VAN NELLE
HANA, de nieuwe naam van cle
tiafhankelijk geworden Goudkust
BELANGRIJK EXPERIMENT IN AFRIKA
)erde zelfstandige negerstaat
je andere: Liberia en Haiti)
lerde vandaag uitbundig feest
W
Een schipper aan de Zeedijk in
Amsterdam voor f 3200.— beroofd
's nachts pijn
Ie jaargang
Woensdag 6 maart 1957
Derde blad no. 29079
de gebaeden, waar de Nederlanders in vroeger eeuwen handel (ook slaven-
tl!plachten te drijven, behoorde de „bogt van Guinee", dat deel van
i's Westkust, waar de Goud- en Ivoorkust zijn gelegen (zie de kaart). Voor
jenoemd land, de Goudkust, is het vandaag, 6 maart, een grote feestdag,
het is, onder de nieuwe naam GHANA (ontleend aan een Westafrikaans rijk
eeks 400 vóór Chr. tot 1400 na Chr.), een onafhankelijke staat geworden, zij
innen het raam van het Britse Gemenebest. De Britten zijn er niet weinig
op, dat na India, Pakistan, Birma en Ceylon nu ook Ghana onafhankelljk-
beeft verkregen, terwijl Nigeria, Rhodesië en Malakka nog op de lijst staan
inzelfde ontwikkeling door te maken. Zij zien er, en niet ten onrechte, een
5 in van de vooruitstrevende houding van het Ministerie van Koloniën
oial Office), dat veel kritiek te verduren heeft vanwege de politiek inzake
en Cyprus, maar nu dan toch maar aan deze volop-Afrikaansc staat gelegen-
geeft zijn eigen weg te zoeken, onder beheer van een volledig uit negers
uid kabinet.
venval is viermaal
•oter dan bij ons
èuwe staat telt slechts 4.5 miljoen
ers, ofschoon het oppervlak bijna
aal zo groot is als dat van ons
Veel blanken wonen er niet (de
.frikaanse bevolking omvat 13.000
len). hetgeen vooral een gevolg is
de bijna ondraaglijke vochtige
;e: er valt daar viermaal zoveel re-
s in ons waterlandje!
nieuwe staat is samengesteld uit
istgebied. het noordelijker gelegen
i het z.g. Noordelijk Territoir
noordelijker) en het mandaatge-
'an Brits Togoland, dat als een
strook ten oosten van deze drie
is gelegen.
Weinig ontwikkeling
spreekt wel vanzelf, dat de ont-
ing van Ghana nog lang niet ver-
a kan worden met die van bijv.
iropese landen. Waterleiding en
ag vindt men nog slechts op een
aantal plaatsen en op het ter-
an de volksgezondheid valt nog
>el te verbeteren. De bevolking is
Ijk, met uitzondering van een ge-
lantal Mohammedanen (in het
»n), voor een groot deel nog ver
in heidense opvattingen. Men
dan ook pas zijn hulp in zieken-
als alle andere, uiterst primitieve
len en de hulp van .medicijnman-
aiet heeft kunnen baten. Meestal
ziektegeval dan zover gevorderd,
ik Westerse wetenschap er niets
aan kan doen. Vandaar, dat de
huizen bekend staan als instellin-
ie de dood betekenen voor hen,
ar binnen gaan! Maar er is enige
tgang merkbaar. Intussen wordt
Ijk al het mogelijke gedaan om
alfabetisme te bestrijden en men
daardoor de bevolking tot beter
i te brengen in de mogelijkheden,
i Westerse ontwikkeling verlenen
5r zijn thans vierduizend lagere
a met een half miljoen leerlingen.
Iddelbaar onderwijs beschikt over
scholen met negenduizend leerlin-
1 voorts is er één inrichting van
onderwijs, maar deze heeft nog
t bevoegdheid graden te verlenen,
ior men op Engeland is aangewe-
Uitvoer van cacao
aderde van de bevolking is werk-
in de landbouw: op zeer kleine
!jes verbouwt men zijn eigen voe-
ewassen. zoals mais. banaan, cas-
jrondnoten en gierst. Elk dorp
sijn eigen veestapel, bestaande uit
en schapen.
belangrijkste uitvoer-produkt is
dat pas tegen het einde van de
eeuw in de Goudkust voor het
ekweekt. werd. Thans is dit gebied
n de belangrijkste leveranciers.
