FRANSE REGERING DREIGT TE
VALLEN OVER TWEE FRANCS...
Negen eisen van Oost-Indonesië
na machtsovername van Soemoeal
WEERBERICHT
Succes van de Amerikaanse reis i Goedgevulde va,ieien
in liet gedrang door mogelijke
verhoging van de melkprijzen
Zal Soekarno een „compromis'''
inzake „conceptie" aanvaarden?
BURNS (V.N.) WERD HET
EENS MET DAJAN (ISRAEL)
96ste jaargang
DINSDAG 5 MAART 1957
No. 29078
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeuri J. W. Henny
Hoofdredacteuri J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
tl.— per kwartaal: f. 2.35 per maand: f. 0.55 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Veertien maanden is te lang
(Van onze Parijse correspondent)
Wanneer de Franse premier Mollet en zijn minister van Buiten-
landse Zaken Pineau vanavond terugkeren in Parijs van hun reis door
Amerika en Canada, waar zij een lange reeks besprekingen hebben ge
voerd, zullen zij daar een stemming van politiek onbehagen, zelfs van
persoonlijke vijandigheid aantreffen, die moeilijk met de aankondiging
van een diplomatiek succes zal zijn te bezweren. Hoewel Algerije nog
altijd in het centrum staat van de politieke meningsverschillen en tegen
stellingen en dit onderwerp ook spoedig in de Kamer op het tapijt zal
komen, liggen de onmiddellijke gevaren voor de regering toch op
economisch gebied. Donderdag komt er namelijk in de Nationale Ver
gadering een voorstel van een boerenafgevaardigde aan de orde om
de melkprijzen met twee francs te verhogen en het is zelfs niet uitge
sloten, dat die twee francs (d.i. twee cent!) de ondergang van de rege
ring zullen veroorzaken!
publiek heelt geslagen, draagt er
weinig toe bij (integendeel!om de
parlementaire goodwill ten aanzien
van zijn persoon te verhogen.
Vriendelijkwelkom'
De positie van de regering-Mollet
zweeft dus tussen twee mogelijkhe
den: enerzijds waardering voor de in
Amerika en Canada bereikte resul
taten, waarover aanstonds, èn de
spanning inzake lonen en prijzen. De
minister van Financiën en Econo
mische Zaken, Paul Ramadier. staat
namelijk al enige toeken met de rug
tegen de muur en hij weet, dat de
minste prijsverhoging de bewegende
loonschaal in actie zal kunnen bren
gen, omdat de rode streep in de ver
houding van prijzen en lonen op een
paar punten na is bereikt. De bevre
diging van de eisen van de boeren,
waarvoor in rechtse kringen veel be
grip bestaat, zal zeker een nieuxoe
loonronde onvermijdelijk maken. De
gevolgen in wijder verband en voor
de franc in het bijzonder zouden
thans nog niet te overzien zijn. Zo
is ongeveer de stemming, waaronder
de ministers door het parlement
zullen worden „begroet" en het feit,
dat Guy Mollet zojuist met veertien
maanden het record van levensduur
voor een regering van de Vierde Re-
Tegenover deze spanningen op finan
cieel - economisch gebied staat dan het
succes van de besprekingen in Amerika.
Ofschoon Mollet en Pineau hun diplo
matieke valiezen pas morgen in de mi
nisterraad en daarna mogelijk in het
parlement zullen openen, meent men in
politieke kringen toch wel zo ongeveer
te weten, wat de inhoud daarvan zal
zijn. Pineau kan er zich op beroemen
actief te hebben medegewerkt aan de
oplossing van het Israëlische probleem,
waar zijn Amerikaanse collega Dulles
geen gat meer in scheen te zien. En
Mollet is er ongetwijfeld in geslaagd de
vrede tussen béide landen opnieuw te Squadron hebben aan
i' i urorlr7Q q tyi n (VI pn nppltrp'
bezegelen, nadat het Egyptische avon
tuur de Amerikaans-Franse betrekkin
gen sinds maanden had vergiftigd. Over
deze verbeterde verhoudingen met Was
hington zal Mollet overigens deze week
in Parijs besprekingen voeren met zijn
Britse ambtgenoot Macmillan, wiens
beurt nu is gekomen samen met Eisen
hower de strijdbijl te begraven.
