FILMS VAIN DEZE WEEK
Zuinigheid met kapitaal en een
selectieve besteding daarvan
Overheid moet bij
het voorbeeld
besparingen
geven!
Boerguiba betreurt houding van
Nehroe inzake kwestie Kasjmir
95ste jaargang
Zaterdag 9 februari 1957
Derde blad no. 29058
(Ingez. Med.-Adv.)
Devies voor komende jaren;
Huurverhoging brengt weer groter deel
van nationaal inkomen onder Staatsmacht
(Van onze financiële medewerker)
De lichte en onvoldoende wijzigingen, welke de regering onlangs in haar voor
f' gemeenten en provincies geldende rentegamma heeft aangebracht, dulden er
op dat ztj een tot 4% A 5% verhoogde rentestand nauwelijks wil accepteren en
In afwachting leeft met behulp van verschillende maatregelen een daling van
de rentestand te kunnen bewerken. Het koersherstel, dat de vorige en In het
begin van deze week voor Staatsfondsen is ingetreden, heeft aan die verwachting
enige steun gegeven, maar terwijl wij dit schrijven is van dat herstel al weer
een deel verloren gegaan en van een merkbare verruiming is er op de geld- en
kapitaalmarkt nog geen sprake.
Algemeen wordt thans toegegeven dat de hoogconjunctuur, zowel in ons land
als elders, tot een overbesteding heeft geleid, welke nu zo mogelijk moet worden
teruggedrongen om te voorkomen dat de waarde van het geld verder vermindert.
schaft tegen een rente, welke ver bene
den de markt ligt en die ongetwijfeld
grotendeels zal worden opgeteerd door
het monster van de bureaucratie, waarin
onze economie meer en meer dreigt te
verstikken, mede doordat zij het perso
neelstekort bij de bedrijven, welke nu
reeds de produktie remt, nog groter zal
doen worden.
De situatie in de agrarische sector is
voorts van dien aard, dat niet alleen
prijsverhogingen, maar ook loonsverho
gingen moeten worden toegestaan, zodat
een beperking van de bestedingen slechts
kan worden verwacht bij de z.g. „verge
ten groepen", die altijd weer de dupe
worden, maar die van de bevolking
slechts een klein deel uitmaken.
Het is zeer te betreuren dat de Neder
landse regering bij haar pogingen om
de kapitaalmarkt te verruimen niet in
de eerste plaats het mes zet in de sterk
gestegen Staatsuitgaven, maar het offer
door anderen wil laten brengen. De
SER-commissie heeft in zoverre gelijk
dat als het gaat om een beperking van
de bestedingen, in alle drie de sectoren
overheid, particulieren en bedrijfs
leven daaraan moet worden meege
werkt. Het is duidelijk dat na de ge
weldige uitbreiding van de Staatsuitga
ven, een beperking hiervan niet alleen
uit psychologische overwegingen het
meest gewenst, maar ook in economisch
opzicht het minst schadelijk zal zijn.
Als men ziet dat de fiscus in 1956 meer
dan f. 7'/2 miljard van het nationaal
inkomen naar zich toe heeft getrokken,
dat is meer dan f. 1 miljard meer dan
in 1955. kan de kapitaalschaarste bij de
bedrijven geen verwondering wekken.
Er Is destijds, toen besloten werd
tot de vervroegde inning van de ven
nootschapsbelasting en de tempori
sering van de vervroegde afschrijvin
gen. reeds op gewezen dat hierdoor de
liquiditeit van de bedrijven zou wor
den aangetast. Thans blijkt dat deze
bijzondere maatregelen de belasting
opbrengst in 1956 met f. 700 miljoen
hebben doen stijgen en het ergste is
dan nog dat, ondanks deze op de be
drijven toegepaste aderlating, de
schatkist leeg is.
Dat ook de lagere overheidsorganen
hun uitgaven zullen moeten beperken,
spreekt vanzelf, maar aan de andere
kant is het begrijpelijk dat de gemeen
tebesturen ontstemd zijn, nu de rege
ring de indruk wekt alsof het kwaad
voornamelijk aan die zijde gevonden
wordt. In elk geval is de regering met
haar waarschuwing te laat. omdat tal
van openb. werken op stapel staan en niet
op eenmaal kunnen worden stil gezet.
