Interessante introductie van
Béla Bartoks „Danssuite"
Gouden Virginia-tweeling!
King Size met... of zonder filter!
Cor de Groot in een dynamische
en verstandelijke Tsjaikoivsky
Schoolsport in kerstvakantie
TyemmenLe
95ste jaargang
Vrijdag 4 januari 1957
Derde blad no. 29027
Verstand, vernuft enhart!
Een ander merkwaardig evenment op
dit concert: Béla Bartoks van 1923 da
terende „Danssuite". Zo ooit, dan past
hiervoor de kenschets, dat deze geniale
Hongaar vooral de ritmische, maar ook
de melodische elementen, welke hij ont
leende aan de volksmuziek van zijn land,
op hoogst individuele wijze verwerkte,
ze in een volkomen eigen wereld plaat
ste. Dit is een fascinerende Bartók: ge
laden en geëmotioneerd in zijn expres
sie. de totale beheerser der compositie
techniek, de singuliere klankvernieuwer
óók, die met zijn instrumentatie wonde
ren doet.
In vijf dansen en een finale, als één
geheel te beschouwen, meermalen ver
bonden door een Ritornel van grote
fijnzinnigheid, doet hij zijn geliefde fol
klore afwisselend en bewogen leven. De
elementaire suggestieve kracht van de
boerenmuziek beheerst deze „Dans
suite", maar herschapen tot het niveau
Hervormd Leiden
Het Leids Hervormd Kerkblad, wij
schreven daar reeds eerder over. is van
daag onder de titel van ..Hervormd Lei
den"' vervangen door een nieuw week
blad. een zgn. „kopblad" van het lande
lijke orgaan „De Hervormde Kerk".
Tenminste twee. doch veelal ook drie pa
gina's van dit nieuwe blad blijven be
schikbaar voor het „nieuws" van de
Leidse Hervormde Gemeente. In dit eer
ste nummer is o.a. van de hand van ds.
D. J. Vossers een artikel opgenomen on
der de titel „Op de drempel", waarin
deze er zijn vreugde overuit spreekt, dat
kerkelijk Leiden door dit blad nu ook
kennis kan nemen van wat er op het
brede terrein der Hervormde Kerk plaats
heeft. Een aantal artikelen op maat
schappelijk-, cultureel- en algemeen
geestelijk terrein geeft daarvan in dit
eerste nummer reeds blijk.
Bovendien zal. meer dan dit tot dus
verre het geval was. grote aandacht
worden besteed aan hetgeen er op eigen
erf plaats vindt. Zo ligt het o.a. in de
bedoeling van de redactie van „Her
vormd Leiden", welke in handen is ge
legd van de predikanten D. J. Vossers. J.
de Wit en P. Kloek, dat de Leidse pagi
na's regelm'atig worden gevuld met een
kroniek, een artikel over de Diaconie of
over de kerkvoogdij, een artikel over een
bepaald aspect van het kerkelijk leven
of over een belangrijke kerkelijke ge
beurtenis en een meditatie van een der
Leidse voorgangers. Uiteraard blijft ook
een vaste plaats ingeruimd voor de be
richten uit de diverse wijkgemeenten en
voor de opgave van de wekelijkse kerk
diensten. die - en dit is een wijziging -
in het vervolg uitsluitend betrekking
hebben op de godsdienstoefeningen, wel
ke in de Leidse Hervormde Gemeente,
de Ver. van Vrijz. Hervormden en de
Waalse Gemeente worden gehouden. Bo
vendien zal ds. W. J. H. Hubeek weke
lijks een rubriek verzorgen, waarin aan
dacht wordt besteed aan het gemeente
leven in de vrijz. herv. kring.
Het vandaag verschenen eerste num
mer van „Hervormd Leiden" maakt
reeds een uitstekende indruk.