5 mijnbouw is goud nog steeds het
rijkste produkt: het gebied heeft
KJDKUSTWORDT GHANA.
Grote ruilhandel
Vooral na de laatste wereldoorlog
heeft het aantal Nederlandse handels
huizen zich weer uitgebreid: er zijn er
thans zes werkzaam, o.a. in de houthan
del en in de produktie van beton. Onze
handel, industrie en scheepvaart zijn
in Ghana vertegenwoordigd, maar er
werken ook ingenieurs, artsen en andere
Nederlandse deskundigen, voornamelijk
in overheidsdienst. Opmerkelijk is, dat
sommige inheemsen Nederlandse namen
dragen, zoals Van Lare, De Graft en
Van der Puye.
In 1955 werd uit Nederland voor ruim
zeventig miljoen gulden ingevoerd, waar
onder voor ruim tien miljoen aan bier
e.d. en voor ruim dertig miljoen aan be
drukte katoenen weefsels.
In hetzelfde jaar voerde de Goudkust
voor honderd miljoen gulden naar Ne
derland uit, waaronder voor negentig
miljoen aan cacaobonen en voor bijna
negen miljoen aan rondhout.
Federatief karakter
Aan het hoofd van de nieuwe staat is
de minister-president Nkroemah komen
te staan (Engelands Koningin is hoofd
van Ghana). Premier Nkroemah is lei-
l naam aan te danken. De Feni-
ouden reeds in de zesde eeuw voor
?in onzer jaartelling goud uit deze
1 gehaald hebben. Er zijn thans
dmijnen in Ghana, dat voorts een
grootse producenten in het Brit-
nenebest is van het belangrijke
«nerts. Ook wordt diamant en
t geleverd.
Nederland en de
Goudkust
Ons land heeft oude en niet altijd
eervolle banden met de Goudkust. Aan
vankelijk waren er Portugese nederzet
tingen, die later door Fransen. Engel
sen en Nederlanders bedreigd werden.
Het belangrijke fort Elmina werd in
1637 onder aanvoering van Johan Mau
ri ts van Nassau (de stichter en eerste
bewoner van het Haagse Mauritshuis).
met behulp van een machtige oorlogs
vloot van inlandse kano's op de Portu
gezen veroverd. Daarna bouwden de Ne
derlanders op last van de Westindische
Compagnie ook elders vestingen om het
handelsmonopolie in die gebied te kun
nen bemachtigen. In de Tweede Engelse
oorlog slaagden de Britten erin door een
bliksem-aanval de Hollandse forten op
de Goudkust aan ons te ontnemen, maar
veel plezier beleefden zij er niet van.
want de Staten gaven admiraal De Ruv-
ter. die zich toen met zijn vloot in de
Middellandse Zee bevond, aan het eind
van 1665 opdracht de forten terug te
veroveren, hetgeen hem zonder veel
moeite gelukte. Meer en meer breidde
zich. in de daarop volgende jaren, de
slavenhandel uit: er waren werkkrach
ten nodig op de suiker- en tabaksplan
tages in Noord- en Zuid-Amerika
Omstreeks 1700 waren het vooral de Ne
derlanders. Denen en Engelsen, die zich
met dit lugubere bedrijf bezighielden.
In het midden van de vorige eeuw. toen
de slavenhandel langzamerhand verlo
pen was. kwam de werving van soldaten
in zwang. In 1837 sloot de Nederlandse
regering met de koning van Asjanti een
verdrag, waarin werd overeengekomen,
dat jaarlijks duizend Afrikaanse solda
ten dienst zouden doen in de Neder
landse nederzettingen van Oost-Indië.