Welke afspraken de Franse staatslie
den inzake het probleem-Algerije. dat
nog wel de hoofdschotel op het diplo- sies aan de Algerijnse nationalisten,
matiek menu in Washington heeft ge- maar voor de rest tast men nog in het
vormd. precies hebben gemaakt, is voor- duister. Evenmin is het bekend gewor-
alsnog minder duidelijk geworden. Men den. of het de Franse ministers nu wel
neemt vrij algemeen aan. dat de Franse of niet mocht lukken Amerikaanse dol
regering de Amerikanen, die haar bij de lars in de een of andere vorm los te
Ver. Naties uit de put hadden geholpen, krijgen. Vermoedelijk niet. want anders
vrij definitieve toezeggingen hebben ge- I zou die mare Mollet en Pineau zeker al
daan ten aanzien van politieke conces- I wel naar Parijs zijn vooruitgesneld.
Bankier Wierdsma
in Amerika vermist
Zijn vliegtuig onvindbaar
Militaire en burgervliegtuigen héb
ben gisteren de gehele dag vergeefs
gezocht naar een particulier vlieg
tuig, dat zaterdag uit Los Angeles
naar Imperial, Californië, vertrok
doch daar niet aankwam.
Aan boord bevonden zich vier per
sonen, o.w. de heer en mevrouw Ja
cob R. R. Wierdsma, een Nederlands
bankier, verblijf houdend in Eden
Bridge, Kent, Engeland.
Het toestel werd bestuurd door
mevrouw Majorie King, die reeds 15
jaar vliegerervaring heeft.
Aan boord van het toestel bevond zich
voorts haar moeder, mevrouw Majorie
Kumler uit La Jolla, Californië.
Diverse squadrons van de Amerikaan
se luchtmacht en 26 toestellen van de
Civil Air Patrol en het Sheriffs Aero
Squadron hebben aan de opsporings
werkzaamheden deelgenomen.
He toestel van mevrouw King ver
trok zaterdag. Toen het zondag nog
niet in Imperial was gearriveerd, werd
het officieel als vermist opgegeven,
gedurende de vlucht waren de weers
omstandigheden niet bijzonder gun
stig. Over vrUwel de gehele route naar
Imperial hing een wolkendek.
De krater rommelt
Het blijkt hoe langer hoe meer: het
rommelt in Indonesië. Het blijkt
niet alleen uit de zich voortdurend
toespitsende tegenstellingen in de naaste
omgeving van president Soekarno en
uit diens behoefte tot instelling van een
zogenaamde „geleide democratie", waar
bij hij zelf met dictatoriale bevoegd
heden zou worden bekleed, maar het
blijkt ook uit de geluiden, welke steeds
luider en met steeds groter frequentie
uit de „buitengewesten" in Djakarta
doordringen. Geluiden welke met
groeiende klem aandringen op het ver
lenen van een grotere autonomie en die
onmiskenbaar getuigen van een geestes
gesteldheid, welke zich verzet tegen het
langer dansen naar Javaanse pijpen. Na
de militaire revolte in Sumatra, heeft
thans ook Oost-Indonesië zijn grote be
zwaren tegen de centralistische regering
in Djakarta kenbaar gemaakt. Men
heeft genoeg van de Javaanse bureau
cratie en corruptie; men weigert langer
de batige opbrengst van het eigen
woongebied zonder meer ter beschikking
te stellen van de centrale regering. Men
wil de mogelijkheden, welke het eigen
domein biedt, ook aanwenden voor de
eigen ontwikkeling en men is, vooral in
de overheersend islamitische gebieds
delen, fel gekant tegen Soekarno's voor
nemen om ook de communisten in zijn
regering op te nemen.