OUDHEIDKUNDIG
BODEMONDERZOEK
Tijdens een gisteren te Amersfoort
gehouden correspondentendag van de
Rijksdienst voor Oudheidkundig bodem
onderzoek heeft onze stadgenoot, dr. W
C Braat. een overzicht gegeven van de
opgravingen, die hij deze zomer heeft
aangevangen op het terrein van het kas
teel te Caen in Normandië.
der „kunstmuziek" door de rijkdom aan
nieuwe uitdrukkingsmiddelen, met ver
nuftig meesterschap gehanteerd.
Men leert hier slechts één facet van
Bartóks ontzaglijke veelzijdigheid ken
nen: doch wélk een facet en hóe kleur
rijk en opwindend in zijn levendige com-
Dvoraks warm muzikautenliart tot besluit
Op een avond als deze wordt men ondergedompeld in een bad
van muziek. Muziek overigens van ongelijke waarde!
Vergelijk de „inhoud" van Tsjaikowsky's eerste pianoconcert bij
voorbeeld met Dvorak's Vijfde Symfonie (Uit de nieuwe wereld) en
ge komt voor de zoveelste maal tot de conclusie, dat de opperste zeg
gingskracht niet ligt in het virtuoos en schitterend effect. De tweede
steekt dus, althans hier, met kop en schouders boven de eerste uit!
Waarmee natuurlijk niet gezegd wil zijn, dat Tsjaikowsky geen
„muziek" kon schrijven!
Dit neemt niet weg, dat Cor de Groot,
kortgeleden van zijn grandiose tournée
uit Amerika teruggekeerd, met Tsjai
kowsky's pianoconcert opnieuw furore
maakte in een vertolking van fenome
nale allure!
Hij is toch ongetwijfeld onze „groot
ste" pianist, deze Cor de Groot. Dat wil
zeggen technisch „onverslaanbaar".
In dat opzicht is hij de wonderbaar
lijke .grootmeester" der moderne pia-
nistiek: dynamisoh-koel-„gespannen" in
zijn opvatting en daarom niet strokend
met de zo veel romantischer en „van
huis-uit" zuiverder instelling van Van
Otterloo. die Tsjaikowsky aanvoelt, zo
als Tsjaikowsky het zélf zou voelen.
Zeker: de opmerkelijke controverse
doet zich in hoofdzaken gelden tijdens
de overgangen, want onmiddellijk daar
na weet de dirigent zich aan te passen
aan de Groots meteoorachtige, motori
sche visie.
Zo schoot dit concert als een over
rompelende bliksemflits voorbij, wars
van iedere overgevoeligheid, te nuch
ter en te staalhard meestal voor een
Tsjaikowsky, maar toch van voortdu
rend dringende kracht. Feilloos
zeker, weergaloos beheerst en door
zichtig in elk der briljante passages,
waarbij De Groot ditmaal meestal het
verstand deed prevaleren boven hetsen-
timent.
Hyper-modern van aanvoelen en daar
door toch meermalen nieuwe glans ver
lenend aan wat men allèng verbleekt
dacht, o.m. in de remincentie aan het
luchtig-wervelende Franse cabaretliedje.
Tsjaikowsky zelf zou er vreemd van op
gekeken hebben: de eeuwen laten zich
nu eenmaal door stuwende naturen als
Cor de Groot, niet overbruggen. Zij
staan bij de „traditie" en dus het „ge
ijkte" niet stil, zij dringen vooruit, mee
slepend en met een superrieure min
achting voor ieder technisch struikel
blok. De gemakkelijke overwinning staat
immers tóch bij voorbaat vast?
Ovationeel succes voor een Tsjai
kowsky, die echter méér De Groot dan
de vertrouwde en meermalen banale
Tsjaikowsky was!
pactheid reeds door het orkest ver
klankt en door Van Otterloo met ent
housiasme aangevuurd.
Na de pauze Dvoraks reeds genoemde
Vijfde Symfonie: „Z nohéva zojeta"
(Uit de nieuwe wereld), eveneens het
getuigenis van een „folklorist" bij uit
nemendheid, die ondanks al zijn Ameri
kaans indrukken zich gelukkig toch niet
van het strikt-eigene kon losmaken, in
tegendeel, dit eigene hoog hield en daar
aan een schitterende climax verleende.