Merkwaardige invloed
Het verblijf van deze neger-soldaten
in Nederlands Oost-Indië had een merk
waardig gevolg. Een van de dingen, die
een grote indruk op hen maakten, toen
zij eenmaal op Java dienst deden, was
het batikken. Na afloop van hun dienst
tijd keerden de neger-soldaten naar de
Goudkust terug met batiks uit de Oost.
De Nederlandse handelaren in Afrika,
die ontdekten, dat de negers gaarne
zulke kleurige doeken droegen, zij het
met een meer eigen karakter, namen
dadelijk contact op met bedrijven in
Nederland en door deze samenwerking
tussen handelaren en batikkers in ons
land ontstond langzamerhand een arti
kel. dat tegenwoordig aan de Goudkust
en in het algemeen langs de westkust
van Afrika met de naam van Dutch wax
block garments wordt aangeduid, een
zeer gewaardeerd materiaal voor de kle
ding van vrouwen en mannen. Overigens
gaven wij in 1871 onze bezittingen aan
de Goudkust op aan de Engelsen, die in
ruil daarvoor de Engelse bezitsdelen op
Sumatra afstonden.
Ghana's minister-president Nkroe
mah, vrijgezel van middelbare leef
tijd, die leiding geeft aan het expe
riment der onafhankelijkheid van
zijn land.
der van de Volkspartij, cie de absolute
meerderheid heeft in het parlement, nl.
met 72 van de 104 zetels. Dit resultaat
werd bereikt bij een algemene verkie
zing in juli van het vorig jaar. Gemak
kelijk zal Nkroemah het in de naaste
toekomst vermoedelijk niet hebben.
Want de Asjanti' bevreesd voor centra
lisme uit de hoofdstad, zien eigenlijk
neer op de kustbewoners, die echter
groot in getal zijn. De nieuwe staat
draagt dientengevolge in wezen het ka
rakter van een federatie, ofschoon de
verwaching bestaat, dat er op den duur
grotere toenadering zal ontstaan.
Krachtproef
Vandaag heeft de Hertogin van Kent
namens de Britse vorstin de eerste zit
ting van het parlemen in de hoofdstad
Akkra geopend. Deze plechtigheid werd
bijgewoond door een Sovjetrussische mi
nister (die een vliegtuig en een aantal
auto's komt aanbieden) en door de Ame
rikaanse vice-president Nixon, die. in
aansluiting aan dit bezoek, halverwege
deze maand zal doorreizen naar Khar
toem in de Soedan. Op rode invloed is
Ghana overigens allerminst gesteld: de
communistische partij is er verboden.
Ghana heeft zich nu dus. na Libye, Ma
rokko en Tunis, in korte tijd als vierde
Afrikaanse staat onder de onafhanke
lijke landen mogen scharen. Het land is
bovendien de derde onafhankelijke ne
gerstaat ter wereld: de beide andere zijn
Haiti en Liberia. Het ligt voor de hand.
dat vooral Londen in de komende ja
ren de ogen gericht zal houden op dit
experiment. Zou het mislukken, dan zou
dit een sterke terugslag voor de eman
cipatie van de negervolken in Afrika be
tekenen. Slaagt Nkroemah er daarente
gen in een redelijke samenleving te ves
tigen. dan zullen ook andere Afrikaanse
gebieden daaruit hun conclusies trekken
en dit voorbeeld willen volgen. Men kan
zich dus voorstellen, dat met name Zuid
Afrika bijzonder geïnteresseerd is in
deze proefneming met zelfregering van
een negerbevolking.
Nederlands schip in haver
van Londen in brand
Aan boord van het Nederlandse schip
..Laagkerk'' van de N.V. Nederlandse
Scheepvaart Maatschappij, dat in de
haven van Londen ligt. is brand uit
gebroken.
Het 7.141 ton metende schip werd
naar de westelijke oever van de haven
gesleept. De brandweer was toen van
plan de luiken van het schip open te
maken om de vuurhaard te bereiken.
De brand woedde in twee ruimen. De
toestand werd ernstig genoemd. Het
schip was op weg van Bombay naar
Hamburg.