Steeds luider wordt ook de roep om
Hatta, zonder dat men nochtans
„Boeng" Karno wil prijsgeven. De
samenwerking van dit tweetal zien velen
als een van de weinige mogelijkheden
tot redding van het land. Maar Soe
karno geeft vooralsnog de voorkeur aan
zijn eigen conceptie: een nationale raad,
steunend op alle partijen, inclusief de
communistische. Hoe gevaarlijk-idealis
tisch enerzijds en hoe politiek-kortzich-
tig anderzijds zijn mentaliteit is, moge
andermaal blijken uit een recente uit
lating na terugkeer in Djakarta van een
reis naar Soerabaja, toen hij tegen een
menigte van 200.000 jonge mensen zeide:
„Ik ken geen communisten en niet-
communisten. Ik ken alleen maar 82
miljoen Indonesische mensen".
Wanneer zijn politieke medewerkers
er niet heel gauw in slagen Soekarno
dit onderscheid héél duidelijk aan het
verstand te brengen, ziet het er met de
toekomst van Indonesië heel somber
Uit....
V.S. bezorgd over anti-westerse gevoelens
De eisen, welke Oost-Indonesië na de machtsovername door luite
nant-kolonel Soemoeal heeft gesteld, omvatten: 1. afschaffing van het
centrale regeringsstelsel, dat door de leiders in Oost-Indonesië verant
woordelijk wordt geacht voor de bureaucratie, de corruptie en de
stagnatie bij de ontwikkeling van het gebied; 2. uitgebreide autonomie
aan de verschillende gebieden in de gehele Archipel; 3. een vijf-jaren
plan voor elke provincie; 4. verdeling van de beschikbare buitenlandse
valuta (met inbegrip van de herstelbetalingen door Japan) in overeen
stemming met de oppervlakte van de verschillende gebieden en niet
op basis van hun bevolking; 5. de door president Soekarno ontworpen
Nationale Raad moet worden gewijzigd in een Senaat; 6. 70 van
de leden daarvan moet afkomstig zijn van de buitengewesten; 7. het
„Gotong Rojong"-kabinet, waarin het plan van Soekarno voorziet,
moet zijn een presidentieel kabinet en bestaan uit kundige en achtens
waardige nationale leiders; 8. het kabinet moet door het parlement ge
machtigd worden om tenminste vijf jaren aan te blijven; 9. zowel de
Nationale Raad als het Kabinet moeten onder leiding staan van de
twee-eenheid Soekarno-Hatta, die tezamen het symbool van de Indo
nesische eenheid vormen.
.proclamatie", welke door Radio
kaanse burgers en bezittingen te waar
borgen". zeide White.
De anti-Westerse activiteiten zijn on
geveer een maand geleden begonnen,
maar zij zijn verflauwd sedert de V.S.
zich bij de Indonesische regering be
klaagd hebben. Er zijn geen rapporten
ontvangen dat Amerikanen letsel heb
ben opgelopen.
(Men zie ook elders)
Deze eisen waren vervat in de
Makassar werd omgeroepen.
Gisteren werd in Djakarta bekend,
dat de militaire commandant van Oost-
Indonesië overste Soemoeal tot ztin
drastische actie was overgegaan in
samenwerking met plaatselijke officiële
autoriteiten en maakte Radio Makassar
bekend, dat Soemoeal alle regerings
fondsen in zijn gebied heeft „bevroren".
President Soekarno, aldus in wel
ingelichte kringen in Djakarta, zal
gedwongen zijn „een drastisch com
promis" inzake zijn plan ener geleide
democratie te aanvaarden, gezien de
absolute verwerping ervan door de
religieuze partijen en de militaire raad
van Oost-Indonesië.
Maar totnutoe heeft de president nog
geen enkele aanwijzing gegeven, dat
hij een duimbreed wif wijken.
Die kringen voegden daaraan toe, dat
het enige alternatief voor een compro
mis van vérgaande aard. zou zijn het
aanwenden van geweld. Als opper-be-
velhebber van de gewapende strijd
krachten zou hij op het leger een beroep
kunnen doen voor steun, maar een der
gelijk optreden zou tot een burger-oor
log kunnen leiden.