Vervoerend en imposant, tevens van
innige muzikaliteit vervuld, wisten di
rigent en orkest deze nog steeds pak
kende symfonie fijnzinnig dan wel ma
gistraal te doen opklinken, met een stra
lende finale tot besluit: met zulk koper
voorwaar geen wonder!
De warmbloedige Dvorak op zjjn
best, die ook in deze symfonie zjjn on
verwoestbare levenskracht bewees en
met onweerstaanbaar élan tot een
daadwerkelijke versmelting wist te
komen van negeridioom en Tsjechisch
idioom.
Een ere-saluut voor het orkest, dat
de puur-zangerige „muzikant" Dvorak,
bjj wie vóór alles het warm „hart"
klopte de eer schonk, die hem nog
altijd volledig toekomt!
H.
Enthousiasme voor volleybaltoernooi
De Gemeentelijke Schoolsportcom
missie in onze stad organiseerde in
deze kerstvakantie een volleybaltoer
nooi, dat gezien de animo en het en
thousiasme van de spelers en zeker
niet minder van de talrijke supporters,
tot nu toe een groot succes genoemd
kan worden. De ongeveer vijftig teams
werden ondergebracht in de diverse
gymnastiekzalen die onze stad rijk is,
t.w. Gymnasium, van Vollenhoven-
kade, Franchimontlaan, Pieterskerk-
gracht e de Plesmanlaan.
Over het algemeen kan gezegd worden
dat er de afgelopen maanden flink ge
traind is. Alleen de prestaties van het
team van het Alphens Lyceum en van
de Ohr. Kweekschool vielen erg tegen.
Zo kon het gebeuren, dat bij de jongens
het Ohr. Lyceum en het Gymnasium
spoedig als winnaars uit de bus kwamen.
De uitslag bij de meisjes (gevorderden)
is nog niet bekend. De drie winnende
teams hebben namelijk een gelijk aantal
punten, en gisteravond had men nog
geen beslissing genomen wat betreft het
overspelen of loten tussen de winnaars.
Vandaag wordt er in de stadsgehoorzaal
een tafeltennistoernooi gehouden ter
wijl hedenavond de finales plaats hebben
van volleybal en tafeltennis.
Wethouder van Schalk zal na afloop de
prijzen uitreiken.
Uitslag jongens (gevorderden): Poule
A: Chr. Lyc. I—Gym. II 2—0; Ohr. Lyc.
IIKweekschool I 02; Gym. IG.
HBS I 2—0.
Poule B: Gym. IIULO Vrouwek. I
2—0; Kweek I—ULO Asstr. I 1—2.
Poule C: Chr. Lyc. IULO Vrouwek. I
2—0: Chr. Lyc. II—ULO Asstr. I 0—2;
Gym. ILyc Alphen I 20.
Winnaars: Chr. Lyc. (poule A); ULO
Asstr. (Poule Bj en Gym. (Poule C).
Einduitslag: Ohr. Lyc.ULO Asstr.
20; ULO Asstr.Gym. 02.
De finale tussen het team van het
KANTOOR
BENODIGDHEDEN
Haarlemmerstraat 169
Ohr. Lyceum en het Gymnasium heeft
morgenavond in de stadsgehoorzaal
plaats.
Meisjes (gevorderden): Poule A: Gym
1—G.HBS 2—0; G.HBS I—M.HBS 2—0;
M.HBS I—Gym. I 2—1.
Poule B: Chr. Lyc. I—Chr. ULO Kat
wijk I 21: Chr. ULO Katwijk IAgnes
Lyc. I 02: Agnes Lyc IOhr. Lyc. I
0—2.
Poule C: Lyc. Alphen IChr. Lyc. II
2—0: Chr. Lyc. IIULO Plesmanlaan I
02; ULO Plesmanlaan ILyc. Alphen
I 0—2
Winnaar: poule A: Gym. I: Poule B:
Ohr. Lyc. I; Poule C: Lyc. Alphen.