Volgens de jongste circulaire van Minis
ter Struycken aan de gemeentebesturen
zal de vraag naar geld alleen reeds met
f. V2 miljard toenemen door de thans in
uitvoering zijnde werken bij de gemeen
ten. Hij slaakt daarbij de verzuchting
dat op een gegeven ogenblik de regering
moet bijspringen en Minister Hofstra
niet weet waar hij het geld moet van
daan halen.
Wij zijn nog altijd in afwachting van
de door de regering toegezegde nota
over de door de regering noodzakelijk
geachte beperking van de bestedingen
en de maatregelen, welke zullen worden
genomen om voor het tekort op de rijks
begroting dekking te vinden. Maar de
vrees is niet ongegrond dat o.m. ook een
verhoging van de vennootschaps- en de
inkomstenbelasting zal worden voorge
steld. hetgeen dan voor de bedrijven
een verdere vermindering van de liqui
diteit zal betekenen.
Aangezien de bedrijven, algemeen
gesproken, hun winsten zien dalen en
derhalve voor afschrijving en reser
vering een kleiner bedrag ter beschik
king zullen hebben, wordt op deze
wijze ook het door de regering gestel
de doel. n.l. een investeringsbeperking,
bereikt, maar het is de vraag of dit
middel niet erger is dan de kwaal.
Temeer als het niet mogelijk blijkt de
particuliere bestedingen terug te
dringen, waarop onder de huidige
omstandigheden inderdaad weinig
kans bestaat. De Nederlandse bevol
king wordt immers dagelijks met
prijsverhogingen verrast, niet het
minst door de overheids- en semi-
overheidsbedriiven, waarbij zich nu
ook weer de Spoorwegen hebben ge
voegd. AI zou dit tot een minder ge
bruik leiden, dan nóg worden er geen
nieuwe of grotere besparingen door
verkregen.
Ook de huurverhoging van 25%. welke
als zodanig een inkomensverschuiving
is. zal geen beperking van de particuliere
bestedingen meebrengen, als zij geheel
of gedeeltelijk door een verhoging van
de lonen wordt gecompenseerd. De blok
kering van 12gedurende 10 jaar
betekent alleen dat er een van jaar tot
jaar groeiend bedrag, dat zelfs op f. 1
miljard wordt geraamd, uit het natio
naal inkomen onder de macht van de
Staat zal worden gebracht, die dan zo
vriendelijk is de huiseigenaren daar
over een rente van 3% te vergoeden. De
huurverhoging valt als zodanig buiten
het kader van deze rubriek, maar wel
mag worden opgemerkt, dat de regering
zich hier een gedwongen lening ver-
Maar er Is meer.
De Amsterdamsche Bank wijst er In
haar deze week verschenen verslag op,
dat bij de keuze tussen consumptie en
investering als doelwit van de actie
tot terugdringen van de bestedingen,
moet worden bedacht, dat beide be
ste dings vormen van het nationaal in
komen over en weer met elkaar in ver
band staan, welke verband niet onge
straft duurzaam kan worden verbro
ken. Het handhaven van het verbruik
op een zekere hoogte vooronderstelt
een daarbij passende investeringsacti
viteit. omdat het tot meer diepte
investeringen noopt, in welke richting
trouwens het gebrek aan arbeids
krachten zonder meer reeds wijst. In
dien men er niet van uitgaat, dat de
investeringsdrang de behoefte over
treft, is er dus. volgens de directie
van genoemde instelling, geen andere
mogelijkheid, dan de consumptie terug
te dringen, hetgeen op verschillende
wjjze kan geschieden, maar waaraan in
elk geval de loonpolitiek en de fiscale
politiek te pas zullen moeten komen.
Hieruit valt te lezen, dat de bank
tegenover een verhoging van de belas
ting niet afwijzend staat, maar dit zal
in de eerste plaats een belastingverho
ging voor de particuliere bevolking moe
ten zijn, welke dan echter niet voor een
vergroting van de Staatsuitgaven zal
mogen worden gebruikt.
