot
dusver beschermd waren, uit hun wo
ningen dreigen te worden gezet.
De staking zal het voor de Engelse
scheepsbouw nóg moeilijker maken dan
het reeds is om het hoofd te bieden
aan de buitenlandse concurrentie. De
scheepsbouw in Engeland gaat vooral
gebukt onder de last van een enorme
hoeveelheid, door de vakbonden voor
geschreven en vaak absurde, beperkin
gen en andere voorschriften op het ge
bied van werkafbakening, welke het
arbeidsproces vertragen. Een half jaar
lag bijvoorbeeld een scheepswerf stil
omdat metaal- en houtbewerkers het
niet eens konden worden over de vraag
wie van beide partijen de gaten moest
boren in op hout aangebracht metaal!!!
Sommigen geloven dan ook dat het goed
zou zijn als de vakbonden, als tegen
prestatie voor een eventuele loonsver
hoging. er in zouden toestemmen de
arbeidsbeperkende maatregelen te ver
zachten
Verkapt politiek
karakter van actie
De staking draagt tevens een verkapt
politiek karakter, want zij is een be
wust tegen de regering gerichte actie.
Het is immers een krachtmeting tussen
degenen, die de vakbonden een halt
willen toeroepen en hen die protesteren
tegen de duurte. Het zijn vooral de
Plundering mess Indiase
Ambassade
Orgie van vernieling
Zoals reeds in het kort gemeld heeft
een menigte van 200 Indonesiërs het
mess-gebouw van de Indiase ambas
sade te Djakarta geplunderd en een
Indiase diplomaat korte tijd ge
vangen gehouden.
De bende vernielde meubilair trok
dakpannen van het gebouw los en
roofde ander bezit.
„Ze vernielden alles, na al het geld
gestolen te hebben wat zij konden",
zo zei een ambassade-functionaris.
De aanval zou uitgedacht zijn door de
huiseigenaar, die in het gebouw huur
woningen wilde inrichten.
De menigte arriveerde in vrachtauto's
en op fietsen, sneed telefoondraden door
en ging systematisch te werk om het ge
bouw te vernielen.
Met bijlen en staven werden de
muren, het dak, meubilair en andere
goederen vernield en de vandalen ont
snapten voor de politie arriveerde.
Een Indiase functionaris zeide dat hij
beroofd was gedurende de twee uur du
rende orgie van vernieling. Hij be
schreef de aanval als „misdadig". Het
was het enige incident van gewelddadig
heid dat gemeld is gedurende het eerste
etmaal van de door Soekamo geprocla
meerde staat van oorlog en beleg.
(Ingez. RIed.-Adv.)
LOODGIETERSBEl>RIJF EN
SANITAIRE INSTALLATIES
Hoge Rjjndjjk 71 - Leiden
Telefoon 20023—24350
Kou op komst
De Bilt verwacht tot morgenavond;
Verwacht wordt, dat de koude lucht
het noordoosten van ons land zal bin
nendringen.
Omdat de grens tussen zachte en
koude lucht over ons land komt te lig
gen zal ook de komende 24 uur plaat
selijk regen vallen.
(Opgemaakt te 10 uur).
17 maart
Zon op: 6.53 uur; onder: 18.49 uur.
Maan op; 21.13 uur; onder: 7.03 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.57 en 16.13
uur. Laagwater te i2.11 uur. (18/3
hoogwater te 4.37 en 16.55 uur; laag
water te 0.29 en 12.56 uur).
Dit nummer bestaat alt 16 pagina's
en een Bijvoegsel.
Prof. Thijsse naar de
Nederlandse Antillen
Gisteren is met een vliegtuig van de
KLM naar Willemstad-Curafao vertrok
ken prof. ir. Jac. P. Thijsse, algemeen
stedebouwkundig adviseur bij de Rijks
dienst voor het Nationale plan. Prof.
Thijsse is op verzoek van de minister
van Zaken Overzee voor de tijd van
ongeveer 4 maanden ter beschikking
gesteld van de regering van de Ned.
Antillen.