De finale heeft morgenavond in de
stadsgehoorzaal plaats.
De jongens (beginners) speelden in de
zaal aan de van Vollehovenkade en aan
de Plesmanlaan.
Poulewinnaars VollehovenkadeULO
Pieterskerkgracht I a)ULO Plesman
laan I eb); G.HBS II <c).
Einduitslag v. Vollehovenkade: ULO Pie
terskerkgrachtULO Plesmanlaan 20;
ULO PlesmanlaanG.HBS II 21;
G.HBS II—ULO Pieterskerkgracht 0—2.
Winnaar: ULO Pieterskerkgraoht.
Uitslagen Plesmanlaan: Poule winnaars:
ULO Hoogl. Kerkgracht I; Kweekschool
II; ULO Hoogl. Kerkgracht II.
Einduitslag: ULO Hoogl. Kerkgracht
1Kweekschool II 12; Kweekschool II
ULO Hoogl. Kerkgracht II 20. ULO
Hoogl. Kerkgracht IIULO Hoogl.
Kerkgracht I 02. Winnaar: Kweek
school II.
Finale: ULO Pieterskerkstraat
Kweekschool II 12
Meisjes (beginners)Poule winnaars:
Haarlemmerstraat I; Agnes Lyc. II: Chr.
ULO Katwijk II: Kweekschool Kleuterl.
II: ULO Pieterskerkstraat I.
Uitslag: 1. Chr. ULO. Katwijk: 2.
Haarlemmerstraat: 3. ULO Pieterskerk
straat.
(Ingez. Med.-Adv.)
Twee grootse gouden
Virginia's!
Beide King Size! Beide dus:
extra lang en bovendien
van vól formaat. Daardoor
koeler, heerlijker en langer
roken Probeer ze beide
Essex met superfilter of zonder.
VIRGINIA KING S I Z i
mètof zon dei filter
Stand giro's 999 en 777
Op giro 999 van het Nationaal Comité
hulpverlening Hongaarse volk was tot
vandaag f. 4.223.193.27 binnengekomen.
De stand van giro 777 van het Roode
Kruis is nu f. 4.345.628.89.
Een handig apparaatje voor de
huisvrouw, dat tijdens een huishou
delijke tentoonstelling in Engeland
werd getoond: een metalen rekje
waarin een strijkbout onmiddellijk
na het gebruik kan worden opge
hangen. ook al is het ijzer nóg zo
warm. Het rekje is zó geconstrueerd
dat de warmte vlot wordt afge
voerd. Het grote voordeel is. dat
men het ijzer kan wegbergen buiten
bereik van kinderhanden.
Knallen over
Midden-Nederland
Vele gesprongen ruiten
Midden-Nederland, o.a. Utrecht, Nij
megen en Arnhem-zuid, is gistermid
dag tegen half vijf opgeschrikt door
enige hevige knallen.
In Utrecht, waar twee knallen zijn ge
hoord, waren om tien minuten over
half vijf al meer dan 20 gevallen van
gesprongen ruiten bü de politie aan
gegeven.
In Nijmegen sprongen in sommige
huizen deuren open.
Onmiddellijk na de knallen hoorde
men te Utrecht het geronk door vlieg
tuigen. Vermoed wordt dat een vliegtuig
de geluidsbarrière doorbroken heeft.
Het luchtruim boven ons land wordt,
niet alleen gebruikt door Nederlandse
straaljagers. Ook straalvliegtuigen van
luchtmachten van andere NAVO-landen
mogen het luchtruim boven ons land
voor hun oefeningen gebruiken. Een on
derzoek dat reeds in ons land is inge
steld zal zich alleen kunnen uitstrekken
over straaljagervliegers van de Kon.
Luchtmacht en van de op Soesterberg
gelegerde Amerikanen.
Herbenoeming
Gouverneur Bank
Indonesia
Opstandelingen beheersen
grootste deel van Sumatra
Politieke waarnemers waren gister
avond van mening, dat indien de Mas-
joemi haar bedreiging om uit de re
gering te treden uitvoert, de minister
president parlementaire steun bij de
communistische partij zal zoeken.