Het kan daarom niet verwonderen.dat
beurs en belegger onder deze omstan
digheden zich geen klaar beeld kunnen
vormen van de toekomstige ontwikke
ling van de geld- en kapitaalmarkt. Aan
de ene kant ligt de huidige rentestand
ver boven het historisch gemiddelde en
zullen allicht sommige maatregelen tot
grotere besparing nopen. Maar aan de
andere kant en hierop wijst weer de
Amsterdamsche Bank zal de steeds
verder voortschrijdende noodzaak van
diepte-investeringen in alle takken van
bedrijf, de bij sprongen stijgende be
hoefte aan energie en de daarmee sa
menhangende behoeft aan investeringen
in de transportsector een uiterst zwaar
beroep op de beschikbaar komende be
sparingen moeten doen. Voegt men
daarbij de kapitaalbehoeften der onder
ontwikkelde gebieden, die zich, afgezien
van speciale voorzieningen, uiten in een
vraag naar langdurige leverancierskre
dieten voor de aankoop van kapitaalgoe
deren. dan is het duidelijk dat een op
waartse druk op het rentepeil slechts
kan worden voorkomen, indien de be
sparingen tot het uiterste worden opge
voerd.
Het grote probleem van deze tijd is
dat, gelijk wij meer dan eens hebben
opgemerkt, voor dezelfde kapitaalsgoe
deren veel grotere bedragen nodig zijn.
dan voorheen. De directie van een onzer
grote scheepvaartondernemingen heeft
hierop nog eens de nadruk gelegd en de
omvangrijke geldwinsten en reserves
daarom goeddeels als schijnwinsten .ge
signaleerd.
Dit verschijnsel is internationaal. Zo
blijkt uit een studie over de olie-indus
trie in de V. S., dat tussen 1946 en 1955
het olieverbruik in de vrije wereld is
verdubbeld, maar dat de bruto-inves-
teringen in vaste activa tot ongeveer
2,6 maal zijn toegenomen. Terwijl in 1946
voor de opsporing en winning van een
barrel ruwe olie in de V. S. $0,76 nodig
was, waren de kosten daarvan in 1955
tot $1,65 gestegen.
Zuinigheid met kapitaal en selec
tieve besteding daarvan zal daarom
het devies voor de komende jaren
moeten zijn, met als enig alternatief
dat we verder in de inflatiespiraal
ronddraaien. En zolang de overheid
ten aanzien van de uitgavenbesparing
niet zelve het duidelijk zichtbare voor
beeld geeft, zullen alle kunstmatige
middelen tot bevordering van het
sparen niet baten, omdat het ook bij
de massa langzamerhand wel is door
gedrongen, dat besparingen alleen zin
hebben als de koopkracht van het geld
wordt gehanhaafd.
Nog een week!
Les enfants du Paradis
Casino. De bijna 3'/2 uur durende
sipeelfilm „Les enfants du Paradis" is
hoe zou het anders kunnen ge
prolongeerd. Dit Juweel van de Franse
cinematografie zal ongetwijfeld ook in
de komende week volle zalen trekken.