West Bromwich A.
in halve eindstrijd
West Bromwich Albion heeft de
halve finale van het toernooi om de
Engelse Cup bereikt door op High
bury de overgespeelde wedstrijd tegen
Arsenal met 12 te winnen. West
Bromwich komt in deze halve finale
uit tegen de winnaar van het duel
BurnleyAston Villa, dat vandaag
wordt gespeeld.
De strijd tussen Arsenal en West
Bromwich, die door bijna 59.000 toe
schouwers werd bijgewoond, is er een
vol incidenten geworden. Brian White-
house scoorde drie minuten na rust het
eerste doelpunt voor West Bromwich,
volgens velen en uiteraard ook de
spelers van Arsenal in buitenspel
positie. De jeugdige ploeg van Arsenal
werd nog meer gedeprimeerd, toen Clap
ton na een kwartier een strafschop on
gebruikt liet. Dertien minuten voor tijd
zorgde Kevan voor een 02 stand. West
Bromwich's zege kwam daarna nog in
gevaar, want kort na dit doelpunt
scoorde Cliff Holton voor Arsenal
(12). Een fel slotoffensief van Arse
nal bleef echter zonder resultaat.
Fey enoord— C helsea
voor vluchtelingenhulp
Als tegenstander van Feyenoord in de
wedstrijd welke op woensdag 15 mei a.s.
in het Feyenoord-stadion zal worden
gespeeld ten bate van de internationale
vluchtelingen-hulp. zal de bekende En
gelse eerste divisie club Chelsea aan
treden.
De wedstrijd is naar men weet geor
ganiseerd in samenwerking van KNVB,
stadion Feyenoord en de International
Lions Club. op initiatief van de gouver
neur van de ILC, de heer J- E. Lioni.
CRICKET
Zuid-Afrika won vijfde
testmatch
Robber eindigde onbeslist
De vijfde en laatste testmatch
tussen Zuid-Afrika en Engeland is gis
teren te Port. Elizabeth door Zuid-
Afrika gewonnen met 58 runs. Engeland
ging in de tweede Innings „all out" voor
130 runs.
De inningscijfers waren:
le innings: Zuid-Afrika 164 runs: En
geland 110 runs; 2e innings: Zuid-Afrika
134 runs; Engeland 130 runs.
De testserie is daardoor onbeslist ge>
eindigd; de eerste twee wedstrijden wei
den door Engeland gewonnen, de derde
werd een draw en Zuid-Afrika won de
laatste twee.
Hugh Tayfield, de succesvolle spin-
bowler van Zuid-Afrika, nam in de
tweede innings 6 wickets voor 78 runs.
Hij vestigde daarmee een nieuw Zuid
afrikaans record, want zijn totaal in de
gehele serie werd 37 wickets (met een
gemiddelde van 17,18) één wicket
meer, dan Vogler in de testserie tegen
Engeland van 1909/10 nam.
De beste batsman van Engeland was
dinsdag Frank Tyson. Hij scoorde 23
runs. Gistermorgen werd de Zuidafrb
kaanse innings beëindigd; drie wickets
vielen binnen 50 minuten voor een totaal
van 12 runs. Frank Tyson was in deze
innings ook de beste Engelse bowler,
zijn cijfers waren 6 voor 40.
SCHAATSENRIJDEN
De Nederlander Wim de Graaff neemt
deel aan een internationale schaatswed
strijd te Drammen, die gisteren begon
nen. Op de 500 meter klasseerde hij zich
als tiende, met een tijd van 46.8 sec. Op
de 3000 meter werd hij vierde in 5.08.9.
IJSHOCKEY
Zweden is te Moskou wereld- en
Europees kampioen ijshockey geworden
door in de laatste, zeer enerverende
wedstrijd gelijk te spelen tegen Rus
land: 44
Klaas Boot sportman
van liet jaar
De Nederlandse turnkampioen Klaas
Boot is door de luisteraars van de
AVRO gekozen tot sportman van het
jaar 1956. Er namen ditmaal 52.379
luisteraars deel aan de enquête, die
deze omroepvereniging jaarlijks orga
niseert.
Boot werd met een ruime meerderheid
als de beste sportman aangewezen. Op
hem werden 10.872 stemmen uitgebracht.