Er is evenwel één teken, dat er op
wijst, dat hij nog weifelt dit te doen, en
I dit is de herbenoeming van dr. Sjafroed-
j din Prawiranegara, van de Masjoemi,
tot Gouverneur van de Bank Indonesia.
1 Deze benoeming kwam tot stand na een
strijd om deze functie tussen de partijen
en wordt in sommige kringen opgevat
als een bewijs, dat mr. Ali Sastroamid-
jojo de Masjoemi milder wil stemmen.
Gisteravond schenen de opstandige
troepen het grootste deel van Sumatra
in handen te hebben, met uitzondering
van een klein gebied in het noorden.
Kerkelijk Leven
ZWINGLIBOND RICHT ZICH TOT
DE HERVORMDE SYNODE
De Zwinglibond van principieel-vrij-
zinnige christenen heef een verzoek ge
richt tot de Hervormde synode om als
nog de kernartikelen der kerkorde van
1951 zo te veranderen, dat zij legale le
vensruimte kan blijven bieden aan prin
cipieel vrijzinnigen. Het verzoek is ge
daan met het oog op het feit dat door
C.O.V. „Con Amore"
De Chr Oratorium Vereniging „Con
Amore" hield gisteravond in „Toon
kunst" haar jaarlijkse huishoudelijke
vergadering. In zijn openingswoord
bracht de voorzitter, de heer J. Vavier.
dank aan K. en O voor de subsidie,
verleend voor de onlangs gehouden uit
voering van het „Wcihnachts Orato
rium" Spreker zwaaide tevens dirigent,
orkest, solisten en koor lof toe voor de
wijze, waarop genoemd concert is ge
bracht.
Ook de dirigent van Con Amore. de
heer Simon C. Jansen, gaf uiting van
zijn tevredenheid over de prettige sa
menwerking in „Con Amore" en toonde
zich verheugd over de waardering waar
mede de uitvoering van het „Weih-
nachts Oratorium" in brede kring is ont
vangen.
De heer Jansen besprak vervolgens de
werken, welke „Con Amore" in studie
gaat nemen voor de uitvoering, welke
eind van dit jaar wordt gehouden.
Dit zijn: ..F Mol Mis no 3" van An
ton Bruckner. Cantate no 140 „Wachet
auf ruft uns die Stimme" van Johan Se-
bastiaan Bach.
Tenslotte beluisterde de vergadering
gedeelten van opnamen, tijdens de uit
voering van het ,.Weihnaclits_ Qratn-
rium" op d« band vastgelegd.
het fungeren der huidige kerkorde steeds
meer principieel vrijzinnigen van de kerk
vervreemden, of daarvoor bedanken. Dit
proces zal naar de mening van deze
bond een versnelling en verheviging
krijgen bij de nadering van 1 mei 1961,
de datum waarop de leertuoht volop zal
gaan functioneren.
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Etten (toez.) W. J, Doude
van Troostwijk, vic. te Doorwerth-Heel-
sum. Voor Barsmgerhorn c.a. H. Brouwer
te De Wilp (Gron.).
Benoemd tot vic. te Thamen a. d. Am-
stel S. Brandsma, kand. te Ferwerd (Fr.).
GEREI'. KERKEN
Beroepen te Gouda (vac. A. Nijhuis) J.
Bij Ie veld te Rijnsburg Te Opperdoes J.
van der Klaauw, kand. te Noordwijk aan
Zee (neemt thans geen verdere beroepen
in overweging).
Aangenomen naar Slikkerveer W. v, d.
Meulen te Slee uw ijk.
GER. KERKEN ONDEKII. ART. 31 K.O.
Tweetal te Kommerzijl-Niezljl H. Pool,
kand. te Zeist en H de Vries ld. te Hat-
tem.
Beroepen te Musselkanaal H. Pool. kand.
te Zeist.
Bedankt voor Rotterdam-Charlois A. I.
Krijtenburg te Zaamslag.