„High Society"
Grace danst en flirt
Trianon. Toen vorig Jaar de hu-
welijksklokken beierden over het vor
stendommetje Monaco ter ere van het
jonge prinselijke paar, betekende dat
voor Hollywood een afscheid voorgoed
van een zeer plotseling opgekomen,
maar ontegenzeglijk talentvolle en in
middels reeds zeer populaire ster: Grace
Kelly. Een van haar laatste films was
„High Society" en het verhaal wil, dat
haar vorstelijke gemaal alle pogingen
in het werk gesteld heeft om deze rol
prent uit de circulatie te houden. Het
simpele feit echter, dat hij deze week
in Leiden draait, is een afdoende be
wijs. dat prins Rainier niet in zijn op
zet is geslaagd. Wij kunnen ons voor
stellen. dat hij er bezwaar tegen
koesterde de elegante huidige prinses
Gracia een flinke tijd vrolijk aange
schoten over het witte doek te zien
huppelen, dansen en flirten. Doch het
is een essentiëel onderdeel van dit wei
nig pretenderende, maar bijzonder ge
noeglijke verhaaltje, waarin op lucht
hartige wijze de draak gestoken wordt
met het veelal vrij doelloze leventje van
de zeer welgestelden van Newport
Grace Kelly is de aantrekkelijke, maar
ongenaakbare Tracy Ford. die op het
punt staat haar tweede bruiloft te be
leven. Zij stelt zichzelf op een voetstuk
en duldt ook in een ander geen fou
ten. Juist deze karaktereigenschap deed
haar eerste huwelijk mislukken. Lang
zaam echter ontdooit de „ijsberg" on
der de gloed van bruisende champagne
en de hardnekkige avances van een
sensatiejournalist, die in deze kringen
is doorgedrongen om een „sappig" ver
haal te kunnen schrijven over de hu
welijksplechtigheid. Zover komt het
echter niet. maar er zijn heel wat ko
mische verwikkelingen nodig eer de
ontknoping, die een ieder ziet aanko
men. eindelijk een feit is. Het duurt
even eer de geschiedenis op gang komt,
maar wanneer de vaart er eenmaal in
zit. kan men er een gezellig uurtje aan
beleven, dank zij de onweerstaanbare
Grace Kellv en de verrassende acteer
talenten van een Bing Crosby en een
Frank Sinatra. Waar dit ,.croon"-duo
bijeen is kunnen enkele aardige liedjes
natuurlijk niet ontbreken en het is
Louis Armstrong zelf met zijn mannen,
die voor de begeleiding zorgdraagt.
Tussen 14 en 17"
Kostschoolgeschiedenis
Lido. Deze week wordt in het Lido-
theater de geschiedenis van een aantal
kostschoolmeisjes verteld. Het zijn kin
deren, die geen ouders meer hebben, en
daarom in dit internaat zijn. Uiteraard
ontstaan er verschillende moeilijk
heden, die men kan verwachten als een
grote groep meisjes tussen de 14 en de
17 jaar bijeen is. Zij dwepen met een
zanger en twee maken daarom een slip
pertje naar het nabij gelegen Parijs om
hun idool te zien en te horen. Dit uit
stapje wordt ontdekt en Jany. een van
do beide „ontvluchten", mag als straf
niet mee met een vakantiereisje naar
Joego-Slavië. Zij weet er echter wat op
te verzinnen, en de directrice laat zich
beet nemen, zodat Janv wél naar Joego
slavië meegaat. Doch hier loopt niet
alles naar de wens van de directrice, en
er ontsaan weer verschillende moeilijk
heden. mede door de afgunst van de
meisjes onderling. Tenslotte komt alles
weer goed.
Er komen in deze film wel enkele
aardige scenes voor. doch over het alge
meen kon deze film ons niet bijzonder
boeien, temeer daar het verhaal te
melo-dramatisch is uitgewerkt.
„De postmeester"
Noodlottige liefde
Luxor De in 1799 geboren Alexan
der Sergejwitsj Poesjkin was een der
grootste meest geniale Russische schrij
vers en dichters. Schepper o.a. van
..Eugen Onegin" en „Boris Goedonow".
Hij overleed reeds de 10e februari 1837.
kort na zijn huwelijk, aan de gevolgen
van zijn duel met de Hollandse baron
van Heeckeren.
Talloos vele zijn Poesjkins werken,
w.o. fascinerende novellen Een der fasci
nerendste is de wereldberoemde „De
Postmeester" (Dunja). Thans onder de
regie van Josef von Bakv in typisch
Russische atmosfeer verfilmd, met sug
gestieve muziek van Alois Melicher.
De beeldschone Eva Bartok vervult
de rol van „Dunja", de levensluchtige
dochter van de in een eenzame steppe -
vlakte wonende „Postmeester". Dunja
is zijn trots, zijn Alles.
Wanneer de storm giert door de ein
deloze verlatenheid, komen er soms
reizigers aan de deur van liet oude post
kantoortje en blijven er pleisteren.
Dan horen zij het trieste verhaal van
de postmeester over zijn dochter, die
haar vader, van wie zij zielsveel hield,
voorging in de dood.