Hij kwam daardoor in het bezit van de
wisselbeker, aan welke ter nagedach
tenis aan het onlangs overleden hoofd
van AVRO's reportage-afdeling, de heer
Schreurs de naam van „Tom
Schreurs beker" werd geschonken
(Ingez. Med.-Adv.)
By De BM shag van
y VAN NELLE ligt vooróén. In smaak,
in geur in kwaliteit!
De pure (lange!) Virginia tabak rolt
gemakkelijk. U zult genieten
van deze VAN NELLE shag!
„Ome Freek" voor 28e maal voor de rechter
Wie heeft in de nacht van 5 op 6
september j.l. de in Amsterdam op
bezoek zijnde schipper beroofd van een
portefeuille met f. 3200? Was het de
in het Amsterdamse nachtleven be
kende figuur „Ome Freek" of diens
echtgenote?
Deze vraag kreeg het Gerechtshof te
Amsterdam gister voorgelegd, toen de
53-jar. schoenmaker „Ome Freek in ho
ger beroep zijn onschuld volhield in
een diefstal-affaire, waarvoor hij door
de Rechtbank te Amsterdam tot twee
jaar met aftrek en zijn echtgenote tot
acht maanden met aftrek was veroor-
Ingez. Med.-adv.)
KLAAS BOOT
De rangschikking was:
1 De turner Klaas Boot (10.872 stem
men); 2. de wielrenner Frans Mahn
(9.763 stemmen); 3. de judoër Anton
Geesink (6.972 stemmen); 4. dc zwem
ster Ada den Haan; 5. de voetballer Abe
Lenstra; 6. de zwemster Cockey Gaste
laars: 7. de atleet Henk Visser; 8. de
turnster Lenie LensGerritsen; 9. de
bokser Pedro Klijsen; 10. de wielrenner
Gerrit Schulte.
en aldoor wakker
akkertjes
helpen direct
.SCHAKEN
Leidse Schaakbond
Warmond won zijn uitgestelde wed
strijd voor de 2e klasse B tegen SCL
met 8—2 en verliet door deze zege de
onderste plaats De mannen van de
Stedelijke Lichtfabrieken zullen, door
deze nederlaag, dit seizoen wel degra
deren, want tot nu toe werd door hen
nog geen wedstrijd gewonnen.
De uitslagen waren:
M. D. Bergman (Warmond)A. J.
Jongmans (SCL) 10. Th. J. de Bruin—
A, van Katwijk 01. P. Wassenaarir.
J. C. de Wilde 10; A. van Bladeldrs.
D. Boersma Vi—V2; K. W. v. d. Willik
D Bev 10; W. G. A. KuchlinJ.
Bonsel V2V2. C. J. MeskersJ. C.
Janssen 1—0; A WarburgW. G. van
Katwijk 1—0. F J. J Slager—J H.
Kriek 10. J. C. van BladelC. Zwa
nenburg 1—0. Totaal 8—2.
BotwinnikSmyslov
EERSTE PARTIJ AFGEBROKEN
De eerste partij om het wereldkam
pioenschap-schaken tussen de titelhou
der Botwinnik en Smyslov is na veertig
zetten afgebroken. Botwinnik speelde
met wit. De partij zal vandaag worden
voortgezet.
Persoonlijk kampioenschap
Leidse Dambond
Voor de eindstrijd van het toernooi
om het persoonlijk damkampioenschap
van de Leidse Districts Dam Bond heb
ben zich de volgende spelers geplaatst:
Hoofdklasse: Vink (Noordwjjk), v. d.
Wiel (Noordwijk), W. Leeuwenburg
(Rijnsburg), v. d. Starre (Ter Aar), W.
Heemskerk (Leiden) en Zwetsloot
(Noordwijk). De bezetting van de 7de
plaats is nog niet beslist. De Leidenaars
Nijenhuis en J. v. d. Zwan zijn hier
voor de kandidaten.
le klasse: I. Pauw (Leiden), J. de Vink
(Leiden). Heuvelman (Woerden), Pas-
schier, Zuidbroek en C. v. d. Zwan (allen
uit Noordwijk).