Hij zal. in het kader van de ontwik
kelingsplannen en met name voor de
bevordering van het toeristenverkeer
advies uitbrengen en maatregelen aan
geven die noodzakelijk zijn om er voor
te zorgen, dat de natuurlijke attractie
van het landschap van de eilanden
Bonaire en Sint-Maarten bewaard zul
len blijven. Hierbij zullen verkavelings
plannen voor de bouw van hotels en
bungalows, wegenplannen e.d. de spe
ciale aandacht hebben van prof. Thijsse.
De Hongaren in ons land hebben
hnn nationale vrijheidsdag herdacht.
Na afloop van de bijeenkomst in
Den Haag van de Vereniging van I naar de Waalsdorpervlakte, waar
Oudstrijders trokken zij gezamen- een krans gelegd werd bij het mo-
lijk met de leden dier vereniging nument voor de gevallenen.
Mevr. Meir naar New York vertrokken
Er waait weer een Egyptische vlag in de kuststrook van Gaza: een
Egyptische kapitein, die opdracht had een politiepost op het station van
Rafah in te richten, heeft van deze gelegenheid gebruik gemaakt om
zijn nationaal dundoek te hijsen. Als een uitdaging aan het adres van
Israël, dat zich echter niet zonder meer wil neerleggen bij de feiten, zo
als het die nu krijgt opgediend.
De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, mevrouw Golda
Meir, is gisteravond plotseling naar New York vertrokken in een spe-
siaal daarvoor gecharterd vliegtuig. Men neemt aan, dat deze ener
gieke vrouw alsnog een poging zal doen het vraagstuk-„Gaza" langs
diplomatieke wegen op te lossen voor men zijn toevlucht neemt tot an
dere middelen. Dag Hammarskjöld heeft mede in verband hiermee zijn
voorgenomen reis naar Egypte uitgesteld. Hij is ervan overtuigd, dat
zijn aanwezigheid op het hoofdkwartier van de Verenigde Naties thans
van meer belang is dan een verblijf elders.
„Politiemacht moet
in mei terugtrekken"
Hij kan wel eens gelijk krijgen,
want van Israëlische zijde heeft men
de Ver. Naties krachtig met kritiek
bekogeld. In Jeruzalem is men na
melijk van mening, dat de aankomst
van de Egyptische gouverneur voor
Gaza, generaal Latif aantoont, dat
hij zich daar met toestemming van
de Ver. Naties bevindt.
„Gezagsdragers van de Ver. Naties
en Egyptische functionarissen heb
ben onder één hoedje gespeeld om
de terugkeer van de Egyptenaren
naar de strook en de stad Gaza, on
der bescherming van het interna
tionale politieleger mogelijk te ma
ken", aldus was het verbitterde com
mentaar van een hoge ambtenaar
aan het Israëlische ministerie van
Buitenlandse Zaken.
Enkele uren voor het vertrek van me
vrouw Meir naar Amerika (de reis zal
in Parijs worden onderbroken voor be
sprekingen met de Franse regering)
heeft premier Ben Gperion beraadslaagd
met zijn minister van Landsverdediging
en de militaire leiders. Volgens waarne
mers te Jeruzalem blijkt uit het vertrek
van mevr. Meir. dat Israël meent, dat
de toestand in Gaza thans in een zeer
kritiek stadium is gekomen.
Het Noorse fregat Tromsö en het
Britse depotschip Tyne brengen op
het ogenblik een onofficieel bezoek
aan Rotterdam, waar zij gemeerd
liggen in de Parkhaven. Een kijkje
van de radar mast van de Tromsö af
op de Tyne.
Anderhalf jaar voor
een Duitse chauffeur
Botsing met Nederlandse
autobus: zeven doden
De Rechtbank van Neu-Ulm heeft
aiateren de 26-jarige Duitse vrachtauto-
MKuffeur Herbert Müller uit Memmin-
gen tot anderhalf jaar gevangenisstraf
veroordeeld, omdat bewezen werd ge
acht dat hij door nalatigheid op veer
tien augustus van het vorige jaar de
dood van zeven Nederlandse toeristen
heeft veroorzaakt.