Het werd dan ook te Djakarta betwij
feld, dat de president tot die gang van
zaken zou besluiten.
Soekarno keerde gistermorgen glim
lachend naar zijn paleis terug, nadat hij
gedurende het week-einde zijn rede had
gehouden ter aanbeveling van zijn „ge
leide democratie", waardoor de commu
nisten in de regering zouden worden
opgenomen.
Betrouwbare kringen zeggen, dat de
enige kans op een oplossing het opge
ven is van het plan voor een geleide
democratie.
Het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft verklaard, dat
het bfj Indonesië geklaagd heeft over
de recente anti-westerse activiteiten
in het land.
We woordvoerder van het Depart
ment of State. Lincoln White, zeide
dat deze activiteiten, zoals het aan
brengen van aanplakbiljetten rondom
de Amerikaanse ambassade in Dja
karta, „communistisch geïnspireerd"
schijnen te zijn.
„Wfj hebben onze bezorgdheid bespro
ken met de Indonesische regering en
met tevredenheid nota genomen van deij
maatregelen die door de regering geno-'P"'0^ daa^S ±al de dienst in twee
men zijn om de veiligheid voor Ameri-Un,f
De terugtrekking der Israëliërs
Nederlands bergingsvaartuig is begonnen
met het lichten van een Franse baggermolen
De bevelhebber van de Internationale politiemacht der Verenigde Naties, gene-
raal-majoor Burns heeft gisteren overeenstemming bereikt met de stafchef van
het Israëlische leger, generaal-majoor Mosje Dajan, over de methode en het tijd
schema voor de terugtrekking van de Israëlische troepen uit de kuststrook van
Gaza en het gebied langs de Golf van Akaba. Het akkoord werd bereikt tijdens
een onderhoud van anderhalf uur op het vliegveld van Lydda. Van Israëlische
zijde was opdracht gegeven de kwestie te regelen zonder dat premier Ben Goerion
de goedkeuring van het kabinet had afgewacht. Ben Goerion is daarbij afge
gaan op de „verduidelijkingen", die de Amerikaanse regering ten aanzien van
haar bedoelingen betreffende Gaza had gegeven. Deze verduidelijkingen (lees:
toezeggingen) hadden Ben Goerion tevreden gesteld. Zij houden waarschijnlijk in,
dat de Egyptenaren geen toestemming zullen krijgen het gebied van Gaza binnen
te trekken nadat de Israëlische troepen daaruit zijn vertrokken.
operatie gade. Als de baggermolen
uit de vaargeul zal zijn verwijderd -
men hoopt dat dit woensdag het ge
val zal zijn - moet alleen nog het
wrak van de sleepboot „Edgar Bon
net" worden geborgen.
Besprekingen in de
Alg. Vergadering
Een Nederland-s bergingsvaar
tuig is maandag begonnen met het
lichten van de baggermolen „Louis
Perrier", die in het Suezkanaal tot
zinken was gebracht. Gen. Whee
ler, die namens de V.N. het bergings
werk leidt, sloeg het begin van de
Een formatie van acht Sikorsky's
van de Sabena heeft de nieuwe
dienst van deze Belgische lucht
vaartmaatschappij tussen Brussel
en Parijs geopend met een ge
zamenlijke start van de luchthaven
in de Belgische hoofdstad. Twee
uur worden gevlogen, van half april
af zelfs vijf maal daags.
Weer grensincidenten
Israëlische troepen hebben zondag
avond in het gebied van Haloetza, in het
zuidwesten van de Negeb, een karavaan
Arabische wapensmokkelaars aangehou
den. Bij een vuurgevecht werden een
Arabier en drie kamelen doodgeschoten.
De kamelen waren beladen met wapens
en munitie. De rest van de karavaan
wist te ontkomen, aldus een Israëlische
militaire woordvoerder.
Van Syrische stellingen uit is maan
dag het vuur geopend op een Israëlische
politiepost te Mis j mar Ha j arden in
Noord-Galilea. Het schieten hield een
half uur aan, maar er vielen geen
slachtoffers.