DS. G. HULSMAN 65 JAAR
PREDIKANT
Gisteren herdacht ds. G. Hulsman te
Lochem het zeldzame feit, dat hij voor
65 jaar werd bevestigd als predikant in
de Ned Herv Kerk Ds Hulsman die
thans 89 jaar is. stond achtereenvolgens
te Lemele en Archem; Zandvoort; Gro
ningen en te Assen, waar hem in ver- j
band met zijn benoeming tot voorganger
van de afdeling Den Haag van de Ned.
Protestanten Bond met ingang van 15
augustus 1920 eervol ontslag met de be
voegdheid van emeritus werd verleend.
Elf jaar later keerde ds. Hulsman weer
als dienstdoend predikant in de Ned.
Herv. Kerk terug en stond toen nog
ruim 12 jaar te Drempt in de- classis
Doetinchem waar hem met ingang van
4 oktober 1943 na bijna 52 volbrachte
-dienstjaren op76»jarige leeftijd, emeri
taat werd verleend-
Emigrantendrama
in Australië
Vier Nederlandse
kinderen verdronken
In het felle licht van toortsen en auto
schijnwerpers doken gisteren twee wan
hopige vaders in het modderige water
van de Hunter-rivier bij Maitland
(Australië) op zoek naar de lichamen
van hun vijf kinderen, die bij het vissen
verdronken.
Vier van de kinderen behoren tot een
Nederlands emigrantengezin (de naam
van dit gezin wordt gegeven als Capot).
Het waren de tienjarige Mary, de acht
jarige Julie, de negenjarige Charles en
de zevenjarige Frank. Het gezin woont
in Cliffstreet. Rutherford .in de omge
ving van Maidland.
Vrijwiligers en politrimannen assis
teerden de vaders bij hun pogingen do
kinderen te vin-ien.
Het vijfde kind was de 7-jarige John
Maynard, een Australië*. Beide vaders
kregen een meiisehs behandeling voor
een shock.
cel!e pakhuisbrand te
Zaandam
Een hoeveelheid van ongeveer 600
ton houtmeel, bestemd voor de lino-
leumverwerking, is gisteravond te
'Zaandam in brand geraakt. Omstreeks
half elf ontdekten omwonenden brand
in een groot stenen pakhuis achter
het bedrijf van de N.V. houtmeelfa
briek en maalbedryf Wakker aan de
Kalverringdijk te Wormer.
Toen de gealarmeerde arbeiders de
deuren van het pakhuis openden, joegen
dikke wolken rook'naar buiten, en bleek
het onmogelijk het gebouw binnen te
dringen. De brandweren van Zaandam
en Wormer pakten het vuur van alle
kanten- aan, doch het was slechts moge
lijk met zuurstofmaskers in het gebouw
te komen. In het dak werden gaten ge
hakt, waar door enorme watermassa's
werden gespoten, overigens zonder enig
zichtbaar resultaat.
Om ongeveer een uur was men het
vuur meester en kon de brandweer van
Wormer inrukken terwijl die van Zaan
dam voor nablussing achterbleef. Het
pakhuis en ook een groot deel van het
houtmeel kon behouden worden, hoewei
aanzienlijke waterschade is ontstaan. De
oorzaak is vermoedelijk te wijten aan
het warmlopen van een transportband.
De schade was nog moeilijk te schatten,
doch loopt in de tienduizenden.
„NIEUWSGIER" ONDER
INDONESISCHE HOOFDREDACTIE
Het in de Nederlandse taal te Dja
karta verschijnende dagblad „Nieuws
gier". dat kortgeleden van Nederlandse
in Indonesische handen is overgegaan,
(leeft thans ook een Indonesische hoofd
redacteur. Zoelkifki Hafas. die kortge
leden tot directeur werd benoemd, is
hans doo: de aandeelhouders ook 'be
noemd tot hoofdredacteur. De Neder
landse waarnemend hoofdredacteur
Willem Mooyman was op reis op Suma-
tha, toen dit besluit werd genomen.