Müller was de bestuurder van een
vrachtauto met oplegger, die bij Neu-
Ulm in botsing kwam met een Neder
landse autobus met 42 inzittenden, van
wie er zeven werden gedood en negen
tien ernstig gewond.
De Rechtbank besloot voorts het rij
bewijs van Müller voor vijf jaar in te
trekken. Als verzachtende omstandig
heden werden in aanmerking genomen,
dat beklaagde tevoren nooit een onge
luk had gehad en over het gebeurde
berouw had getoond.
De openbare aanklager had ook an
derhalf jaar gevangenisstraf geëist, doch
hij had het rijbewijs van Müller slechts
voor drie jaar willen laten intrekken.
De verdediging zal in hoger beroep
gaan. Zij is van mening, dat de Neder
landse chauffeur mede verantwoordelijk
voor het ongeluk was. Zij wil trachten
te bereiken, dat de straf tegen Müller
wordt verlicht tot een half jaar v.oor-
waardelijk.
En om de zaak dan nog ingewikkelder
te maken, komt de correspondent van
Belga met het bericht, dat de V.N.-
strijdmacht wellicht in mei a.s. ver
plicht zou zijn zich uit Egypte terug te
trekken, zelfs zonder dat generaal Nas
ser er om gevraagd heeft. Het is name
lijk nagenoeg zeker, dat vijf contingen
ten in mei Egypte zullen verlaten zon
der dat men in hun aflossing kan voor
zien
De diensttijd van de troepen uit De
nemarken, Noorwegen en Zweden is
slechts zes maanden en verstrijkt in
mei a.s. De leden - allen vrijwilligers -
zijn niet voornemens hun verbintenis te
verlengen. Ook de Joegoslaven en de
Finnen zullen zich terugtrekken en hun
troepen niet vervangen. Men zegt, dat
heidelanden de taak van de politiemacht
als volbracht beschouwen nu de Israëli
sche troepen zich hebben teruggetrok
ken. Er zullen geen contingenten van
andere landen ter vervanging van de
huidige gezonden kunnen worden zonder
de instemming van Egypte
(Men zie ook elders)
Keert Makarios uit
ballingschap terug
Volgens enkele Londense bladen is gis
teren op 'n speciale bijeenkomst van het
Brits kernkabinet de mogelijkheid be
sproken aartsbisschop Makarios naar
Londen te laten komen voor besprekin
gen over de kwestie-Cyprus. Gouverneur
Harding zou de Britse regering hebben
geadviseerd het jongste voorstel van de
Eoka, dat staking van het verzet in
houdt op voorwaarde, dat Makarios uit
ballingschap terug keert, te aanvaarden.
In Griekenland heeft het overheids
personeel gisteren drie uur gestaakt uit
protest tegen de terechtstelling van een
negentienjarige Cyprioot op Cyprus.
Britse veiligheidstroepen op Cyprus
hebben gisteren in de vroege ochtend
uren Aristidou Droushiotis gevangen ge
nomen, van wie men algemeen gelooft,
dat hij de leider van de Eoka-operaties
is geworden, nadat de vroegere leider,
Gregoris Afxentiou, tien dagen geleden
om het leven was gekomen. Op het
hoofd van Droushiotis stond een prijs
van 5000 pond sterling (ruim 50.000
gulden)
Minister Samkalden beantwoordt vragen
Zeer uitvoerig heeft minister Samkalden, mede namens de minis
ter van Oorlog, geantwoord op vragen van het Tweede-Kamerlid, de
heer Berkhouwer over de gevolgde procedure tijdens het gerechtelijk
vooronderzoek ten aanzien van een officier van de Kon. Landmacht,
majoor K., die zoals bekend op 28 november 1956 in arrest werd gesteld
onder verdenking zich in de jaren 19521956 te hebben schuldig ge
maakt aan het aannemen van steekpenningen. Op dit delict, aldus de
minister staat een maximum gevangenisstraf van vier jaar, zodat daar
voor ook voorlopige hechtenis kan worden toegepast. De minister wijst
er met nadruk op, dat alles correct is gegaan. Majoor K. heeft bij her
haling zijn tevredenheid uitgesproken over de goede behandeling die
hij heeft ondervonden.