Wéér komen er reizigers officieren.
Een van hen. Mitja. hóeft eigenlijk niet
te luisteren. Want hij kent Dunja's
tragische geschiedenis van A tot Z Hij
beleefde haar zélf. de geschiedenis van
een noodlottige liefde
Dunja is indertijd met de ritmeester
Minski meegegaan naar Sint Peterburg.
Hij beloofde haar tot zijn vrouw te ma
ken. Waar is dit op uitgelopen? Deze
tragiek ga men zelf beleven: een tra
giek. die vele jonge vrouwen ondergaan,
vooral in Poesjkins tijd ondergingen.
Realistisch wordt Dunja's op- en
ondergang getekend: Dunja. de vrouw,
die haar grote liefde eerst leerde ken
nen. toen het te laat wasDe vrouw,
die haar vader verdriet wilde besparen,
door „een schijnhuwelijk" aan te gaan
met de man. die haar bedroog. Dunja,
die tenslotte geen uitweg meer ziet.
Wij hebben de verfilming van deze
meesterlijke film van de geniale Rus
met grote aandacht gevolgd, geboeid als
wij waren door de superieure weergave,
de al even superieure typering der figu
ren. van wie. behalve Eva Bartok als
Dunja. die van Walter Richter als de
naïeve Postmeester ons door zijn per
soonlijk spel al bijzonder sterk getrof
fen heeft.
De ganse film ademt de geest van het
oude Rusland, doet die tijd ten volle
herleven, alsof wij deze novelle een
meesterwerk der litteratuur zelf her
lezen1
Het strekt de Oostenrijkse vervaardi
gers tot eer. hiervan een levensechte
uitbeelding gegeven te hebben.
Men kan naar ons gevoelen voor deze
éne film honderd-en-een andere cadeau
krijgen
Reeds eerder is ..De Postmeester"
verfilmd, namelijk vóór de oorlog met
Heinrich George in de titelrol als tegen
speler van Hilde Krahl, die toen de rol
van Dunja speelde.
Eva Bartok werd op 17 juni 1929 als
dochter van een Hongaars journalist in
het gehucht Kecksemet (Hongarije)
geboren. Zij is thans de echtgenote van
de acteur Curd Jürgens en heeft zich
tot een groot actrice ontwikkeld.
Een kus voor je sterft
Beeld van groot probleem
Rex-Theater De film die deze week
in Rex draait onder de titel „Een kus
voor je sterft" behandelt het probleem
van een meisje, dat een kind verwacht
en wil trouwen, maar andermaal het
slachtoffer wordt van de jongen die zijn
aandeel heeft in haar vergooide leven.
Onder regie van Gerd Oswald is van
deze moeilijke probleemstelling een
boeiende film gemaakt in een soort
cinemascope-vorm.
Krisjna Menon verdedigde het Indiase
standpunt gisteren in Veiligheidsraad
In Engeland breekt men met de I
gewoonte, tweelingen in volkomen
gelijke kleding te steken.
Een typisch voorbeeld hiervan is
deze meisjeskleding. waarbij ook
verschil in haardracht opvalt.
De Tunesische premier, Habib Boer
guiba. heeft premier Nehroe van India I
een boodschap gezonden, waarin hü ver
klaart verbaasd te zijn over de weige
ring van India om zich te houden aan
de resolutie van de Veiligheidsraad in
zake Kasjmir.
De Indiase regering, die bekend staat
als voorvechtster van vrijheid en demo-
oratie, heeft met deze weigering een
standpunt ingenomen dat schadelijk is
voor de opvatting dat „onvoorwaarde
lijke eerbiediging van de V.N.-rcsoluties
een voorwaarde is voor een internatio-
nale orde gebaseerd op eerbiediging van
het recht der volken om over hun eigen
lot te beslissen", aldus Boerguiba.
De Veiligheidsraad heeft inmiddels de
behandeling van het geschil tussen In
dia en Pakistan om Kasjmir, dat door
laatstgenoemd land aan de Raad is voor
gelegd, voortgezet. De vertegenwoordiger
van India krisjna Menon. gaf toe dat
India geweld in Kasjmir had gebruikt.