Van Jordaanse zjjde is bekendge
maakt, dat zondagnacht een Israëlische
patrouille op Jordaans gebied is doorge
drongen. Na een vuurgevecht trokken
de Israëliërs zich terug. Aan Jordaanse
zijde werd niemand getroffen. Jordanië
heeft bij de bestandscommissie een
klacht ingediend.
De Straat van Tiran
De Britse minister van staat, Allan
Noble, zei gisteren in de Algemene Ver
gadering der V.N., dat Engeland het
Amerikaanse en Franse standpunt
steunt volgens hetwelk de straat van
Tiran (Golf van Akaba» beschouwd
moet worden als internationaal vaar
water, dat voor schepen van alle landen
vrij moet zijn. De Britse regering zal dit
recht voor alle Britse schepen opeisen.
Zij is bereid met andere regeringen sa
men te werken om een algemene erken
ning van dit recht vast te stellen.
De Nederlandse afgevaardigde, de
heer C. W. A. Schürmann verklaarde,
dat ook volgens Nederland de Straat
van Tiran een internationale water
weg is.
Volgens de Nederlandse regering moet
de Golf van Akaba volgens het interna
tionale recht als een deel van de open zee
beschouwd worden, omdat er vier landen
aan grenzen en omdat hij breder is dan I
Het vroege voorjaar heeft de eerste
zeilbootjes aanzienlijk eerder op de
Theems gebracht dan in andere
jaren. En de beroemde zwanen wil
len hun aandeel in dit aardige lente
plaatje al evenmin missen.
de drie-mijlszone van deze landen. Bij
gevolg is de Straat van Tiran een zee
straat, die twee open zeeën verbindt
welke normaal door de internationale
scheepvaart gebruikt worden. Dergelijke
zeestraten mogen door alle schepen ge
bruikt worden, ook al vallen zij binnen
de territoriale wateren van een of meer
landen. Deze regel heeft het Internatio
naal Gerechtshof in het geval van het
Kanaal van Korfoe erkend. Aangezien
de Straat van Tiran voorts twee delen
van de open zee verbindt, hebben de
kuststaten niet het recht de scheep
vaart door de straat waar deze binnen
hun territoriale wateren valt, te contro
leren.
Bij de lange debatten heeft de Neder
landse delegatie steeds op het standpunt
gestaan, dat men niet zozeer naar de
schuldvraag moet zoeken, doch regelin
gen dient te treffen om herhaling van
de „ongelukkige gebeurtenissen" in de
toekomst te voorkomen.
Van Arabische zijde (Irak) werd ge
zegd, dat de Arabieren de opvattingen
der zeevarende mogendheden niet kun
nen onderschrijven.
Hij oordeelde dat de vaart door de
Straat van Tiran volgens het internatio
nale recht een Egyptische aangelegen
heid is. Volgens zijn zeggen had men
Israël „bepaalde beloften" gedaan om
de volledige terugtrekking van zijn troe
pen gedaan te krijgen. Maar deze be
loften waren niet geldig indien ze buiten
de resoluties van de V.N. of de wapen
stilstand vallen.
Behalve de Russische steunde ook de
Indiase afgevaardigde het Arabische
standpunt inzake de Straat van Tiran.
Hij herhaalde het standpunt van
India, dat het internationale politie-
leger van de VJJ. slechts zolang als
Egypte hiervoor zyn toestemming geeft
op Egyptisch gebied blijven kan.
(Ingez. Med.-Adv.)
Overdrijvende wolkenvelden
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend droog weer met enkele
overdrijvende wolkenvelden en in de
nacht en ochtend hier en daar mist.
Dezelfde temperaturen als vandaag of
iets hogere. Zwakke tot matige wind
tussen zuid en oost.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
6 MAART.
Zon op: 7.18 uur; onder: 18.30 uur.
Maan op: 8.46 uur; onder: uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.01 en 18.14 u.
Laagwater te 1.47 en 14.07 uur.
Dit nummer bestaat nlt 10 pagina's.