2e klasse: C. Maas, Bolk, Voorbergen
(allen uit Woerden). Wortman (Zwam-
merdam) en v. d. Niet (Noordwijk).
Jeugdkampioenschap: v. Duyvenvoor
de (Katwijk). De Koning (Katwijk), R.
Wortman (Zwammerdam), v. Zuylen.
Vletter, W. Star (allen uit Rijnsburg).
deeld. De vrouw had in het vonnis
berust, doch Ome Freek tekende hoger
beroep aan.
De raadsman van de schoenmaker, mr.
K. B. J. M. Haase, zei van mening te
zijn, dat de echtgenote de schuldige was,
omdat zijn cliënt, indien deze had wil
len stelen, niet zo dom te werk zou zijn
gegaan. De verdachte was een vakman,
want hij had niet minder dan 27 ver
oordelingen op zijn strafblad staan. De
procureur-generaal, mr. A. S. de Muinck
Keizer, meende dat beide echtelieden de
schipper hebben beroofd. Daarom vor
derde hij wegens diefstal in vereniging
tegen „Ome Freek" bevestiging van het
vonnis.
Aan de Zeedijk had verdachte de be
wuste nacht een knaap gevolgd, die in
een café een biljet van 100 gulden kwam
wisselen. Zo kwam hij terecht in een
ander café, waar de eigenaar van het
bankbiljet, een schipper, zich bevond.
„Ome Freek" papte met deze schipper
aan, waarbij zich later de echtgenote
van Freek voegde. Het gezelschap ging
na het een en ander te hebben gedron
ken naar de woning van het echtpaar.
Hier bleef de schipper in het bed naast
het echtpaar slapen. Hij was dronken
en kon zich van het gebeurde weinig of
niets meer herinneren. Wel kon hij de
raadsheren vertellen, dat zijn porte
feuille was verdwenen. Dit bemerkte hij
toen hij later in de nacht wakker wei-d.
Wat zich daarna precies heeft afge
speeld is niet geheel duidelijk gewordeix.
De verklaring van de echtgenote, als
zou „Ome Freek" het geld hebben ge
nomen en de schipper met een mes heb
ben bedreigd, staat tegenover de ver
klaring van de verdachte, dat hij zijn
vrouw wegens haar gedrag heeft uitge
scholden.
Wel hebben Ome Freek en zijn vrouw
zich later in de bewuste nacht nog be
hoorlijk,, getrakteerd" in enkele drink-
gelegenheden. Getuigen hebben gezien,
dat de verdachte met een briefje van
duizend gulden zwaaide. Toen het echt
paar in de vroege ochtend thuis kwam,
stond de politie hen op te wachten.
Want de schipper zocht na het ver
laten van de woning in de hem totaal
onbekende buurt naar een politie
bureau, dat hU na enig zoeken vond.
Hier deed hij aangifte van de diefstal,
doch hij kon zich onmogelijk het
adres herinneren, waar zich de dief
stal had afgespeeld. Wel kon hij „Ome
Freek" aanwijzen op de hem door de
politie voorgelegde foto's. Met de po
litie reed de schipper daarop naar het
huis van Freek, waar de jas van de
schipper nog aan de kapstok hing.
Het Hof zal op 19 maart a.s. arrest
wijzen.
Een Ulo-scholier schuldig
bevonden aan mishandeling
De Hoge Raad heeft een^ beroep in
cassatie in de zaak van een 14-jarige
Ulo-scholier, die wegens mishandeling
tot f. 50.boete veroordeeld werd, ver
worpen.
De scholier sloeg een schoolgenoot
tijdens een vechtpartijtje op een van
de ogen. De bril van die jongen brak
en scherven drongen in het oog. dat
niet van blindheid te redden was.
In dit beroep pleitte mr. S. van Oven,
dat hier geen sprake is geweest van
opzettelijke mishandeling. De procu
reur-generaal was. evenals de Hoge
Raad thans, van mening, dat het hier
wel opzettalxike mishandeling betr?r