„Inderdaad, wij hebben geweld ge-
«8¥2 miljard tekort
op handelsbalans
Het totale Nederlandse handelsver
keer is evenals vorig jaar naar waarde
gerekend met meer dan 10% gestegen.
Was in 1955 de toeneming van de in
voer procentueel slechts weinig groter
dan die van de uitvoer, in het afge
lopen jaar was deze wanverhouding
aanzienlijk sterker: de invoer liep in
1956 n.l. met 16% op, de uitvoer met
7%.
Het tekort op de handelsbalans be
reikte als gevolg hiervan een omvang
van ruim f. 3.2 miljard, terwijl het dek
kingspercentage van de invoer door
uitvoer sterk terugliep.
De minder gunstige ontwikkeling dient
niet in de eerste plaats toegeschreven
te worden aan eer. ruilvoetverslechtering.
Op basis van de eerste 11 maanden van
1956 bedroeg de ruilvoetverslechtering
slechts 1% De belangrijkste oorzaak
moet in de volume-ontwikkeling van de
buitenlandse handel worden gezocht, al
dus het ministerie van Economische
Zaken.
bruikt, aoch tegen de invallers, die het
land afstroopten. Indién de inwoners
van Kasjmir de binnengevallen stam
leden als bevrijders hadden beschouwd,
zouden zij ze ook als zodanig hebben
verwelkomd. Dit geschiedde echter niet,
doch een dergelijk welkom is wel aan
de Indiase troepen bereid", verklaarde
de Indiase vertegenwoordiger.
Mennon gaf te kennen: ..Kasjmir be
hoort rechtens tot de Indische Unie. Wij
hebben het in bescherming genomen en
het is ook de wens van het volk. voor
zover India dat heeft kunnen nagaan".
„Pakistan heeft agressie in Kasjmir
gepleegd. Indien wij hieraan op af
doende wijze een eind zouden willen
maken, zouden wij Pakistan moeten
binnenvallen. Doch India wil dit niet.
Het wil geen toestand scheppen, die
tot een internationale oorlog zou
kunnen leiden. Daarom is het voor de
Veiligheidsraad verschenen en het ge
hele vraagstuk omtrent het houden
van een volksstemming in Kasjmir
kon alleen ontstaan, doordat India
zijn goede wil wil betuigen", aldus de
Indiase vertegenwoordiger, Krisjna
Menon.
Bezoek van generaal Norstad
aan ons land
De geallieerde opperbevelhebber voor
Europa, generaal Lauris Norstad, zal van
maandag 18 tot woensdag 20 februari
as. een bezoek brengen aan ons land.
Op maandag 18 februari zal generaal
Norstad besprekingen voeren met de
minister voor Defensie en met de ver
enigde ohefs van staven. Op dinsdag
19 februari brengt hü bezoeken aan de
tankwerkplaats te Amersfoort, de leger
plaats Ermelo en de school voor reser
ve-officieren der infanterie te Ermelo.
Op woensdag 20 februari zal hij te
Utrecht spreken tijdens de jaarvergade
ring van het Genootschap voor Pub'.ic
Relations
TOT NU TOE 10.000 BEZOEKERS
OP DE RAI.
Vrijdag hebben 6162 personen de be-
dryfsautomobieltentoonstelling in het
RAI-gebouw bezocht Het totaal aantal
bezoekers bedraagt tot nu toe plm. 10.000.
l<iï&> veskeaxscu^eni tij
C.ijzetaaesbünk krijgt
eiq&a huLje (««KKKucmd
Et ts bpïoke. vanImA-w,
vetha -
fyMQ. .onxtax- \>Kot«X)t
Isita VoÜua MuzüïkQ«ai-
c,t'oap \>tadnt jmdutn"
fCOi^asmm.xriil duxj
Ikza. wefik was hat
edit. betasting voj
Untawaactje.
Uliise jewjd ftdU tójunl
storuiae^vuiX. Lusfceum
IQ
Öovtdatdaq komen da
(achia) Wuöwx: ixkujac km
ben in daStadsedaA.