Op 22 januari werd de majoor
overgebracht naar het huis van be
waring te Den Haag, waar een aan
vang werd gemaakt met het onder
zoek, door de Officier-Commissaris.
Op 21 februari werd voor de eerste
maal een verzoek tot invrijheidstel
ling van de beklaagde ingediend, het
welk op 26 februari door de Krijgs
raad werd ingewilligd.
Aangezien er aanwijzingen waren, dat
de echtgenote van de verdachte als me
deplichtige bij de zaak betrokken zou
kunnen zijn en ook uit de tussen hen
gevoerde correspondentie reeds was ge
bleken. dat er gevaar voor collusie be
stond. werd contact tussen verdachte
en zijn echtgenote niet toegestaan. Aan
mr. Huygens. raadsman van de echtge
note van majoor K. werd in verband
hiermede toen hij in de loop van janu
ari verzocht tot de verdachte te worden
toegelaten, evenmin toestemming daar
toe verleend. Omtrent de vraag of mr.
Huygens ook gerechtigd was als raads
man van majoor K. op te treden, heeft
de minister geen zekerheid kunnen krij
gen. Voor zover hem bekend, heeft ma
joor K. zelf eerst in de loop van febru
ari opdracht gegeven tot het kiezen van
een raadsman. Hij heeft toen een des
betreffende volmacht voor zijn echtge
note getekend, waarna mr. Van Es zich
bij de secretaris van de Krijgsraad aan
meldde. Op 18 februari verzocht deze tot
de verdachte te worden toegelaten, het
geen op 21 februari schriftelijk werd
toegestaan.
VERSCHILLEN
Het verschil in behandeling tussen de
majoor en de burgerverdachten in deze
zaak vindt zijn oorzaak in het andere
misdrijf, waarvan de burgerverdachten
werden verdacht Hierop staat een ma
ximumstraf van ten hoogste twee jaar
waarbij in het algemeen geen voorlopi
ge hechtenis kan worden toegepast. Met
betrekking tot één van deze burgerver
dachten was dat echter wel mogelijk,
dat deze toendertijd in Engeland woon
achtig was en dus in ons land geen vas
te woon- of verblijfplaats had. Enige
tijd later vestigde deze man zich in Ne
derland. waardoor deze grond vendel en
dus werd hij op vrije voeten gesteld.
Ten aanzien van de andere burgerver-
dachte kon geen voorlopige hechtenis
worden toegepast, aangezien hij hier te
lande woonachtig was.
De minister stelt er verder prijs op in
dit verband nog naar voren te brengen,
dat het uit het terzake ingestelde on
derzoek is gebleken, dat de beschuldi
gingen, die omtrent de gang van zaken
tijdens in arreststelling en vooronder
zoek zijn geuit, elke grond missen.
NIEUW MILITAIR WETBOEK
De bestaande rechtspleging in militai
re strafzaken verzet zich er niet tegen,
dat ook voor de sluiting der informaties
aan een gedetineerde verdachte door een
rechtsgeleerd raadsman bijstand wordt
verleend. Hoewel het militaire strafpro
cesrecht een dergelijke bepaling niet be
vat. wordt in het algemeen een raads
man ook tijdens het voorbereidend on
derzoek toestemming tot contact met de
verdachte gegeven.
Dit neemt echter niet weg. zoals de
ministers Donker en Staf reeds enige
malen tegenover de Kamer tot uitdruk
king hebben gebracht, dat de in de
rechtspleging landmacht en de rechts
pleging zeemacht met betrekking tot liet
militaire strafproces gegeven regeling
als verouderd moet worden beschouwd.
Doch - zoals wij indertijd reeds hebben
bericht - reeds is aan een commissie
van deskundigen opdracht gegeven een
nieuw wetboek van militaire strafvorde
ring te ontnemen Daarbij zal uiteraard
ook de aositie van de verdediger in het
militaire strafproces worden bezien.
